Πηγή: iconandlight.wordpress.com

Σαν ένα μυρωμένο και δροσερό αεράκι έρχεται η ευλογία της οσίας γερόντισσας Μακαρίας από την πολύπαθη κι αγιασμένη Ρωσική γη. Από τριών ετών ήταν παράλυτη και τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα πέρασε σχεδόν αβοήθητη. Δι’ αυτής ο Χριστός θεράπευσε χιλιάδες πονεμένες και αμαρτωλές ψυχές. Αν και ήταν αφανής και περιφρονημένη όσο ζούσε, η μεγαλόσχημη -Μοναχή Μακαρία τώρα λάμπει ως σύγχρονη αγία – σαν μια στοργική προστάτιδα των ακρωτηριασμένων και αναπήρων. Η εγγύτητά της με την Θεοτόκο προκαλεί δέος.  Δεν έκανε τίποτα χωρίς την ευλογία της Κυρίας Θεοτόκου. Επίσης θαυμαστή ήταν σε αυτή την πολύπαθη αγία γυναίκα η τεράστια πίστη της, όπου τη βοήθησε σε όλες τις κακουχίες της. Λόγω της άνευ όρων αγάπης της, της πίστης, και της υπομονής στους μεγάλους πόνους της ο Θεός της χάρισε πλούσια τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.

«Ηταν τελείως αναλφάβητη, αλλά ήθελε πολύ να μάθει τον Πασχαλινό Κανόνα από καρδιάς. Λόγω του ότι είναι μεγάλος, δεν ήταν εύκολο να τον θυμηθεί κανείς απλώς ακούγοντάς τον. Έτσι άρχισε να προσεύχεται στην Παναγία, ζητώντας της βοήθεια. Εμφανίστηκε η Βασίλισσα των Ουρανών, λέγοντας στη Μακαρία να επαναλαμβάνει μετά από αυτήν τα λόγια του κανόνα. Έτσι τον έμαθε». Διηγείται η ίδια:
«Δεν γνώρισα τίποτα άλλο εκτός από τον Κύριο. Είναι τόσο λαμπερός, πιο λαμπερός και από τον ήλιο. Να μην Τον λυπούμε. Δεν έβλεπα τίποτα άλλο εκτός από τον Κύριο και το κρεβάτι μου. Να κάθεσαι στο κρεβάτι και να κοιτάς τον Θεό. Έτσι μπορείς να ζήσεις εκατό χρόνια».
– «Πέρασα όλη τη ζωή μου με δάκρυα και προσευχές. Δε γνωρίζω κάτι άλλο. Προσευχήθηκα και έκλαψα πολύ» έλεγε η μάτουσκα. «Ούτε μάτια δεν έχω πια μετά από τόσο κλάμα»

Οποιοσδήποτε μπορεί να λάβει τη χάρη, απλώς προσευχηθείτε στον Θεό, ζητήστε από τον Χριστό: «Κύριε, συγχώρεσέ με και ελέησέ με». Εκείνος, όταν χρειαστεί, θα στείλει τη χάρη Του… Να διαβάζετε το Ευαγγέλιο, το Ψαλτήρι, το Προσευχητάρι…
Πηγαίνετε στο ναό, βάλτε κεριά στον Σωτήρα, στη Μητέρα του Θεού, στον Αρχάγγελο Μιχαήλ και όλους τους αγίους.
– Ό,τι κι αν σας συμβεί, προσευχηθείτε στον Κύριο: «Κύριε, μείνε μαζί μου! Μην με εγκαταλείπεις!» Προσευχηθείτε και στη Μητέρα του Θεού.

..Σύντομα θα συμβεί κάτι..
-Τι συγκεκριμένα μάτουσκα;
-Πόλεμος, πόλεμος θα είναι παντού…

-Σύντομα θα μείνετε χωρίς ψωμί (29 Ιανουαρίου 1989)
-Σύντομα δεν θα έχετε ούτε νερό, ούτε μήλα, ούτε πατάτες (19 Δεκεμβρίου 1987)
–Μεγάλη πείνα θα υπάρχει, χωρίς ψωμί. Θα κόβετε την κλώδα στα δυο για να την μοιραστείτε. (18 Φεβρουαρίου 1988)

–Θα λάβει χώρα μεγάλη εξέγερση. Οι άνθρωποι θα φεύγουν από τα υψωμένα (σ.σ.εννοεί τις πόλεις). Θα τρέχουν οι άνθρωποι από εδώ και από εκεί. Κανένας δεν θα μένει στο σπίτι του- δεν θα υπάρχει τίποτα για φαγητό, ούτε ψωμί. (28 Δεκεμβρίου 1990).
–Εαν προσευχηθούμε στον Χριστό, στην Παναγία και στον Προφήτη Ηλία αυτοί δεν θα μας αφήσουν να πεθάνουμε από την πείνα. Θα προστατέψουν όσους πιστεύουν στον Θεό και προσεύχονται ανυπόκριτα.

– Δεν θα σας αφήνουν να ανάψετε τα φώτα. Θα λένε ότι πρέπει να κάνετε οικονομία στην ενέργεια (28 Ιουνίου 1988) Η παγωνιά θα είναι σκληρή και ανυπόφορη (29 Απριλίου 1988).

-Όταν θα αρχίσουν να εξορίζουν τους καλόγερους θα σταματήσουν να φυτρώνουν τα σιτηρά.

-Ετοιμάζουν αλλαγές στα της Πίστεώς μας. Όταν θα γίνει αυτό οι άγιοί μας θα φύγουν και θα σταματήσουν να προσεύχονται για την Ρωσία. Όσοι παραμείνουν (σ.σ. εννοεί τους πιστούς) θα τους πάρει ο Κύριος μαζί Του. Οι επίσκοποι που θα το επιτρέψουν αυτό δεν θα δουν το πρόσωπο του Κυρίου ούτε εδώ, ούτε εκεί (σ.σ.εννοεί στον άλλον κόσμο) (3 Αυγούστου 1988)

Ο καιρός των διωγμών πλησιάζει.
–Τα πράγματα θα είναι τόσο μπερδεμένα που ο άνθρωπος δεν θα είναι σε θέση να σώσει την ψυχή του (Ιανουάριος 1990)
–Θα φτιάξουν λίστες με αυτούς που πηγαίνουν στην εκκλησία (10 Φεβρουαρίου 1988)
–Θα υποστείτε διωγμούς επειδή προσεύχεστε στο Θεό (20 Μαίου 1989)
–Θα πρέπει να προσεύχεστε έτσι ώστε να μην το ξέρει κανένας. Να προσεύχεσθε σιωπηλά. Θα παρακολουθούν τους ανθρώπους και θα τους συλλαμβάνουν (15 Μαίου 1987)
–Πρώτα θα απομακρύνουν τα βιβλία και μετά τις εικόνες. Τις εικόνες θα τις κατασχέσουν (1 Ιουλίου 1988)
–Θα σας βασανίσουν. «Δεν έχουμε ανάγκη από πιστούς» θα λένε αυτοί. (14 Ιουλίου 1988)
–Όσο περνάει ο καιρός τα πράγματα θα είναι πιο άσχημα. Θα κλείσουν τις εκκλησίες. Δεν θα γίνονται ακολουθίες. Οι άνθρωποι θα κάνουν τις ακολουθίες όπου μπορούν. Θα το κάνουν έτσι ώστε οι εκκλησίες να είναι μακριά και να μην μπορούν οι άνθρωποι να φτάσουν. (14 Ιουλίου 1988)

Στις 18 Ιουνίου, 1993, η μεγαλόσχημη – μοναχή Μακαρία αναχώρησε ειρηνικά προς τον Κύριο. Τα τελευταία της λόγια ήταν: «Νηστεία και προσευχή, σ’ αυτό είναι η σωτηρία …»

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

Ὁ ἅγιος Φιλωνίδης ἄκμασε κατὰ τὸν 3ο καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰώνα καὶ γιὰ τὸν ἐνάρετο βίο του χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος τῆς σπουδαίας ἀρχαίας πόλης τοῦ Κουρίου, ποὺ βρίσκεται στὰ νότια παράλια τῆς Κύπρου, μεταξὺ τῶν πόλεων Λεμεσοῦ καὶ Πάφου.

Μέσα στὴ φυλακὴ ὁ Φιλωνίδης εἶχε συγκρατούμενους γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, μεταξὺ ἄλλων, καὶ τοὺς Ἀριστοκλῆ πρεσβύτερο, Δημητριανὸ διάκονο καὶ Ἀθανάσιο ἀναγνώστη, ποὺ κατόπιν μαρτύρησαν, καθὼς καὶ τὸν ἐπίσκοπο στὴν Κύπρο Ἀρίστωνα, ἄγνωστο ποιᾶς πόλης ποιμένα, ὁ ὁποῖος τελικὰ ἐπέζησε τοῦ μαρτυρίου, ἀπελευθερώθηκε καὶ συνέγραψε τὸ Μαρτύριο τοῦ ἁγίου Φιλωνίδου καί, πιθανώτατα, καὶ τῶν ὡς ἄνω τριῶν μαρτύρων. Νὰ ἐπισημάνουμε ἐδῶ ὅτι, ἐφόσον ἦσαν κρατούμενοι οἱ δύο αὐτοὶ ἐπίσκοποι στὴ φυλακή, ὅπως προφανῶς καὶ ἄλλοι ἐπίσκοποι τῆς νήσου, καθὼς καὶ οἱ ἀνωτέρω τρεῖς κληρικοί, σημαίνει ὅτι εἶχε ἤδη ἐφαρμοσθεῖ καὶ τὸ 2ο ἔδικτο (edictum) διωγμοῦ τῶν ἰδίων αὐτοκρατόρων (θέρος 303), ποὺ διέταζε τὴ σύλληψη καὶ φυλάκιση ὅλων τῶν ἐπισκόπων καὶ κληρικῶν.

Δὲν παρῆλθαν πολλὲς ἡμέρες μετὰ τὴ μαρτυρικὴ τελείωση τῶν ὡς ἄνω τριῶν μαρτύρων, Ἀριστοκλέους πρεσβυτέρου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ (ποὺ πιθανώτατα χρονολογεῖται στὶς 23 Ἰουνίου τοῦ 303), καὶ ὁ ἡγεμόνας²  ἀπέστειλε διαταγή, ὅπως οἱ εὑρισκόμενοι ἐγκλεισμένοι στὴ φυλακὴ χριστιανοὶ βιάζονται καὶ ἀτιμάζονται παρὰ τὴ φύση ἀπὸ ἀκόλαστους ἀνθρώπους. Ἀφοῦ ὁ Φιλωνίδης πληροφορήθηκε τοῦτο, λυπήθηκε πάρα πολύ, μὴ θέλοντας νὰ μιανθεῖ μέσῳ μιᾶς τέτοιας βδελυκτῆς πράξης, καὶ ἔλαβε τὴ μεγάλη ἀπόφαση νὰ θυσιάσει τὴ ζωή του, γιὰ νὰ τηρήσει τὴν ἁγνότητα καὶ παρθενία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος. Βρῆκε λοιπὸν τὴν κατάλληλη εὐκαιρία καὶ ἀνῆλθε σὲ κάποιο τόπο ὑψηλὸ καὶ ἀπόκρημνο, ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ἀποκλεισμένος καί, ἀφοῦ περιέδεσε τὴν κεφαλή του μὲ μανδήλιο καὶ κάλυψε τὸ πρόσωπό του μὲ τὸ ἔνδυμά του³ , ἔκλινε τὰ γόνατα καὶ προσευχήθηκε γιὰ ἀρκετὴ ὥρα. Κατόπιν, ἔριξε τὸν ἑαυτό του ὄρθιο κάτω ἀπὸ τὸ ὑψηλὸ ἐκεῖνο καὶ ἀπόκρημνο μέρος. Ἀλλά, πρὶν ὑποστεῖ τὴν ἀπὸ τὴν πτώση ὀδύνη καὶ ἐνῶ ἔπεφτε, παρέδωσε τὸ πνεῦμα του στὰ χέρια τοῦ Κυρίου.

Μετὰ τὴ μαρτυρικὴ αὐτὴ τελείωση τοῦ Φιλωνίδου, ἐνῶ ὁδοιποροῦσαν κάποιοι σὲ ἀρκετὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὴν πόλη (τῆς Σαλαμῖνος) καὶ διευθύνονταν πρὸς αὐτή, ἐμφανίσθηκε σ᾽ αὐτοὺς ὁ ἅγιος, τρέχοντας μπροστά τους, φέροντας νικητικὸ στεφάνι στὴν κεφαλὴ καὶ ἀλειμμένος μὲ εὐωδέστατα μύρα καί, κρατώντας βαΐο νίκης στὸ χέρι, ἀναφωνοῦσε: «Σὲ εὐχαριστῶ, Χριστέ μου, γιατὶ μὲ τὴ βοήθειά σου ἔχω νικήσει, καὶ ἀπὸ ἐπίγεια πύλη μὲ ἀνέβασες στὶς εἰσόδους τῶν οὐρανίων πυλῶν». Ὅταν δὲ οἱ ἐν λόγῳ ὁδοιπόροι ἔφθασαν πλησίον τῆς πόλης, ὁ ἅγιος χάθηκε ἀπὸ μπροστά τους. Κι ἀφοῦ ἔφθασαν στὸ σημεῖο, ὅπου κειτόταν τὸ μαρτυρικό του σῶμα, τὸν ἀναγνώρισαν. Οἱ εἰδωλολάτρες, μόλις πληροφορήθηκαν τὸ γεγονός, ἔβαλαν τὸ τίμιο λείψανο σ᾽ ἕνα σάκκο καὶ τὸ ἔριψαν στὴ θάλασσα. Ἀλλά, μὲ θεϊκὸ πρόσταγμα, τὸ ἅγιο λείψανο βγῆκε σῶο καὶ ἀκέραιο στὴν ξηρά. Ἄγγελος δὲ Κυρίου ἐμφανίσθηκε στὸν πρεσβύτερο τῆς πόλης καὶ τοῦ ἀποκάλυψε ποῦ βρισκόταν τὸ σῶμα τοῦ μάρτυρος, προστάζοντας νὰ τὸ κηδεύσει μὲ τὶς ἁρμόζουσες τιμές, πράγμα ποὺ ἔκανε.

Ἡ ἡμέρα μνήμης τοῦ ἁγίου Φιλωνίδου στὴ χειρόγραφη παράδοση ἔχει ἀρκετὴ διάδοση, ἀλλὰ καὶ ποικίλλει. Μαρτυροῦνται οἱ ἑξῆς ἡμέρες: 17η Ἰουνίου, 18η Ἰουνίου, 30ὴ Ἰουνίου, 29η Αὐγούστου, 30ὴ Αὐγούστου καὶ 31η Αὐγούστου.

Ἐφόσον κατὰ τὴ μαρτυρία τῶν ἀνωτέρω ἐπιτόμων συναξαρίων τοῦ ἁγίου Φιλωνίδου τὸ μαρτυρικό του τέλος ἐπισυνέβηκε ὄχι πολὺ καιρὸ μετὰ τὸ μαρτύριο τῶν τριῶν συγκρατουμένων του Ἀριστοκλέους πρεσβυτέρου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ, τῶν ὁποίων ἡ μνήμη τιμᾶται στὶς 23 Ἰουνίου, πιθανώτατη ἡμέρα τῆς μαρτυρικῆς τους τελείωσης (δὲν μαρτυρεῖται ἄλλη ἡμέρα μνήμης τους), τότε εἶναι πολὺ πιθανὸν ἡ ἡμέρα τελείωσης τοῦ ἁγίου Φιλωνίδου νὰ εἶναι μία ἀπὸ τὶς ἀνωτέρω μαρτυρούμενες τελευταῖες ἡμέρες τοῦ μηνὸς Αὐγούστου (29, 30, 31).

Σύμφωνα μὲ τὴ μαρτυρία τῶν συναξαρίων τοῦ ἁγίου Φιλωνίδου, τὸ σῶμα του, τὸ ὁποῖο ἀρχικὰ ἀναγνωρίσθηκε ἀπὸ ὁδοιπόρους, ποὺ τὸ βρῆκαν λίγο μετὰ τὸ μαρτυρικό του τέλος, τοποθετήθηκε ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες σὲ σάκκο καὶ ρίχθηκε κατόπιν στὴ θάλασσα, γιὰ νὰ ἐξέλθει στὴ συνέχεια, μὲ θεϊκὸ πρόσταγμα, σῶο καὶ ἀκέραιο στὴν ξηρά. Ἄγγελος δὲ Κυρίου ἐμφανίσθηκε στὸν πρεσβύτερο τῆς πόλης καὶ τοῦ ἀποκάλυψε ποῦ βρισκόταν τὸ σῶμα τοῦ μάρτυρος, προστάζοντας νὰ τὸ κηδεύσει μὲ τὶς ἁρμόζουσες τιμές, πράγμα ποὺ ἔκανε. Δὲν ὑπάρχουν μαρτυρίες γιὰ τὸν χῶρο ταφῆς τοῦ μάρτυρος, ἂν καὶ εἶναι εὔλογο τοῦτο νὰ τάφηκε στὴν περιοχὴ τῆς πόλης τοῦ μαρτυρίου του, Σαλαμῖνος. Δὲν γνωρίζουμε μάλιστα, κατὰ πόσον βρισκόταν ἀποτεθειμένο στὸ κοιμητήριο τῶν μαρτύρων, ποὺ ἀναφέρεται στὸν Βίο τοῦ ἁγίου Ἐπιφανίου τοῦ Μεγάλου (BHG 597). Σήμερα δὲν εἶναι γνωστὰ τεμάχια λειψάνων τοῦ μάρτυρος.

Παρὰ τὶς ἀντίθετες ἐνδείξεις τῶν ἁγιολογικῶν κειμένων, ὅτι δηλαδὴ ὁ Φιλωνίδης μαρτύρησε στὴ Σαλαμίνα, θεωρήθηκε ἀπὸ ὁρισμένους⁴  ὅτι χῶρος μαρτυρίου του ὑπῆρξε τὸ Κούριον, ἡ ἕδρα τῆς ἐπισκοπῆς του. Πέραν τούτου, κάτω ἀκριβῶς ἀπὸ τὸν ψηλὸ λόφο, ἐπάνω στὸν ὁποῖο οἰκοδομήθηκε τὸ ἐντὸς τῶν τειχῶν ἀρχαῖο Κούριο, καὶ πλησίον τῆς θάλασσας ἀνασκάφηκε ἀταύτιστη παλαιοχριστιανικὴ βασιλική, ποὺ ἔχει χαρακτήρα Μαρτυρίου⁵ . Καταθέτουμε ἐδῶ ὡς ὑπόθεση: Ἆράγε αὐτὴ νὰ σχετίζεται μὲ τὸν ἅγιο Φιλωνίδη καὶ νὰ κτίσθηκε στὴ μνήμη του καὶ σὲ ἀνάμνηση ὅτι εἶχε καταπέσει ἀπὸ ὕψος καὶ ἐκβλήθηκε ἀπὸ τὴ θάλασσα μετὰ τὸ σῶμα του, ἤ, ἀκόμη, νὰ ἦταν ἐκεῖ τὸ σημεῖο πτώσης του, ἐὰν θεωρήσουμε ὅτι πράγματι μαρτύρησε στὸ Κούριο;

Τελευτώντας, ἐπιθυμοῦμε νὰ παραθέσουμε ἕνα θεολογικὸ σχόλιο σχετικὰ μὲ τὸ ἰδιάζον μαρτυρικὸ τέλος τοῦ ἁγίου, ποὺ ὁρισμένοι (ὅπως λ.χ. στὸ Χάκκεττ, Ἱστορία Ἐκκλησίας Κύπρου, τόμ. Β´, σσ. 216-217) ἐξέλαβαν ὡς δῆθεν αὐτοκτονία, θεώρηση ἀνυπόστατη ἀλλὰ καὶ βλάσφημη. Γνωρίζουμε καταρχὴν τὴν αὐστηρότητα τῶν ἱερῶν Κανόνων ἀλλὰ καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς τοποθέτησης καὶ πρακτικῆς ἔναντι τῶν αὐτοχείρων (βλ. λ.χ. τὸν ιδ´ Κανόνα τοῦ ἁγίου Τιμοθέου Ἀλεξανδρείας, ποὺ περιβλήθηκε κανονικὸ κύρος [Ἀγαπίου ἱερομονάχου καὶ Νικοδήμου μοναχοῦ (ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου), Πηδάλιον, Ζάκυνθος ³1864, σ. 673]). Τὴν ὄντως ἁγία μαρτυρικὴ ἀπόφαση τοῦ Φιλωνίδου νὰ θυσιάσει τὴ ζωή του γιὰ νὰ διαφυλάξει τὴν ἁγνότητα καὶ παρθενία του ἐπιβράβευσε ἄνωθεν ὁ Θεὸς (ὅπως διαφαίνεται καὶ στὴν ἐφεξῆς θαυμαστὴ μεταθανάτια ἐμφάνειά του) καὶ ἐπικύρωσε ἡ Ἐκκλησία μας, διακηρύσσοντας ἐπισήμως τὴν ἁγιότητά του καὶ κατατάσσοντάς τον στὸ Ἁγιολόγιό της. Ἐξάλλου δὲν ἀποτελεῖ τὴ μόνη περίπτωση τέτοιου εἴδους μαρτυρικοῦ τέλους. Ἁπλῶς ὑπενθυμίζουμε δύο ὁμοιότατα ἔξοχα παραδείγματα, τῶν ἁγίων παρθενομαρτύρων Βερνίκης καὶ Προσδόκης καὶ τῆς μητέρας τους Δομνίκης (ἡμέρα μνήμης τους ἡ 4η Ὀκτωβρίου· βλ. SynEcclCon 106) καὶ τῆς ἁγίας παρθενομάρτυρος Πελαγίας τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ (ἡμέρα μνήμης της ἡ 8η Ὀκτωβρίου· βλ. SynEcclCon 120), τὶς ὁποῖες καὶ μὲ λαμπρὰ Ἐγκώμια ἔστεψε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος (βλ. σχετικὰ στὴν BHG 274 καὶ 1477, ἀντίστοιχα).

***

Ἐπισημειώσεις

*Τὰ στοιχεῖα στὸ παρὸν προέρχονται ἀπὸ τὴ μεταπτυχιακὴ ἐργασία τοῦ γράφοντος, Ἀρχιμανδρίτη Φωτίου Ἰωακείμ, Οἱ ἅγιοι μάρτυρες καὶ ὁμολογητὲς τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου κατὰ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς αἰῶνες (1ος-5ος αἰ.), (ἐκδ.) «Ostracon Publishing», Θεσσαλονίκη 2017, σσ. 347-356.

 ¹Γιὰ τὴν ὅλη ἐπὶ τοῦ θέματος προβληματικὴ καὶ τὴ συναφὴ βιβλιογραφία βλ. τὴ σχετικὴ ἑνότητα στὴν Εἰσαγωγὴ τοῦ ἀνωτ. ἔργου, καθὼς καὶ τὴν ἑπόμενη ὑποσημείωση.

²Στὰ γνωστὰ δύο συναξάρια τοῦ Φιλωνίδου ἀναγράφεται ὅτι ὁ ἅγιος ἦταν φυλακισμένος γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ Διοκλητιανοῦ βασιλέως καὶ Μαξιμιανοῦ (BHGna 2371h) ἢ Μαξίμου ἡγεμόνος (SynEcclCon 934.19-20, 30 Αὐγούστου). Ἐπίσης καὶ τὸ συναξάριο τῶν Ἀριστοκλέους πρεσβυτέρου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ἀναφέρει ὅτι οἱ ἅγιοι αὐτοὶ μαρτύρησαν κατὰ τὸν διωγμὸ ἐπὶ Μαξιμιανοῦ. Ἐδῶ πιθανὸν νὰ ὑπάρχει καὶ ἀναχρονισμὸς καὶ σύγχυση προσώπων. Σύγχυση, ἐὰν μὲ τὸ Μαξιμιανὸς ἢ Μάξιμος ἡγεμόνας ὑπονοεῖται ὁ Μαξιμίνος Δαΐας (στὶς ἁγιολογικὲς πηγὲς ἐνίοτε συγχέεται ὁ Αὔγουστος τῆς Δύσης Μαξιμιανὸς μὲ τὸν Καίσαρα τῆς Ἀνατολῆς Μαξιμίνο Δαΐα, ἕνεκα τῆς ὁμοιότητας τῶν ὀνομάτων καὶ τοῦ πλησιοχρόνου τῆς βασιλείας τους). Ἀναχρονισμὸς δέ, διότι σ᾽ αὐτὴ τὴν περίπτωση ὁ Μαξιμίνος Δαΐας (Galerius Valerius Maximinus Daia) βασίλευσε στὶς 01.05.305 (-309/310), ὡς Καίσαρας ὑπὸ τὸν Γαλέριο, ἀφοῦ ἤδη παραιτήθηκε τῆς βασιλείας τὴν ἰδία ἡμέρα ὁ Διοκλητιανός, τὸ δὲ πρῶτο ἔδικτό του γιὰ γενικὴ προσφορὰ θυσίας στὰ εἴδωλα ἀπὸ τοὺς ὑπηκόους του ἐξέδωσε τὸ 306 (Εὐσεβίου τοῦ Παμφίλου, Περὶ τῶν ἐν Παλαιστίνῃ μαρτυρησάντων, IX, 2, SC 55, σ. 148· Keresztes, Great Persecution, σ. 384). Πῶς συμβιβάζονται ὅμως οἱ πληροφορίες αὐτές; α. Πιθανὸν ὑπὸ τὸ ὄνομα Μαξιμιανὸς νὰ ὑπονοεῖται ὁ Γαλέριος, ποὺ πράγματι ἔφερε καὶ τοῦτο τὸ ὄνομα (Gaius Galerius Valerius Maximianus), καὶ ποὺ συμβασίλευσε μὲ τὸν Διοκλητιανό, ὡς Καίσαρας τῆς Ἀνατολῆς. β. Ἐὰν μὲ τὰ ὀνόματα Μάξιμος ἢ Μαξιμιανὸς ὑπονοεῖται πράγματι ὁ Μαξιμίνος Δαΐας, τότε ὑπάρχει ἡ ἀνωτέρω σύγχυση, καὶ μεταφέρονται γεγονότα ἀπὸ τὴν ἐποχή του στὴν πλησιόχρονη περίοδο βασιλείας τοῦ Διοκλητιανοῦ. γ. Τέλος, εἶναι πιθανὸν οἱ ἐν λόγῳ μάρτυρες νὰ συνελήφθησαν κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ Μεγάλου Διωγμοῦ τῶν Διοκλητιανοῦ καὶ Γαλερίου (ἴσως μὲ τὸ 2ο ἔδικτό τους, τὸ θέρος τοῦ 303), καὶ βασανίσθηκαν ἐπὶ ἡγεμόνος τῆς Κύπρου Σαβίνου (293-305), παρατάθηκε ὅμως ἡ παραμονή τους στὶς φυλακὲς τῆς Σαλαμῖνος μέχρι τὴν ἐποχὴ τῶν διωγμῶν ἐπὶ Καίσαρος τῆς Ἀνατολῆς Μαξιμίνου Δαΐα (01.05.305-313· τὸ 309/310-313 αὐτοανακηρύχθηκε Αὔγουστος).

³Προφανῶς ἐδῶ ὁ ἅγιος συνέστειλε νεκρικὰ τὸν ἑαυτό του.

⁴ Μὲ πρώτη προφανῶς ἀναφορὰ στὸ Χάκκεττ, Ἱστορία Ἐκκλησίας Κύπρου, τόμ. Β´, σσ. 216-217, ὅπου θεωρεῖται (ὡς αὐτονόητον;) τὸ Κούριον ὡς ὁ τόπος μαρτυρίου τοῦ ἁγίου.

⁵Βλ. Γκιολές, Χριστιανικὴ Τέχνη, σ. 11 καὶ ὑποσημ. 35 καί, Χρήστου, Δῆμος, «Ἡ παραλιακὴ παλαιοχριστιανικὴ Βασιλικὴ τοῦ Κουρίου», Ἐνατενίσεις, 7 (Ἰανουάριος-Ἀπρίλιος 2009), σσ. 60-65, ὅπου βιβλιογραφία καὶ σχετικὲς φωτογραφίες.

Φωτογραφία Βασιλικῆς: Ἡ παραλιακὴ βασιλικὴ στοὺς πρόποδες τοῦ Κουρίου. Κατὰ τὶς ἀνασκαφικὲς ἐργασίες στὸν χῶρο (1994-1998) βρέθηκε insituλειψανοθήκη, μέσα στὴ νότια πλάγια ἁψίδα. Πρόκειται γιὰ κτιστὴ ὀρθογώνια θήκη, διαστάσεων 40Χ60 ἑκατοστῶν, ἐπενδεδυμένη μὲ μαρμάρινες πλάκες, γιὰ φιλοξενία μικροτέρων λειψανοθηκῶν. Ἡ ἀνέγερση τῆς βασιλικῆς στὸ σημεῖο αὐτὸ ἴσως σχετίζεται μὲ τὸν τρόπο (ἢ καὶ τόπο) μαρτυρίου τοῦ ἱερομάρτυρος Φιλωνίδη, ἐπισκόπου Κουρίου

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

Λαμπρὴ καὶ χαρμόσυνη ἡ παροῦσα ἑορτή, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί! Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἄγει μεγάλη καὶ πολλαπλῆ πανήγυρη! Σήμερα τιμᾶ καὶ γεραίρει μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικὲς τὴν πανέορτη μνήμη Πάντων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίων: Δικαίων, προφητῶν, ἀποστόλων, μαρτύρων, ἱεραρχῶν καὶ ὁσίων, γνωστῶν καὶ ἀγνώστων.

Ἡ ἑορτὴ αὐτή, ὅπως τεκμαίρεται καὶ ἀπὸ τοὺς παλαιότερους ὡραιότατους ὕμνους της, καθὼς καὶ ἀπὸ σωζόμενη σχετικὴ ὁμιλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἦταν ἀρχικὰ ἀφιερωμένη κατεξοχὴν πρὸς πάντας τοὺς ἁγίους Μάρτυρας. Καὶ οἱ λόγοι καθιέρωσης τούτης τῆς ἑορτῆς προφανεῖς: Πρῶτα, γιατὶ οἱ μάρτυρες ἀποτελοῦν τὴν πρώτη ὁμάδα ἁγίων, τὴν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μας, μὲ τὴν παύση τῶν διωγμῶν καὶ ἐξερχομένη τῶν κατακομβῶν ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐπίσημα τίμησε. Καί, δεύτερο, γιατί, σύμφωνα μὲ ἔγκυρους ὑπολογισμοὺς εἰδικῶν ἱστορικῶν καὶ ἁγιολόγων, ὁ ἀριθμὸς τῶν γνωστῶν μαρτύρων μόνο κατὰ τοὺς διωγμοὺς τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων ὑπολογίζεται σὲ 11 ἑκατομμύρια, οἱ ὁποῖοι ἔχυσαν ἕνα ποταμὸ ἁγίων αἱμάτων, ποὺ ἄρδευσε καὶ στερέωσε τὸ νεοθαλὲς τότε φυτὸ τῆς Ἐκκλησίας.

Σὺν τῷ χρόνῳ ὅμως ἡ σημερινὴ ἑορτὴ προσέλαβε εὐρύτερο χαρακτήρα καὶ τιμήθηκαν κατ᾽ αὐτὴν ὅλες οἱ κατηγορίες τῶν ἁγίων. Ὁ βασικὸς λόγος καθιέρωσης καὶ τῆς διευρυμένης αὐτῆς ἑορτῆς εἶναι καὶ πάλιν προφανής: Ἐκτὸς τῶν καθ᾽ ἡμέραν τιμωμένων ἁγίων, ἀναρίθμητα ἄλλα πλήθη πιστῶν ἔλαβαν πλούσια τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἁγίασαν. Ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι ἦταν πρακτικὰ ἀδύνατο νὰ τιμηθοῦν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας ὅλα τοῦτα τὰ στίφη τῶν ἁγίων, μὲ τὴν καθιέρωση εἰδικῆς ἡμέρας μνήμης τους, ὄχι μόνο γιὰ τὸ πλῆθος, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ ὅτι πολλῶν ἀγνοοῦμε τὴν ἡμέρα τελευτῆς τους, ἀκόμη δὲ καὶ τὰ ὀνόματά τους! Καὶ αὐτοὺς λοιπὸν τοὺς ἀγνώστους της ἁγίους τιμᾶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία, ὅσους «κατὰ Χριστὸν ἐπολιτεύσαντο ἐν Ἰνδοῖς καὶ Αἰγυπτίοις καὶ Ἄραψι καὶ Μεσοποταμίᾳ τε καὶ Φρυγίᾳ καὶ τοῖς ἄνωθεν τοῦ Εὐξείνου· ἔτι δὲ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἑσπερίᾳ ἄχρι καὶ αὐτῶν τῶν Βρεττανικῶν νήσων, ἁπλῶς εἰπεῖν ἐν Ἀνατολῇ καὶ Δύσει», κατὰ τὴν ὡραία διατύπωση τοῦ συναξαρίου τῆς ἡμέρας.         

Ἀλλά, καί ἕνας περαιτέρω λόγος προβάλλεται ἀπό τόν συναξαριστή: Ὅλοι οἱ ἅγιοι, ὅσοι τιμῶνται χωριστά, κρίθηκε ἐπιβεβλημένο νὰ συναθροισθοῦν σέ μία κοινὴ ἑορτή, γιὰ νὰ δειχθεῖ μ᾽ αὐτὸ τὸν τρόπο ὅτι ὅλοι μαζὶ γιὰ ἕνα Χριστὸ ἀγωνίσθηκαν, σὲ ἕνα κοινὸ στάδιο ἔτρεξαν -τὸ στάδιο τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς-, ἑνὸς Θεοῦ δοῦλοι ἦσαν καὶ ἀπ᾽ αὐτόν ἀξίως ἔλαβαν τοὺς στεφάνους τῆς νίκης, γιὰ νὰ ἀποτελέσει ἔτσι ὁ ἀπὸ κοινοῦ ἑορτασμός τους παρόρμηση στοὺς πιστούς, ποὺ πιστεύουν στὸν ἴδιο Χριστὸ καὶ εἶναι δοῦλοι τοῦ ἰδίου Θεοῦ, νὰ ἀγωνισθοῦν -ὅπως καί ὅλοι ἐκεῖνοι- στὸν στίβο τοῦ ἀθλήματος τῆς κατὰ Χριστὸν πολιτείας.

Μὲ τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων, κατακλείεται ὁ κινητὸς κύκλος τῶν κινητῶν ἑορτῶν, ποὺ ἄρχισε ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου. Στὸ κατανυκτικὸ Τριῴδιο καὶ στὸ χαρμόσυνο Πεντηκοστάριο ζήσαμε στὸ λειτουργικὸ χρόνο τῆς Ἐκκλησίας ὅλο τὸ ἔργο τῆς θείας Οἰκονομίας γιὰ τὴ σωτηρία μας, μέ ἐπίκεντρο τὴ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. Εἴδαμε τὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων, τὴν ἀνόρθωση τοῦ γένους μας μὲ τὴν ἀναστάση τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὴν ἀνύψωση τῆς ἀνθρώπινης φύσης στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀνάληψή Του. Δοξολογήσαμε τέλος τὴν ἔλευση τοῦ Παρακλήτου στὸν κόσμο κατὰ τὴ μεγάλη ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

Ἡ σημερινὴ πανήγυρη ἀποτελεῖ φυσικὴ προέκταση, ἑορτολογικὰ καὶ θεολογικά, τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Κατὰ τὴν πεντηκοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως μὲ σαφήνεια μᾶς διηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ τρίτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, μὲ τὴ μορφὴ πυρίνων γλωσσῶν, καὶ παρέσχε ἄφθονο φωτισμὸ καὶ πλούσια Χάρη στοὺς ἁγίους μαθητὲς καὶ ἀποστόλους τοῦ Κυρίου, ἐνισχύοντας καὶ ποδηγετώντας τους στὸ ψυχοσωτήριο κήρυγμα «εἰς πάντα τὰ ἔθνη». Μὲ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἱδρύεται ὁ θεοσύστατος θεσμὸς τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὁ Παράκλητος ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν».

Γνήσιο φυσικὸ καρπὸ τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν οἱ σήμερα ἑορταζόμενοι ἅγιοι Πάντες, οἱ ἀμάραντοι τοῦτοι βλαστοὶ τοῦ Παραδείσου. Εἶπε κάποιος σύγχρονος σοφὸς θεολόγος, ὁ μακαριστὸς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ ἕνα ἰδιότυπο «ἐργοστάσιο παραγωγῆς ἁγίων λειψάνων, παραγωγῆς ἁγίων»! Γιατὶ ἀκριβῶς, πρέπει νὰ τονισθεῖ, ὅτι σκοπὸς τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία ἁπλῶς ἠθικὴ βελτίωση ἢ τελείωση, ἀλλὰ ὁ προσωπικός μας ἁγιασμός, ἡ κοινωνία τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί, κατὰ τὴ θεόσοφη ρήση τοῦ ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ, «σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας πάντοτε προβάλλει πάνσοφα, καὶ ἰδιαίτερα σήμερα, τὸ «νέφος τῶν μαρτύρων» καὶ τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίων της, οἱ ὁποῖοι, τηρώντας τὸ κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ  ἀμόλυντο, ἢ καὶ καθαίροντάς το μὲ τὴ μετάνοια, ἔφθασαν στὸ καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ καὶ ἔγιναν θεοὶ κατὰ χάριν. Οἱ ἅγιοι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀποτελοῦν τοὺς φωτεινοὺς ὁδοδεῖκτες μας στὴν ἀνοδικὴ καὶ δύσκολη πορεία πρὸς τὸν οὐρανό. Γι᾽ αὐτὸ καὶ τοποθετοῦμε τὶς εἰκόνες τους στὸν ναὸ στὴ θέση αὐτή, στὸ εἰκονοστάσιο, μεταξὺ τοῦ κυρίως ναοῦ, ποὺ συμβολίζει τὸν κόσμο (καὶ ποὺ γι᾽ αὐτὸ εἶναι ὁ τόπος προσευχῆς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ἀγωνιζομένων πιστῶν), καὶ τοῦ ἱεροῦ Βήματος, ποὺ ἐπέχει τὸν τόπο τοῦ οὐρανοῦ. Καὶ ἡ Ἐκκλησία τοὺς προβάλλει σήμερα καὶ πάντοτε, ὄχι μόνο γιὰ νὰ ζητήσουμε τὶς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες τους, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μιμηθοῦμε τὴ θεοφιλὴ ἐπὶ γῆς πολιτεία τους. Εἶναι γνωστὴ ἡ σχετικὴ ρήση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, «τιμὴ μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος». Θὰ μπορούσαμε νὰ εἰποῦμε εὐρύτερα, τιμὴ ἑνὸς ἁγίου ἀποτελεῖ κατεξοχὴν ὁ ἀγώνας μίμησης τοῦ ἁγίου ἐκείνου.

Σύμφωνα μὲ τὸν σύγχρονο ὅσιο Γέροντα καὶ ὁμολογητὴ π. Ἰουστῖνο Πόποβιτς, «οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων τί εἶναι; Τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνα εἶδος συνεχίσεως τῶν ‘‘Πράξεων τῶν Ἀποστόλων’’. Μέσα εἰς αὐτοὺς τοὺς Βίους συναντᾶ κανεὶς τὸ ἴδιον Εὐαγγέλιον, τὴν ἰδίαν ζωήν, τὴν ἰδίαν ἀλήθειαν, τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην, τὴν ἰδίαν ἀγάπην, τὴν ἰδίαν πίστιν, τὴν ἰδίαν αἰωνιότητα, τὴν ἰδίαν ‘‘δύναμιν ἐξ ὕψους’’, τὸν ἴδιον Θεὸν καὶ Κύριον. Διότι,‘‘Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας’’… Ἐὰν θέλετε, οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων εἶναι μία ἰδιόμορφος ὀρθόδοξος Ἐγκυκλοπαιδεία. Εἰς αὐτοὺς δύναται νὰ εὕρῃ κανεὶς ὅλα ὅσα χρειάζονται εἰς μίαν ψυχὴν πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν αἰωνίαν Δικαιοσύνην καὶ αἰωνίαν Ἀλήθειαν μέσα εἰς αὐτὸν τὸν κόσμον· πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν θείαν ἀθανασίαν καὶ τὴν αἰωνίαν ζωήν. Ἐὰν διψᾷς τὴν πίστιν, θὰ τὴν εὕρῃς πλουσίαν εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων καὶ θὰ χορτάσῃς τὴν ψυχήν σου μὲ τροφήν, διὰ τὴν ὁποίαν ποτὲ δὲν θὰ ξαναπεινάσῃς. Ἐὰν ποθῇς τὴν ἀγάπην, τὴν ἀλήθειαν, τὴν δικαιοσύνην, τὴν ἐλπίδα, τὴν πραότητα, τὴν ταπείνωσιν, τὴν μετάνοιαν, τὴν προσευχὴν ἢ ὁποιανδήποτε ἀρετὴν καὶ ἄσκησιν, εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων θά εὕρῃς ἕνα πλῆθος ἁγίων διδασκάλων διὰ κάθε ἄσκησιν καὶ θὰ λάβῃς τὴν βοήθειαν τῆς χάριτος διὰ κάθε ἀρετήν».

Στοὺς Βίους τῶν ἁγίων θὰ συναντήσουμε κάθε τύπο καὶ τάξη ἀνθρώπων, ποὺ μὲ τὸν προσωπικό του ἀγώνα ὁ καθένας, τὸν κόπο καὶ ἱδρώτα καὶ τὸ αἷμα του, εἴτε τοῦ σωματικοῦ μαρτυρίου, εἴτε τοῦ μαρτυρίου τῆς συνειδήσεως (κατὰ τὸ ἀπόφθεγμα τοῦ Γεροντικοῦ, ποὺ λέγει, «δὸς αἷμα καὶ λάβε Πνεῦμα», δηλ. ἀγωνίσου, θυσιάσου, γιὰ νὰ ἀποκτήσεις τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος), ἔγιναν κατὰ Χάρη θεοί: Ἄνδρες καὶ γυναῖκες, μικροὶ καὶ μεγάλοι, φτωχοὶ καὶ πλούσιοι, ἔνδοξοι καὶ ἄδοξοι, βασιλεῖς καὶ ἀξιωματικοί, ἀλλὰ καὶ δοῦλοι, πατριάρχες, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ μοναχές, ἀλλὰ καὶ ἁπλοὶ λαϊκοί, Χάριτι Θεοῦ καὶ μὲ τὸν ἀγώνα τους, ἀξιώθηκαν τῶν ποικίλων χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Συνιστοῦμε θερμὰ τὴ μελέτη τῶν Βίων τῶν ἁγίων, τοῦ Γεροντικοῦ, τοῦ Εὐεργετινοῦ. Κάθε τους σελίδα, ἔλεγε ὁ ὅσιος Γέροντας Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, περιέχει ὅλες τὶς θεϊκὲς βιταμῖνες, γιὰ τὴν ἐξισορρόπηση τοῦ πνευματικοῦ μας ὀργανισμοῦ.

Ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας, τὶς δύσεκτες καὶ δυσχείμερες, ὁπόταν τὸ κακό, μὲ κάθε μορφὴ καὶ τρόπο πληθαίνει καὶ εἰσρέει στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, οἱ ἅγιοί μας, οἱ ἀκοίμητοι τοῦτοι πρεσβευτές μας στὸν Κύριο, οἱ ἀδελφοί μας στοὺς οὐρανούς, ἀποτελοῦν τὴ μετὰ Θεὸν ἐλπίδα, τὸ φῶς, τὴν παρηγορία μας. Καὶ ἐξαιρέτως, ἡ Παναγία Θεοτόκος καὶ ἀειπάρθενος Μαρία, ἡ κατὰ φύσιν Μητέρα τοῦ Χριστοῦ μας καὶ κατὰ χάριν Μητέρα ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, τὴν ὁποία μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες μας λυποῦμε καὶ τὴν κάνουμε Μητέρα τοῦ πόνου!

Ἂς ἐκζητήσουμε, ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἰδιαίτερα τώρα, τὶς εὐλογημένες καὶ θεοπρόσδεκτες πρεσβεῖες Της καὶ Πάντων τῶν ἁγίων. Ἀλλὰ νὰ τὶς ζητήσουμε μὲ πίστη καὶ πόθο καὶ θέρμη, μὲ πένθος καὶ εἰλικρινὴ μετάνοια, μὲ ταπείνωση καὶ ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μὲ ἐνσυνείδητη τὸ κατὰ δύναμη μυστηριακὴ ζωή, γιὰ νὰ ρίξουν βάλσαμο παρηγορίας στὶς ψυχές μας· γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ ἡ βαθιὰ καὶ μακροχρόνια πνευματική μας κρίση, ἀπότοκο ἀναπόδραστο τῆς ὁποίας ἀποτελεῖ ἡ πολυποίκιλη σημερινή μας κρίση. Γιατί μόνο ἔτσι, μὲ τὸ νά προσπέσουμε μὲ εἰλικρινὴ μετάνοια στοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ θὰ παρέλθει ἡ ὅποια κρίση καὶ θὰ ἐπέλθει καὶ πάλιν τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ στὸν τόπο μας, Χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου καὶ Πάντων τῶν ἁγίων, τῶν ὁποίων τὴν μνήμη ἐπιτελοῦμε. Ἀμήν!

Η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, την Τρίτη 14 Ιουνίου 2022, προχώρησε στην ένταξη στο αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας του Γέροντος Βησσαρίωνα Αγαθωνίτη. Για την σχετική ανακοίνωση, πατήστε εδώ.