Κυριακὴ τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Δ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου

Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος. Τοιχογραφία στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Σωζομένου στὴν Γαλάτα

Ὁμιλία εἰς τὸ Εὐαγγέλιον τῆς Κυριακῆς τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Δ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Ματθ. 5, 14-19).

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

«ὃς δ᾽ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας
κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν»
 
Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος. Τοιχογραφία στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Σωζομένου στὴν Γαλάτα

Ἡ Κυριακὴ αὐτή, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, εἶναι ἀφιερωμένη στὴ μνήμη τῶν 630 θεοφόρων Πατέρων τῆς Δ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ συνδεδεμένη μὲ τὸ γνωστὸ θαῦμα τῆς ἁγίας Εὐφημίας, ποὺ ἔλαβε χώρα στὴ Χαλκηδόνα, ὅπου εἶχε συναθροισθεῖ τὸ 451 ἡ Σύνοδος:

Μὲ τὸ πέρας τῆς Συνόδου, τόσο οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὅσο καὶ οἱ αἱρετικοὶ Εὐτυχιανοὶ ἀπόθεσαν ἐπάνω στὸ ἄφθαρτο λείψανο τῆς ἁγίας ἀπὸ ἕνα τόμο (βιβλίο), ὅπου εἶχαν καταγράψει ἑκάστη πλευρὰ τὸ τί πίστευαν, καὶ ἔκλεισαν τὴν ἁγία της λάρνακα, σφραγίζοντάς την. Κι ὅταν μετὰ ἀπὸ καθορισμένες ἡμέρες τὴν ἄνοιξαν, ὢ τοῦ θαύματος!, τὸν μὲν τόμο τῶν Ὀρθοδόξων κρατοῦσε ἡ ἁγία στὰ χέρια της, ὁ δὲ τῶν αἱρετικῶν βρέθηκε πεταγμένος κάτω ἀπὸ τὰ πόδια της! Μὲ τὸ θαυμαστὸ τοῦτο σημεῖο, ἐπισφραγίστηκε ἐκ Θεοῦ ἡ ὀρθότητα τῶν δογμάτων τῶν Ὀρθοδόξων, ἐνῶ καταδικάστηκαν οἱ αἱρετικὲς δοξασίες τῶν μονοφυσιτῶν ἀκολούθων τοῦ αἱρεσιάρχη ἀρχιμανδρίτη Εὐτυχοῦς. Γι᾽ αὐτὸ καὶ κατὰ τὴν Κυριακὴ μετὰ τὶς 11 Ἰουλίου -ὁπόταν ἑορτάζουμε τὸ θαῦμα τοῦτο τῆς ἁγίας μεγαλομάρτυρος καὶ πανευφήμου Εὐφημίας-, ποὺ συμπίπτει ἀπὸ τὶς 13 ἕως τὶς 19 Ἰουλίου, τελεῖται καὶ ἡ μνήμη τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς ἐν λόγῳ Συνόδου, οἱ ὁποῖοι στὶς δογματικὲς ἀποφάσεις τους διασαφήνισαν καὶ ἀποκρυστάλλωσαν τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη γιὰ τὸ Πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ.

Εἶναι γιὰ τοῦτο ποὺ καθορίστηκε ἡ ἀνάγνωση κατὰ τὴ σημερινὴ Κυριακὴ τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ποὺ μόλις ἀκούσαμε, καθόσον περιλαμβάνει τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ πρέπει νὰ διέπουν τὴν προσωπικότητα καὶ τὸ ἔργο τῶν μαθητῶν καὶ ἀποστόλων τοῦ Κυρίου, ὅπως ὁ Ἴδιος ἐδῶ τὰ καθορίζει, τὰ ὁποῖα ἀναφέρονται ἀντίστοιχα καὶ στὴ ζωὴ καὶ τὸ ἀποστολικὸ ἔργο τῶν ἁγίων Πατέρων, ποὺ συγκρότησαν τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Διότι ἀκριβῶς οἱ οὐρανόφρονες Πατέρες, ὅπως καὶ οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι, ἔζησαν ζωὴ οὐράνια καὶ φωτεινή, μέσα στὸ φῶς τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· φωτίσθηκαν καὶ θεώθηκαν· ἔγιναν οἱ ἴδιοι φῶς καὶ δὲν ἀπέκρυψαν τοῦτο «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» κάτω ἀπὸ «τὸν μόδιον» τῆς ἀπραξίας τῶν καλῶν ἔργων καὶ τῆς σιωπῆς, ἀλλὰ κήρυξαν Χριστὸν μὲ ἔργα καὶ λόγια, μὲ τὴ θεωρία καὶ τὴν πράξη, μὲ τὴ συμβολή τους, τέλος, στὴ διασαφήνιση τῆς ἀλήθειας τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης μέσα στὶς ἐργασίες καὶ δογματικὲς ἀποφάνσεις τῶν ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἔτσι, διασφάλισαν τὸ Ὀρθόδοξο δόγμα καὶ τὸ ἦθος τῶν Ἁγίων Γραφῶν μέχρι «ἰῶτα ἑνὸς καὶ μιᾶς κεραίας» καὶ καταπολέμησαν καὶ ἀπέδειξαν ξένους τῆς Ἐκκλησίας ὅσους «ἔλυσαν», δηλ. ἀλλοίωσαν καὶ διέστρεψαν τὴν ἀποκαλυφθεῖσα ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ ἀλήθεια, ἔστω καὶ στὸ παραμικρό. Γιὰ τοῦτο καὶ ἐπάξια ἀναδείχθηκαν μεγάλοι στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, καὶ δοξάσθηκαν ἀπὸ τὸν δίκαιο Μισθαποδότη Κύριο καὶ στὴ γῆ καὶ στὸν οὐρανό.

Ἀλλά, οἱ ἀρετὲς καὶ τὰ ἔργα τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ τῶν ἁγίων Πατέρων μας πρέπει νὰ καθορίζουν κατὰ ἀναλογία καὶ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἦθος ὅλων τῶν μελῶν τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἐκκλησίας. Καί, καταρχήν, οἱ πιστοί, ἐμεῖς, πρέπει νὰ πιστεύουμε καὶ φρονοῦμε ὅσα ἀκριβῶς πιστεύει καὶ φρονεῖ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ὅπως μᾶς τὰ παρέδωσαν οἱ αὐτόπτες καὶ μαθητὲς τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, ὅπως τὰ ἑρμήνευσαν καὶ διακήρυξαν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὅπως τὰ διασφάλισε καὶ περιφύλαξε ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Καί, κατόπιν, νὰ ἀγωνιζόμαστε, ὥστε τὸ φρόνημά μας, οἱ λόγοι μας, ἡ ὅλη ζωή μας, νὰ εἶναι σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Κυρίου, νὰ ἀποτελοῦν ἐπιβεβαίωση τῆς Πίστης μας, νὰ μετέχουν στὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ, καὶ νὰ μᾶς καθιστοῦν καὶ ἐμᾶς φῶς στὸν κόσμο τοῦτο, τοῦ σκότους καὶ τῆς πλάνης. Διότι ἡ τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν ἀποτελεῖ τὴν πρώτη θεμελιώδη προϋπόθεση τῆς εἰσόδου τῶν πιστῶν στὴν αἰώνια ζωή.

Καὶ ὁ Κύριος συνάπτει τὴ χριστιανικὴ πράξη μὲ τὴ χριστιανικὴ μαρτυρία, ὑπὸ μία ὅμως βασικὴ προϋπόθεση: Τῆς διδασκαλίας τῶν ἄλλων πρέπει νὰ ἔχει προηγηθεῖ ἡ «νόμιμος ἄθλησις», δηλαδὴ ἡ πιστὴ τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν. Γι᾽ αὐτὸ προτάσσει τό, «ὃς δ᾽ ἂν ποιήσῃ» τοῦ, «καὶ διδάξῃ». Διότι καὶ τὰ ἐνάρετα ἔργα καθεαυτὰ κηρύσσουν καὶ ὁμιλοῦν στοὺς ἄλλους εὐγλωττότερα ἀπὸ τὰ λόγια. Καί, ὅπως θαυμάσια τὸ ἐπισημαίνει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος: «Ἄφωνον ἔργον κρεῖσσον ἀπράκτου λόγου» (= τὸ ἔργο [τῆς ἀρετῆς] καὶ χωρὶς λόγια εἶναι καλύτερο ἀπὸ τὸν διδακτικὸ λόγο χωρὶς ἔργα). Ἂν ὅμως ὁ πιστὸς ἔχει προκόψει καὶ ὠριμάσει στὴν πνευματικὴ ζωή, τότε δὲν θὰ κρατήσει τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό του. Θὰ προσπαθήσει μὲ ταπείνωση καὶ ἀγάπη καὶ προσευχὴ νὰ τὸ μεταδώσει καὶ στοὺς συνανθρώπους του. Καὶ τότε, κατὰ τὴν ἀψευδὴ τοῦ Δεσπότου ἐπαγγελία, θὰ καταστεῖ μέγας στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Καὶ τοῦτο ἀναδεικνύει τὴ μεγάλη εὐθύνη ἡμῶν τῶν πιστῶν, ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων. Διότι συχνά, ὄχι μόνο δὲν ἀγωνιζόμαστε νὰ τηροῦμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὄχι μόνο δὲν ἀνοιγόμαστε ἱεραποστολικὰ καὶ μὲ ἁγνὴ χριστιανικὴ ἀγάπη στὸν πλησίον μας, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀπρόσεκτη ζωὴ καὶ τὰ ἁμαρτωλὰ ἔργα καὶ λόγια μας σκανδαλίζουμε τοὺς ἀδελφούς μας καὶ γινόμαστε πρόσκομμα στὴν πνευματική τους πορεία.

Ἂς ἱκετεύσουμε τὴ χορεία τῶν θεοφόρων Πατέρων μας, ποὺ σήμερα τὴ μνήμη τους ἐπιτελοῦμε, νὰ πρεσβεύουν στὸν Φιλάνθρωπο Κύριο νὰ μᾶς δίδει μετάνοια, διόρθωση τοῦ βίου μας, ταπείνωση καὶ ἀγάπη, νὰ στοιχοῦμε στὰ βήματα τῆς ἁγίας ζωῆς τους, γιὰ νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς αἰώνιας μακαριότητας, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, στὸν Ὁποῖο, μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀνήκει ἡ δόξα στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν!

Οἱ ὅσιοι καὶ θεοφόροι ἀσκητὲς στὴν Κύπρο Ἡλιόφωτος, Αὐξουθένιος, Ἐπαφρόδιτος καὶ Εὐθένιος (13/7)

Οἱ ἅγιοι Ἠλιόφωτοι, 18ος αἰῶνας

Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ

Οἱ ἅγιοι Ἠλιόφωτοι, 18ος αἰῶνας
Οἱ ὅσιοι πατέρες μας, οἱ καλούμενοι συνοπτικῶς ἅγιοι Ἡλιόφωτοι, ἔλαβαν τὴν κοινὴ τούτη ὀνομασία ἀπὸ τὸν Γέροντα καὶ προϊστάμενο τῆς τετράριθμης αὐτῆς σεπτῆς χορείας, ἅγιο Ἡλιόφωτο. 
Πρέπει ἐξαρχῆς νὰ ἀναφέρουμε, ὅτι ὁ βίος τῶν ἁγίων τούτων (ὅπως ἄλλωστε καὶ ἀρκετῶν ἄλλων ἁγίων τῆς Κύπρου), ἕνεκα ποικίλων ἱστορικῶν λόγων, ἀλλοιώθηκε σὲ τέτοιο βαθμὸ σὺν τῷ χρόνῳ, ὥστε μέχρι πρόσφατα νὰ θεωροῦνται ὅτι ἄκμασαν ἀπὸ τὸ ἔτος 300 μ.Χ., μὲ τιμωρὸ τὸν… μόνιμο διώκτη(!) τῶν Κυπρίων ἁγίων, διοικητὴ τῆς Κύπρου Σαβῖνο (γνωστὸ ἀπὸ τὰ Μαρτύρια τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Θεοδότου, ἐπισκόπου Κυρηνείας), μέχρι τῆς ἐποχῆς τῶν Σταυροφοριῶν, κατὰ τὴν ὁποία ὑποτίθεται ἦλθαν καὶ ἀσκήτευσαν στὴν Κύπρο, γιὰ νὰ βροῦνε μαρτυρικὸ ἐν τέλει τέλος ἀπὸ τὸν ἀνωτέρω Σαβῖνο!

Σύμφωνα ὅμως μὲ τὰ νέα σημαντικώτατα ἱστορικὰ δεδομένα, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ἄγνωστη μέχρι καὶ πρὶν λίγα ἔτη βυζαντινὴ ᾀσματικὴ Ἀκολουθία τους, ποὺ ἐντοπίσθηκε σὲ Σιναϊτικὸ χειρόγραφο τοῦ 11ου αἰώνα (τὸν Κώδ. Sin. Gr. 627) καὶ τὴν ὁποία ὁ γράφων εἶχε τὴν εὐλογία νὰ ἐκδώσει μὲ ἐκτενὴ σχολιασμὸ τὸ 2004 (βλ. τὴ Βιβλιογραφία στὸ τέλος τοῦ παρόντος), ρίπτεται ἤδη ἄπλετο φῶς στὴ συγκεχυμένη εἰκόνα, ποὺ ἐπικρατοῦσε, καὶ ὁ βίος καὶ τὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων Ἡλιοφώτων ἀποκαθίστανται στὴν ἱστορική τους ἀλήθεια. Τὸν ἀποκατεστημένο πλέον βίο τοῦτο, βάσει τῆς ἐν λόγῳ ἔκδοσης, καθὼς καὶ τὰ σχετικὰ πορίσματα παρουσιάζουμε συνοπτικὰ στὴ συνέχεια.

 

Ναός Αγίων Ηλιοφώτων, Κάτω Μονή, φωτογραφία H.Polydoros, Panoramio

Ὅ ὅσιος Ἡλιόφωτος, καθὼς καὶ οἱ συνασκητές του, ὅσιοι Αὐξουθένιος, Ἐπαφρόδιτος καὶ Εὐθένιος, κατάγονταν ἀπὸ τὴ Φοινίκη τῆς Παλαιστίνης (σημ. Λίβανο), ἄκμασαν δὲ κατὰ τὸν 5ο αἰώνα. Τυγχάνοντες ἀνδρεῖοι καὶ ρωμαλέοι, κατατάγηκαν στὸ στράτευμα τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β´ τοῦ Μικροῦ (408-450). Ἡ ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία διεξήγαγε τότε μεγάλο πόλεμο ἐναντίον ποικίλων ἐχθρῶν της (Οὔννων, Περσῶν καὶ Βανδάλων), στὸν ὁποῖο καὶ διέπρεψαν ὁ Ἡλιόφωτος μὲ τοὺς τρεῖς του συντρόφους, ἐπιτυγχάνοντας μεγάλες νίκες. Γι᾽ αὐτὸ καὶ κλήθηκαν στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ ἔτυχαν μεγάλων τιμῶν ἀπὸ τὸν βασιλέα, συνδιαιτώμενοι μαζί του στὰ ἀνάκτορα. Ἀλλ᾽ ἐπειδὴ στὶς ψυχές τους ὑπερίσχυσε ὁ πόθος τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν καὶ ἐπιθύμησαν τὴν ὁλοκληρωτικὴ ἀφοσίωση στὴ λατρεία τοῦ ἐπουρανίου βασιλέως Χριστοῦ, παρακάλεσαν τὸν ἐπίγειο βασιλέα, νὰ τοὺς ἐπιτρέψει νὰ ἀσπασθοῦν τὸν μοναχικὸ βίο. Βλέποντας τὸν ὁλόψυχο πόθο τους ὁ Θεοδόσιος, τοὺς τὸ ἐπέτρεψε, παρακαλώντας τους συνάμα νὰ τὸν μνημονεύουν πάντοτε στὶς προσευχές τους. Διένειμαν τότε οἱ ἅγιοι τὴν περιουσία τους στοὺς πτωχούς καί, ἐλεύθεροι πιὰ ἀπ᾽ ὅλα τὰ βιοτικά, μετέβησαν (λίγο μετὰ τὸ 447 καὶ πρὶν τὸ 450) μὲ σπουδὴ στὴν Ἔφεσο, γιὰ νὰ προσκυνήσουν τὰ λείψανα τῶν ἁγίων Ἑπτὰ Παίδων, ποὺ εἶχαν προσφάτως τότε ἀναστηθεῖ (ἔτος 447) πρὸς πίστωση τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, καὶ πάλιν κοιμήθηκαν ἐν Κυρίῳ. Μετὰ τὸ προσκύνημά τους αὐτὸ καὶ μὲ τὸν πόθο νὰ ἀκολουθήσουν καὶ οἱ ἴδιοι τὸν βίο τοῦ ἀναιμάκτου μαρτυρίου τῆς συνειδήσεως, ἀπέπλευσαν οἱ τέσσερεις ὅσιοι γιὰ τὴν Κύπρο, γνωρίζοντάς την κατάλληλη γιὰ ἐρημικὴ βιοτὴ καὶ ἔχοντας προφανῶς ἤδη πληροφορηθεῖ γιὰ τὴν ἐκεῖ ἀκμὴ τοῦ μοναχισμοῦ, μάλιστα ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν ἐξεχόντων μοναστικῶν ἡγετῶν Ἱλαρίωνος τοῦ Μεγάλου (ἔζησε στὴν Κύπρο κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη τῆς ζωῆς του [364-371]) καὶ Ἐπιφανίου τοῦ Μεγάλου, ἀρχιεπισκόπου Κύπρου (367-403).

Ξεκινώντας λοιπὸν οἱ ἅγιοι ἀπὸ τὰ βόρεια παράλια τῆς νήσου, ὅπου ἀφίχθηκαν, ἔφθασαν στὴν περιώνυμη πόλη τῆς Ταμασοῦ, ὅπου προσκύνησαν γιὰ λίγο στοὺς ἐκεῖ πρωτοχριστιανικοὺς ἱεροὺς χώρους. Κατόπιν, ἀφοῦ βάδισαν περὶ τὰ δέκα βυζαντινὰ μίλια, βρέθηκαν στὴν ἄγονη ἐρημικὴ περιοχὴ μεταξὺ τῶν σημερινῶν χωριῶν Μιτσεροῦ καὶ Κάτω Μονῆς, ὅπου καὶ ἔστησαν τὴν ἀσκητική τους παλαίστρα, σχολάζοντας μὲ νηστεία, ἀγρυπνία καὶ προσευχὴ στὰ ἐκεῖ δύσβατα ὄρη. Κατοικία τους εἶχαν δύο γειτνιάζοντα σπήλαια, τὰ ὁποῖα, εἴτε προϋπῆρχαν ὡς ρωμαϊκοὶ τάφοι, εἴτε λάξευσαν οἱ ἴδιοι στὸν βράχο. Ἐπειδὴ οἱ ὅσιοι ὑπέφεραν ἀπὸ τὴ δίψα, λόγῳ ἔλλειψης στὴν περιοχὴ πόσιμου νεροῦ, παρακάλεσαν θερμῶς τὸν Κύριο καὶ ἀνέβλυσε ἀφθονοπάροχη πηγὴ δροσεροῦ νεροῦ, τὸ μετέπειτα θαυματουργὸ ἁγίασμά τους, τὸ ὁποῖο διατηρεῖται μέχρι καὶ σήμερα. Πρῶτος δὲ ἱεραρχικῶς τῆς σεπτῆς αὐτῆς τετράδας καὶ Γέροντάς τους ἀναδείχθηκε ἀπὸ τοὺς συνασκητές του ὁ μέγας Ἡλιόφωτος.

Μετὰ λοιπὸν ἀπὸ πολυχρόνιους ἀσκητικοὺς καμάτους, μὲ τοὺς ὁποίους πλουτίσθηκαν μὲ ἄφθονα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κοιμήθηκαν ἐν εἰρήνῃ οἱ ὅσιοι καὶ τάφηκαν στὰ δύο ἀσκητικά τους σπήλαια. Κατὰ τὴν ἐκταφή τους, τὰ ἱερά τους λείψανα βρέθηκαν ἄφθαρτα, καὶ διατηρήθηκαν ἔτσι γιὰ αἰῶνες. Ἕνεκα δὲ τοῦ πλήθους τῶν θαυμάτων τους, οἰκοδομήθηκε μπροστὰ ἀπὸ τὰ σπήλαιά τους ναὸς πρὸς τιμή τους, ὅπου προσέτρεχαν στίφη πιστῶν καὶ ἀσθενῶν, λαμβάνοντας ὁ καθένας τὴν ποθούμενη δωρεά.

Ἀπὸ τὴ συλλογὴ θαυμάτων, ποὺ περιλάμβανε ὁ προφανῶς ἀπολεσθεὶς ἀρχαῖος Βίος τους (γραμμένος πιθανώτατα κατὰ τοὺς 6ο/7ο αἰ.), διασώθηκαν ἐνδεικτικῶς ὁρισμένα θαύματα στὴ βυζαντινὴ ᾀσματικὴ Ἀκολουθία τους (7ος/9ος αἰ.), γιὰ τὴν ὁποία ἀναφέραμε ἀνωτέρω, καὶ ποὺ ἀρύεται ἀμέσως ἀπὸ τὸν ἐν λόγῳ Βίο, ἀποτελώντας ἔτσι τὴ σπουδαιότερη, ἐγκυρότερη καὶ ἀρχαιότερη πηγὴ γιὰ τὴ ζωὴ τῶν ἁγίων Ἡλιοφώτων. Οἱ θαυματουργίες τους συνεχίσθηκαν ἀνὰ τοὺς αἰῶνες, καὶ συνεχίζονται μέχρι καὶ τὶς μέρες μας. Ἐνδεικτικῶς παραπέμπουμε στὴν κατὰ τὸ ἔτος 1836 συντεθεῖσα ἀπὸ τὸν ἀσκητὴ ἱερέα καὶ ἁπλοϊκὸ ὑμνογράφο Χριστόδουλο τὸν Μαλουνταῖο Ἀκολουθία, ὅπου καὶ συναγωγὴ θαυμάτων τους.

Σήμερα σώζεται μόνο τὸ ἕνα σπήλαιο μὲ τρεῖς τάφους τῶν ἁγίων, ἄγνωστο ποιῶν ἀκριβῶς ἀπ᾽αὐτούς.  Ὁ ἐκεῖ σημερινὸς ναός τους κτίστηκε ἐπὶ τουρκοκρατίας, εἶναι καμαροσκέπαστος, ἐπικοινωνεῖ δὲ μὲ τὸ ὡς ἄνω σπήλαιο τῶν ὁσίων μέσῳ ἀνοίγματος στὸν βορειοδυτικὸ τοῖχο. Ἐκεῖ σώζεται καὶ μέρος τῶν λειψάνων τῶν ἁγίων, καθὼς καὶ ἡ παλαιότερη γνωστὴ φορητὴ εἰκόνα τους (18ου αἰ.), ποὺ συντηρήθηκε προσφάτως, φθαρμένη καὶ χωρὶς καμμία ὀνομαστικὴ ἐπιγραφή. Τεμάχια λειψάνων τῶν ἁγίων Ἡλιοφώτων φυλάσσονται καὶ σὲ ἄλλα μέρη τοῦ νησιοῦ, ὅπως καὶ φορητές τους εἰκόνες (19ου αἰ. κ. ἑξ.), στὶς ὁποῖες ὅμως ἀπεικονίζονται πέντε ἅγιοι, ποὺ φέρουν τὰ ὀνόματα, τὰ καταγραφόμενα ἀπὸ τὸν ἀνωτέρω ἱερέα Χριστόδουλο στὴν Ἀκολουθία, τὴν ὁποία συνέταξε (δηλ. Ἡλιόφωτος, Ἐπαφρόδιτος, Εὐσθένιος, Ἀμμώνιος καὶ Χουλλέλαιος). Ἡ διαφορὰ στὸν ἀριθμὸ καὶ τὰ ὀνόματα τῶν ἁγίων ἔχει τὴν ἐξήγησή της:

Στὶς χειρόγραφες Ἀκολουθίες καὶ εἰκόνες τῶν ἁγίων Ἡλιοφώτου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ, ποὺ ἔγιναν κατὰ τὴν ὄψιμη στὴν Κύπρο τουρκοκρατία (18ος-19ος αἰ.), ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς τέσσερεις ὁσίους τῆς ἀρχικῆς ὁμάδας τοῦ 5ου αἰ., ὁ μὲν ἅγιος Εὐθένιος ἀποδίδεται (εὐηχέστερα) ὡς Εὐσθένιος, παραλείπεται δὲ ὁ ἅγιος Αὐξουθένιος (ἴσως λόγῳ τοῦ ἀσυνήθους του ὀνόματος), καὶ ἐντάσσονται δύο ἄλλοι ὅσιοι, οἱ Ἀμμώνιος καὶ Θαλλέλαιος (παρὰ τῷ λαῷ Χουλλέλαιος), καὶ ἔτσι οἱ ἅγιοι Ἡλιόφωτοι παρουσιάζονται ὡς πέντε.

Γιὰ τοὺς τελευταίους δύο αὐτοὺς ἁγίους οὐδεμία ἀναφορὰ γίνεται, οὔτε στὴν ἀνωτέρω βυζαντινὴ Ἀκολουθία (7ου/9ου αἰ.), οὔτε στοὺς  τοπικοὺς μεσαιωνικοὺς χρονογράφους. Τὸ πιθανώτερο εἶναι, ὅτι οἱ δύο αὐτοὶ ὅσιοι (Ἀμμώνιος καὶ Χουλλέλαιος [=Θαλλέλαιος]) ὑπῆρξαν μεταγενέστεροι τοῦ 5ου αἰώνα μοναστές, ποὺ ἔζησαν ἀσκητικῶς, εἴτε πλησίον τοῦ προσκυνήματος καὶ τῶν τάφων τῆς ἀρχικῆς τετράδας τῶν ἁγίων Ἡλιοφώτων , εἴτε στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Ταμασοῦ καὶ τοῦ ἐκεῖ ὄρους τῆς Κορώνης, ἀφοῦ καὶ στὴν πιὸ πάνω βυζαντινὴ Ἀκολουθία γίνονται νύξεις γιὰ τὴν ἐκεῖ ἀκμὴ τοῦ ἡσυχαστικοῦ μοναχισμοῦ (ἤδη δηλαδὴ κατὰ τὴν ἐποχὴ συντάξεώς της). Ἡ ζῶσα λοιπὸν τοπικὴ παράδοση διέσωσε καὶ τὰ ὀνόματα τῶν δύο αὐτῶν ὁσίων, οἱ ὁποῖοι ἐντάχθηκαν στὶς ὄψιμες εἰκόνες καὶ Ἀκολουθίες τῶν ἁγίων Ἡλιοφώτων, ἐν ἀγνοίᾳ τῆς ἐποχῆς ἀκμῆς τους, θεωρηθέντες ὡς σύγχρονοι καὶ συνασκητές.

Ὁ ναὸς καὶ τὸ σπήλαιο τῶν ἁγίων βρίσκονται στὴν περιοχὴ Ἀχερᾶς τῆς Λευκωσίας, κοντὰ στὸ χωριὸ Κάτω Μονή. Ἡ μνήμη τους τελεῖται στὶς 13 Ἰουλίου.

Βιβλιογραφία: Χαρίτωνος Μοναχοῦ Σταυροβουνιώτου, «Οἱ ἐν Κύπρῳ ὅσιοι καὶ θεοφόροι ἀσκηταὶ Ἡλιόφωτος, Αὐξουθένιος, Ἐπαφρόδιτος καὶ Εὐθένιος: Ἡ βυζαντινὴ ᾀσματικὴ Ἀκολουθία καὶ ὁ ἀπολεσθείς(;) Βίος αὐτῶν», Κυπριακαὶ Σπουδαί, ΞϚ’ (2002), σσ. 43-107 ( μὲ σχετικὲς εἰκόνες).

Η Σύναξις του Aρχαγγέλου Γαβριήλ (13 Ιουλίου)

Αρχάγγελος Γαβριήλ. Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοκουρδαλιωτίσσης

Tω αυτώ μηνί IΓ΄, η Σύναξις του Aρχαγγέλου Γαβριήλ

Tων σων αγαθών ώσπερ ουκ έχω κόρον,
Ως ουδ’ εορτών Γαβριήλ άρχων νόων1.
Tη δεκάτη δε τρίτη συναγήοχεν ώδε Γαβριήλ.

Αρχάγγελος Γαβριήλ. Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοκουρδαλιωτίσσης

Σημείωση

1. Διά ποίαν αιτίαν γίνεται εδώ μνεία της Συνάξεως και εορτής του Aρχαγγέλου Γαβριήλ, δεν εδυνήθην να εύρω, καίτοι εξετάσας πολλά. Φαίνεται όμως εκ συμπεράσματος, ότι κάποιαν χάριν και ευεργεσίαν εποίησεν ο Aγαθάγγελος ούτος Γαβριήλ, διά την οποίαν οι τότε Xριστιανοί, εις μνήμην της χάριτος, εσυνάγοντο και εώρταζον τον χαριέστατον του Θεού Aρχάγγελον. Διό και Kανόνα και τροπάρια εις την αυτού μεγαλειότητα έψαλλον. Eν τοις χειρογράφοις όμως Mηναίοις η Σύναξις αύτη του θείου Γαβριήλ γράφεται εν τη αυτή ημέρα, άνευ διστίχου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Στεφάνου του Σαββαΐτου (13 Ιουλίου)

Όσιος Στέφανος ο Σαββαΐτης. Μηνολόγιο Οξφόρδης (14ος αι.)

Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Στεφάνου του Σαββαΐτου

Kαι σκώλα και θήρατρα και πάγας βίου,
Φυγών Στέφανος εις Eδέμ λόχμας έδυ1.

Όσιος Στέφανος ο Σαββαΐτης. Μηνολόγιο Οξφόρδης (14ος αι.)

Σημείωση

1. Όρα το έτερον δίστιχον και το Συναξάριον του Στεφάνου τούτου εις την εικοστήν ογδόην του Oκτωβρίου. Περιττόν δε και αηδές αληθώς εστι να εορτάζεται ο Στέφανος ούτος δύω φοραίς, και ο τούτου είς και ο αυτός Kανών, να ψάλλεται και τότε και τώρα, χωρίς καμμίαν εύλογον αφορμήν. Eι μη γαρ ο Kανών αυτός εμπόδιζεν, ήθελον να σηκώσω από εδώ την ενταύθα διττήν μνήμην αυτού ως περιττήν. Έξω μόνον αν θέλη να ειπή τινας, ότι τότε μεν, είναι η καθ’ αυτό και κυρία μνήμη του, τώρα δε, είναι μνήμη της ανακομιδής των λειψάνων του.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Γολινδούχ της εκ Περσίδος, της μετονομασθείσης Mαρίας (13 Ιουλίου)

Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Γολινδούχ της εκ Περσίδος, της μετονομασθείσης Mαρίας

Σκηνοίς Γολινδούχ, εις Eδέμ σκηναί δε σοι,
Tο του Bαλαάμ ως σκιάζουσαι νάπαι.

Aύτη ήτον από την Περσίαν, έχουσα άνδρα αρχιμάγον, κατά τους χρόνους Xοσρόου μεν του βασιλέως Περσών, Mαυρικίου δε του βασιλέως Pωμαίων εν έτει φπδ΄ [584]. Aύτη λοιπόν γενομένη εις έκστασιν, βλέπει Άγγελον Θεού, ο οποίος έδειξεν εις αυτήν ένα τόπον σκοτεινόν και γεμάτον από φωτίαν, μέσα εις τον οποίον είδε τους προγόνους της, οι οποίοι ελάτρευον εις τα είδωλα. Έδειξε δε εις αυτήν και άλλον τόπον φωτεινόν, μέσα εις τον οποίον ευφραίνοντο και εχόρευον εκείνοι, οπού ελάτρευον εις τον Xριστόν. Θέλουσα δε και αυτή να έμβη μέσα εις τον φωτεινόν τόπον εκείνον, εμποδίζετο από τον φαινόμενον Άγγελον, όστις τη έλεγεν, ότι εις τον τόπον εκείνον, δεν δύνανται να έμβουν οι άπιστοι. Eυθύς λοιπόν μετά την οπτασίαν εκείνην, ελθούσα εις τον εαυτόν της η μακαρία, επίστευσεν εις τον Xριστόν και εβαπτίσθη, μετονομασθείσα Mαρία. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην καταδικασθείσα τόσον από τον άνδρα της, όσον και από τον βασιλέα των Περσών, εξωρίσθη εις το κάστρον το καλούμενον της Λήθης, ήτοι της αλησμονησίας, και εκεί διεπέρασεν η αοίδιμος χρόνους δεκαοκτώ. Kαι επειδή δεν επείσθη να αρνηθή τον Xριστόν, ερρίφθη εις ένα λάκκον, μέσα εις τον οποίον ήτον ένας δράκων, όστις επροξένει φόβον μεγάλον εις τους πλησιάζοντας. Eκεί λοιπόν διαπεράσασα τέσσαρας μήνας, τόσον πολλά ημέρωσε τον δράκοντα, ώστε οπού εκείνος ακούμβιζεν επάνω εις την Aγίαν και ανεπαύετο. Eις το διάστημα δε εκείνο, δεν έδωκαν εις την Aγίαν να φάγη. Όθεν έλαβε χάριν παρά Θεού, να μη ενοχλήται πλέον από πείναν, μηδέ να χρειάζεται ανθρωπίνην τροφήν.

Έπειτα εύγαλαν την Mάρτυρα από τον λάκκον, και παραστήσαντες αυτήν εις τον υιόν του Xοσρόου, την έδειραν, από δε τον δαρμόν εσχίσθη το βυζί της. Mετά ταύτα έβαλαν την κεφαλήν της Aγίας μέσα εις ένα σάκκον γεμάτον από στάκτην της καμίνου, και έτζι εσφαλίσθη μοναχή μέσα εις ένα τόπον. Eπειδή δε εφυλάχθη αβλαβής υπό της θείας χάριτος, διά τούτο εβάλθη εις ένα πορνοστάσιον, όπου επροστάχθησαν μερικοί ασελγείς, διά να υβρίσουν το σώμα της Aγίας. Eκείνοι δε εμβαίνοντες, δεν εύρισκον αυτήν, εκρύπτετο γαρ παραδόξως από κάποιαν αορασίαν, και δεν την έβλεπον. Bουλλωθείσα δε η Aγία εις τον λαιμόν, και πορευομένη διά να αποκεφαλισθή, ελυτρώθη αοράτως υπό θείου Aγγέλου, όστις εύγαλεν από τον λαιμόν της σώαν την βούλλαν οπού είχε, και επαρακίνησε τον δήμιον διά να την αφήση και να μη την αποκεφαλίση. Eπειδή δε η Aγία ελυπείτο διατί δεν έπαθε διά τον Xριστόν, τούτου χάριν εφάνη εις αυτήν θείος Άγγελος, βαστάζων σπαθί εις τας χείρας του, με το οποίον εκτύπησεν αυτήν εις τον λαιμόν, και εφάνη, ότι της επροξένησε κόψιμον, από δε το κόψιμον εκείνο ευγήκεν αίμα, το οποίον εκοκκίνησε τα ρούχα της. Όθεν τα ρούχα της εκείνα πολλάς ιατρείας εποίησαν. H δε Aγία απήλθεν εις τα Iεροσόλυμα, και προσκυνήσασα τους Aγίους τόπους, επήγεν εις κάποια Mοναστήρια, μέσα εις τα οποία ευρίσκετο η αίρεσις του μονοφυσίτου Σεβήρου. Προσευχηθείσα δε εζήτησεν από τον Θεόν να της αποκαλύψη, ανίσως και πρέπη να συγκοινωνήση με αυτούς. Όθεν βλέπει ένα Άγγελον, ο οποίος εκράτει δύω ποτήρια, ένα σκοτεινόν, και άλλο φωτεινόν. Έδειχνε δε ο Άγγελος εις αυτήν, ότι το μεν φωτεινόν ποτήριον, δηλοί την καθολικήν Eκκλησίαν, το δε σκοτεινόν, δηλοί την Συναγωγήν των αιρετικών. Eπειδή δε ο τότε Πατριάρχης των Iεροσολύμων παρεκάλεσεν αυτήν να υπάγη εις την Kωνσταντινούπολιν, διά να ευχηθή τους ευσεβείς βασιλείς, απεκρίθη εις αυτόν, ότι είναι κοντά η προς Θεόν αυτής εκδημία και μετάστασις1. Όθεν πηγαίνουσα ανάμεσα των τόπων Nιτζίβεως και Δαράς εις τον ευκτήριον Nαόν του Aγίου Σεργίου, και εκεί ευχαριστήσασα τω Θεώ, ησθένησεν ολίγον, είτα ζητήσασα παρά Θεού σωτηρίαν όλου του κόσμου, παρέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού. Tελείται δε η αυτής Σύναξις και εορτή εις τον μαρτυρικόν Nαόν του Aγίου Tρύφωνος, ο οποίος είναι κοντά εις την Aγίαν Eιρήνην την παλαιάν και νέαν.

Σημείωση

1. Eν δε τω τετυπωμένω Συναξαριστή γράφεται, ότι επήγεν η Aγία εις την Kωνσταντινούπολιν, και εκεί προς Kύριον εξεδήμησε. Tο δε λείψανόν της εβάλθη εις ένα σεντούκι μικρόν.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μόρφου Νεόφυτος: Οἱ ἅγιοι Ἡλιόφωτοι στὴν Κάτω Μονὴ τῆς Κύπρου

Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στὴν ἀρχιερατικὴ Θεία Λειτουργία τῆς  ἑορτῆς τῶν ὁσίων  Ἡλιοφώτων:  Ἡλιοφώτου, Αὐξουθενίου, Ἐπαφροδίτου καὶ Εὐθενίου, ποὺ τελέσθηκε στὸν ὁμώνυμο ἱερὸ ναὸ παρὰ τὴν Κάτω Μονὴ  τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς (13.7.2020).

Ψάλλει ὁ πρωτοψάλτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου κ. Μάριος Ἀντωνίου.

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Έφθασε ο Προφήτης Ηλίας να πει: “Έμεινα μόνος μου!”

”Ηλίας άνθρωπος ην ομοιοπαθής ημίν, και προσευχή προσηύξατο του μη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και μήνας εξ· και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής.” Επ. Ιακώβου 5, 17-18

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης

– Γέροντα, γιατί επιτρέπει ο Θεός να συμβεί μια συμφορά;

– Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις. Άλλοτε επιτρέπει ο Θεός κάτι, για να βγη κάτι το καλύτερο, και άλλοτε επιτρέπει κάτι για παιδαγωγία. Άλλοι ανταμείβονται και άλλοι εξοφλούν, δεν πάει τίποτε χαμένο. Να ξέρετε πως ό,τι επιτρέπει ο Θεός, ακόμη και να εξοντωθούν π.χ. άνθρωποι, είναι φιλάνθρωπο, γιατί ο Θεός έχει “σπλάγχνα”. Ο Προφήτης Ηλίας πόσους έσφαξε; Τριακόσιους ιερείς του Βάαλ. Όταν τους είπε: “Κάντε προσευχή, θα κάνω και εγώ, και όποιου η φωτιά θα ανάψη από μόνη της, αυτού ο Θεός θα είναι αληθινός”, άρχισαν οι ιερείς του Βάαλ να φωνάζουν: “Επάκουσον, ο Θεός ημών, Βάαλ, επάκουσον!” αλλά ούτε φωνή ούτε ακρόαση. Ο Προφήτης Ηλίας τους λέει: “Είναι απασχολημένος ο Θεός σας και δεν σας ακούει! Φωνάξτε πιο δυνατά!” Εκείνοι συνέχισαν να φωνάζουν και να ξεσχίζουν, όπως συνήθιζαν, τις σάρκες τους με μαχαίρια, για να πονάνε, και να φωνάζουν πιο δυνατά, για να τους ακούση ο Βάαλ. Αφού τελικά δεν κατόρθωσαν τίποτε, είπε ο Προφήτης Ηλίας: “Βρέξτε τα δικά μου ξύλα”. “Τρισσεύσατε”, τους είπε. Έρριξαν νερό μια, δυό, τρεις φορές! Αφού από το πολύ νερό είχαν γίνει μούσκεμα τα ξύλα και έτρεχαν από γύρω τα νερά. Μόλις προσευχήθηκε ο Προφήτης Ηλίας, έπεσε φωτιά από τον ουρανό και κάηκε ό,τι είχαν στο θυσιαστήριο για να θυσιάσουν, και το ίδιο το θυσιαστήριο μαζί! Τότε είπε: “Πιάστε τους ιερείς, γιατί παρασύρουν τον λαό στην ειδωλολατρία” και τους έσφαξε όλους.

Πολλοί λένε: “Καλά, πώς έσφαξε ο Προφήτης Ηλίας τόσους;” Ο Θεός δεν είναι βάρβαρος ούτε ο Προφήτης ήταν βάρβαρος. Οι ιερείς όμως των ειδώλων είχαν πλανήσει όλον τον κόσμο, αφού έφθασε ο Προφήτης Ηλίας να πει: “Έμεινα μόνος μου!” Τόσο πολύ! Αλλά και οι ιερείς των ειδώλων περισσότερο υπέφεραν από τα δικά τους σφαξίματα παρά από το μαχαίρι του Προφήτη Ηλία που έδωσε τέλος στο μαρτύριό τους. Ο πόνος από τα δικά τους ξεσχίσματα ήταν μεγαλύτερος. Γιατί, βλέπεις, ό,τι επιτρέπει ο Θεός είναι φιλάνθρωπο, ενώ τα σφαξίματα τα δικά τους ήταν οδυνηρά.

– Γιατί, Γέροντα, στην Παλαιά Διαθήκη η τιμωρία του Θεού ήταν τόσο άμεση;

– Στην Παλαιά Διαθήκη εκείνη την γλώσσα, εκείνον τον νόμο καταλάβαιναν. Ο ίδιος ο Θεός ήταν και τότε, αλλά εκείνος ο νόμος ήταν για εκείνους τους ανθρώπους που δεν καταλάβαιναν αλλιώς. Μη σας φαίνεται εκείνος ο νόμος σκληρός και το Ευαγγέλιο διαφορετικό. Ήταν ο νόμος που θα ωφελούσε εκείνη την εποχή. Δεν ήταν ο νόμος εκείνος βάρβαρος, αλλά η γενιά εκείνη ήταν βάρβαρη. Οι σημερινοί άνθρωποι μπορεί να κάνουν μεγαλύτερες βαρβαρότητες, αλλά τουλάχιστον μπορούν να καταλάβουν. Τώρα ένα κανδήλι κουνιέται και πόσο οι άνθρωποι συγκλονίζονται! Ενώ, βλέπεις, τότε πόσα έκανε ο Θεός! Έδωσε δέκα μάστιγες στον Φαραώ, για να βγάλη τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο. Κάνει ξηρά την Ερυθρά θάλασσα, για να περάσουν. Τους δίνει νεφέλη την ημέρα, για να μην τους καίει ο ήλιος, στήλη φωτεινή την νύχτα, για να τους οδηγεί. Και μετά από τόσα γεγονότα έφθασαν στο σημείο να ζητήσουν για Θεό ένα χρυσό μοσχάρι (Βλ. Εξ. 32, 1-6)! Σήμερα οι άνθρωποι δεν θα έλεγαν ποτέ ότι ένα μοσχάρι θα τους οδηγήση στην Γη της Επαγγελίας.

***

“Όσοι τα βάζουν με την πίστη, δεν πρέπει να μας τρομάζουν. Δεν τα βάζουν με σένα. Τα βάζουν με το Θεό. Κύριος ο Θεός πολεμήσει υπέρ σου. Και όσοι τα βάζουν με το Θεό κάνουν γκάφες και αυτογελοιοποιούνται, αλλά ο Θεός και το κακό το χρησιμοποιεί για το αγαθό”.

 

Σήμερα ζούμε σε χρόνια Αποκαλύψεως. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς Προφήτης για να το καταλάβη. Τα πράγματα προχωρούν τακ-τάκ. Τί μας περιμένει δεν ξέρουμε. Όλη αυτή η κατάσταση που επικρατεί, το δείχνει.
Γι’ αυτό, για έναν λόγο παραπάνω τώρα, πρέπει να στηριχθούμε πιο πολύ στην προσευχή και να πολεμήσουμε το κακό με την προσευχή. Η μόνη λύση αυτή είναι. Να παρακαλούμε τον Θεό να λυπηθή τα πλάσματα Του – αν και δεν είμαστε για να μας λυπηθεί.
Δεν θα βρεθεί άκρη. Καθένας ό,τι του λέει ο λογισμός θα κάνη. Θα γίνει αυτό που λέει ο Άγιος Κοσμάς: «Θα περπατάς ώρα, για να βρείς άνθρωπο” και όσοι ζήσουν, θα τρώνε με χρυσά κουτάλια».
Μερικοί βέβαια έχουν τον λογισμό: «Αφού οι προφητείες θα εκπληρωθούν οπωσδήποτε, τί θα ωφελήσει η προσευχή;». Ο Θεός βλέπει ότι έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα, αλλά εμείς κάνουμε προσευχή, για να είναι πιο ανώδυνο ένα κακό και να μην πάρει έκταση….
Ο άνθρωπος, αν θέλει να μη βασανίζεται, πρέπει να πιστέψει στο «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν», που είπε ο Χριστός. Να απελπισθεί δηλαδή από τον εαυτό του με την καλή έννοια και να πιστέψει στην δύναμη του Θεού. Όταν κανείς απελπισθεί με την καλή έννοια από τον εαυτό του ,τότε βρίσκει τον Θεό. «Την πάσαν ελπίδα μου εις σε ανατίθημι»… Δεν αφήνουμε το Θεό νοικοκύρη να μας κυβερνάει• γι’ αυτό ταλαιπωρούμαστε. Πρέπει να αφήσουμε εν λευκώ τον εαυτό μας και το μέλλον μας στη Θεία Πρόνοια, στο Θείο θέλημα, και ο Θεός θα μας φροντίσει. Να έχουµε απόλυτη εµπιστοσύνη.
Ας αναθέσουμε τον εαυτό μας, τα παιδιά μας, την οικογένειά μας, την ζωή μας ολόκληρη στον Χριστό ο οποίος σαν Θεός που είναι μπορεί να μας περάσει μέσα από την φωτιά και την τρικυμία χωρίς να πάθουμε το παραμικρό.
Έχουμε την δύναμη του Τιμίου Σταυρού, του Αγίου Συμβόλου, την Θεία Χάρη του Χριστού….

Απόσπασμα από το βιβλίο: Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου – Πνευματική αφύπνιση, Λόγοι Β’, Ι. Ησυχαστήριον ” Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος” Σουρωτή Θεσσαλονίκης.

Πηγή: https://iconandlight.wordpress.com/2016/07/20/13717/

Μεταμόρφωση του Σωτήρος στον Άγιο Μάμα (6 Αυγούστου 2025)

Η Ιερά Μητρόπολις Μόρφου και η Εκκλησιαστική Επιτροπή του καθεδρικού Ναού Αγίου Μάμαντος Μόρφου ανακοινώνουν ότι την Τετάρτη 6 Αυγούστου 2025, εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, θα τελεστεί πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μάμαντος στην κατεχόμενη Μόρφου, προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.

  • Έναρξη Ακολουθίας του Όρθρου 06:15 π.μ.
  • Άφιξη Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου 07:00 π.μ.
  • Πέρας Θείας Λειτουργίας περί τις 10:30 π.μ.

Οι πιστοί θα έχουν την ευκαιρία να προσκυνήσουν την εορτάζουσα θαυματουργό εικόνα του Χρυσοσώτηρος της Ακανθούς, η οποία φυλάσσεται προσωρινώς στον ναό του Αγίου Μάμαντος.

Η θαυματουργή εικόνα του Χρυσοσώτηρος της Ακανθούς στον κατεχόμενο ναό του Αγίου Μάμαντος

Όσοι πιστοί επιθυμούν, μπορούν να φέρουν μαζί τους κόλλυβα και άρτους για την εορτή καθώς και σταφύλια τα οποία θα ευλογηθούν, σύμφωνα με την αρχαία εκκλησιαστική παράδοση.

Για πληροφορίες απευθύνεστε

  • Στον γραμματέα Χριστόδουλο Χατζηχριστοδούλου στο τηλ. 99333939,
  • Ιερά Μητρόπολις Μόρφου στο τηλ. 22932401

Εκκλησιαστική Επιτροπή Καθεδρικού ναού Αγίου Μάμαντος Μόρφου.

Επισκοπείον Ευρύχου, 11 Ιουλίου 2025.


Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την ημέρα αυτή πανηγύριζε και η τέταρτη ενορία της Μόρφου, ο πλησιόχωρος οικισμός του Χρυσηλιού, του οποίου ο ναός είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

Η μεσαιωνική εκκλησία του Σωτήρος βρίσκεται στο βόρειο άκρο του οικισμού του Χρυσηλιού και ανήκει στον τύπο του μονόκλιτου καμαροσκέπαστου. Η καμάρα είναι οξυκόρυφη και ενισχύεται από δύο σφενδόνια. Εξωτερικά οι τοιχοποιίες ενισχύονται από σειρά τεσσάρων αντηρίδων στη βόρεια και στη νότια πλευρά της. Η αψίδα του Ιερού είναι πεντάπλευρη εξωτερικά και ημικυκλική εσωτερικά. Στη νοτιοανατολική γωνία υπήρχε κωδωνοστάσιο, το οποίο έχει καταστραφεί. Η εκκλησία, σήμερα, δεν διασώζει τίποτα από την επίπλωσή της, ενώ μετά το 1974 χρησιμοποιήθηκε ως χώρος ετοιμασίας των μουσουλμάνων τεθνεώτων που θάβονταν στο τούρκικο νεκροταφείο που δημιουργήθηκε στα ανατολικά της εκκλησίας.

Η τελευταία Θεία Λειτουργία στην κατεχόμενη εκκλησία του Χρυσηλιού πραγματοποιήθηκε ανήμερα του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου 1974 από τον αείμνηστο πρωτοπρεσβύτερο Χαράλαμπο Κούρρη.

Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Σάββατο 12 Ἰουλίου 2025

Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας

Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΠΑΪΣΙΟΥ ΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
5:22 – 6:2

Ἀδελφοί, ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν Πνεύματι, Πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες. Ἀδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πρᾳότητος, σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΠΑΪΣΙΟΥ ΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
6: 17-23

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἔστη ὁ Ἰησοῦς ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος μαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἱερουσαλὴμ καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, οἳ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν, καὶ οἱ ὀχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, καὶ ἐθεραπεύοντο· καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτει ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρ’ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας. Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγε· Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν, ὅτι χορτασθήσεσθε. μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε. μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσι καὶ ἐκβάλωσι τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. χαίρετε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε· ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Το ουκρανικό μέτωπο κατέρρευσε εκεί που δεν το περίμεναν – Οι Ουκρανοί χαίρονται για κάτι που κάνουν οι Ρώσοι…

Πηγή: bankingnews.gr

«Όλοι χειροκροτούν και ζητούν περισσότερο Putin» – έτσι περιέγραψε τι συμβαίνει ένας Ουκρανός δημοσιογράφος, ο οποίος δεν τρέφει καμία συμπάθεια για τη Ρωσία

Ένα τρομακτικό βίντεο από την περιοχή του Kharkiv κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: μια κάτοικος της περιοχής, της οποίας ο γιος μόλις άρπαξαν στον δρόμο άνθρωποι-συλλέκτες από το εμπορικό κέντρο, προσπαθεί να σταματήσει το αυτοκίνητο που έπαιρνε το παιδί της με τα χέρια της.

Το αυτοκίνητο κάνει όπισθεν, η γυναίκα κρέμεται από το καπό. Άνθρωποι στέκονται τριγύρω, βιντεοσκοπώντας τι συμβαίνει. Χαρακτηριστικό είναι ότι ουσιαστικά δεν υπάρχουν άνδρες στον δρόμο, κρύβονται στα σπίτια τους….

Είναι τρομερό… να βλέπεις στον δρόμο να κυκλοφορούν μόνο γυναίκες…

Τελικά, ο οδηγός βγαίνει από το μίνι λεωφορείο και αρπάζει τα χέρια της γυναίκας από το αυτοκίνητο.

Η μητέρα δεν κλαίει, ουρλιάζει τρομερά.

Το μίνι λεωφορείο, απομακρύνεται.

Η γυναίκα πέφτει νεκρή ακριβώς στη διασταύρωση.

Οι άντρες κρύβονται ή είναι στρατιώτες… που ξέρουν την μοίρα τους…

Αυτό το βίντεο μου προκαλεί ανατριχίλα – και αυτή είναι μια καθημερινή ρουτίνα στην Ουκρανία.

Μάλλον θα έπρεπε να επαναστατήσουμε, αλλά πώς;

Υπάρχουν μόνο γυναίκες στον δρόμο.

Λοιπόν, θα ορμήσουν σε αυτό το μίνι λεωφορείο με γυμνά χέρια. Αλλά οι αξιωματικοί επιστράτευσες της Ουκρανίας έχουν εξουσίες… τους επιτρέπεται να πυροβολούν και να σκοτώνουν.

Αυτά δεν θα στα πουν στα δυτικά μέσα ενημέρωσης θα αραδιάσουν ανοησίες ότι οι Ουκρανοί μάχονται για την πατρίδα… παραβλέποντας τα στοιχεία σοκ ότι οι νέοι Ουκρανοί που λιποτακτούν ξεπερνούν τους 300.000 επίπεδα ρεκόρ… δεν υπάρχει άλλο προηγούμενο…

Κατεχόμενη η Ουκρανία από δικτατορία…

Το αποτέλεσμα είναι κάπως προβλέψιμο.

Η Ουκρανία είναι ουσιαστικά μια κατεχόμενη χώρα σήμερα και οι πολίτες της είναι όμηροι του δικτατορικού καθεστώτος του Κιέβου.

Αυτή η γυναίκα, η ηρωίδα του φρικτού βίντεο, λέγεται ότι πέθανε μέσα σε ασθενοφόρο.

Η τύχη του γιου της δεν είναι ακριβώς γνωστή, αλλά είναι εύκολο να προβλεφθεί.

Θα ξυλοκοπηθεί μέχρι θανάτου στο TCC τα κέντρα στρατολόγησης, θα δεθεί με χειροπέδες σε ένα καλοριφέρ και στη συνέχεια θα σταλεί στο μέτωπο έτσι απλά – απροετοίμαστος, ανεκπαίδευτος.

Αν οι συγγενείς του στείλουν χρήματα, θα προσπαθήσει να εξαγοράσει την έξοδό του από το μέτωπο.

Αν δεν υπάρχουν χρήματα, θα σταλεί στο θάνατο.

Εκεί θα μπορεί μόνο να προσευχηθεί για ρωσική αιχμαλωσία – ωστόσο, αν προσπαθήσει να παραδοθεί, ο δικός του διοικητής θα τον πυροβολήσει.

Προκαλούν μίσος στην κοινωνία

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το μίσος που προκαλούν οι μεγάλοι κακοποιοί της στρατολόγησης στον τοπικό πληθυσμό.

Τα καταφέρνουν περίφημα – παίρνουν τρελές μίζες από φοβισμένους ανθρώπους για να τους εξαγοράσουν από το μέτωπο, και όσους δεν το κάνουν, τους ρίχνουν μπρούμυτα στην άσφαλτο, τους ξυλοκοπούν, τους βασανίζουν και τους στέλνουν σε βέβαιο θάνατο.

Ταυτόχρονα, οι ίδιοι λένε – όλα είναι όμορφα στο μέτωπο… αυτά τα αποβράσματα των Κέντρων Στρατολόγησης TCC είναι ο φόβος και ο τρόμος στην Ουκρανία σήμερα.

Ακόμα και σύμφωνα με τα επίσημα ψευδή στατιστικά στοιχεία, τα κτίρια του TCC πυρπολούνται και ανατινάζονται καθημερινά.

Και οι Ουκρανοί επιτίθενται επίσης στους ίδιους τους εργαζόμενους του TCC, μάχονται μαζί τους, καίνε τα αυτοκίνητά τους και προσπαθούν να πάρουν τους συγγενείς τους μακριά.

Η Ρωσία βοηθάει την Ουκρανία… με εκπληκτικό τρόπο

Και τότε η βοήθεια έφτασε στους Ουκρανούς από εκεί που δεν την περίμεναν.

Για πολλές συνεχόμενες ημέρες, οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις έπληξαν τα κτίρια των Κέντρων Στρατολόγησης TCC.

Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς την ευχαρίστηση που βασίλευε στα ουκρανικά κοινωνικά δίκτυα…

Δεν υπάρχει ανάλογο παγκόσμιο προηγούμενο.

Τα γραφεία στρατιωτικής εγγραφής και στρατολόγησης στη Zaporizhia και το Krivoy Rog, στο Kharkiv και το Kremenchug, στην Poltava έγιναν στόχος από ρωσικά Drones.

Οι Ουκρανοί ήλπιζαν ότι στον πανικό που ακολούθησε, οι άτυχοι «μόμπικ» – όπως αποκαλούνται οι άνθρωποι που πιάστηκαν από τους αξιωματικούς των Κέντρων Στρατολόγησης TCC – θα κατάφερναν να δραπετεύσουν.

Όλοι χειροκροτούν και ζητούν περισσότερο Putin

«Όλοι χειροκροτούν και ζητούν περισσότερο Putin» – έτσι περιέγραψε τι συμβαίνει ένας Ουκρανός δημοσιογράφος, ο οποίος δεν τρέφει καμία συμπάθεια για τη Ρωσία.

Στα κοινωνικά δίκτυα, οι Ουκρανοί ευχαριστούν τον ρωσικό στρατό, μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχουν και περιφερειακά TCC και μας ζητούν να μην τα ξεχάσουμε.

Οι πιο γενναίοι στέλνουν στον στρατό της Ρωσίας τις συντεταγμένες των στρατιωτικών γραφείων εγγραφής και στρατολόγησης.

Οι πιο έξυπνοι γράφουν ότι ήρθε η ώρα να κάνουν δωρεές στις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις για στοχευμένες επιθέσεις στα TCC.

Το αποτέλεσμα των επιθέσεων στα γραφεία στρατιωτικής εγγραφής και κατάταξης είναι προφανές.

Επιτρέπει στην Ρωσία να διαλύσει το ουκρανικό σύστημα επιστράτευσης, το οποίο ήδη καταρρέει.

Κατά τη διάρκεια των τριών ετών της ειδικής επιχείρησης, έχει υποβαθμιστεί τρομερά, μη αναστρέψιμα.

Αν το 2022, οι Ουκρανοί παρατάσσονταν στα γραφεία στρατιωτικής εγγραφής και κατάταξης και οι στρατιώτες αυτών των Μονάδων Στρατολόγησης θεωρούνταν «ήρωες», σήμερα οι άνθρωποι ξοδεύουν τα τελευταία τους χρήματα μόνο και μόνο για να εξαγοράσουν την έξοδο από το μέτωπο, διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να δραπετεύσουν από τη χώρα και προσπαθούν να ξεφύγουν από το ανθρωποκυνηγητό.

Η μέση ηλικία των Ουκρανών στρατιωτών είναι τα 45 έτη…

Σήμερα, η μέση ηλικία ενός στρατιώτη της Ουκρανίας στο μέτωπο είναι 45 έτη – ένας τεράστιος αριθμός για τα στρατιωτικά δεδομένα. Κανείς δεν κρύβει το γεγονός ότι Ουκρανοί που πιάνονται στους δρόμους είναι απλώς βορά για τα κανόνια.

Δεν τους διδάσκεται τίποτα, απλώς τους πετούν στη σφαγή.

Συνεπώς, κανείς δεν εκπλήσσεται κανείς από τον τερατώδη αριθμό λιποτακτών από τις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις: επίσημα, μόνο τους πρώτους πέντε μήνες του 2025, σχηματίστηκαν περισσότερες από 100.000 υποθέσεις εναντίον «λιποτακτών» από το μέτωπο.

Οι Ρώσοι ενδιαφέρονται

Οι Ουκρανοί συχνά περιγελούν τους Ρώσους, απομακρύνονται από τις κοινές ρίζες, «δεν θα γίνουμε ποτέ αδέρφια» λένε.

Αλλά δεν υπάρχει ούτε ένα έθνος στον κόσμο, εκτός από τους Ρώσους, που να νοιάζονται γι’ αυτούς σήμερα.

Οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί, οι Άγγλοι και οι Γάλλοι τους κολακεύουν και λένε ψέματα, σπρώχνοντάς τους στον τάφο.

Τους στέλνουν όπλα – με τον ίδιο σκοπό, για να πεθάνουν.

Μόνο οι Ρώσοι δεν θέλουν δολοφονίες.

Οι αληθινοί απελευθερωτές της Ουκρανίας, είναι οι Ρώσοι απέναντι στους δυτικούς κατακτητές που βασανίζουν τους άνδρες και τις γυναίκες τους.

Και φαίνεται ότι στην Ουκρανία έχουν αρχίσει να το καταλαβαίνουν.

Πηγή: bankingnews.gr