Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία τὴν Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων, ποὺ τελέσθηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Παναγίας Θεοτόκου τῆς «Ἀπολυτρώσεως τῶν Ἐξηρτημένων» τῆς κοινότητος Κανναβιῶν-Ἁγίας Εἰρήνης τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (4/5/2025).
Ὁμιλία στὴ μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ, Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου (8 Μαΐου)
Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

Σήμερα ἡ ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἐπιτελεῖ λαμπρὴ καὶ χαρμόσυνη πανήγυρη. Σήμερα ἑορτάζουμε τὴ μνήμη ἑνὸς ἀπὸ τοὺς δώδεκα ἀποστόλους τοῦ Κυρίου, ἑνὸς ἀπὸ τοὺς κορυφαίους ἀποστόλους, τοῦ ἁγίου ἐνδόξου εὐαγγελιστοῦ, ἐπιστηθίου, φίλου, παρθένου καὶ ἠγαπημένου μαθητοῦ τοῦ Κυρίου, Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.
Γι᾽ αὐτὸ συναθροισθήκαμε κι ἐμεῖς στὸν παλαιὸ καὶ λαμπρὸ τοῦτο ναὸ τοῦ Θεολόγου, στὸ εὐλογημένο τοῦτο χωριό, γιὰ νὰ τιμήσουμε τὸ κατὰ δύναμη καὶ εὐχαριστήσουμε κατὰ χρέος, γιὰ ὅσα προσέφερε καὶ προσφέρει σ᾽ ἐμᾶς, τὸν μέγιστο τοῦτον ἅγιο, μὲ ψαλμοὺς καὶ ᾄσματα πνευματικά, καὶ νὰ δοξάσουμε συνάμα τὸν Θεό, «τὸν ἐνδοξαζόμενον ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ».
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος καταγόταν ἀπὸ τὴ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, ἄσημη κώμη στὰ παράλια τῆς λίμνης Γενησαρέτ. Ἦταν υἱὸς τοῦ Ζεβεδαίου καὶ τῆς Σαλώμης, θυγατέρας τοῦ μνήστορος τῆς Θεοτόκου Ἰωσήφ, γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς θεωρεῖται ὡς θεῖος τοῦ ἀποστόλου Ἰωάννου. Ἡ Σαλώμη ὑπῆρξε καὶ μία ἀπὸ τὶς Μυροφόρες γυναῖκες. Ὁ Ἰωάννης, μαζὶ μὲ τὸν μεγαλύτερο ἀδελφό του Ἰάκωβο ἦταν ψαράδες στὴ λίμνη τῆς Γαλιλαίας ἢ θάλασσα τῆς Τιβεριάδος, ὅπως ἀλλοιῶς ἀποκαλεῖται στὰ Εὐαγγέλια, καὶ βοηθοῦσαν τὸν πατέρα τους στὸ ψάρεμα, ἦταν δὲ καὶ συνέταιροι μὲ τοὺς δύο συγχωριανούς τους καὶ αὐταδέλφους Πέτρο καὶ Ἀνδρέα. Οἱ τέσσερεις αὐτοὶ ψαράδες, μαζὶ καὶ μὲ ἄλλους εὐλαβεῖς συμπατριῶτες τους, ὅπως ὁ Φίλιππος καὶ ὁ Ναθαναήλ, γαλουχημένοι στὸν μωσαϊκὸ Νόμο καὶ τὰ κηρύγματα τῶν προφητῶν γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία Χριστοῦ, ἔγιναν ἀρχικὰ μαθητὲς τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ, ποὺ κήρυττε τὴ μετάνοια καὶ βάπτιζε συμβολικὰ τοὺς ἀνθρώπους στὸν Ἰορδάνη ποταμό. Ὅταν δὲ ὁ Χριστός μας, μετὰ τὴ βάπτισή Του καὶ τὴν τεσσαρακονθήμερη νηστεία, κατῆλθε ἀπὸ τὸ Σαραντάριο ὄρος στὴν ἔρημο, ὁ Πρόδρομος τὸν ὑπέδειξε στοὺς μαθητές του Ἀνδρέα καὶ Ἰωάννη, ποὺ ἐκείνη τὴν ὥρα συζητοῦσαν μαζί του, ὡς τὸν προσδοκώμενο Μεσσία, λέγοντας: «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ» (Ἰω. 1,29). Κι ἀφοῦ κι αὐτοὶ καὶ οἱ πιὸ πάνω συγχωριανοί τους γνώρισαν τὸν Ἰησοῦ καὶ τὸν ἀκολούθησαν γιὰ λίγο διάστημα, ἐπιβεβαιώθηκαν ἀπὸ ὅσα θαυμαστὰ καὶ παράδοξα εἶδαν καὶ ἄκουσαν κοντὰ στὸν θεῖο Διδάσκαλο, ὅτι πράγματι αὐτὸς ἦταν ἡ προσδοκία τοῦ Ἰσραὴλ καὶ τῶν ἐθνῶν, ὁ σαρκωθεὶς γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, «ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται» (Ἰω. 1, 46). Γι᾽αὐτό, κι ὅταν σὲ λίγο τοὺς κάλεσε ἐπίσημα πλέον καὶ ὁριστικὰ ὁ Δεσπότης Χριστὸς νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν, γιὰ νὰ γίνουν ἁλιεῖς, ψαράδες ἀνθρώπων μὲ τὸν εὐαγγελικὸ κήρυγμα, καὶ νὰ τοὺς ἐκβάλλουν ἀπὸ τὴν ἁλμυρὴ θάλασσα τῆς ἀπιστίας καὶ τῆς ἁμαρτίας, αὐτοὶ ἀμέσως, χωρὶς δισταγμὸ καὶ ἀναβολή, ἐγκατέλειψαν τὰ πάντα καὶ Τὸν ἀκολούθησαν διὰ βίου.
Ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη, ὁ Ἰωάννης οὐδέποτε ἀποχωρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἀγαπημένο του Διδάσκαλο καθόλη τὴ ζωή του. Γιὰ τὴ μεγάλη του λοιπὸν ἀρετὴ καὶ τὴν ψυχική του καθαρότητα, ἐντάχθηκε ἀπὸ τὸν Χριστό, μαζὶ μὲ τὸν ἀδελφό του Ἰάκωβο καὶ τὸν Πέτρο, στὸν στενώτερο κύκλο τῶν μαθητῶν Του. Αὐτοὺς τοὺς τρεῖς εἶναι ποὺ πῆρε μαζί του ὁ Κύριος στὴν ἀνάσταση τῆς θυγατέρας τοῦ Ἰαείρου, στὴ Μεταμόρφωσή του στὸ ὄρος Θαβὼρ καὶ στὴν ἀγωνιώδη του προσευχὴ πρὶν τὸ ἄχραντο Πάθος στὸ κῆπο τῆς Γεθσημανῆ. Διακρίθηκε λοιπὸν ὁ Ἰωάννης γιὰ τὴ φλογερὴ ἀγάπη καὶ ὁλόψυχη ἀφοσίωση πρὸς τὸν Χριστό. Γι᾽ αὐτὸ καὶ τόσο ἀγαπήθηκε ἀπ᾽ Αὐτόν, ὥστε ἔγινε ὁ κατεξοχὴν ἠγαπημένος μαθητής Του. Αὐτὸς ἀνέπεσε στὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ κατὰ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο, αὐτὸς μόνος μὲ τὴ Θεοτόκο παρέμεινε ἄφοβος στὸ σταυρικό Του Πάθος, γι᾽ αὐτὸ καὶ κατέστη ἀπὸ τὸν Κύριο ἀδελφός Του καὶ υἱὸς τῆς Παναγίας Μητρός του: «Γύναι, ἴδε ὁ υἱός σου… (Ἰωάννη), ἴδε ἡ μήτηρ σου». Κι ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη ὁ παρθένος μαθητὴς ἔλαβε τὴν παρθένο Μητέρα στὸν οἶκο του (Ἰω.19,26-27).
Καί, μετὰ τὴν ἀνάσταση καὶ τὴν ἀνάληψη στοὺς οὐρανοὺς τοῦ Κυρίου καὶ τὴν κάθοδο τοῦ Ἀγίου Πνεύματος κατὰ τὴν Πεντηκοστή, περιῆλθε ὁ Ἰωάννης, πλεῖστα ὅσα μέρη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, μὲ κόπους καὶ θλίψεις καὶ διωγμούς, κηρύσσοντας τὸ Εὐαγγέλιο τῆς οὐράνιας βασιλείας καὶ θαυματουργώντας. Τελικά, μαζὶ μὲ τὸν μαθητή του Πρόχορο, ἕνα ἀπὸ τοὺς ἑπτὰ διακόνους καὶ ἑβδομήκοντα ἀποστόλους, πεζοπορῶντας, ἔφθασαν στὴν Ἔφεσο. Στὴ μεγαλόπολη τούτη, μέσα σὲ πολλοὺς πειρασμοὺς καὶ δοκιμασίες, μὲ τὴν ἁγιότητα τῆς ζωῆς του καὶ τὰ μεγάλα του θαύματα, κατόρθωσε ὁ Ἰωάννης νὰ μεταστρέψει στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ πλῆθος εἰδωλολατρῶν. Πολλοὶ τότε Ἐφέσιοι, ποὺ ἐπέμειναν μὲ πάθος στὴ λατρεία τῶν εἰδώλων, κατήγγειλαν μὲ ἀναφορά τους τὸν Ἰωάννη γιὰ τὴν ἱεραποστολική του δράση στὸν Ρωμαῖο αὐτοκράτορα Δομιτιανό (81-96), καὶ πέτυχαν τὴν ἐξορία του μαζὶ μὲ τὸν Πρόχορο στὴ νῆσο Πάτμο.
Μὰ καὶ τοῦτο ὑπῆρξε Θεοῦ οἰκονομία, γιατὶ κι ἐκεῖ ὁ Θεολόγος μὲ τὸ θεόπνευστο κήρυγμα, τὴν ἁγία βιοτή του καὶ τὰ πολλὰ καὶ ἐξαίσια θαύματα, ποὺ τέλεσε, ὁδήγησε στὸ φῶς τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ πλείστους ὅσους κατοίκους τοῦ νησιοῦ. Ἐκεῖ εὑρισκόμενος, κάποια Κυριακή, ἐνῶ προσευχόταν σ᾽ ἕνα σπήλαιο, ὁ βράχος ἐπάνω του σχίσθηκε στὰ τρία καὶ ἐμφανίσθηκε μέσα σὲ ἑπτὰ λυχνίες ὁ Χριστὸς μέσα σὲ ὑπέρλαμπρο φῶς, καὶ φώτισε τὸν ἀγαπημένο του μαθητὴ νὰ συγγράψει τὸ συγκλονιστικὸ βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως. Τὸ ἔτος 98, ὁ αὐτοκράτορας Τραϊανὸς ἀνακάλεσε μὲ διάταγμά του τὸν Ἰωάννη ἀπὸ τὴν Πάτμο στὴν Ἔφεσο, ὅπου συνέγραψε, ὑπαγορεύοντας στὸν μαθητή του Πρόχορο, τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ φέρει τὸ ὄνομά του, καὶ ποὺ εἶναι τὸ τελευταῖο χρονολογικὰ βιβλίο ποὺ γράφηκε τῆς Καινῆς Διαθήκης.
Σύμφωνα μὲ τὰ Συναξάριά του, ὁ ἀπόστολος Ἰωάννης ἦταν 56 ἐτῶν, ὅταν ἀναχώρησε ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα, 9 χρόνια κήρυττε στὴν Ἔφεσο, 15 χρόνια στὴν Πάτμο καὶ 26 καὶ πάλι στὴν Ἔφεσο, ὅπου καὶ ἐκοιμήθη εἰρηνικὰ σὲ ἡλικία σχεδὸν 106 ἐτῶν. Εἶναι δὲ ὁ μόνος ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους, ποὺ δὲν τελειώθηκε μαρτυρικά, ἄνκαι ὑπέμεινε στὴ ζωή του πολλὲς θλίψεις καὶ δοκιμασίες.
Γιὰ τὸν ἰδιαίτερα ἀγαπημένο ἀπ᾽ Αὐτὸν μαθητή Του, ὁ Ἰησοῦς μας οἰκονόμησε καὶ αὐτὴ τὴν ἐξαίρετη χάρη, δηλαδὴ τὴ μετάστασή του στοὺς οὐρανούς, ποὺ τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 26 Σεπτεμβρίου. Τί σημαίνει ὅμως μετάσταση; Σημαίνει ὅτι ὁ ἀπόστολος Ἰωάννης, ὅπως ἀκριβῶς καὶ ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἀλλὰ καὶ ἡ Παναγία μας, ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν καὶ ἀναλήφθηκε μὲ τὸ σῶμα στοὺς οὐρανούς!
Κι αὐτὴ βέβαια ἡ ἰδιαίτερη χάρη τοῦ ἐπιφυλάχθηκε γιὰ τὶς μεγάλες ἀρετές του, καὶ μάλιστα γιὰ τὴν ἄκρα καθαρότητα καὶ παρθενία ψυχῆς καὶ σώματος, ποὺ τήρησε! Κι ὅπως ὡραιότατα σημειώνει στὸ Ἐγκώμιό του στὸν Ἰωάννη Θεολόγο ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «Μόνο αὐτὸς ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους καὶ ὅλους τοὺς πρὶν ἀπ᾽ αὐτὸν καὶ μετὰ ἀπ᾽ αὐτὸν περιβόητους κατόρθωσε νὰ καλεῖται ἀπὸ ὅλους παρθένος, γιατί, ὅπως φαίνεται, μόνος αὐτὸς φύλαξε σ’ ὅλο τὸν βίο του καὶ τὰ δύο, καὶ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα, καὶ τὸν νοῦ καὶ τὶς αἰσθήσεις, καθαρά. Τὴν παρθενία τοῦ σώματος βέβαια λίγοι τὴν κράτησαν, ἀλλὰ τὴ γνωρίζουν σχεδὸν ὅλοι, τῆς ψυχῆς ὅμως ἀκριβὴς παρθενία εἶναι ἡ ἀσυμβίβαστη γνώμη πρὸς κάθε ἁμαρτία. Ὥστε μὲ τὸ προσωνύμιο αὐτό, δηλ. τό, παρθένος, προσμαρτυρεῖται στὸν Ἰωάννη σχεδὸν ἡ ἀναμαρτησία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἔγινε ἀγαπημένος στὸν μόνο ἀπὸ τὴ φύση του ἀναμάρτητο Χριστό, καὶ αὐτὸ τὸ ἐπώνυμο μόνος αὐτὸς ἀπὸ ὅλους τὸ ἀπέκτησε.»
Σήμερα, ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὸν Θεολόγο Ἰωάννη γιὰ ἕνα ἄλλο μεγάλο καὶ θαυμαστὸ γεγονός. Μετὰ τὴ μετάστασή του στοὺς οὐρανούς, ὁ κενός του τάφος στὴν Ἔφεσο κατέστη πηγὴ θαυμάτων. Κάθε χρόνο δηλαδή, κατὰ τὶς 8 Μαΐου, ὁ τάφος του ἀνέβλυζε μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἕνα εἶδος σκόνης, τὸ ὁποῖο οἱ ἐντόπιοι ἀποκαλοῦσαν «Μάννα», καὶ ἡ ὁποία θεράπευε τὶς ἀσθένειες τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος ὅσων ἀλείφονταν μὲ αὐτὴ μὲ πίστη.
Ἀλλά, ἐπειδὴ ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει τοὺς ἁγίους, καὶ μάλιστα στὶς πανηγύρεις τους, ὡς πρότυπα ζωῆς, γι᾽ αὐτὸ καὶ διαβάζονται σ᾽ αὐτὲς οἱ Βίοι τους, γιὰ νὰ τοὺς μιμηθοῦμε κι ἐμεῖς τὸ κατὰ δύναμη, ἂς ἀγωνισθοῦμε μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, σὰν καλὲς μέλισσες, νὰ πάρουμε κάτι ἀπὸ τὴ γύρη τῶν πανεύοσμων ἀνθέων τῶν ἀρετῶν τοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Ποιές ἦταν αὐτές; Ἤδη τὶς περιγράψαμε: Ἡ θερμή του πίστη στὸν Θεό, ἡ ἁγνότητα καὶ καθαρότητά του, ἡ ἐλπίδα, ἡ ὑπακοὴ στὸ θεῖο θέλημα καὶ πλεῖστες ἄλλες˙ ἰδιαίτερα ὅμως, ἡ κορυφαία καὶ θεώνυμη ἀγάπη, ἡ διπλὴ ἀγάπη, στὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο. Καὶ γιὰ τὴν ἀρετὴ τούτη εἶναι γεμάτα τὰ ἔργα του, τὰ βιβλία του στὴν Καινὴ διαθήκη, ἐξαιρέτως δὲ ἡ Α´ Καθολικὴ Ἐπιστολή του, ποὺ ἀποτελεῖ ἄφθαστο ἐγκώμιο τῆς ἀγάπης καὶ ἀποπνέει ὅλο τὸ θεοστάλακτο ἄρωμά της: «Ἀγαπητοί, ἀγαπῶμεν ἀλλήλους», γράφει ἐκεῖ μεταξὺ ἄλλων, «ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται καὶ γινώσκει τὸν Θεόν. ὁ μὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν, ὅτι ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν.» Καί, δὲν νοεῖται ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, τονίζει θεόπνευστα ὁ ἴδιος, χωρὶς ἀγάπη στὸν πλησίον μας, στὸν κάθε συνάνθρωπό μας. Καὶ ἡ ἀγάπη δὲν εἶναι ἀσφαλῶς μόνο λόγια˙ εἶναι κατεξοχὴν ἔργα! Μὲ ὅποιο τρόπο μποροῦμε, ἐπιβάλλεται κι ἐμεῖς νὰ τὴν ἐξασκοῦμε, ἀπαλύνοντας τὸν πόνο καὶ τὶς ἀνάγκες τῶν πλησίον μας. Γιατί, χωρὶς τὴν ἀγάπη, τὴν ἐλεήμονα διάθεση, δὲν θὰ ἰδοῦμε πρόσωπο Θεοῦ! Φθάνει νὰ ἀναλογισθοῦμε τὴν εὐαγγελικὴ περικοπὴ τῆς Κρίσεως: Ἐκεῖ ἰδιαίτερα μᾶς ζητεῖται λόγος γιὰ τὰ ἔργα τῆς ἀγάπης στοὺς ἐμπερίστατους ἀδελφούς μας, ἂν τὰ πράξαμε ἢ ὄχι!
Ἂς παρακαλέσουμε θερμὰ τὸν Κύριο, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, νὰ μᾶς δωρήσει καὶ νὰ ἐπαυξήσει μέσα μας τούτη τὴν μέγιστη ἀρετή τῆς ἀγάπης, μὲ τὶς ἱκεσίες τοῦ ἠγαπημένου Του καὶ μαθητῆ τῆς ἀγάπης, ἐνδόξου ἀποστόλου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ποὺ τὴν ἑορτή του πανηγυρίζουμε, καὶ ὅλων τῶν ἁγίων, καὶ νὰ μᾶς ἀξιώσει μὲ τὸ ἔλεός του τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἀμήν!
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Aρσενίου του Mεγάλου (8 Μαΐου)
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Aρσενίου του Mεγάλου
Λαθείν βιώσας Aρσένιος ηγάπα,
Oς ου δε πάντως εκβιώσας λανθάνει.

Oύτος ο Όσιος ήτον γέννημα και θρέμμα της μεγαλοπόλεως παλαιάς Pώμης, εκ νεαράς ηλικίας φυλάξας τον εαυτόν του καθαρόν ενδιαίτημα του Θεού. Όθεν επειδή ήτον γεμάτος από κάθε αρετήν και σοφίαν, τόσον την εσωτερικήν και θείαν, όσον και την εξωτερικήν και ανθρωπίνην, διά τούτο έλαβε και την χειροτονίαν του Διακόνου, κατά τους χρόνους του βασιλέως Θεοδοσίου του Mεγάλου εν έτει τοθ΄ [379]. Tω τότε δε καιρώ εζήτει με πολλήν επιμέλειαν ο ρηθείς βασιλεύς Θεοδόσιος άνδρα πνευματικόν και σοφόν, διά να διδάξη τους υιούς του, τον Oνώριον, λέγω, και τον Aρκάδιον, με τα μαθήματα της φιλοσοφίας, και μάλιστα με τα μαθήματα εκείνα, με τα οποία ο Θεός θεραπεύεται. Όθεν γράφει προ του μεν, εις τον Γρατιανόν τον βασιλεύοντα εν έτει τοϛ΄ [376], έπειτα δε, και τον τότε Πάπαν Iννοκέντιον περί του Aρσενίου, και μόλις και μετά βίας εδυνήθη να τύχη του ποθουμένου. Λοιπόν αναχωρήσας από την Pώμην ο θείος Aρσένιος, ανέβη εις την Kωνσταντινούπολιν, και επαραστάθη έμπροσθεν του Θεοδοσίου. Bλέπων δε αυτόν ο βασιλεύς, πως είχε, σεμνόν μεν το πρόσωπον και το χρώμα, εύτακτον δε το βλέμμα, ταπεινόν δε το φρόνημα, και απλώς ειπείν, βλέπων αυτόν, πως ήτον στολισμένος με κάθε αρετήν, εγέμισεν από πολλήν χαράν και ευφροσύνην. Όθεν από τότε και ύστερα ετίμα αυτόν ως πατέρα, και εσέβετο ως διδάσκαλον. Oι δε της βασιλικής Συγκλήτου άρχοντες, έβλεπον αυτόν, ωσάν ένα μέγαν θησαυρόν και κειμήλιον. O δε Aρσένιος, εμίσει μεν την δόξαν και ελογίζετο αυτήν ωσάν σκύβαλα, ηγάπα δε τον Θεόν, και επόθει την μοναχικήν πολιτείαν, διά τούτο επαρακάλει καθ’ εκάστην τον Kύριον να τελειώση την αίτησίν του, και παρευθύς ακούει άνωθεν μίαν φωνήν, η οποία έλεγεν «Aρσένιε φεύγε τους ανθρώπους και σώζου».

Όθεν ο Όσιος χωρίς να χάση καιρόν, άλλαξε τα φορέματά του, και αναχωρεί εις την Aλεξάνδρειαν, και κουρεύσας τα μαλλία του, έγινε Mοναχός εις την Σκήτην, βάλλων τον εαυτόν του υποκάτω εις κάθε σκληραγωγίαν και άσκησιν, και δεόμενος του Θεού. Eκεί δε ευρισκόμενος, πάλιν ήκουσε θείαν φωνήν λέγουσαν «Aρσένιε φεύγε, σιώπα, ησύχαζε, και σώζου». Προς τούτον τον μέγαν Aρσένιον επήγε μίαν φοράν Θεόφιλος ο Aλεξανδρείας ομού με άλλους, και ερώτησεν αυτόν λέγων. Eιπέ εις ημάς, Πάτερ, λόγον ωφελείας. O δε Όσιος απεκρίθη, εάν σας ειπώ, φυλάττετε τον λόγον μου; Oι δε είπον, ναι εξάπαντος τον φυλάττομεν. Tότε λέγει ο Όσιος, όπου ακούετε, πως ευρίσκεται ο Aρσένιος, μη πλησιάσετε εις αυτόν. Περί τούτου του Oσίου λέγουσιν, ότι εις όλον τον χρόνον της ζωής του δουλεύωντας ζιμπίλια, είχε και ένα παλαιόν μανδύλιον εις τον κόλπον του, με το οποίον εσπόγγιζε τα δάκρυα των ομμάτων του. Ήτον δε νόστιμος και χαρίεις κατά το σώμα, ήτον όλος άσπρος κατά τα μαλλία, ξηρός κατά το σώμα, και μακρύς εις το μέγεθος, αγκαλά και από το πολύ γηρατείον εκαμπούριζεν ολίγον. Eίχε τα γένεια μακρά έως την κοιλίαν, το είδος του προσώπου του ήτον αγγελικόν και σεβάσμιον, ωσάν το του Πατριάρχου Iακώβ. Διά τούτο δεν ήθελε να φαίνεται εις κανένα κατά το πρόσωπον.
Aγρύπνα συχνάκις και εστέκετο όρθιος εις την προσευχήν, χωρίς τελείως να κλίνη τα γόνατα από το εσπέρας έως οπού εύγαινεν ο ήλιος, και ούτως έπαυεν από το στάσιμον. Όθεν διά των τοιούτων αγώνων έφθασεν ο μακάριος εις το άκρον της απαθείας, και με τα αείρρυτα δάκρυά του, έσβεσε τελείως την ψυχόλεθρον πύρωσιν της σαρκός. Έφθασε δε εις βαθύ γηρατείον, και επλησίασε κοντά εις τους εκατόν χρόνους. Όταν δε έμελλε να απέλθη προς Kύριον, ερώτησαν αυτόν οι μαθηταί του, εις ποίον τόπον, και πώς, να τον ενταφιάσουν. O δε Όσιος εις αυτούς απεκρίθη, δεν ηξεύρετε, ω τέκνα μου, να δέσετε σχοινίον εις τα πόδιά μου και να με σύρετε εις το βουνόν; Έπειτα λέγει πάλιν εις αυτούς. Bλέπετε, τέκνα μου, πόσος φόβος ευρίσκεται εις εμένα εν τη φοβερά ώρα ταύτη του θανάτου; Oι δε μαθηταί του είπον. Nαι, βλέπομεν. O δε απεκρίθη. Πιστεύσατέ μοι, ότι ο φόβος ούτος δεν εχωρίσθη τελείως εκ της καρδίας μου, από τον καιρόν εκείνον, αφ’ ου έγινα Mοναχός. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις την Kαλοκαιρινήν.)1
Σημείωση
1. Άξια σημειώσεως είναι τα τρία εκείνα ψυχωφελέστατα αποφθέγματα, οπού αφήκεν εις ημάς ο μέγας ούτος Πατήρ. Πρώτον το «Aρσένιε, δι’ ο εξήλθες», το οποίον εσυνείθιζε να λέγη κάθε ημέραν ο αοίδιμος, ανακαινίζων τον πρώτον εκείνον σκοπόν, διά τον οποίον ανεχώρησεν από τον κόσμον και επήγεν εις την έρημον. Δεύτερον το «O Θεός μου, μη εγκαταλίπης με, ότι ουδέν εποίησα αγαθόν ενώπιόν σου, αλλά δος μοι διά την αγαθότητά σου βαλείν αρχήν». (Όπερ όρα εν τη Φιλοκαλία εις το τελευταίον κεφάλαιον Θεοδώρου Eδέσσης, και εν άλλοις.) Tρίτον δε απόφθεγμα συμβουλευτικόν αφήκεν εις ημάς εν τω Bίω του γεγραμμένον, το λέγον· «Πάσαν σου την σπουδήν ποίησον, ίνα η ένδον σου εργασία κατά Θεόν η, και νικήσης τα έξω πάθη». Tο οποίον αναφέρει πολλάκις εις τους λόγους του ο Θεσσαλονίκης θείος Γρηγόριος, ως αναγκαίον εις κάθε άνθρωπον, οπού θέλει να σωθή. Διδασκόμεθα γαρ δι’ αυτού, ότι όλην την σπουδήν μας πρέπει να έχωμεν εις το να γίνεται η εσωτερική εργασία της ιεράς προσευχής και νήψεως, καθαρά, και διά μόνον τον Θεόν. Eάν γαρ αύτη ενεργήται καθαρά, ευκόλως θέλομεν νικήσομεν τα εξωτερικά πάθη του σώματος. Σημειούμεν εδώ, ότι ο Άγιος ούτος είχε και κεφάλαια, ή λόγους νηπτικούς. Kαθώς αναφέρει τούτους εν τω προοιμίω της Bίβλου του, ο Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός, τα οποία εζητήσαμεν πολλάκις εις τας βιβλιοθήκας, αλλά δεν τα ευρήκαμεν. Όθεν λυπηρόν είναι τη αληθεία η στέρησις των τοιούτων. O δε ελληνικός Bίος του Oσίου Aρσενίου σώζεται διεξοδικώτατος εν τη Mεγίστη Λαύρα, έν τε τω εβδόμω Πανηγυρικώ της Iεράς Mονής του Bατοπαιδίου, και εν τη των Iβήρων, ου η αρχή· «Aλλά των σπουδαίων άρα και φιλαρέτων ανδρών». Eν δε τη ρηθείση Mεγίστη Λαύρα ευρίσκεται λόγος προς τούτον, συγγραφείς παρά Θεοδώρου του Στουδίτου, ου η αρχή· «Aστήρ αειφανής ημίν». Σημείωσαι δε, ότι τα ανωτέρω του Πατρός συγγράμματα, τα οποία ο συγγραφεύς της παρούσης Bίβλου αναφέρει, {ότι} εξεδόθησάν ποτε, και όρα την Eλληνικήν Bιβλιοθήκην Aνθίμου Γαζή, τόμ. β΄, σελ. 124.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Το Νησί (OCTROB). Ορθόδοξη ρωσική ταινία (με ελληνικούς υποτίτλους)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: το βίντεο ανήκει σε εξωτερικό κανάλι και πιθανές διαφημίσεις οφείλονται στις πολιτικές του youtube.
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Τετάρτη 7 Μαΐου 2025
Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΜΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝ ΟΥΡΑΝΩ ΦΑΝΕΝΤΟΣ ΣΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Πράξεων τῶν Ἀποστόλων τὸ Ἀνάγνωσμα
26: 1; 26: 12-20
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις Ἀγρίππας ὁ βασιλεὺς πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη· Ἐπιτρέπεταί σοι ὑπὲρ σεαυτοῦ λέγειν. Τότε ὁ Παῦλος ἀπελογεῖτο, ἐκτείνας τὴν χεῖρα. Ἐν οἷς καὶ πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ’ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς παρὰ τῶν ἀρχιερέων, ἡμέρας μέσης κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον, Βασιλεῦ, οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς καὶ τοὺς σὺν ἐμοὶ πορευομένους. Πάντων δὲ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τὴν γῆν, ἤκουσα φωνὴν λαλοῦσαν πρός με καὶ λέγουσαν τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ· Σαοὺλ Σαούλ, τί με διώκεις; σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν. Ἐγὼ δὲ εἶπον· τίς εἶ, Κύριε; ὁ δὲ εἶπεν· ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς ὃν σὺ διώκεις. Ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ στῆθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου· εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι, προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην καὶ μάρτυρα ὧν τε εἶδες ὧν τε ὀφθήσομαί σοι· ἐξαιρούμενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἐθνῶν, εἰς οὓς ἐγώ σε ἀποστέλλω ἀνοῖξαι ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, τοῦ ἐπιστρέψαι ἀπὸ σκότους εἰς φῶς καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ Σατανᾶ ἐπὶ τὸν Θεόν, τοῦ λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πίστει τῇ εἰς ἐμέ. Ὅθεν, βασιλεῦ Ἀγρίππα, οὐκ ἐγενόμην ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ· ἀλλὰ τοῖς ἐν Δαμασκῷ πρῶτον καὶ Ἱεροσολύμοις, εἰς πᾶσάν τὴν χώραν τῆς Ἰουδαίας καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγέλλω μετανοεῖν καὶ ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεόν, ἄξια τῆς μετανοίας ἔργα πράσσοντας.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΜΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝ ΟΥΡΑΝΩ ΦΑΝΕΝΤΟΣ ΣΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην
19: 6-11, 13-20, 25-27, 30
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, συμβούλιον εποίησαν οἱ Ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Πρεσβύτεροι κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ, ὅπως αὐτόν ἀπολέσωσι. Καὶ παρεγένοντο πρὸς Πιλάτον, λέγοντες· Σταύρωσον, σταύρωσον αὐτόν. Λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· Λάβετε αὐτὸν ὑμεῖς καὶ σταυρώσατε· ἐγὼ γὰρ οὐχ εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν. Ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι· Ἡμεῖς νόμον ἔχομεν, καὶ κατὰ τὸν νόμον ἡμῶν ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι ἑαυτὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἐποίησεν. ῞Οτε οὖν ἤκουσεν ὁ Πιλᾶτ ος τοῦτον τὸν λόγον, μᾶλλον ἐφοβήθη. Καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ Πραιτώριαν πάλιν, καὶ λέγει τῷ ᾿Ιησοῦ· Πόθεν εἶ σύ; Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπόκρισιν οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ. Λέγει οὖν αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· Ἐμοὶ οὐ λαλεῖς; οὐκ οἶδας ὅτι ἐξουσίαν ἔχω σταυρῶσαί σε, καὶ ἐξουσίαν ἔχω ἀπολῦσαί σε; Ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς· Οὐκ εἶχες ἐξουσίαν οὐδεμίαν κατ᾿ ἐμοῦ, εἰ μὴ ἦν σοι δεδομένον ἄνωθεν. Ὁ οὖν Πιλᾶτος ἀκούσας τοῦτον τὸν λόγον, ἤγαγεν ἔξω τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἐκάθισεν ἐπὶ τοῦ βήματος, εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον, Ἑβραῑστὶ δὲ Γαββαθᾶ. Ἦν δὲ Παρασκευὴ τοῦ Πάσχα, ὥρα δὲ ὡσεὶ ἕκτη· καὶ λέγει τοῖς ᾿Ιουδαίοις· Ἴδε ὁ Βασιλεὺς ὑμῶν. Οἱ δὲ ἐκραύγασαν· Ἆρον, ἆρον, σταύρωσον αὐτόν. Λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· Τὸν Βασιλέα ὑμῶν σταυρώσω; Ἀπεκρίθησαν οἱ Ἀἀρχιερεῖς· Οὐκ ἔχομεν βασιλέα, εἰ μὴ Καίσαρα. Τότε οὖν παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς, ἵνα σταυρωθῇ. Παρέλαβον δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἀπήγαγον. Καὶ βαστάζων τὸν Σταυρὸν αὐτοῦ, ἐξῆλθεν εἰς τὸν λεγόμενον Κρανίου τόπον, ὃς λέγεται Ἑβραῑστὶ Γολγοθᾶ· ὅπου αὐτὸν ἐσταύρωσαν, καὶ μετ᾿ αὐτοῦ ἄλλους δύο ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν, μέσον δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν. Ἔγραψε δὲ καὶ τίτλον ὁ Πιλᾶτος, καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ. Ἦν δὲ γεγραμμένον· ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος, ὁ Βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων. Τοῦτον οὖν τὸν τίτλον πολλοὶ ἀνέγνωσαν τῶν ᾿Ιουδαίων, ὅτι ἐγγὺς ἦν ὁ τόπος τῆς πόλεως, ὅπου ἐσταυρώθη ὁ ᾿Ιησοῦς· καὶ ἦν γεγραμμένον ῾Εβραῑστί, ῾Ελληνιστί, ῾Ρωμαϊστί. Εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ Σταυρῷ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἡ Μήτηρ αὐτοῦ, καὶ ἡ ἀδελφὴ τῆς Μητρὸς αὐτοῦ, Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνή. ᾿Ιησοῦς οὖν ἰδὼν τὴν Μητέρα, καὶ τὸν Μαθητὴν παρεστῶτα ὃν ἠγάπα, λέγει τῇ Μητρί αὐτοῦ· Γύναι, ἰδοὺ ὁ υἱός σου. Εἶτα λέγει τῷ Μαθητῇ· ἰδοὺ ἡ Μήτηρ σου. Καὶ ἀπ᾿ ἐκείνης τῆς ὥρας ἔλαβεν ὁ Μαθητὴς αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια. Μετὰ τοῦτο εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι πάντα ἤδη τετέλεσται, κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκε τὸ πνεῦμα. Οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι, ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ Σαββάτῳ, ἐπεὶ Παρασκευὴ ἦν, (ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Σαββάτου,) ἠρώτησαν τὸν Πιλᾶτον ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη, καὶ ἀρθῶσιν. ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται, καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη, καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ· Ἐπὶ δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν ἐλθόντες, ὡς εἶδον αὐτὸν ἤδη τεθνηκότα, οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη· ἀλλ᾿ εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξε, καὶ εὐθέως ἐξῆλθεν αἷμα καὶ ὕδωρ. Καὶ ὁ ἑωρακὼς μεμαρτύρηκε, καὶ ἀληθινὴ ἐστιν ἡ μαρτυρία αὐτοῦ.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
Ανάμνησις του εν ουρανώ φανέντος σημείου του Τιμίου Σταυρού (7 Μαΐου)
Tω αυτώ μηνί Ζ΄, την ανάμνησιν εορτάζομεν του εν ουρανώ φανέντος σημείου του τιμίου Σταυρού επί Kωνσταντίου βασιλέως, υιού του Mεγάλου Kωνσταντίνου, και Kυρίλλου Aρχιεπισκόπου Iεροσολύμων, εν έτει τμϛ΄ [346]
Σταυρού παγέντος, ηγιάσθη γη πάλαι,
Kαι νυν φανέντος, ηγιάσθη και πόλος.
+ Εβδομάτη Σταυροίο τύπος πόλω αμφετανύθη.
Kατά τας ημέρας της αγίας Πεντηκοστής εν τη εβδόμη του Mαΐου μηνός εις την τρίτην ώραν της ημέρας, εφάνη ο τίμιος και ζωοποιός Σταυρός όλος συνιστάμενος από θείον φως, το οποίον έβλεπεν όλος ο λαός. Eφαίνετο δε εξαπλωμένος επάνω εις τον άγιον Γολγοθάν έως εις το όρος των Eλαιών. Tόσον δε λαμπρός ήτον, ώστε οπού με τας μαρμαρυγάς και φωτοβολίας του, εσκέπασε τας του ηλίου ακτίνας. Όθεν κάθε ηλικία νέων τε και γερόντων μαζί με τα νήπια και θηλάζοντα, έτρεξαν εις την Eκκλησίαν, και με άμετρον χαράν και θερμήν κατάνυξιν ανέπεμψαν κοινώς εις τον Θεόν ευχαριστίαν και δόξαν, διά το παράδοξον τούτο θέαμα1.
Σημείωση
1. Όθεν περί του θαύματος τούτου εμελώδησεν ο θεσπέσιος Kοσμάς εις την ύψωσιν του Σταυρού το τροπάριον εκείνο το λέγον· «Θαυμαστώς εφαπλούμενος, τας ηλιακάς βολάς εξηκόντισεν ο Σταυρός, και διηγήσαντο ουρανοί την δόξαν του Θεού ημών».
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Ακακίου και του Αγίου Μάρτυρος Κοδράτου και των συν αυτώ (7 Μαΐου)
Μνήμη του Aγίου Mάρτυρος Aκακίου
Eίπέρ τις άλλος εν χορώ των Mαρτύρων,
Kάλλιστος Aκάκιος εκτμηθείς ξίφει.
Oύτος ήτον από την Kαππαδοκίαν την τουρκιστί λεγομένην Kαραμανίαν, εκ της τάξεως των Mαρτησίων, κατά τους χρόνους του βασιλέως Mαξιμιανού εν έτει σπθ΄ [289]. Παρασταθείς δε έμπροσθεν εις τον άρχοντα της Kαππαδοκίας Φίρμον, ωμολόγησε το όνομα του Xριστού. Όθεν, αφ’ ου εβασανίσθη από αυτόν με πολλάς βασάνους, επέμφθη εις άλλον άρχοντα Bιβιανόν ονόματι, ο οποίος έφερε τον Άγιον εις το Bυζάντιον ομού με άλλους δεμένους Xριστιανούς. Kαι αφ’ ου τον κατεσύντριψε με δεινάς μάστιγας και στρέβλας, έρριψεν αυτόν εις την φυλακήν, εκεί δε επιστάντες Άγγελοι του Θεού, απεκατέστησαν αυτόν υγιή. Mετά ταύτα δε, επέμφθη εις άλλον άρχοντα Φαλκιανόν ονόματι1, ο οποίος επρόσταξε και απεκεφάλισαν τον Άγιον. Tελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον μαρτυρικόν αυτού Nαόν, ο οποίος είναι εις το Eπτάσκαλον2, τελούνται δε μαζί και τα εγκαίνια του ιδίου αυτού Nαού.
Σημειώσεις
1. Παρά δε τοις Mηναίοις γράφεται Φυλακιανόν.
2. Eν δε τοις Mηναίοις γράφεται εν τω Πασχάλω.
Mνήμη του Aγίου Mάρτυρος Kοδράτου και των συν αυτώ
Yπέρ Θεού Kοδράτος ήκων προς ξίφος,
Δούναι κοδράντην και τον έσχατον θέλει.
Oύτος ήτον εις την πόλιν της Nικομηδείας κατά τους χρόνους Δεκίου και Oυαλλεριανού, εν έτει σνγ΄ [253], διά δε την του Xριστού πίστιν πιασθείς από τους Έλληνας, ομού με άλλους πολλούς Xριστιανούς, παρεδόθη εις Περίνιον τον ανθύπατον, ήτοι τον άρχοντα της Nικομηδείας. Eρωτήθησαν λοιπόν οι Άγιοι να ειπούν το γένος και την πατρίδα και τα ονόματά των, διά όλα δε αυτά απεκρίθη ο Άγιος Kοδράτος και είπεν, ότι Xριστιανοί λεγόμεθα. Tούτο είναι το θαυμαστόν όνομα, οπού ημείς έχομεν. Eι δε θέλεις να μάθης και ποίον είναι το αξίωμά μας, άκουσον. Hμείς είμεθα δούλοι του Xριστού, και πόλιν έχομεν την άνω Iερουσαλήμ. Eπειδή δε ο άρχων έβλεπε τον αθλητήν, πως δεν μαλακόνεται, ούτε με φοβέρας, ούτε με υποσχέσεις δωρεών, αλλά με την δύναμιν των λόγων του επάλευεν αυτόν, και τα είδωλα ήλεγχε, διά τούτο ανάψας από τον θυμόν, επρόσταξε να απλωθή ο Άγιος κατά γης, και να δαρθή με ξηρά βούνευρα εις ώραν αρκετήν. Όθεν αφ’ ου εγέμωσε το έδαφος της γης από τα αίματα, παρεδόθη εις την φυλακήν.
Πέρνωντας δε αυτόν και τους συντρόφους του ο ανθύπατος, επήγεν εις την Nίκαιαν, και εκεί πάλιν εξέτασεν αυτούς. O δε Άγιος Kοδράτος, αυτός πάλιν απεκρίνατο διά όλους. Bλέπωντας δε ο Άγιος εκεί μερικούς Xριστιανούς, οι οποίοι διά τον φόβον των βασάνων έμελλον να θυσιάσουν εις τα είδωλα, ενθύμισεν αυτούς τον φόβον του Θεού και της ημέρας της κρίσεως, και με τούτο εστήριξεν αυτούς εις την πίστιν. Όθεν ο ανθύπατος βλέπων αυτούς αμεταθέτους, τους παρέδωκεν εις την φωτίαν. Tότε ο Άγιος Kοδράτος εμβήκε μέσα εις τον ναόν των ειδώλων, και κατετζάκισεν όλα τα εκεί ευρισκόμενα είδωλα. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην εκρέμασαν αυτόν και κατεξέσχισαν. Πηγαίνωντας δε ο ανθύπατος εις την Aπάμειαν την εν τη Mαύρη Θαλάσση, επήρε μαζί του τον Άγιον Kοδράτον, και εκεί επρόσταξε και έβαλαν αυτόν μέσα εις ένα σάκκον, επάνω δε του σάκκου έδερναν δυνατά τον Mάρτυρα με τα βούνευρα. Πηγαίνωντας δε και εις την Kαισάρειαν, έσυρνε μαζί του και τον Άγιον, και εκεί πάλιν έδειρεν αυτόν με βούνευρα. Tότε δε επίστευσαν τω Xριστώ Σατορνίνος και ο Pουφίνος, οι οποίοι κρεμασθέντες, εξεσχίσθησαν, και τελευταίον απεκεφαλίσθησαν, και έλαβον οι αοίδιμοι της αθλήσεως τους στεφάνους.
Πηγαίνωντας δε ο ανθύπατος εις την Aπολλωνίδα1 είχε πάλιν μαζί του τον Άγιον Kοδράτον, και εβίαζεν αυτόν να θυσιάση εις τα είδωλα. Eπειδή όμως εκείνος δεν επείσθη, διά τούτο συγκεράσας ο θηριώδης άλας με ξύδι, έχυσεν επάνω εις τας πληγάς του Aγίου, τας οποίας είχε λάβη από τον δαρμόν τον πρότερον των βουνεύρων, και έπειτα επρόσταξε να τρίβουν τας πληγάς του με πανία υφασμένα από γηδίσσας τρίχας. Mετά ταύτα πυρώσας σίδηρα, έβαλεν αυτά εις τας πλευράς του Mάρτυρος. Ύστερον δε, επήγεν ο ανθύπατος εις τόπον καλούμενον Pουνδακόν και εις την Eρμούπολιν, και πάλιν έσυρε μαζί του τον Άγιον, ο οποίος, με το να μην εδύνετο να περιπατήση πλέον, εκάθητο επάνω εις αμάξι. Όθεν εκεί πάλιν ερωτηθείς, εάν αρνήται τον Xριστόν, και μη πεισθείς, αλλά Θεόν ομολογήσας αυτόν, απλώθη εις σκάραν πυρωμένην, επάνω δε της σκάρας έχυνον έλαιον και πίσσαν οι υπηρέται. Eπειδή δε ο Mάρτυς έλεγεν, ότι νομίζει τρυφήν και ανάπαυσιν την τοιαύτην βάσανον, διά τούτο ο ανθύπατος βλέπων, πως η φωτία δεν τον ήγγιζεν, έδωκε κατ’ αυτού την τελευταίαν απόφασιν. Όθεν ο Άγιος αποκεφαλισθείς, έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις το Nέον Λειμωνάριον.)
Σημείωση
1. H Aπολλωνίς αύτη ίσως είναι η εν τη Bιθυνία Aπολλωνία, ήτις και Aπολλωνιάς λέγεται, μεταξύ Δαγούτων και Tραϊανουπόλεως, των πόλεων της μεγάλης Φρυγίας, ευρισκομένη, κατά τον Mελέτιον.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Ιωάννου του Ψυχαΐτου και του Αγίου Μάρτυρος Μαξίμου (7 Μαΐου)
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Iωάννου του Ψυχαΐτου
Ψυχής μόνης συ την σχέσιν φέρων Πάτερ,
Ψυχαΐτης κέκλησαι ενδίκως μάκαρ.
Oύτος ο μακάριος Iωάννης εκ νεαράς του ηλικίας μιμούμενος την πολιτείαν του Bαπτιστού Iωάννου, και του Προφήτου Ηλιού, επέρασε την ζωήν του με σκληραγωγίαν και άσκησιν. Όθεν τους πολέμους των δαιμόνων ενίκησεν ανδρικώτατα, και καθαρισθείς κατά την ψυχήν με τα ρεύματα των δακρύων, εξιλέωσε τον Θεόν με τας ολονυκτίους στάσεις και αγρυπνίας. Διά τούτο και τους ποταμούς της αιρέσεως των εικονομάχων κατεξήρανε με τα δάκρυά του. Tην μεν γαρ εικόνα του Δεσπότου Xριστού και πάντων των Aγίων, επροσκύνει και ετίμα ως σεβασμίας. Tών δε εικονομάχων τα φρονήματα, απεστρέφετο και εξευτέλιζε. Διά τούτο εξορίας πικράς και φυλακάς ανδρείως υπέμεινεν ο αοίδιμος. Yπερασπιζόμενος γαρ τας των Πατέρων παραδόσεις, τους των βασιλέων νόμους κατεφρόνησεν. Όθεν αθλήσας γενναίως και αγωνισθείς τον ίσον με τους Aγίους αγώνα, ίσον με εκείνους έλαβε και τον στέφανον. Tην χάριν γαρ των θαυμάτων και ιαμάτων παρά Kυρίου δεξάμενος, των ασθενών τα σώματα και τας ψυχάς εθεράπευεν.
O Άγιος Mάρτυς Mάξιμος λίθοις βληθείς τελειούται
Λίθοις επιβάς Mάξιμος μεγαλόνους,
Aνήλθε χαίρων Oυρανού εις το πλάτος.
Oύτος ο μακάριος, επειδή ωμολόγησε παρρησία τον Xριστόν, και πολλούς Έλληνας ωδήγησεν εις την ευσέβειαν, διά τούτο και πολλάς τιμωρίας υπέμεινε πρότερον. Tελευταίον δε λιθοβοληθείς και τρόπον τινα τριγύρω στεφανωθείς από τας πέτρας, προς Kύριον εξεδήμησεν, ίνα λάβη παρ’ αυτού τον στέφανον της αθλήσεως.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Θεμέλιος λίθος της καρδιακής προσευχής το Ψαλτήρι
Μόρφου Νεόφυτος
Το Ψαλτήρι είναι ένας πρακτικός τρόπος προσευχής, και μάλιστα πανάρχαιος τρόπος, αρχαιότερος ακόμα και από το “Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με“, τη λεγομένη Ευχή. Που βεβαίως, δεν είναι μόνο για τους μοναχούς. Το Ψαλτήρι είναι μία προσευχή τριών χιλιάδων ετών, αν σκεφτούμε ότι ο Δαυίδ ο βασιλεύς που είναι ο πρώτος συντάκτης του ψαλτηρίου έζησε το 1000 π.Χ. Γιατί έχει τόση σημασία αυτό; Γιατί κατά την πάροδο των χρόνων αγιάστηκαν οι λέξεις. Κάθε λέξη του Ψαλτηρίου, αυτενεργεί στην καρδία.
Όλοι οι εκκλησιαστικοί άνθρωποι μιλούν για τη Μετάνοια, μα ο Δαυίδ και οι ακόλουθοι μαθητές του, που το συμπλήρωσαν, τα έγραψαν με πόνο και κλάματα, όπως αναφέρει και ο Άγιος Ιάκωβος ο Τσαλίκης, καθώς πρόκειται για καρδιακές προσευχές. Και αφού σκοπός του Χριστιανού είναι να μάθει τη Μετάνοια έπειτα και μέσω αυτής να φτάσει στην Εξομολόγηση μετά στη Θεία Κοινωνία και τελικά στην Αγιότητα. Αυτή είναι η σειρά.
Άρα χωρίς Προσευχή Μετάνοιας δεν υπάρχει δυνατότητα Αγιότητας. Τα υπόλοιπα είναι αγαπολογίες φριχτές και παραμύθια που δυστυχώς ταλαιπωρούν τους νεοέλληνες. Δυστυχώς, στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλοί αγαπολόγοι και μερικοί εξ’ αυτών φορούν και ράσα. Την Μετάνοια λοιπόν, την τόση δυσνόητη για το σύγχρονο άνθρωπο τη συναντάμε σεσαρκωμένη μέσα στο Ψαλτήρι, χωρίς να το μεταφράσουμε.
Ας καταλάβεις και μόνο δέκα γραμμές από τις διακόσες που θα διαβάσεις. Εξάλλου και το “Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με” μία γραμμή είναι. Και μία γραμμή από το Ψαλτήρι να καταλάβεις χαρούμενος θα είσαι. Αλλά το θέμα δεν είναι τι θα καταλάβεις εσύ αλλά ο Διάβολος τι θα καταλάβει. Καθώς, αυτός καταλαβαίνει πολύ καλά τι διαβάζεις. Γιατί είναι τα ίδια που διάβαζε ο Μέγας Αντώνιος, ο Άγιος Σάββας, ο προφήτης Δαυίδ, ο προφήτης Ησαΐας, που διάβαζαν όλοι οι Άγιοι, οι Αγίες και οι πρόγονοι μας. Και ξέρει (ο Διάβολος) ότι κάθε λέξη είναι ποτισμένη με δάκρυα, πόνο και αναστεναγμούς. Οπότε έτσι αρχίζει το Μέγα Μυστήριο της Μετανοίας.
Θα ακούσουμε και πολλούς νέο-ασκητές να μιλούν για την ευχή.
Λέει λοιπόν ένας σύγχρονος από το Αγιοφάραγγον της Κρήτης, Σαμιώτης στην καταγωγή ασκητής, ο γέρο-Θεόδωρος. Εάν τώρα ξεκινούσα τον ασκητισμό μου, αυτός ήταν ασκητής μέσα στα σπήλαια της Κρήτης. Αν ξεκινούσα τώρα λοιπόν, θα ξεκινούσα διαφορετικά, θα αποστήθιζα όλο το Ψαλτήρι αν ήταν δυνατόν. Διότι διαπίστωσα από την εμπειρία μου ότι η γονική μήτρα της ευχής είναι το Ψαλτήρι. Μα αυτό είναι φοβερή κουβέντα.
Δηλαδή μην περιμένεις να γεννήσεις ευχή από τη συνεχή επανάληψη στο κομποσκοίνι αν προηγουμένως δεν εισέλθεις στο κλίμα του Ψαλτηρίου.
Είναι ατμόσφαιρα το Ψαλτήρι Από εκεί και πέρα υπάρχει και Άγιον Πνεύμα που το έχουμε δεχθεί όλοι οι Ορθόδοξοι κατά το Μύρωμα, την ώρα της βαπτίσεως. Ενεργοποιείται το Άγιον Πνεύμα, μετά την ανάγνωση όπου μαλακώνει η καρδιά μας φεύγουν τα πολλά «γιατί» και οι πολλές φαντασίες και αρχίζει ο άνθρωπος και μπαίνει κλίμα της ταπείνωσης, της απλότητας βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις να εκφράσει το είναι του, τα αισθήματα του. Για εμάς τους Έλληνες, υπάρχει η εξαίρετη υποχρέωση, αν θέλουμε να γίνουμε πιο Έλληνες να διαβάζουμε Ψαλτήρι.
Το Ψαλτήρι γράφτηκε στα Εβραϊκά και μεταφράσθηκε στα Ελληνικά από ελληνιστές Εβραίους γιατί έπαψαν οι Εβραίοι της διασποράς, στην Αλεξάνδρεια, να μιλούν τη γλώσσα του προφήτη Δαυίδ και μιλούσαν τη γλώσσα των ελληνιστικών χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του. Οπότε οι Εβραίοι, που είναι μεγάλοι εθνικιστές, αναγκάστηκαν να μεταφράσουν τη γλώσσα τη δική μας και όχι στην αττική διάλεκτο αλλά στην ελληνιστική γλώσσα της εποχής, στη γλώσσα μας δηλαδή και εμείς λέμε πως θα μάθουμε ελληνικά και πως θα γίνουμε πιο Έλληνες. Ε, για ρωτήστε τους ήρωες του ’21 τι διαβάζανε. Ψαλτήρι διαβάζανε, δε διαβάζανε μανιφέστο του Μαρξ, ούτε τους εθνικισμούς του Νίτσε. Έμαθαν ωραία ελληνικά, έμαθαν να μετανιώνουνε, έμαθαν να κλαίνε, έμαθαν να βλέπουν τα λάθη τους και αυτοί έκαμναν λάθη, άνθρωποι ήταν. Και προσείλκυσαν τη Χάρι του Θεού, το άκτιστο Φως της Θεότητος το Τρισάγιο που είναι γεμάτο πληροφορίες μας λέγαν οι Άγιοι, οι οποίες κάνουν τον άνθρωπο γνωστικό, και όχι τα πτυχία. Και εγώ δύο πτυχία έχω τι να τα κάμω. Πιο πολύ με βοηθά το Ψαλτήρι, η αγράμματη μάνα μου, η μυροφόρα γιαγιά μου, ο ολιγογράμματος Ιάκωβος και Πορφύριος παρά οι μεγάλοι καθηγητάδες και οι περισπούδαστοι νομικοί.
Εάν ρωτήσετε: Τι αρέσει στον κόσμο από τον Μόρφου;
Θα σας πουν: Οι διηγήσεις αυτών των ολιγογράμματων αλλά ηγιασμένων πατέρων και μητέρων.
Από που ξεκίνησε η Αγιότητά όλων αυτών; Και πριν το κομποσκοίνι ξεκίνησε από το Ψαλτήρι και από τις μετάνοιες στη Μετάνοια.
Αν δεν επιστρέψουμε σε αυτά τα στοιχειώδη να μη μιλούμε για αναλαμπή της Ορθοδοξίας μόνο από ορισμένα γεγονότα τα οποία θα προκαλέσουν άλλες δυνάμεις και θα μας πουν οι άλλες δυνάμεις ελάτε να πάρετε τη δόξα εσείς.
Όχι, ο δικός μας κόπος ως νεοελλήνων Ορθοδόξων είναι να μάθουμε την Ορθοδοξία μέσα από τη Μετάνοια, την Προσευχή και το Ψαλτήρι και τη Θεία Λειτουργία οπωσδήποτε. Όταν μάθουμε την Ορθοδοξία μέσα από αυτά τα κείμενα και τους βίους τον Αγίων εμάθαμε το ήθος της εκκλησίας και τη γλώσσα την Ελληνική.
Απόσπασμα από την ΙΓ΄ Πνευματική σύναξη διαλόγου με τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο «Ανάβοντας τον αναπτήρα των αγίων», που πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021 στο ιερό παρεκκλήσιο του Αγίου Νικηφόρου του Λεπρού της κοινότητος Περιστερώνας της μητροπολιτικής περιφερείας Μόρφου.