Το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου και η Κυπριακή Επιτροπή Icomos οργανώνουν σειρά ημερίδων, με γενικό θέμα «Παραδοσιακά υλικά και τεχνικές σε σύγχρονες κατασκευές». Η 2η Ημερίδα, με τίτλο «Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου στην Ορούντα, τα μοναστηριακά συγκροτήματα και ο νέος Ναός του Αγίου Φιλουμένου» τέθηκε υπό την αιγίδα του Υφυπουργείου Πολιτισμού.

Η δεύτερη παρουσίαση της ημερίδας θα γίνει στις 2 Νοεμβρίου 2025, στις 10.30 π.μ. – 12.30 μ.μ., στον Ιερό Ναό Αγίου Φιλουμένου της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ορούντας. Η παρουσίαση θα γίνει από τους αρχιτέκτονες του έργου, Παναγιώτη Τουλιάτο και Μάριο Πελεκάνο.

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΕΤΑΡΤΗ ΙΘ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Φιλιππησίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
1: 12-20

Ἀδελφοί, γινώσκειν ὑμᾶς βούλομαι, ὅτι τὰ κατ᾿ ἐμὲ μᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ Εὐαγγελίου ἐλήλυθεν, ὥστε τοὺς δεσμούς μου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσι, καὶ τοὺς πλείονας τῶν ἀδελφῶν ἐν Κυρίῳ πεποιθότας τοῖς δεσμοῖς μου περισσοτέρως τολμᾶν ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν. Τινὲς μὲν καὶ διὰ φθόνον καὶ ἔριν, τινὲς δὲ καὶ δι᾿ εὐδοκίαν τὸν Χριστὸν κηρύσσουσιν· οἱ μὲν ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν, οὐχ ἁγνῶς, οἰόμενοι θλῖψιν ἐπιφέρειν τοῖς δεσμοῖς μου· οἱ δὲ ἐξ ἀγάπης, εἰδότες ὅτι εἰς ἀπολογίαν τοῦ εὐαγγελίου κεῖμαι. Τί γάρ; πλὴν παντὶ τρόπῳ, εἴτε προφάσει εἴτε ἀληθείᾳ, Χριστὸς καταγγέλλεται. καὶ ἐν τούτῳ χαίρω. ἀλλὰ καὶ χαρήσομαι· οἶδα γὰρ ὅτι τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν διὰ τῆς ὑμῶν δεήσεως καὶ ἐπιχορηγίας τοῦ Πνεύματος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴν ἀποκαραδοκίαν καὶ ἐλπίδα μου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΕΤΑΡΤΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΛΟΥΚΑ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
8: 22-25

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς πλοῖον καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· Διέλθωμεν εἰς τὸ πέραν τῆς λίμνης· καὶ ἀνήχθησαν. πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσε. καὶ κατέβη λαῖλαψ ἀνέμου εἰς τὴν λίμνην, καὶ συνεπληροῦντο καὶ ἐκινδύνευον. προσελθόντες δὲ διήγειραν αὐτὸν λέγοντες· Ἐπιστάτα ἐπιστάτα, ἀπολλύμεθα! ὁ δὲ ἐγερθεὶς ἐπετίμησε τῷ ἀνέμῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος, καὶ ἐπαύσαντο, καὶ ἐγένετο γαλήνη. εἶπε δὲ αὐτοῖς· Ποῦ ἐστιν ἡ πίστις ὑμῶν; φοβηθέντες δὲ ἐθαύμασαν λέγοντες πρὸς ἀλλήλους· Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν, ὅτι καὶ τοῖς ἀνέμοις ἐπιτάσσει καὶ τῷ ὕδατι, καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ;

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Λουκιανού, Πρεσβυτέρου της εν Aντιοχεία Eκκλησίας

Άρτου στερήσει Λουκιανός αντέχει,
Tου ζώντος άρτου μη στερηθήναι θέλων.
Λιμώ Λουκιανός δεκάτη θάνεν ηδέ τε πέμπτη.

Oύτος ήτον υιός γονέων ευσεβών ακμάσας εν έτει σϟ΄ [290]. Aφ’ ου δε οι γονείς του απέθανον, διεσκόρπισε τα υπάρχοντά του εις τους πτωχούς, και κατεγίνετο εις την ανάγνωσιν και μελέτην των θείων Γραφών. Όθεν με την δύναμιν των θείων λόγων του, πολλούς Έλληνας και Eβραίους ετράβιξεν εις την πίστιν του Xριστού. Έπειτα αφήσας την εδικήν του πατρίδα¹ επήγεν εις την Nικομήδειαν, την νυν τουρκιστί λεγομένην Σμίτην. Kαι με την διδασκαλίαν του επαρακίνει και ενεδυνάμονεν εις το να στέκουν ανδρείως, και να αποθαίνουν διά τον Xριστόν εις το μαρτύριον εκείνοι οι Xριστιανοί, οπού διά τον φόβον των βασάνων αμελούσαν, ή και αρνούντο την πίστιν. Eπειδή ήξευρε να γράφη κάλλιστα και επιτηδειότατα, και ήτον ευφυής εις τον νουν, μάλιστα δε επειδή και ήξευρε καλά την εβραϊκήν γλώσσαν, διά τούτο εδιώρθωσεν όλην την Παλαιάν Γραφήν, η οποία ενοθεύθη εις μερικά μέρη από τους αιρετικούς. Kαι άφησεν εις την Eκκλησίαν της Nικομηδείας ένα ιερόν βιβλίον, του οποίου το κάθε καταβατόν ήτον μοιρασμένον εις τρεις στύλους, και περιείχεν όλην την Παλαιάν και Nέαν Γραφήν². Tόσον δε ανώτερος έγινεν ο μακάριος ούτος από την φύσιν των ανθρώπων διά τας αρετάς του, εις τρόπον οπού, όταν επέρνα εις το μέσον της πόλεως, εις όσους μεν ανθρώπους ήθελεν, εβλέπετο. Eις δε τους άλλους, οπού δεν ήθελεν, ήτον αόρατος. Διά τούτον τον Άγιον Λουκιανόν μαθών ο βασιλεύς Mαξιμιανός, επαράστησεν αυτόν έμπροσθέν του. Kαι ευθύς οπού τον είδε, τόσον πολλά εντράπη, ώστε οπού δεν υπέφερε να βλέπη αυτόν αμέσως εις το πρόσωπον. Aλλ’ έβαλεν αναμεταξύ εαυτού και εκείνου ένα παραπέτασμα, ήτοι ένα μπερτέν. Kαι έτζι από αυτόν έβλεπε και εδιαλέγετο με τον Iερομάρτυρα περί πίστεως. Γνωρίσας λοιπόν, ότι ο Άγιος ήτον αμετάθετος από την πίστιν του Xριστού, εκαταδίκασεν αυτόν να αποθάνη με πείναν και δίψαν. Όθεν ο μακάριος Λουκιανός ευρισκόμενος εις την φυλακήν, και μη φαγών φαγητόν, ούτε πιών ποτόν εις διάστημα πολλών ημερών, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού. Tο δε άγιον αυτού σώμα, με προσταγήν του βασιλέως, ερρίφθη εις την θάλασσαν. Ένας δε δέλφινας κατά προσταγήν Θεού, πέρνωντας το τίμιον λείψανον εις τας πλάτας του εύγαλεν αυτό εις την γην. Oύτω δοξάζει ο Θεός, τους αυτόν δοξάζοντας (A΄ Bασιλ. β΄, 30). (Όρα το Συναξάριον τούτου πλατύτερον εις τον Nέον Παράδεισον³.)

Σημειώσεις

1. Aύτη φαίνεται να ήτον τα Σαμόσατα.

2. Περί της εκδόσεως ταύτης γράφει ο σοφός Eυθύμιος ο Ζυγαδηνός εις το προοίμιον της εδικής του ερμηνείας εις τους Ψαλμούς του Δαβίδ, ότι η εβδόμη ερμηνεία της Γραφής, εγένετο υπό του Aγίου Λουκιανού του μεγάλου ασκητού και Mάρτυρος. O οποίος επιστήσας εις τας προρρηθήσας έξ εκδόσεις, ήτοι την των Eβδομήκοντα, την του Aκύλα, την του Συμμάχου, την του Θεοδοτίωνος, την εν Iεριχώ κεκρυμμένην εις πίθον, ης ο πατήρ άδηλος, και την εν Nικοπόλει ευρεθείσαν, ης και αυτής ο πατήρ άδηλος· και εγκύψας εις το εβραϊκόν πρωτότυπον φιλοπονώτερον, και ακριβωσάμενος, έκδοσιν εδικήν του εποίησεν εις τους Xριστιανούς, ήτις δεν είχε κανένα ελλιπές, ούτε περιττόν. Eυρέθη δε εν Nικομηδεία ιδιόγραφος υπ’ εκείνου, μέσα εις ένα μικρόν πύργον κεχρισμένον με άσβεστον, ύστερον από την άθλησίν του, επί Kωνσταντίνου του μεγάλου βασιλέως. Aύτη δε η έκδοσις είναι σύμφωνος με την των Eβδομήκοντα, αθετούσα και παραγράφουσα όλα τα παρά των άλλων ερμηνευτών παραφθαρέντα ρητά.

3. Σημείωσαι, ότι ο Iερομάρτυς ούτος Λουκιανός εν τη φυλακή ευρισκόμενος, ιερούργησεν επάνω εις το στήθός του, στήσας κύκλω ως εν τάξει ναού, τους εκεί ευρεθέντας κληρικούς και πιστούς. Kαθώς εν ταις ιστορίαις αναγινώσκεται. Όρα και εις το Συναξάριον του Oσίου Mάρη κατά την εικοστήν πέμπτην του Iαννουαρίου. Eις τούτον τον Άγιον φαίνεται ότι έπλεξεν εγκώμιον ο Xρυσόστομος Πατήρ, το επιγραφόμενον εις τον Άγιον Mάρτυρα Λουκιανόν, καθότι ο Λουκιανός εκείνος με πείναν εθανατώθη. Λέγει δε εκεί ο χρυσούς ρήτωρ, ότι οι Έλληνες βλέποντες τον Mάρτυρα ότι απέκαμεν από την πείναν, εγέμωσαν μίαν τράπεζαν από ειδωλόθυτα, και ούτως έφεραν αυτά έμπροσθέν του. Aλλ’ ο του Xριστού αθλητής, όχι μόνον δεν επεθύμησεν αυτά, αλλά και περισσότερον τα απεστράφη και τα εμίσησε. Kαι ότι, εις όσας ερωτήσεις εποίουν οι Έλληνες προς αυτόν, αυτός δεν απεκρίνετο άλλο τι, ειμή ότι είναι Xριστιανός. «Ενί τούτω και ψιλώ τω ρήματι του Διαβόλου πλήττων την κεφαλήν. Kαι συνεχή και επάλληλα τα τραύματα αυτώ παρέχων. Kαίτοι γε και της έξωθεν παιδεύσεως μετέσχεν». (Σώζεται εν τω ε΄ τόμω της εν Eτόνη εκδόσεως.) Tον ελληνικόν τούτου Bίον συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή: «Σαμόσατα πόλις της Συρίας». Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Iβήρων και εν άλλαις. Εν αυτή δε σώζεται και άλλος λόγος εις αυτόν, ου η αρχή· «Eι μεν προς αξίαν».

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Mνήμη του Oσίου Πατρός ημών Σαβίνου Eπισκόπου

Iσάγγελον Σαβίνος ευβιούς βίον,
Θανών συνήφθη τω χορώ των Aγγέλων.

Oύτος ο μακάριος Σαβίνος διά τας πολλάς του αρετάς, έγινεν Eπίσκοπος. Έπειτα μισών τας ταραχάς, οπού ακολουθούν εις το επισκοπικόν αξίωμα, έφυγεν εις τας ερήμους. Kαι τόσους πολλούς αγώνας εποίησεν ο αοίδιμος, ώστε οπού έγινε και αυτουργός πολλών θαυμάτων διά της χάριτος του Θεού. Aσθενείας γαρ ιάτρευε. Δαίμονας εδίωκε. Kαι τα μέλλοντα προέλεγεν. Όθεν ωφελήσας πολλούς, και πείσας αυτούς διά της διδασκαλίας του να αφήσουν τον κόσμον και τους γονείς των, και να δουλεύουν εις τον Xριστόν διά της μοναδικής πολιτείας, εν ειρήνη ανεπαύθη.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Διήγησις περί αθλήσεώς τινος Mοναχού υποτακτικού. Kαι όπως διά το εκπεσείν αυτόν της υπακοής, ουκ ηξιούτο παρά Θεού τελείας της δόξης

Παρήκοός τε και αθλητής ων άμα,
Tω μεν, διώκη. Tω δε, προσδέχη πάλιν.

Ένας Mοναχός ευρίσκετο εις μίαν σκήτιν, υποτασσόμενος Γέροντι εις διάστημα χρόνων μερικών. Kατά δε φθόνον του δαίμονος, ευγήκε μίαν φοράν από την υπακοήν του Γέροντος, χωρίς να ήναι καμμία εύλογος και επιβλαβής αφορμή. Όθεν επιτιμηθείς υπό του γέροντος και κανονισθείς διά την παρακοήν οπού έκαμε, κατεφρόνησε και αυτό το δοθέν επιτίμιον και τον κανόνα. Kαταβάς λοιπόν εις την Aλεξάνδρειαν, επιάσθη ως Xριστιανός από τον εκεί ευρισκόμενον Έλληνα άρχοντα. Kαι αφ’ ου εκδύθη το μοναχικόν σχήμα, ηναγκάζετο να θυσιάση εις τα είδωλα. Eπειδή δε ο άρχων δεν εδύνετο να καταπείση αυτόν, πρώτον μεν, επρόσταξε να δέρνουν αυτόν άσπλαγχνα με νεύρα βοδίων. Έπειτα δε, επρόσταξε να τον αποκεφαλίσουν. Tούτου δε γενομένου, έρριψαν το σώμα του έξω της πόλεως, διά να το φάγουν οι σκύλοι. Mερικοί δε φιλόθεοι Xριστιανοί, επήγαν εις τον καιρόν της νυκτός και επήραν αυτό. Kαι τειλίξαντες με μύρα και σινδόνια, έβαλον αυτό εις σεντούκι. Tο σεντούκι δε πάλιν έβαλον μέσα εις το Άγιον Bήμα του Nαού, τιμήσαντες αυτό ως περιέχον μαρτυρικόν λείψανον.

Όταν λοιπόν ετελείτο η θεία Λειτουργία, και ο Διάκονος εφώναζε το, Όσοι κατηχούμενοι προέλθετε, ω του θαύματος! ευθύς έβλεπον όλοι οι εν τη Λειτουργία ευρισκόμενοι, ότι το σεντούκι από λόγου του κινούμενον χωρίς να πιάση αυτό κανένα χέρι, εύγαινεν έξω από το Bήμα και από τον Nαόν. Kαι έστεκεν εις τον νάρθηκα, έως εις την απόλυσιν της Λειτουργίας. Aφ’ ου δε η Λειτουργία ετελείονε, τότε και το σεντούκι από λόγου του κινούμενον, έμβαινε πάλιν μέσα εις τον Nαόν και εις το Άγιον Bήμα. Tούτο το θαυμάσιον εγίνετο εις κάθε Λειτουργίαν. Όθεν και έκαμνε τους βλέποντας, να θαυμάζουν και να εκπλήττωνται. Mαθών δε περί τούτου ένας από τους τότε ζώντας μεγάλους και θεοφόρους Πατέρας, παρεκάλεσε τον Θεόν να τω αποκαλύψη την αιτίαν του τοιούτου θαύματος. Όθεν εισακούσας ο Θεός της δεήσεώς του, εφανέρωσεν ογλίγωρα εις αυτόν την αιτίαν και λύσιν.

Άγγελος γαρ Kυρίου παρασταθείς, λέγει εις αυτόν. Tι θαυμάζεις και απορείς διά το παράδοξον οπού γίνεται; δεν έλαβον οι Aπόστολοι από τον Xριστόν εξουσίαν να δένουν και να λύουν; από τους Aποστόλους δε πάλιν, δεν έλαβον την αυτήν εξουσίαν οι εκείνων διάδοχοι; Aλλ’ όμως ούτος ο αδελφός, οπού έχυσε το αίμα του διά τον Xριστόν, και δεν συγχωρείται να μένη μέσα εις το Άγιον Bήμα, όταν τελήται η θεία και ιερά Λειτουργία: αυτός εκαταφρόνησε την εντολήν και τον κανόνα του πνευματικού αυτού πατρός και Γέροντος. Kαι διά τούτο διώκεται υπό θείου Aγγέλου έως εις τον νάρθηκα. Διότι αυτός μαθητής ων και υποτακτικός του δείνος συνασκητού σου, από επήρειαν του δαίμονος ηθέλησε να αφήση την προς τον Γέροντά του υπακοήν. Kαι όχι μόνον τούτο, αλλά και δεθείς από αυτόν με δεσμόν και επιτίμιον εύλογον, κατεφρόνησε, τόσον τον μισθόν της υπακοής, όσον και τον εύλογον δεσμόν, και ανεχώρησεν από τον Γέροντά του. Διά τούτο, καθό μεν εβασανίσθη και απεκεφαλίσθη διά τον Xριστόν, έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. Kαθό δε είχε δεσμόν, διά τούτο δεν συγχωρείται να στέκη μέσα εις το Άγιον Bήμα, όταν τελήται η θεία Λειτουργία. Kαι αν ο Γέρωντας οπού έδεσεν αυτόν δεν τον λύση, από άλλον τινά δεν ημπορεί να λυθή¹.

Tαύτα αφ’ ου απεκαλύφθη παρά Θεού ο θείος Γέρων εκείνος, επήρε το ραβδί του και επήγεν εις τον ασκητήν τον Γέροντα του Mάρτυρος, και εδιηγήθη εις αυτόν όλην την υπόθεσιν. Όθεν πέρνωντας αυτόν, εκατέβη μαζί με εκείνον εις την Aλεξάνδρειαν. Kαι ανοίξαντες το σεντούκι, μέσα εις το οποίον ήτον το σώμα του Mάρτυρος, έδωκαν εις αυτόν και οι δύω την συγχώρησιν. Kαι τούτον ασπασάμενοι, εστάθηκαν και εδοξολόγησαν τον Θεόν. Kαι λοιπόν από τότε και ύστερα, έμενεν ο Mάρτυς ακίνητος μέσα εις το Άγιον Bήμα, όταν ετελείτο η θεία Λειτουργία².

Σημειώσεις

1. Tούτο νοείται, εάν ο Γέρωντας ήναι ζωντανός. Eι δε αυτός αποθάνοι, δύναται και Aρχιερεύς να λύση τον δεσμευθέντα.

2. Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις το Συναξάριον του Aγίου Σαρβήλου, και Bεβαίας της αδελφής αυτού. Tούτο γαρ γράφεται κατά την εικοστήν ενάτην του Iαννουαρίου τελεώτερον, ότε και ο τούτους βαπτίσας Bαρσιμαίος εορτάζεται.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Φέρεται στη γνώση των ευσεβών χριστιανών ότι, με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά, θα τελεστούν οι πιο κάτω ακολουθίες στις πανηγυρίζουσες κοινότητες Ορούντας και Κοράκου:

• Ορούντα – Ιερός Ναός Αποστόλου Λουκά
  • Παρασκευή 17 Οκτωβρίου, 5:30 μ.μ.: Πανηγυρικός εσπερινός της εορτής προϊσταμένου του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου Ιακώβου Καλογήρου.
  • Σάββατο 18 Οκτωβρίου
    • 6:30 π.μ.: Πανηγυρική Θεία Λειτουργία προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.
• Κοράκου – Ιερός Ναός Αποστόλου Λουκά
  • Παρασκευή 17 Οκτωβρίου, 5:30 μ.μ.: Πανηγυρικός εσπερινός της εορτής προϊσταμένου του Πανοσιολογιωτάτου Πρωτοσυγκέλλου Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ.
  • Σάββατο 18 Οκτωβρίου
    • 6:30 π.μ.: Πανηγυρική Θεία Λειτουργία προϊσταμένου του Πανοσιολογιωτάτου Πρωτοσυγκέλλου Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ.

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΡΙΤΗ ΙΘ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Φιλιππησίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
1: 8-14

Ἀδελφοί, μάρτυς μού ἐστιν ὁ Θεός, ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑμᾶς ἐν σπλάγχνοις ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Καὶ τοῦτο προσεύχομαι, ἵνα ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει, εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα, ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς ἡμέραν Χριστοῦ, πεπληρωμένοι καρπῶν δικαιοσύνης τῶν διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς δόξαν καὶ ἔπαινον Θεοῦ. Γινώσκειν δὲ ὑμᾶς βούλομαι, ἀδελφοί, ὅτι τὰ κατ᾿ ἐμὲ μᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν, ὥστε τοὺς δεσμούς μου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσι, καὶ τοὺς πλείονας τῶν ἀδελφῶν ἐν Κυρίῳ πεποιθότας τοῖς δεσμοῖς μου περισσοτέρως τολμᾶν ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΝΑΖΑΡΙΟΥ, ΓΕΡΒΑΣΙΟΥ, ΠΡΟΤΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΚΕΛΣΙΟΥ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ)
Πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 10-17

Ἀδελφοί, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. Διὰ τοῦτο ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι. Στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ, καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν θώρακα τῆς δικαιοσύνης, καὶ ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, ἐπὶ πᾶσιν ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, ἐν ᾧ δυνήσεσθε πάντα τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωμένα σβέσαι· καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε, καὶ τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὅ ἐστι βῆμα Θεοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΡΙΤΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΛΟΥΚΑ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
8: 1-3

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπορεὐετο ὁ Ἰησοῦς κατὰ πόλιν καὶ κώμην κηρύσσων καὶ εὐαγγελιζόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ οἱ δώδεκα σὺν αὐτῷ, καὶ γυναῖκές τινες αἳ ἦσαν τεθεραπευμέναι ἀπὸ νόσων καὶ μαστίγων καὶ πνευμάτων πονηρῶν καὶ ἀσθενειῶν, Μαρία ἡ καλουμένη Μαγδαληνή, ἀφ’ ἧς δαιμόνια ἑπτὰ ἐξεληλύθει, καὶ Ἰωάννα γυνὴ Χουζᾶ ἐπιτρόπου Ἡρῴδου καὶ Σουσάννα καὶ ἕτεραι πολλαί, αἵτινες διηκόνουν αὐτῷ ἀπὸ τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Παχωμίου, του εν εσχάτοις τοις χρόνοις διαλάμψαντος εν Χίω

Ως άλλος υψίκομος φοίνιξ εν Χίω
ήνθησεν άρτι Παχώμιος ο νέος.

Ο σύγχρονος άνθρωπος, μεθυσμένος από τα εντυπωσιακά επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, στοχεύει στις υλικές απολαύσεις του σήμερα και παραγκωνίζει κάθε τι το ηθικό και πνευματικό, το διαχρονικό και αιώνιο. Τα δηλητηριώδη καυσαέρια του σύγχρονου τρόπου ζωής μολύνουν τις ψυχές των ανθρώπων, «υπέρ ων Χριστός απέθανε» (Ρωμ. ιδ’ 15), και εμποδίζουν την πνευματική τους ανάπτυξη και την επιχορήγηση στην πίστη της αρετής, η οποία με τη σειρά της, κατά τον απόστολο Πέτρο (Β’ Πετ. α’ 5-7), οδηγεί στη γνώση και αυτή διαδοχικά στην εγκράτεια, την υπομονή, την ευσέβεια, τη φιλαδελφία και την αγάπη. Αυτά τα καυσαέρια της αμαρτίας μαζί με τις αναθυμιάσεις της ακόρεστης ηδονής δηλητηριάζουν τις αγνές ψυχές των νέων μας.

Έρχεται, όμως, ο όσιος Παχώμιος, ο σύγχρονος μεγάλος της Χίου ασκητής, ο οποίος σαν νέος πιάστηκε στα δίχτυα του αρχέκακου πτερνιστή με την παρατολμία του, το ευέξαπτο του χαρακρήρος του και το αχαλίνωτο νεανικό του σφρίγος, για να μας διδάξει ότι η καλή αλλοίωση είναι εφικτή, αρκεί με ζέση πίστεως να παρακαλέσουμε τον Κύριο, που περιμένει έτοιμος μπροστά στην πόρτα της ψυχής μας να του ανοίξουμε, για να κατασκηνώσει σ’ αυτή, να την αλλοιώσει και να την οδηγήσει στη μετάνοια και τη σωτηρία.

Βλάστημα περίβλεπτο της μυροβόλου Χίου ο όσιος Παχώμιος, κατά κόσμον Παναγιώτης Αρελλάς, γεννήθηκε στο χωριό Ελάτα το 1840. Πτωχοί οι γονείς του, αλλά πιστοί, δεν είχαν τη δυνατότητα να τον προωθήσουν στα γράμματα, ενστάλαξαν, όμως, στην ψυχή του τα σωτηριώδη νάματα της πίστεως, από τα οποία αργότερα τροφοδοτήθηκε, για να αποπλύνει το ρύπο της αμαρτίας και να φθάσει σε μέτρα αρετής, που δύσκολα κανείς συναντά στις ημέρες μας.

Για καλύτερο μέλλον ο νεαρός τότε Παναγιώτης κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου κέρδιζε τα προς το ζην αναγκαία πουλώντας λεμόνια στους δρόμους της παλαιάς πρωτεύουσας του Βυζαντίου. Ο κοσμικός του, όμως, περίγυρος ατόνησε τα πνευματικά του ενδιαφέροντα και η ορμή της νεότητός του μαζί με την εγωκεντρική σωματική του δύναμη τον έκαναν να ξεχάσει λόγια του Κυρίου μας: «Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. ιε’ 5) και τον παρώθησαν σε εκδηλώσεις βίας εναντίον των Τούρκων και μάλιστα, ευρισκόμενο σε άμυνα, σε ακούσιο φόνο ενός από αυτούς. Οι περιπέτειές του τότε, η φυλάκισή του, τα βασανιστήριά του και η καταδίκη του σε θάνατο αλλοίωσαν το χαρακτήρα του και μόνη παρηγορία εύρισκε στον Κύριό μας, που έγινε άνθρωπος, για να μας πλύνει το ρύπο της αμαρτίας, να «καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας» (Α’ Ιω. α’ 9) και καθαρούς να μας οδηγήσει στη βασιλεία Του.

Η συγκυρία του μαρτυρικού θανάτου μιας νεαρής παρθένου στη Βάρνα, της Κυριακής, για τη διαφύλαξη της τιμής της, η οποία δέχθηκε το στεφάνι της παρθενομάρτυρος, βοήθησε το νεαρό κατάδικο να απαλλαγεί της θανατικής ποινής και αργότερα, μετά από υπόσχεσή του στην Παναγία μας, να επιτύχει να δραπετεύσει από τη φυλακή.

Ο πνευματικός ορίζοντας ανοίχθηκε τότε μπροστά του και ως «έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων» (Ψαλμ. 41, 1) ο Παχώμιος έδραμε προς τους Αγίους Τόπους. Εκεί, αφού άφησε τα δάκρυά του να πλημμυρίσουν το φρικτό Γολγοθά, έσπευσε να υποταχθεί στη μονή του Αγίου Σάββα, από την οποία άρχισε η πνευματική του αναγέννηση. Ο τρόπος ζωής του εκεί υποδειγματικός˙ η υπακοή του στους πατέρες χωρίς όρια. Η ταπείνωσή του και η σκληραγωγία του σώματός του μοναδική. Με την συμπεριφορά του αυτή ο νεαρός μοναχός κέρδισε την εμπιστοσύνη των πατέρων και το θαυμασμό τους για την αγγελική πολιτεία του, με αποτέλεσμα να λάβει με την αξία του το μέγα αγγελικό σχήμα παίρνοντας το όνομα Παχώμιος. Ο Θεός, όμως, ήθελε το θεοφύτευτο αυτό δένδρο να μεταφυτευθεί στην πατρίδα του, τη Χίο, για να αποδώσει εκεί τους εύχυμους καρπούς των αγώνων του.

Στο αγιασμένο νησί του ο Παχώμιος συνέχισε χωρίς διακοπή τους νυχθήμερους αγώνες του, λέγοντας ότι ο διάβολος δεν κάνει διακοπές και πρέπει ο πιστός πάντοτε να στέκεται στις επάλξεις. Το σπήλαιο της ασκήσεως των Τριών Πατέρων, των κτιτόρων της Νέας Μονής, Ιωάννου, Ιωσήφ και Νικήτα, στάθηκε η πνευματική του παλαίστρα. Την πότισε με τα δάκρυα και τους ιδρώτες του και την αγίασε με την ευλογημένη του άσκηση, αφού γνώριζε καλά ότι δεν είχε να παλαίψει με ομοίους του αντιπάλους, αλλά «προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις» (Εφεσ’. στ’ 12).

Με τη χάρη του Θεού μετέτρεψε τη Σκήτη σε πνευματική κυψέλη κτίζοντας κατάλληλα ενδιαιτήματα και μαζεύοντας κοντά του πολλούς ασκητές, τους οποίους απλανέστατα οδήγησε προς τη σωτηρία. Εδώ δέχθηκε ως μαθητή και τον άγιο Νεκτάριο, τον μετέπειτα θαυματουργό, με τον οποίο συνδέθηκε με ισχυρή φιλία μέχρι το τέλος της ζωής του, γεγονός που μαρτυρεί η αλληλογραφία τους. Έργο των πνευματικών του αγώνων αποτελεί και ο μεγάλος παρθενώνας του αγίου Κωνσταντίνου, στον οποίον και άφησε την τελευταία πνοή του, ενώ στον κόπο των χεριών του ανήκει και ο ναός της Αγίας Τριάδος στην πατρίδα του, την Ελάτα. Θα πρέπει να τονισθεί ότι για τη στήριξη του γυναικείου μοναχισμού και έξω από τη Χίο ο λαμπρός Παχώμιος έστειλε μοναχές στη Μεταμόρφωση του Χριστού στο Καϊμακλί της Κύπρου.

Η ταφή του Γέροντος, σύμφωνα με την επιθυμία του, έγινε στη Σκήτη των Αγίων Πατέρων, κοντά στο αγαπημένο του σπήλαιο, στο οποίο με την προσευχή του κατέστρεψε τις παγίδες του διαβόλου και χαροποίησε τους χορούς των αγγέλων, οι οποίοι από τον ουρανό έβλεπαν τα υπεράνθρωπα κατορθώματά του. Κοιμήθηκε τον ύπνο των δικαίων στις 14 Οκτωβρίου του 1905 στα εξηνταπέντε του χρόνια αφήνοντας πίσω του ισάριθμα πνευματικά τέκνα, για να μεταβεί στην ατελεύτητη μακαριότητα, ένθα «ήχος καθαρός εορταζόντων και βοώντων απαύστως˙ Κύριε, δόξα Σοι». Οι πνευματικές του νουθεσίες, οι συμβουλευτικές του επιστολές, οι κανόνες και το τυπικό της μονής του εντυπωσιάζουν και δείχνου σ’ όλους το ύψος της πνευματικής τελειώσεως και της του Θεού αγαπήσεως του συγχρόνου αυτού ασκητού της Χίου και μεγάλου πατρός της Εκκλησίας μας, ο οποίος είχε προικισθεί μεγάλως και με το προορατικό χάρισμα.

Έκδοσις ιεράς σκήτεως Αγίων Πατέρων Προβατείου όρους και Ιερου Παρθενώνος αγίου Κωνσταντίνου Χίου. Αθήνα 2005

Πηγή: https://www.orp.gr/wordpress/?p=34704