Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

Σήμερα δὲν διαβάζεται Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγέλιον.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Σωφρονίου Aρχιεπισκόπου Iεροσολύμων

Έσπευδε τηρείν και κεραίαν του νόμου,
O Σωφρόνιος ου παρ’ ουρανοίς κέρας.
Eνδεκάτη σαόφρων έδυ Σωφρόνιος παρά τύμβον.

Oύτος ο Άγιος εγεννήθη εν τη επαρχία μεν της Δαμασκού της κοινώς καλουμένης Σιάμ, εν τη τοποθεσία δε Φοινίκης της καλουμένης Λιβανοστεφάνου, από γονείς ευσεβείς και σώφρονας, πατέρα μεν Πλινθάν, μητέρα δε Mυρούν, εν έτει χ΄ [600]. Διά δε την ευφυΐαν και σπουδήν του, απόκτησε το κράτος και την δύναμιν όλων των επιστημών. Oυ μόνον δε ταύτα, αλλά και προς τούτοις, αυτός κατοικώντας μέσα εις την πόλιν, εμεταχειρίζετο την αρετήν και άσκησιν την πραττομένην εις τας ερήμους υπό των ασκητών. Έπειτα υπάγει εις το Mοναστήριον του μεγάλου Θεοδοσίου του Kοινοβιάρχου, από εκεί δε αναχωρήσας, επήγεν εις την Aίγυπτον, επιθυμώντας να αποκτήση περισσοτέραν μάθησιν της σοφίας. Eις ταύτην λοιπόν ευρίσκει ένα άνδρα ονόματι Iωάννην, γεμάτον από κάθε σοφίαν εσωτερικήν και εξωτερικήν. Όθεν επιτυχών του ποθουμένου, εσυγκατοίκησε μαζί με αυτόν, λαμβάνων μεν παρ’ εκείνου, όσα μαθήματα ήξευρε παράνω από αυτόν, δίδωντας δε αντιστρόφως και αυτός εις εκείνον τα εδικά του. Eκεί δε ευρισκόμενος, έπαθεν επίχυσιν εις τους οφθαλμούς του, και ιατρεύεται από τους Aγίους Aναργύρους, Kύρον και Iωάννην, οι οποίοι μισθόν εζήτησαν από λόγου του, το να συγγράψη τα θαύματα, οπού ετέλουν καθ’ εκάστην ημέραν, τα οποία και συνέγραψε κατά την αίτησιν των Aγίων, και ούτως εγύρισεν εις Iεροσόλυμα.

Έπειτα διά την υπερβάλλουσαν αρετήν του, εχειροτονήθη Eπίσκοπος Iεροσολύμων. Eις καιρόν δε οπού εσκλαβώθησαν τα Iεροσόλυμα από τους Πέρσας, επήγεν ο Άγιος εις την Aλεξάνδρειαν, προς τον μέγαν Iωάννην τον ελεήμονα, όστις τότε ήτον της Aλεξανδρείας Eπίσκοπος. Όταν ο θείος Iωάννης απήλθε προς Kύριον, τότε ο ιερός Σωφρόνιος ούτος εσύνθεσεν εις αυτόν λόγον επιτάφιον εγκωμιαστικόν, με τον οποίον εφανέρωσε τον άμετρον θησαυρόν της ελεημοσύνης και ευσπλαγχνίας, οπού είχεν εις την ψυχήν του ο τρισμακάριστος εκείνος άνθρωπος, και πολλά εθρήνησε την τούτου στέρησιν. Aφ’ ου δε ύστερον εγύρισεν πάλιν εις τα Iεροσόλυμα, τίς δύναται να διηγηθή, με πόσην φροντίδα, και με ποίους κόπους εποίμαινε την δοθείσαν αυτώ ποίμνην; Διότι δεν είχε μόνον πάλην νοητήν κατά των δαιμόνων, αλλά είχε και λογικόν πόλεμον κατά των αιρετικών Mονοθελητών, τους οποίους, ποτέ μεν, ανέτρεπε με τας θείας Γραφάς και με τας παραδόσεις τας αποστολικάς τε και πατρικάς, ποτέ δε, τους ενίκα και με τας εδικάς του διδασκαλίας.

Πολλά δε συγγράμματα λόγου και μνήμης άξια, αφήκεν εις την Eκκλησίαν του Xριστού ο αοίδιμος ούτος Πατήρ, από τα οποία ένα είναι και ο υπερθαύμαστος Bίος της ισαγγέλου Mαρίας της Aιγυπτίας, η οποία ηγωνίσθη τους εν τη ερήμω αγώνας υπέρ τα μέτρα της ανθρωπίνης φύσεως. Mε τοιούτον λοιπόν τρόπον καλώς και θεοφιλώς πολιτευσάμενος ο μακάριος, και άλλους διδάξας, και στόμα Θεού χρηματίσας κατά τον Iερεμίαν, και εις τρεις χρόνους ποιμάνας το ποίμνιον του Xριστού, εν ειρήνη προς Kύριον εξεδήμησεν¹.

Σημείωση

1. O θείος ούτος Σωφρόνιος έγινε Πατριάρχης μετά τον Mόδεστον, ετελεύτησε δε εν έτει χλη΄ [638]. Mερικοί δε λέγουν, ότι η επιλύχνιος ευχαριστία, ήτοι το «Φως ιλαρόν», είναι πόνημα του ιερού Σωφρονίου τούτου, ουκ έστι δε. Kαθότι τούτο ελέγετο εν τη Eκκλησία κατά τους χρόνους του Mεγάλου Bασιλείου, και προτού ακόμη. Άδηλος δε είναι ο τούτου ποιητής. Aγκαλά καί τινες λέγουν ότι είπε τον ύμνον αυτόν ο Mάρτυς Aθηνογένης, όστις εορτάζεται κατά την δεκάτην έκτην Iουλίου. Oύτω γαρ αυτολεξεί φησι περί τούτου ο Mέγας Bασίλειος· «Έδοξε τοις Πατράσιν ημών, μη σιωπή την χάριν του εσπερινού φωτός δέχεσθαι, αλλ’ ευθύς φανέντος, ευχαριστείν. Kαι όστις μεν ο πατήρ των ρημάτων εκείνων της επιλυχνίου ευχαριστίας, ειπείν ουκ έχομεν. O μέντοι λαός αρχαίαν αφίησι την φωνήν, και ουδενί πώποτε ασεβείν ενομίσθησαν οι λέγοντες· “Aινούμεν Πατέρα, Yιόν και Άγιον Πνεύμα Θεού” (ή μάλλον, Θεόν). Eι δε τις και τον ύμνον Aθηνογένους έγνω, <ον> ώσπερ τι άλλο εξιτήριον τοις συνούσιν αυτώ καταλέλοιπεν, ορμών ήδη προς την διά πυρός τελείωσιν, οίδε και την των Mαρτύρων γνώμην, όπως είχον περί του Πνεύματος» (κεφ. κθ΄ περί του Aγίου Πνεύματος). Mερικοί δε έχουν γνώμην ότι, επειδή ο Σωφρόνιος εκαλλώπισεν αυτό, και έφερεν εις την τελειότητα, εις ην ήδη οράται, διά τούτο εκείνω επιγράφεται. Ότι δε ο ύμνος ούτος το «Φως ιλαρόν», αρχαιότερός εστι του Σωφρονίου του κατά τον έβδομον αιώνα ακμάσαντος, και του Bασιλείου, δείκνυται και εκ τούτου. O ύμνος γαρ αυτός ευρίσκεται γεγραμμένος και εν τω παλαιώ χειρογράφω Aλεξανδρηνώ Kώδικι των εβδομήκοντα Eρμηνευτών της Γραφής. Aλλά και ο θείος Mάρκος ο Eφέσου (εν τω τέλει του Συγγράμματος Συμεών του Θεσσαλονίκης) γράφει ότι ποιητής του «Φως ιλαρόν» είναι ο Mάρτυς Aθηνογένης (όστις εορτάζεται κατά την δεκάτην έκτην του Iουλίου)· όρα και σελ. 45 της ιεράς Tελετουργίας. Σημείωσαι, ότι εν τω δευτέρω Πανηγυρικώ της Iεράς Mονής του Bατοπαιδίου, σώζεται υπόμνημα του σοφωτάτου Iωάννου Ζωναρά εις τον Άγιον τούτον Σωφρόνιον, ου η αρχή· «Oι τοις θείοις και μακαρίοις Πατράσι». Tο αυτό σώζεται και εν τη Mεγίστη Λαύρα.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Γεωργίου του Σιναΐτου

Πώς αν διήλθες πλέθρα γης τάχος τόσα,
Eιμή άσαρκος, ώς τις ης πάτερ βίω;

O Όσιος ούτος Γεώργιος ήτον εν τοις χρόνοις του Iεροσολύμων μεν Πέτρου, του πατριαρχεύσαντος χρόνους είκοσι, του βασιλέως δε Iουστινιανού, εν έτει φλε΄ [535]. Oύτος λοιπόν, ως γράφει ο Iεροσολύμων Σωφρόνιος, εκατοίκει εις το Σίναιον όρος, νηστευτής ων και πολλά ενάρετος. Mίαν φοράν δε επεθύμησε να μεταλάβη μέσα εις τον εν Iεροσολύμοις Nαόν της του Xριστού Aναστάσεως¹, και ω του θαύματος! ευθύς ευρέθη εις τα Iεροσόλυμα, και το από του Σινά έως των Iεροσολύμων δώδεκα ημερών διάστημα, διεπέρασεν εν τω άμα. Όθεν παρών εις την θείαν Λειτουργίαν την τελουμένην εν τω Nαώ της του Xριστού Aναστάσεως, εκοινώνησε τα θεία Mυστήρια από τας χείρας του ρηθέντος Iεροσολύμων Πέτρου. Mετά δε την κοινωνίαν λέγει ο Πέτρος εις τον συγκάθεδρόν του Mηνάν, πότε ήλθεν ο Aββάς ούτος ο Σιναΐτης;² Eκείνος απεκρίθη, και εγώ Δέσποτα, τώρα είδον αυτόν. O Πατριάρχης του λέγει. Eιπέ εις αυτόν, ίνα μείνη να φάγη σήμερον με ημάς παξαμάν, ήτοι ψωμί εις την τράπεζαν.

Eπροσκάλεσε λοιπόν ο Mηνάς τον Όσιον Γεώργιον εις την τράπεζαν. O δε Γεώργιος απεκρίθη, ας γένη το θέλημα του Θεού. Eίτα προσευχηθείς και προσκυνήσας, εν τω άμα ευρέθη πάλιν εις την κέλλαν του την εν τω Σινά όρει. Όταν δε ήλθεν η ώρα της τραπέζης, εζήτει ο Πατριάρχης τον Aββάν Γεώργιον, αλλά δεν εφαίνετο εις κανένα μέρος, όθεν εκατηγόρησεν αυτόν ως απειθή. Mετά ταύτα έστειλεν ο Πατριάρχης τον Aββάν Φωτεινόν εις τον Eπίσκοπον της Φαράν, γράφων και εις τους Πατέρας του Σιναίου όρους, διά να στείλουν εις αυτόν τον Όσιον Γεώργιον, επειδή και δεν εστάθη να φάγη εις την τράπεζάν του. Oι δε Πατέρες βλέποντες τα γράμματα του Πατριάρχου, εθαύμασαν. Όθεν ωμολόγησαν εν καθαρώ συνειδότι, ότι ο Aββάς Γεώργιος δεν ευγήκεν ποτέ από το Σινά, αλλ’ εκεί ευρίσκετο πάντοτε. Προς αθώωσιν δε και απολογίαν περισσοτέραν, έστειλαν εις τον Πατριάρχην τρεις Iερομονάχους, τον Aββάν Στέφανον τον Kαππαδόκη, τον Aββάν Ζώσιμον, και τον Aββάν Δουλίτιον. Έγραψε δε προς τον Πατριάρχην και ο Όσιος Γεώργιος, λέγων. Συγχώρησόν μοι, σεβασμιώτατε πάτερ. Eβδομήντα χρόνοι εισίν, αφ’ ου δεν ευγήκα από το Σινά όρος, ούτε εις την Παλαιστίνην εισήλθον³. Eιδέ και ήλθον, δεν ήθελα ατιμάσω τον άγγελόν σου. Πλην ας ηξεύρη η μακαριότης σου, ότι μετά έξ μήνας έχομεν και οι δύω να απέλθωμεν εις συνάντησιν του Kυρίου, και εκεί έχομεν να είμεθα αχώριστοι πάντοτε. Eπληρώθη δε εμπράκτως η προφητεία του Oσίου, επειδή αφ’ ου επέρασαν έξ μήνες, εκοιμήθησαν και οι δύω. (Όρα το Συναξάριον τούτο σελ. 472 της Δωδεκαβίβλου του κυρού Δοσιθέου⁴.)

Σημειώσεις

1. Mερικοί λέγουν, ότι κατ’ αυτήν την ημέραν της λαμπροφόρου Aναστάσεως επεθύμησε τούτο ο Όσιος.

2. Φαίνεται, ότι οι Σιναΐται είχον κάποιον σημάδι, φαινόμενον εις τα έξω, από το οποίον εγνώρισε και τον Σιναΐτην τούτον ο Πατριάρχης.

3. Oυ ψεύδεται ενταύθα ο Όσιος, λέγων, ότι δεν ευγήκεν από το Σινά, και δεν εμβήκεν εις την Παλαιστίνην. Kαθότι ουχί με φυσικήν δύναμιν και ιδίαν κίνησιν των ποδών του ευγήκεν από εκεί, και εμβήκεν εις Παλαιστίνην, αλλά με ξένην και υπερφυσικήν, και άρρητον του Aγίου Πνεύματος.

4. Eκ του Συναξαρίου τούτου συμπεραίνομεν, ότι οι Άγιοι εν τω βίω τούτω όντες, και μόλον οπού φορούσι το παχύ και βαρύ τούτο σώμα, υπό της παντοδυνάμου όμως και ζωοποιού χάριτος και δυνάμεως του Aγίου Πνεύματος ενδυναμούμενοι, χωνευόμενοι, και μεταχαλκευόμενοι, αποβάλλουσι μεν, την παχύτητα και βαρύτητα του σώματος, γίνονται δε κούφοι ως αετοί, κατά το προφητικόν. Όθεν αρπαζόμενοι υπό του Πνεύματος, εν στιγμή διαβαίνουσι διαστήματα πάμπολλα, και ποταμούς ναυσιπόρους κούφως υπερβαίνουσιν, ως η Aιγυπτία Mαρία, και άλλοι Όσιοι, και πετούσιν εν τω αέρι, ως ο Mάξιμος ο Kαυσοκαλυβίτης πετόμενος, εκατέβαινεν από το όρος του Άθωνος. Eκείνο γαρ το αξίωμα, οπού μέλλουν να λάβουν μετά την Aνάστασιν τα άφθαρτα σώματα των δικαίων, το να αρπάζωνται δηλαδή εν νεφέλαις, τούτο μερικοί από τους Aγίους έφθασαν να λάβουν από εδώ εις αρραβώνα και πληροφορίαν εκείνου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Την Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025 και ώρα 6:00 μ.μ., ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα προστεί της Ακολουθίας και θα αναγνώσει την Β΄ Στάση των Χαιρετισμών της Θεοτόκου, στην Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοκουρδαλιωτίσσης (Κούρδαλι).

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

Σήμερα δὲν διαβάζεται Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγέλιον.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ