Την Δευτέρα, 8 Νοεμβρίου 2021 καί ὥρα 5:00 μ.μ., ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού και θα κηρύξει τον θείο λόγο στο πανηγυρίζον ιερό παρεκκλήσιο του Αγίου Νεκταρίου, στο Πολυδύναμο Κέντρο «Η ΣΟΛΕΑ» της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου στην Ευρύχου. Ανήμερα της εορτής ο Πανιερώτατος θα χοροστατήσει κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στο ίδιο ιερό παρεκκλήσιο.

Την Κυριακή, 7 Νοεμβρίου 2021 και η ώρα 4:30 μ.μ. ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού με την ευκαιρία της Σύναξης των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ – και των λοιπών ασωμάτων και ουρανίων αγγελικών ταγμάτων – και θα κηρύξει τον θείο λόγο στον ιερό ναό του Αγίου Αυξιβίου, στην κοινότητα Αστρομερίτης. Κατ’ αυτή την ημέρα πανηγυρίζει η κατεχόμενη κοινότητα της Άνω Ζώδιας, γενέτειρας του Πανιερωτάτου. Στον ίδιο ιερό ναό θα λειτουργήσει και ανήμερα της εορτής ο Πανιερώτατος.

Κήρυγμα Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεοφύτου στον Πανηγυρικό Εσπερινό της εορτής  των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ  στον Ιερό Ναό του Αγίου Αυξιβίου Α΄  Επισκόπου Σόλων στο χωριό Αστρομερίτης της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου  στις 7.11.2016. Τὴν ημέρα της εορτής της Σύναξης των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων, ετελείτο μεγάλη πανήγυρις στο κατεχόμενο από τους Τούρκους χωριό Ζώδια, της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου.

Πατέρες μου και αδελφοί μου,

Σήμερον η πρόνοια του Θεού τα όρισε έτσι τα πράγματα, να έλθομε στην Εκκλησία του Αγίου Αυξιβίου δυο φορές. Και ήλθαμε σε δυο τελείως διαφορετικούς ρυθμούς και τρόπους εκκλησιαστικούς. Την μεν πρώτη φορά, κατά την μεσημβρία, δυο η ώρα, με πενθοηχούσες  τις  καμπάνες. Και ο λαός του Αστρομερίτη και της Ζώδιας και όλων των περιχώρων, οι νέοι, εξαιρέτως, μαυροφορεμένοι. Κι ετελέσαμε την κηδεία ενός νέου ανθρώπου είκοσι ετών. Του Νικολάου Διακουρτή. Με αυτοκινητιστικό δυστύχημα και αυτός! «Ως τω Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο».

Και ζήσαμε το κλίμα μιας βαθειάς θλίψης. Αλλά τουλάχιστον προσωπικά αισθάνθηκα τες πολλές ελπίδες που έχει αυτός ο νέος άνθρωπος, είκοσι ετών μόνον, να αρπάξει την αιώνια ζωή. Και λέω ότι έχει πολλές ελπίδες. Και ας φαίνεται στα μάτια των τυπικών Χριστιανών, ότι ήτο επιπόλαιος, ότι εξέθεσε τον εαυτό του σε μεγάλο κίνδυνο.

«Όμως, αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι πονούν πολύ», μας έλεγε ο άγιος Πορφύριος, που είχε μάτια πνευματικά και έβλεπε αγγέλους και αγίους, ψυχές ζώντων, αλλά και κεκοιμημένων, «αυτοί οι άνθρωποι», μας έλεγε, «που όλως ξαφνικά χωρίζεται η ψυχή τους από το σώμα μέσα από αυτοκινητιστικά δυστυχήματα ή άλλου είδους δυστυχήματα, επειδή πονεί πολύ η ψυχή τους», λέει, «και ξαφνιάζεται από τον βίαιο χωρισμό, αυτός ο ξαφνικός τεράστιος πόνος λογίζεται εις άφεσιν αμαρτιών της ψυχής τους.»

Βεβαίως, ποιος δεν θέλει έναν εικοσάχρονο νέον άνθρωπο να τον έχει ανάμεσά του; Ιδίως οι γονείς, οι φίλοι, οι οικείοι και οι συγχωριανοί. Πολλές φορές, δυσκολεύεται ο άνθρωπος, ακόμη και ο Χριστιανός άνθρωπος, να αντιληφθεί την άλλη διάσταση ζωής. Αυτήν που έχει μονιμότητα, που έχει αιωνιότητα, που δεν έχει θλίψη, που δεν έχει πόνο, που δεν έχει στεναγμό. «Ένθα ουκ εστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος».

Όσο και να το επαναλαμβάνομε συνεχώς, δύσκολα η ψυχή αισθάνεται αυτή την πραγματικότητα. Της αιώνιας ζωής. Για να αισθανθεί ο άνθρωπος την αιώνια ζωή, σαν την μελλοντική του προοπτική, ως τον μελλοντικό μας τρόπον ύπαρξης, ότι έτσι θα υπάρχομεν  μετά τον θάνατό μας, με έναν τρόπο της ψυχής, ουχί του σώματος, καθότι το σώμα μας φθείρεται. Η ψυχή δεν φθείρεται. Καθότι είναι δοσμένη εις τον άνθρωπο, όταν γίνεται κυοφορούμενον έμβρυον από τον ίδιο τον Θεό.

Εκλαμβάνει ο άνθρωπος, την ώρα που συλλαμβάνεται το σπερματοζωάριο από το ωάριο, λαμβάνει εκείνη την στιγμή από το Πνεύμα το Άγιον, που είναι Ζωοποιόν, γι’ αυτό και λέμε εις το «Πιστεύω», «Και εις το Πνεύμα το Άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν.» Αυτό, δηλαδή, που δίδει ζωήν. Και κατεξοχήν το Πνεύμα το Άγιον δίδει ζωήν στο σπέρμα και στο ωάριο, επαναλαμβάνω, την ώρα της κυοφορίας. Και γίνεται ο άνθρωπος «εις ψυχήν ζώσαν!»  

Διότι μπορούμε να πούμε ότι και τα ζώα έχουν έναν είδος ψυχισμού. Αλλά δεν έχουν ψυχήν αιώνια! Πέθανε το ζώο; Ψόφησε το ζώο! Πέθανε ο άνθρωπος; Ζει η ψυχή του ανθρώπου! Δεν πεθαίνει. Μόνο το σώμα. Ακόμη και αυτό το σώμα θα αναστηθεί. Όπως λέμε πάλι στο «Πιστεύω»: «Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών. Και ζωήν του μέλλοντος αιώνος».

Άρα, από την ώρα που συλλαμβάνεται ο άνθρωπος, έστω και να ζήσει δέκα μήνες, έστω και να ζήσει δέκα μόνον χρόνια ή είκοσι, σαν τον καλό Νικόλα του Διακουρτή ή εκατόν, όπως τη γιαγιά μου τη Μυροφόρα, όσα χρόνια και να ζήσει, θα ζήσει αιώνια. Δεν πεθαίνει ο άνθρωπος ποτέ. Και αυτό είναι το μεγάλο προνόμιό μας, αλλά και η μεγάλη μας ευθύνη. Και είναι αλήθεια, ότι εμείς οι άνθρωποι, βυθισμένοι στις καθημερινές μας μέριμνες, στις αγάπες του κόσμου τούτου, είτε αληθινές είτε ψεύτικες, πολλές φορές, ξεγελιόμαστε και ξεχνούμε αυτή την αιώνια προοπτική.

Και αυτές οι γιορτές, που τελούνται από καιρού εις καιρόν ―καί Δόξα τω Θεώ και τη Αγία Ορθοδόξω πίστει μας, είναι πολλές οι γιορτές μας, μόνον τον Νοέμβριο να σκεφτούμε―  ιλιγγιά ο νους πόσες πανηγύρεις έχομε! Έτσι παίρνει νόημα και η δεύτερή μας άφιξη σήμερα εις τον Αστρομερίτη. Που είναι η δεύτερή μας άφιξη, ένεκεν πανηγύρεως. Των αγίων Αρχαγγέλων η Σύναξις. Μιχαήλ, Γαβριήλ, Ραφαήλ και πασών των επουρανίων Δυνάμεων Ασωμάτων.

Πραγματικά, σήμερα ο Θεός μας έδωσε εδώ, εις την κοινότητα αυτή, ότι κινούμαστε μεταξύ πένθους και χαράς. Κινούμεθα μεταξύ ζωής και θανάτου. Και αυτό που έρχεται να συνδέσει τα δυο που φαίνονται ακραία, την ζωή και τον θάνατο, το πένθος με τη χαρά, είναι οι άγιοι. Οι άγιοι, είναι αυτοί που πήραν πολύ νωρίς, οι περισσότεροι, μερικοί καθυστέρησαν την τελευταία στιγμή, αλλά οι πιο πολλοί, πολύ νωρίς πήραν την αιώνια ζωή τους εις τα σοβαρά.

Και όπως λέω και αλλού, ήταν «συμφεροντολόγοι» οι άγιοι. Ήξεραν «Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών.» Αυτό που είπε ο διάκος προηγουμένως. Όχι μόνον το συμφέρον μου το επίγειον. Μα πόσο θα πάει το ευλογημένο μου συμφέρον του σώματος; Το πολύ είπαμε εκατόν χρόνια. Μετά; Είναι το συμφέρον της ψυχής! Και οι άγιοι αποδεικνύονται οι κατεξοχήν έξυπνοι άνθρωποι. Οι κατεξοχήν «συμφεροντολόγοι.» Που ξέρουν το αιώνιον συμφέρον της αιώνιας ψυχής τους.

Αλλά και οι άγιοι, άνθρωποι είναι! έχουν τις στιγμές τους τις ανθρώπινες. Έχουν τους πειρασμούς τους, τους δύσκολους. Πολύ πιο  δύσκολους από μας τους ελεεινούς και αμαρτωλούς. Και θέλουν και αυτοί βοήθεια την ώρα του πειρασμού. Δεν είναι τυχαίο, όταν ερωτήθη ο Χριστός μας από τους αποστόλους και του είπαν οι απόστολοι, «Πες μας μιαν προσευχή να προσευχόμαστε», τους είπε το «Πάτερ ημών». Μιαν απλή προσευχή.

Δεν τους είπε πολύπλοκες φιλοσοφίες των Αρχαίων Ελλήνων ή των Αιγυπτίων ιερέων. Τους είπε μιαν απλή προσευχή, προς τον Θεόν Πατέρα. Και πως τελειώνει αυτή η προσευχή; «Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού». «Καίι μην επιτρέψεις, Θεέ μου, Πατέρα μου, να μπούμε», λέει, «σε πειρασμό. Και ελευθέρωσέ μας από το πονηρό πνεύμα. Το διάβολο, δηλαδή. Αυτόν που διαβάλλει. Αυτόν που καταστρέφει τη σχέση μας με τον Θεό.»

Και ξέρει ο διάβολος, πως να διαβάλλει τη σχέση μας με τον Χριστό. Πρώτα με επιθυμίες της καρδίας, ύστερα, άμα είμεθα απρόσεχτοι και δεν κάμνουμε αμέσως προσευχή να σταματήσει η επιθυμία, η επιθυμία γίνεται λογισμός. Ανεβαίνει από την καρδιά στον εγκέφαλο. Και μετά ο λογισμός, πιέζει τον άνθρωπο να κάμει την αμαρτία πράξη. Οποιανδήποτε αμαρτία. Είτε σαρκική είτε ψυχική είτε πνευματική.

Και εκεί χρειαζόμαστε δυνάμεις. Να μας βοηθήσουν, να διώξουμε εύκολα την επιθυμία. Να συγκρατήσουμε τον λογισμό. Να μην τον αφήσουμε τουλάχιστον να γίνει πράξις. Αλλά και να πέσουμε και να κάμουμε την αμαρτία, χρειάζονται μεγαλύτερες ακόμη δυνάμεις να μας σηκώσουν από την αμαρτία που πέσαμε. ε, αυτές οι δυνάμεις οι πρώτες, είναι οι σήμερον εορταζόμενοι άγγελοι και Αρχάγγελοι.

Άρα, εάν είμεθα πραγματικά έξυπνοι, αν είμεθα κατά Θεόν έξυπνοι, αν είμεθα κατά Θεόν «συμφεροντολόγοι», πρέπει να έχομε καλές σχέσεις με τους αγγέλους μας. Και όλοι οι βαφτισμένοι και μυρωμένοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί έχομε τον φύλακά μας άγγελο. Τον ελάβαμε την ώρα του Βαπτίσματός μας. Μόλις έκαμε τους ξορκισμούς ο παπάς στο πίσω-πίσω μέρος της εκκλησίας, ακούεται και λέει, «Άγγελος Κυρίου προπορευέτω  έμπροσθεν αυτού πάσας τας ημέρας». Μέχρι να παρασταθεί η ψυχή μας ενώπιον Κυρίου του Θεού, ο άγγελος θα είναι δίπλα μας.

Το ίδιο επαναλαμβάνεται και εις την ακολουθία του Γάμου. Ότι σ’ αυτό το ζευγάρι η Εκκλησία, για να κρατηθεί ενωμένο, προσφέρει έναν άγγελο. Ως φύλακα, ως βοηθό. Να διώχνει τον πειρασμό, που διαβάλλει συνεχώς τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό.

Πόσο σημαντικό, να έχομε καλή σχέση με τον Αρχάγγελό μας Μιχαήλ, που τόσον οι πρωτινοί Κύπριοι σε όλη την Κύπρο, ετιμούσαν με μεγάλην ένταση, με μεγάλην προσοχή! Ενθυμούμαι, όταν η μάνα μου άρχισε να εισέρχεται στα ενενήντα της χρόνια, έβλεπα ότι αδυνατεί κατά τι ο νους της. Της έλεγα:

 ― «Πες μου, μανά, μια συμβουλή, τώρα που έχεις τον νου σου να την θυμούμαι.»

 Μου λέει:

―«Ἔν να σου κάμω εγώ τη δασκάλα, Δεσπότη ανθρώπου; »

 Και λέω της:

― «Μα είσαι η μάνα μου!»

 Και μου έλεγε:

― «Ο Θεός, σε έβγαλε ψηλά. Πρόσεχε, να μην γύρει ο νους σου.»

Τι ωραία συμβουλή! Πόσο βάθος έχει! Και πόσον ύψος έχει!

Όταν την είδα, ότι άρχισε να πλησιάζει στον θάνατο, πήγαινα και την ρωτούσα ερωτήσεις δύσκολες. Γιατί αυτή πέρασε δύσκολες εξετάσεις της ζωής. Και της λέω.

― «Μανά, φοάσαι τον θάνατο;»

Και τι μου είπε;

― «Οι, γιε μου. Αγαπώ τον Αρκάτζιελο (=Αρχάγγελο).»

Μου έκαμε εντύπωση η απάντησή της. Την ερώτησα πολλές φορές.

― «Μανά, φοάσαι τον θάνατο;»

― «Οι, γιε μου. Έμαθα που τον άντρα μου, να αγαπώ τον Αρκάτζιελο. Ήταν ο πιο  καλός μας γείτονας.»

Δεν μου είπε, θα πάω να βρω τον άντρα μου, τον γιο μου, τον γαμπρό μου, τη μάνα μου. Ήταν όλοι καλοί άνθρωποι αυτοί. Η έγνοια της ήταν η σχέση της με τον Αρχάγγελο.

Άρα, είναι πάρα πολύ σημαντικό, αυτή την σοφία των πρωτινών ανθρώπων της Κύπρου, που ενήστευαν για να πουν ένα λόγο, όχι εμείς που έχουμε πρόχειρους τους λόγους και τα κηρύγματα και … και εμείς οι ρασοφόροι. Αυτοί, για να μιλήσουν, έπρεπε να κοιτάξουν μέσα στην καρδιά τους. Αυτό που λέει ένα Δοξαστικό. «Αξίωσε ημάς», λέει, «να σε ανυμνούμε ειλικρινώς.» Προηγουμένως το ψάλλαμε.

Εμείς οι σύγχρονοι, οι τάχα μου Ευρωπαίοι, εχάσαμε, την ευθύτητα του πνεύματος. «Καρδίαν καθαράν», λέει, «κτίσον εν εμοί, ο Θεός και Πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου». Αυτή την ευθύτητα την εχάσαμε. Δεν μπορούμε να δούμε εύκολα μέσα στην καρδιά μας. Γιατί ξεχάσαμε τη σχέση με τους αγγέλους και την μετάνοια. Και την μετάνοια.

Τώρα που ερχόμουν, με είδαν δυο καλές κυρίες, ωσάν Μυροφόρες του Χριστού, που έχω πολύ καλή σχέση μαζί τους και αυτές μαζί μας. Και μου λέει η μια:

― «Αχ», μου λέει, «αυτά τα λόγια, που μας είπες εις την κηδεία, πολύ επαρηγόρησαν την καρδιά μας.»

Και τους είπα:

― «Από μιαν πονεμένη καρδιά θα βγει η πίκρα τζιαί η παρηορκά (=και η παρηγοριά). Αλλά πρέπει να πονέσει η καρδιά μας, για να μπορεί να παρηγορήσει έναν άνθρωπο.»

Και ο ωραιότερος πόνος, διότι ο πόνος είναι ωραίος και πρέπει να τον επιδιώκουμε, να μην τον φοβόμαστε, ο ωραιότερος πόνος, είναι ο πόνος, όταν βλέπουμε τα πάθη μας και τα λάθη μας και μετανιώνουμε. Αυτός είναι ο ωραιότερος πόνος. Η πιο  αληθινή στιγμή του εαυτού μας, είναι όταν βλέπουμε τις αμαρτίες μας. Όλα τα άλλα τα καλά, δεν είναι δικά μας. Είναι των γονιών μας. Είναι των παππούδων μας. Είναι των γιαγιάδων μας. Είναι η καλή μας κληρονομικότητα.

 Όμως, έχουμε και δικά μας, που τα έφτιαξαν οι κακές συνήθειες που αποκτήσαμε από τα νιάτα μας, από την παιδική μας ηλικία μέχρι σήμερα. 

Και δεν αγωνιστήκαμε να τα κόψουμε. Και γερνούμε μαζί με τα πάθη μας. Και εδώ, χρειάζεται οπωσδήποτε άνθρωπος να μας βοηθήσει. Πνευματικός πατέρας, πνευματική μητέρα, χρειάζονται άγιοι, χρειάζονται άγγελοι.

 Και οι άγγελοι είναι τα κατεξοχήν όντα, τα οποία ο ίδιος ο Θεός εδημιούργησε, πριν να δημιουργήσει τον κόσμο. Και αυτοί οι άγγελοι είναι χωρισμένοι σε τάγματα. Σε εννέα τάγματα. Και είναι σε τρεις τριάδες. Οι κορυφαίοι άγγελοι, να τους μνημονεύσουμε απόψε. Είναι τα Χερουβείμ, είναι τα Σεραφείμ, είναι οι Θρόνοι. Αυτή η τριάδα, λέει ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, είναι πιο πλησίον στη δόξα του Θεού. Και μεσαία τάξις, μεσαία τριάδα είναι οι Δυνάμεις, είναι οι Εξουσίες και οι Κυριότητες. Και η πιο  πλησίον των ανθρώπων τάξις, η τρίτη τάξις, η τρίτη τριάδα είναι οι Αρχές, οι Άγγελοι και οι Αρχάγγελοι.

Γι’ αυτό βλέπετε οι άγγελοι και οι Αρχάγγελοι έχουν περισσότερη επαφή με εμάς τους ανθρώπους. Και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι. Και τώρα και στο παρελθόν, που τους βλέπουν. Που αισθάνονται την παρουσία τους. Που αισθάνονται την προστασία τους. Που αισθάνονται την συμβουλήν τους. Ιδιαιτέρως, όταν έχουμε πένθος, είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να αυξηθεί η σχέση μας με τους αγγέλους. «Και μερικοί», μου έλεγε ο άγιος Γέροντάς μου Ιάκωβος ο Τσαλίκης, «που βλέπουν κάποτε-κάποτε κάποιον δικό τους, είτε εν οράματι είτε εν εγρηγόρσει από την άλλη ζωή, δεν είναι ο συγγενής μας που βλέπουμε. Είναι ο άγγελός μας ο φύλακας, που παίρνει την μορφή του συγγενή μας ή του φίλου μας ή του οικείου μας, του δικού μας.»

Δεν είναι οι ψυχές εγκαταλελειμμένες στον αέρα και όποτε θέλουμε εμείς, «Έλα, πατέρα μου, έλα, μητέρα μου, να σε δω.» Ο άγγελός μας, όμως, είναι συνεχώς κοντά μας. Όταν κάνομε έργα καλά, είναι φωτιστής μας. Είναι προστάτης μας. Χαίρεται μαζί μας. Και ενισχύει την καλοσύνη μας. Και μας προσφέρει την αγιότητα του Θεού και τα μηνύματά μας και τα αιτήματά μας, αυτός τα ανεβάζει στον θρόνο του Θεού.

Όταν, όμως, αμαρτάνουμε, απομακρύνεται ο άγγελος. Και τότε, μη νομίζετε ότι υπάρχει στιγμή κενή. Αν δεν είναι οι άγγελοι κοντά μας, θα είναι οι διάβολοι κοντά μας. Ψάχνουν οι πονηρές, οι αντίθεες δυνάμεις, όπως έλεγε ο άγιος Πορφύριος, ψάχνουν στιγμή που να μην είναι κοντάμας ο φύλακάς μας άγγελος, να μας επιτεθούν. Να μας βάλουν κακές επιθυμίες, κακούς λογισμούς. Να μας φέρουν διχοστασίες μεταξύ μας.

Γι’ αυτό, είναι πάρα πολύ σημαντικό, επειδή άνθρωποι είμαστε και θα πέφτουμε και θα σηκωνόμαστε και θα ξαναπέφτουμε και θα ξανασηκωνόμαστε, είναι πάρα πολύ σημαντικό να έχομε το πνεύμα της μετάνοιας γρήγορο. Δηλαδή, πέσαμε; Μη μας πιάνουν οι μαύρες ενοχές. Επειδή έχουμε μεγάλην ιδέα για τον εαυτό μας. Τι πιο  φυσικό να πέσεις; «Ανθρώπινο το πίπτειν», λένε οι Πατέρες. Αμέσως σηκώθου. Ζήτησε βοήθεια. Από τον φύλακα σου άγγελο. Από κάποιον άγιο που αγαπάς. Από την Παναγία ιδιαιτέρως. Και τότε, μετάνοιωσε αμέσως.

Και μίλα του Χριστού με λόγια της καρδιάς. Μια καρδιά που πονεί, δεν μπορεί να μην την ακούσει ο Χριστός. Δεν μπορεί να μην της συμπαρασταθεί η Παναγία, η οποία, ακούσαμε προηγουμένως το δοξαστικό των αποστίχων. Είναι Σκέπη, Αγία Σκέπη η Παναγία μας. Σε όποιον μετανοιώνει, δεν φοβάται η Παναγία μας τους αμαρτωλούς. Φοβάται τους αμετανόητους. Τους εγωιστές. Που έχουμε μεγάλην ιδέα για τον εαυτό μας. Αυτούς τους φοβάται η Παναγία. Και οι άγγελοι δεν τους πλησιάζουν.

Γι’ αυτό και ο πρώτος μακαρισμός πως είναι; «Μακάριοι», λέει, «οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών». Ποιος είναι πτωχός στο πνεύμα; Δεν είναι ο παλαβός, όπως ενομίζαμε εις την Ζώδια, οι έξυπνοι. Ο πτωχός στο πνεύμα, είναι αυτός που δεν έχει ιδέα μεγάλη για τον εαυτό του. Αυτός που ταπεινώνει δηλαδή τον νουν του. Αυτό που μου είπε η μάνα μου.

―«Νὰ μη γύρει ο νους σου. Να νομίσεις ότι είσαι κάποιος.»

 Της είπαν της μάνας μου κάποτε,

― «Μιλά ωραία ο Δεσπότης.»

Και ξέρετε τι απάντησε;

― «Ο πατέρας του αγράμματος εμίλαν (=μιλούσε)  πιο  ωραία.»

Αμέσως μας εταπείνωσε. Δεν μας άφησε λεπτό να ανέβει ο νους μας. Διότι ήξερεν ότι ο νους που υπεραίρεται, που υπερηφανεύεται, χάνει την προστασίαν πρώτα του φύλακα του άγγελου.

Γιατί υπάρχει μια συγγένεια ξέρετε. Μεταξύ αγγέλου και νου. Είναι και οι δυο νοερά κατασκευάσματα. Δεν είναι τυχαίο, που οι άγγελοι λέγονται και νόες. Νόες και νους, είναι άυλη υπόθεσις. Άυλοι, εν σχέσει με το σώμα. Εν σχέσει με τον Θεό, είναι μια μορφή υλικότητας. Πνευματικής, όμως, υλικότητας. Και οι ασκητές και οι αγιασμένοι άνθρωποι βλέπουν το φως και των αγγέλων και του νου. Το νοερόν φως. Υπάρχει άκτιστον φως. Που είναι το φως που βλέπουν οι άγιοι. Του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Φως ο Πατήρ, φως ο Λόγος, φως και το Άγιον Πνεύμα.  

Αυτά τα ωραία, πρέπει να τα ζήσουμε. Να τα ποθήσουμε. Να τα αγαπήσουμε. Όχι να είναι η ζωή μας, μια ζωή μόνο συναισθηματική, να ασχολούμαστε με λίγα πολιτιστικά, λίγα πολιτικά, λίγα οικογενειακά. Και μια ζωή μετρημένη, είναι μια ζωή μέτρια. Η Ορθοδοξία δεν είναι για τους μέτριους. Είναι γι’ αυτούς, που θέλουν να έχουν μεγάλες αγάπες. Μεγάλους έρωτες. Ο μεγαλύτερος έρωτας, η μεγαλύτερη αγάπη, είναι ο Τριαδικός Θεός. Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα.

Και μερικοί άνθρωποι του Θεού και ασκητές μοναχοί και παπάδες και λαϊκοί, αξιώνονται και αποκαλύψεων από τους αγγέλους. Και προφητικόν λόγο, όπως ο συγχωριανός μας. Και άλλοτε το έχομεν πει. Ο Δημήτρης του Πρωτόπαπα. Με πήρε προχθές ένας καθηγητής της μουσικής τηλέφωνο και μου λέει, «Πανιερώτατε, σε άκουσα να μιλάς και να αναφέρεσαι στον δεξιό ψάλτη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ της Πάνω Ζώδιας. Τον Δημήτρη του Πρωτόπαπα. Ήμουν», μου είπε, «μαθητής του Γεωργικού Γυμνασίου και μάθαινα βυζαντινή μουσική και μου άρεσε αυτός ο ψάλτης. Όχι μόνον η φωνή του και οι μουσικές του γνώσεις. Μου άρεσε», μου λέει, «το αρχοντικό του ήθος και το ταπεινόν του φρόνημα.» Σπάνια να βρεις κάποιον που να είναι αρχοντικός και να είναι ταπεινός. Και αυτός είχε αυτά τα δυο.

Και αυτός ο άνθρωπος, όπως έχουμε πει και άλλες φορές, αξιώθηκε να δει τον φύλακά του άγγελο και του αποκάλυψε ο άγγελός του, από το ’72, ’73. «Δημήτρη, θα βγείτε πρόσφυγες. Τούρκοι θα κατοικήσουν στο χωριό σας. Μέχρι τον Αστρομερίτη θα σταματήσουν.» Και ιδού, είμαστε στον Αστρομερίτη εις ανάσαν αναπνοής και δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε τον Αρχάγγελο. Για τες αμαρτίες μας. Για τες περηφάνειες μας. Για τες πλεονεξίες μας. Για τη σάρκα μας την ατίθασο. «Και θα μείνουμε για πάντα πρόσφυγες, άγγελέ μου;» «Όχι», του είπε. «Όταν ακούσετε ότι εδημιουργήθη μια καινούργια χώρα στην Τουρκία, που θα λέγεται Κουρδία, θα επιστρέψετε όλοι πίσω.»

Και βλέπομε τώρα τα γεγονότα. Πως εξελίσσονται. Μέρα τη ημέρα. Και οι Κούρδοι έχουν γίνει, από τους χαμένους της ιστορίας, τα πρωτοπαλίκαρα της υπερδύναμης. Να παρακολουθούμε τα πολιτικά γεγονότα. Να μην είμεθα όμως άπραγοι. Να περιμένουμε τα πολιτικά γεγονότα, να περιμένουμε τις προφητείες των αγίων πατέρων και μητέρων να πραγματοποιηθούν. «Άη Γιώρκη», λέει, «βοήθα μου, κούνα και συ τον πόδα σου.»

Εάν θέλουμε τα κακά που θα έλθουν με αυτό τον μεγάλο Παγκόσμιο Πόλεμο… Διότι δεν θα είναι μέσα μόνον τα κακά. Θα έχομε και καλά. Έναν καλό! Η ελευθερία της Κύπρου. Είναι το ότι πολλοί θα μετανοήσουν. Πολλοί θα επιστρέψουν στην Εκκλησία. Όλων των φυλών. Όλων των εθνών. Αν θέλομε, όμως, να έλθουν τα κακά λιγότερα του μεγάλου πολέμου, δεν έχομε παρά να αυξηθούν οι άνθρωποι της μετάνοιας. Της ελεημοσύνης. Της συγχωρητικότητας.

Μου είπεν ένας άνθρωπος του Θεού… Εγώ τον θεωρώ άγιον αυτόν. Δεν λέω τ’ όνομά του.

― «Εάν», μου είπε, «οι μισοί Έλληνες μετανοούσαν Ορθόδοξα, απ’ όλα αυτά τα προφητευμένα, θα γίνονταν μόνο τα μισά.»

Σκεφτείτε, τι ευθύνην έχομε που είμεθα Ορθόδοξοι, που είμεθα Έλληνες, ενώπιον του Θεού, ενώπιον των αγίων αγγέλων, ενώπιον των παιδιών μας, που είναι αθώα. Γι’ αυτό, αυτές οι πανηγύρεις πια οι προσφυγικές, οι πονεμένες, οι ταπεινές, αποκτούν και άλλες διαστάσεις. Και πολιτικές και πνευματικές. Η δική μας αντίσταση απέναντι στη μνήμη, απέναντι στο χρόνο που προχωρά, και εμείς γερνούμε και λιγοψυχούμε, είναι η μετάνοια η προσωπική. Με τη βοήθεια της Παναγίας, των αγίων μας και εξαιρέτως των αγίων αγγέλων και να μην ξεχνάτε τον λόγο της ταπεινής Ζωδκιάτισσας.

― «Φοάσαι τον θάνατο;»

―«Ἀγαπῶ τον Αρκάτζιελο.»

Έτη πολλά, ευλογημένα!

Την Παρασκευή, 5 Νοεμβρίου 2021 ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Φώτιος Ιωακείμ θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού και θα κηρύξει τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό του Αγίου Δημητριανού Επισκόπου Χύτρων του θαυματουργού, στην κοινότητα Φλάσου.

Στον ίδιο πανηγυρίζοντα ιερό ναό θα λειτουργήσει ανήμερα της εορτής (6 Νοεμβρίου) ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος.

ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ – ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ («ΤΟΥ ΣΠΟΡΟΥ»)

Την Τρίτη, 2 Νοεμβρίου 2021 ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Φώτιος Ιωακείμ θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού και θα κηρύξει τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου, στην κοινότητα Ευρύχου. Στο ίδιο πανηγυρίζοντα ιερό ναό θα λειτουργήσει ανήμερα της εορτής.

Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου π. Ιάκωβος Καλογήρου θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού και θα κηρύξει τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου, στην κοινότητα Άλωνας. Στο ίδιο πανηγυρίζοντα ιερό ναό θα λειτουργήσει ανήμερα της εορτής.

Την Τετάρτη, 3 Νοεμβρίου 2021, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα τελέσει την Θεία Λειτουργία και θα κηρύξει τον θείο λόγο στην πανηγυρίζουσα ιερά μονή του Αγίου Γεωργίου – Μαυροβουνίου, στην Λάρνακα. 

——————————————————

ΜΝΗΜΗ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΡΣΛΙΔΗ

Η Ιερά Μητρόπολις Μόρφου πληροφορεί και ενημερώνει το ευσεβές χριστεπώνυμο πλήρωμα ότι, την Τετάρτη 3 προς 4 Νοεμβρίου 2021 και ώρα 8:00 μ.μ, θα τελεσθεί ΑΓΡΥΠΝΙΑ προς τιμήν του Οσίου Γεωργίου Καρσλίδη στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως στην κοινότητα του Ακακίου, χοροστατούντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.

—————————————————-

ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΑΝΟΥ – ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΥΤΡΩΝ

Την Παρασκευή, 5 Νοεμβρίου 2021 ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Φώτιος Ιωακείμ θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού και θα κηρύξει τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό του Αγίου Δημητριανού Επισκόπου Χύτρων του θαυματουργού, στην κοινότητα Φλάσου. Στο ίδιο πανηγυρίζοντα ιερό ναό θα λειτουργήσει ανήμερα της εορτής ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος.  

———————————————————

ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Την Κυριακή, 7 Νοεμβρίου 2021, θα λειτουργήσουν και θα κηρύξουν τον θείο λόγο: 

Ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Φώτιος Ἰωακείμ στον ιερό ναό Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, στην κοινότητα Κατύδατα.

Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου π. Ιάκωβος Καλογήρου στον ιερό ναό Αγίας Παρασκευής, στην κοινότητα Μουτουλλάς.

———————————————————

ΣΥΝΑΞΙΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΑΒΡΙΗΛ

Την Κυριακή, 7 Νοεμβρίου 2021 και η ώρα 4:30 μ.μ. ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού με την ευκαιρία της Σύναξης των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και θα κηρύξει τον θείο λόγο στον ιερό ναό του Αγίου Αυξιβίου, στην κοινότητα Αστρομερίτης. Κατ’ αυτή την ημέρα πανηγυρίζει η κατεχόμενη κοινότητα της Άνω Ζώδιας, γενέτειρας του Πανιερωτάτου. Στον ίδιο ιερό ναό θα λειτουργήσει και ανήμερα της εορτής ο Πανιερώτατος

Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου π. Ιάκωβος Καλογήρου Νεόφυτος θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού με την ευκαιρία της Σύναξης των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και θα κηρύξει τον θείο λόγο στο ιερό παρεκκλήσιο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στην κοινότητα Ακάκι.

Την Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2021, ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Φώτιος Ἰωακείμ θα λειτουργήσει και θα κηρύξει τον θείο λόγο στο ιερό παρεκκλήσιο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στην κοινότητα Ακάκι.

——————————————————

ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ – ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ

Την Δευτέρα, 8 Νοεμβρίου 2021 καί ὥρα 5:00 μ.μ., ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα προστεί της Ακολουθίας του πανηγυρικού Εσπερινού και θα κηρύξει τον θείο λόγο στο πανηγυρίζον ιερό παρεκκλήσιο του Αγίου Νεκταρίου, στο Πολυδύναμο Κέντρο «Η ΣΟΛΕΑ» της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου στην Ευρύχου. Ανήμερα της εορτής ο Πανιερώτατος θα χοροστατήσει κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στο ίδιο ιερό παρεκκλήσιο.

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου ποὺ πραγματοποιήθηκε τὴν 31η Ἰανουαρίου 2017 στὸ πλαίσιο ἐκδήλωσης πρὸς τιμὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ποὺ διοργάνωσε ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Λεμεσοῦ καὶ περιέχεται στὸ βιβλίο Μητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου, Ὁμιλίες, τόμ. Α´ καὶ Β´. Λόγοι ἐμπειρικῆς θεολογίας ἁγίων Πατέρων καὶ Μητέρων, ἐκδ. Θεομόρφου, Ἀθήνα 2020.

Μοῦ εἶπε κάποτε ἕνας ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν Κύπρο,  βοσκὸς στὸ ἐπάγγελμα, ποὺ κατὰ τὴ γνώμη μου ἔχει ἀνάλογη πνευματικὴ κατάσταση μὲ τὸν μακαριστὸ ὅσιο Γέροντα Ἀναστάσιο Κουδουμιανό· «Δεσπότη μου, νὰ γονατᾶς καὶ νὰ παρακαλεῖς νὰ σοῦ δώσει ὁ Θεὸς βεβαίαν πίστιν». Καὶ τὸν ρωτῶ: «Πῶς ἀποκτιέται ἡ βεβαία πίστη»; Καὶ μοῦ ἀπαντᾶ· «Ἒ!… Ὅταν καθήσει ὁ νοῦς στὴν καρδιά. Δὲν θυμᾶσαι τί σοῦ ἔλεγεν ἡ μάνα σου, ὅταν ἔκανες ἀταξίες»;

«Τί μοῦ ἔλεγε», τοῦ λέω.  Καὶ ἀκοῦστε τὴν ἀπάντηση, ποὺ ἴσως προκαλέσει γέλιο, ἀλλ᾽ ἔχει μεγάλο  θεολογικὸ καὶ νηπτικὸ βάθος. Μοῦ λέει: «Δὲν σοῦ ἔλεγε, ‘‘εἶναι ὁ νοῦς σου, γιέ μου, καὶ ξεκόλλησε’’; Ἀπὸ ποῦ ξεκόλλησε; Ἀπὸ τὴν καρδία, ποὺ μὲ κόπο ἔβαλες τὸν νοῦν στὴν καρδία. Ἀλλά, εὔκολα αἰχμαλωτίζεται ὁ νοῦς ποὺ δὲν βρίσκεται στὴν καρδία ἀπὸ τὰ αἰσθητὰ τοῦ κόσμου τούτου». Καὶ αὐτὰ τὰ λέει ἕνας βοσκός, ἀλλὰ μὲ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Αὐτὴ λοιπὸν ἡ ἁγιοπνευματικὴ ἐμπειρία τῆς κατὰ χάριν θεώσεως τῶν ἁγιασμένων ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ φωτισμένη ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δογματικὴ διδασκαλία τῶν Πατέρων της Ἐκκλησίας μας, σὰν ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ ἀποκαλυπτικὸ θεῖο γεγονός, διαποτίζει ὅλη τὴν ἀκαδημαϊκὴ ἐργασία τοῦ πατρὸς Ἰωάννη Ρωμανίδη.

Ἀκοῦστε, τί γράφει ἐκ παραλλήλου ὁ π. Ἰωάννης :

«Ἡ ἀρχὴ τῆς θεραπείας τοῦ νοός, ποὺ λέγεται κάθαρσις, εἶναι ἡ ἐκδίωξις ἀπὸ αὐτὸν ὅλων τῶν λογισμῶν, καλῶν καὶ κακῶν. Ὄταν ἡ ἐκκένωσις αὐτὴ συνδυάζεται μὲ τὴν κάθαρσιν τῶν παθῶν καὶ ὀρθὴν περὶ Θεοῦ πίστιν, ὁ νοῦς ἐπιστρέφει εἰς τὴν καρδίαν καὶ δέχεται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἀποστελλόμενον ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν καὶ προσευχόμενον ἀδιαλείπτως. Τότε, κατὰ τοὺς Πατέρας, γίνεται κανεὶς ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἡ νοερὰ εὐχὴ λέγεται μονολόγιστος, ἀφοῦ ὁ μόνος λογισμὸς ποὺ κατέχει τὸν νοῦν εἶναι ἡ ἀέναος μνήμη τοῦ Θεοῦ».

Θὰ μποροῦσε ἄραγε ποτὲ ἕνας ἀκαδημαϊκὸς θεολόγος νὰ γράψει μὲ τέτοια σαφήνεια περὶ τῆς καθάρσεως καὶ τῆς θεραπείας τοῦ νοῦ, ἐὰν ὁ ἴδιος δὲν εἶχε προσωπικὰ τὴν ἐμπειρία τῆς καθάρσεως ἢ δὲν τὴν ἀπαντοῦσε στὸ πρόσωπο κάποιου στενοῦ του ἀνθρώπου; Καὶ ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης ἀπὸ παιδὶ βίωνε τὴ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ στὸ πρόσωπο τῆς μάνας του Εὐλαμπίας, τῆς μετέπειτα μοναχῆς Εὐλαμπίας Ρωμανίδου, στὸ πρόσωπο τῆς ὁποίας θὰ ἀναφερθοῦμε στὴ συνέχεια.

Οἱ πνευματικές του καταβολὲς

Ὁ π. Ἰωάννης ἦταν μικρασιατικῆς καταγωγῆς, ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Ἀραβησσὸ τῆς Καππαδοκίας, καὶ γεννήθηκε στὸν Πειραιᾶ τὸ 1927. Γράφει ὁ ἴδιος: «Οἱ γονεῖς μου ἦσαν ἀπὸ τὴν Ρωμαϊκὴν Καστρόπολιν τῆς Ἀραβησσοῦ τῆς Καππαδοκίας, ὅπου ἐγεννήθη ὁ Ρωμαῖος αὐτοκράτωρ Μαυρίκιος (582-602), ὁ ὁποῖος διώρισεν ὡς Πάπαν τῆς Ρώμης τὸν ἅγιον Γρηγόριον τὸν Μέγαν (590-604) καὶ ὁ ὁποῖος μὲ τὴν σειράν του διώρισεν ὡς πρῶτον ἀρχιεπίσκοπον τοῦ Καντέρμπουρι τὸν Αὐγουστῖνον (597-604). Γεννήθηκα εἰς τὸν Πειραιᾶ, τὰς 2.3.1927…  Ἔφυγα ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ μετανάστευσα εἰς τὴν Ἀμερικήν, εἰς τὰς 15 Μαΐου 1927 (εἰς ἡλικίαν 72 ἡμερῶν) μὲ τοὺς γονεῖς μου καὶ ἐμεγάλωσα εἰς τὴν πόλιν τῆς Νέας Ὑόρκης, εἰς τὸ Μανχάταν, εἰς τὴν 46ην ὁδόν, μεταξὺ τῆς 2ας καὶ τῆς 3ης Λεωφόρου. Εἶμαι ἀπόφοιτος τοῦ Ἑλληνικοῦ Κολλεγίου Μπρούκλαϊν, Μασαχουσέτης, τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Γέηλ, Διδάκτωρ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἐθνικοῦ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Χάρβαρντ (School of Arts and Sciences), Ὁμότιμος Καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καὶ Ἐπισκέπτης Καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μπαλαμὰντ τοῦ Λιβάνου ἀπὸ τὸ 1970» ^[1].

Γεννήθηκε λοιπὸν προσφυγόπουλο ἀπὸ δύο εὐλαβεῖς γονεῖς, τὸν Σάββα, ποὺ ἦταν ράφτης, καὶ τὴν Εὐλαμπία, ποὺ ἦταν οἰκοκυρά, ἀλλὰ καὶ ἀσκήτρια. Ἐπίσης εἶχε μία ἀδελφή, τὴν Παρθενία. Ἡ γλῶσσα, ποὺ μιλοῦσαν στὸ σπίτι, δὲν ἦταν τὰ ἑλληνικά, ἀλλὰ τὰ τουρκικά, γιατὶ οἱ γονεῖς του ὅπως εἴπαμε ἦταν ἀπὸ τὴν καρδιὰ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὅπου ἡ ἐπικρατοῦσα γλῶσσα τότε ἦταν ἡ τουρκική. Ὁ ἴδιος ἔλεγε πάντοτε ὅτι τὰ ἑλληνικὰ παρέμειναν ἡ δεύτερή του γλῶσσα.

Παιδί μου, ἄνθρωπος ἅγιος μὲ τὸ ζόρι δὲν γίνεται

Ἡ μάνα του Εὐλαμπία ἦταν αὐτὴ ποὺ καθόριζε τὸ πνευματικὸ περιβάλλον τῆς οἰκογένειάς της. Ἦταν αὐτή, ποὺ τοῦ μετέδωσε ἀπὸ πολὺ νωρὶς τὸ ἀσκητικὸ φρόνημα. Γράφει ὁ ἴδιος: «Θυμᾶμαι, ποὺ ἡ μάνα μου μοῦ ἔλεγε· ‘‘Παιδί μου, ἄνθρωπος ἅγιος μὲ τὸ ζόρι δὲν γίνεται. Πρέπει νὰ τὸ θέλεις’’»! Γιὰ νὰ προσθέσει στὸν λόγο τῆς μητέρας του, «δὲν μπορεῖ βέβαια ἄνθρωπος μὲ τὸ ζόρι νὰ γίνει ἅγιος, ὁ καθένας πρέπει νὰ ἐπιλέξει τὸν δρόμο τῆς ἀσκητικῆς θεραπείας».

Αὐτὸς ὁ λόγος περὶ ἀσκητικῆς θεραπείας τοῦ πατρὸς Ἰωάννη φανερώνει μία συνέχεια καὶ μία ἐμπειρικὴ γνώση Θεολογίας, ποὺ εἶχαν ὅλοι οἱ πιστοὶ ποὺ ἔφθασαν στὸ στάδιο τοῦ φωτισμοῦ. Θυμᾶμαι, κάποτε ρώτησα τὴ μάνα μου τὴ Μηλιά· «Μάνα, τώρα ποὺ ἔγινες 90 ἐτῶν, τί συμβουλὴ θὰ ἔδινες σ᾽ ἐμένα τὸ γυιό σου, ποὺ ἀξιώθηκα νὰ γίνω καὶ Ἐπίσκοπος;» Μοῦ ἀπάντησε: «Νὰ προσέχεις, γυιέ μου, νὰ μὴν γύρει ὁ νοῦς σου»! Δηλαδὴ βλέπουμε ἐδῶ δύο πρωτινὲς μητέρες, μία Μικρασιάτισσα καὶ μία Κύπρια, νὰ κρατοῦν τὸ ἴδιο ἀσκητικὸ Ὀρθόδοξο ἦθος καὶ νὰ σοῦ λένε, πρόσεξε νὰ μὴν περηφανευτεῖς, νὰ μὴν πάρει ὁ νοῦς σου ἀέρα! Ὅλα αὐτὰ ἔχουν θεολογικὴ ἀξία καὶ βάθος. Κι ὅπως ξέρουμε, οἱ πρωτινοὶ ἄνθρωποι γιὰ νὰ ποῦν μιὰ λέξη νήστευαν σαράντα μέρες, ὅπως λέει ὁ λαός μας. Δηλαδὴ ὁ λόγος τους ἦταν ἀποτέλεσμα φωτισμοῦ. Αὐτὸ σημαίνει νήστευαν σαράντα μέρες γιὰ νὰ ποῦν ἕνα λόγο.

Αὐτή, λοιπόν, ἡ γυναίκα, ἡ Εὐλαμπία, μεγαλωμένη σὲ ἕνα τόπο μὲ μεγάλη καὶ βαθειὰ πίστη κι ὡς γνήσια θυγατέρα τοῦ γένους τῶν Καραμανλήδων, τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τῆς Καππαδοκίας, ἀπὸ παιδὶ εἶχε ὡς ἐπίκεντρο τῆς ζωῆς της τὴ Θεία Λειτουργία καὶ τὴ νοερὰ προσευχή. Δώδεκα χρόνων κορίτσι ἔζησε τὸν σφαγιασμὸ τῶν γονέων της ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ μητέρα της ἔγινε ἡ Παναγία. Ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος τὴν ἔβαλε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη της καὶ ἀνέλαβε τὴν πνευματική της ἀνατροφή, ὅπως ἡ ἴδια διηγήθηκε σὲ ἄλλες μοναχές. Ἡ Παναγία παρουσιαζόταν καὶ τὴν ἔπιανε ἀπὸ τὸ χέρι καὶ τὴν ἀπομάκρυνε ἀπὸ τὶς διάφορες κακοτοπιὲς καὶ ψυχικοὺς κινδύνους, μὲ ἀποτέλεσμα ἀπὸ μικρὴ νὰ ἔχει μία συνεχὴ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό. Καί, ὅπως ἡ ἴδια ἔγραψε: «Δώδεκα χρόνων ποὺ ἤμουν, ἡ προσευχὴ ποὺ ἔκανα αὐτὴ ἦταν: Παράκληση, Ἑξάψαλμος, Ἀπόδειπνο, Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη. Ἔτσι περνοῦσα τὸν χρόνο μου. Αὐτοὺς τοὺς λόγους δὲν τοὺς ἄφηνα ἀπὸ τὸ μυαλό μου νύχτα καὶ μέρα. Κύριε Ἀγαθέ, τὰ ἀγαθά σου μὴ μοῦ στερήσης. Ἀπὸ κάθε τι, νὰ ἀκούω τὰ λόγια σου. Ἀπὸ ἀπρεπῆ πράγματα μὲ τὴν βοήθειά σου, Κύριε μου, φύλαξέ με. Κύριε, κατὰ τὴν ἐντολή σου, ὅπως ξέρεις ἐσύ. Κύριε, ὁ λάρυγγάς μου ὅ,τι λέει δικός σου νὰ εἶναι. Ἡ Βασίλισσα ἡ Παναγία μας, μὲ τὶς πρεσβεῖες της καὶ τῶν ἁγίων… Καὶ ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς Εὐλογητὸς εἶσαι εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».

Νὰ ξέρεις, παπᾶς θὰ γίνεις ἐσύ

Μετὰ τὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφή, ἡ Εὐλαμπία ἐγκαθίσταται στὸν Πειραιᾶ καὶ παντρεύεται τὸν συμπατριώτη της Σάββα Ρωμανίδη, μὲ τὸν ὁποῖο ἀποκτοῦν τὸ πρῶτο τους παιδί, τὸν Ἰωάννη, τὸν ὁποῖο τάζει στὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Ρῶσο καὶ τὸ βαπτίζει στὸ Προκόπι τῆς Εὔβοιας. Οἱ δυσκολίες καὶ ἡ φτώχεια ἀναγκάζουν τὴν οἰκογένεια Ρωμανίδη νὰ μεταναστεύσει στὴν Ἀμερικὴ τὸ 1927. Στὸ νέο αὐτὸ πρωτόγνωρο περιβάλλον ἡ Εὐλαμπία ἐνδυναμώνει τὶς προσευχές της καὶ καλλιεργεῖ συνεχῶς τὴ νοερὰ προσευχή, κάνοντας ταυτόχρονα πολλὲς μετάνοιες.  Τὴν ἔβλεπε μικρὸ παιδάκι ὁ π. Ἰωάννης καί, σὰν πειραχτήρι ποὺ ἦταν, τῆς ἔλεγε· «Μάνα, τί κάνεις ὅλο μετάνοιες καὶ μετάνοιες»; Κι ἐκείνη τοῦ ἀπαντοῦσε· «Κορόιδευε, Γιαννάκη, κορόιδευε! Μὰ νὰ ξέρεις, παπᾶς θὰ γίνεις ἐσύ»! Δηλαδὴ εἶχε καὶ διορατικὸ χάρισμα ἡ γιαγιούλα μέσα στὴν Ἀμερική!

Οἱ Προτεστάντες, βλέποντας τὴν πίστη τῆς Εὐλαμπίας, προσπαθοῦσαν νὰ τὴν προσηλυτίσουν, διενεργώντας καθημερινὲς ἐπισκέψεις στὸ σπίτι της. Ἕνα βράδυ, ἀποφασισμένοι νὰ κάνουν «δικιά» τους τὴν Εὐλαμπία, τὴν ἐπισκέπτονται μαζικὰ περίπου δεκαπέντε ἄτομα καὶ δὲν τὴν ἀφήνουν ἥσυχη. Αὐτὴ μὲ τὸν λόγο της ἀντιστεκόταν στὶς προκλήσεις τους, ὁπόταν κάποια στιγμὴ τοὺς ἀφήνει γιὰ λίγο μόνους καὶ πάει στὸ εἰκονοστάσι της, κι ἀρχίζει νὰ προσεύχεται στὸν Θεὸ νὰ τὴ φωτίσει γιὰ νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσει. Ξαφνικά, μιὰ μεγάλη βοὴ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ εἰκονοστάσι, τὴν ὁποία μόλις ἄκουσαν οἱ Προτεστάντες ἐκεῖνοι, ἔφυγαν  τρομαγμένοι, κι ἔκτοτε δὲν τὴν ξαναενόχλησαν.

Ὅταν ἡ κόρη της Παρθενία παντρεύτηκε ἕναν ἑτερόδοξο κι αὐτὸς τὴν πῆρε μαζί του στὴ Νέα Ζηλανδία, σηκώθηκε κι ἡ Εὐλαμπία ἀπὸ τὴν Ἀμερικὴ —σημειωτέον ὅτι οἱ γονεῖς τοῦ πατρὸς Ἰωάννη δὲν ἔμαθαν ποτὲ ἀγγλικὰ— καὶ πῆγε στὴ Νέα Ζηλανδία, ὅπου ἔμεινε μαζί τους, μέχρι ποὺ κατήχησε τὸν γαμπρό της καὶ τὸν βάπτισε Ὀρθόδοξο. Κι ἐπειδή, ἔλεγε, τὸ νὰ εἶσαι Ὀρθόδοξος δὲν ἀρκεῖ νὰ εἶσαι βαπτισμένος, ἀλλὰ πρέπει καὶ νὰ κοινωνᾶς, διενήργησε καὶ ἵδρυσε Ὀρθόδοξη ἐκκλησία στὸ Christchurch, τὴ δεύτερη μεγάλη πόλη στὴ Νέα Ζηλανδία!

Αὐτὴ ἡ γιαγιὰ ἔχει  πνευματικὴ τηλεόραση!

Μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ συζύγου της, μετέβη στὴ Θεσσαλονίκη, ὅπου βρισκόταν ἤδη ὁ π. Ἰωάννης μὲ τὴν οἰκογένειά του, καὶ τελικὰ ἀκολούθησε τὸν μοναχικὸ βίο, ἐγκαταβιώνοντας στὴν ἱερὰ μονὴ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὴ Σουρωτή, τὴ μονή, ποὺ πνευματικό της καθοδηγητὴ εἶχε τὸν ὅσιο Παΐσιο τὸν Ἁγιορείτη. Ἡ κουρά της σὲ μεγαλόσχημη μοναχὴ ἔγινε στὶς 4 Μαΐου 1973.

Πρὶν ἀπὸ ἕνα χρόνο, ποὺ ἐπισκέφτηκα τὴν ἐν λόγῳ μονή, μοῦ ἀνέφερε ἡ ἡγουμένη τοῦ μοναστηριοῦ Φιλοθέη· «Αὐτὴ ἡ γιαγιὰ (ἡ Εὐλαμπία) καλὰ καλὰ ἑλληνικὰ δὲν ἤξερε, ἀλλὰ ἦταν ἡ πρώτη στὶς Ἀκολουθίες, ἡ πρώτη στὴν ὑπακοή, καὶ εἶχε ἀποκτήσει μεγάλο διορατικὸ χάρισμα. Γιὰ παράδειγμα, ὁ γέρο-Παΐσιος κάποιες νύχτες προσευχόταν γονατιστὸς στὸ κρεββάτι του. Καὶ ἡ γιαγιὰ Εὐλαμπία ἀπὸ τὴ Σουρωτὴ τῆς Θεσσαλονίκης τὸν ἔβλεπε μὲ τὰ μάτια τῆς καρδιᾶς  —κι ὄχι μὲ τὰ μάτια τους σώματός της— μέσα στὸ κελλί του τί ἔκανε. Κι ὅταν συναντήθηκαν ἀργότερα, τοῦ τὸ ἀνέφερε. Καὶ ἔλεγε μὲ θαυμασμὸ ὁ ἅγιος Παΐσιος· ‘‘Κοίτα νὰ δεῖς, αὐτὴ ἡ γιαγιὰ ποὺ ἦρθε ἀπὸ τὴν Τουρκιὰ καὶ τὴν Ἀμερική, νὰ ἔχει καὶ πνευματικὴ τηλεόραση καὶ νὰ μὲ παρακολουθεῖ τί κάνω στὸ Ἅγιον Ὄρος’’! Καὶ ὅλες οἱ καλόγριες ἔμειναν ἔκπληκτες μὲ τὰ χαρίσματα τῆς γιαγιᾶς Εὐλαμπίας».

Ἡ Γερόντισσα Εὐλαμπία ἐκοιμήθη ὁσιακά τὸ 1980, ὅπως ζητοῦσε διαρκῶς ἀπό τὸν Θεό: «Τὸ ὄνομά μου ἐν βίβλω ζωῆς νὰ περάσεις. Εἰρηνικὰ χριστιανικά τὰ τέλη τῆς ζωῆς μου δός μου…» ^[2] . Ὁ θάνατος δέν τὴ φόβιζε διόλου, διότι  τὸν μελετοῦσε ἀπὸ 12 ἐτῶν, «τὸν θάνατο νὰ μὴν βγάλω ἀπό τὸν νοῦ μου Κύριε δός μου»^[3] . Δὲν μιλοῦσε ποτὲ γιὰ τὶς πνευματικές της ἐμπειρίες καὶ ὅταν τὴ ρωτοῦσαν ἔλεγε: «Ἔτσι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι βλέπουν. Ἐγὼ ἀπὸ μικρὸ παιδὶ ἔβλεπα Ἁγίους. Μοῦ εἶπαν, παιδί μου, νὰ μὴν λέω. Κακὸ καὶ μένα, κακὸ καὶ σένα» ^[4] . Κατά τὴ διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας ἔβλεπε τοὺς Ἀγγέλους καὶ κάποτε εἶπε σὲ μιὰ μοναχή: «Ἐσεῖς νομίζετε κοιμᾶμαι. Ἐγὼ βλέπω ἀγγέλους, γεμάτη ἡ Ἐκκλησία» ^[5]. Καὶ μία ἄλλη φορά, τὴν περίοδο ποὺ ἦταν κατάκοιτη πρὸς τὸ τέλος τῆς ζωῆς της ξαφνικὰ ἐμφανίστηκε μέσα στὸν ναὸ κατά τὴ διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας ξαφνιάζοντας τὶς ἀδελφές, καὶ ὅταν τὴ ρώτησαν πὼς ἦρθε τοὺς ἀπάντησε μὲ ἁπλότητα: «Ἐμένα, παιδί μου, ὁ Ἅγιος Αρσένιος ἔτσι (δηλαδὴ σηκωτὴ) μὲ ἀνέβασε» ^[6] . 

Ἀντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ποιά ἦταν ἡ καταγωγὴ τοῦ πατρὸς Ἰωάννη Ρωμανίδη, καὶ εἰδικὰ τί πνευματικὰ γονίδια τοῦ κληρονόμησε ἡ ἁγία μάνα του, ποὺ καθόρισαν καίρια τὴ ζωή του. Νὰ ὑπενθυμίσουμε ἐδῶ καὶ τὴ σχετικὴ θεόπνευστη διδασκαλία τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, γιὰ τὸ πόσο τὰ γονίδια, δηλαδὴ ἡ κυτταρικὴ μνήμη τῶν προγόνων μας, ἐπηρεάζουν τὰ παιδιά μας, εἴτε θετικά, εἴτε ἀρνητικά.

Ἡ φωτογραφία τῆς Γερόντισσας Εὐλαμπίας δόθηκε στὸν Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο ἀπὸ τὴν ἱερὰ μονὴ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὴ Σουρωτή, τὴ μονὴ τῆς μετανοίας τῆς Γερόντισσας, ποὺ πνευματικό της καθοδηγητὴ εἶχε τὸν ὅσιο Παΐσιο τὸν Ἁγιορείτη.

Παραπομπὲς

^[1] Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου Βλάχου, Ἐμπειρικὴ Δογματικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὶς προφορικὲς παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, τόμ. Α´,  (ἐκδ.) Ἱερὰ Μονὴ Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, Λεβαδειὰ ²2011, σσ. 24-25.

^[2] Πρωτοπρεσβυτέρου Λάμπρου Φωτόπουλου, «Ἡ Γερόντισσα Εὐλαμπία Ρωμανίδου», Ἀθήνα 2003

^[3] ὅ.π.

^[4] ὅ.π.

^[5] ὅ.π.

^[6] ὅ.π.

Εις μνημόσυνο αιώνιο του μακαριστού πατρός Ιωάννου Ρωμανίδου, του μεγαλύτερου Ορθόδοξου Θεολόγου του 20ού αι., που εκοιμήθη την 1η Νοεμβρίου 2001.

Η μεγάλη αγάπη του πατρός Ιωάννη ήταν η ιστορία. Ο ίδιος θεωρούσε  τον εαυτό του  περισσότερο  ως  ιστορικό παρά ως θεολόγο, μάλιστα, συχνά έλεγε ότι είναι ιστορικός και τόνιζε ότι δεν μπορείς να μάθεις Ορθόδοξη θεολογία εάν δεν γνωρίζεις πολύ καλά την ιστορία των δυτικών, των ανατολικών, και κυρίως  του Ισλάμ. Και το έλεγε αυτό, πριν το Ισλάμ γίνει απειλή, φόβος και τρόμος για την Ευρώπη και την Αμερική αφού εκοιμήθη το 2001. Σκεφτείτε ακόμα, πόσο μπροστά από την εποχή του ήταν αυτός ο άνθρωπος, όταν το 1955 εξεπόνησε την μεταπτυχιακή του διπλωματική εργασία με θέμα το Ισλάμ και αυτό επειδή  από πολύ νωρίς αντιλήφθηκε ότι το Ισλάμ ανεβαίνει διότι κατεβαίνει ο δυτικός Χριστιανισμός και θα διεκδικήσει να τον αντικαταστήσει. 

Αυτό το βλέπουμε σήμερα να συμβαίνει στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής που γέμισαν τζαμιά επειδή ο δυτικός Χριστιανισμός αποδείχτηκε ψεύτικος και οι νέοι άνθρωποι σου λένε, τί να πάω σ᾿ αυτή την ψευτιά σ’ αυτή την κοροϊδία. Το ζήτημα είναι ότι όταν δεν υπάρχει δίπλα σε αυτούς τους νέους  ζωντανή Ορθοδοξία δηλαδή ένας παπάς, μια γιαγιά που να έχει το πνεύμα της Ευλαμπίας (μητέρα πατρός Ιωάννη Ρωμανίδη), πού θα πάει ο νέος. Ή στον γκουρού ή στον χότζα ή στον μάγο διότι η ψυχή εκ φύσεως αναζητά πνευματική εμπειρία και αν δεν υπάρχει ένας Ορθόδοξος πνευματικός χώρος να της δώσει την εμπειρία του Αγίου Πνεύματος, θα πάει αναπόφευκτα στις διάφορες θανατηφόρες μεταφυσικές των δαιμονικών πνευμάτων. Και επειδή στην εποχή μας υπάρχει μία έξαρση ποικίλων θανατηφόρων μεταφυσικών προτάσεων, υποκινούμενων από τη νέα τάξη πραγμάτων, όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ειδικότερα νέοι, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από την ανιαρή και κουρασμένη από τα πάθη ζωή τους πέφτουν ανυποψίαστοι στην παγίδα διαφόρων μεταφυσικών, που τους υπόσχονται τάχατε μίαν ανώτερη ζωή, γεμάτη όμως δαιμονικό σκοτισμό και όχι φωτισμό. 

Απόσπασμα από ομιλία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεοφύτου με θέμα «Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης ένας σύγχρονος Καππαδόκης Θεολόγος και σύγχρονοι εμπειρικοί Θεολόγοι» στο πλαίσιο εκδήλωσης με αφορμή την εορτή των Τριών Ιεραρχών που οργάνωσε η Ι. Μ. Λεμεσού (31.1.17).