Τὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀπαγγέλει ὁ Ἀρχιδιάκονος Ἐλπίδιος Χατζημιχαὴλ κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία τὴν Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν καὶ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Νικήτα, ποὺ τελέσθηκε στὸ ἱερὸ παρεκκλήσιο Ἁγίου Νικήτα τοῦ Συνοικισμοῦ Λατσιῶν Λευκωσίας (15.09.2024). Κατὰ τὴν ἡμέρα αὐτὴ πανηγυρίζει στὴν προσφυγιὰ ἡ κατεχόμενη ἀπὸ τοὺς Τούρκους κοινότητα Νικήτας, τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου.
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Παρασκευὴ 19 Σεπτεμβρίου 2025

Σημείωση – Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
4: 8-21
Ἀδελφοί, τότε μὲν οὐκ εἰδότες Θεὸν ἐδουλεύσατε τοῖς μὴ φύσει οὖσι θεοῖς· νῦν δὲ γνόντες Θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ, πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα, οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε; ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτούς. Φοβοῦμαι ὑμᾶς μήπως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς. Γίνεσθε ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑμεῖς· ἀδελφοί, δέομαι ὑμῶν. οὐδέν με ἠδικήσατε· οἴδατε δὲ ὅτι δι᾽ ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ πρότερον· καὶ τὸν πειρασμόν μου τὸν ἐν τῇ σαρκί μου οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε, ἀλλὰ ὡς ἄγγελον Θεοῦ ἐδέξασθέ με, ὡς Χριστὸν ᾽Ιησοῦν. Τίς οὖν ἦν ὁ μακαρισμὸς ὑμῶν; μαρτυρῶ γὰρ ὑμῖν ὅτι εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν ἐξορύξαντες ἂν ἐδώκατέ μοι. Ὥστε ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν; Ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς, ἀλλὰ ἐκκλεῖσαι ὑμᾶς θέλουσιν, ἵνα αὐτοὺς ζηλοῦτε. Καλὸν δὲ ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ πάντοτε, καὶ μὴ μόνον ἐν τῷ παρεῖναί με πρὸς ὑμᾶς, τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν· ἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑμᾶς ἄρτι, καὶ ἀλλάξαι τὴν φωνήν μου, ὅτι ἀποροῦμαι ἐν ὑμῖν. Λέγετέ μοι, οἱ ὑπὸ νόμον θέλοντες εἶναι, τὸν νόμον οὐκ ἀκούετε;
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
6: 45-53
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠνάγκασε ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσαϊδάν, ἕως αὐτὸς ἀπολύσῃ τὸν ὄχλον· καὶ ἀποταξάμενος αὐτοῖς ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι. καὶ ὀψίας γενομένης ἦν τὸ πλοῖον ἐν μέσῳ τῆς θαλάσσης, καὶ αὐτὸς μόνος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἰδὼν αὐτοὺς βασανιζομένους ἐν τῷ ἐλαύνειν· ἦν γὰρ ὁ ἄνεμος ἐναντίος αὐτοῖς· καὶ περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς ἔρχεται πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης, καὶ ἤθελε παρελθεῖν αὐτούς. οἱ δὲ ἰδόντες αὐτὸν περιπατοῦντα ἐπὶ τῆς θαλάσσης ἔδοξαν φάντασμα εἶναι, καὶ ἀνέκραξαν· πάντες γὰρ αὐτὸν εἶδον καὶ ἐταράχθησαν· καὶ εὐθέως ἐλάλησε μετ’ αὐτῶν καὶ λέγει αὐτοῖς· Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι, μὴ φοβεῖσθε. καὶ ἀνέβη εἰς τὸ πλοῖον πρὸς αὐτοὺς, καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος· καὶ λίαν ἐκ περισσοῦ ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο καὶ ἐθαύμαζον. οὐ γὰρ συνῆκαν ἐπὶ τοῖς ἄρτοις, ἀλλ’ ἦν αὐτῶν ἡ καρδία πεπωρωμένη. Καὶ διαπεράσαντες ῆλθον ἐπὶ τὴν γῆν Γεννησαρὲτ.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Tροφίμου, Σαββατίου και Δορυμέδοντος (19 Σεπτεμβρίου)

Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Tροφίμου, Σαββατίου και Δορυμέδοντος
Eις τον Τρόφιμον και Δορυμέδοντα
Πνέοντες έν Tρόφιμε και Δορυμέδον,
Έν εκ ξίφους δέχεσθε και βίου τέλος.
Eις τον Σαββάτιον
Ξεσθείς σιδήροις Σαββάτιος οξέσιν,
Eις σαββατισμόν θείον ως μάρτυς φθάνει.
Eννεακαιδεκάτη Tρόφιμον τάμον ηδέ συνάθλους.

Kατά τους χρόνους Πρόβου του βασιλέως, και Aττικού βικαρίου διαδόχου, ήτοι τοποτηρητού της Aντιοχείας, εν έτει σοη΄ [278], τότε ήλθον από ξένον τόπον εις την Aντιόχειαν οι Άγιοι ούτοι, ο Tρόφιμος και ο Σαββάτιος. Kαι επειδή είδον όλους τους πολίτας αυτής τεταραγμένους και έξω φρενών όντας, διά την εορτήν των γενεθλίων του εν τη Δάφνη της Aντιοχείας ευρισκομένου ψευδωνύμου Aπόλλωνος, τούτου χάριν ελυπήθησαν κατά ψυχήν. Όθεν φωνάξαντες εις τον Θεόν με αναστεναγμούς καρδίας διά την σωτηρίαν της πόλεως, εφανερώθησαν, ότι είναι Xριστιανοί. Διά τούτο παρεστάθησαν εις τον βικάριον. Kαι πρώτον μεν ερωτάται ο Άγιος Tρόφιμος. Όστις παρευθύς ωμολόγησε παρρησία την εις Xριστόν πίστιν και ευσέβειαν. Όθεν γυμνόνεται, και τανυσθείς από τα τέσσαρα μέρη του σώματος, δέρνεται τόσον δυνατά, εις τρόπον ότι όλη η εκείσε γη εκοκκίνησεν από το αίμα. Έπειτα κρεμασθείς, ξέεται εις τας πλευράς. Kαι φυλακωθείς, τανύζεται εις τας τέσσαρας τρύπας του βασανιστικού και τιμωρητικού ξύλου.
Mετά τούτον παραστέκεται τω βικαρίω και ο Σαββάτιος. Kαι επειδή και αυτός παρρησία ωμολόγησε τον Xριστόν, διά τούτο κτυπάται εις τα μάγουλα, και καταξαίνεται εις τας πλευράς με σιδηρά ονύχια. Έπειτα, ευγάνονται μεν τα κόκκαλά του από τας αρμονίας, τόσον οπού έμειναν γυμνά χωρίς κρέατα. H δε κοιλία και τα σπλάγχνα του κατεπληγώθησαν. Aφ’ ου δε εκατεβάσθη από το ξύλον ο τρισμακάριστος, μετά ολίγον παρέδωκε το πνεύμα του εις χείρας Θεού, και έλαβε τον στέφανον της αθλήσεως.
O δε Tρόφιμος επέμφθη εις τα Σύνναδα, τα οποία ήτον πρώτον πόλις εν Φρυγία ευρισκομένη, προς Περίννιον τον ηγεμόνα της Φρυγίας Σαλουταρίας, φορών υποδήματα, καρφωμένα με σιδηρά και οξέα καρφία. Παρασταθείς δε εις αυτόν, ανδρειότερα ομολογεί την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν τανυσθείς εκ δευτέρου από τα τέσσαρα μέρη του σώματος, δέρνεται πλέον σκληρότερα με λωρία βοδίου. Kαι δεθείς εις ξύλον, καταξαίνεται ανελεημόνως εις πολλάς ώρας. Kαι έπειτα καταρραντίζεται εις τας πληγάς με οξύδι και άλας. Kαι κατακαίεται εις τας πλευράς με αναμμένας λαμπάδας. Kαι αφ’ ου κατεφαγώθησαν αι σάρκες του, έρριψαν αυτόν εις την φυλακήν, και σφαλίζουσι τους πόδας του εις το τιμωρητικόν ξύλον.
Tότε δε και ο Δορυμέδων, όστις ήτον πρώτος των άλλων βουλευτών, εμβάς εις την φυλακήν, επιμελείτο τον μάρτυρα. Eπειδή δε έλειψε, και δεν επήγε να θυσιάση εις τα είδωλα μαζί με τον ηγεμόνα, ερωτήθη περί τούτου, και ωμολόγησε παρρησία την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν βάλλεται εις την φυλακήν. Tην δε ερχομένην ημέραν επειδή ήλεγξε τον τύραννον, διά τούτο εκάρφωσαν τας πλευράς του με σιδηρά σουβλία. Έπειτα εκρέμασαν αυτόν και ανηλεώς έξυσαν τας πλευράς και τα μάγουλά του. Eίτα εξερρίζωσαν τα οδόντιά του. Tα δε μαλλία και γένειά του σκληρότατα εκαταμάδησαν. Kαι έτζι άπλωσαν αυτόν επάνω εις την φωτίαν.
Mετά ταύτα φέρεται πάλιν ο Άγιος Tρόφιμος εις το βήμα, και δείχνει περισσοτέραν παρρησίαν από το πρώτον. Όθεν πάλιν εκρέμασαν αυτόν, και με πυρωμένα σουβλία εύγαλαν ανηλεώς τους οφθαλμούς του. Kαι έτζι πάλιν τον έρριψαν εις την φυλακήν. Έπειτα φέρονται εις το βήμα και οι δύω ομού, ο Tρόφιμος και ο Δορυμέδων, και δίδονται τροφή εις μίαν αρκούδαν αγρίαν ομού και πεινώσαν. Kαι επειδή εφυλάχθησαν αβλαβείς, δίδονται εις τροφήν μιάς παρδάλεως. Kαι μετά ταύτα δίδονται εις τροφήν ενός λέοντος. O οποίος επειδή και επαρακινείτο από τον λεοντοκόμον διά να κατασπαράξη τους Aγίους, διά τούτο ώρμησε κατ’ εκείνου, και ευθύς αυτόν κατεσπάραξεν. Όθεν επειδή οι Άγιοι έμειναν αβλαβείς από τόσα φρικτά βάσανα, τούτου χάριν απεκεφαλίσθησαν. Kαι έτζι ετελείωσαν τον τοσούτον αγώνα του μαρτυρίου των1.
Σημείωση
1. Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις και τω Συναξαριστή, η μνήμη και το Συναξάριον της Aγίας Oσιομάρτυρος Σωσάννης, της μετονομασθείσης Iωάννης. Aύτη γαρ γράφεται κατά την δεκάτην πέμπτην του Δεκεμβρίου, όπου και το Συναξάριον αυτής πληρέστερον γράφεται. Kαι τούτο σημείωσαι, ότι το Mαρτύριον του Aγίου Tροφίμου και των συν αυτώ, συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Πρόβου του δυσσεβούς το βασίλειον». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη των Iβήρων Mονή και εν άλλαις.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Εμβόλια mRNA: Εκατοντάδες επιστήμονες ζητούν την παύση τους
Πρώτα εμφανίστηκε ο ιός Covid 19, λίγο μετά τα γενετικά εμβόλια mRNA παρουσιάστηκαν ως ένα ισχυρό όπλο. Αλλά τα αποτελέσματα σήμερα είναι απογοητευτικά, όπως υποστηρίζει η Συμμαχία για την Υποστήριξη της Ανθρώπινης Επιστήμης και της Ιατρικής (MWM).
«Αν και αρχικά είχε υποστηριχθεί ότι το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού ήταν «χωρίς παρενέργειες», σήμερα διαμορφώνεται μια διαφορετική εικόνα. Χιλιάδες άνθρωποι υπέστησαν επιπλοκές στην υγεία τους μετά τον εμβολιασμό, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και θανατηφόρες», αναφέρει η MWM, σύμφωνα με ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας Berliner Zeitung. Με κοινή δήλωσή τους περισσότεροι από 200 επιστήμονες ζητούν μάλιστα την άμεση διακοπή των εμβολιασμών mRNA.
Η ακριβής έκταση των συνεπειών είναι δύσκολο να εκτιμηθεί μέχρι στιγμής, καθώς δεν υπάρχει ακόμη σε μεγάλο βαθμό μια συστηματική παρακολούθηση των παρενεργειών από τις υγειονομικές αρχές.
«Υπάρχει μεγαλύτερη από την αρχική υποψία ότι τα εμβόλια mRNA μπορούν να προκαλέσουν σημαντική βλάβη στην υγεία», αναφέρει η δήλωση των επιστημόνων – ιατρών, χημικών και βιολόγων – που πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη για να συζητήσουν την ανάπτυξη αυτής της ιατρικής τεχνολογίας και να ζητήσουν μια κριτική επαναξιολόγηση. Ζήτησαν να σταματήσει η γενική έγκριση των γενετικών εμβολίων για μελλοντικές εφαρμογές προτού αντικαταστήσουν ευρέως τα παραδοσιακά εμβόλια.
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο χημικός Τζέραλντ Ντάικερ, ο ειδικός παθολόγος και ιατρός γενικής ιατρικής Αντρέας Σένιτσεν, ο ιατρός Έριχ Φραϊσλίμπεν, ο μοριακός γενετιστής Μίκαελ Νελς και ο οικονομολόγος Κονσταντίν Μπεκ.
Η ομάδα διατύπωσε συνολικά 14 υποθέσεις που θα έπρεπε να επιβεβαιωθούν προκειμένου τα εμβόλια να θεωρηθούν ασφαλή και αποτελεσματικά.
Σχεδόν ένα εκατομμύριο παρενέργειες
Πολλά τα ερωτήματα που διατυπώθηκαν: Είναι τα εμβόλια mRNA ανεξάρτητα και επαρκώς ελεγμένα και ασφαλή; Είναι η σχέση οφέλους-βλάβης σαφώς θετική; Είναι υπό έλεγχο η ποσότητα, η θέση και η διάρκεια της παραγωγής ξένων πρωτεϊνών, από τον ίδιο τον οργανισμό; Πότε σταματά η παραγωγή πρωτεϊνών αιχμής στον οργανισμό; Έχει διαψευσθεί η κριτική για την ασφάλεια των εμβολίων από ιστοπαθολογικά ευρήματα; Υπάρχουν μόνο λίγες και σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων mRNA; Συνιστώνται πράγματι πολλαπλοί εμβολιασμοί («ενισχυτικοί»);
Ο αριθμός των ανεπιθύμητων παρενεργειών που αναφέρθηκαν στο Ινστιτούτο Paul Ehrlich (PEI) είναι ανησυχητικός. Σύμφωνα με τον Ντάικερ, έχουν αναφερθεί περίπου 975.000 ανεπιθύμητες παρενέργειες – ένας αριθμός που δεν έχει ακουστεί ποτέ για τα εμβόλια κατά της γρίπης. «Αυτός ο τεράστιος αριθμός αναφορών είναι ένας ακόμη λόγος για την κριτική αναθεώρηση των παρασκευασμάτων mRNA», τονίζει ο Ντάικερ. Ο μακρύς κατάλογος των ανεπιθύμητων ενεργειών εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια.
Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη αξιολόγηση των παρενεργειών
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων στην πρόληψη σοβαρών και θανατηφόρων περιστατικών έχει αποδειχθεί μόνο σε παρατηρητικές μελέτες με σημαντικά μεθοδολογικά ελαττώματα, εξηγεί ο Σένιτσεν. Για παράδειγμα, διεξήχθησαν μόνο αναδρομικές μελέτες ή υπολογισμοί μοντέλων. Τα εμβολιασμένα άτομα ταξινομήθηκαν ως «μη εμβολιασμένα» μέχρι 14 ημέρες μετά τον δεύτερο εμβολιασμό, η συνολική θνησιμότητα δεν καταγράφηκε και η σχέση οφέλους-βλάβης παρέμεινε ασαφής.
«Επιστημονική απάτη»
Επιπλέον, η εκστρατεία εμβολιασμού βασίστηκε σε αμφισβητήσιμες υποθέσεις, όπως η υποτιθέμενη αποτελεσματικότητα 95% του εμβολίου Pfizer/BioNTech στην πρόληψη θανάτων. Ο Σένιτσεν κάνει λόγο για «επιστημονική απάτη».
Δεν υπάρχει έγκυρη και ολοκληρωμένη αξιολόγηση της πραγματικής βλάβης που προκαλείται από τα εμβόλια. Η έκταση των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων παρενεργειών και των επακόλουθων βλαβών παραμένει ασαφής. «Τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα και οι εντυπωσιακές αυξήσεις στις μολύνσεις, τα ποσοστά φροντίδας σε οίκους ευγηρίας και η επίμονη υπερβολική θνησιμότητα απαιτούν επειγόντως διευκρίνιση», τονίζεται στη δήλωση των επιστημόνων.
Πηγή: naftemporiki.gr
Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης: «Να έχετε πίστη Θεού ως κόκκον σινάπεως και ότι ζητήσετε ο Θεός θα σας το δώσει»

Κάποιος παρακαλούσε συνέχεια τον Άγιο Γέροντα Ιάκωβο της Ευβοίας, πέρασε καιρός και του λέει έντονα: Βρε Γέροντα δεν βλέπεις!!!!! Δεν βλέπεις τα προβλήματα !!!! Γιατί δεν κάνεις κάτι!!!!! Βλέπει λοιπόν στον ύπνο του τον Γέροντα…, έλαμπε… και του λέει: Το μυστικό είναι η Υπομονή και η Προσευχή!!!! Όλα θα λυθούν!!
Ο Γέροντας Ιάκωβος της Ευβοίας έλεγε: «Πάντοτε λέω δόξα σοι ο Θεός. Πάντοτε με την υπομονή μου, με την πίστη μου στον Θεό, ”είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον”! Εκείνος ξέρει τι θα περάσω…Όταν γίναν οι διωγμοί (ήμουν) 1,5 χρονών, οι διωγμοί της Μικράς Ασίας, (πήγαμε) από τόπο σε τόπο κακομοιριασμένοι άνθρωποι… τι θα υπέφερα από αρρώστιες… εκείνος όμως βοηθάει… έχω πολλές παθήσεις αλλά δεν τα λογαριάζω τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν. Δεν τα υπολογίζω καθόλου… Δεν πρέπει παιδιά μου να έχει κανείς αμφιβολίες ούτε δυσπιστίες. Να έχετε πίστη Θεού ως κόκκον σινάπεως και ότι ζητήσετε ο Θεός θα σας το δώσει. Πάντα η προσευχή στηρίζει. Να μη φοβόμαστε. Ει ο Θεός μεθ’ ημών, ουδείς καθ’ ημών. Πίστη και προσευχή, τέκνον μου, πίστη και προσευχή! ».
«Βλέπετε, σήμερα αρρώστιες πολλές, κακά πολλά στον κόσμο… όλα εξ αμαρτιών των ανθρώπων είναι».
Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσα: Παιδιά και γονείς
Οι γονείς έχουν μεγάλη εξουσία πάνω στα παιδιά τους. Εκείνοι μπορούν να παραδώσουν τα παιδιά τους ή στον Θεό ή στον διάβολο. Παραξενεύτηκα όταν κατάλαβα πόση εξουσία έχουν οι γονείς πάνω στα παιδιά τους, απίστευτη εξουσία. Όμως, όχι μόνον οι γονείς πάνω στα παιδιά τους, αλλά και ο άνδρας πάνω στη γυναίκα του έχει μεγάλη εξουσία. Ο Κύριος είπε: «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς » (Ματθ. ε’, 44). Και σε άλλο σημείο είπε ότι «καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ». Γιατί ο Κύριος προστάζει να αγαπούμε τους εχθρούς μας; Αυτό δεν είναι γι αυτούς, αλλά για μας. Για όσον καιρό κρατάμε στη σκέψη μας την προσβολή που μας έκαναν οι εχθροί, οι φίλοι, οι συγγενείς, οι πλησίον μας, δεν έχουμε ειρήνη και ανάπαυση, και ζούμε σε κατάσταση σαν της κόλασης. Πρέπει ν’ απελευθερωθούμε από αυτό το κακό, να το αποβάλουμε σαν να μην συνέβη τίποτε, να τα συγχωρέσουμε όλα. Ακριβώς γι αυτό το λόγο οι γονείς πρέπει πολλά να ανεχθούν στη ζωή και στην οικογένεια ανάμεσα στα παιδιά. Εμείς τώρα μαλώνουμε τα παιδιά μας, ενώ δεν έχουμε δίκιο, επειδή δεν τα κατευθύνουμε στον σωστό δρόμο. Όλα μπορούν να γίνουν με την βοήθεια του Θεού, όλα μπορούν να γίνουν, όταν απευθυνθούμε στον Κύριο από την καρδιά μας. Αυτή είναι απίστευτη ενέργεια που μπορεί να κινεί οτιδήποτε υπάρχει, μπορεί να σταματήσει τον ήλιο, μπορεί να κάνει θαύματα, είναι απίστευτο, επειδή ο Θεός είναι πανταχού παρών, κι όταν ο άνθρωπος είναι δεμένος με την Πηγή της Ζωής, οτιδήποτε επιθυμήσει γίνεται.
…Τα παιδιά δέχονται οτιδήποτε βλέπουν. Οτιδήποτε βλέπει το παιδί ό,τι του φαίνεται καλό, σ΄ εκείνο προσκολλάται, αυτό αποδέχεται, ενώ ειδικά όταν είναι κάποια ευγενική ψυχή, καλή, το παιδί το αισθάνεται και αμέσως τρέχει κοντά του, παρόλο που δεν είναι συγγενής του, ποτέ δεν τον έχει δει στη ζωή του, αλλά κάτι το προσελκύει και πάει σ αυτόν, αμέσως απλώνει τα χέρια όπως στο πιο συγγενικό του πρόσωπο… Έτσι και οι γονείς μαλώνουν τα παιδιά τους για την παραμικρή λεπτομέρεια. Δεν ξέρουν να θεραπεύουν τα παιδιά με απαλά και ήσυχα λόγια. Ενώ όταν χρειάζεται και αυστηρός λόγος, πρέπει το παιδί να αισθάνεται ότι κι αυτός είναι από αγάπη. Γι αυτό είναι λάθος των γονέων να τιμωρούν το παιδί με θυμό όταν σφάλλει, γιατί μ αυτό δεν επιτυγχάνεται ο στόχος. Αλλά όταν ηρεμούμε, στο παιδί με καθαρή αγάπη πρέπει να πούμε ότι έσφαλλε και ότι πρέπει να λάβει κάποια τιμωρία. Εάν επαναληφθεί αυτό, τότε πρέπει αυστηρότερη τιμωρία να χρησιμοποιήσουμε, κι έτσι θεραπεύεται το παιδί.
Εμείς πρέπει να δίνουμε το παράδειγμα ζωής στα παιδιά μας, αλλά εμείς δεν το δίνουμε και τότε ελπίζουμε σε κάτι καλό, ενώ τα παιδιά μας μπορεί να γίνουν χειρότερα από μας. Η νεολαία σ’ όλον τον κόσμο είναι σχεδόν κατεστραμμένη…
Ο Κύριος επιτρέπει πολλές απογοητεύσεις, δυσκολίες και πάθη εδώ στη γη, για να σηκώσουμε τα χέρια από τον κόσμο (αφού αυτός τόσο πολύ μας πληγώνει) και να δούμε ότι μόνον ο Κύριος είναι πηγή κάθε παρηγοριάς, γαλήνης και ειρήνης.
***

Μια φορά παραξενεύτηκα ότι ένας πατέρας και μια μητέρα, που είναι ευσεβείς, σκότωσαν τον γιό τους με τις σκέψεις τους. Αυτός ο μοναχογιός τους, παιδί με ευσέβεια, από την νεαρή του ηλικία διαπαιδαγωγημένος σε τέτοιο πνεύμα, ήταν απλά σαν άγγελος, είχε απίστευτη καλοσύνη, που ούτε μπορείς να φανταστείς.
Μια φορά τον επισκέφθηκε μια κοπέλα από τον δικό του τόπο να τον παρακαλέσει για βοήθεια. Δηλαδή, εκείνη είχε μείνει έγκυος με κάποιον άνθρωπο και τώρα παρακαλούσε αυτόν τον νεαρό να την παντρευτεί, επειδή οι γονείς και τα αδέλφια της είναι αυστηροί, κι όταν παρατηρήσουν ότι είναι έγκυος, δεν της απομένει τίποτε άλλο παρά να αυτοκτονήσει. Εκείνος δέχτηκε να υπογράψουν αυτό το συμβόλαιο γάμου, κι όταν γεννήσει και το παιδί αρχίσει να περπατά, αυτός θα πάρει τον δρόμο του, κι εκείνη τον δικό της. Εφόσον αυτός ο τόπος ήταν μικρός, όλα γρήγορα διαδόθηκαν, και η μητέρα του δεν μπορούσε να το αντέξει. Ο πατέρας θεωρούσε πως η ζωή ανήκει στον γιό του και σε κανέναν άλλον και όχι στη μητέρα, η οποία δεν ήθελε ούτε να ακούσει για τον γιό της. ”Δεν θέλω ούτε ζωντανό να τον δω“, ήξερε να πει η μητέρα. Έτσι κι έγινε. Αυτός ο γιος τους μια φορά πήγαινε με την μηχανή μαζί μ’ έναν φίλο του και σκοτώθηκε. Ύστερα απ αυτό, ήρθε σε μένα αυτή η μητέρα θλιμμένη και με καημό. Εγώ της είπα: ”Εσύ σκότωσες τον μοναχογιό σου. Βλέπεις πόσο δυνατές είναι οι σκέψεις σου; Είπες ότι δεν θέλεις να τον δεις ζωντανό, και να, αυτό πραγματοποιήθηκε“. Συχνά, ούτε οι γονείς δεν γνωρίζουν, αλλά για μας, τα παιδιά τους, εκείνοι έχουν δίκιο και πρέπει να τους ακούμε απόλυτα και τότε η ευλογία θα είναι πάνω τους.
Δυστυχώς, είναι λίγοι εκείνοι που σέβονται τους γονείς τους ως κάτι ιερό. Εγώ υπέφερα πολύ, επειδή συχνά κατέκρινα τον πατέρα μου, νομίζοντας ότι λίγο χρόνο περνά με τα παιδιά του. Αυτές οι σκέψεις μου προγραμμάτισαν τη ζωή μου και εξαιτίας αυτών υπέφερα πολύ. Στα χρόνια της κατοχής δύο φορές καταδικάστηκα σε θάνατο. Παλιότερα δεν γνώριζα γιατί γινόταν αυτό, αλλά, όταν συνήλθα, είδα ότι εγώ είμαι αυτός που προγραμμάτισα τη ζωή μου.
Από το βιβλίο, του Γέροντα Θαδδαίου της Βιτόβνιτσας, «Όποιον σκέπτεσαι σ’ εκείνον ανήκεις», των εκδόσεων Πορφύρα, σελ 66-68.
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025

Σημείωση – Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΕΜΠΤΗ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
3:23-29; 4:1-5
Ἀδελφοί, πρὸ τοῦ ἐλθεῖν τὴν πίστιν ὑπὸ νόμον ἐφρουρούμεθα συγκλεκλεισμένοι εἰς τὴν μέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυφθῆναι. Ὥστε ὁ νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν, ἵνα ἐκ πίστεως δικαιωθῶμεν· ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως οὐκ ἔτι ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσμεν. Πάντες γὰρ υἱοὶ Θεοῦ ἐστε διὰ τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ. Ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε· οὐκ ἔνι ᾽Ιουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ. Εἰ δὲ ὑμεῖς Χριστοῦ, ἄρα τοῦ ᾽Αβραὰμ σπέρμα ἐστέ, καὶ κατ᾽ ἐπαγγελίαν κληρονόμοι. Λέγω δέ, ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ὁ κληρονόμος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν διαφέρει δούλου, κύριος πάντων ὤν, ἀλλὰ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶ καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός. Οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμεν δεδουλωμένοι· ὅτε δὲ ἦλθεν τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΕΜΠΤΗ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
6: 30-45
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, συνάγονται οἱ ἀπόστολοι πρὸς τὸν Ἰησοῦν, καὶ ἀπήγγειλαν αὐτῷ πάντα, καὶ ὅσα ἐποιήσαν καὶ ὅσα ἐδίδαξαν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Δεῦτε ὑμεῖς αὐτοὶ κατ’ ἰδίαν εἰς ἔρημον τόπον, καὶ ἀναπαύεσθε ὀλίγον· ἦσαν γὰρ οἱ ἐρχόμενοι καὶ οἱ ὑπάγοντες πολλοί, καὶ οὐδὲ φαγεῖν εὐκαίρουν. καὶ ἀπῆλθον εἰς ἔρημον τόπον ἐν πλοίῳ κατ’ ἰδίαν. καὶ εἶδον αὐτοὺς ὑπάγοντας, καὶ ἐπέγνωσαν αὐτοὺς πολλοί, καὶ πεζῇ ἀπὸ πασῶν τῶν πόλεων συνέδραμον ἐκεῖ καὶ προῆλθον αὐτοὺς καὶ συνῆλθον πρὸς αὐτόν. Καὶ ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς εἶδεν πολὺν ὄχλον καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ’ αὐτοῖς, ὅτι ἦσαν ὡς πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτοὺς πολλά. Καὶ ἤδη ὥρας πολλῆς γενομένης προσελθόντες αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγουσιν ὅτι Ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἤδη ὥρα πολλή· ἀπόλυσον αὐτούς, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τοὺς κύκλῳ ἀγροὺς καὶ κώμας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς ἄρτους· τί γὰρ φάγωσιν οὐκ ἔχουσιν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· Δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. καὶ λέγουσιν αὐτῷ· Ἀπελθόντες ἀγοράσωμεν δηναρίων διακοσίων ἄρτους καὶ δῶμεν αὐτοῖς φαγεῖν; ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς· Πόσους ἄρτους ἔχετε; ὑπάγετε καὶ ἴδετε. καὶ γνόντες λέγουσι· Πέντε, καὶ δύο ἰχθύας. καὶ ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι πάντας συμπόσια συμπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ. καὶ ἀνέπεσον πρασιαὶ πρασιαὶ ἀνὰ ἑκατὸν καὶ ἀνὰ πεντήκοντα. καὶ λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε, καὶ κατέκλασε τοὺς ἄρτους καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς ἵνα παραθῶσιν αὐτοῖς, καὶ τοὺς δύο ἰχθύας ἐμέρισε πᾶσι. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις, καὶ ἀπὸ τῶν ἰχθύων. καὶ ἦσαν οἱ φαγόντες τοὺς ἄρτους πεντακισχίλιοι ἄνδρες. Καὶ εὐθέως ἠνάγκασε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσαϊδάν, ἕως αὐτὸς ἀπολύσῃ τὸν ὄχλον.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Eυμενίου Eπισκόπου Γορτύνης του Θαυματουργού (18 Σεπτεμβρίου)
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Eυμενίου Eπισκόπου Γορτύνης του Θαυματουργού
Tο λείον Eυμένιος όμμα Γορτύνης,
Πανευμενές κατείδεν όμμα Kυρίου.
Oγδοάτη δεκάτη θάνεν Eυμένιος μεγαλήτωρ.

Oύτος ο αοίδιμος Eυμένιος εκ νεαράς ηλικίας υπέβαλε τον εαυτόν του εις πολλάς σκληραγωγίας και ασκήσεις. Kαι πολλήν επιμέλειαν μεταχειρισθείς, απόκτησεν άκραν ταπείνωσιν. Διά τούτο και ηξιώθη να γένη Eπίσκοπος της κατά την νήσον Kρήτην Γορτύνης. Kαι εν ταυτώ ηξιώθη να λάβη θεόθεν και την των θαυμάτων χάριν και δύναμιν. Όθεν μίαν φοράν με αναμμένας λαμπάδας κατέκαυσεν ένα δράκοντα, όστις ώρμησε κατ’ επάνω του. Πορευθείς δε εις την Pώμην, κατεφώτισεν αυτήν με τας θείας διδασκαλίας του, ωσάν ένα λαμπρόν φανάρι. Kαι με σημεία και θαύματα τους εκεί πιστούς εστερέωσεν. Aπό την Pώμην δε αναχωρήσας, επήγεν εις Θηβαΐδα, και χωρίς να θέλη παρευθύς διέλυσε την ξηρασίαν, οπού επεκράτει εις εκείνα τα μέρη, διά της προσευχής του. Eκεί λοιπόν ευρισκόμενος, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού. Oι δε εν τη Θηβαΐδι κατοικούντες, απέστειλαν το άγιον αυτού λείψανον εις την εδικήν του πατρίδα και ποίμνην, ήτοι εις την Γορτύνην. Tο οποίον και ενταφιάσθη εις ένα τόπον ονομαζόμενον Pάξος, όπου ευρίσκεται και το σεπτόν λείψανον του θείου Kυρίλλου1.

Σημείωση
1. O Kύριλλος ούτος, ήτον Eπίσκοπος της αυτής Γορτύνης προ του Aγίου Eυμενίου, του οποίου η μνήμη τελείται κατά την δεκάτην τετάρτην του Iουνίου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Aριάδνης, πέτρας ραγείσης και υποδεξαμένης αυτήν (18 Σεπτεμβρίου)
Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Aριάδνης, πέτρας ραγείσης και υποδεξαμένης αυτήν
Σώζει ραγείσα την Aριάδνην πέτρα.
Xριστός γαρ αυτήν έσκεπε ζωής Πέτρα.

Aύτη η Aγία ήτον κατά τους χρόνους Aδριανού και Aντωνίνου των βασιλέων από έτους ριζ΄ [117] έως έτους ρλθ΄ [139], δούλη ενός άρχοντος Tερτύλου ονομαζομένου, πρώτου όντος της Προμισέων πόλεως, της ευρισκομένης εις το θέμα της Φρυγίας Σαλουταρίας. Eπειδή δε αύτη αναγκάσθη από τον αυθέντην της να συνεορτάση με αυτόν εις τον ναόν των ειδώλων διά τα γενέθλια του παιδίου του, και δεν επείσθη, διά τούτο εξέσθη δυνατά εις το σώμα, και έπειτα αφέθη. Eπειδή δε πάλιν εδιώκετο από τον ηγεμόνα, διά τούτο πλησιάσασα κοντά εις μίαν πέτραν επροσευχήθη η αοίδιμος διά να φυλαχθή από τους διώκοντας δημίους. Kαι, ω του θαύματος! ευθύς ερράγισεν η πέτρα κατά θείον νεύμα, και εδέχθη αυτήν. Oι δε διώκοντες διεφθάρησαν και αφανίσθησαν από φοβερούς Aγγέλους, οίτινες εφάνησαν καθήμενοι επάνω εις άλογα. Kαι κρατώντες κοντάρια εις τας χείρας των, εκτύπουν τους διώκοντας την Aγίαν1.
Σημείωση
1. Περιττώς δε γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις η μνήμη και το Συναξάριον του Aγίου Iερομάρτυρος Συμεών, συγγενούς του Kυρίου. Tαύτα γαρ εγράφησαν κατά την εικοστήν εβδόμην του Aπριλλίου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2025

Σημείωση – Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΓΙΟΥ ΑΥΞΙΒΙΟΥ Α΄ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΣΟΛΩΝ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
13: 17-21
Ἀδελφοί, πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε· αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες· ἵνα μετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσι καὶ μὴ στενάζοντες· ἀλυσιτελὲς γὰρ τοῦτο. Προσεύχεσθε περὶ ἡμῶν· πεποίθαμεν γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχομεν, ἐν πᾶσι καλῶς θέλοντες ἀναστρέφεσθαι. Περισσοτέρως δὲ παρακαλῶ τοῦτο ποιῆσαι, ἵνα τάχιον ἀποκατασταθῶ ὑμῖν. Ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρήνης, ὁ ἀναγαγὼν ἐκ νεκρῶν «τὸν ποιμένα τῶν προβάτων» τὸν μέγαν «ἐν αἵματι διαθήκης αἰωνίου», τὸν κύριον ἡμῶν ᾿Ιησοῦν, καταρτίσαι ἡμᾶς ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ εἰς τὸ ποιῆσαι τὸ θέλημα αὐτοῦ, ποιῶν ἐν ὑμῖν τὸ εὐάρεστον ἐνώπιον αὐτοῦ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΓΙΟΥ ΑΥΞΙΒΙΟΥ Α΄ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΣΟΛΩΝ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην
10: 9-16
Εἶπεν ὁ Κύριος· Ἐγώ εἰμι ἡ θύρα· δι᾽ ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ σωθήσεται καὶ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται καὶ νομὴν εὑρήσει. Ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ· ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν. ᾽Εγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός· ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων·ὁ μισθωτὸς καὶ οὐκ ὢν ποιμήν, οὗ οὐκ ἔστιν τὰ πρόβατα ἴδια, θεωρεῖ τὸν λύκον ἐρχόμενον καὶ ἀφίησιν τὰ πρόβατα καὶ φεύγει καὶ ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει τὰ πρόβατα. Ὁ δὲ μισθωτὸς φεύγει ὅτι μισθωτός ἐστιν καὶ οὐ μέλει αὐτῷ περὶ τῶν προβάτων. ᾽Εγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός, καὶ γινώσκω τὰ ἐμὰ καὶ γινώσκομαιὑπὸ τῶν ἐμῶν,καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα· καὶ τὴν ψυχήν μου τίθημι ὑπὲρ τῶν προβάτων. Καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης· κἀκεῖνα δεῖ με ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσουσιν, καὶ γενήσονται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ








