Αρχική Blog Σελίδα 257

Ομιλία Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στην Υπαπαντή του Κυρίου

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς

Όπου γίνεται λόγος και περί σωφροσύνης και της αντίθετης με αυτήν κακίας. Εκείνη την προγονική κατάρα και καταδίκη προ Χριστού την είχαμε όλοι κοινή και ίδια, εκχυμένη σε όλους από έναν προπάτορα, σαν να αναπτυσσόταν από τη ρίζα του γένους και να ήταν συνημμένη με τη φύσι. Ο καθένας επέσυρε από τον Θεό στην υπόστασί του με όσα έπραττε προσωπικώς ή την μομφή ή τον έπαινο, ενώ δεν μπορούσε να κάμη τίποτε απέναντι σ’ εκείνη την κοινή κατάρα και καταδίκη και απέναντι στον πονηρό κλήρο που κατεβαίνει από επάνω σ’ αυτόν και δι’ αυτού στους απογόνους του.

Άλλ’ ήλθε ο Χριστός ελευθερωτής της φύσεως, που μετέβαλε την κοινή κατάρα σε κοινή ευλογία˙ αφού ανέλαβε την ένοχη φύσι μας από την ακήρατη Παρθένο και την ήνωσε στην υπόστασί του, νέαν, χωρίς να έχη μετάσχει σε παλαιό σπέρμα, την κατέστησε αθώα και δικαιωμένη, ώστε και οι γεννώμενοι από αυτόν έπειτα κατά πνεύμα να μένουν όλοι έξω από την προγονική εκείνη κατάρα και καταδίκη. Τί λοιπόν; Δεν μεταδίδει τη χάρι του σε καθεμιά από τις υποστάσεις μας και δεν λαμβάνει ο καθένας μας άφεσι των πλημμελημάτων του από αυτόν, επειδή αυτός δεν ανέλαβε υπόστασι από εμάς, αλλά την φύσι μας, την οποία ανανέωσε ενωθείς με αυτήν κατά την ιδιαίτερη υπόστασί του; Πώς όμως θα ενεργούσε έτσι, αυτός που θέλει να σωθούν όλοι τελείως και κατήλθε κλίνοντας τους ουρανούς για χάρι όλων και, αφού δι΄ έργων και λόγων και παθημάτων του υπέδειξε κάθε δρόμο σωτηρίας, επανήλθε στους ουρανούς, ελκύοντας προς τα εκεί τους πιστούς τους; Επομένως για να παράσχη τελεία απολύτρωσι όχι μόνο στη φύσι την οποία έλαβε ο ίδιος από εμάς σε αδιάσπαστη ένωση, αλλά και στον καθένα από τους πιστεύοντας σ’ αυτόν; Τούτο λοιπόν έπραξε και δεν έπαυσε να πράττη, συνδιαλλάσσοντας τον καθένα μας δι’ εαυτού προς τον Πατέρα και επαναφέροντας τον καθένα στην υπακοή και θεραπεύοντας κάθε παρακοή.

Γι’ αυτό λοιπόν καθώρισε και θείο βάπτισμα κι’ έθεσε σωτηρίους νόμους, εκήρυξε μετάνοια σε όλους και μετέδωσε δεν μεταδίδει τη χάρι του σε καθεμιά από τις υποστάσεις μας από το σώμα και αίμα του. Διότι δεν είναι γενικώς η φύσις αλλά η υπόστασις του καθενός από τους πιστεύοντας που δέχεται το βάπτισμα και πολιτεύεται κατά τις θείες εντολές και γίνεται μέτοχος του θεουργού άρτου και του ποτηρίου. Δια των μέσων τούτων βέβαια ο Χριστός μας εδικαίωσε υποστατικώς και μας επανέφερε στην υπακοή του ουρανίου Πατρός˙ την ίδια δε τη φύσι που προσέλαβε από εμάς και ανανέωσε, την έδειξε αγιασμένη και διαιωμένη και σε όλα υπήκοο στον Πατέρα, δι’ εκείνων που έπραξε και έπαθε αυτός κατ’ αυτήν ενωμένος με αυτήν υποστατικώς. Ανάμεσα σε αυτά είναι και η εορταζομένη σήμερα από εμάς ανάβασις ή αναβίβασίς του στον παλαιό εκείνο ναό προς καθαρισμό, η προϋπάντησις από τον θεόληπτο Συμεών και η ευχαριστία της Άννας, η οποία παρέμενε στον ναό όλη τη ζωή της.1

Πραγματικά μετά την γέννησι του Σωτήρος από την Παρθένο και την κατά τον μωσαϊκό νόμο περιτομή την ογδόη ημέρα, όπως λέγει ο ευαγγελιστής Λουκάς, «όταν συμπληρώθηκαν οι ημέρες του καθαρισμού αυτών κατά τον νόμο του Μωϋσέως, τον ανέβασαν στα Ιεροσόλυμα για να τον παρουσιάσουν στον Κύριο». Περιτέμνεται κατά τον νόμο, ανεβάζεται κατά το γεγραμμένο, προσφέρεται θυσία κατά τα λεγόμενα στον νόμο Κυρίου. Βλέπετε ότι ο ποιητής και δεσπότης του νόμου γίνεται καθ’ όλα υπήκοος στον νόμο; Επιτελώντας τί με αυτά; Καθιστώντας καθ’ όλα υπήκοο την φύσι μας στον Πατέρα και θεραπεύοντας την κατ’ αυτήν παρακοή μας και μετατρέποντας την γι’ αυτήν κατάρα σ’ ευλογία. Όπως δηλαδή όλη η φύσις μας ήταν στον Αδάμ, έτσι και στον Χριστό˙ και όπως δια του από την γη Αδάμ όλοι όσοι ελάβαμε από εκείνον την ύπαρξι εστραφήκαμε προς την γη και καταρριφθήκαμε, φεύ, στον Άδη, έτσι δια του από τον ουρανό Αδάμ, κατά τον απόστολο, όλοι ανακληθήκαμε στον ουρανό και αξιωθήκαμε την εκεί δόξα και χάρι. Τώρα όμως αξιωθήκαμε μυστικώς, διότι, λέγει «η ζωή σας μαζί με τον Χριστό είναι στον Θεό όταν δε ο Χριστός φανερωθή κατά την δευτέρα επιφάνεια και παρουσία, τότε και σεις όλοι θα φανερωθήτε σε δόξα».2 Ποιοί «όλοι»; Όσοι υιοποιήθηκαν κατά τον Χριστό δια του Πνεύματος αποδείχθηκαν και δια των έργων πνευματικά τέκνα τούτου.

Όταν συμπληρώθηκαν οι ημέρες του καθαρισμού αυτών, τον ανέβασαν στα Ιεροσόλυμα για να τον παρουσιάσουν στον Κύριο. Ποιών «αυτών»; Ο λόγος του νόμου είναι περί των γεννητόρων, καθώς επίσης και των γεννωμένων από την ένωσί τους, που έχουν ανάγκη καθάρσεως. Διότι και ο ψαλμωδός λέγει «συνελήφθηκα σε ανομίες και η μητέρα μου μ’ εκυοφόρησε σε αμαρτίες».3 Εδώ δε που δεν υπάρχουν γεννήτορες, αλλά ήταν μόνο μητέρα, και αυτή Παρθένος, που υπάρχει επίσης γέννησις παιδιού συλληφθέντος ασπόρως, οπωσδήποτε δεν υπήρχε χρεία καθαρισμού, άλλ’ ήταν έργο υπακοής και τούτο, που επανέφερε την παρακούσασα φύσι και απήλειφε την ευθύνη εξ αιτίας της παρακοής. Όταν λοιπόν συμπληρώθηκαν οι ημερες του καθαρισμού των, τον ανέβασαν για να τον παρουσιάσουν στον Κύριο, να τον αφιερώσουν, να καταστήσουν φανερό ότι είναι πρωτότοκος, όπως έχει γραφή στον νόμο του Κυρίου, ότι «κάθε αρσενικό παιδί που διανοίγει την μήτρα, θα αποκληθή αφιερωμένο στον Κύριο».4

Και όμως αυτός είναι ο μόνος που διάνοιξε μήτρα, αφού εκυοφορήθηκε χωρίς γεννετήσια ένωσι με μόνο το προσφώνημα και το μήνυμα του Θεού, που εδέχθηκε στις ακοές της η Παρθένος δι’ αγγέλου˙ πώς λοιπόν ο νόμος λέγει «κάθε αρσενικό παιδί που διανοίγει μήτρα»; Όπως πολλοί λέγονται προφήτες και πολλοί χρισμένοι, καθώς λέγει ο Θεός δια του ψαλμωδού, «μη εγγίζετε τους χρισμένους μου και μη κακοποιήτε τους προφήτες μου»,5 ενώ ένας είναι ο Χριστός και ένας μόνο ο Προφήτης αυτός, έτσι λέγεται ότι και κάθε πρωτότοκο διανοίγει μήτρα, άλλ’ ο αληθώς διανοίξας είναι αυτός ο μόνος άγιος του Ισραήλ. Λέγει δε ότι τον ανέβασαν για να δώσουν θυσία κατά το λεγόμενο στον νόμο του Κυρίου, ένα ζεύγος τρυγονιών ή δύο νεοσσούς περιστεριών». Το μεν ζεύγος των τρυγονιών λοιπών, δηλώνοντας την σωφροσύνη των γονέων, είχε κάποια σχέσι προς τους συνεζευγμένους κατά τον νόμο του γάμου, προεδήλωναν σαφώς την Παρθένο και τον γεννηθέντα από την Παρθένο αυτή που είναι έως το τέλος Παρθένος. Και πρόσεξε την ακρίβεια του νόμου. Πραγματικά για τα τρυγόνια είπε ζεύγος διότι υπαινίσσονται τους συνεζευγμένους σε γάμο, ενώ για τα περιστεράκια το απέφυγε τούτο˙ διότι άπειροι γάμου ήσαν και η μητέρα και ο υιός. Αλλά ο μεν νόμος, προμηνύοντας από παλαιά την παρθενική γέννησι, τέτοια χρησμοδοτεί και με τέτοια την προτυπώνει˙ τώρα δε που ωδηγήθηκε στον ναό ο ίδιος ο παραδόξως γεννηθείς, το άγιο Πνεύμα ετοίμασε άλλα τρυγόνια και άλλους νεοσσούς περιστεριών περισσότερο ταιριαστούς. Ποιούς λοιπόν; Τον Συμεών και την Άννα, τους οποίους είτε νεοσσούς περιστεριών τους ειπή κανείς, λόγω της τελείως νηπιακής διαθέσεως προς την κακία, είτε τρυγόνια για το άκρο ύψος της σωφροσύνης, σωστά αθ ειπή.

Αλλά ο μεν Συμεών, για να διέλθωμε σύντομα τα ευαγγελικά λόγια, δίκαιος και ευλαβής και προεμπνευσμένος από άγιο Πνεύμα, ήλθε στον ναό κινημένος και τώρα από αυτό, προϋπάντησε και ασπάσθηκε τούτο το ουράνιο και επίγειο βρέφος, προφέροντας σ’ αυτό ως Θεόν τον ύμνο και την ικεσία, παρακαλώντας ν’ απαλλαγή ειρηνικά από το σώμα και διακηρύσσοντας σε όλους ότι αυτό είναι το σωτήριο φως, ισχυριζόμενος δε ότι τούτο έχει τεθή σε πτώσι των απιστούντων και σε ανάστασι των πιστευόντων σ’ αυτό.

Έπειτα συνωμίλησε με την Παρθένο και Μητέρα του βρέφους, δεικνύοντας από την οδύνη για τον μελλοντικό σταυρό του παιδιού ότι θα φανερωθή κατά φύσι μητέρα του τώρα θεανθρώπου βρέφους και ό,τι αφού αποκαλύψη τους αμφιβόλους γι’ αυτό λογισμούς θα τους απαλείψη από τις καρδιές˙ διότι και ο Συμεών την γνησία μητέρα του αμφιβόλου παιδιού 6 προσδιώρισε από την σχετική με το πάθος οδύνη και από την γι’ αυτό το πάθος σφοδρά λύπη και συμπάθεια.

Η δε προφήτις Άννα, χήρα του Φανουήλ ηλικίας ογδόντα τεσσάρων ετών, επιδιδομένη σε νηστείες και δεήσεις και μη απομακρυνομένη καθόλου από τον ναό, καταληφθείσα τότε περισσότερο από θείο Πνεύμα ευχαρίστησε τον Θεό και ευαγγελίσθηκε ότι θα έλθη η λύτρωσις σ’ όσους την προσδέχονται, δεικνύοντας ότι αυτή είναι το βρέφος τούτο. Τέτοια λογικά τρυγόνια προέπεμψε το άγιο Πνεύμα προς προϋπάντησι του Χριστού, καθώς ανέβαινε στον ναό και μας έδειξε οποίοι πρέπει να είναι οι δεχόμενοι μέσα τους τον Χριστό, και οποίοι και οποίες πρέπει να είναι αυτές που έχασαν τους άνδρες των και αυτοί που έχασαν τις συζύγους των. Διότι η Άννα αυτή ήταν χήρα του Φανουήλ αλλά και προφήτις. Πώς; Διότι, αφού άφησε τις κοσμικές και βιωτικές φροντίδες, δεν εγκατέλειψε τον ναό˙ διότι είχε άμωμο τον βίο διημερεύοντας και διανυκτερεύοντας με νηστείες και αγρυπνίες, με προσευχές και ψαλμωδίες. Γι’ αυτό και η γυναίκα αυτή τον Κύριο, που ελάτρευε με έργα, ευλόγως τον ανεγνώρισε όταν ήλθε, όπως λέγει προς αυτόν ο ψαλμωδός προφήτης, «θα ψάλω και θα προσέξω στην τελεία οδό, πότε θα έλθης προς εμένα».7

Τέτοιες και τέτοιοι πρέπει να είναι όσοι από τον γάμο δια της έντιμης χηρείας αποφασίζουν να προσέλθουν προς τον παρθενικό βίο ή στην συμβίωσι. Εάν λοιπόν καταφρονήσης τελείως την δευτέρα συζυγία ως χαμερπή, κράτησε σταθερά την πρόθεσί σου, βάδιζε στα ίχνη των από την αρχή έως το τέλος αγάμων. Κάποτε είχε και ο Πέτρος πεθερά, αλλά δεν υστέρησε του παρθένου Ιωάννου, όταν έτρεξε προς το ζωαρχικό μνήμα˙ σε μερικά σημεία μάλιστα και υπερτέρησε, γι’ αυτό και από τον κοινό δεσπότη κατέστη κορυφαίος των κορυφαίων. Προς τόσο ύψος αναβιβάζει ο πόθος που μεταφέρεται από την σάρκα προς το πνεύμα.

Εσύ δε πρόσεχε, μη τυχόν από μεν την συζυγία απόσχης ως πάνδημη, την δε αγαμία δεν επιτύχης ως δυσέφικτη, οπότε θα εκτραπής και χωρίς να το καταλάβης θα καταπέσης, διότι θ’ ακολουθής όχι τα κατά νόμο ούτε τα υπέρ νόμο, αλλά τα παρά νόμο. Αν εμείς τους ευρισκομένους σε χηρεία, εφ’ όσον δεν σωφρονούν, τους θεωρούμε κατακρίτους, ενώ, και αν συνέλθουν νομίμως σε δεύτερο γάμο, δεν τους θεωρούμε εντελώς αμέμπτους (ο Παύλος έλεγε ότι αθέτησαν την πρώτη πίστι), πόσο μεγαλυτέρας καταδίκης άξιοι είναι εκείνοι που, ενώ συζούν με γυναίκες, δεν απέχουν της πορνείας; Πορνεία, η οποία επέφερε τον παγκόσμιο εκείνο κατακλυσμό σε αυτούς που ωνομάσθηκαν αρχικώς υιοί Θεού και προεκάλεσε τον από τον ουρανό εμπρησμό στους Σοδομίτες και έφερε στους Ισραηλίτες την ήττα από τους Μωαβίτες και τον πολυάνθρωπο εκείνο φόνο, τώρα δε, νομίζω, φέρει σ’ εμάς τις από τα αλλόφυλα έθνη ήττες και τις πολυειδείς από μέσα και έξω κακώσεις και συμφορές; Υιούς δε Θεού εκάλεσε η Γραφή πρώτους τους απογόνους του Ενώς, ο οποίος πρώτος ήλπισε ότι θα καλήται με το όνομα του Κυρίου.8 Ήταν δε αυτός υιός του Σήθ, του οποίου το γένος ήταν διαφορετικό από το καταραμένο γένος του Κάϊν και εζούσε σωφρόνως. Εξ αιτίας αυτών εστεκόταν ακόμη τότε ο κόσμος, έως ότου κατά το γεγραμμένο είδαν ότι οι θυγατέρες των ανθρώπων, δηλαδή οι κόρες από την γενεά του Κάϊν, ήσαν ωραίες και γοητευμένοι από την πορνική ομορφιά τους επήραν όσες εδιάλεξαν από όλες αυτές και έμαθαν τα έργα τους. Τότε αυξήθηκε η κακία επάνω στη γη, ήλθε ο κατακλυσμός και τους εξαφάνισε όλους˙ και αν τότε δεν ευρίσκονταν επάνω στη γη σώφρονες, ο Νώε και οι υιοί του Νώε (τούτο δε φανερώνεται από το γεγονός ότι ο καθένας ήταν σύζυγος μιας γυναικός με την οποία εισήλθε στην κιβωτό), δεν θα υπολειπόταν καμμιά ρίζα και αρχή για τη γένεσι δευτέρου κόσμου.

Βλέπετε ότι εξ αιτίας των πορνευόντων θα καταστρεφόταν παλαιά ο κόσμος αυτός, αν δεν διατηρείτο από τους σωφρονούντας; Αυτοί δε που δεν είναι άξιοι ούτε του παρόντος κόσμου, αφού τον μεταβάλλουν σε ακοσμία, πώς δεν θα εξωσθούν και από τον μέλλοντα αιώνα, παραδιδόμενοι στο πυρ της γεέννης, διότι δεν άνθεξαν στο πύρ των σαρκικών ηδονών, αν δεν σπεύσουν τώρα να το αποσβέσουν δια της μετανοίας και να ξεπλύνουν με τα δάκρυα τούς από αυτό γενομένους ήδη μολυσμούς; Ας μη αγνοούν δε και τούτο, ότι αν δεν σπεύσουν ν’ αντισταθούν στο πάθος δια της μετανοίας, με τον καιρό θα παραδοθούν σε χειρότερα παρά φύσι πάθη, τα οποία είναι γεννήματα πορνικής επιθυμίας, ελκύει δε εδώ το πυρ της γεέννης, για να συναρπάση από εδώ τους ακολάστους σ’ αιώνια κόλασι.

Ποιός δεν γνωρίζει τους Σοδομίτες και την παρανομωτέρα από πορνεία έξαψί τους και την παραδοξοτέρα βροχή του πυρός επάνω σ’ αυτούς και την απώλεια; Πολλές φορές μάλιστα ολόκληρη πόλις υπέστη τις συνέπειες της διαγωγής ενός μόνο ασελγούς ανδρός, όπως συνέβηκε στην πόλι των Σικίμων, οι οποίοι αφανίσθηκαν τελείως από τα παιδιά του Ιακώβ, επειδή ο Συχέμ άρπαξε την θυγατέρα του Ιακώβ Δείνα.9 Αλλά για ν’ αφήσωμε τώρα τους προ του νόμου, ο ίδιος ο μωσαϊκός νόμος δεν παραγγέλλει να λιθοβολήται η νύφη, αν δεν ευρεθή παρθένος, η δε πορνευομένη κόρη ιερέως να καίεται στο πύρ; Δεν απαγορεύει δε να προσφέρεται στον ναό του Κυρίου ο μισθός πόρνης; Όταν δε οι Ισραηλίτες συνήλθαν πορνικώς με τις Μωαβίτιδες, έπεσαν με μάχαιρα σε μια ημέρα είκοσι τρεις χιλιάδες άνδρες. Γι’ αυτό και ο μέγας Παύλος μας λέγει˙ «μη πορνεύετε, όπως επόρνευσαν μερικοί από αυτούς και έπεσαν σε μια ημέρα είκοσι τρεις χιλιάδες».10 Τέτοια είναι τα επιτίμια της πορνείας και προ του μωσαϊκού νόμου και στο νόμο και δια του νόμου. Τί πρέπει λοιπόν ν αισθανώμαστε εμείς που, ενώ έχομε διαταχθή να σταυρώσωμε τη σάρκα μαζί με τις επιθυμίες, περιπίπτομε πάλι στα ίδια, εξ αιτίας των οποίων έρχεται η οργή του Θεού προς τους υιούς της απειθείας; Που, ενώ διαταχθήκαμε να νεκρώσωμε τα μέλη τα επί της γης, πορνεία, ακαθαρσία, πάθος κακό και την επιθυμία, δεν εφαρμόζομε την παραίνεσι;11 δεν θα φοβηθούμε λοιπόν κάποτε, αν όχι τίποτε άλλο, τουλάχιστο τις θεομηνίες, τις από κάτω, τις από επάνω, τις περασμένες, τις μελλοντικές εκείνες και αιώνιες που μας απειλούν; Δεν θα σεβασθούμε την κατά σάρκα επιφάνεια του ηλίου της δικαιοσύνης Χριστού, ώστε να περιπατήσωμε προσεκτικά σαν σε ημέρα; Δεν θα φρίξωμε τις αποστολικές προειδοποιήσεις και αποφάσεις και παραινέσεις, που λέγουν, «δεν γνωρίζετε ότι είσθε ναοί Θεού και μέσα σας κατοικεί το Πνεύμα του Θεού; Όποιος φθείρει το ναό του Θεού, θα τον φθείρη ο Θεός»12 ˙ και πάλι, «φανερά είναι τα έργα της σαρκός, που είναι πορνεία, ακαθαρσία, ασέλγεια και τα όμοια, για τα οποία προλέγω, όπως και ήδη προείπα, ότι όσοι πράττουν τέτοια δεν θα κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού»13˙ και πάλι, «τούτο να γνωρίζετε, ότι κάθε πόρνος ή ακάθαρτος ή πλεονέκτης, δηλαδή ειδωλολάτρης, δεν έχει κληρονομία στη βασιλεία του Χριστού και Θεού»14˙ και πάλι, «τούτο είναι το θέλημα του Θεού, ο αγιασμός μας, η αποχή από την πορνεία˙ διότι δεν μας εκάλεσε ο Θεός για ακαθαρσία, αλλά για αγιασμό˙ επομένως όποιος το αθετεί, δεν αθετεί άνθρωπο, αλλά τον Θεό που δίδει το άγιο Πνεύμα του σ’ εμάς».15

Ποιός θα μπορούσε να συλλέξη όλες τις παραγγελίες των Αποστόλων και των προφητών για το θέμα τούτο; Σ’ αυτούς ακριβώς που σωφρονούν και γι΄ αυτό ευρίσκονται ανάμεσα στα μέλη του Χριστού, τί παραγγέλλει ο απόστολος; «Σας έγραψα στην επιστολή, μη συναναστρέφεσθε πόρνους».16 Πραγματικά επειδή εκείνοι δεν εντρέπονται οι ίδιοι, συμβουλεύει τους άλλους να τους αποφεύγουν και να τους εντροπιάζουν, λέγοντας προς αυτούς, «εάν κάποιος κατ’ όνομα αδελφός είναι πόρνος, με αυτόν˙ ούτε να συντρώγετε».17 Βλέπεις ότι όποιος κυλίεται στην πορνεία είναι κοινό μόλυσμα της Εκκλησίας, και γι’ αυτό πρέπει όλοι να τον αποφεύγουν και να τον απομακρύνουν; Ο ίδιος δε ο Παύλος παρέδωσε στον Σατανά τον πορνεύοντα στην Κόρινθο και δεν συνέστησε προς αυτόν αγάπη ούτε τον προσέλαβε, έως ότου επέδειξε την μετάνοια ικανοποιητικώς.

Σώζε οπωσδήποτε την ψυχή σου από τα τόσα κακά, ώ άνθρωπε, των παρόντων και των μελλόντων, των τελευταίων διττών μάλιστα, και στον μέλλοντα και στον παρόντα αιώνα. Το γένος του Ησαύ ήταν απόβλητο, διότι εκείνος ήταν πόρνος και βέβηλος, και ο Ροβοάμ έχασε το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας, επειδή ο πατέρας του Σολομών, γυναικομανής περισσότερο από κάθε άλλον, επέθανε χωρίς να πάθη τούτο ο ίδιος λόγω του Δαβίδ, ο οποίος το προσαφθέν κάποτε σε βάρος του άγος εκαθάρισε με ροές δακρύων και με τα άλλα έργα της μετανοίας. Αποφεύγετε την πορνεία, αδελφοί, παραγγέλλει πάλι ο απόστολος.18 Αν την απέφευγε ο Σαμψών, δεν θα έπιπτε στα χέρια της Δαλιδάς, ώστε μαζί με τα μαλλιά του να χάση και την δύναμί του, δεν θα ετυφλωνόταν, δεν θα έχανε αδόξως τη ζωή του μαζί με τους αλλοφύλους. Αν την απέφευγαν οι οδηγούμενοι από τον Μωϋσή ως στρατηγό και νομοθέτη Ιουδαίοι δεν θα εθυσίαζαν στον Βεελφεγώρ, δεν θα έτρωγαν θυσίες, δεν θα έπιπταν όσο έπεσαν. Αν την απέφευγε ο Σολομών, δεν θ’ απομακρυνόταν από τον Θεό που τον κατέστησε βασιλέα και σοφό ούτε θα ανήγειρε ναούς και είδωλα.

Βλέπετε ότι το πάθος της πορνείας ωθεί τον άνθρωπο και προς ασέβεια; Ούτε το κάλλος της Σωσάννης, που εξαπάτησε στη Βαβυλώνα τους πρεσβυτέρους, θα εθριάμβευε έπειτα και θα συνεκάλυπτε τον λιθοβολισμό, αν αυτοί απέφευγαν από την αρχή το βδέλυγμα και δεν την παρατηρούσαν κάθε μέρα ακολάστως πρωτύτερα. Ούτε ο Ολοφέρνης θα εκοιτόταν με κομμένον τον λαιμό ο άθλιος, αν προηγουμένως, όπως έχει γραφή, δεν είλκυε τον οφθαλμό του το σανδάλιο της Ιουδίθ και δεν αιχμαλώτιζε την ψυχή του η ομορφιά της. Γι’ αυτό λέγει ο Ιώβ˙ «έβαλα κανόνα στους οφθαλμούς μου, και δεν θα προσέξω παρθένο»,19 πόσο μάλλον άσεμνο γύναιο, άγαμο ή έγγαμο.

Ή αγαμία θεοφιλή να τηρής, αγαπητέ, ή συζυγία θεόδοτη. Πίνε ύδατα απ΄οτα πηγάδια σου, κι αυτό με σωφροσύνη, άπεχε δε τελείως από νοθευμένο ποτό, διότι είναι ύδωρ Στυγός, ρεύμα του ποταμού Αχέροντος, είναι γεμάτο θανατηφόρο ιό, έχει τη δύναμι δηλητηρίου˙ διότι έχει την ιδιότητα να ρίπτη τους μυχούς του Άδη. Απόφευγε το μέλι από πορνικά χείλη, διότι έχουν την ιδιότητα να επαλείφουν πορνικό θάνατο, που είναι ο χωρισμός από το Θεό. Προς αυτόν λέγει ο Δαβίδ, «εξωλόθρευσε όλους όσοι πορνεύουν».20 Είναι λοιπόν ανάγκη να καθαρεύη ή να καθαίρεται κι έτσι να μένη διαρκώς αμίαντος αρκούμενος στις επιτρεπτόμενες ηδονές, αυτός του οποίου το σώμα έγινε ναός του Θεού δια του Πνεύματος και το Πνεύμα του Θεού κατοικεί σ’ αυτό, να σπεύδη προς απόκτησι αγνείας και σωφροσύνης και προς αποφυγή πορνείας και κάθε ακαθαρσίας, για να παραμείνωμε αιωνίως ευφραινόμενοι μαζί με τον άφθαρτο νυμφίο στις αγνές παστάδες, με τις πρεσβείες της αειπαρθένου και παναμώμου και υπερδοξασμένης Μητέρας που τον εγέννησε παρθενικώς για την σωτηρία μας˙ τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Γένοιτο.

1. Λουκά 2, 22 – 38.
2. Κολ. 3, 3.
3. Ψαλμ. 50, 7.
4. Έξ. 13, 2. 12.15. Λουκά 2.23.
5. Ψαλμ. 104, 15.
6. Αμφίβολο παιδί είναι ο Χριστός λόγω της διπλής ιδιότητός του, θείας και ανθρωπίνης.
7. Ψαλμ. 100,1.
8. Γεν. 4, 26.
9. Γεν. 34, 1 έ έ.
10. Α’ Κορ. 10, 8.
11. Κολ. 3, 5.
12. Α’ Κορ. 3, 16.
13. Γαλ. 5, 19.
14. Εφ. 5, 5.
15. Α’ Θεσσ. 4, 3.
16. Α’ Κορ. 5, 9.
17. Α’ Κορ. 5, 11.
18. Α’ Κορ. 6, 18.
19. Ιώβ 31, 1.
20. Ψαλμ. 72, 27,
 
Η/Υ επιμέλεια: Σοφίας Μερκούρη.
Πηγή: Ορθόδοξη Πορεία

Ὁμιλία, σὺν Θεῷ ἁγίῳ, εἰς τὴν Ὑπαπαντὴν τοῦ Κυρίου

«Σήμερον ἡ ἱερὰ Μήτηρ καὶ τοῦ ἱεροῦ
ὑψηλοτέρα, ἐπὶ τὸ ἱερὸν παραγέγονεν,
ἐμφανίζουσα τῷ κόσμῳ τὸν τοῦ κόσμου Ποιητὴν
καὶ τοῦ Νόμου πάροχον∙ ὃν ἐν ἀγκάλαις
δεξάμενος ὁ πρεσβύτης Συμεών, ἐκραύγαζεν∙
Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν Σου, ὅτι εἶδόν Σε,
τὸν Σωτῆρα τῶν ψυχῶν ἡμῶν.»
 
(Ἰδιόμελον Λιτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς)
 
Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ
 
Η Υπαπαντή του Κυρίου. Από επιστήλιο του 13ου αιώνα, Εικονοφυλάκιο Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή, Καλοπαναγιώτης

Μὲ τέτοιους ὡραίους ὕμνους καὶ ἄσματα πνευματικά, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, δοξολογεῖ σήμερα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας τὸν Δεσπότη Χριστὸ καὶ τὴν ἄχραντη Μητέρα Του Παναγία, ἑορτάζοντας καὶ πανηγυρίζοντας τὴ λαμπρὴ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς. Μίας ἑορτῆς μὲ διπλὸ χαρακτήρα, ποὺ θεωρεῖται δηλαδὴ καὶ Δεσποτικὴ καὶ ταυτόχρονα Θεομητορικὴ ἑορτή, καθόσον στὸ ἑορταζόμενο γεγονὸς τοῦτο κυριαρχοῦν καὶ τιμοῦνται ἰδιαίτερα, τόσο ὁ ἐνανθρωπήσας καὶ νηπιάσας Δεσπότης Χριστός, ὅσο καὶ ἡ Θεοτόκος Μαρία, ἡ ἀνύμφευτος Μητέρα Του καὶ Παρθένος.

Ἡ σημερινὴ ἑορτὴ εἶναι ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες ποὺ θέσπισε ἡ Ἐκκλησία μας, γνωστὴ ἤδη ἀπὸ τὸν 4ο αἰώνα, καὶ τοῦτο, γιατὶ ἔχουμε σαφὴ ἀναφορά της, ἀκριβὴ ἐξιστόρηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ στὴν Καινὴ Διαθήκη, καὶ συγκεκριμένα στὸ Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο, στὴν ὡραιότατη περικοπή, ποὺ μόλις διαβάσαμε.

Ἀφοῦ συμπληρώθηκαν οἱ 40 ἡμέρες, ποὺ ὁ Μωσαϊκὸς Νόμος καθορίζει γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῆς μητέρας νεογέννητου παιδιοῦ, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος καὶ ὁ Ἰωσὴφ ὁδήγησαν τὸ θεῖο Βρέφος στὰ Ἱεροσόλυμα, γιὰ νὰ τὸ παρουσιάσουν, νὰ τὸ προσφέρουν στὸν Κύριο. Διότι ἦταν ἐπίσης ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, κάθε πρωτότοκο ἀρσενικὸ παιδὶ νὰ ἀφιερώνεται στὸν Κύριο: «Πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν ἅγιον τῷ Κυρίῳ κληθήσεται». Ἡ ἀφιέρωση δὲ αὐτὴ τοῦ πρωτότοκου ἀγοριοῦ ἔπρεπε νὰ συνοδεύεται ἀπὸ μία προσφορά, μία θυσία ἀπὸ τοὺς γονεῖς του: Εἴτε ἑνὸς προβάτου χρονιάρικου, εἴτε, ἂν ἦταν φτωχὴ ἡ οἰκογένεια, δύο τρυγονιῶν ἢ δύο περιστεριῶν. Καὶ ὁ Δεσπότης τῶν ἁπάντων καὶ Νομοθέτης τοῦ λαοῦ Του Ἰσραήλ, ποὺ ἐνανθρώπησε, ὄχι γιὰ νὰ καταργήσει τὸν Νόμο, ἀλλὰ νὰ τὸν συμπληρώσει καὶ ἀναγάγει σὲ ὕψιστη τελειότητα, τηρώντας ἀπὸ ἄκρα συγκατάβαση καὶ ταπείνωση τὸν Νόμο, γίνεται ὑπήκοος στὰ νομικὰ αὐτὰ διατάγματα καὶ προσάγεται στὸν ναὸ τοῦ Σολομῶντος ἀπὸ τοὺς ἁγίους Του γονεῖς, πού, ὡς πτωχοί, προσέφεραν τρυγόνια καὶ περιστέρια στὸν ναό. Παρόμοια καὶ ἡ ἄμωμη Μητέρα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ δὲν εἶχε ἀνάγκη καθαρισμοῦ, ἀφοῦ εἶχε κυοφορήσει «ἐκ Πνεύματος ἁγίου», ὑπὲρ τὴ φύση, τήρησε ὅμως καὶ αὐτὴ τὴ σχετικὴ διάταξη τοῦ Νόμου.

Ἀκολουθώντας ἀπὸ ἀρχαιότατους χρόνους μέχρι σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τὸ ἅγιο τοῦτο ὑπόδειγμα τοῦ Κυρίου καὶ τῆς Μητέρας Του, ἔχει θεσπίσει, ὡς γνωστόν, εἰδικὴ Ἀκολουθία στὰ Εὐχολόγια, ὅταν σαραντίσει ἡ μητέρα καὶ τὸ παιδί, ὁπότε προσάγεται τὸ νεογέννητο ἀπὸ τὴ μητέρα του στὸν ναὸ καὶ τὸ ἐκκλησιάζει ὁ ἱερέας, διαβάζοντας ὡραιότατες σχετικὲς εὐχές.

Ο Θεοδόχος Συμεών και ο Κύριος (1192 μ.Χ.). Ιερά Μονή Παναγίας του Άρακα, Λαγουδερά

Τότε στὰ Ἱεροσόλυμα, γιὰ νὰ ἐπανέλθουμε στὸ εὐαγγελικό μας ἀνάγνωσμα, ζοῦσε ἕνας δίκαιος καὶ εὐλαβὴς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὁ Συμεών, ὑπέργηρος στὴν ἡλικία. Αὐτός, γιὰ τὴν ἁγιότητα τοῦ βίου του, εἶχε λάβει ἀποκάλυψη ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅτι δὲν θὰ πέθαινε πρὶν νὰ ἰδεῖ μὲ τοὺς σωματικοὺς ὀφθαλμοὺς τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία, τὸν σαρκωθέντα Χριστόν. Παρόλο δέ, ποὺ δὲν ἀναφέρεται μὲ σαφήνεια στὸ Εὐαγγέλιο, οἱ ἑρμηνευτές, οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ἀποδίδουν τὸ ἱερατικὸ ἀξίωμα, ὅτι δηλαδὴ ὑπηρέτησε ὡς ἱερέας στὸν ναὸ τοῦ Σολομῶντος. Ἐκείνη λοιπὸν τὴ στιγμή, ποὺ ἡ ἁγία οἰκογένεια εἰσερχόταν στὸν ναό, ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁδήγησε τὸν γέροντα Συμεὼν στὸ ἱερὸ τοῦ ναοῦ. Μάλιστα, κάποιοι Πατέρες, ἑρμηνεύοντας τοῦτο τὸ χωρίο, λέγουν ὅτι δὲν μετέβη μὲ τὰ πόδια στὸν ναὸ ὁ Συμεών, ἀλλὰ τὸν μετέφερε ἐκεῖ ὑπερφυσικὰ ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἔλαβε λοιπὸν τότε ὁ Συμεὼν στὶς ἀγκάλες του τὸ θεῖο Βρέφος καὶ δοξολόγησε τὸν Θεό, ποὺ τὸν ἀξίωσε νὰ ζήσει τὴν ἐκπλήρωση τῆς προφητείας ποὺ εἶχε λάβει, καὶ ἀναφώνησε μὲ κατάνυξη: «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν Σου, Δέσποτα…Τώρα, Κύριε, λάβε τὴν ψυχή μου εἰρηνικά, γιατὶ τὰ μάτια μου ἀντίκρυσαν τὸν Υἱό Σου, ποὺ ἀπέστειλες Σωτήρα ὅλου τοῦ κόσμου, ποὺ εἶναι τὸ φῶς τὸ ἀληθινό, ποὺ θὰ φωτίσει τοὺς ἐθνικοὺς εἰδωλολάτρες νὰ σὲ γνωρίσουν καὶ ἡ δόξα τοῦ ἐκλεκτοῦ Σου λαοῦ Ἰσραήλ.» Καὶ στὴν ἀπορία τοῦ Ἰωσὴφ καὶ τῆς Θεοτόκου, γιὰ ὅσα ἄκουσαν, εὐλογώντας τους ὁ Συμεών, ἀπευθύνθηκε προφητικὰ στὴν Παναγία μας, λέγοντας πὼς ὁ υἱός της, ὁ Ἰησοῦς μας, θὰ εἶναι ἡ σωτηρία ὅσων Ἰσραηλιτῶν θὰ πιστεύσουν σ᾽ Αὐτὸν, ὡς τὸν ἐνανθρωπήσαντα Μεσσίαν, καὶ ἀπώλεια ὅσων θὰ Τὸν ἀπορρίψουν καὶ ἀπιστήσουν σ᾽ Αὐτόν. Καὶ θὰ εἶναι, στοὺς αἰῶνες, σημεῖον ἀντιλεγόμενον. Πράγματι, τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας εἶναι μέχρι σήμερα δυστυχῶς ἀντιλεγόμενον, γιὰ ὅσους ἀρνοῦνται νὰ δεχθοῦν τὸ φῶς τῆς ἀλήθειας τοῦ Εὐαγγελίου, τῆς ἁγίας διδασκαλίας Του. Κι ἀκόμη τῆς προεῖπε γιὰ τὸ δίκοπο μαχαίρι τοῦ πόνου καὶ τῆς θλίψης, ποὺ θὰ διαπερνοῦσε τὴν ἁγία της ψυχή, ὅταν θὰ ἔβλεπε τὸν γλυκύτατο Υἱό της καρφωμένο στὸν Σταυρὸ ἀπὸ τὸ ἀχάριστο γένος τῶν Ἑβραίων. Μὰ καὶ τοῦτο ἦταν στὸ σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας, γιὰ νὰ ξεκαθαρίσουν οἱ ἀληθινὰ πιστοὶ ἀπὸ τοὺς ἀπίστους. Γιατί, δὲν νοεῖται πίστη, δὲν νοεῖται πιστός, χωρὶς ἀποδοχὴ τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ, χωρὶς ἀποδοχὴ τοῦ Σταυροῦ στὴ ζωή μας, ὡς ὀργάνου καὶ τρόπου σωτηρίας. Γι᾽ αὐτὸ καὶ κάποιοι ἑρμηνευτὲς τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τὸ συμβολικὸ ὄνομα ἢ τὸν ἀριθμὸ τοῦ ὀνόματος τοῦ θηρίου, δηλαδὴ τοῦ ἀντιχρίστου, τὸ γνωστὸ ΧΞϚ´, τὸν ἑρμηνεύουν ἀναγωγικὰ ὡς τὰ ἀρκτικὰ τῶν λέξεων Χριστιανισμὸς Ξένος Σταυροῦ.

Η Υπαπαντή του Κυρίου. 16ος αιώνας, Ιερά Μητρόπολις Μόρφου

Δὲν εἶχε προλάβει νὰ τελειώσει τὶς προφητικές του ρήσεις ὁ Συμεών, καὶ ἐκείνη τὴ στιγμὴ ὁδηγήθηκε στὸν ναό, πάλιν ἀπὸ τὸν Θεό, ἕνας ἄλλος ἐκλεκτὸς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἄννα ἡ προφήτιδα, ποὺ καταγόταν ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Ἀσήρ, χήρα ἐτῶν 84, ποὺ διερχόταν τὴ ζωή της μὲ νηστεῖες καὶ προσευχές. Ἐμπνεόμενη λοιπὸν ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κι αὐτή, ἄρχισε νὰ δοξολογεῖ τὸν Κύριο, ποὺ ἐνανθρώπησε γιὰ τὴ σωτηρία μας, καὶ νὰ ἀποκαλύπτει πὼς ἐκεῖνο τὸ ταπεινὸ καὶ πτωχὸ βρέφος ἦταν ὁ Μεσσίας Χριστός, ποὺ αἰῶνες ἀνέμενε ὁ κόσμος γιὰ νὰ τὸν λυτρώσει ἀπὸ τὴν καταδυναστεία τοῦ διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ θανάτου.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ μεγάλη σημερινὴ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, δηλαδὴ τῆς ὑποδοχῆς τοῦ Χριστοῦ στὸν ναὸ ἀπὸ τὸν δίκαιο Συμεών, ποὺ κατέστη ἔτσι καὶ τιμᾶται ὡς Θεοδόχος, ἔχει πολλὰ νὰ διδάξει ἐμᾶς, ποὺ συναθροιστήκαμε σήμερα ἐδῶ νὰ δοξολογήσουμε τὸν Θεὸ καὶ τὴν Παναγία Του Μητέρα. Γιατὶ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ ἔχουμε χρέος νὰ ἀγωνισθοῦμε πνευματικά, νὰ καθαρίσουμε μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ τὴν ψυχή μας, τὸν ναὸ τῆς καρδιᾶς μας ἀπὸ τὰ ἁμαρτωλὰ πάθη, καθὼς ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μᾶς τὸ ζητεῖ: «Υἱέ μου, δός μου σὴν καρδίαν». Κι ἅμα καθαρίσει ἡ ψυχή μας μὲ τὴ μετάνοια, τὴν προσευχή, τὴ νηστεία, τὴν Ἐξομολόγηση, τὰ ἔργα τῆς πίστης, τῆς ἀγάπης, τῆς ἐλεημοσύνης, ἰδιαίτερα δὲ μὲ τὴ Θεία Μετάληψη τῶν ἁγίων Μυστηρίων, τότε θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς θεοδόχοι, νὰ λάβουμε τὸν Χριστό, ὄχι γιὰ λίγο στὰ χέρια μας τὰ σωματικά, μὰ στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας γιὰ πάντα, κι ἔτσι θὰ μποροῦμε ἐπάξια νὰ τὸν δοξάζουμε, σὰν τὴν προφήτιδα Ἄννα, καὶ σὲ τούτη τὴ ζωή, καὶ στὴν ἄλλη, τὴν ἐρχόμενη, τὴν αἰώνια, μὲ τὶς εὐχὲς καὶ ἱκεσίες τῆς Παναγίας μας Θεοτόκου καὶ ὅλων τῶν ἁγίων. Ἀμήν!

Διακο-Διονύσιος Φιρφιρής: Λέγε Συμεών (στιχηρό Υπαπαντής)

Ἦχος α’
Γερμανοῦ Πατριάρχου

Λέγε Συμεών, τίνα φέρων ἐν ἀγκάλαις, ἐν τῷ ναῷ ἀγάλλῃ; τίνι κράζεις καὶ βοᾷς; Νῦν ἠλευθέρωμαι· εἶδον γὰρ τὸν Σωτῆρά μου· Οὗτός ἐστιν, ὁ ἐκ Παρθένου τεχθείς, οὗτός ἐστιν ὁ ἐκ Θεοῦ Θεὸς Λόγος, ὁ σαρκωθεὶς δι’ ἡμᾶς, καὶ σώσας τὸν ἄνθρωπον· Αὐτὸν προσκυνήσωμεν.

Ματθαίος Τσαμκιράνης: Καταβασίες Υπαπαντής

Καταβασίες της Υπαπαντής του Πέτρου Λαμπαδαρίου, ειρμολόγιο σύντομο,  Ήχος γ´

 
Χέρσον αβυσσοτόκον πέδον ήλιος, επεπόλευσέ ποτε, ωσεί τείχος γάρ επάγη, εκατέρωθεν ύδωρ, λαώ πεζοποντοπορούντι, καί θεαρέστως μέλποντι. Άσωμεν τώ Κυρίω, ενδόξως γάρ δεδόξασται.
 
Τό στερέωμα, τών επί σοί πεποιθότων, στερέωσον Κύριε τήν Εκκλησίαν, ήν εκτήσω, τώ τιμίω σου αίματι.
 
Εκάλυψεν ουρανούς, η αρετή σου Χριστέ, τής κιβωτού γάρ προελθών,τού αγιάσματός σου, τής αφθόρου Μητρός, εν τώ ναώ τής δόξης σου, ώφθης ώς βρέφος, αγκαλοφορούμενος, καί επληρώθη τά πάντα τής σής αινέσεως.
 
Ως είδεν Ησαίας συμβολικώς, εν θρόνω επηρμένω Θεόν, υπ’ Αγγέλων δόξης δορυφορούμενον, ώ τάλας! εβόα, εγώ, πρό γάρ είδον σωματούμενον Θεόν, φωτός ανεσπέρου, καί ειρήνης δεσπόζοντα.
 
Εβόησέ σοι, ιδών ο Πρέσβυς, τοίς οφθαλμοίς τό σωτήριον, ό λαοίς επέστη. Εκ Θεού Χριστέ σύ Θεός μου.
 
Σέ τόν εν πυρί δροσίσαντα, Παίδας θεολογήσαντας, καί Παρθένω, ακηράτω, ενοικήσαντα, Θεόν Λόγον υμνούμεν, ευσεβώς μελωδούντες. Ευλογητός ο Θεός, ο τών Πατέρων ημών.
 
Αστέκτω πυρί ενωθέντες, οι θεοσεβείας προεστώτες Νεανίαι, τή φλογί δέ μή λωβηθέντες, θείον ύμνον έμελπον. Ευλογείτε, πάντα τα έργα Κυρίου, τον Κύριον.
 
Θεοτόκε η ελπίς, πάντων τών Χριστιανών, σκέπε φρούρει φύλαττε, τούς ελπίζοντας εις σέ. Εν νόμω, σκιά καί γράμματι, τύπον κατίδωμεν οι πιστοί, πάν άρσεν τό τήν μήτραν διανοίγον, άγιον Θεώ, διό πρωτότοκον Λόγον, Πατρός ανάρχου Υιόν, πρωτοτοκούμενον Μητρί, απειράνδρω, μεγαλύνομεν.

Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Πέμπτη 1η Φεβρουαρίου 2024

Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας

Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΤΡΥΦΩΝΟΣ ΜΑΡΤΥΡΟΣ)
Πρὸς Ῥωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
8: 28-39

Ἀδελφοί, οἴδαμεν ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν· ὅτι οὓς προέγνω, καὶ προώρισε συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς· οὓς δὲ προώρισε, τούτους καὶ ἐκάλεσε, καὶ οὓς ἐκάλεσε, τούτους καὶ ἐδικαίωσεν, οὓς δὲ ἐδικαίωσε, τούτους καὶ ἐδόξασε. Τί οὖν ἐροῦμεν πρὸς ταῦτα; Εἰ ὁ Θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν, τίς καθ᾿ ἡμῶν; Ὅς γε τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, ἀλλ᾿ ὑπὲρ ἡμῶν πάντων παρέδωκεν αὐτόν, πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίσεται; Τίς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν Θεοῦ; Θεὸς ὁ δικαιῶν· τίς ὁ κατακρίνων; Χριστὸς ὁ ἀποθανών, μᾶλλον δὲ καὶ ἐγερθείς, ὃς καὶ ἔστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν. Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; Θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα; Καθὼς γέγραπται ὅτι «ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς». Ἀλλ᾿ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς. Πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΕΜΠΤΗ ΙΓ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
3: 28-35

Εἶπεν ὁ Κύριος· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι πάντα ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τὰ ἁμαρτήματα καὶ αἱ βλασφημίαι ὅσας ἐὰν βλασφημήσωσιν· ὃς δ’ ἂν βλασφημήσῃ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὐκ ἔχει ἄφεσιν εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλ’ ἔνοχός ἐστιν αἰωνίου κρίσεως· ὅτι ἔλεγον, Πνεῦμα ἀκάθαρτον ἔχει. ἔρχονται οὖν ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, καὶ ἔξω ἑστῶτες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν φωνοῦντες αὐτόν. καὶ ἐκάθητο περὶ αὐτὸν ὄχλος· εἶπον δὲ αὐτῷ· Ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ζητοῦσί σε. καὶ ἀπεκρίθη αὐτοῖς λέγων· Τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου ἢ οἱ ἀδελφοί μου; καὶ περιβλεψάμενος κύκλῳ τοὺς περὶ αὐτὸν καθημένους λέγει· Ἴδε ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου· ὃς γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, οὗτος ἀδελφός μου καὶ ἀδελφή μου καὶ μήτηρ ἐστί.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Κυπρούλλα: Μιὰ μαθήτρια τῆς ἀποστολικῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης τῆς Κύπρου (20.01.2024)

Ἐπικήδειοι λόγοι Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς κ. Ἠσαΐου καὶ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στὴν ἐξόδιο ἀκολουθία τῆς μακαριστῆς Κυπριανῆς (Κυπρούλλας) Κλεάνθους, μητέρας τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Ἡρακλειδίου Κλεάνθους, προϊσταμένου τοῦ ἱεροῦ ἡσυχαστηρίου Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου, ποὺ τελέσθηκε στὴν ἱερὰ μονὴ Παναγίας Παντάνασσας Κοτσιάτη, τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς (20.01.2024).

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: Τί είναι ο ανθρώπινος νους χωρίς τον Χριστό;

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς

Χωρίζεται ο άνθρωπος από τον Χριστό; Τότε χωρίζεται από την μοναδική λογική έννοια του «όντος» του, της ζωής του, της υπάρξεώς του. Χωριζόμενος ο άνθρωπος από τον Χριστό, χωρίζεται και από την μόνη λογική έννοια της ψυχής του, του «νοός» του, της συνειδήσεώς του, του θελήματός του, του σώματός του.

Τί είναι ο ανθρώπινος νους χωρίς τον Χριστό;

Είναι ένας μαρτυρικός, βασανιστικός θρήνος. Τί είναι η ψυχή του ανθρώπου χωρίς τον Χριστό; Είναι ένα ομιλούμενο σκιάχτρο. Τί είναι η συνείδησή του, ή βούλησή του; Είναι ένας απελπισμένος τυφλός. Τί είναι το σώμα του χωρίς το Χριστό; Είναι ένα αηδιαστικό, σιχαμερό σκουλήκι. Τί είναι το θέλημα του; Είναι ένας αβοήθητος εγκληματίας. Τί είναι γενικά ο άνθρωπος χωρίς τον Χριστό; Είναι ένα φοβερό εξωτερικό θέαμα. Έτσι και κάθε άλλο δημιούργημα, από τον άγγελο μέχρι και το πιό ασήμαντο ον, χάνει κάθε λογική έννοια της υπάρξεώς του, αν δεν διατηρήσει στο «είναι» του, τον Κύριο Ιησού Χριστό.

Η αμαρτία είναι η μοναδική διασπαστική δύναμη, που χωρίζει και διακόπτει κάθε δεσμό με τον Θεό. Χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό, χωρίζει τον άγγελο και κάθε άλλο όν. Έτσι, απομακρύνοντας η αμαρτία τον άνθρωπο από τον Θεό, τον καταβυθίζει στη μωρία, στην χωρίς νόημα κατάσταση, στο θάνατο, στο διαβολισμό (στο κράτος του διαβόλου). Γι’ αυτό και ο φιλάνθρωπος Κύριος, ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος και με την ένωση στον Εαυτό Του, της Θείας και ανθρώπινης φύσεως, «ασυγχύτως και αδιαιρέτως», καθάρισε την φύση μας από την αμαρτία, την παραφροσύνη, τον θάνατο και τον διάβολο.

Έτσι ο Θεάνθρωπος Κύριος πέρασε στη γη όλα τα μαρτύριά μας, έζησε όλες μας τις θλίψεις, και σ’ εμάς τους «πολύ­πλευρα νεκρούς» ξανάδωσε ζωή, μας αναβίωσε από τις «θνη­τότητές» μας, μας ανέστησε από τους τάφους μας και μας αναβίβασε στα ουράνια (Εφεσ. 2, 6-8).

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς

Με την Θεανθρώπινη ζωή Του και την ολόπλευρη Θεανθρώπινη «οικονομία» της σωτηρίας, ο Κύριος Ιησούς Χριστός έδωσε τις Θεοχαριτωμένες δυνάμεις, με τις οποίες οι άνθρωποι γίνονται «οικείοι του Θεού», γίνονται «γεγεννημένοι εκ του Θεού και συν Θεώ», περιτειχίζονται στην αγία εκκλησία και φθάνουν στο πλήρωμα της ζωής και της αιωνιότητας, διαμέσου της ευλογημένης Θεανθρωπότητας (Εφεσ. 2, 10­-22). Σύμφωνα με τον προαιώνιο προορισμό του ανθρώπου από τον Θεό, όλοι είναι δημιουργημένοι για τον ίδιο σκοπό, όλοι είναι κάτω από τον ίδιο Κύριο και Θεό, είναι κάτω από την αιώνια θεϊκή Αλήθεια, την δικαιοσύνη του Θεού και την αγαθότητά Του, όλοι είναι προορισμένοι «εις υιοθεσίαν διά Ιησού Χριστού εις αυτόν, κατά την ευδοκίαν του θελήματος αυτού» (Έφεσ. 1, 4-5).

Γι’ αυτό σ’ όλους τους ανθρώπους είτε είναι Ιουδαίοι, είτε είναι Έλληνες, δούλοι ή ελεύθεροι, δόθηκε ένας, ο ίδιος Σωτήρας και μία, η ίδια σωτηρία, τα ίδια μέσα και οι ίδιες δυνάμεις σωτηρίας, ένα και το ίδιο Ευαγγέλιο.

Η σωτηρία επιτυγχάνεται διαμέσου της ευλογημένης, χαριτωμένης ψυχικής ενώσεως με τον Σωτήρα Χριστό.

Και μετά την κοινωνία των ανθρώπων με τις ουράνιες σω­τηριώδεις δυνάμεις, που επιτυγχάνεται με το Ευαγγέλιο, γίνονται κοινωνοί και με όλες τις Θεανθρώπινες λυτρωτικές δυνάμεις, οι οποίες τους καθαρίζουν από κάθε κακία και αμαρτία και τους πληρώνουν, τους γεμίζουν και με όλα τα «ένθεα καλά» (Εφεσ. 3, 6-7).

Και αυτό συντελείται στο Θεανθρώπινο σώμα της Εκκλησίας, στην οποία βρίσκεται όλη η Θεανθρώπινη οικονομία της σωτηρίας, η «οικονομία του μυστηρίου» του Θεού, σε σχέση με το ανθρώπινο γένος και με όλα τα όντα γενικά. Αυτό το παν-θαυμαστό και παν-θαυματουργό μυστήριο της εκκλησίας, θαυμάζεται από τους αγγέλους του Θεού και αποκαλύπτεται και σ’ αυτούς, διαμέσου της εκκλησίας, η «πολυποίκιλος σοφία του Θεού» και μαζί με τους ανθρώπους μαθαίνουν και αυτοί την ανείπωτη και απερινόητη σοφία και αγάπη του Θεού (Εφεσ. 3, 9-10).

Πηγή: https://www.dogma.gr/dialogos/agios-ioustinos-popovits-ti-einai-o-anthropinos-nous-choris-ton-christo-2/47284/

Σκουριώτισσα – Ιερός Ναός Παναγίας Σκουριώτισσας: Πανήγυρις της Υπαπαντής του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου 2024)

Η Υπαπαντή του Κυρίου. 16ος αιώνας, Ιερά Μητρόπολις Μόρφου

Η Υπαπαντή του Κυρίου. 16ος αιώνας, Ιερά Μητρόπολις Μόρφου

Φέρεται στη γνώση των ευσεβών χριστιανών ότι, με την ευκαιρία της εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου, στον Ιερό Ναό Παναγίας Σκουριώτισσας, θα τελεστούν οι πιο κάτω ακολουθίες:

  • Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου, 4:30 μ.μ.: Πανηγυρικός εσπερινός της εορτής προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.
  • Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου, 7:00 π.μ.: Πανηγυρική Θεία Λειτουργία προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.