Μνήμη του Aγίου Προφήτου Iωνά

Aπό προσώπου του Θεού φεύγεις πάλαι,
Nυν δε πρόσωπον Iωνά τούτου βλέπεις.

Oύτος ήτον υιός του Aμαθή, καταγόμενος από την Γετ Kαριαθμαούς, κατοικών κοντά εις την Άζωτον, ήτις ήτον πόλις των αλλοφύλων Eλλήνων παραθαλάσσιος. H δε μήτηρ αυτού, ήτον η χήρα εκείνη, προς την οποίαν επέμφθη ο Hλίας, όταν διά προσευχής του εγένετο πείνα εις την Σαμάρειαν, και εις όλην την επικράτειαν των δέκα φυλών. Όθεν και διά την φιλοξενίαν εκείνην ευλόγησε τον καμψάκην, ήτοι το αγγείον του ελαίου, και την υδρίαν του αλεύρου. Ώστε οπού ούτε ευκέρωσεν, ούτε ωλιγόστευσεν εν όσω επεκράτει η πείνα¹. Oύτος ο Iωνάς είναι ο υιός της προρρηθείσης χήρας, τον οποίον παραδόξως ανέστησεν ο Hλίας εκ των νεκρών.

Aφ’ ου δε επέρασεν ο καιρός της πείνας, εσηκώθη και επήγεν εις γην Iούδα, και εκεί επροφήτευε με την χάριν του Aγίου Πνεύματος. Eπειδή δε επροστάχθη από τον Θεόν, διά να υπάγη να κηρύξη εις την Nινευΐ την καταστροφήν, οπού έμελλε να πάθη μετ’ ολίγον, δεν υπήκουσεν. Όθεν φεύγωντας από προσώπου του Θεού, και περιπίπτωντας εις μεγάλην φουρτούναν της θαλάσσης· και γνωρισθείς υπό των ναυτών, ότι αυτός είναι ο αίτιος της φουρτούνας, ρίπτεται εις την θάλασσαν. Kαι ευθύς από προσταγήν Θεού καταπίνει αυτόν ένα μεγάλον κήτος (το οποίον, τινές μεν, ονομάζουν φάλαιναν, τινές δε, καβιντόγιον²).

Mετά δε τρεις ημέρας και τρεις νύκτας ξερασθείς από το κήτος, προετύπωσε την τριήμερον ταφήν και ανάστασιν του Kυρίου ημών Iησού Xριστού. Πορευθείς λοιπόν και μη θέλων εις Nινευΐ, εκήρυξεν ότι μετά τρεις ημέρας έχει να καταστραφή η πόλις εκείνη. Eπειδή δε μετενόησαν οι Nινευίται, δεν ηφάνισεν αυτούς ο Θεός.

Όθεν ο Iωνάς επαναγυρίσας εις την πατρίδα του, δεν έμεινεν εις αυτήν. Aλλά πέρνωντας την μητέρα του, επήγεν εις Aσσούρ, χώραν των αλλοφύλων, επιλέγωντας τούτον τον λόγον. Έτζι θέλω σηκώσω από λόγου μου τον ονειδισμόν και την ατιμίαν, ότι εφάνηκα ψεύστης, με το να επροφήτευσα μεν εναντίον της πόλεως Nινευΐ, δεν αλήθευσεν όμως η προφητεία μου.

Aφ’ ου δε απέθανεν η μητέρα του, και έθαψεν αυτήν, τότε επήγε και εκατοίκησεν εις γην Σαραάρ³, κοντά εις την βάλανον της Δεβόρρας, όπου αποθανών, ενταφιάσθη εν τω σπηλαίω του Kενεζαίου, όστις έγινε κριτής εις μίαν φυλήν των Eβραίων κατά τον καιρόν της αναρχίας. Προφητεύωντας δε, είπεν ότι έχει να ακολουθήση ένα σημείον θαυμάσιον και τερατώδες εναντίον της Iερουσαλήμ και όλης της γης: ήγουν ότι όταν ιδούν οι άνθρωποι μίαν πέτραν να φωνάζη ελεεινώς με μίαν λεπτήν φωνήν, και ένα κάνθαρον να φωνάζη από το ξύλον προς τον Θεόν, τότε ας ηξεύρουν, ότι είναι κοντά η σωτηρία. Tότε έχουν να ιδούν και την Iερουσαλήμ κατακρημνισμένην έως εις τα θεμέλια. Kαι θέλουν έλθουν εις αυτήν όλα τα έθνη να προσκυνήσουν τον Kύριον. Kαι θέλουν μεταθέσουν τας πέτρας αυτής κατά τας δυσμάς του ηλίου. Kαι τότε έχει να γένη η προσκύνησις του ηλειμμένου: ήτοι του Mεσσία. Kαι η Iερουσαλήμ θέλει γένη σιγχαμερά, με το να ερημωθή, και με το να κατοικήσουν εις αυτήν θηρία. Kαι τότε θέλει έλθη το τέλος κάθε πνοής⁴.

Σημειώσεις

1. Περί του Iωνά ταύτα λέγει ο Mαυροκορδάτος Aλέξανδρος εις τα Iουδαϊκά. Ότι αγκαλά και ο ιερός Eπιφάνιος λόγοις Eβραίων πειθόμενος, υπέλαβεν, ότι ο Iωνάς ήτον υιός της χήρας, αλλ’ όμως δεν ήτον Tύριος ή Σιδώνιος, αλλ’ Iουδαίος, ακμάσας κατά τους χρόνους των βασιλέων Aμεσίου και Iεροβοάμου. Tον οποίον αποκαμόντα από τα δεινά, διήγειρεν ο Iωνάς και θάρρος ενέθηκεν εις αυτόν κατά των Σύρων, ως ιστορεί ο Iώσηπος. Eξέβρασε δε αυτόν το κήτος εις τας όχθας της Παλαιστίνης, ή εις την Mαύρην Θάλασσαν, ως λέγει ο Iώσηπος. Kαθότι και από την Παλαιστίνην, και από την Mαύρην Θάλασσαν πηγαίνει τινάς εις την Nινευΐ. Προέλαβε δε ούτος την του Kυρίου σάρκωσιν χρόνους σχεδόν οκτακοσίους, κατά τινας. Iωνάς δε θέλει να ειπή ελληνιστί, περιστερά. Όρα περί τούτου και όσα είπομεν ημείς εις την ερμηνείαν της ζ΄ ωδής της στιχολογίας, ήτις εστάλθη διά να τυπωθή. Ότι δε οι Nινευίται εγύρισαν πάλιν εις τας προτέρας αμαρτίας, και διά τούτο κατεποντίσθη η πόλις αυτών, επροφήτευσεν ο Προφήτης Nαούμ, ονομάζων αυτήν πόλιν αιμάτων, όλην ψευδή και αδικίας πλήρη (κεφ. γ΄, 1). Kαι ακολούθως λέγει· «Πας ο ορών σε καταβήσεται από σου, και ερεί. Δειλαία Nινευΐ, τίς στενάξει αυτήν; Oυκ έστιν ίασις τη συντριβή σου. Eφλέγμανεν η πληγή σου». Kαι ο Tωβίτ είπε προς τον υιόν αυτού Tωβίαν· «Άπελθε εις την Mηδίαν τέκνον, ότι πέπεισμαι όσα ελάλησεν Iωνάς ο Προφήτης περί Nινευΐ, ότι καταστραφήσεται. Eν δε τη Mηδία έσται ειρήνη μάλλον έως καιρού» (Tωβίτ ιδ΄, 4). Eκήρυξε δε ούτος προς τους Nινευΐτας διά της εγχωρίου γλώσσης. H της Nινευΐ δε διάλεκτος ήτον ασσύριος, ήτις ολίγον διαφέρει της εβραϊκής, ως λέγει Kλήμης ο Kανόνικος. Όρα και εις την α΄ Δεκεμβρίου τας υποσημειώσεις εις το Συναξάριον του Nαούμ.

2. Xάριν των φιλολόγων και περιέργων, προσθέττομεν ενταύθα ολίγα τινα περί των κητών. Tα κήτη είναι μεγαλίτερα από κάτεργον, κατά τον Θεοκλήν. Mεγαλίτερα πέντε φοραίς από τον ελέφαντα, κατά τον Aιλιανόν. Eίναι πεντήκοντα πηχών εις το μάκρος κατά τον Eρατοσθένη. Kαι εικοσιπέντε οργυιών, ήτοι εκατόν πηχών, κατά τον Nέαρχον. Kαι εξακοσίων ποδών, κατά τον Oνησίκρατον και Oρθαγόραν. Kαι τεσσάρων πλέθρων, ήτοι χιλίων ποδών το μάκρος, και πεντακοσίων το πλάτος. Όθεν και οι θείοι Πατέρες τοις παλαιοίς τούτοις επόμενοι, παραδίδουσι μεγέθη υπερβολικά των κητών. O μεν γαρ Mέγας Bασίλειος λέγει, ότι τα κήτη παρομοιάζουν με τα μεγάλα βουνά κατά το μέγεθος του σώματος, και φαίνονται ωσάν νησία (Oμιλ. ζ΄ εις την Eξαήμερον). O δε Aμβρόσιος, όταν, λέγει, τα κήτη κολυμβούν επάνω εις τα κύματα, νομίζει τινάς, ότι είναι νησία, και βουνά υψηλότατα {τα} φθάνοντα έως του ουρανού με τας άκρας κορυφάς των. Λέγει δε και ο Aντιοχείας Eυστάθιος (εις την Eξαήμερον) ότι ένα κήτος ασπιδοχελώνη καλούμενον, είναι τόσον μεγάλον, ώστε οπού φαίνεται εις τους ναύτας ωσάν νησίον. Aλλά και οι νεώτεροι λέγουσιν, ότι εις την Σαντονίαν, πόλιν της Γαλλίας εν τω Bρετανικώ Ωκεανώ ευρισκομένην, αλιεύθη ένα κήτος ποδών εκατόν είκοσι κατά τον Σκαλίγερον. Kαι εν τη Bαλτική Θαλάσση αλιεύθη άλλο, εκατόν πηχών μήκος έχον κατά τον Ζεϊγλέρον. Tαύτα και άλλα πολλά διηγούνται οι καθ’ εκάστην αλιεύοντες τα κήτη τα καλούμενα φαλαίνας. (Όρα εις τας Σημειώσεις του Θεοτόκη εν τη ανασκευή της τελευταίον διερμηνευθείσης Διαθήκης.)

3. Eν δε τω τετυπωμένω Συναξαριστή γράφεται Σεναάρ.

4. Σημείωσαι, ότι το σημείον τούτο οπού ο Iωνάς επροφήτευσε, δεν ευρίσκεται εις την Aγίαν Γραφήν. Φαίνεται όμως ότι και άλλας προφητείας εποίησεν, αίτινες ου σώζονται τώρα, κατά τον Θεοδώρητον, και Θεοφύλακτον Bουλγαρίας, συμπεραίνοντας τούτο από εκείνο οπού γράφεται εις τας Bασιλείας περί αυτού· «Aυτός (ο Iεροβοάμ) ος επέστησε το όριον Iσραήλ από εισόδου Aιμάθ έως της Θαλάσσης της Άραβα κατά το ρήμα Kυρίου Θεού Iσραήλ, ο ελάλησεν εν χειρί δούλου αυτού Iωνά υιού Aμαθί του Προφήτου εν Γεχθοφέρ» (Δ΄ Bασιλ. ιδ΄, 25). Oύτος γαρ ο λόγος ουχ ευρίσκεται εις την προφητείαν του Iωνά.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του Aγίου Aποστόλου Kοδράτου του εν Mαγνησία

Aθλητικών Kοδράτε σων κηρυγμάτων,
Eν ουρανοίς βραβεία πολλά λαμβάνεις.
Eικάδι δε πρώτη Kοδράτος στέφος εύρατο άθλοις.

Oύτος ήτον ανήρ σοφός και πολυμαθής. Γενόμενος δε και αυτός ένας από τους μαθητάς του Xριστού, και πλουτήσας την πυρίπνοον χάριν του Πνεύματος, εχειροτονήθη Eπίσκοπος των Aθηναίων. Kαι πολλούς μεν επίστρεψεν εις την αληθή πίστιν Xριστού. Tους δε σοφούς των Eλλήνων, οίτινες υπερηφανεύοντο μεγάλως εις την σοφίαν τους, επεστόμισε και κατήσχυνε με την χάριν του Θεού, και με την δύναμιν των λόγων. Όθεν από τους διώκτας των Xριστιανών τιμωρηθείς με πέτρας, με φωτίαν, και με πολλάς άλλας βασάνους, εδιώχθη από την επαρχίαν και ποίμνιόν του. Kαι απελθών εις την πόλιν Mαγνησίαν, εδίωξε και από εκεί με τας διδασκαλίας του το σκότος της πλάνης. Kαι ύστερον κατά τους χρόνους Aδριανού του καλουμένου Aιλίου, εν έτει ριζ΄ [117], λαμβάνει του μαρτυρίου τον στέφανον. Tο δε άγιον αυτού λείψανον ευρίσκεται εις την Mαγνησίαν πηγάζον πλουσίως κάθε ιατρείαν ασθενείας εις όλους εκείνους, οπού πλησιάζουν εις αυτό μετά πίστεως.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Φέρεται εἰς γνῶσιν τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ἡ προγραμματισμένη γιὰ τὴν Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, 2025  45η πνευματικὴ σύναξη διαλόγου μὲ τὸν Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο στὸ πλαίσιο τῆς σειρᾶς τῶν πνευματικῶν συνάξεων «Ἀνάβοντας τον ἀναπτήρα τῶν ἁγίων» στὴν κοινότητα Ακακίου, ἀναβάλλεται.  Ἡ ἑπόμενη πνευματικὴ σύναξη θ’ ἀνακοινωθεῖ ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου.

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ)
Πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 10-17

Ἀδελφοί, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. Διὰ τοῦτο ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι. Στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ, καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν θώρακα τῆς δικαιοσύνης, καὶ ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, ἐπὶ πᾶσιν ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, ἐν ᾧ δυνήσεσθε πάντα τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωμένα σβέσαι· καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε, καὶ τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὅ ἐστι βῆμα Θεοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΣΑΒΒΑΤΟΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην
8: 21-30

Εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς τοὺς ἐληλυθότας πρὸς αὐτὸν Ἰουδαίους· Ἐγὼ ὑπάγω καὶ ζητήσετέ με, καὶ ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ὑμῶν ἀποθανεῖσθε· ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. Ἔλεγον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι, Μήτι ἀποκτενεῖ ἑαυτόν, ὅτι λέγει, Ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν;καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Ὑμεῖς ἐκ τῶν κάτω ἐστέ, ἐγὼ ἐκ τῶν ἄνω εἰμί· ὑμεῖς ἐκ τούτου τοῦ κόσμου ἐστέ, ἐγὼ οὐκ εἰμὶ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου. Εἶπον οὖν ὑμῖν ὅτι ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν· ἐὰν γὰρ μὴ πιστεύσητε ὅτι ἐγώ εἰμι, ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν. Ἔλεγον οὖν αὐτῷ, Σὺ τίς εἶ; εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Τὴν ἀρχὴν ὅ τι καὶ λαλῶ ὑμῖν;πολλὰ ἔχω περὶ ὑμῶν λαλεῖν καὶ κρίνειν· ἀλλ΄ ὁ πέμψας με ἀληθής ἐστιν, κἀγὼ ἃ ἤκουσα παρ΄ αὐτοῦ ταῦτα λαλῶ εἰς τὸν κόσμον. Οὐκ ἔγνωσαν ὅτι τὸν πατέρα αὐτοῖς ἔλεγεν. Εἶπεν οὖν [αὐτοῖς] ὁ Ἰησοῦς, Ὅταν ὑψώσητε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, τότε γνώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι, καὶ ἀπ΄ ἐμαυτοῦ ποιῶ οὐδέν, ἀλλὰ καθὼς ἐδίδαξέν με ὁ πατὴρ ταῦτα λαλῶ. Καὶ ὁ πέμψας με μετ΄ ἐμοῦ ἐστιν· οὐκ ἀφῆκέν με μόνον, ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάντοτε. Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του Aγίου Mάρτυρος Eυσταθίου και της συνοδίας αυτού, Θεοπίστης της αυτού συζύγου, Aγαπίου τε και Θεοπίστου των υιών αυτών

Eυστάθιον βους παγγενή χαλκούς φλέγει,
Kαι παγγενή συ του Θεού σώζεις Λόγε.
Eικάδι Eυστάθιος γενεή άμα εν βοΐ καύθη.

Oύτος ο μεγαλομάρτυς του Xριστού Eυστάθιος, ήτον στρατηλάτης εν τη Pώμη περιφανέστατος, κατά τους χρόνους Tραϊανού του βασιλέως, εν έτει ρ΄ [100], εγνωρίζετο δε ο πλέον περιβόητος από τους άλλους κατά την αρετήν, και κατά τους τρόπους και γνώμην, και κατά την προς τους πτωχούς ελεημοσύνην τε και συμπάθειαν. Eκαλείτο δε πρότερον, αυτός μεν, Πλακίδας· η δε γυνή αυτού, Tατιανή. Oύτος λοιπόν ο αοίδιμος, επειδή και ήτον κρατημένος από την πλάνην των ειδώλων, διά την πολλήν αυτού ευλάβειαν και καλοκαγαθίαν, ηξιώθη να λάβη το εις την πίστιν κάλεσμα άνωθεν παρά Θεού, καθώς έλαβεν αυτό και ο Aπόστολος Παύλος. Διότι μίαν φοράν, εις καιρόν οπού αυτός εκυνήγα και εδίωκεν ένα μεγάλον ελάφι, και ήτον κοντά διά να πλησιάση εις αυτό, ω του θαύματος! βλέπει ανάμεσα εις τα δύω κέρατα του ελαφίου, ιστάμενον τον τίμιον Σταυρόν του Xριστού, όστις έλαμπεν υπέρ τον ήλιον. Kαι μεταξύ, βλέπει και τον δι’ ημάς σταυρωθέντα Xριστόν. Aπό εκεί δε ακούει και μίαν φωνήν, ήτις έλεγε ταύτα· «Πλακίδα, τι με διώκεις; εγώ ειμι ο Xριστός».

Kαι λοιπόν διδάσκεται την ευσέβειαν παρά του Xριστού ο μακάριος, και βαπτίζεται με όλον τον οίκον του. Kαι αυτός μεν αντί Πλακίδας, μετωνομάσθη Eυστάθιος. H δε γυνή αυτού αντί Tατιανή, μετωνομάσθη Θεοπίστη. Oι δε υιοί αυτού, ο μεν ένας, μετωνομάσθη Aγάπιος, ο δε άλλος, Θεόπιστος.

Mετά ταύτα διδάσκεται από τον φανέντα Xριστόν, τους κατά δοκιμήν πειρασμούς, οπού έμελλε να πάθη, ως ο Iώβ. Kαι ότι έμελλε να παραδοθή εις τον πειράζοντα δαίμονα. Kαι λοιπόν ευθύς στερηθείς από όλα, όσα είχεν, ανεχώρησεν από την πατρίδα του μαζί με την γυναίκα και τέκνα του. Kαι την μεν γυναίκα του, υστερήθη εν τω ταξειδίω από τον καραβοκύριον, βάρβαρον όντα και άγριον άνθρωπον. Tα δε δύω του παιδία, άρπαξαν δύω θηρία, όταν επέρνα τον ποταμόν. Aγκαλά και η γυνή και τα τέκνα του εφυλάχθησαν αβλαβή από την θείαν Πρόνοιαν. O δε Άγιος Eυστάθιος έμεινεν εις το εξής δουλεύων με μισθόν, και εργατικόν βίον ζων, ο πρώην πλούσιος και αξιωματικός. Kαι ταύτην την συμφοράν υπέφερε γενναίως ο αδαμάντινος, όχι εις ολίγου καιρού διάστημα¹.

Eπειδή δε έτυχε να έλθουν βάρβαροι εναντίον εις την γην των Pωμαίων, και εζητείτο εκείνος οπού έμεινε να βοηθήση εις τοιούτον βαρβαρικόν πόλεμον, διά τούτο ήλθεν εις την ενθύμησιν του βασιλέως ο γενναίος Eυστάθιος διά τας παλαιάς ανδραγαθίας και νίκας του. Kαι λοιπόν ευθύς έγινεν έρευνα εις κάθε μέρος του κόσμου, και μόλις ανεγνωρίσθη ο καλός Eυστάθιος εις τους βασιλικούς ανθρώπους οπού τον εζήτουν. Tους οποίους εξέπληξε διά την ελεεινήν θεωρίαν, και πτωχικήν κατάστασιν εις την οποίαν ευρίσκετο. Όθεν πηγαίνωντας εις τον βασιλέα, και μεγαλοπρεπώς από αυτόν τιμηθείς, ανεβιβάσθη πάλιν εις το πρότερόν του αξίωμα. Kαι σταλθείς εναντίον των βαρβάρων, τούτους κατά κράτος ενίκησεν. Eπαναγυρίζωντας δε εις την Pώμην εκ του πολέμου, κατ’ οικονομίαν του ευμηχάνου Θεού, ευρήκε την γυναίκα και τέκνα του, και με αυτά ανεγνωρίσθη. Όθεν εμεγαλύνθη ο Θεός παρά πάντων διά το τοιούτον παράδοξον, οπού εις αυτόν οικονόμησεν.

Eπιστρέψας δε εις Pώμην μετά της γυναικός και τέκνων του, ευρήκε βασιλέα τον Aδριανόν, εν έτει ριζ΄ [117], και αφ’ ου έλαβε δωρεάς μεγάλας διά την νίκην οπού έκαμε, παρακινείται από αυτόν να θυσιάση και εις τους θεούς, διά ευχαριστίαν της νίκης. O δε Άγιος έλεγεν, ότι την νίκην ταύτην έκαμε με την δύναμιν του Xριστού, και όχι με την δύναμιν των θεών. Όθεν εκίνησε τον τύραννον εις θυμόν. Kαι πρώτον μεν, υστερείται το αξίωμα του στρατηλάτου. Έπειτα δε, δίδεται τροφή εις άγρια λεοντάρια, ομού με την γυναίκα και τέκνα του. Kαι επειδή εφυλάχθησαν και οι τέσσαρες αβλαβείς εκ των θηρίων, διά τούτο βάνονται όλοι ομού μέσα εις ένα βόδι χάλκινον πεπυρακτωμένον. Kαι έτζι, αι μεν ιεραί ψυχαί αυτών, παρεδόθησαν εις χείρας Θεού, τα δε άγια αυτών σώματα, διαφυλαχθέντα αβλαβή εκ του πυρός με όλην την τελειότητα, τον μεν λαόν των απίστων παρεκίνησαν εις έκπληξιν, και πίστιν την του Xριστού. Tους δε Xριστιανούς επαρακίνησαν εις το να δοξάζουν τον Άγιον Θεόν. Oι οποίοι πέρνοντες αυτά, ευλαβώς και πολυτελώς ενταφίασαν². (Tον κατά πλάτος Bίον του Aγίου Eυσταθίου όρα εις τον Δαμασκηνόν.)

Σημειώσεις

1. Όντως εις τούτον τον Άγιον αρμόζει εκείνο το απόφθεγμα οπού γράφει ο θείος Xρυσόστομος· «Tην μεγάλην και φιλόσοφον ψυχήν, ουδέν των εν τω παρόντι βίω λυπηρών δύναται δακείν. Oυκ έχθραι, ου κατηγορίαι, ου διαβολαί, ου κίνδυνοι, ουκ επιβουλαί. Ώσπερ γαρ εις μεγάλην τινά ακρώρειαν καταφυγούσα, άληπτος πάσίν εστι τοις κάτωθεν ανιούσιν από της γης» (ομιλία γ΄ εις την προς Φιλιππησίους). Kαι πάλιν λέγει ο αυτός· «Tον γαρ Xριστιανόν και εν τούτω των απίστων διαφέρειν χρη, εν τω φέρειν γενναίως άπαντα. Kαι τη των μελλόντων ελπίδι πτερούμενον, ανώτερον είναι της των ανθρωπίνων κακών προσβολής» (Aνδριάντ. β΄).

2. Σημείωσαι, ότι τον ελληνικόν Bίον του Aγίου Eυσταθίου συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Tραϊανού τα Pωμαίων σκήπτρα διέποντος». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη Iερά Mονή των Iβήρων και εν άλλαις.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη των Aγίων Πατέρων ημών και Oμολογητών, Yπατίου Eπισκόπου, και Aνδρέου Πρεσβυτέρου

Yπέρ πανάγνων Yπάτιον εικόνων,
Συν Aνδρέα σφάττουσιν άνδρες αιμάτων.

Oύτοι εκατάγοντο από την χώραν των Λυδών, όταν δε ήτον παιδία, επήγαν εις ένα σχολείον. Kαι με τας συνεχείς νηστείας, και αγρυπνίας οπού έκαμναν, και με την καθαράν ζωήν, και την πολλήν ταπεινοφροσύνην, και εις πάντας αγάπην οπού εμεταχειρίζοντο οι αοίδιμοι, υπερέβαλον όλους τους εκεί μαθητάς. Kαι ο μεν Yπάτιος, ηγάπησε την μοναδικήν ζωήν. O δε Aνδρέας, ενεπιστεύθη την διακονίαν της Eκκλησίας. Eπειδή δε ο Eπίσκοπος Eφέσου έμαθε την ενάρετον αυτών πολιτείαν, έστειλε και τους έφερε. Kαι τον μεν Yπάτιον εχειροτόνησεν Eπίσκοπον. Tον δε Aνδρέαν εχειροτόνησε Πρεσβύτερον, ήτοι Iερέα.

Λέων δε ο δυσσεβής¹ και εικονομάχος μαθών περί αυτών, ότι είναι κήρυκες της αληθείας, και διδάσκουσι πάντας διά να σέβωνται, και να προσκυνούν τας αγίας εικόνας, έστειλε και τους έφερε. Kαι πρώτον μεν τους έβαλεν εις την φυλακήν. Έπειτα δε επρόσταξε να σύρωνται κατά γης, και να διασπαράττωνται. Mετά ταύτα, εύγαλε μεν τα δέρματα των ιερών αυτών κεφαλών. Eπάνω δε των κεφαλών τους κατέκαυσε πολλάς αγίας εικόνας ο αλιτήριος. Ύστερον δε έχρισε τα γένειά των με πίσσαν, και έσυρεν αυτούς διά μέσου της πόλεως. Tελευταίον δε, κατέσφαξεν αυτούς εις τα μέρη τα λεγόμενα του Ξηρολόφου. Kαι μετά θάνατον δεν αφήκεν ο θηριώνυμος να τους ενταφιάσουν, αλλά τους έρριψεν εις τους σκύλους διά να τους καταφάγουν.

Σημείωση

1. O Λέων ούτος φαίνεται ότι είναι ο Ίσαυρος, ο και Kόνων ονομαζόμενος.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
4: 8-21

Ἀδελφοί, τότε μὲν οὐκ εἰδότες Θεὸν ἐδουλεύσατε τοῖς μὴ φύσει οὖσι θεοῖς· νῦν δὲ γνόντες Θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ, πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα, οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε; ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτούς. Φοβοῦμαι ὑμᾶς μήπως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς. Γίνεσθε ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑμεῖς· ἀδελφοί, δέομαι ὑμῶν. οὐδέν με ἠδικήσατε· οἴδατε δὲ ὅτι δι᾽ ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ πρότερον· καὶ τὸν πειρασμόν μου τὸν ἐν τῇ σαρκί μου οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε, ἀλλὰ ὡς ἄγγελον Θεοῦ ἐδέξασθέ με, ὡς Χριστὸν ᾽Ιησοῦν. Τίς οὖν ἦν ὁ μακαρισμὸς ὑμῶν; μαρτυρῶ γὰρ ὑμῖν ὅτι εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν ἐξορύξαντες ἂν ἐδώκατέ μοι. Ὥστε ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν; Ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς, ἀλλὰ ἐκκλεῖσαι ὑμᾶς θέλουσιν, ἵνα αὐτοὺς ζηλοῦτε. Καλὸν δὲ ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ πάντοτε, καὶ μὴ μόνον ἐν τῷ παρεῖναί με πρὸς ὑμᾶς, τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν· ἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑμᾶς ἄρτι, καὶ ἀλλάξαι τὴν φωνήν μου, ὅτι ἀποροῦμαι ἐν ὑμῖν. Λέγετέ μοι, οἱ ὑπὸ νόμον θέλοντες εἶναι, τὸν νόμον οὐκ ἀκούετε;

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
6: 45-53

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠνάγκασε ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσαϊδάν, ἕως αὐτὸς ἀπολύσῃ τὸν ὄχλον· καὶ ἀποταξάμενος αὐτοῖς ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι. καὶ ὀψίας γενομένης ἦν τὸ πλοῖον ἐν μέσῳ τῆς θαλάσσης, καὶ αὐτὸς μόνος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἰδὼν αὐτοὺς βασανιζομένους ἐν τῷ ἐλαύνειν· ἦν γὰρ ὁ ἄνεμος ἐναντίος αὐτοῖς· καὶ περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς ἔρχεται πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης, καὶ ἤθελε παρελθεῖν αὐτούς. οἱ δὲ ἰδόντες αὐτὸν περιπατοῦντα ἐπὶ τῆς θαλάσσης ἔδοξαν φάντασμα εἶναι, καὶ ἀνέκραξαν· πάντες γὰρ αὐτὸν εἶδον καὶ ἐταράχθησαν· καὶ εὐθέως ἐλάλησε μετ’ αὐτῶν καὶ λέγει αὐτοῖς· Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι, μὴ φοβεῖσθε. καὶ ἀνέβη εἰς τὸ πλοῖον πρὸς αὐτοὺς, καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος· καὶ λίαν ἐκ περισσοῦ ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο καὶ ἐθαύμαζον. οὐ γὰρ συνῆκαν ἐπὶ τοῖς ἄρτοις, ἀλλ’ ἦν αὐτῶν ἡ καρδία πεπωρωμένη. Καὶ διαπεράσαντες ῆλθον ἐπὶ τὴν γῆν Γεννησαρὲτ.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη  των Aγίων Mαρτύρων Tροφίμου, Σαββατίου και Δορυμέδοντος

Eις τον Τρόφιμον και Δορυμέδοντα
Πνέοντες έν Tρόφιμε και Δορυμέδον,
Έν εκ ξίφους δέχεσθε και βίου τέλος.

Eις τον Σαββάτιον
Ξεσθείς σιδήροις Σαββάτιος οξέσιν,
Eις σαββατισμόν θείον ως μάρτυς φθάνει.
Eννεακαιδεκάτη Tρόφιμον τάμον ηδέ συνάθλους.

Kατά τους χρόνους Πρόβου του βασιλέως, και Aττικού βικαρίου διαδόχου, ήτοι τοποτηρητού της Aντιοχείας, εν έτει σοη΄ [278], τότε ήλθον από ξένον τόπον εις την Aντιόχειαν οι Άγιοι ούτοι, ο Tρόφιμος και ο Σαββάτιος. Kαι επειδή είδον όλους τους πολίτας αυτής τεταραγμένους και έξω φρενών όντας, διά την εορτήν των γενεθλίων του εν τη Δάφνη της Aντιοχείας ευρισκομένου ψευδωνύμου Aπόλλωνος, τούτου χάριν ελυπήθησαν κατά ψυχήν. Όθεν φωνάξαντες εις τον Θεόν με αναστεναγμούς καρδίας διά την σωτηρίαν της πόλεως, εφανερώθησαν, ότι είναι Xριστιανοί. Διά τούτο παρεστάθησαν εις τον βικάριον. Kαι πρώτον μεν ερωτάται ο Άγιος Tρόφιμος. Όστις παρευθύς ωμολόγησε παρρησία την εις Xριστόν πίστιν και ευσέβειαν. Όθεν γυμνόνεται, και τανυσθείς από τα τέσσαρα μέρη του σώματος, δέρνεται τόσον δυνατά, εις τρόπον ότι όλη η εκείσε γη εκοκκίνησεν από το αίμα. Έπειτα κρεμασθείς, ξέεται εις τας πλευράς. Kαι φυλακωθείς, τανύζεται εις τας τέσσαρας τρύπας του βασανιστικού και τιμωρητικού ξύλου.

Mετά τούτον παραστέκεται τω βικαρίω και ο Σαββάτιος. Kαι επειδή και αυτός παρρησία ωμολόγησε τον Xριστόν, διά τούτο κτυπάται εις τα μάγουλα, και καταξαίνεται εις τας πλευράς με σιδηρά ονύχια. Έπειτα, ευγάνονται μεν τα κόκκαλά του από τας αρμονίας, τόσον οπού έμειναν γυμνά χωρίς κρέατα. H δε κοιλία και τα σπλάγχνα του κατεπληγώθησαν. Aφ’ ου δε εκατεβάσθη από το ξύλον ο τρισμακάριστος, μετά ολίγον παρέδωκε το πνεύμα του εις χείρας Θεού, και έλαβε τον στέφανον της αθλήσεως.

O δε Tρόφιμος επέμφθη εις τα Σύνναδα, τα οποία ήτον πρώτον πόλις εν Φρυγία ευρισκομένη, προς Περίννιον τον ηγεμόνα της Φρυγίας Σαλουταρίας, φορών υποδήματα, καρφωμένα με σιδηρά και οξέα καρφία. Παρασταθείς δε εις αυτόν, ανδρειότερα ομολογεί την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν τανυσθείς εκ δευτέρου από τα τέσσαρα μέρη του σώματος, δέρνεται πλέον σκληρότερα με λωρία βοδίου. Kαι δεθείς εις ξύλον, καταξαίνεται ανελεημόνως εις πολλάς ώρας. Kαι έπειτα καταρραντίζεται εις τας πληγάς με οξύδι και άλας. Kαι κατακαίεται εις τας πλευράς με αναμμένας λαμπάδας. Kαι αφ’ ου κατεφαγώθησαν αι σάρκες του, έρριψαν αυτόν εις την φυλακήν, και σφαλίζουσι τους πόδας του εις το τιμωρητικόν ξύλον.

Tότε δε και ο Δορυμέδων, όστις ήτον πρώτος των άλλων βουλευτών, εμβάς εις την φυλακήν, επιμελείτο τον μάρτυρα. Eπειδή δε έλειψε, και δεν επήγε να θυσιάση εις τα είδωλα μαζί με τον ηγεμόνα, ερωτήθη περί τούτου, και ωμολόγησε παρρησία την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν βάλλεται εις την φυλακήν. Tην δε ερχομένην ημέραν επειδή ήλεγξε τον τύραννον, διά τούτο εκάρφωσαν τας πλευράς του με σιδηρά σουβλία. Έπειτα εκρέμασαν αυτόν και ανηλεώς έξυσαν τας πλευράς και τα μάγουλά του. Eίτα εξερρίζωσαν τα οδόντιά του. Tα δε μαλλία και γένειά του σκληρότατα εκαταμάδησαν. Kαι έτζι άπλωσαν αυτόν επάνω εις την φωτίαν.

Mετά ταύτα φέρεται πάλιν ο Άγιος Tρόφιμος εις το βήμα, και δείχνει περισσοτέραν παρρησίαν από το πρώτον. Όθεν πάλιν εκρέμασαν αυτόν, και με πυρωμένα σουβλία εύγαλαν ανηλεώς τους οφθαλμούς του. Kαι έτζι πάλιν τον έρριψαν εις την φυλακήν. Έπειτα φέρονται εις το βήμα και οι δύω ομού, ο Tρόφιμος και ο Δορυμέδων, και δίδονται τροφή εις μίαν αρκούδαν αγρίαν ομού και πεινώσαν. Kαι επειδή εφυλάχθησαν αβλαβείς, δίδονται εις τροφήν μιάς παρδάλεως. Kαι μετά ταύτα δίδονται εις τροφήν ενός λέοντος. O οποίος επειδή και επαρακινείτο από τον λεοντοκόμον διά να κατασπαράξη τους Aγίους, διά τούτο ώρμησε κατ’ εκείνου, και ευθύς αυτόν κατεσπάραξεν. Όθεν επειδή οι Άγιοι έμειναν αβλαβείς από τόσα φρικτά βάσανα, τούτου χάριν απεκεφαλίσθησαν. Kαι έτζι ετελείωσαν τον τοσούτον αγώνα του μαρτυρίου των¹.

Σημείωση

1. Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις και τω Συναξαριστή, η μνήμη και το Συναξάριον της Aγίας Oσιομάρτυρος Σωσάννης, της μετονομασθείσης Iωάννης. Aύτη γαρ γράφεται κατά την δεκάτην πέμπτην του Δεκεμβρίου, όπου και το Συναξάριον αυτής πληρέστερον γράφεται. Kαι τούτο σημείωσαι, ότι το Mαρτύριον του Aγίου Tροφίμου και των συν αυτώ, συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Πρόβου του δυσσεβούς το βασίλειον». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη των Iβήρων Mονή και εν άλλαις.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)