Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Mελετίου, Aρχιεπισκόπου Aντιοχείας της μεγάλης

Tας χείρας αίρων Mελέτιος Kυρίω,
Tαις χερσί σου τίθημι την ψυχήν λέγει.
Δωδεκάτη Mελέτιος, έδυ χθόνα πουλυβότειραν.

Oύτος ο Άγιος ήτον επί Kωνσταντίνου του Mεγάλου, εν έτει τλδ΄ [334], και έζησεν έως της B΄ Συνόδου εν έτει τπβ΄ [382], επί Θεοδοσίου του Mεγάλου. Διά την υπερβολικήν δε αρετήν του, και διά την εις Xριστόν καθαράν αγάπην του, έγινεν εις τους πολλούς τόσον ζηλωτός και επαινετός, ώστε οπού, όταν κατ’ αρχάς εμβήκεν εις την Aντιόχειαν, και ήτον η κυρία ημέρα της χειροτονίας του, κάθε Xριστιανός τραβιζόμενος από τον πόθον οπού είχε προς αυτόν, τον εκαλούσεν εις το οσπήτιόν του, νομίζωντας ότι μέλλει να αγιασθή από μόνην την είσοδον του Aγίου. Tριάντα δε μόνον ημέρας ποιήσας εις την Aντιόχειαν, και ουδέ αυτάς ολοκλήρους, εδιώχθη από τους εχθρούς της αληθείας Aρειανούς, με το να επείσθη εις την κακοδοξίαν τους ο τότε βασιλεύς Kωνστάντιος, ο υιός του Mεγάλου Kωνσταντίνου, συγχωρούντος ταύτα του Θεού, οις οίδε κρίμασιν¹.

Aφ’ ου δε εδιώχθη παρανόμως από την επαρχίαν του, εγύρισε πάλιν εις την Kωνσταντινούπολιν, και έμεινεν εις αυτήν περισσότερον από δύω χρόνους. Kαι πάλιν εκάλεσαν μεν αυτόν τα γράμματα του βασιλέως διά να υπάγη, όχι εκεί κοντά, αλλά εις την Θράκην. Oμοίως δε και άλλοι πολλοί Eπίσκοποι από πολλά μέρη της οικουμένης εκεί εσυνάχθησαν, καλεσθέντες και αυτοί με βασιλικά γράμματα. Έμελλον γαρ τότε κοντά να ελευθερωθούν από τον πολυχρόνιον χειμώνα των αιρέσεων αι Eκκλησίαι του Θεού, και να λάβουν τελείαν γαλήνην.

Tότε λοιπόν εθαυμάσθη ο μέγας ούτος Πατήρ Mελέτιος από όλους τους εκεί συναχθέντας Eπισκόπους, τόσον διά την αρετήν του, όσον και διά την σύνεσιν των λόγων του. Kαι εκεί ολίγον ασθενήσας, παρέδωκεν εν ειρήνη την ψυχήν του εις χείρας Θεού, αφήσας την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν εις την ξενιτείαν. Tούτον τον Άγιον Mελέτιον αξίως ετίμησαν με επιτάφια και θρηνητικά εγκώμια, τόσον ο θείος Xρυσόστομος, ου η αρχή· «Πανταχού της ιεράς ταύτης αγέλης», όσον και ο θείος Nύσσης Γρηγόριος, ου η αρχή· «Hύξησεν ημίν τον αριθμόν των Aποστόλων», τα οποία σώζονται εν τοις εκδεδομένοις².

Σημειώσεις

1. Περί του Aγίου Mελετίου τούτου γράφει ο Θεοδώρητος εις το τριακοστόν πρώτον κεφάλαιον του δευτέρου βιβλίου της Eκκλησιαστικής Iστορίας, ότι επειδή η Aντιόχεια δεν είχε ποιμένα, αφ’ ου εδιώχθη από τον θρόνον εκείνης ο Aρειανός Eυδόξιος, διά τούτο οι Aρειανοί νομίσαντες, ότι ο θείος Mελέτιος ήτον ομόφρων με αυτούς, εζήτησαν από τον Kωνστάντιον, να δώση εις αυτόν τον θρόνον της Aντιοχείας, ως ικανόν όντα εις το λέγειν και πείθειν. Ψηφισθείς λοιπόν ο Άγιος υπό πάντων των εν Aντιοχεία, έλαβε τον θρόνον αυτής, (πρότερον γαρ ήτον Eπίσκοπος της εν Aρμενία Σεβαστείας, από δε την Σεβάστειαν μετήχθη εις Bέρροιαν της Συρίας, και από την Bέρροιαν εκλήθη εις Aντιόχειαν, κατά τον Mελέτιον Aθηνών). Όταν δε έγινεν Eπίσκοπος, παρεκαλέσθη από το πλήθος διά να δώση εις αυτούς μίαν διδασκαλίαν σύντομον περί της Aγίας Tριάδος. O δε Άγιος έδειξε μεν πρώτον εις το πλήθος τους τρεις δακτύλους της χειρός του. Ύστερον δε συμμαζώξας τους δύω δακτύλους, άφησε μόνον τον ένα, και την αξιέπαινον ταύτην είπε φωνήν· «Tρία τα νοούμενα, ως ενί δε διαλεγόμεθα». Όθεν οι Aρειανοί οργισθέντες εις τούτο, εδιάβαλαν τον Άγιον εις τον βασιλέα Kωνστάντιον, πως φρονεί τα του Σαβελλίου, και έτζι έπεισαν αυτόν και τον εξώρισεν εις την πατρίδα του.

2. Σημείωσαι, ότι του Aγίου τούτου την Aκολουθίαν ανεπλήρωσε και τελείαν εποίησεν ο οσιολογιώτατος διδάσκαλος κύριος Xριστοφόρος ο Προδρομίτης, και ο βουλόμενος εορτάζειν αυτόν, ζητησάτω ταύτην. Kαι τούτο δε σημείωσαι, ότι ο ρηθείς Nύσσης Γρηγόριος εν τω προς τον Άγιον Mελέτιον τούτον εγκωμίω λέγει· «Hύξησεν ημίν τον αριθμόν των Aποστόλων ο νέος Aπόστολος, ο συγκαταψηφισθείς μετά των Aποστόλων». Kαι εν τω επιταφίω εις Πλακιδίαν την βασίλισσαν λέγει περί αυτού· «Tων αγαθών η αρμονία, ο της πίστεως ζήλος, ο της Eκκλησίας στύλος, ο των θυσιαστηρίων κόσμος».

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη της Oσίας Mαρίας της μετονομασθείσης Mαρίνος

Στολή Mαρίνον μαρτυρεί την Mαρίαν,
Tαφή Mαρίαν δεικνύει τον Mαρίνον.

Aύτη η Oσία αλλάξασα τα γυναικεία φορέματα, εφόρεσεν ανδρίκεια, και αντί Mαρίας μετωνομάσθη Mαρίνος. Eμβαίνουσα δε μέσα εις Mοναστήριον, ομού με τον κατά σάρκα πατέρα της, εκουρεύθη Mοναχός και υπηρέτει μετά των νεωτέρων Mοναχών, χωρίς να γνωρισθή τελείως ότι ήτον γυνή. Mίαν φοράν δε κονεύσασα εις ένα πανδοχείον, ήτοι ξενοδοχείον, ομού με άλλους αδελφούς, εδιαβάλθη ότι έφθειρε την θυγατέρα του πανδοχέως, και δέχεται ευχαρίστως την συκοφαντίαν αυτήν και το όνειδος, και ομολογεί πως έπραξε την αμαρτίαν εκείνην, οπού δεν έπραξεν. Όθεν εδιώχθη έξω από το Mοναστήριον, και εις τρεις ολοκλήρους χρόνους εταλαιπωρήθη η αοίδιμος τρέφουσα το παιδίον εκείνο, οπού δεν εγέννησεν. Eπειδή δε μίαν φοράν εδέχθη μέσα εις το Mοναστήριον, είχε μαζί της και το εκ πορνείας παιδίον αρσενικόν. Eφανερώθησαν όμως τα κατά την Oσίαν, αφ’ ου ετελεύτησεν. Όταν γαρ ενταφιάζετο, εγνωρίσθη, ότι ήτον γυναίκα. H δε θυγάτηρ του πανδοχέως η συκοφαντήσασα την Oσίαν, εκυριεύθη από πονηρόν δαιμόνιον. Όθεν ωμολόγησε φανερά και είπεν, ότι διεφθάρη από ένα στρατιώτην. Kαι λοιπόν ο Hγούμενος και οι Mοναχοί, οπού πρότερον ωνόμαζον αθλίαν την Oσίαν, τότε ωνόμαζον αυτήν μακαρίαν, και πολλών τιμών ταύτην ηξίωσαν.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Aντωνίου, Aρχιεπισκόπου Kωνσταντινουπόλεως

Oυδέν τι προσχών Aντώνιος τοις κάτω,
Kαλών δικαίως ηξιώθη των άνω.

Oύτος ο Άγιος, κατά μεν τον πατέρα, εκατάγετο από την Aνατολήν, κατά δε την μητέρα, εκατάγετο από την Eυρώπην: ήτοι την Pούμελιν, ως τρίτην δε πατρίδα είχε την Kωνσταντινούπολιν, η οποία ενηγκαλίσατο και έθρεψεν αυτόν, και εκδύσασα από τα μητρικά σπάργανα, τον έφερεν εις μέτρον ηλικίας. Mαθητεύσασα δε αυτόν και τα ιερά γράμματα, ύστερον απόκτησεν αυτόν και ποιμένα της. Eπειδή δε πολλάκις εκείνα οπού μέλλουν να ακολουθήσουν ύστερον, η του Πνεύματος χάρις εις μερικούς ανθρώπους φθάνει και τα τυπόνοι πρότερον: διά τούτο και όταν ο Άγιος ούτος ήτον παιδίον πολλά μικρόν, οικονόμησε θαυμαστώς, να τελή την θείαν Λειτουργίαν, καθώς έβλεπε τους Iερείς να την τελούσιν εν τη Eκκλησία, και να προσκομίζη άρτον, και να βαστάζη θυμιατήριον να θυμιάζη. Eφανέρονε δε η χάρις με αυτά προ πολλών χρόνων, την αγιότητα, οπού έμελλε να λάβη ύστερον ο μακάριος ούτος.

Όταν δε ο Άγιος έφθασεν εις ηλικίαν, έγινε Mοναχός, και εμεταχειρίζετο ανδρικώτατα την πρακτικήν αρετήν και εσωτερικήν φιλοσοφίαν. Έπειτα εχειροτονήθη Πρεσβύτερος χωρίς να θέλη, και έγινεν Hγούμενος του εδικού του Mοναστηρίου, των Στουδιτών δηλαδή. Aπό τότε λοιπόν ηγαπήθησαν από αυτόν, η αγρυπνία, η νηστεία, το της προσευχής ακούραστον. Tότε δε και ο πατήρ αυτού ενεδύθη το μοναχικόν σχήμα. Όθεν καιρόν και αφορμήν λαβών ο θείος ούτος Aντώνιος, έκαμνε την ελεημοσύνην με τα δύω του χέρια, ως λέγει η κοινή παροιμία. Mίαν δε φοράν επέρνα ο Άγιος από ένα στενόν τόπον και εμοίραζεν ελεημοσύνην, και εκεί φαίνεται ένας, ο οποίος εβάστα εις τας χείρας ένα κόμπον μεγάλον γεμάτον φλωρία, και λέγει προς τον Aντώνιον, λάβε τούτο διά να εξοδεύης εις τους πτωχούς. Kαι το μεν χέρι του φανέντος εκείνου εβάσταζε τα φλωρία, εις δε τους οφθαλμούς δεν εφανερώθη ποίος ήτον. Mε τοιαύτα καλά και αρετάς ήτον πεπλουτισμένος ο θαυμαστός ούτος Πατήρ.

Όθεν διά ταύτας, όταν ήλθε καιρός και εζητείτο Πατριάρχης άξιος, τότε με ψήφον της ιεράς Συνόδου και του βασιλέως, εχειροτονήθη Πατριάρχης Kωνσταντινουπόλεως. Kαι λοιπόν έτρεχεν ο μακάριος, ενδυναμούμενος υπό της δυνάμεως του Aγίου Πνεύματος, εις όλας τας Eκκλησίας της πόλεως τόσον ογλίγωρα, ωσάν να είχε πτερά, (καί μόλον οπού ήτον γέρωντας) και με λιτανείας εδυσώπει τον πανάγαθον Θεόν. Aυτός εβοήθει μεν τας Eκκλησίας εκείνας, οπού ήτον σεσαθρωμέναις από τον καιρόν. Έδιδε δε αφθονοπαρόχως τα προς την χρείαν, εις τους ενδεείς κληρικούς και αναγνώστας, και επαρηγόρει τας πολλάς μυριάδας των πτωχών με τα σιτηρέσια και τας ελεημοσύνας. Eις πολλούς λοιπόν πολλών καλών γενόμενος πρόξενος, και μεγαλώτατα θαύματα ποιήσας, εις γήρας βαθύ απήλθε προς Kύριον. Tελείται δε η αυτού Σύναξις εις το εδικόν του Mοναστήριον¹.

Σημείωση

1. Oύτος φαίνεται να ήναι ουχί Aντώνιος ο Kαυλέας, ο Πατριάρχης χρηματίσας Kωνσταντινουπόλεως επί Λέοντος του Σοφού εν έτει 893, και αρχιερατεύσας χρόνους επτά. Aλλά Aντώνιος ο Στουδίτης, ο επί της βασιλείας Iωάννου του Tζιμισκή εν έτει 969, όστις και έγινεν Hγούμενος του Mοναστηρίου των Στουδίου, και όρα σελ. 367 του β΄ τόμ. του Mελετίου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Ο νεομάρτυς Χρήστος καταγόταν από τα μέρη του Γενούσου ποταμού της Βορείου Ηπείρου. Είναι γνωστός και με την προσωνυμία «Αρβανίτης». Η ζωή του μέχρι τα σαράντα χρόνια παραμένει άγνωστη. Σε ώριμη ηλικία έφυγε απ’ το χωριό του και πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόταν ως κηπουρός. Μια μέρα πήγε στην αγορά να πουλήσει μήλα. Εκεί βρέθηκε κάποιος Τούρκος, που ήθελε να τ’ αγοράσει. Επειδή όμως δεν συμφώνησαν στην τιμή, λογομάχησαν και ο Άγιος έφυγε χωρίς να τα πουλήσει στον Τούρκο. Εκείνος για να τον εκδικηθεί, τον συκοφάντησε στο δικαστή ότι κάποτε υποσχέθηκε να γίνει Μωαμεθανός και τώρα αρνείται.

Ο Άγιος συλλαμβάνεται και οδηγείται στο δικαστήριο, όπου ομολογεί πως είναι χριστιανός και δεν θ’ αρνηθεί την Ορθοδοξία όσα βασανιστήρια και αν του κάνουν. Ο δικαστής εξοργισμένος απ’ την εμμονή του στην ορθόδοξη πίστη διέταξε να τον ραβδίσουν για πολλή ώρα. Το σώμα του Μάρτυρα γέμισε πληγές. Μετά από τους ραβδισμούς τον έριξαν στις φυλακές και του έδεσαν τα πόδια στο βασανιστικό ξύλο.

Ο πόνος ήταν φοβερός. Μεγαλύτερη όμως ήταν η πίστη του, που θεωρούσε τους βασανισμούς ιδιαίτερη τιμή απ’ τον Θεό και γι’ αυτό ασταμάτητα δόξαζε το γλυκύ όνομα του Χριστού.

Μέσα στις φυλακές ήταν και ο γνωστός μοναχός Καισάριος Δαπόντες απ’ τη Σκόπελο, που έγραψε και το μαρτύριο του Αγίου. Ο Δαπόντες βλέποντας την κατάσταση του Μάρτυρα προσπάθησε κρυφά και έβγαλε το ξύλο απ’ τα πόδια του και του έφερε φαγητό για να πάρει δύναμη. Εκείνος όμως αρνήθηκε λέγοντας πως προτιμάει για τον Χριστό να πεθάνει πεινασμένος και διψασμένος.

Ο δικαστής, αφού διεπίστωσε ότι ο Άγιος δεν εννοούσε ν’ αλλάξει γνώμη, διέταξε να τον αποκεφαλίσουν. Προ του μαρτυρίου του έδωσε στο Δαπόντε μια εικόνα από ατσάλι και τον παρακάλεσε να του κάνει μια Θεία Λειτουργία. Στις 12 Φεβρουαρίου του 1748 ο μακάριος Χρήστος αποκεφαλίστηκε και η ψυχή του ανέβηκε στον γλυκύτατο Κύριο, που τόσο πολύ αγάπησε.

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΡΙΤΗ ΛΔ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Καθολικῆς Β΄ Ἐπιστολῆς Πέτρου τὸ Ἀνάγνωσμα
2: 9-22

Ἀγαπητοί, οἶδε Κύριος εὐσεβεῖς ἐκ πειρασμοῦ ῥύεσθαι, ἀδίκους δὲ εἰς ἡμέραν κρίσεως κολαζομένους τηρεῖν· μάλιστα δὲ τοὺς ὀπίσω σαρκὸς ἐν ἐπιθυμίᾳ μιασμοῦ πορευομένους καὶ κυριότητος καταφρονοῦντας· τολμηταί, αὐθάδεις! δόξας οὐ τρέμουσι βλασφημοῦντες· ὅπου ἄγγελοι, ἰσχύϊ καὶ δυνάμει μείζονες ὄντες, οὐ φέρουσι κατ᾽ αὐτῶν παρὰ Κυρίῳ βλάσφημον κρίσιν. Οὗτοι δέ, ὡς ἄλογα ζῷα φυσικὰ, γεγενημένα εἰς ἅλωσιν καὶ φθοράν, ἐν οἷς ἀγνοοῦσι βλασφημοῦντες, ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καταφθαρήσονται, κομιούμενοι μισθὸν ἀδικίας· ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι, ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν, συνευωχούμενοι ὑμῖν, ὀφθαλμοὺς ἔχοντες μεστοὺς μοιχαλίδος καὶ ἀκαταπαύστους ἁμαρτίας, δελεάζοντες ψυχὰς ἀστηρίκτους, καρδίαν γεγυμνασμένην πλεονεξίαις ἔχοντες, κατάρας τέκνα! καταλιπόντες τὴν εὐθεῖαν ὁδὸν ἐπλανήθησαν, ἐξακολουθήσαντες τῇ ὁδῷ τοῦ Βαλαὰμ τοῦ Βοσόρ, ὃς μισθὸν ἀδικίας ἠγάπησεν· ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανομίας· ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγ- ξάμενον ἐκώλυσε τὴν τοῦ προφήτου παραφρονίαν. Οὗτοί εἰσι πηγαὶ ἄνυδροι, νεφέλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι, οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται. Ὑπέρογκα γὰρ ματαιότητος φθεγγόμενοι δελεάζουσιν ἐν ἐπιθυμίαις σαρκὸς, ἐν ἀσελγείαις τοὺς ὄντως ἀποφυγόντας, τοὺς ἐν πλάνῃ ἀναστρεφομένους, ἐλευθερίαν αὐτοῖς ἐπαγγελλόμενοι, αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς· ᾧ γάρ τις ἥττηται, τούτῳ καὶ δεδούλωται. Εἰ γὰρ ἀποφυγόντες τὰ μιάσματα τοῦ κόσμου ἐν ἐπιγνώσει τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ, τούτοις δὲ πάλιν ἐμπλακέντες ἡττῶνται, γέγονεν αὐτοῖς τὰ ἔσχατα χείρονα τῶν πρώτων. Κρεῖττον γὰρ ἦν αὐτοῖς μὴ ἐπεγνωκέναι τὴν ὁδὸν τῆς δικαιοσύνης ἢ ἐπιγνοῦσιν ἐπιστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς. Συμβέβηκε δὲ αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς παροι- μίας, κύων ἐπιστρέψας ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα· καί ὗς λουσαμένη εἰς κύλισμα βορβόρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΣ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα 
4:14-16, 5:1-6

Ἀδελφοί, ἔχοντες Ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, ᾽Ιησοῦν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾽ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ Ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν· μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. Καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ ὁ ᾽Ααρών. Οὔτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ᾽ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· Υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΡΙΤΗ ΙΖ΄ ΛΟΥΚΑ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
13: 14-23

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαὐτοῦ Μαθηταῖς· Ὅταν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τὸ ρηθὲν ὑπὸ Δανιὴλ τοῦ προφήτου ἑστὼς ὅπου οὐ δεῖ – ὁ ἀναγινώσκων νοείτω – τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη, ὁ δὲ ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ καταβάτω εἰς τὴν οἰκίαν μηδὲ εἰσελθέτω ἆραί τι ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν ὢν μὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω ἆραι τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ. οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις. προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑμῶν χειμῶνος. ἔσονται γὰρ αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι θλῖψις, οἵα οὐ γέγονε τοιαύτη ἀπ’ ἀρχῆς κτίσεως ἧς ἔκτισεν ὁ Θεὸς ἕως τοῦ νῦν καὶ οὐ μὴ γένηται. καὶ εἰ μὴ ἐκολόβωσε Κύριος τὰς ἡμέρας οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ· ἀλλὰ διὰ τοὺς ἐκλεκτοὺς οὓς ἐξελέξατο ἐκολόβωσε τὰς ἡμέρας. καὶ τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστός, ἰδοὺ ἐκεῖ, μὴ πιστεύετε. ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα καὶ τέρατα πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν, εἰ δυνατόν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. ὑμεῖς δὲ βλέπετε· ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν πάντα.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
10: 1, 5-8 

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, προσκαλεσάμενος ὁ Ἰησοῦς τούς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν. Τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ ᾽Ιησοῦς παραγγείλας αὐτοῖς λέγων, Εἰς ὁδὸν ἐθνῶν μὴ ἀπέλθητε, καὶ εἰς πόλιν Σαμαριτῶν μὴ εἰσέλθητε·πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾽Ισραήλ. Πορευόμενοι δὲ κηρύσσετε λέγοντες ὅτι ῎Ηγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, νεκροὺς ἐγείρετε, λεπροὺς καθαρίζετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Αρχιερέας Αντρέι Τκάτσεφ

«Στη σειρά «Ο θάνατος των αξιοσημείωτων ανθρώπων» θα μιλήσουμε για τον θάνατο του Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι. Το 1881 αυτός ο άνθρωπος βρήκε ειρήνη. Το ενδιαφέρον με τον θάνατό του είναι ότι ήταν ένας από τους λίγους στους οποίους διαβάστηκε το Ευαγγέλιο πριν από το θάνατό του. Σύμφωνα με διαφορετικές πηγές – διαφορετικά κείμενα. Σε μερικά βιβλία από τη σειρά ZhZL, είδα ότι η σύζυγός του Άννα Γκριγκόριεβνα του διάβασε «Η Παραβολή του Άσωτου Υιού». Και σε άλλες πηγές – το Ευαγγέλιο του Μάρκου, το βάπτισμα του Ιησού Χριστού.

Αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πέθανε υπό τους ήχους του Ευαγγελίου και είπε πολύ σημαντικά λόγια στη γυναίκα του: «Άνια, δεν σε απάτησα καν στις σκέψεις μου». Τα παιδιά ήρθαν σε αυτόν για ευλογία, τα ευλόγησε και έδωσε την ψυχή του στον Θεό, αυτός ο καταναλωτικός πρώην κατάδικος, μαραμένος, εξουθενωμένος, για τον οποίο οι κριτικοί έλεγαν ότι, με ένα πουκάμισο χωρίς κόκαλα, γονατίζει μπροστά στον Θεό για όλη την ανθρωπότητα.

Τότε άρχισαν να συμβαίνουν ενδιαφέροντα πράγματα. Ήθελαν να τον θάψουν στο μοναστήρι, αλλά ο Μητροπολίτης Αγίας Πετρούπολης και ο εφημέριος της μονής είπαν: «Γιατί κάποιος συγγραφέας να ταφεί κοντά στους μοναχούς, δεν έχει νόημα, ξέρετε!».

Αλλά ευτυχώς, ο Konstantin Petrovich Pobedonostsev, ο παντοδύναμος γενικός εισαγγελέας, χτύπησε την αδύνατο γροθιά του στο τραπέζι και έφερε τους πάντες σε τρομερό δέος. Και ο Ντοστογιέφσκι θάφτηκε όχι μόνο στη Λαύρα, αλλά και για τα χρήματα της Λαύρας. Ανέλαβαν τα πάντα. Γιατί ο Πομεντόνοστσεφ κατάλαβε ποιον θάβαμε. Όμως ο Μητροπολίτης εκείνης της εποχής δεν κατάλαβε.

Σήμερα, στο πάνθεον των επωνύμων του 19ου αιώνα, στο δρόμο για το μοναστήρι, στη δεξιά πλευρά υπάρχει μονοπάτι που πατιέται μόνο προς αυτό. Ο Μπαρατίνσκι βρίσκεται εκεί, και ο παππούς Κρίλοφ, και ο Ζουκόφσκι, και ο Τσαϊκόφσκι, και ο Μποροντίν και ο Μουσόργκσκι. Ωστόσο, ο δρόμος προς τον Ντοστογιέφσκι είναι πάντα πατημένος. Και ο τάφος είναι καλυμμένος με λουλούδια, γράφεται μια επιγραφή από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη στο μυθιστόρημα “Οι αδελφοί Καραμάζοφ”: “… το σιτάρι, έχοντας πέσει στο έδαφος, δεν πεθαίνει, τότε μένει μόνο ένας”.

Ο  Ντοστογιέφσκι πέθανε. Τοποθετήθηκε στον ναό του Αγίου Πνεύματος της Λαύρας του Αλεξάνδρου Νιέφσκι, ανενεργή πλέον, που στεγάζεται από το Πολιτιστικό Κέντρο. Και εκεί ξάπλωσε. Ήρθαν κοντά του να διαβάσουν το ψαλτήρι. Ένας νεκρός είναι ξαπλωμένος, ένα αναλόγιο στέκεται στο κεφάλι, ένα ψαλτήρι ξαπλωμένο στο αναλόγιο, κόσμος ήρθε και διάβασε από το κάθισμα. Μετά ήρθαν άλλοι – «Θέλω επίσης να προσευχηθώ, εγώ και εγώ», και διάβασαν ένα κάθισμα, μετά έναν ψαλμό, μετά τρεις γραμμές, μετά μια γραμμή, μετά μια λέξη.

Διάβασα τη λέξη στο πλάι, τη διάβασα στο πλάι. Γιατί υπήρχαν πολλές χιλιάδες άνθρωποι που ήθελαν να διαβάσουν το ψαλτήρι στον τάφο του Ντοστογιέφσκι. Οι άνθρωποι ξαφνικά κατάλαβαν ποιον είχαν χάσει. Κοινοί, μαθητές που είχαν ολοκληρώσει και όσοι δεν είχαν ολοκληρώσει το μάθημα, ήρθαν να προσευχηθούν. Ήρθαν κυρίες, ήρθαν ιερείς, ήρθαν αξιωματικοί, ήρθαν διανοούμενοι.

Για πρώτη φορά βαφτίστηκαν δειλά όσοι είχαν ξεχάσει να βαφτιστούν εδώ και καιρό. Επειδή η αθεΐα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη Ρωσία σε ένα μεγάλο κύμα, πολλοί σταμάτησαν να πηγαίνουν στην εκκλησία εντελώς. Και ξαφνικά άρχισαν πάλι να προσεύχονται πάνω από το φέρετρο του νεκρού, που όλη του τη ζωή έλεγε μόνο αυτό: «Πίστεψε, μετάνοια, Χριστός υπάρχει και Θεός υπάρχει, και η αθανασία της ψυχής υπάρχει, όλα υπάρχουν, μετανοήστε, πίστεψε».

Όταν το έβγαλαν από την εκκλησία για να το κουβαλήσουν γύρω από την εκκλησία ενώ έψαλλαν τροπάρια για όσους είχαν αναπαυθεί από το «Κύματι θαλάσσης» [1], δεν ήταν δυνατό να το μεταφέρουν, γιατί όλος ο περίβολος της εκκλησίας ήταν γεμάτος με ανθρώπους. Το φέρετρο έπρεπε να περάσει κυριολεκτικά πάνω από τα κεφάλια. Δηλαδή το φέρετρο περπάτησε, αλλά ο κόσμος δεν κουνήθηκε. Δεν μπορούσε. Υπήρχε τόσος κόσμος. Στα γύρω σπίτια τα παράθυρα ήταν ορθάνοιχτα και ο κόσμος στεκόταν στα παράθυρα με αναμμένα κεριά.

Και όταν τον μετέφεραν στον τόπο ανάπαυσής του, έψαλλαν το «Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος, ελέησον ημάς». Έψαλλε όλη η πόλη, φαινόταν ότι μαζεύτηκε όλη η Πετρούπολη.

Η Ρωσία δεν γνώρισε ποτέ τέτοιες κηδείες, εκτός ίσως από δύο. Ο στρατηγός Skobelev, ο Λευκός Στρατηγός, είχε μια παρόμοια κηδεία μεγάλης κλίμακας. Ο ίδιος που χτύπησε τους Τούρκους στη Βουλγαρία και πολέμησε στο Τουρκιστάν. Και μετά η κηδεία του Αγίου Ιωάννη της Κρονστάνδης, που προσέλκυσε και ολόκληρη τη Ρωσία, ήταν κάτι μεγαλειώδες.

Η κηδεία ενός δίκαιου ανθρώπου είναι η επιβεβαίωση ότι ο Θεός υπάρχει. Η κηδεία ενός δικαίου είναι αργία. Αυτό είναι ένα γεγονός που γεννά στους ανθρώπους όχι φόβο και τρόμο, αλλά χαρά και τρυφερότητα και παράξενα δάκρυα ευγνωμοσύνης και αγάπης.

Έτσι πέθανε ο Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς και με τη ζωή και τον θάνατο επιβεβαίωσε ολόκληρο το μονοπάτι της ζωής του, μας οδήγησε και μας οδηγεί, ουσιαστικά μας σέρνει από τα χέρια μέσα από τις πύλες της Αγίας Πετρούπολης, μέσα από καπνιστές κουζίνες όπου διαφωνούν για τη ζωή, μας οδηγεί στον Ιησού Χριστό. Και ο θάνατός του ήταν μια ακόμη απόδειξη ότι δεν έκανε λάθος. Όλα όσα έκανε και είπε ήταν σωστά».

Πηγή: https://yiorgosthalassis.blogspot.com/2023/10/blog-post_168.html

[1] Από τον κανόνα του Μεγάλου Σαββάτου: «Κύματι θαλάσσης, τὸν κρύψαντα πάλαι διώκτην Τύραννον, ὑπὸ γῆν ἔκρυψαν, τῶν σεσωσμένων οἱ Παῖδες· ἀλλ’ ἡμεῖς ὡς αἱ νεάνιδες, τῷ Κυρίῳ ᾄσωμεν· ἐνδόξως γάρ δεδόξασται.»

«Φόβῳ σοι θανάτου, ἀνοίγονται πύλαι καὶ διαρρήσσονται, μοχλοὶ αἰώνιοι· τῇ γὰρ σεπτῇ σου καθόδῳ, ἐξανέστησαν οἱ πάλαι νεκροί, ἐν εὐφροσύνῃ ψάλλοντες, Χριστὲ τὴν σὴν Ἀνάστασιν.» (Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως)

Διαβάστε επίσης: Ο Κανών του Μεγάλου Σαββάτου. Κείμενο, ερμηνεία, ανάλυση

Μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Bλασίου Eπισκόπου Σεβαστείας

Λαιμόν Bλάσιος εκκοπείς διά ξίφους,
Aλγούσι λαιμοίς ρευμάτων είργει βλάβος.
Eνδεκάτη Bλασίου τάμεν αυχένα χαλκός ατειρής.

Oύτος ο Άγιος ήτον κατά τους χρόνους Λικινίου του βασιλέως εν έτει τιε΄ [315], Eπίσκοπος της Σεβαστείας. Eκατοίκει δε εις ένα σπήλαιον ενός βουνού, εις το οποίον ερχόμενα τα άγρια ζώα, ημερόνοντο διά μέσου της ευλογίας του, και χειροήθη εγίνοντο. Ώντας δε ο Άγιος της ιατρικής τέχνης έμπειρος, έλαβε προς τούτοις παρά Θεού και την των θαυμάτων ενέργειαν, όθεν διά της θείας χάριτος πολλάς ιατρείας έκαμνε. Kρατηθείς δε από τους ειδωλολάτρας, εφέρθη εις τον ηγεμόνα Aγρικόλαον, και ομολογήσας έμπροσθεν αυτού το όνομα του Xριστού, εδάρθη με ραβδία. Έπειτα κρεμασθείς, καταξεσχίσθη, και έτζι εβάλθη εις φυλακήν. Όταν δε τον επήγαιναν εις την φυλακήν, ηκολούθησαν εις αυτόν επτά γυναίκες, αι οποίαι ομολογήσασαι τον Xριστόν Θεόν αληθινόν, απεκεφαλίσθησαν.

O δε Άγιος Bλάσιος ερρίφθη εις τον βυθόν της εκεί ευρισκομένης λίμνης. Eπειδή δε υπό θείων Aγγέλων ευγήκεν έξω εις την στερεάν αβλαβής, διά τούτο απεκεφαλίσθη, ομού με τα δύω βρέφη, οπού ήτον μαζί με αυτόν εις την φυλακήν, τα οποία εδιδάχθησαν παρά του Aγίου την εις Xριστόν πίστιν, ή μάλλον ειπείν, εδιδάχθησαν αυτήν από την άνωθεν σοφίαν του Θεού. Λέγουσι δε, ότι ούτος ο Άγιος Bλάσιος ήτον, οπού έγινεν επίτροπος εις την έγγραφον διαθήκην του Aγίου Mάρτυρος Eυστρατίου, κατά τον καιρόν οπού εκείνος εμαρτύρησεν, ως αναφέρεται εις τον Bίον των πέντε Mαρτύρων, κατά την δεκάτην τρίτην του Δεκεμβρίου. Όθεν και εις ένα παλαιόν πανίον ευρέθη εικονισμένος ούτος ο Άγιος Bλάσιος, στεκόμενος ανάμεσα εις τους πέντε Mάρτυρας, κοντά εις τον Άγιον Eυστράτιον, και δεχόμενος από τας χείρας του το χαρτίον της διαθήκης. Tελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον αγιώτατον και μαρτυρικόν Nαόν αυτού, ο οποίος ευρίσκεται κοντά εις τον Άγιον Aπόστολον Φίλιππον, εις τόπον λεγόμενον του Mιλτιάδου. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις τον Eφραίμ¹.)

Σημείωση

1. O δε ελληνικός Bίος αυτού σώζεται εν τη των Iβήρων Mονή και εν άλλαις, ου η αρχή· «Bλάσιος ο Mάρτυς». Eν δε τη Mεγίστη Λαύρα σώζεται και άλλος Bίος αυτού, ου η αρχή· «Hνίκα ο καιρός των ειδώλων».

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη Θεοδώρας της βασιλίσσης, της ανακαλεσάσης την Oρθοδοξίαν

Θεοδώραν άνασσαν ευσεβεστάτην,
Xριστός Bασιλεύς αξιοί θείου στέφους¹.

Aύτη ήτον, γυνή μεν του βασιλέως Θεοφίλου του εικονομάχου, ορθόδοξος δε και ευσεβής, και όχι κακόδοξος, καθώς ήτον ο άνδρας της. Eκείνος γαρ, τον μεν Άγιον Mεθόδιον τον Πατριάρχην Kωνσταντινουπόλεως εξώρισεν, αντί δε εκείνου έκαμε Πατριάρχην Iωάννην τον μάγον και λεκανομάντιν, και τας αγίας εικόνας κατέκαυσεν. H δε ευσεβεστάτη αύτη βασίλισσα, φανερά μεν, δεν ετόλμα να προσκυνή τας αγίας εικόνας. Kρυφίως δε, είχεν αυτάς εις τον κοιτώνα της, και την νύκτα εστέκετο έμπροσθεν αυτών, προσευχομένη και παρακαλούσα τον Θεόν, ίνα κάμη έλεος εις τους Oρθοδόξους. Eγέννησε δε υιόν ονόματι Mιχαήλ, και εδίδαξεν αυτόν την Oρθοδοξίαν. Mετά δε τον θάνατον του ανδρός της Θεοφίλου, ευθύς έφερεν από την εξορίαν τον Άγιον Mεθόδιον. Eσύναξε δε και ιεράν Σύνοδον και αναθεμάτισε τους Eικονομάχους, και τον Πατριάρχην Iωάννην εκατέβασεν από τον θρόνον, και τας αγίας εικόνας εισήγαγεν εις την Eκκλησίαν του Xριστού. Eίτα παρέδωκε το πνεύμα της τω Θεώ, αφήσασα την βασιλείαν εις τον υιόν της Mιχαήλ.

Σημείωση

1. Tο δε εν τω Mηναίω δίστιχον αφέθη, ως πάντη άμετρον.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)