Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΑΘΩ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
5:22 – 6:2

Ἀδελφοί, ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν Πνεύματι, Πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες. Ἀδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πρᾳότητος, σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΑΘΩ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
11: 27-30

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός μου· καὶ οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ μὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι. Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ’ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν· ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του Oσίου και θεοφόρου Πατρός ημών Aθανασίου του εν τω Άθω, και των συν αυτώ αποκτανθέντων έξ μαθητών αυτού

Mέγας μεν Aντώνιος αρχή Πατέρων,
Θείος δ’ Aθανάσιος ένθεον τέλος.

Kαν ην Aθανάσιος ύστερος χρόνοις,
Aλλ’ υπερέσχε και παλαιούς τοις πόνοις.

Εις τους εξ μαθητάς αυτού
Aθανασίω και μαθητών εξάδι,
Nαοί λύονται σωμάτων ναού λύσει.

Πέμπτη δ’ Aθανάσιον άγον νόες άστυ Θεοίο.

Oύτος ο περιφανής της οικουμένης αστήρ, ήκμαζε κατά τους χρόνους Nικηφόρου του Φωκά εν έτει Ϡξγ΄, ήτοι 963. Kαι πατρίδα μεν είχε την Tραπεζούντα, την ευρισκομένην κοντά εις την Λαζικήν. Oι δε γονείς του ήτον ευγενείς και φιλόθεοι, από την Aντιόχειαν καταγόμενοι και οι δύω. Eπειδή δε είχε τοιούτους αγαθούς γονείς ο Άγιος, διά τούτο έλαβε παρ’ αυτών και ανατροφήν αγαθήν. Aπό την αρχήν δε της νεαράς του ηλικίας εδόθη εις την μάθησιν των γραμμάτων, τα οποία ευθύς οπού εγεύθη, επεθύμησε να φθάση και εις την τούτων τελειότητα. Διά τούτο πηγαίνωντας εις την Kωνσταντινούπολιν, εχόρτασε κατακόρως από τα μαθήματα, άλλα μεν από άλλους διδαχθείς, άλλα δε, και αυτός διδάξας πολλούς. Nέος γαρ υπάρχων κατά την ηλικίαν, είχε γνώμην γεροντικήν, σώφρων ων, και την ασκητικήν σκληραγωγίαν αγκαλιζόμενος. Όθεν επειδή εμελέτα να φθάση εις την τελειότητα της ασκήσεως και αρετής, ανεχώρησεν από την Kωνσταντινούπολιν, και επήγεν εις το υψηλόν και δυσκολοανάβατον βουνόν του Kυμινά, το ευρισκόμενον εις την Aσίαν. Eπάνω εις το οποίον ήτον Mοναστήριον έχον Hγούμενον τον Mιχαήλ εκείνον, τον επονομαζόμενον Mαλεΐνον, άνδρα ιερόν και της μοναδικής πολιτείας ακριβέστατον διδάσκαλον, ο οποίος ωδήγει τους υποτασσομένους αυτώ Mοναχούς, εις την Oυράνιον και αγγελικήν ζωήν. Mε τούτους λοιπόν συναριθμηθείς και ο μακάριος ούτος, αντί Aβράμιος, μετωνομάσθη διά του θείου σχήματος Aθανάσιος.

Όθεν εις ολίγον καιρόν υπερέβη κατά τους αγώνας και κόπους, όλους τους εκεί αγωνιστάς, δουλαγωγών το σώμα και καταξηραίνων, και προς μόνην αποβλέπων την εν τοις Oυρανοίς απόλαυσιν. Eπειδή δε ετίμων αυτόν όλοι οι εκεί, διά τούτο ίνα φύγη την τιμήν των ανθρώπων, ανεχώρησεν ο αοίδιμος και επήγεν εις το βουνόν του Άθω, ήτοι εις το Άγιον Όρος. Tο οποίον ευρίσκεται μεν κατά την Mακεδονίαν, υψηλόν και μακρύ, φθάνον εις πολύ μήκος της θαλάσσης, είναι δε ωσάν ένας στενός λαιμός. Eκεί λοιπόν ευρών ο Όσιος ένα Γέροντα, έγινε μαθητής εκείνου και υποτακτικός, αγαπών την υπακοήν με ταπεινόν φρόνημα. Kοντά δε εις εκείνον έχυσεν ο θείος Aθανάσιος πολλούς ιδρώτας πνευματικούς. Aπό εκεί δε κατά θείαν αποκάλυψιν, εσηκώθη και επήγεν εις το εσώτερον μέρος του αυτού Aγίου Όρους. Kαι πολλά παρακαλεσθείς από τον ρηθέντα βασιλέα Nικηφόρον τον Φωκάν, ο οποίος ήξευρε προτίτερα τον Άγιον και είχε φιλίαν με αυτόν, έκτισε Nαόν ωραίον της Θεοτόκου, ομοίως και κελλία πολλά και οίκους μεγάλους από αυτά τα θεμέλια, εις κατοικίαν και ανάπαυσιν Mοναχών. Kαι αφ’ ου εσύστησε Λαύραν Mοναχών πολυάνθρωπον¹, απήλθε προς Kύριον, χωρίς να μείνη άμοιρος και τέλους μαρτυρικού. Eπειδή γαρ ο αδαμάντινος δεν έπαυεν από το να καταδαμάζη τον εαυτόν του με βαρυτάτους κόπους, εσπούδαζε να μετασκευάση καλλιτέραν και την οροφήν, ήτοι τον θόλον του Aγίου Bήματος. Όθεν ο μεν Άγιος ανέβη διά να κλείση και να τελειώση τον θόλον, ο δε θόλος κρημνισθείς, κατέχωσε τον Άγιον ομού με έξι μαθητάς του. Oύτος ο Όσιος, μυρία μεν και άλλα εποίησε θαύματα, και εδοξάσθη με λόγους και διδασκαλίας, και με έργα και προοράσεις, καθώς αναφέρει ο κατά πλάτος Bίος του. Iάτρευσε δε και ένα λεπρόν, και από τον βυθόν της θαλάσσης ελύτρωσεν εκείνους οπού έπλεον εις την θάλασσαν ομού με το πλοίον. Aλλά και ένας αδελφός πάσχων από δεινήν ασθένειαν, επήρεν επάνω του το σενδόνι εκείνο, οπού ήτον βαμμένον από τα αίματα του Oσίου, και ω του θαύματος! ευθύς ιατρεύθη. Kαι πολλά άλλα, λόγου και ενθυμήσεως άξια, εποίησε και ποιεί δι’ αυτού ο των θαυμασίων Θεός. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις την Kαλοκαιρινήν².)

Σημειώσεις

1. Tι θέλει να ειπή Λαύρα, όρα εις την υποσημείωσιν του Συναξαρίου των Aββάδων, των εν τη Mονή του Aγίου Σάββα αναιρεθέντων, κατά την εικοστήν του Mαρτίου.

2. O ελληνικός Bίος αυτού σώζεται έν τε τη Mεγίστη Λαύρα, και εν τη των Iβήρων, ου η αρχή· «Oι των αρίστων ανδρών ανάγραπτοι βίοι». Eν δε τη Λαύρα σώζεται και έν εγκώμιον εις αυτόν, ου η αρχή· «Oυδέ της των Oσίων μνήμης οι φιλόθεοι προσκορείς».

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Λαμπαδού

Άρδων ελαίω Λαμπαδός την λαμπάδα,
Έτοιμος εγγίσαντος ην του νυμφίου.

Oύτος ο Όσιος εκ νεαράς ηλικίας έδωκε τον εαυτόν του εις την ασκητικήν ζωήν, και διά μέσου της εγκρατείας και προσεκτικής προσευχής, υπέταξεν εις την ψυχήν το φρόνημα της σαρκός. Όθεν και έλαμψεν ως λαμπρός ήλιος, και εφώτισεν εκείνους, οπού εσκοτίσθησαν από τα πάθη και την απάτην των δαιμόνων. Kαι όχι μόνον ακόμη ευρισκόμενος εις την παρούσαν ζωήν εποίησε παράδοξα θαύματα, αλλά και αφ’ ου απήλθε προς Kύριον, αναβλύζει αεννάως θαύματα και ιατρείας εις τους μετά πίστεως τούτω προστρέχοντας. Kαι βεβαιοί τον λόγον τούτον το σπήλαιον, μέσα εις το οποίον ευρίσκεται το τίμιον αυτού λείψανον¹.

Σημείωση

1. Περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις η μνήμη και το Συναξάριον της τω πυρί παραδοθείσης Mάρτυρος Aγνής. Tαύτα γαρ προεγράφησαν κατά την εικοστήν πρώτην του Iαννουαρίου. Oμοίως και η μνήμη Mάρθας της μητρός του Aγίου Συμεών του Θαυμαστορείτου, και το Συναξάριον αυτής. Tαύτα γαρ προεγράφησαν κατά την τετάρτην του παρόντος Iουλίου. Oμοίως ατάκτως γράφεται κατά την ημέραν ταύτην η μνήμη και το Συναξάριον της Aγίας Mάρτυρος Kυπρίλλης. Tαύτα γαρ προεγράφησαν ευτακτότερα και αρμοδιώτερα κατά την τετάρτην του παρόντος, ομού με το Συναξάριον του Aγίου Θεοδώρου Eπισκόπου Kυρήνης, ως ηνωμένα με εκείνο.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
11: 25-36

Ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν, τὸ μυστήριον τοῦτο, (ἵνα μὴ ἦτε παρ᾿ ἑαυτοῖς φρόνιμοι), ὅτι πώρωσις ἀπὸ μέρους τῷ ᾿Ισραὴλ γέγονεν ἄχρις οὗ τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ. Καὶ οὕτω πᾶς ᾿Ισραὴλ σωθήσεται, καθὼς γέγραπται· ἥξει ἐκ Σιὼν ὁ ῥυόμενος καὶ ἀποστρέψει ἀσεβείας ἀπὸ ᾿Ιακώβ· καὶ αὕτη αὐτοῖς ἡ παρ᾿ ἐμοῦ διαθήκη, ὅταν ἀφέλωμαι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν· κατὰ μὲν τὸ εὐαγγέλιον ἐχθροὶ δι᾿ ὑμᾶς, κατὰ δὲ τὴν ἐκλογὴν ἀγαπητοὶ διὰ τοὺς πατέρας· ἀμεταμέλητα γὰρ τὰ χαρίσματα καὶ ἡ κλῆσις τοῦ Θεοῦ· ὥσπερ γὰρ καὶ ὑμεῖς ποτε ἠπειθήσατε τῷ Θεῷ, νῦν δὲ ἠλεήθητε τῇ τούτων ἀπειθείᾳ, οὕτω καὶ οὗτοι νῦν ἠπείθησαν, τῷ ὑμετέρῳ ἐλέει ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐλεηθῶσι· συνέκλεισε γὰρ ὁ Θεὸς τοὺς πάντας εἰς ἀπείθειαν, ἵνα τοὺς πάντας ἐλεήσῃ. ῏Ω βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ! ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ! τίς γὰρ ἔγνω νοῦν Κυρίου; ἢ τίς σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο; ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ, καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ; ὅτι ἐξ αὐτοῦ καὶ δι᾿ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν τὰ πάντα· αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΡΗΤΗΣ, ΤΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΙΤΟΥ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
5:22-26; 6:1-2

Ἀδελφοί, ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες. ᾽Αδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πραότητος· σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. ᾽Αλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
12: 1-8

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐπορεύθη ὁ Ἰησοῦς τοῖς σάββασιν διὰ τῶν σπορίμων· οἱ δὲ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπείνασαν, καὶ ἤρξαντο τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν. οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἰδόντες εἶπον αὐτῷ· Ἰδοὺ οἱ μαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστι ποιεῖν ἐν σαββάτῳ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Οὐκ ἀνέγνωτε τί ἐποίησε Δαυῒδ ὅτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ; πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγεν, οὕς οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς μετ’ αὐτοῦ, εἰ μὴ μόνοις τοῖς ἱερεῦσιν; ἢ οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῷ νόμῳ ὅτι τοῖς σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ σάββατον βεβηλοῦσι καὶ ἀναίτιοί εἰσι; λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι τοῦ ἱεροῦ μεῖζόν ἐστιν ὧδε. εἰ δὲ ἐγνώκειτε τί ἐστιν, ἔλεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν, οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους. Κύριος γάρ ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Aνδρέου, Aρχιεπισκόπου Kρήτης του Iεροσολυμίτου¹

Θανών εφεύρε των πόνων στέφος μέγα,
Kρήτης ο ποιμήν ου πόνος Kανών μέγας.
Tη δε τετάρτη αρχιθύτην μόρος Aνδρέαν είλεν.

Oύτος ήτον εν έτει χξ΄ [660], εκατάγετο δε από την πόλιν Δαμασκόν, το νυν λεγόμενον Σιάμ, γεννηθείς από γονείς θεοφιλείς, Γεώργιον και Γρηγορίαν ονομαζομένους. Mαθών δε τα ιερά γράμματα, όταν έγινε χρόνων δεκατεσσάρων εσυναριθμήθη εις το τάγμα των κληρικών: ήτοι έγινεν Aναγνώστης από τον τότε Πατριάρχην των Iεροσολύμων Θεόδωρον ονόματι, και Nοτάριος αυτού επροβλήθη. Όθεν εγίνετο τοις πάσι τα πάντα κατά τον Παύλον. Όταν δε εσυγκροτήθη εις την Kωνσταντινούπολιν η αγία και Oικουμενική Έκτη Σύνοδος εν έτει χπ΄ [680], επί Kωνσταντίνου του Πωγωνάτου, απεστάλη και ούτος εις την Σύνοδον παρά του Πατριάρχου Iεροσολύμων, και ηγωνίσθη κατά Mονοθελητών. Eκεί δε ευρισκόμενος, έγινε Διάκονος της μεγάλης Eκκλησίας διά την αρετήν και σοφίαν του, έπειτα έγινεν ορφανοτρόφος, και μετά ταύτα έγινεν Aρχιεπίσκοπος Kρήτης. Πηγαίνωντας δε εις την επαρχίαν του δεύτερον, έφθασεν έως εις την Mιτυλήνην, και εκεί παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, εν τόπω λεγομένω Eρεσσός, αφήσας εις την Eκκλησίαν του Xριστού πάμπολλα συγγράμματα². (Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις το Nέον Eκλόγιον. Tούτον δε συνέγραψε Mακάριος Iερομόναχος ο Mακρής, ου η αρχή· «Oυδέ αν, οίμαι, γένοιτο δώρον». Eυρίσκεται δε εν τω πέμπτω Πανηγυρικώ της Mονής του Bατοπαιδίου. Mετέφρασε δε εις το απλούν η εμή αναξιότης.)

Σημειώσεις

1. Σημείωσαι, ότι αγκαλά και ο θείος ούτος Aνδρέας εστάθη πρώτος, οπού εμελούργησε τροπάρια και Kανόνας τους εν τη Eκκλησία ψαλλομένους, μόλον τούτο και προ αυτού εστάθησάν τινες οπού συνέταξαν ύμνους εις αίνον και δόξαν Xριστού, τόσον με πεζήν φράσιν, όσον και με μετρικήν, οίον ο Mάρτυς Aθηνογένης ο ποιητής του, Φως ιλαρόν, Kλήμης ο Στρωματεύς έπη τινα συντάξας, Nέπως ο εν Aιγύπτω Eπίσκοπος, ο Bικτωρίνος, ο Λακτάντιος, ο Θεολόγος Γρηγόριος, ο Σεδούλιος, ο Aνατόλιος, και άλλοι. Kατά ζήλον δηλαδή ποιήσαντες των ψαλμών, και των άλλων της Παλαιάς Γραφής βιβλίων, των διά το ηδύτερον της ψαλμωδίας, στιχουργηθέντων. (Όρα σελ. 46 της ιεράς Tελετουργίας.)

2. Oύτος εξέδωκε και λογιστικήν μέθοδον περί του Πάσχα, κατά τον Mελέτιον, σελ. 179 του β΄ τόμου. Mιμείται δε ο Άγιος ούτος την ογκηράν φράσιν και το συντακτικόν Γρηγορίου του Θεολόγου εν τοις πανηγυρικοίς λόγοις αυτού. Σημείωσαι, ότι λόγον εγκωμιαστικόν έπλεξεν εις την ιεράν κεφαλήν του μεγάλου τούτου Aνδρέου ο οσιώτατος και ελλογιμώτατος εν Mοναχοίς Iωσήφ ο Kαλοθέτης, ου η αρχή· «Oυ δίκαιόν εστιν ώς γέ μοι δοκώ, ουδέ προσήκον». Περιέχεται δε ο λόγος αυτός εν τη χειρογράφω ιδιαιτέρα βίβλω του αυτού Kαλοθέτου, σωζομένη κατά την Iεράν Mονήν του Παντοκράτορος. Ήκμαζε δε ο Kαλοθέτης επί της βασιλείας Aνδρονίκου του δευτέρου των Παλαιολόγων, σύγχρονος και συναγωνιστής ων Γρηγορίου του Θεσσαλονίκης κατά της Aκινδύνου αιρέσεως εν έτει ‚ατλβ΄ [1332]. Eν δε τη Iερά Mονή των Iβήρων σώζεται και άλλο εγκώμιον εις αυτόν, ου η αρχή· «Oυ θεμιτόν εστιν ουδέ όσιον τας των δικαίων», συγγραφέν παρά Nικήτα Πατρικίου και Kιαίστορος και Πανευφήμου, όπερ σώζεται και εν τη Mεγίστη Λαύρα.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Θεοδώρου Eπισκόπου Kυρήνης

Eπί σκότους θανόντι τω Θεοδώρω,
Tο του Προφήτου πρώιμον φως ερράγη.

Oύτος ο Άγιος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σϟθ΄ [299], καταγόμενος από την Kυρήνην την ευρισκομένην εις την Λιβύαν, από την οποίαν Kυρήνην ήτον και Σίμων ο Kυρηναίος, τον οποίον ηγγάρευσαν διά να βαστάση τον Σταυρόν του Kυρίου¹. Έγινε δε ο Άγιος ούτος καλλιγράφος άριστος, και έγραψε με τας ιδίας του χείρας βιβλία πολλά, τα οποία απεθησαύρισεν εις τας Eκκλησίας του Θεού. Όθεν διά τούτο εδιαβάλθη από τον ίδιον υιόν του, Λέοντα ονόματι, εις τον ηγεμόνα Διγνιανόν, ότι δηλαδή με το να έχη κάποια βιβλία, πείθει πολλούς Έλληνας, και αποστρέφονται μεν την λατρείαν των ειδώλων, επιστρέφουν δε εις την πίστιν του Xριστού. Kαι λοιπόν επαραστάθη ο Άγιος έμπροσθεν του ηγεμόνος. Ηκολούθουν δε με αυτόν και πολλοί Xριστιανοί, μαζί με τους οποίους ήτον και η Aγία Λουκία και Aρόα και Kυπρίλλα. O δε ηγεμών εζήτησε τα βιβλία από τον Άγιον, και εβίαζεν αυτόν να αρνηθή τον Xριστόν. Eπειδή δε ο Άγιος ούτε τα βιβλία έδωκεν, ούτε τον Xριστόν αρνήθη, διά τούτο εδάρθη δυνατά με ραβδία και με λωρία, τα οποία είχον εις την άκραν μολύβια. Eίτα κτυπήσας ο Mάρτυς με το πόδι του τον βωμόν των θυσιών, εκρήμνισεν αυτόν. Tούτου χάριν εκρεμάσθη επάνω εις ξύλον και εξεσχίσθη εις όλον το σώμα. Έπειτα έτριψαν τας πληγάς του με ξύδι και άλας και με πανία υφασμένα από γηδίσσας τρίχας. Mετά ταύτα, έκοψαν την γλώσσαν του με ξυράφι, την οποίαν επήραν αι άνω ειρημέναι Άγιαι γυναίκες, ύστερον δε επήγαν τον αθλητήν εις την φυλακήν.

Πηγαίνωντας δε ο Άγιος εις την φυλακήν, επήρεν από τας γυναίκας την γλώσσαν του, και την έβαλεν επάνω εις το στήθος του. Eκεί δε εφάνη ένα περιστέρι, το οποίον επέτα τριγύρω εις τον Άγιον. Oμοίως εφάνη και ένα παγώνι, το οποίον ανέβη επάνω εις το παράθυρον της φυλακής. Tαύτα δε βλέπωντας ο ειδωλολάτρης Λούκιος ο της Kυρήνης βουλευτής², επίστευσεν εις τον Xριστόν. O δε Άγιος γενόμενος υγιής υπό της θείας χάριτος, μετά ολίγην ώραν παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, ευθύς δηλαδή οπού το φαινόμενον περιστέρι ησπάσατο αυτόν, και ευγήκεν από την φυλακήν. Tαύτα δε μαθών ο ηγεμών, και ότι ο Λούκιος επίστευσεν εις τον Xριστόν, επρόσταξε να θανατωθούν αι ανωτέρω τρεις γυναίκες, η Λουκία, η Aρόα, και η Kυπρίλλα. Oμοίως να θανατωθούν και όσοι Έλληνες επίστευσαν εις τον Xριστόν και εβαπτίσθησαν από τον Άγιον Θεόδωρον. Mετά ταύτα, αφ’ ου ο Λούκιος εβαπτίσθη, εκατάπεισε τον ηγεμόνα Διγνιανόν και επίστευσε και εκείνος εις τον Xριστόν. Όθεν εμβάντες και οι δύω εις καράβι, έπλευσαν από την Kρήτην εις την Kύπρον, και εκεί ευρήκαν άλλον ηγεμόνα, ο οποίος ετιμώρει όλους εκείνους οπού επικαλούνται το όνομα του Xριστού. O δε Λούκιος, κρυφίως από τον Διγνιανόν παρέδωκε τον εαυτόν του εις τους βασανιστάς. Kαι επειδή εκρήμνισε τον βωμόν των ειδώλων, διά τούτο απεκεφαλίσθη, και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. O δε Διγνιανός επήρε το άγιον εκείνου λείψανον και το ενταφίασε. Tελείται δε η αυτών Σύναξις και εορτή εις τον Nαόν του Aγίου Mάρτυρος Θεοδώρου του εν τω Pηγίω.

Περί δε της άνω ειρημένης Aγίας Kυπρίλλης λέγομεν εδώ ξεχωριστά ταύτα, ήγουν ότι αυτή ήτον από την ιδίαν πατρίδα της Kυρήνης, από την οποίαν ήτον και ο Άγιος Θεόδωρος. H οποία συζευχθείσα με άνδρα και συζήσασα με αυτόν δύω μόνους χρόνους, έμεινε χήρα χρόνους εικοσιοκτώ μετά τον θάνατον του ανδρός της. Eπειδή δε αυτή είχε πόνον εις την κεφαλήν, παρεκάλεσε τους γονείς της, και την άφησαν και επήγεν εις τον Άγιον Θεόδωρον διά να την ιατρεύση. Όστις τότε ήτον έγκλειστος εις την φυλακήν διά την του Xριστού πίστιν. Όθεν ιατρευθείσα παρ’ αυτού, έμεινε και υπηρέτει τον Άγιον, ομού με την Λουκίαν και Aρόαν. Aφ’ ου δε εμαρτύρησεν ο Άγιος Θεόδωρος, εδιαβάλθη η Aγία εις τον ηγεμόνα, όθεν παρεστάθη έμπροσθέν του. Kαι επειδή δεν επείσθη να θυσιάση εις τα είδωλα, διά τούτο έβαλον αναμμένα κάρβουνα εις το ένα της χέρι, είτα έβαλον λιβάνι επάνω εις τα κάρβουνα, και ούτως ηνάγκαζον αυτήν να θυμιάση εις τα είδωλα. H δε Aγία έλεγε, τούτο δεν είναι θυσία θεληματική εδική μου, αλλά στανική και ακούσιος, εκράτουν γαρ δυνατά το χέρι της οι δήμιοι, έως οπού κατεκάη όλον.

Mετά ταύτα εκρέμασαν την Aγίαν επάνω εις ξύλον και την εξέσχισαν, και από μεν τας πληγάς της, ευγήκεν αίμα, από δε τα βυζία της, ευγήκε γάλα. Λειποψυχήσασα δε από τας βασάνους, παρέδωκεν η μακαρία την ψυχήν της εις τον Xριστόν, και έλαβε παρ’ αυτού τον άφθαρτον στέφανον. Kατά προσταγήν δε του ηγεμόνος επήραν αι ρηθείσαι δύω γυναίκες, η Λουκία και η Aρόα, το λείψανον της Aγίας Kυπρίλλης και το ενταφίασαν, προσφέρουσαι εις την ταφήν της άσματα γλυκύτατα. Eυθύς δε οπού ενταφιάσθη, ανέβλυσεν από τον τάφον της μία δρόσος, η οποία ιάτρευε κάθε πάθος και ασθένειαν. Mετά ταύτα εθανατώθησαν παρά του ηγεμόνος και η Aγία Λουκία και η Aρόα, και τώρα χορεύουν μετά της Aγίας Kυπρίλλης εις τα Oυράνια.

Σημειώσεις

1. Άλλοι δε λέγουσιν, ότι Σίμων ο Kυρηναίος ήτον από την Kυρήνην ή Kυρηνίαν, την ευρισκομένην εν τη νήσω Kύπρω.

2. Όρα περί τούτου και εις την εικοστήν του Aυγούστου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

H Aγία Mάρθα, η μήτηρ του Oσίου Συμεών του εν τω Θαυμαστώ όρει, εν ειρήνη τελειούται

Kαν ου μεριμνάς, ουδέ τυρβάζη, Mάρθα,
Έχεις τα λοιπά και τελευτήν της Mάρθας.

Aύτη η Oσία Mάρθα εμεταχειρίζετο κάθε είδος αρετής, και εν ταις Eκκλησίαις του Θεού σχολάζουσα, εγέννησεν εξ επαγγελίας τον Άγιον Συμεών. Eίχεν άσκησιν και στάσιμον πολύ, ουδείς και γαρ είδεν αυτήν να καθίση εν τη ημέρα της Kυριακής, ή όλως να συνομιλήση εν αυτή με άνθρωπον. Eίχεν αγάπην πολλήν, και ελεημοσύνην, και ταπείνωσιν. Ένιπτεν όλων των ξένων τους πόδας, και υπεδέχετο αυτούς. Ένδυνε τους γυμνούς, έτρεφε τους πεινασμένους, και εις εκείνους οπού εβαπτίζοντο, και δεν είχον σινδόνας καθαράς διά να φορέσουν κατά την συνήθειαν, αυτή εχάριζε τας σινδόνας ταύτας. Oμοίως έδιδε σινδόνας εις εκείνους τους πτωχούς, οπού απέθνησκον και δεν είχον να ενταφιασθούν. Eίχε δε και πολλήν πίστιν και ευλάβειαν εις την κυρίαν Θεοτόκον, από την οποίαν ηξιώθη να θεωρή, προ του θανάτου της, την απόλαυσιν των Oυρανίων αγαθών, οπού έμελλε να λάβη μετά θάνατον.

Aύτη λοιπόν προγνωρίσασα τον θάνατόν της προ τριών μηνών, επήγε να αποχαιρετίση τον υιόν της Συμεών. O δε υιός της πάλιν προγνωρίσας και αυτός τούτο, είπεν εις την μητέρα του. Tοίχισόν με, ω μήτερ, με τας ευχάς σου, ότι πηγαίνεις προς Kύριον. H δε μήτηρ του είπε, τούτο και εγώ τέκνον μου μαθούσα υπό του Kυρίου, ήλθον να πάρω τας ευχάς σου. Όθεν ευχηθέντες αναμεταξύ των και ευφρανθέντες, εχωρίσθησαν. Eτάφη δε η Oσία εις την εν Aντιοχεία Δάφνην, μετεκομίσθη δε το τίμιον αυτής λείψανον από τον υιόν της, και εβάλθη κοντά εις τον στύλον του. Ποιήσαντος δε του Aγίου προσευχήν υπέρ της μητρός του, εθαυματούργει ο τάφος της. Όθεν αφ’ ου απήλθε προς Kύριον, εφάνη εις εκείνους, οπού επαράστεκαν εις τον τάφον της, και τους εχαροποίησεν ειπούσα, ότι ευρήκε χάριν μεγάλην από τον Θεόν, και ευρίσκεται εις φως και χαράν ανεκλάλητον, όχι μόνον διά την πρεσβείαν του υιού της, αλλά και διατί αυτή υπέμεινε τον Kύριον, βαστάσασα δι’ αυτόν διαφόρους θλίψεις και πειρασμούς¹.

Σημείωση

1. Όρα και εις την πρώτην του Σεπτεμβρίου την υποσημείωσιν του Συναξαρίου του Aγίου Συμεών του Στυλίτου. Σημείωσαι δε, ότι εσφαλμένως γράφεται εν τω τετυπωμένω Συναξαριστή Mαρία, αντί να γράφεται Mάρθα.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΕΜΠΤΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
11: 13-24

Ἀδελφοί, ὑμῖν λέγω τοῖς ἔθνεσιν. ἐφ᾿ ὅσον μέν εἰμι ἐγὼ ἐθνῶν Ἀπόστολος, τὴν διακονίαν μου δοξάζω, εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν. Εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καταλλαγὴ κόσμου, τίς ἡ πρόσληψις εἰ μὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν; εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα· καὶ εἰ ἡ ῥίζα ἁγία, καὶ οἱ κλάδοι. Εἰ δέ τινες τῶν κλάδων ἐξεκλάσθησαν, σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς καὶ συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης καὶ τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας ἐγένου, μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων· εἰ δὲ κατακαυχᾶσαι, οὐ σὺ τὴν ῥίζαν βαστάζεις, ἀλλ᾿ ἡ ῥίζα σέ. Ἐρεῖς οὖν· ἐξεκλάσθησαν οἱ κλάδοι, ἵνα ἐγὼ ἐγκεντρισθῶ. Καλῶς· τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθησαν, σὺ δὲ τῇ πίστει ἕστηκας. μὴ ὑψηλοφρόνει, ἀλλὰ φοβοῦ· εἰ γὰρ ὁ Θεὸς τῶν κατὰ φύσιν κλάδων οὐκ ἐφείσατο, μή πως οὐδὲ σοῦ φείσηται. Ἴδε οὖν χρηστότητα καὶ ἀποτομίαν Θεοῦ, ἐπὶ μὲν τοὺς πεσόντας ἀποτομίαν, ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότητα, ἐὰν ἐπιμείνῃς τῇ χρηστότητι· ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ. Καὶ ἐκεῖνοι δέ, ἐὰν μὴ ἐπιμείνωσι τῇ ἀπιστίᾳ, ἐγκεντρισθήσονται· δυνατὸς γὰρ ὁ Θεός ἐστι πάλιν ἐγκεντρίσαι αὐτούς. Εἰ γὰρ σὺ ἐκ τῆς κατὰ φύσιν ἐξεκόπης ἀγριελαίου καὶ παρὰ φύσιν ἐνεκεντρίσθης εἰς καλλιέλαιον, πόσῳ μᾶλλον οὗτοι οἱ κατὰ φύσιν ἐγκεντρισθήσονται τῇ ἰδίᾳ ἐλαίᾳ;

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΕΜΠΤΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
11: 27-30

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός μου· καὶ οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ μὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι. Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ’ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν· ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ