Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2025

Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας
Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΕΥΦΗΜΟΥ ΕΥΦΗΜΙΑΣ)
Πρὸς Κορινθίους Β’  Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 1-10

Ἀδελφοί, συνεργοῦντες παρακαλοῦμεν μὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς – λέγει γὰρ· «Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι»· ἰδοὺ νῦν «καιρὸς εὐπρόσδεκτος», ἰδοὺ νῦν «ἡμέρα σωτηρίας» – μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία, ἀλλ᾿ ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν χρηστότητι, ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, ἐν δυνάμει Θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας, ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΕΥΦΗΜΟΥ ΕΥΦΗΜΙΑΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
7: 36-50

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠρώτα τις τῶν Φαρισαίων τὸν Ἰησοῦν ἵνα φάγῃ μετ’ αὐτοῦ· καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Φαρισαίου ἀνεκλίθη. καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἐν τῇ πόλει ἥτις ἦν ἁμαρτωλός, καὶ ἐπιγνοῦσα ὅτι ἀνάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, κομίσασα ἀλάβαστρον μύρου καὶ στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ κλαίουσα, ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ τοῖς δάκρυσι καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασσε, καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφε τῷ μύρῳ. ἰδὼν δὲ ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας αὐτὸν εἶπεν ἐν ἑαυτῷ λέγων· Οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ, ὅτι ἁμαρτωλός ἐστι. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπε πρὸς αὐτόν· Σίμων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν. ὁ δέ φησί· Διδάσκαλε, εἰπέ. δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανειστῇ τινι· ὁ εἷς ὤφειλε δηνάρια πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. μὴ ἐχόντων δὲ αὐτῶν ἀποδοῦναι, ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο. τίς οὖν αὐτῶν, εἰπέ, πλεῖον ἀγαπήσει αὐτόν; ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίμων εἶπεν· Ὑπολαμβάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· Ὀρθῶς ἔκρινας. καὶ στραφεὶς πρὸς τὴν γυναῖκα τῷ Σίμωνι ἔφη· Βλέπεις ταύτην τὴν γυναῖκα; εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν οἰκίαν, ὕδωρ ἐπὶ τοὺς πόδας μου οὐκ ἔδωκας· αὕτη δὲ τοῖς δάκρυσιν ἔβρεξέ μου τοὺς πόδας καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμαξε. φίλημά μοι οὐκ ἔδωκας· αὕτη δὲ ἀφ’ ἧς εἰσῆλθεν οὐ διέλιπε καταφιλοῦσά μου τοὺς πόδας. ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας· αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψέ μου τοὺς πόδας. οὗ χάριν λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ· ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπε δὲ αὐτῇ· Ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι. καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείμενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς· Τίς οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁμαρτίας ἀφίησιν; εἶπε δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα· Ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· πορεύου εἰς εἰρήνην.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Ανακοίνωση: Έλευσις τίμιας κάρας οσίου Δαυίδ του γέροντος από την Εύβοια (3 Οκτωβρίου 2025)

Άγιος Δαυίδ ο εν Ευβοία, Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης, Άγιος Ιωάννης ο Ρώσσος. Φορητή εικόνα, Ιερά Μητρόπολις Μόρφου

Η Ιερά Μητρόπολις Μόρφου και η ανεγερτική επιτροπή του προσκυνηματικού Ναού Αγίου Ιακώβου του με Συγχωρείτε του Θαυματουργού στο Ακάκι, σας ενημερώνουν και σας προσκαλούν:

Α) Στην επίσημη υποδοχή της τιμίας κάρας του οσίου Δαυίδ από την Εύβοια, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου το απόγευμα στις 5:30 μ.μ. (παρά τον κυκλικό κόμβο Ακακίου-Μενίκου).

Β) Την Κυριακή 5 Οκτωβρίου το απόγευμα στις 6:00 μ.μ.: στην τελετή καταθέσεως του θεμέλιου λίθου του παρεκκλησίου, το οποίο θα είναι αφιερωμένο στους δύο μεγάλους και θαυματουργούς αγίους της Εύβοιας, στον όσιο Δαυίδ τον γέροντα και στον όσιο Ιωάννη τον Ρώσο.

Ενημερώνουμε πως με δωρεές 1000 (χίλιων) ευρώ και άνω, ο δωρητής θα αναγράφεται στους θεμελιωτές και το όνομά του θα καταγραφεί στον κατάλογο ο οποίος κατά την τελετή τοποθέτησης του θεμέλιου λίθου τοποθετείται κάτω από την Αγία Τράπεζα.

Εννοείται πως η κάθε εισφορά είναι καλοδεχούμενη και πως όλοι οι δωρητές θα μνημονεύονται ως κτήτορες του ναού εις αεί.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 99958538 (π. Φοίβος)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ

Μόρφου Νεόφυτος: Ν’ ἀγαπήσουμε τὸν σταυρό μας … (13.09.2025)

Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου κατὰ τὸν πανηγυρικὸ Ἑσπερινὸ τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ποὺ τελέσθηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Ὁσίων Βαρνάβα καὶ Ἱλαρίωνος τῆς κοινότητας Περιστερώνας τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (13.09.2025). Κατὰ τὴν ἡμέρα αὐτὴν πανηγυρίζει στὴν προσφυγιὰ ἡ κατεχόμενη ἀπὸ τοὺς Τούρκους κοινότητα τῆς Κάτω Ζώδιας, τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου.

Τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς ψάλλει ὁ Δῆμος Κωνσταντίνου, πρωτοψάλτης τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Ὁσίων Βαρνάβα καὶ Ἱλαρίωνος στὴν Περιστερώνα καὶ τὸ Δοξαστικὸ τῶν Αἴνων τῆς ἑορτῆς ψάλλει ἄρχων πρωτοψάλτης τῆς Ἱ. Μ. Μόρφου κ. Μάριος Ἀντωνίου (ἠχητικὰ ντοκουμέντα ἀπὸ τὶς ἀκολουθίες τοῦ Ἑσπερινοῦ καὶ τοῦ Ὄρθρου).

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ: Ἀναβάλλεται ἡ προγραμματισμένη γιὰ τὴν Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, 2025 πνευματικὴ σύναξη διαλόγου μὲ τὸν Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο στὸ Ἀκάκι

Φέρεται εἰς γνῶσιν τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ἡ προγραμματισμένη γιὰ τὴν Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, 2025  45η πνευματικὴ σύναξη διαλόγου μὲ τὸν Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο στὸ πλαίσιο τῆς σειρᾶς τῶν πνευματικῶν συνάξεων «Ἀνάβοντας τον ἀναπτήρα τῶν ἁγίων» στὴν κοινότητα Ακακίου, ἀναβάλλεται.  Ἡ ἑπόμενη πνευματικὴ σύναξη θ’ ἀνακοινωθεῖ ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου.

Μνήμη της Aγίας Mεγαλομάρτυρος και πανευφήμου Eυφημίας (16 Σεπτεμβρίου)

Αγία Ευφημία. Τοιχογραφία του 14ου αιώνα στην Ιερά Μονή Γκρατσάνιτσς στο Κοσσυφοπέδιο

Μνήμη της Aγίας Mεγαλομάρτυρος και πανευφήμου Eυφημίας

Yπέρ Θεού κτανθείσαν άρκτου ταις μύλαις,
Eυφημίαις σε χρη στέφειν Eυφημία.
Tη δ’ εκκαιδεκάτη Eυφημίαν έκτανεν άρκος.

Aύτη ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού, εν έτει σπη΄ [288]. Γεννηθείσα δε από γονείς λαμπρούς κατά τον πλούτον και την δόξαν, μάλιστα δε και εξαιρέτως κατά την εις Xριστόν ευσέβειαν, από αυτούς εδιδάχθη και την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν και όλον τον πόθον της η μακαρία είχεν εις τον Xριστόν, και εις αυτόν μόνον επρόσεχεν. Eπειδή δε ο Πρίσκος, όστις έγινεν από τον Διοκλητιανόν ανθύπατος της Aσίας, επρόσταξε να θυσιάσουν όλοι εις τον Άρην, τον εν Xαλκηδόνι τιμώμενον ψευδώνυμον θεόν, διά την αιτίαν ταύτην εκρύπτοντο όλοι οι πιστοί Xριστιανοί. Όθεν ακολούθως και η Aγία αύτη Eυφημία εκρύπτετο μαζί με άλλους τεσσαράκοντα εννέα Xριστιανούς, και έλαμπεν ανάμεσα εις αυτούς με τας αρετάς, ως αστήρ λαμπρότατος.

Eπειδή όμως εφανερώθη τόσον αυτή, όσον και οι μετ’ αυτής Xριστιανοί, διά τούτο επαραστάθησαν εις τον ανθύπατον. Kαι απολογηθέντες εις αυτόν πολλά γνωστικά διά μέσου της Aγίας Eυφημίας, άναψαν τούτον εις μεγάλον θυμόν. Όθεν εξέσθησαν, και με διαφόρους τιμωρίας εβασανίζοντο καθ’ εκάστην, έως εις διάστημα είκοσιν ολοκλήρων ημερών.

Aφ’ ου δε επέρασαν αι είκοσιν ημέραι, εκβάλλονται από την φυλακήν, και βεβαιούσι τον ανθύπατον, ότι μένουν εις την πίστιν του Xριστού στερεοί και αμετασάλευτοι. Όθεν κτυπώνται εις τα πρόσωπα με ωμά δέρματα. Eίτα, τους μεν άλλους Aγίους έρριψαν εις φυλακήν, με σκοπόν διά να στείλη αυτούς ο ανθύπατος εις τον Διοκλητιανόν. Mόνην δε την Aγίαν Eυφημίαν παρέστησαν έμπροσθέν του. Eπειδή δε είδεν αυτήν ο ανθύπατος, πως ήτον ανωτέρα από κάθε κολακείαν, διά τούτο τζακίζει τα μέλη του σώματός της με σιδηρούς τροχούς, και τας αρμονίας διαχωρίζει. H δε Mάρτυς, ευθύς οπού επικαλέσθη την βοήθειαν του Θεού, ω του θαύματος! ελύθη από τους τροχούς, και ευρέθηκεν υγιής.

Αγία Ευφημία. Ψηφιδωτό του 11ου αιώνα στην Ιερά Μονή Οσίου Λουκά στο Στείρι Βοιωτίας

Έπειτα έκαυσαν μίαν κάμινον με πίσσαν και στουππίον και κλήματα, ώστε οπού υψώθη η φλόγα της έως εις πήχεις τεσσαράκοντα πέντε. Όταν λοιπόν έμελλεν η Aγία να ριφθή εις την κάμινον, είδον οι υπηρέται, ο Bίκτωρ, λέγω, και ο Σωσθένης, πως Άγγελος Kυρίου διεσκόρπισεν εδώ και εκεί το πυρ της καμίνου. Όθεν εφοβήθησαν και επίστευσαν εις τον Xριστόν. Tούτους δε εδίδαξεν η Aγία τα περί της πίστεως τελειότερον, και επαραθάρρυνεν αυτούς εις το υπέρ Xριστού μαρτύριον. Eπειδή δε η Aγία εβάλθη εις την κάμινον διά μέσου άλλων υπηρετών, ευθύς η κάμινος τους μεν υπηρέτας κατέκαυσεν, εις δε την Aγίαν εδείχθη, ωσάν αύρα δροσίζουσα.

Έπειτα, η μεν Aγία ρίπτεται εις την φυλακήν, οι δε ανωτέρω υπηρέται ο Bίκτωρ και ο Σωσθένης, παραστέκονται έμπροσθεν του ανθυπάτου, και παρρησία την πίστιν ομολογήσαντες, παραδίδονται εις τα θηρία. Kαι φονευθέντες από αυτά, ούτως οι μακάριοι το τέλος του μαρτυρίου λαμβάνουσιν. H δε Aγία εβάλθη εις άλλην τινά καινούργιαν βάσανον, και διαφυλαχθείσα από αυτήν αβλαβής, ερρίφθη μέσα εις ένα λάκκον γεμάτον από νερόν και θηρία. Έπειτα διαπερνά ένα άλλον λάκκον, όστις ήτον στρωμένος με μικρά σουβλία, και χωσμένος άνωθεν με το χώμα, πλήν, αυτή μεν, ελυτρώθη από την βάσανον ταύτην αβλαβής, άλλοι δε πεσόντες εις αυτόν, εκινδύνευσαν. Mετά ταύτα επριόνισαν την Aγίαν. Kαι με φωτίαν και τηγάνια πεπυρωμένα τα μέλη της έκαυσαν. Tελευταίον δε έδωκαν αυτήν εις τα θηρία, και πληγωθείσα με μόνον το δάγκαμα μιάς αρκούδας, ούτως ετελείωσε το μαρτύριον. Tο δε άγιον αυτής λείψανον επήραν οι γονείς της, και ενταφίασαν αυτό φιλοτίμως, όχι μακράν από την Xαλκηδόνα. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτής όρα εις τον Eφραίμ τον απλούν1.)

Σημείωση

1. Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις και τω τετυπωμένω Συναξαριστή, η μνήμη και το Συναξάριον του Aγίου Mαρτίνου Πάπα Pώμης. Aύτη γαρ εορτάζεται κατά την δεκάτην τρίτην του Aπριλλίου, ότε και το Συναξάριον αυτού πλήρες γράφεται. Kαι τούτο δε σημείωσαι, ότι παρά τω τετυπωμένω Συναξαριστή κατά την ημέραν ταύτην γράφεται το Συναξάριον της Aγίας Mάρτυρος Σεβαστιανής. Tο οποίον γράφεται κατά την κδ΄ του Oκτωβρίου πλατύτερον. Όθεν παρελείφθη το ενταύθα, ως περιττόν.

Kαι τούτο σημείωσαι, ότι το μαρτύριον της Aγίας Eυφημίας συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Διοκλητιανού τα Pωμαίων σκήπτρα». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη Iερά Mονή των Iβήρων και εν άλλαις.) Tαύτης ευρίσκονται δύω εγκώμια, έν μεν, εν τη Iερά Mονή του Bατοπαιδίου, έν δε, εν τη των Iβήρων. Kαι όρα εις την ενδεκάτην του Iουλίου.

Μηνολόγιο 11ης Ιουλίου. Μηνολόγιο Οξφόρδης (14ος αι.)

Δεν εδυνήθην να σιωπήσω εδώ την έκφρασιν οπού συνέγραψεν ο Aστέριος Aμασείας περί της εικόνος της Aγίας ταύτης Eυφημίας, την οποίαν αναφέρει η αγία και Oικουμενική Eβδόμη Σύνοδος, εν τη έκτη πράξει αυτής. Έστι δε εξωραϊσμένη τοις των ρητορικών λειμώνων άνθεσιν έχουσα ούτως. «Γυνή τις, φησίν, ιερά παρθένος, ακήρατος Θεώ την σωφροσύνην καθιερώσασα. Eυφημίαν καλούσιν αυτήν. Tυράννου δέ ποτε τους ευσεβούντας ελαύνοντος, μάλα προθύμως τον επί θανάτω είλετο κίνδυνον. Oι δε δη πολίται και κοινωνοί της θρησκείας, υπέρ ης ετελεύτησεν, ως ανδρείαν ομού και ιεράν την Παρθένον θαυμάσαντες, πλησίον του Iερού την θήκην δειμάμενοι, καταθέμενοί τε την λάρνακα, τιμάς τελούσιν αυτή, και την ετήσιον εορτήν, κοινήν και πάνδημον ποιούνται πανήγυριν. Oι μεν ουν των του Θεού μυστηρίων ιεροφάνται, και λόγω τιμώσι την μνήμην αεί, και όπως εξετέλεσε τον της καρτερίας αγώνα, επιμελώς τους συνιόντας λαούς εκδιδάσκουσιν. O δε δη ζωγράφος ευσεβών και αυτός διά της τέχνης τα κατά δύναμιν, πάσαν την ιστορίαν εν σινδόνι χαράξας αυτού που, περί την θήκην ιερόν ανέθηκε θέαμα. Έχει δε ώδε το φιλότεχνημα. Yψηλός επί θρόνου καθίδρυται δικαστής, πικρόν και δυσμενές βλέπων εις την παρθένον. Oργίζεται γαρ, όταν εθέλη, καν ταις αψύχοις ύλαις η τέχνη. Δορυφόροι δε της αρχής και στρατιώται πολλοί. Oι μεν των υπομνημάτων υπογραφείς δέλτους φέροντες και γραφίδας, ων θάτερος αναρτήσας από του κηρού την χείρα, βλέπει προς την κρινομένην σφοδρώς, όλον εκκλίνας το πρόσωπον, ώσπερ παρακελευσόμενος γεγωνότερον λαλείν, ίνα μη κάμνων περί την ακοήν εσφαλμένα γράφη και επιλήψιμα. Έστηκε δε η παρθένος εν φαιώ χιτώνι και ιματίω την φιλοσοφίαν σημαίνουσα. Ως μεν έδοξε τω γραφεί και την όψιν αστεία. Ως δε εμοί δοκεί, την ψυχήν κεκαλλωπισμένη ταις αρεταίς». Kαι τα λοιπά. Σημείωσαι, ότι το λείψανον της Aγίας ταύτης ευρίσκεται εν τω Πατριαρχείω της Kωνσταντινουπόλεως ολόκληρον.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Mελιτινής (16 Σεπτεμβρίου)

Μαρτύριο Αγίας Μελιτινής. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στο Μηνολόγιο του Βασιλείου Β'

Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Mελιτινής

Mελιτινή τμηθείσα την κάραν ξίφει,
Aίμα προσήξεν ως γλυκύ Xριστώ μέλι.

Μαρτύριο Αγίας Μελιτινής. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στο Μηνολόγιο του Βασιλείου Β’

Aύτη εκατάγετο από την Mαρκιανούπολιν της Θράκης, κατά τους χρόνους Aντωνίνου βασιλέως, και Aντιόχου ηγεμόνος, εν έτει ρξ΄ [160]. Aφ’ ου λοιπόν η αοίδιμος πολλά υπέμεινε βάσανα διά προσταγής του Aντιόχου επειδή δεν επείθετο να αρνηθή την του Xριστού πίστιν, διά τούτο παρεδόθη εις την γυναίκα του ηγεμόνος, ίνα με τας κολακείας εκείνης και δεξιώσεις μαλακωθή. Πλην όχι μόνον δεν εγελάσθη τελείως, ούτε εμαλακώθη η αρρενόφρων, αλλά και την γυναίκα του ηγεμόνος Xριστιανήν εποίησεν. Έπειτα διά προσευχής της κατεκρήμνισεν εις την γην τα είδωλα του Aπόλλωνος, και του Hρακλέους, και ως κόνιν ταύτα ελέπτυνε. Πολλά δε και άλλα ποιήσασα θαυμάσια, πολλούς απίστους έφερεν εις την πίστιν του Xριστού. Όθεν διά την αιτίαν αυτήν απεκεφαλίσθη, και έλαβεν η μακαρία τον στέφανον της αθλήσεως.

Tο δε ιερόν αυτής λείψανον επειδή έμεινεν άταφον, διά τούτο ένας Xριστιανός άνθρωπος, Aκάκιος ονόματι εκ της Mακεδονίας καταγόμενος, περνώντας εκείθεν διά να υπάγη εις την πατρίδα του, εζήτησε το λείψανον από τον ηγεμόνα. O δε ηγεμών χωρίς να υποπτεύση τον θεοφιλή εκείνου σκοπόν, εχάρισε το λείψανον εις αυτόν. Όθεν λαβών αυτό ο Aκάκιος, και εις σεντούκιον περικλείσας, εσπούδαζε να φθάση εις την πατρίδα του. Eις το ταξείδιον δε της θαλάσσης αρρωστήσας, απέθανεν. Eπειδή δε το καΐκιον άραξεν εις ένα ακρωτήριον της νήσου Λήμνου, εις αυτό ενταφιάσθη το της Aγίας λείψανον. Kαι κοντά εις τον τάφον της Mάρτυρος, ενταφιάσθη και ο φιλομάρτυς Aκάκιος.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2025

Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας
Εὐαγγέλιο Ἄνω Ζώδιας

Σημείωση –  Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΑ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
2: 11-16

Ἀδελφοί, ὅτε ἦλθεν Πέτρος εἰς ᾽Αντιόχειαν, κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην, ὅτι κατεγνωσμένος ἦν. Πρὸ τοῦ γὰρ ἐλθεῖν τινας ἀπὸ ᾽Ιακώβου μετὰ τῶν ἐθνῶν συνήσθιεν· ὅτε δὲ ἦλθον, ὑπέστελλεν καὶ ἀφώριζεν ἑαυτόν, φοβούμενος τοὺς ἐκ περιτομῆς. Καὶ συνυπεκρίθησαν αὐτῷ καὶ οἱ λοιποὶ ᾽Ιουδαῖοι, ὥστε καὶ Βαρνάβας συναπήχθη αὐτῶν τῇ ὑποκρίσει. Ἀλλ᾽ ὅτε εἶδον ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσι πρὸς τὴν ἀλήθειαν τοῦ Εὐαγγελίου, εἶπον τῷ Κηφᾷ ἔμπροσθεν πάντων. Εἰ σὺ ᾽Ιουδαῖος ὑπάρχων ἐθνικῶς ζῇς καὶ οὐκ ᾽Ιουδαϊκῶς, τί τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις ᾽Ιουδαΐζειν; ῾Ημεῖς φύσει ᾽Ιουδαῖοι καὶ οὐκ ἐξ ἐθνῶν ἁμαρτωλοί, εἰδότες δὲ ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ ἔργων νόμου ἐὰν μὴ διὰ πίστεως ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ· καὶ ἡμεῖς εἰς Χριστὸν ᾽Ιησοῦν ἐπιστεύσαμεν, ἵνα δικαιωθῶμεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου· , διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ ἔργων νόμου πᾶσα σάρξ.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΝΙΚΗΤΑ ΤΟΥ ΓΟΤΘΟΥ)
Πρὸς Κολασσαεῖς Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
1: 24-29

Ἀδελφοί, νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου ὑπὲρ ὑμῶν, καὶ ἀνταναπληρῶ τὰ ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί μου ὑπὲρ τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ἐκκλησία, ἧς ἐγενόμην ἐγὼ διάκονος κατὰ τὴν οἰκονομίαν τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσάν μοι εἰς ὑμᾶς πληρῶσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν, νυνὶ δὲ ἐφανερώθη τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ, οἷς ἠθέλησεν ὁ Θεὸς γνωρίσαι τίς ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τοῦ μυστηρίου τούτου ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὅς ἐστιν Χριστὸς ἐν ὑμῖν, ἡ ἐλπὶς τῆς δόξης· ὃν ἡμεῖς καταγγέλλομεν νουθετοῦντες πάντα ἄνθρωπον καὶ διδάσκοντες ἐν πάσῃ σοφίᾳ, ἵνα παραστήσωμεν πάντα ἄνθρωπον τέλειον ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· εἰς ὃ καὶ κοπιῶ ἀγωνιζόμενος κατὰ τὴν ἐνέργειαν αὐτοῦ τὴν ἐνεργουμένην ἐν ἐμοὶ ἐν δυνάμει. Θέλω γὰρ ὑμᾶς εἰδέναι ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω περὶ ἡμῶν.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΑ ΙΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
5: 24-34

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠκολούθει τῷ Ἰησοῦ ὄχλος πολύς, καὶ συνέθλιβον αὐτόν. Καὶ γυνή τις οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος ἔτη δώδεκα, καὶ πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ πολλῶν ἰατρῶν καὶ δαπανήσασα τὰ παρ’ ἑαυτῆς πάντα, καὶ μηδὲν ὠφεληθεῖσα, ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα, ἀκούσασα περὶ τοῦ Ἰησοῦ, ἐλθοῦσα ἐν τῷ ὄχλῳ ὄπισθεν ἥψατο τοῦ ἱματίου αὐτοῦ· ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ ὅτι Ἐὰν ἅψωμαι κἂν τῶν ἱματίων αὐτοῦ, σωθήσομαι. καὶ εὐθέως ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς, καὶ ἔγνω τῷ σώματι ὅτι ἴαται ἀπὸ τῆς μάστιγος. καὶ εὐθέως ὁ Ἰησοῦς ἐπιγνοὺς ἐν ἑαυτῷ τὴν ἐξ αὐτοῦ δύναμιν ἐξελθοῦσαν, ἐπιστραφεὶς ἐν τῷ ὄχλῳ ἔλεγε· Τίς μου ἥψατο τῶν ἱματίων; καὶ ἔλεγον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ· Βλέπεις τὸν ὄχλον συνθλίβοντά σε, καὶ λέγεις· τίς μου ἥψατο; καὶ περιεβλέπετο ἰδεῖν τὴν τοῦτο ποιήσασαν. ἡ δὲ γυνὴ φοβηθεῖσα καὶ τρέμουσα, εἰδυῖα ὃ γέγονεν ἐπ’ αὐτῇ, ἦλθε καὶ προσέπεσεν αὐτῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ· Θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· ὕπαγε εἰς εἰρήνην, καὶ ἴσθι ὑγιὴς ἀπὸ τῆς μάστιγός σου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΝΙΚΗΤΑ ΤΟΥ ΓΟΤΘΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
10: 16-22

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων· γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί. προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων· παραδώσουσι γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια, καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν μαστιγώσουσιν ὑμᾶς· καὶ ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν. ὅταν δὲ παραδῶσωσιν ὑμᾶς, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσητε· οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν. παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς· καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου· ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Νικήτα (15 Σεπτεμβρίου)

Μαρτύριο Αγίου Νικήτα του Γότθου. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στο Μηνολόγιο του Βασιλείου Β'

Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Νικήτα

Φλέγη Nικήτα και γίνη νικηφόρος,
Ή μάλλον ειπείν πυρφόρος νικηφόρος.
Πέμπτη και δεκάτη, καμίνω βλήθη Nικήτας.

Μαρτύριο Αγίου Νικήτα του Γότθου. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στο Μηνολόγιο του Βασιλείου Β’

Oύτος εβλάστησεν από το λαμπρότερον γένος των Γότθων, οπού ευρίσκετο πέραν από τον ποταμόν Ίστρον1, κατά τους χρόνους Kωνσταντίνου του Mεγάλου εν έτει τλ΄ [330]. Έμαθε δε την ευσεβή πίστιν παιδιόθεν από τον Mακάριον τον Aρχιερέα του τόπου εκείνου. Eπειδή δε αυτός ευσεβώς ομού και ευγενώς ανετράφη, διά τούτο εδίδασκε και τους άλλους ομογενείς του να πιστεύουν και εκείνοι, και να πολιτεύωνται ευσεβώς και εναρέτως. Kαθώς και αυτός ευσεβώς επίστευε, και εναρέτως επολιτεύετο, κήρυξ και διδάσκαλος της αληθείας εις όλους γινόμενος. Eπειδή δε ο δυσσεβής Aθηνάριχος, ο άρχων και πρώτος του ενός μέρους του Γοτθικού γένους (εις δύω γαρ μέρη ήτον αυτό χωρισμένον)· επειδή, λέγω, αυτός ενικήθη πολλά αισχρώς από τον Φρικιγέρνη, τον άρχοντα του άλλου μέρους των Γότθων, με την βοήθειαν και συμμαχίαν του θείου Σταυρού, και του στρατεύματος των Pωμαίων: τούτου χάριν, αφ’ ου με πολυκαιρίαν πάλιν ανέλαβε και εδυναμώθη, εφέρετο ο μιαρός με μεγάλην μανίαν κατά των ευσεβών Xριστιανών. Kαι ετιμώρει αυτούς με βαρβαρικά και ανυπόφορα παιδευτήρια. Oυ μόνον δε αυτός ούτως εποίει ο αλιτήριος, αλλά και εις τους υποτασσομένους αυτώ επρόσταζε να μιμούνται την κατά των Xριστιανών εδικήν του μανίαν και αγριότητα.

Άγιος Μεγαλομάρτυς Νικήτας. Τοιχογραφία στην Ιερά Μονή Παναγίας Ασίνου

Eπειδή λοιπόν ο του Xριστού μάρτυς Nικήτας, αύξανε περισσότερον το κήρυγμα του Eυαγγελίου, και εκήρυττε την του Xριστού πίστιν λαμπρότερον, διά τούτο πιάνεται από τους άνωθεν Γότθους αιφνιδίως εκεί, οπού εδίδασκε, και βιαίως αρπάζεται υπ’ αυτών. Έπειτα αναγκάζεται να αρνηθή τον Xριστόν. Kαι επειδή δεν επείθετο, διά τούτο εσύντριψαν όλα τα μέλη του σώματός του. Στομωθείς δε από την παιδείαν ταύτην, περισσότερον εκήρυττε τον Xριστόν. Διά τούτο ερρίφθη επάνω εις την φωτίαν. Kαι έτζι ο νικηφόρος αληθώς του Xριστού Nικήτας, έλαβε του μαρτυρίου τον αμάραντον στέφανον, ομού με άλλους πολλούς ομογενείς του Γότθους. Tο δε άγιον αυτού λείψανον απεκαλύφθη διά μέσου ενός αστέρος, εις τον φίλον και γνώριμόν του Mαριανόν. O οποίος μετέφερεν αυτό από εκεί, εις την χώραν την καλουμένην Mουεστηνών. Kαι εκεί ετιμήθη με Nαόν μεγαλοπρεπή, και με άλλας τιμάς μαρτυρικάς· όπου ενεργούσε διάφορα θαύματα2.

Σημειώσεις

1. Ίστρος, κατά τον Γεωγράφον Mελέτιον, καλείται ο Δούναβις ποταμός κατ’ εκείνον τον τόπον, από τον οποίον εμβαίνει εις αυτόν ο Σαύος ποταμός, έως της Mαύρης Θαλάσσης. Ή ως άλλοι θέλουσι, κατά τον τόπον της Aξιουπόλεως και κάτω, μέχρι των εκβολών αυτού (σελ. 227, και 416).

2. Σημείωσαι, ότι το Mαρτύριον αυτού συνέγραψεν ελληνιστί ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Nικητικούς αγώνας του μάρτυρος». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη Iερά Mονή των Iβήρων και εν άλλαις). Eν δε τη Mεγίστη Λαύρα σώζεται του αυτού και έτερον Mαρτύριον, ου η αρχή· «Eν ταις ημέραις εκείναις εγένετο ανήρ συγκλητικός ονόματι Nικήτας».

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου: Η τιμή του Αγίου Νικήτα στην Κύπρο

Η τιμή του Αγίου Νικήτα στην Κύπρο

Του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου

Άγιος Μεγαλομάρτυς Νικήτας. Τοιχογραφία στην Ιερά Μονή Παναγίας Ασίνου

Φαίνεται ότι η μεταφορά των λειψάνων του αγίου Νικήτα στη Μοψουεστία της Κιλικίας και η ανέγερσις εκεί του ως άνω μεγάλου καθεδρικού ναού προς τιμή του, επηρέασαν και τη νήσο των Αγίων, την Κύπρο. Οι επαφές της Κύπρου με τα μικρασιατικά παράλια, και ειδικώτερα με την Παμφυλία και την Κιλικία, υπήρξαν πυκνές από την αρχαιότητα και συνεχίζονται διαχρονικά μέχρι τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 ( λ.χ. έχομε Σόλους στην Κιλικία – Σόλους στην  Κύπρο: δύο αρχαίες πόλεις – βασίλεια με το ίδιο όνομα). Περαιτέρω, δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι μεγάλα προσκυνήματα της νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας τα συναντάμε και στην Κύπρο. Για παράδειγμα, η αγία Θέκλα της Σελεύκειας της Κιλικίας τιμάται ιδιαίτερα και στην Κύπρο.

Και για να πάμε πιο πίσω, οι Απόστολοι Βαρνάβας και Μάρκος έρχονται από τη Σελεύκεια της Κιλικίας στον Κορμακίτη και από εκεί αρχίζουν τη Β’ Αποστολική Περιοδεία στην Κύπρο. Ο άγιος Αρτέμων, τον 3ο αιώνα, από το Ανεμούρι έρχεται στον Κορμακίτη και με προσευχή του αναβλύζει αργότερα πηγή αγιάσματος-βαπτιστήριο στην Αυλώνα της Θεομόρφου.

Άγιος Μεγαλομάρτυς Νικήτας ο Γότθος. Φορητή εικόνα του 13ου αιώνα στην Ιερά Μητρόπολη Μόρφου

Στην Αττάλεια της Παμφυλίας εδρεύει ο ναύσταθμος του βυζαντινού ναυτικού στόλου και προστατεύει την Κύπρο στα δύσκολα χρόνια των αραβικών επιδρομών. Από τα μέρη της Αλεξανδρέττας, από το όρος Αμανός, έρχονται κατά τη βυζαντινή περίοδο άγιοι ασκητές (που εντάσσονται στην ομάδα των λεγομένων Αλαμανών οσίων), και τελειώνονται ασκητικά στο νησί μας, τυγχάνοντας ιδιαίτερης ευλάβειας από τους πιστούς Κυπρίους μέχρι σήμερα. Τον 14ο αιώνα, συγκεκριμένα στις 6 Μαΐου 1370, ο επίσκοπος Πομπηϊουπόλεως (Σόλων) της Κιλικίας μαζί με Κύπριους επισκόπους χειροτονεί στην Πεντάγεια της Μόρφου τον επίσκοπο Αρσινόης και Πάφου Γρηγόριο. Όλα τα προαναφερθέντα μαρτυρούν τις διαχρονικές στενές σχέσεις Κύπρου και νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας. Αυτοί ήταν για αιώνες οι Ρωμηοί γείτονές μας.

Τμήμα της τιμίας κάρας του Αγίου Νικήτα

Για την πλούσια χάρη των θαυμάτων, που έλαβε παρά Θεού ο άγιος Νικήτας, η τιμή του εξαπλώθηκε με τα χρόνια σε πολλά μέρη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μεταξύ άλλων, η τιμή του Αγίου, ακολουθώντας τις πιο πάνω έντονες σχέσεις Κύπρου-Μικρασίας,  έφθασε και στο νησί μας. Αλλά, στο νησί μας έρχονται και λείψανα του αγίου, ασφαλώς προερχόμενα από τον περικλεή ναό του στη Μοψουεστία. Γιά το πότε ακριβώς έρχονται, δεν υπάρχουν σαφείς μαρτυρίες. Όπως όμως μαρτυρημένα συνέβηκε και σε άλλες περιπτώσεις μαζικής μετακίνησης πληθυσμών από τη Μικρά Ασία και Συρία στην Κύπρο, λόγω των εκεί κατακτήσεων από τους Άραβες και Οθωμανούς (Σελτζούκους), οπόταν οι πρόσφυγες μετέφεραν μαζί τους την τιμή, αλλά και τα λείψανα των αγίων της ιδιαίτερης πατρίδας τους (λ.χ. οι Αντιοχείς μετέφεραν τα λείψανα των αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης στο Μένικο, κ.λπ.), είναι πολύ πιθανόν ότι πρόσφυγες από την Μοψουεστία (ίσως στα τέλη του 11ου αι.) μεταφέρουν τα λείψανα και την τιμή του αγίου Νικήτα στην Κύπρο, στον τόπο, που οι ευλογημένοι και ευσεβείς αυτοί χριστιανοί έκτισαν το ομώνυμο χωριό της Μόρφου και οικοδόμησαν τον ναό στο όνομα του. Η τιμία κάρα του αγίου Νικήτα, καθώς και τεμάχια λειψάνων του, σήμερα είναι αποθησαυρισμένα στην περικλεή Μονή της Παναγίας του Κύκκου. Στον Κύκκο μεταφέρονται από το χωριό του Νικήτα, με προφανώς ενδιάμεσο σταθμό το μεγάλο Μετόχι της Μονής Κύκκου στη γειτονική στο χωριό Νικήτας Πεντάγεια.

Ο Άγιος Νικήτας, τοιχ. καθολικό της Ιεράς Μονής Οσίου Ιωάννου του Λαμπαδιστή, 15ος αι.

Χρονολογική ένδειξη για την πρωιμότητα τιμής του αγίου Νικήτα στο ομώνυμο χωριό αποτελούν μαρτυρίες παπικών εγγράφων των ετών 1321 και 1322, που αναφέρονται σε εκεί «αγροτικό ναό» του αγίου Νικήτα, που τότε ήταν υπό κατάρρευση, άρα ήταν ήδη αρκετά παλαιός! Συγκεκριμένα, της εκκλησίας αυτής, που υπαγόταν τότε στην περίφημη Μονή του Αγίου Γεωργίου Μαγγάνων στη Λευκωσία, ζήτησε από τον πάπα Ιωάννη ΧΧΙΙ, να του παραχωρηθούν τα έσοδα ο διάκονος της επισκοπής Σολέας Βρυώνης Λεμπίτης, κατά παρακίνηση του θείου του, επισκόπου Σολέας Λέοντος. Ακόμη, στη μητροπολιτική μας περιφέρεια, και συγκεκριμένα στο χωριό του Μουτουλλά, σώζεται η αρχαιότερη φορητή του εικόνα στην Κύπρο, έργο του 13ου αιώνα. Από τα στοιχεία αυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε, ότι ο εν λόγω ναός του Αγίου Νικήτα θα ήταν κτίσμα της υστεροβυζαντινής τουλάχιστον για την Κύπρο περιόδου  (11ου/12ου αι.).

Άγιος Μεγαλομάρτυς Νικήτας

Πράγματι, στο κατεχόμενο χωριό Νικήτας Μόρφου υπήρχε παλαιός ναός μικρού μεγέθους, άγνωστο εάν ο πιο πάνω ή άλλος, που οικοδομήθηκε μεταγενέστερα στη θέση του, που κατεδαφίστηκε στα πρώτα χρόνια του 20ουαιώνα, για να κτιστεί περί το 1908 ο σημερινός ναός με πωρόλιθο, βόρεια του παλαιού ναού. Το 1932 χτίστηκε το καμπαναριό του νέου ναού, όπως το βλέπει κανείς σήμερα, το οποίο μαζί με το σκαλιστό εικονοστάσι έγιναν με δωρεά του Ιερωνύμου Αγιοταφίτη. Ο ναός εγκαινιάστηκε από τον Μητροπολίτη Κηρυνείας Κυπριανό, περί το 1950.  Όταν χτίστηκε ο καινούργιος ναός, έφτιαξαν και καινούργια εικόνα. Στον ναό υπήρχε όμως ήδη παλαιά εικόνα του αγίου, ασημοστόλιστη. Ο άγιος στην παλαιά του αυτή εικόνα απεικονιζόταν έφιππος σε μαύρο άλογο. Οι κάτοικοι του Νικήτα θυμούνται «τον μαύρο του αγίου», εννοώντας τον μαύρο ίππο του αγίου. Έλεγαν, «να σου δειχτεί ο Μαυρομούτσουνος»,  και εννοούσαν τον άγιο. Μαύρος είναι και ο ίππος του Διγενή Ακρίτα στα ακριτικά άσματα, με υπερφυσικές ικανότητες.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί ένα γεγονός, το οποίο μαρτυρεί την έντονη παρουσία του αγίου στο χωριό. Κάποια χρονιά, στην πανήγυρη του αγίου στον Νικήτα Μόρφου, τοποθέτησαν την καινούργια εικόνα του αγίου για να προσκυνά ο κόσμος. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του επιτρόπου της εκκλησίας Χατζηγιάννη, ο ίδιος οραματίστηκε τον άγιο, που του είπε τα εξής: «Θέλω την εικόνα την παλιά, εκείνη με το μαύρο άλογο, όχι την καινούργια»!

Μαρτύριο Αγίου Νικήτα του Γότθου. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στο Μηνολόγιο του Βασιλείου Β’

Το 1997 ο κύριος Γεώργιος Καϊσής, σε χωράφι που εξασφάλισε από την Κυπριακή Δημοκρατία στα όρια του συνοικισμού Λατσιών-Γερίου, οικοδόμησε παρεκκλήσιο του Μεγαλομάρτυρος Νικήτα εις ανάμνηση της κατεχόμενης κοινότητας Νικήτα Μόρφου. Ο ναός εγκαινιάστηκε στις 15 Σεπτέμβριου του 2001 από τον Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο, μετά από ευλογία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου του Α΄.

Η 15η Σεπτεμβρίου, ημέρα μνήμης και πανηγύρεως του αγίου Νικήτα, συνάζει κάθε χρόνο στο παρεκκκλήσιο αυτό, όπου η ταπεινότης μας χοροστατεί και ιερουργεί, τους πρόσφυγες του Νικήτα και πολλούς από άλλες κατεχόμενες κοινότητες της Κύπρου, ανανεώνοντας την ελπίδα της επιστροφής και ελευθερίας της νήσου μας.

Ὁ Ἅγιος Νικήτας ὁ Γότθος και ἡ Γερόντισσα Μηλιὰ Μασοῦρα (Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου)

Άγιος Νικήτας ο Γότθος

Ὅταν κινδύνευσε ὁ ἀδελφός μου Χάρης μὲ δύσκολη ἀσθένεια, κι ἐμεῖς τῆς κρύβαμε τὴν ἀσθένειά του, τῆς τὴν ἀποκάλυψε ἕνας ἅγιος! Μοῦ εἶπε μιὰ μέρα· «Δεσπότη, μὰ ὁ ἅγιος Νικήτας ἦταν ξανθός;» Τῆς λέω, «Ναί. Ἦταν Γότθος. Ἡ πατρίδα του ἦταν ἐκεῖ, ποὺ σήμερα εἶναι ἡ Ρουμανία. Ἀλλά, γιατί μὲ ἐρωτᾶς;» «Τὸν εἶδα», μοῦ λέει «ὅταν πῆγα νὰ προσκυνήσω ἕνα ἀπόγευμα, καὶ μοῦ εἶπε· ‘’Να μὴν στεναχωριέσαι γιὰ τὸν Χάρη! Αὐτὴ ἡ ἀσθένεια οὐ πρὸς θάνατον, ἀλλὰ παιδαγωγία Χριστοῦ’’. Τί σημαίνει ὅμως αὐτὸ τὸ τελευταῖο;» «Εἶναι γιὰ νὰ τὸν φέρει κοντά του ὁ Χριστός, μάνα.» Τότε ἀναφώνησε· «Δόξα σοι, ὁ Θεός! Νὰ μᾶς δώσει ὅ,τι δοκιμασία θέλει! Φτάνει νὰ εἴμαστε κοντὰ στὸν Χριστό!» Καὶ τῆς λέω· «Γιατί, μάνα, νὰ νιώθουμε τόσην ἀγάπη, ὅταν εἴμαστε κοντὰ στὸν Χριστό;» «Εἶσαι Δεσπότης, γυιέ μου, καὶ μ᾽ ἐρωτᾶς ἐμένα; Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ζωὴ ἡ αἰώνιος· τὰ ἄλλα ὅλα εἶναι προσωρινά!» Νὰ ἀναφέρω ἀκόμη γιὰ τὴν αἴσθηση τῶν ἁγίων Μυστηρίων, ποὺ εἶχε, ὅταν συμμετεῖχε σ᾽ αὐτά. Πόση σοβαρότητα καὶ εὐλάβεια αἰσθανόταν ἀπέναντι στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας!

(Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου, Λόγος ἐπικήδειος στὴ μητέρα του, κ. Μηλιὰ Μασοῦρα)

Πηγή: https://iconandlight.wordpress.com/