Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Παρασκευὴ 10 Ἰανουαρίου 2025
Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΘ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
7: 18-25
Ἀδελφοί, ἀθέτησις μὲν γίνεται προαγούσης ἐντολῆς διὰ τὸ αὐτῆς ἀσθενὲς καὶ ἀνωφελές, οὐδὲν γὰρ ἐτελείωσεν ὁ νόμος, ἐπεισαγωγὴ δὲ κρείττονος ἐλπίδος, δι᾽ ἧς ἐγγίζομεν τῷ Θεῷ. Καὶ καθ᾽ ὅσον οὐ χωρὶς ὁρκωμοσίας, οἱ μὲν γὰρ χωρὶς ὁρκωμοσίας εἰσὶν ἱερεῖς γεγονότες, ὁ δὲ μετὰ ὁρκωμοσίας διὰ τοῦ λέγοντος πρὸς αὐτόν· ῎Ωμοσε κύριος, καὶ οὐ μεταμεληθήσεται. Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα, κατὰ τοσοῦτον κρείττονος διαθήκης γέγονεν ἔγγυος ᾽Ιησοῦς. Καὶ οἱ μὲν πλείονές εἰσι γεγονότες ἱερεῖς διὰ τὸ θανάτῳ κωλύεσθαι παραμένειν· ὁ δὲ διὰ τὸ μένειν αὐτὸν εἰς τὸν αἰῶνα ἀπαράβατον ἔχει τὴν ἱερωσύνην· ὅθεν καὶ σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται τοὺς προσερχομένους δι᾽ αὐτοῦ τῷ Θεῷ, πάντοτε ζῶν εἰς τὸ ἐντυγχάνειν ὑπὲρ αὐτῶν.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΥΣΣΗΣ)
Πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ ᾽Ανάγνωσμα
4: 7-13
Ἀδελφοί, ἑνὶ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ. Διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις. Τὸ δὲ ἀνέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς; Ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. Καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν Ἀποστόλους, τοὺς δὲ Προφήτας, τοὺς δὲ Εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ Ποιμένας καὶ Διδασκάλους, πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν Ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΜΕΘΕΟΡΤΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
3: 19-22
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ὁ Ἡρῴδης ὁ τετράρχης, ἐλεγχόμενος ὑπὸ Ἰωάννου περὶ Ἡρῳδιάδος τῆς γυναικὸς τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ καὶ περὶ πάντων ὧν ἐποίησε πονηρῶν ὁ Ἡρῴδης, προσέθηκε καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσι καὶ κατέκλεισε τὸν Ἰωάννην ἐν τῇ φυλακῇ. Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ βαπτισθῆναι ἅπαντα τὸν λαὸν καὶ Ἰησοῦ βαπτισθέντος καὶ προσευχομένου ἀνεῳχθῆναι τὸν οὐρανὸν καὶ καταβῆναι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον σωματικῷ εἴδει ὡσεὶ περιστερὰν ἐπ’ αὐτόν, καὶ φωνὴν ἐξ οὐρανοῦ γενέσθαι λέγουσαν· Σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ εὐδόκησα.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΥΣΣΗΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
4:25 – 5:12
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠκολούθησαν τῷ Ἰησοῦ ὄχλοι πολλοὶ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ Δεκαπόλεως καὶ Ἱεροσολύμων καὶ Ἰουδαίας καὶ πέραν τοῦ Ἰορδάνου. Ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος· καὶ καθίσαντος αὐτοῦ προσῆλθαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ· καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς λέγων· Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται. μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσιν τὴν γῆν. μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται. μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται. μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται. μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται. μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσιν καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ’ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ· χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Νύσσης (10 Ιανουαρίου)
Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Νύσσης
H μούσα Γρηγορίου ου Νύσσα θρόνος,
Ου Πιερίαν, αλλ’ Eδέμ σκηνήν έχει.
Γρηγόριον δεκάτη θανάτου κνέφας αμφεκάλυψεν.
Oύτος ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Γρηγόριος, ο Νύσσης Eπίσκοπος (ήτις κοινώς Νύσι ονομάζεται, πόλις με θρόνον Eπισκόπου υπό τον Καισαρείας, απέχουσα ταύτης εξήντα μίλια), ούτος λέγω ήτον αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου ακμάσας εν έτει τοδ΄ [374]. Λαμπρός ων εν τοις λόγοις, και της Ορθοδόξου πίστεως ζηλωτής. Διά τούτο και προστάτης εχρημάτισε της του Χριστού Eκκλησίας. Παρών γαρ ήτον και αυτός ο τρισόλβιος μαζί με τους εκατόν πεντήκοντα Eπισκόπους, οι οποίοι εσυνάχθησαν εις την εν Κωνσταντινουπόλει γενομένην Οικουμενικήν Δευτέραν Σύνοδον κατά των Πνευματομάχων, εν έτει τπα΄ [381]. Και εστάθη υπέρμαχος μεν της Ορθοδόξου πίστεως, αντίμαχος δε της δυσσεβούς αιρέσεως των Πνευματομάχων, κατατροπώσας αυτούς με γραφικάς αποδείξεις, και με την δύναμιν των λόγων του. Περάσας γαρ κάθε είδος λόγου και αρετής, εις καθ’ ένα το κράτος έλαβεν. Ούτος λοιπόν ποιμάνας το ποίμνιόν του καλώς και οσίως, εν γήρα καλώ προς Κύριον εξεδήμησεν. Ήτον δε κατά τον χαρακτήρα του σώματος, όμοιος κατά πάντα με τον αδελφόν του Βασίλειον, έξω από το λευκόν των μαλλίων, και το ολίγον χαριέστατον, οπού είχεν ούτος περισσότερον από εκείνον. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Eκκλησία1.
Σημείωση
1. Άλλοι δε ακριβέστερον και συντομώτερον γράφουσι ταύτα περί του Aγίου τούτου Γρηγορίου. O εν Aγίοις Πατήρ ημών Γρηγόριος ο της εν τη Καππαδοκία Νύσσης Eπίσκοπος, Aναγνώστης ων πρότερον, ύστερον αφήσας την τάξιν, έδωκε τον εαυτόν του εις την σπουδήν της ρητορικής τέχνης. Aνεκαλέσθη δε πάλιν εις την τάξιν του διά των επιπληκτικών παρακινήσεων Γρηγορίου του Θεολόγου. Προ του δε να γένη Eπίσκοπος, έλαβεν εις γυναίκα την Θεοσεβίαν, της οποίας τον θάνατον ανδρείως υπέμεινεν. Κατά το 372 έτος έγινεν Eπίσκοπος. Και ολίγον ύστερον από την επισκοπήν, εξωρίσθη από τον Ουάλεντα, και επεριπάτει εις διαφόρους τόπους, ταλαιπωρούμενος από τους Αρειανούς, εν έτει δε 378, τελευτήσαντος του Ουάλεντος, ανεκαλέσθη εις τον θρόνον από τον Γρατιανόν. Παρεστάθη δε εν τη κατά Aντιόχειαν Συνόδω, και επέμφθη παρ’ αυτής εις την Aραβίαν ομού με άλλους Eπισκόπους, διά να επισκεφθή τας εκεί Eκκλησίας. Ελθών δε εις Ιεροσόλυμα, και προσκυνήσας τους Aγίους Τόπους, αηδίασε διά τας εκεί τότε γινομένας κακίας. Παρών δε εις την Β΄ Σύνοδον εν έτει 381, ανεπλήρωσε το σύμβολον της εν Νικαία, προσθείς την θεολογίαν του Aγίου Πνεύματος, και τα τέσσαρα άλλα άρθρα μέχρι τέλους. Ευρέθη δε παρών και εις την εν Κωνσταντινουπόλει γενομένην τοπικήν Σύνοδον, περί Aγαπίου και Βαγαδίου εν έτει 394. Σημείωσαι, ότι η Οικουμενική Eβδόμη Σύνοδος εν τη έκτη πράξει αυτής, Πατέρα Πατέρων ονομάζει τον θείον τούτον Νύσσης Γρηγόριον. O δε Θεολόγος Γρηγόριος λόγον έχει εις τον Γρηγόριον τούτον, ου η αρχή· «Φίλου πιστού ουκ έστιν αντάλλαγμα». (Σώζεται εν τοις εκδεδομένοις.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Δομετιανού Eπισκόπου Μελιτινής (10 Ιανουαρίου)
Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Δομετιανού Eπισκόπου Μελιτινής
Δομετιανός της φθοράς απηλλάγη,
Eίπερ φθοράν χρη τόν δε τον βίον λέγειν.
Oύτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Ιουστινιανού του μικρού, του και ρινοτμήτου καλουμένου, εν έτει χϟα΄ [691], υιός Θεοδώρου και Ευδοκίας, οίτινες ήτον πλούσιοι από χρήματα. Oύτος λοιπόν σπουδάσας αρκετά την έξω παιδείαν, και την έσω των θείων Γραφών, συνεζεύχθη με γυναίκα διά γάμου ολίγον καιρόν. Aφ’ ου δε η γυνή του ετελεύτησε, κατέστη Eπίσκοπος της εν Μελιτινή αγίας Εκκλησίας, όταν ήτον τριάκοντα χρόνων, επειδή όλην την σπουδήν του είχεν εις την κατά Θεόν φιλοσοφίαν. Συγκεράσας λοιπόν την πολιτικήν φρόνησιν μαζί με την ασκητικήν αγωγήν, όχι μόνον έγινεν αίτιος σωτηρίας εις τους επαρχιώτας του Χριστιανούς, αλλά και εις όλον απλώς το γένος των Pωμαίων. Διότι παρακαλεσθείς πολλαίς φοραίς από τον βασιλέα των Ρωμαίων Μαυρίκιον, εν έτει ωπδ΄ [884], απεστάλθη εις την Περσίαν. Και όταν ο Βαράμ εσηκώθη εναντίον εις τον βασιλέα των Περσών Χοσρόην, και εδίωξεν αυτόν από τον θρόνον, τότε ο Άγιος ούτος εστάθη αρκετός, και πάλιν απεκατέστησε τον Χοσρόην εις την βασιλείαν του. Όθεν διά το τοιούτον κατόρθωμα, υπέταξε τον Χοσρόην εις τους Pωμαίους, και τον έκαμε να πληρόνη δόσιμον εις αυτούς. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην, ήτον ο Άγιος ούτος φίλος με τον Μαυρίκιον και την αυτού σύζυγον. Eκ της φιλίας δε ταύτης έγινε κύριος άσπρων πολλών. Τα οποία εξώδευσεν εις οικοδομήν αγίων Eκκλησιών, και πτωχοτροφείων. Πηγαίνωντας δε δεύτερον εις την Κωνσταντινούπολιν, προς Κύριον εξεδήμησεν. Eτιμήθη δε το άγιον αυτού λείψανον από όλα τα τάγματα, τόσον τα βασιλικά, όσον και τα εκκλησιαστικά. Τεθέν γαρ αυτό μέσα εις σεντούκι, και δορυφορούμενον με λαμπάδας και ύμνους, εφέρθη εις την πατρίδα του. Πολλάς δε ενεργείας θαυμάτων έδειξεν ο αοίδιμος και ζων εν τη παρούση ζωή, και μετά τον αυτού θάνατον. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη Μεγάλη Eκκλησία.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Πανήγυρις Οσίου Αντωνίου του Μεγάλου (17 Ιανουαρίου 2025)
Φέρεται στη γνώση των ευσεβών χριστιανών ότι, με την ευκαιρία της εορτής του Οσίου Αντωνίου του Μεγάλου, θα τελεστούν οι πιο κάτω ακολουθίες στις πανηγυρίζουσες κοινότητες Σπηλιών και Περιστερώνας.
Πρόγραμμα εορτής στα Σπήλια
- Πέμπτη 16 Ιανουαρίου, 4:30 μ.μ.: Πανηγυρικός Εσπερινός στον ιερό ναό Αγίου Αντωνίου προϊσταμένου του Πανοσιολογιωτάτου Πρωτοσυγκέλλου Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ. Θα ακολουθήσει «φιλοξενία» από το εορτάζον Κ.Σ. Σπηλιών στο οίκημα του Αθλητικού Συλλόγου «ΑΡΗΣ» Σπηλιών – Κουρδάλων.
- Παρασκευή 17 Ιανουαρίου, 6:30 π.μ.: Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Αγίου Αντωνίου, προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.
- Παρασκευή 17 Ιανουαρίου, 4:00 μ.μ.: Παράκλησις στον Άγιο Αντώνιο.
- Σάββατο 18 Ιανουαρίου, 5:00 μ.μ.: Εσπερινός στον ιερό ναό Αγίου Αντωνίου.
- Κυριακή 19 Ιανουαρίου, 7:00 π.μ.: Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Αγίου Αντωνίου.
Για πληροφορίες και ονόματα για εορτές παρακλήσεις μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον π. Κυριακό Παπαγιάννη στο τηλ. 99641344 ή την κ. Μαρία στο τηλ. 99857050 .
Πρόγραμμα εορτής στην Περιστερώνα (Πανήγυρις της κατεχόμενης κοινότητας Μασσάρων)
- Πέμπτη 16 Ιανουαρίου, 4:30 μ.μ.: Πανηγυρικός Εσπερινός της εορτής στον ιερό ναό Οσίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνος.
- Παρασκευή 17 Ιανουαρίου, 6:30 π.μ.: Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον ανακαινισμένο ιερό ναό Αγίου Αντωνίου.
- Παρασκευή 17 Ιανουαρίου, 4:30 μ.μ.: Εσπερινός Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου και Παράκλησις στον Άγιο Αντώνιο (ιερός ναός Αγίου Αντωνίου).
Για πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον π. Μιχαήλ Νικολάου στο τηλ. 99527607 .
Ευρύχου – Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου: Ετήσιο μνημόσυνο μακαριστού Μητροπολίτου Μόρφου κυρού Χρυσάνθου (Κυριακή, 19 Ιανουαρίου 2025)
Φέρεται στη γνώση των ευσεβών χριστιανών ότι, την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2025 και ώρα 7:00 π.μ., στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην Ευρύχου, θα τελεσθεί Θεία Λειτουργία και το ετήσιο μνημόσυνο του μακαριστού Μητροπολίτη Μόρφου κυρού Χρυσάνθου, προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.
Ἐκκλησία Κύπρου – Πορεία Ζωῆς: Ἀνθέμιος – Προνόμια Ἀρχιεπισκόπου. Κατοχύρωσις Αὐτοκεφάλου (9η Ἐκπομπή)
ΑΝΘΕΜΙΟΣ (Ἢ ΑΝΘΙΜΟΣ)[1], ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ (487/488-ἀρχὲς 6ου αἰ.[;])
Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακείμ
Α. ΒΙΟΣ
Ὁ Ἀνθέμιος[2] ὑπῆρξε ἄμεσος διάδοχος στὸν θρόνο τῆς Κωνσταντίας τοῦ Σαβίνου Β´ περὶ τὰ τέλη τοῦ 487 ἢ τὶς ἀρχὲς τοῦ 488. Ἱκανὲς ἀναφορὲς ἱστορικῶν[3] ἀφοροῦν ἔμμεσα στὸ πρόσωπό του, καθὼς σχετίσθηκε ἄμεσα μὲ δύο ἰδιαίτερα σημαντικὰ γεγονότα γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου. Πρῶτο, τὴ δυναμικὴ ἐπέμβαση τοῦ μονοφυσίτου πατριάρχου Ἀντιοχείας Πέτρου τοῦ Κναφέα (469;-471, 476-477, 482-488· πέθανε τὸ 488), ἤδη ἀπὸ τὶς ἀπαρχὲς τῆς ἀρχιεπισκοπείας του, γιὰ ὑπαγωγὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου στὴ δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας Ἀντιοχείας· καί, δεύτερο, τὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς προνοίᾳ Θεοῦ ἐμφανείας τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα στὸν ἴδιο τὸν Ἀνθέμιο, κατὰ τὴν ὁποία τοῦ ἀποκάλυψε τὸν τόπο, ὅπου ἦταν θαμμένο γιὰ αἰῶνες τὸ ἱερό του λείψανο, καὶ τὴν ἐφεξῆς εὕρεσή του (γύρω στὸ ἔτος 488) μαζὶ μὲ τὸ ἰδιόχειρο τοῦ Βαρνάβα ἀντίγραφο τοῦ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου στὸ στῆθος του. Καί, ὅπως τονίζεται στὶς ἐν λόγῳ πηγές, τὸ δεύτερο τοῦτο γεγονὸς συνέβαλε καθοριστικὰ στὴν ἀποσόβηση τοῦ κινδύνου νὰ ὑπαχθεῖ ἡ «ἄνωθεν καὶ ἐξαρχῆς» αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς μεγαλονήσου στὴ δικαιοδοσία τῆς Ἀντιοχείας, ὅπως τότε ἀκριβῶς σθεναρὰ ἐπεδίωκε ὁ Κναφέας.
1. Μαρτυρίες ἱστορικῶν
Ἐφεξῆς παραθέτουμε τὶς ἱστορικὲς ἀναφορὲς στὸ ἄμεσα συνδεόμενο μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Κωνσταντίας Κύπρου Ἀνθεμίου γεγονὸς τῆς εὕρεσης τοῦ λειψάνου τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα στὸν χῶρο τῆς ἀρχαίας Σαλαμίνος καὶ τοῦ ἰδιοχείρου του κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου. Οἱ κατωτέρω ἱστορικοὶ δὲν ἀναφέρονται συγκεκριμένα στὸ πρόσωπο τοῦ Ἀνθεμίου, ἀλλὰ μόνο στὸ ἐν λόγῳ γεγονός. Πρῶτος, ποὺ συσχετίζει τὴν ἀποκάλυψη τοῦ ἀποστολικοῦ λειψάνου μὲ τὸν Ἀνθέμιο, ὅπως εἴδαμε ἀνωτέρω, εἶναι ὁ μοναχὸς Ἀλέξανδρος, στὸ «Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον Βαρνάβαν τὸν ἀπόστολον» (BHG 226).
Πρώτη γνωστὴ χρονολογικὰ ἱστορικὴ ἀναφορὰ ἔχομε αὐτὴ τοῦ μονοφυσίτου πατριάρχου Ἀντιοχείας Σεβήρου[4] σὲ ἐπιστολή του, ποὺ χρονολογεῖται μεταξὺ τῶν ἐτῶν 519 καὶ 538[5]. Βεβαίως, τὸ γεγονὸς ποὺ περιγράφει, εἴτε τοποθετεῖται στὸ 508, ὁπόταν μετέβη στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ μεσιτεύσει ὑπὲρ τῶν διωκομένων μονοφυσιτῶν μοναχῶν τῆς Παλαιστίνης, εἴτε κατὰ τὸ διάστημα τῆς πατριαρχείας του (512-518) καὶ πάντως πρὶν τὸ 518, ὁπόταν ἐξορίζεται τοῦ θρόνου καὶ μεταβαίνει στὴν Αἴγυπτο, ὅπου πεθαίνει τὸ 538. Ἡ μαρτυρία αὐτὴ τοῦ Σεβήρου ἐνέχει ἰδιαίτερη σημασία: Πρῶτα, καθὼς ὁ Σεβῆρος —ὡς πατριάρχης Ἀντιοχείας— εἶχε κάθε λόγο νὰ τὴν ἀμφισβητήσει, ἀφοῦ μὲ αὐτὴ ἐπιβεβαιώνεται ἀτράνταχτα ἡ ἱστορικότητα τοῦ γεγονότος τῆς θαυμαστῆς εὕρεσης τοῦ ἀποστολικοῦ λειψάνου τοῦ Βαρνάβα στὴν Κύπρο, μὲ τὴν ὁποία κατοχυρώθηκε τελεσίδικα ἡ αὐτοκεφαλία τῆς Ἐκκλησίας της· καί, κατόπιν, διότι ἕνεκα τῆς ἀγνοίας αὐτῆς τῆς πηγῆς καθὼς καὶ τῶν κατωτέρω παρεμφερῶν μαρτυριῶν, ἀπὸ ὁρισμένους εἰδήμονες ἀμφισβητήθηκε ἡ ἱστορικότητα τοῦ γεγονότος αὐτοῦ[6]. Παραθέτουμε ἐφεξῆς τὴν ἀγγλικὴ μετάφραση ἀπὸ τὰ συριακὰ τῆς ἐν λόγῳ ἀναφορᾶς ἀπὸ τὸν ἐκδότη τῆς ἀνωτέρω ἐπιστολῆς τοῦ Σεβήρου E. W. Brooks.
«But that our Lord Jesus Christ our God was pierced in the side with a lance by that soldier after he gave up the ghost, and blood and water came forth from it in a miraculous manner, the divine John the Evangelist recorded, and no one else wrote about this. But certain persons have clearly falsifled the Gospel of Matthew and inserted this same passage, when the contrary is the fact, in order to show that it was while he was alive that the soldier pierced his side with the spear, and afterwards he gave up the ghost. This question was examined with great carefulness when my meanness was in the royal city, at the time when the affair of Macedonius was being examined, who became archbishop of that city, and there was produced the Gospel of Matthew, which was written in large letters, and was preserved with great honour in the royal palace, which was said to have been found in the days of Zeno of honourable memory in a city of the Island of Cyprus, buried with the holy Barnabas, who went about with Paul and spread the divine preaching; and, when the Gospel of Matthew was opened, it was found to be free from the falsification contained in this addition, of the Story of the soldier and the spear».
Τὸ κείμενο αὐτό, σὲ μετάφραση στὰ ἑλληνικά, ἔχει ὡς ἑξῆς (ἐντὸς παρενθέσεων παραθέτουμε διασαφηνιστικὲς φράσεις).
«Ἀλλὰ τὸ ὅτι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Θεός μας, διατρήθηκε στὴν πλευρὰ μὲ λόγχη ἀπὸ ἐκεῖνο τὸν στρατιώτη μετὰ ποὺ παρέδωσε τὸ πνεῦμα, καὶ ὅτι ἔρρευσε ἀπ᾽ αὐτὴ (τὴν πλευρά), κατὰ ἕνα θαυματουργικὸ τρόπο, αἷμα καὶ ὕδωρ, τὸ ἔχει καταγράψει ὁ θεῖος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής, καὶ κανεὶς ἄλλος (ἀπὸ τοὺς συγγραφεῖς τῆς Καινῆς Διαθήκης) δὲν ἔγραψε γι᾽ αὐτό. Ἀλλ᾽ ὁρισμένα πρόσωπα ἔχουν σαφῶς ἀλλοιώσει τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου καὶ παρενεῖραν (στὴν ἀντίστοιχη περικοπὴ τοῦ Ματθαίου) αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ χωρίο (ἀπὸ τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο) —ἐνῶ τὸ γεγονὸς εἶναι τὸ ἀντίθετο—, μὲ σκοπὸ νὰ ἀποδείξουν ὅτι ἐνῶ ἦταν ἀκόμη ζωντανὸς (ὁ Χριστὸς) εἶναι ποὺ ὁ στρατιώτης διεπέρασε τὴν πλευρά του μὲ τὴ λόγχη, καὶ κατόπιν παρέδωσε τὸ πνεῦμα. Αὐτὸ τὸ ἐρώτημα (θέμα) ἐξετάστηκε μὲ μεγάλη προσοχή, ὅταν ἡ ἐλαχιστότητά μου βρισκόταν στὴ βασίλειο πόλη (Κωνσταντινούπολη), κατὰ τὸν καιρὸ ποὺ ἐξεταζόταν ἡ ὑπόθεση τοῦ Μακεδονίου, ποὺ ἔγινε ἀρχιεπίσκοπος αὐτῆς τῆς πόλης· καὶ προσήχθη τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου (ζήτησε δηλ. ὁ Σεβῆρος καὶ τοῦ τὸ ἔφεραν), τὸ ὁποῖο ἦταν γραμμένο μὲ μεγάλου μεγέθους γράμματα, καὶ φυλασσόταν μὲ μεγάλη τιμὴ στὸ βασιλικὸ παλάτι, καὶ τὸ ὁποῖο λεγόταν ὅτι βρέθηκε στὶς μέρες τῆς βασιλείας τοῦ ἔντιμης μνήμης (αὐτοκράτορος) Ζήνωνα σὲ μιὰ πόλη τῆς νήσου τῆς Κύπρου, θαμμένο μὲ τὸν ἅγιο Βαρνάβα, ποὺ περιόδευσε μὲ τὸν Παῦλο καὶ διέδωσαν τὸ θεῖο κήρυγμα. Καί, ὅταν ἀνοίχθηκε τὸ Εὐαγγέλιο αὐτὸ τοῦ Ματθαίου, βρέθηκε νὰ εἶναι χωρὶς τὴν πλαστογράφηση, ποὺ περιέχεται σ᾽ αὐτὴ τὴν προσθήκη, σχετικὰ μὲ τὴν ἐξιστόρηση γιὰ τὸν στρατιώτη καὶ τὴ λόγχη».
Μία περίπου σύγχρονη μὲ τὴν ἀνωτέρω μαρτυρία εἶναι αὐτὴ τοῦ ἱστορικοῦ τῶν ἀρχῶν τοῦ 6ου αἰ. Θεοδώρου Ἀναγνώστου[7] στὸ ἔργο του Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία (CPG 7502, 7503), ποὺ συνέθεσε μεταξὺ 511 καὶ 518, καὶ τὸ ὁποῖο σώθηκε μόνο ἀποσπασματικά. Εἶναι σημαντικὸ νὰ σημειώσουμε ἀναφορικὰ καὶ πρὸς τὴ μαρτυρία αὐτὴ ὅτι, παρόλες τὶς προγενέστερές του πηγὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες ἄντλησε γιὰ τὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία του, «γιὰ τὰ γεγονότα, ὡστόσο, τοῦ δευτέρου μισοῦ τοῦ πέμπτου αἰώνα ὁ Θεόδωρος βασίστηκε σὲ δικές του διαπιστώσεις καὶ παρατηρήσεις, καθὼς καὶ σὲ ἀρχειακὸ ὑλικὸ ποὺ προφανῶς βρῆκε στὴν Κωνσταντινούπολη»[8]. Τὴ μαρτυρία τούτη γιὰ τὴ σπουδαιότητά της, ποὺ ἐπαναλαμβάνεται σχεδὸν στερεότυπα ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους, παραθέτουμε ἐφεξῆς.
«Βαρνάβα τοῦ ἀποστόλου τὸ λείψανον εὑρέθη ἐν Κύπρῳ ὑπὸ κερατέαν, ἔχον ἐπὶ στήθους τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον ἰδιόγραφον τοῦ Βαρνάβα. Ἐξ ἧς προφάσεως καὶ περιγεγόνασι Κύπριοι τοῦ αὐτοκέφαλον εἶναι τὴν κατ᾽ αὐτοὺς μητρόπολιν καὶ μὴ τελεῖν ὑπὸ Ἀντιόχειαν. Τὸ δὲ τοιοῦτον Εὐαγγέλιον Ζήνων ἀπέθετο ἐν τῷ παλατίῳ, ἐν τῷ ἁγίῳ Στεφάνῳ» [9].
Ἀκολουθεῖ χρονολογικὰ ἡ ἀναφορὰ τοῦ ἀφρικανοῦ ἐπισκόπου τοῦ 6ου αἰώνα Victor de Tunnunum[10] στὸ Χρονικό του, ὁ ὁποῖος, παρόλο τὸ συνοπτικὸ τῆς ἀναφορᾶς του, χρονολογεῖ πρῶτος (ἂν καὶ ἐσφαλμένα) τὸ γεγονὸς τῆς εὕρεσης τοῦ λειψάνου τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα καὶ τοῦ ἰδιοχείρου του κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου, ὡς ἑξῆς: «Post Consulatum II Longini V. C. Consulis: 1. Corpus S. Barnabae apostoli in Cypro et evangelium secundum Matthaeum eius manu scriptum ipso eodem revelante inventum est»[11] (=Μετὰ τὴ δεύτερη ὑπατεία τοῦ ὑπάτου Λογγίνου[12] [δηλ. τὸ 490] ἀνακαλύφθηκε στὴν Κύπρο τὸ σῶμα [λείψανο] τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα καὶ τὸ δεύτερο [δηλ. ἀντίγραφο] εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου, ποὺ ἔγραψε ὁ ἴδιος [ὁ Βαρνάβας] κατόπιν ἀποκαλύψεως τοῦ ἰδίου [τοῦ Βαρνάβα]).
Οἱ ἑπόμενες ἀναφορές, ἀνάλογες πρὸς τὴν ὡς ἄνω μαρτυρία τοῦ Θεοδώρου Ἀναγνώστου, ἀνήκουν στούς: Γεώργιο Μοναχὸ ἢ Ἁμαρτωλὸ[13] (9ος αἰ.) [14], Συμεὼν Μάγιστρο καὶ Λογοθέτη (10ος αἰ.) [15], στὴ Χρονογραφία[16] του (ποὺ ἐσφαλμένα μέχρι πρόσφατα ἀποδιδόταν στοὺς Λέοντα Γραμματικὸ ἢ Θεοδόσιο Μελισσηνὸ ἢ Ἰούλιο Πολυδεύκη), στὸ λεξικὸ Σούδα (τέλη 10ου αἰ.)[17], Γεώργιο Κεδρηνὸ (12ος αἰ.) [18] στὴ Σύνοψιν Ἱστοριῶν[19] (ὁ Κεδρηνὸς χρονολογεῖ τὸ γεγονὸς στὸ 4ο ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Ζήνωνος, δηλ. στὸ 478· προφανῶς ἐδῶ ἔχουμε ἀντιγραφικὸ σφάλμα: ἀντὶ ιδ´ ἔτος [=488], γράφηκε δ´ ἔτος), Νεῖλο Δοξαπατρῆ (12ος αἰ.) [20], τοὺς ὁποίους ἀντιγράφουν καὶ μεταγενέστεροι ἱστορικοί.
[1] Τὸ καθαυτὸ ὄνομά του ἦταν Ἀνθέμιος. Ἄνθιμος ἀποδίδεται στὰ χγφ. τοῦ Κυπριακοῦ Συνοδικοῦ (βλ. κατωτ.).
[2] Περιληπτικὰ γιὰ τὸ πρόσωπό του βλ. σχετικὸ λῆμμα στὴ ΜΟΧΕ 2, σσ. 464-465, μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία.
[3] Τὶς ἐν λόγῳ ἀναφορὲς τῶν διαφόρων ἱστορικῶν περιλάβαμε ἀρχικὰ στὴ Διπλωματική μας ἐργασία, στὸ λῆμμα «Βαρνάβας ὁ ἀπόστολος, ὁ γενναιομάρτυς»· βλ. Ἰωακείμ, Μάρτυρες καὶ ὁμολογητὲς Κύπρου, σσ. 98-102.
[4] Γιὰ τὴ σταδιοδρομία καὶ τὸ ἔργο τοῦ αἱρεσιάρχη Σεβήρου βλ. πρόχειρα στά: CPG, τόμ. ΙΙΙ, 7022-7081· Χρήστου, Π., Ἑλληνικὴ Πατρολογία, τόμ. Ε´, σσ. 227-234 καί, ΜΟΧΕ 12, σσ. 379-380, μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία.
[5] Βλ. Severus Antiochenus, Epistula CVIII (Ad Thomam episcopum Germaniciae), στό: Brooks, E.W. (ἐπιμ.), «A Collection of Letters of Severus of Αntioch from numerus Syriac manuscripts», PO XIV, fascic.1, ἀρ. 67, Paris 1920, σσ. 264(434)-272(442) [=CPG 7070 καὶ 7071(66)], εἰδικ. σ. 266 (436). Πρβλ. καὶ Cirillo, L. – Frémaux, M., Évangile de Barnabé. Recherches sur la composition et l’origine. Texte et Traduction [=Beauchesnes Religions], Paris 1977, σσ. 244-245.
[6] Βλ. λ.χ. λῆμμα «Ἀνθέμιος, ὁ Σαλαμίνος τῆς Κύπρου», ΘΗΕ 2, στ. 757.
[7] Γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο του βλ. Καρπόζηλος, Βυζαντινοὶ Ἱστορικοί, Α´, σσ. 221-224, μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία.
[8] Ὅπ. ἀν., σ. 223.
[9] Θεόδωρος ἀναγνώστης, Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, σ. 121.19-23 [= PG 86Α, στ. 184BC].
[10] Γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο του βλ. Bardy, G., Victor de Tunnunum, στό: DTC, XV, 2, στ. 2880-2881.
[11] Βλ. Mommsen, Th. (ἐπιμ.), Chronica Minora saec. IV,V,VI,VII [= Monumenta Germaniae Historica, auctores Antiquissimi, XI, 2], Berlin 1894, σ. 191.4-5.
[12] Γιὰ τὴ ζωὴ καὶ σταδιοδρομία τοῦ ἐν λόγῳ Λογγίνου, αὐταδέλφου τοῦ αὐτοκράτορος Ζήνωνος, magister militum praesentalis στὴν Ἀνατολὴ (485-;486) καὶ δὶς ὑπάτου (486 καὶ 490), βλ. σχετικὸ λῆμμα στὸ PLRE IΙ, σ. 689-690 («Fl. Logginus 6»), μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία.
[13] «Βαρνάβα τοῦ ἀποστόλου τὸ λείψανον εὑρέθη ἐν Κύπρῳ ὑπὸ δένδρον κερατέαν, ἔχον ἐπὶ στήθους τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον ἰδιόγραφον τοῦ Βαρνάβα. ἐξ ἧς προφάσεως καὶ περιγεγόνασι Κύπριοι τοῦ ἀκέφαλον εἶναι τὴν κατ᾽ αὐτοὺς μητρόπολιν καὶ μὴ τελεῖν ὑπὸ Ἀντιόχειαν. ὅπερ εὐαγγέλιον ἀποθέμενος Ζήνων ἐν τῷ παλατίῳ, εἰς τὸν ναὸν τοῦ ἁγίου Στεφάνου, κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἀναγινώσκεται τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Πέμπτῃ»· βλ. Γεωργίου Μοναχοῦ, Χρονικὸν Σύντομον, στά: De Boor, C., (ἐπιμ.), Georgii monachi chronicon, τόμ. Ι-ΙΙ, (ἐκδ.) Teubner, Leipzig 1904, Βιβλίο II, σ. 619.2 καί, PG 110, στ. 761.
[14] Γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο του βλ. Καρπόζηλος, Βυζαντινοὶ Ἱστορικοί, Β´, σσ. 213-232, μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία.
[15] Γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο του βλ. Καρπόζηλος, Βυζαντινοὶ Ἱστορικοί, Β´, σσ. 391-410, μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία.
[16] «Ζήνων ἡδοναῖς ἀτόποις καὶ πράξεσιν ἀτόποις ἐσχόλαζεν· ἐφ᾽ οὗ τὸ τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα λείψανον εὑρέθη ἐν Κύπρῳ ὑπὸ δένδρον κερατέαν, ἔχον ἐπὶ στήθους τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον ἰδιόγραφον τοῦ Βαρνάβα, ἐξ ἧς γέγονε μητρόπολις, καὶ μὴ τελεῖν ὑπὸ Ἀντιόχειαν, ἀλλ᾽ ὑπὸ Κωνσταντινούπολιν. τὸ δὲ τοιοῦτον εὐαγγέλιον Ζήνων ἀπέθετο εἰς τὸ παλάτιον, ἐν τῷ ἁγίῳ Στεφάνῳ»· ἡ ἐν λόγῳ ἀναφορά, ὑπὸ τὸ ὄνομα Λέοντος τοῦ Γραμματικοῦ στό: Bekker, I., (ἐπιμ.), Leonis Grammatici chronographia, (ἐκδ.) Weber, Bonnae 1842 [Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae], σ. 117.15-21.
[17] «ἐπὶ Ζήνωνος βασιλέως εὑρέθη ἐν Κύπρῳ τὸ λείψανον Βαρνάβα τοῦ ἀποστόλου, τοῦ συνεκδήμου Παύλῳ. Ἔκειτο δὲ ἐπὶ τὸ στῆθος Βαρνάβα τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον, ἔχον πτυχία θύϊνα»· βλ. Adler, Ada, Suidae Lexicon 2 (=Lexicographi Graeci I, 2. Sammlung wissenschaftlicher Commentare), Λειψία 1931, λῆμμα «θύϊνα» (σ. 733.19-21). Πηγὴ τοῦ ἐν λόγῳ λήμματος ἀποτελεῖ ἀναμφίβολα τὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου μοναχοῦ ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον Βαρνάβαν τὸν ἀπόστολον (BHG 226)· βλ. Hagiographica Cypria, σσ. 74-75.
[18] Γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο του μὲ ἀναφορὰ στὴ βιβλιογραφία βλ. σχετικὸ λῆμμα στά: ODB II, σ. 1118· ΜΟΧΕ 10, σσ. 15-16· Καρπόζηλος, Βυζαντινοὶ Ἱστορικοί, Γ´, σσ. 331-355.
[19] «Τῷ δ´ ἔτει (τῆς βασιλείας τοῦ Ζήνωνος, δηλ. τὸ 478)… τούτῳ τῷ χρόνῳ τὸ τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Βαρνάβα λείψανον εὑρέθη ἐν Κύπρῳ, ὑπὸ δένδρον κερασέαν ἱστάμενον, ἔχον ἐπὶ στήθους τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον ἰδιόγραφον αὐτοῦ τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα. ἐξ ἧς προφάσεως ἔκτοτε γέγονε μητρόπολις ἡ Κύπρος, καὶ τοῦ μὴ τελεῖν ὑπὸ Ἀντιόχειαν, ἀλλ᾽ ὑπὸ Κωνσταντινούπολιν. τὸ δὲ τοιοῦτον εὐαγγέλιον Ζήνων ἀπέθετο ἐν τῷ παλατίῳ, ἐν τῷ ναῷ τοῦ ἁγίου Στεφάνου ἐν τῇ Δάφνῃ»· βλ. στό: Bekker, I. (ἐπιμ.), Georgius Cedrenus, Ioannis Scylitzae ope, τόμ. I-II, (ἐκδ.) Weber, Bonnae 1838-1839 [Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae], I, σσ. 618.22-619.6.
[20] Στὸ ἔργο του, Τάξις τῶν πατριαρχικῶν θρόνων, PG 132, στ. 1097AB. Γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο του βλ. σχετικὸ λῆμμα στὴ ΘΗΕ 9, στ. 337 καί, PG 132, (ἀνατ. καὶ ἐπιμ.) Διώτης, Ἰωάννης Κ., Πρωτοπρ., (ἐκδ.) Κέντρον Πατερικῶν Ἐκδόσεων, τόμ. 132, Ἀθῆναι 2002, Εἰσαγωγικὰ ὑπὸ Π. Ν. Χαβαράνη, σσ. ιγ´-ιε´.
Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακείμ, Πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου, μὲ τίτλο “ΟΙ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (4ος-10ος αἱ.). Α. ΒΙΟΣ, ΑΓΙΟΤΗΤΑ, ΕΡΓΑ”
Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης: Λόγος εἰς τὴν Προσευχήν (ἀπόσπασμα)
«…Ἡ προσευχὴ εἶναι φύλακας τῆς σωφροσύνης, χαλιναγωγεῖ τὸν θυμό, καταστέλλει τὴν ὑπερηφάνεια, καθαρίζει ἀπὸ τὴ μνησικακία, διώχνει τὸ φθόνο, καταργεῖ τὴν ἀδικία, ἐπανορθώνει τὴν ἀσέβεια.
Ἡ προσευχὴ εἶναι δύναμη τῶν σωμάτων, φέρνει χαρὰ στὸ σπίτι, χορηγεῖ εὐνομία στὴν πόλη, παρέχει ἰσχὺ στὴν ἐξουσία, δίνει νίκη κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ πολέμου, ἐξασφαλίζει τὴν εἰρήνη, ξαναενώνει τοὺς χωρισμένους, διατηρεῖ στὴ θέση τους ἑνωμένους.
Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ ἐπισφράγισμα τῆς παρθενίας, ἡ πιστότητα τοῦ γάμου, ὅπλο στοὺς ὁδοιπόρους, φύλακας ὅσων κοιμοῦνται, θάρρος τῶν ξύπνιων, στοὺς γεωργοὺς φέρνει τὴν εὐφορία, στοὺς ναυτιλόμενους χαρίζει τὴ σωτηρία.
Ἡ προσευχὴ γίνεται συνήγορος τῶν δικαζομένων, ἐλευθερία τῶν φυλακισμένων, παρηγοριὰ τῶν λυπημένων, χαρὰ γιὰ τοὺς χαρούμενους, παρηγοριὰ στοὺς πενθοῦντες, δόξα γι᾿ αὐτοὺς ποὺ ἔρχονται σὲ γάμο, γιορτὴ στὰ γενέθλια, σάβανο σ᾿ αὐτοὺς ποὺ πεθαίνουν.
Ἡ προσευχὴ εἶναι συνομιλία μὲ τὸν Θεό, θεωρία τῶν ἀοράτων, πληροφόρηση γιὰ ὅσα ἐπιθυμοῦμε, ὁμοτιμία μὲ τοὺς ἀγγέλους, προκοπὴ στὰ καλὰ ἔργα, ἀποτροπὴ ἀπὸ τὰ κακά, διόρθωση γιὰ κείνους ποὺ ἁμαρτάνουν, ἀπόλαυση τῶν παρόντων ἀγαθῶν, ὑπόσταση τῶν ἀγαθῶν τοῦ μέλλοντος.
Ἡ προσευχὴ μετέβαλε γιὰ τὸν Ἰωνᾶ σὲ σπίτι τὸ κῆτος, ἐπανέφερε στὴ ζωὴ τὸν Ἐζεκία ἀπὸ αὐτὲς τὶς πύλες τοῦ θανάτου. Γιὰ χάρη τῶν τριῶν νέων μετέστρεψε τὴ φλόγα τῆς καμίνου σὲ δροσερὴ αὔρα καὶ γιὰ τοὺς Ἰσραηλῖτες κέρδισε νίκη κατὰ τῶν Ἀμαληκιτῶν, ἐνῷ τὶς ἑκατὸν ὀγδόντα πέντε χιλιάδες τοῦ Ἀσσυριακοῦ στρατοῦ μὲ ἀόρατη ῥομφαία κατανίκησε σὲ μιὰ νύχτα.
Καὶ κοντὰ σ᾿ αὐτὰ μπορεῖς νὰ βρεῖς ἀμέτρητα παραδείγματα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ἔχουν γίνει κι ἀπὸ τὰ ὁποῖα φαίνεται καθαρὰ ὅτι κανένα ἀπὸ ὅσα θεωροῦνται πολύτιμα στὴ ζωὴ δὲν εἶναι ἀνώτερο ἀπὸ τὴν προσευχή.
Ἐπειδὴ εἶναι πολλὰ καὶ κάθε εἴδους τὰ ἀγαθὰ ποὺ μᾶς ἔδωκε ἡ θεία χάρη, αὐτὸ τὸ ἕνα ἔχουμε νὰ ἀνταποδώσουμε γιὰ ὅσα λάβαμε, δηλαδὴ νὰ πληρώνουμε τὸν Εὐεργέτη μὲ τὴν προσευχὴ καὶ μὲ τὴν εὐχαριστία…».
Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/grhgorios_nysshs_logos_eis_thn_proseyxhn.htm
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Πέμπτη 9 Ἰανουαρίου 2025
Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΕΜΠΤΗ ΚΘ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
7: 1-16
Ἀδελφοί, ὁ Μελχισεδέκ, βασιλεὺς Σαλήμ, ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, ὁ συναντήσας ᾽Αβραὰμ ὑποστρέφοντι ἀπὸ τῆς κοπῆς τῶν βασιλέων καὶ εὐλογήσας αὐτόν, ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ πάντων ἐμέρισεν ᾽Αβραάμ, πρῶτον μὲν ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς Σαλήμ, ὅ ἐστι βασιλεὺς εἰρήνης, ἀπάτωρ, ἀμήτωρ, ἀγενεαλόγητος, μήτε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων· ἀφωμοιωμένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ Θεοῦ, μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές. Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος, ᾧ δεκάτην ᾽Αβραὰμ ἔδωκεν ἐκ τῶν ἀκροθινίων ὁ πατριάρχης. Καὶ οἱ μὲν ἐκ τῶν υἱῶν Λευῒ τὴν ἱερατείαν λαμβάνοντες ἐντολὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόμον, τοῦτ᾽ ἔστι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτῶν, καίπερ ἐξεληλυθότας ἐκ τῆς ὀσφύος ᾽Αβραάμ· ὁ δὲ μὴ γενεαλογούμενος ἐξ αὐτῶν δεδεκάτωται τὸν᾽Αβραάμ, καὶ τὸν ἔχοντα τὰς ἐπαγγελίας εὐλόγηκεν.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΠΟΛΥΕΥΚΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ)
Πρὸς Τιμόθεον Β’ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ ᾽Ανάγνωσμα
2: 1-10
Τέκνον Τιμόθεε, ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ, καὶ ἃ ἤκουσας παρ᾽ ἐμοῦ διὰ πολλῶν μαρτύρων, ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις, οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέρους διδάξαι. Σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Χριστοῦ ᾽Ιησοῦ. Οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ· ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ. Τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν. Νόει ὃ λέγω· δῴη γάρ σοι ὁ Κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσι. Μνημόνευε ᾽Ιησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρματος Δαυΐδ, κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου· ἐν ᾧ κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος, ἀλλ’ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται. Διὰ τοῦτο πάντα ὑπομένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς, ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσιν τῆς ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ μετὰ δόξης αἰωνίου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΜΕΘΕΟΡΤΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
1: 9-15
Ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐβαπτίσθη ὑπὸ Ἰωάννου εἰς τὸν Ἰορδάνην. καὶ εὐθέως ἀναβαίνων ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἶδε σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸ Πνεῦμα ὡς περιστερὰν καταβαῖνον ἐπ’ αὐτόν· καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν· Σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ εὐδόκησα. Καὶ εὐθέως τὸ Πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρημον· καὶ ἦν ἐκεῖ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἡμέρας τεσσαράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ σατανᾶ, καὶ ἦν μετὰ τῶν θηρίων, καὶ οἱ ἄγγελοι διηκόνουν αὐτῷ. Μετὰ δὲ τὸ παραδοθῆναι Ἰωάννην ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὴν Γαλιλαίαν κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ λέγων ὅτι Πεπλήρωται ὁ καιρὸς καὶ ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ· μετανοεῖτε καὶ πιστεύετε ἐν τῷ εὐαγγελίῳ.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
