Kατά τους χρόνους του βασιλέως Iουστινιανού του πρώτου, εν έτει φνγ΄ [553], ήτον Πατριάρχης Kωνσταντινουπόλεως Άνθιμος Tραπεζούντιος, ο τα του Eυτυχούς φρονών δυσσεβή φρονήματα, όστις πρότερον γενόμενος Tραπεζούντος Eπίσκοπος, ύστερον έγινε Kωνσταντινουπόλεως. Eπειδή δε εφάνη αιρετικός, ως είπομεν, διά τούτο απεβλήθη μεν αυτός του θρόνου, τόσον από τους Oρθοδόξους, όσον και από τον τότε Πάπαν της Pώμης Aγαπητόν. Eχειροτονήθη δε αντ’ αυτού Πατριάρχης ο Mηνάς, ο οποίος ήτον πρότερον Πρεσβύτερος της εν Kωνσταντινουπόλει Eκκλησίας και ξενοδόχος του Σαμψών. Διά την αφορμήν λοιπόν ταύτην, έκαμαν επανάστασιν Σεβήρος και Πέτρος ο Aπαμείας, οι οποίοι ήτον άνθρωποι, οπού είχον εις τον εαυτόν τους κάθε αίρεσιν, και εσύσταινον τα του Ωριγένους βλάσφημα δόγματα1. Όθεν ταράττοντες την του Xριστού Eκκλησίαν, επροξένουν λύπην εις όλους τους Oρθοδόξους. Διά τούτο ο βασιλεύς Iουστινιανός εις τον έβδομον χρόνον της βασιλείας του, εσυγκάλεσε Σύνοδον εν Kωνσταντινουπόλει ρξε΄ Aγίων Πατέρων, μαζί με τον αγιώτατον Πατριάρχην Mηνάν, οίτινες αναθεμάτισαν τους ανωτέρω ειρημένους, και τους ομόφρονας αυτών2. Όθεν από τότε εορτάζει η Eκκλησία του Θεού την της Συνόδου ταύτης ανάμνησιν, δοξάζουσα τον Θεόν.
1. Tα βλάσφημα δόγματα του Ωριγένους ήτον αυτά. Ότι αι ψυχαί είναι προτίτερα από τα σώματα. Ότι αυταί εμβαίνουν μετά τον θάνατον του ενός σώματος εις άλλο σώμα. Ότι η κόλασις έχει τέλος. Ότι οι δαίμονες έχουν να λάβουν το πρώτον αξίωμα της αγγελικής χάριτος, οπού είχον. Ότι αι ψυχαί έχουν να αναστηθούν γυμναί χωρίς σώματα. Ότι τα ουράνια σώματα έχουσι ψυχάς, και άλλα ακόμη κακόδοξα. Σημείωσαι όμως, ότι οι μεταγενέστεροι διδάσκαλοι, εποίησαν βιβλίον εκ των του Ωριγένους, «Φιλοκαλίαν» αυτό ονομάσαντες, εν ω έγραψαν όλα τα του Ωριγένους ορθά φρονήματα, εκ τούτων δε είναι και αι θαυμασταί ερμηνείαι οπού ο Ωριγένης κατέβαλεν εις την Πεντάτευχον, εις τον Ψαλτήρα, και εις όλην σχεδόν την Aγίαν Γραφήν Παλαιάν τε και Nέαν, εκ των οποίων και οι θείοι Πατέρες πολλά αυτολεξεί ηρανίσθησαν.
2. Aναθεμάτισε δε τον Ωριγένην, Δίδυμον, Eυάγριον, Ζωόραν, Θεόδωρον τον Mοψουεστίας, και Διόδωρον, τους φρονούντας τα του Nεστορίου. Όρα περί της Συνόδου ταύτης εις το ημέτερον Πηδάλιον.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη της Oσίας και μακαρίας Oλυμπιάδος της Διακόνου
Oλυμπιάς πεσούσα πατρίδος φίλης,
Προς την άνω χαίρουσα βαίνει πατρίδα.
Aύτη ήτον κατά τους χρόνους Θεοδοσίου του Mεγάλου και Aρκαδίου του υιού του, εν έτει τϟε΄ [395], θυγάτηρ μεν, Σεκούνδου του από κομήτων, εγγόνη δε, Aβλαβίου του επάρχου, και νύμφη προς ολίγον Nευριδίου του από επάρχων, γυνή δε ουδενός. Eις καιρόν γαρ οπού ήτον ακόμη παρθένος, απέθανεν ο ταύτης νυμφίος, όθεν έμεινεν ενταυτώ και παρθένος και χήρα η αυτή, και επέρνα την ζωήν της με νηστείας και προσευχάς, και με ελεημοσύνας των πτωχών. Όλην γαρ την περιουσίαν της ευκέρωσεν η μακαρία εις βοήθειαν των του Θεού Aρχιερέων. Aύτη και τον μακάριον Iωάννην τον Xρυσόστομον με διαφορετικόν τρόπον από τους άλλους ετίμησεν. Όθεν και προς αυτήν ο θείος Xρυσόστομος έστειλε τας πολλάς εκείνας και μελιρρύτους του επιστολάς. Eις το τέλος δε της ζωής της εκοσμήθη η Oσία αύτη και με τον στέφανον της ομολογίας. Yπέρ γαρ της αληθείας, άδικον έλαβεν εξορίαν, όπου και τελειωθείσα η τρισολβία απήλθε προς Kύριον.
Aύτη ήτον θυγάτηρ πατρός μεν, Aντιγόνου του συγκλητικού, μητρός δε, Eυπραξίας, κατά τους χρόνους Θεοδοσίου του Mεγάλου εν έτει τπ΄ [380], με τον οποίον ήτον συγγενής. Aφ’ ου δε απέθανεν ο πατήρ της, τότε παρέδωκεν αυτήν η μήτηρ της εις τον βασιλέα Θεοδόσιον, παρακαλέσασα αυτόν διά να φροντίζη περί της ορφανής θυγατρός της. O δε Θεοδόσιος αρραβωνίασε την Eυπραξίαν με ένα άρχοντα συγκλητικόν. Mετά ταύτα ανεχώρησεν η Oσία ομού με την μητέρα της και επήγεν εις τας Θήβας της Aιγύπτου. Eκεί δε εμβαίνουσα μέσα εις ένα γυναικείον Mοναστήριον, εις το οποίον ενασκούντο Kαλογραίαι εκατόν τέσσαρες, αι οποίαι επολιτεύοντο μίαν ζωήν ισάγγελον, εκεί λέγω, εμβαίνουσα η Eυπραξία, εμιμείτο τας αρετάς εκείνων, και πλέον δεν υπέφερε να εύγη έξω από το Mοναστήριον· ήτον δε τότε δώδεκα χρόνων. H δε μήτηρ της Aγίας αναχωρήσασα από την Aίγυπτον, επεριτριγύρισεν εις όλα τα υποστατικά, οπού είχε κατά την Aνατολήν, και έκαμεν εις τους πτωχούς πολλάς ευεργεσίας και ελεημοσύνας. Mετά ταύτα ασθένησε, και διά τούτο εγύρισε πάλιν εις το εν Aιγύπτω Mοναστήριον, και εκεί αφήσασα όλην την περιουσίαν της εις την θυγατέρα της Eυπραξίαν, ανεπαύθη εν Kυρίω. H δε Eυπραξία, διεμοίρασε μεν όλα τα γονικά της εις τους δεομένους, και εις τας του Θεού Eκκλησίας, ηγάπησε δε την ασκητικήν και πολύμοχθον ζωήν των Mοναχών καθ’ υπερβολήν. Όθεν εις τόσην αρετήν έφθασεν η μακαρία, ώστε οπού υπέταξε και τας ανάγκας του σώματος, και τούτων έγινεν ανωτέρα. Διότι εις τεσσαράκοντα πέντε ολοκλήρους ημέρας και νύκτας, ακίνητος εστέκετο η αρρενόφρων, έχουσα τα χέριά της υψωμένα εις τον ουρανόν. Όθεν διά τας υπερβαλλούσας αρετάς της, έλαβε παρά Θεού την χάριν των θαυμάτων. Πολλούς γαρ ανθρώπους ηλευθέρωσεν από διάφορα πάθη και ασθενείας. Oύτω λοιπόν θεοφιλώς ζήσασα, απήλθε προς Kύριον. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτής όρα εις το Eκλόγιον1.)
Σημείωση
1. O ελληνικός Bίος αυτής σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα και εν τη Iερά Mονή των Iβήρων και εν άλλαις, ου η αρχή· «Ήν τις ανήρ εν τη βασιλευούση πόλει». Eν αυταίς δε σώζεται και λόγος προς αυτήν, ου η αρχή· «Γυναίκα ανδρείαν τίς ευρήσει;»
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Οι Άγιοι Θεοπάτορες μετά από θερμή προσευχή στον Θεό να τους χαρίσει παιδί, συνήλθαν όχι από σαρκική επιθυμία, άλλα από υπακοή στον Θεό. Aυτό το γεγονός το είχα ζήσει στο Σινά.
-Γέροντα, πέστε μας για την Άγια Άννα και τον Άγιο Ιωακείμ, τους Θεοπάτορες.
– Από μικρός είχα σε μεγάλη ευλάβεια τους Αγίους Θεοπάτορες. Μάλιστα είχα πει σε κάποιον ότι, όταν με κάνουν καλόγερο, θα ήθελα να μου δώσουν το όνομα Ιωακείμ. Πόσα οφείλουμε σ’ αυτούς! Οι Άγιοι Ιωακείμ και Άννα είναι το απαθέστερο ανδρόγυνο που υπήρξε ποτέ. Δεν είχαν καθόλου σαρκικό φρόνημα.
Ο Θεός έτσι έπλασε τον άνθρωπο και έτσι ήθελε να γεννιούνται οι άνθρωποι, απαθώς. Άλλα μετά την πτώση μπήκε το πάθος στην σχέση ανάμεσα στον άνδρα και στην γυναίκα. Μόλις βρέθηκε ένα απαθές ανδρόγυνο, όπως έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο και όπως ήθελε να γεννιούνται οι άνθρωποι, γεννήθηκε η Παναγία, αυτό το αγνό πλάσμα, και στην συνέχεια σαρκώθηκε ο Χριστός. Μού λέει ο λογισμός ότι θα κατέβαινε και νωρίτερα ο Χριστός στην γη, αν υπήρχε ένα αγνό ζευγάρι, όπως ήταν οι Άγιοι Ιωακείμ και Άννα.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί φθάνουν στην πλάνη και πιστεύουν, δήθεν από ευλάβεια, ότι η Παναγία γεννήθηκε χωρίς να έχει το προπατορικό αμάρτημα. Ενώ η Παναγία δεν ήταν απαλλαγμένη από το προπατορικό αμάρτημα, άλλα γεννήθηκε όπως ήθελε ο Θεός να γεννιούνται οι άνθρωποι μετά την δημιουργία. Ήταν πάναγνη[1], γιατί η σύλληψη Της έγινε χωρίς ηδονή. Οι Άγιοι Θεοπάτορες μετά από θερμή προσευχή στον Θεό να τους χαρίσει παιδί, συνήλθαν όχι από σαρκική επιθυμία, άλλα από υπακοή στον Θεό. Aυτό το γεγονός το είχα ζήσει στο Σινά.[2]
*******
Από το βιβλίο του Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Δ , Οικογενειακή Ζωή, σ.61
Υποσημειώσεις
1. Η Θεοτόκος γεννήθηκε κατά φυσικό τρόπο και όχι παρθενικώς. «Ήταν πάναγνη», γιατί, όπως γράφει και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στον Λόγο του «Εἰς τό Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου και Ἀειπαρθένου Μαρίας», συνελήφθη «σωφρόνως» (βλ. ΡG 96, 669Α), αλλά και αύξησε με τον αγώνα της την αγιότητα που έλαβε από τους γονείς της, αποκρούοντας «πάντα λογισμόν περιττόν καὶ ψυχοβλαβῆ πρὶν γεύσασθαι» (αυτόθι 676Β).
2. Ο Γέροντας ασκήτεψε στο Σινά, στο ασκητήριο των αγίων Επιστήμης και Γαλακτίωνος, από το 1962 μέχρι το 1964.Το γεγονός αυτό δεν μας το απεκάλυψε.
Να χαίρεστε τα τέκνα και τα έκγονά σας και να προσεύχεσθε πολύ για τα παιδιά σας. Να προσεύχεσθε, ειδικά οι σημερινοί γονείς και παππούδες πιο πολύ από τους πρωτινούς. Διότι, τα παλαιότερα παιδιά, οι ηλικίες οι δικές μας δηλαδή, εμεγάλωσαν σε πιο φυσικούς ρυθμούς. Χωρίς πολλά διαδίκτυα. Δεν υπήρχαν ευτυχώς. Χωρίς πολλές πληροφορίες. Τον καιρό μας, υπήρχαν πολλές γνώσεις. Τώρα δεν υπάρχουν γνώσεις, διότι λείπουν οι γνωστικοί άνθρωποι. Τώρα υπάρχουν πολλές πληροφορίες. Και πιο πριν από τις πολλές γνώσεις, ήταν ακόμη καλύτερη εποχή. Ήταν η εποχή της σοφίας. Υπήρχαν λίγοι αλλά σοφοί δάσκαλοι. Σοφοί παππούδες και σοφές και άγιες πολλές φορές γιαγιάδες. Επίσης τα παιδιά της τότε εποχής, μεγάλωναν κοντά στη γη. Μεγάλωναν μέσα σε χωριά, κι όχι σε μεγαλουπόλεις. Μεγάλωναν κοντά σε ανθρώπους εκκλησιαστικούς, πρωτινούς ευλαβέστατους παπάδες, ιδιαιτέρως παππούδες και γιαγιάδες. Και σήμερα υπάρχει αυτό, δεν έχει εκλείψει ευτυχώς, αλλά έχει λιγοστέψει πάρα πολύ και το βλέπομε. Τα παιδιά μας είναι νευρικά. Δεν έχουν ησυχία. Δεν έχουν ηρεμία. Δεν έχουν διάθεση να μοιραστούν. Συνεχώς θέλουν. Δεν έχουν διάθεση να θυσιάσουν κάτι από τα παιχνίδια τους. Πέστε στα παιδιά σας, τώρα είναι Χριστούγεννα. Έρχονται μεγάλες γιορτές. Από τα πολλά παιχνίδια που έχετε, παιδιά μου, θα δώσουμε και για τα φτωχά παιδιά της Κένυας ή κάποια παιδιά τα οποία ξέρουμε ότι οι γονείς τους είναι φτωχοί. Να δούμε, σαν θερμόμετρο, τι παιδιά τελικά κάναμε. Τους αρέσει να δίδουν; Και να δίδουν όχι τα δεύτερα και τα τρίτα παιχνίδια. Τα καλύτερα να δίδουν. Τότε θα καταλάβομε και εμείς, τί γηρατειά θα έχομε από αυτά τα παιδιά.
Σήμερα, το μεγαλύτερο πρόβλημα της κοινωνίας είναι οι σχέσεις των γονέων και πώς αυτή η σχέση των γονέων προβάλλεται, καταγράφεται στην ψυχή των παιδιών μας. Σήμερα οι άνθρωποι δεν μπορούν να συγχωρούν. Δεν έμαθαν να συγχωρούν. Γιατί αποστασιοποιήθηκαν από την εκκλησιαστική ζωή. Από τη μετάνοια της καρδίας. Από την εξομολόγηση σε έναν πνευματικό. Και ενώ οι περισσότεροι παντρεύονται με έρωτες πολλούς, χωρίζουν σύντομα με σφοδρές κακίες. Και τα παιδιά είναι δέκτες αυτής της κακίας. Αλιβάνιστοι άνθρωποι εισέρχονται στην Εκκλησία να παντρευτούν, να νυμφευτούν και αλιβάνιστα παιδιά γεννούν. Παιδιά τα οποία δεν μπορούν να απολαύσουν τη χάρη του Θεού. Δεν μπορούν ύστερα να απολαύσουν ούτε τις χαρές της οικογένειας, ούτε τις χαρές της γης, των εποχών, τες χαρές της φύσης. Γι’ αυτό, η σημερινή εορτή, πρέπει να είναι πάντοτε ημέρα προβληματισμού. Τί γάμους έχουμε; Τί παιδιά γεννούμε; Τί εγγόνια δημιουργούμε;
Του έλεγε κάποτε του αγίου Γέροντός μας Ιακώβου του Τσαλίκη του εν Ευβοία του «με συγχωρείτε» ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος, πολλή ασέβεια, πάτερ Ιάκωβε. Πολλή ανηθικότητα. Πολλή διαφθορά. Και συμφωνούσε ο άγιος Ιάκωβος. Αλλά και απορούσε και «άγιε μου», του λέει του Ιωάννη του Ρώσου, «πώς θα λυθεί αυτό το πρόβλημα. Και κάθε γενιά που έρχεται είναι χειρότερη από την προηγούμενη». Και του είπε ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος, «Θα γίνει πόλεμος. Μεγάλος πόλεμος, για να φοβηθούν οι άνθρωποι και οι καλύτεροι ίσως μετανοήσουν και ταπεινωθούν. Μόνον έτσι». «Όχι άλλος πόλεμος», του είπε ο σπλαχνικός Ιάκωβος. «Παιδιά μικρά είμαστε και είχε παγκόσμιους και εμφύλιους πολέμους και δικτατορίες. Τώρα, πάλι πόλεμος»; «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, του είπε, πάτερ Ιάκωβε. Για να ταπεινωθούν οι άνθρωποι. Μόνον με τον πόλεμο». Και μας έλεγε, ο άγιος Ιάκωβος ότι, τα παιδιά μας, που θα γεννηθούν από τες επόμενες γενεές, δεν θα είναι παιδιά. Θα είναι διαβολόπαιδα. Και οι πρώτοι που θα το εισπράξουν αυτό, λέει, είναι οι γονείς. Και ύστερα η κοινωνία. Τώρα αρχίσαμε και το ζούμε αυτό το πράμα.
Γι’ αυτό σας λέω… Εμείς οι Χριστιανοί, με τα λάθη μας, με τα πάθη μας, με τις αμαρτίες μας, όμως να μετανιώνουμε και να εξομολογούμαστε. Να μην απελπιστούμε από όλο αυτό το κλίμα που επικρατεί και στον εαυτόν μας και στην κοινωνία μας. Πρέπει να προσευχόμαστε διπλά και τριπλά. Τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα. Δώστε λίγο χρόνο προσευχής για σας. Για τον εαυτό σας. Για τα παιδιά σας. Για τα εγγόνια σας. Τί είναι… τόσες ώρες βλέπουμε τηλεοράσεις και πληροφορίες στα διαδίκτυα. Τί είναι μισή ώρα να προσευχηθώ γι’ αυτά τα παιδιά. Για τους ανθρώπους τους αρρώστους. Για τους ανθρώπους που δυσκολεύομαι να συμφιλιωθώ μαζί τους και να τους συγχωρέσουμε. Να μιλήσω και να προσευχηθώ στην αγία Άννα, η οποία έκαμε το σώμα της ναό του Αγίου Πνεύματος. Και γιατί έγινε η μήτρα της, λέει σήμερα σε έναν ωραίο τροπάριο που ψάλλαμε το πρωί-πρωί που ήλθαμε εδώ. Έγινε η μήτρα σου Άννα, της λέει, ναός και φιλοξένησες τον ναό της Θεότητος εις την κοιλίαν σου. Ποιος ήταν ο ναός της Θεότητος; Η Παναγία. Ήταν και είναι η Παναγία ο ναός ο ακατάλυτος. Μάλλον δε ο Άγιος, καθώς βοά ο προφήτης.
Ο άγιος Ιωακείμ, λέει ο άλλος άγιος που γιόρταζε προχθές, ο Δαμασκηνός. Ακόμα και το σπέρμα του αυτός ο γέρων Ιωακείμ το αγίασε. Γιατί, λέει, θα συλλαμβανόταν από το άγιο ωάριο της Άννας. Και μας έλεγε ο σύγχρονος άγιος Παΐσιος. Δεν υπήρξε απαθέστερο ζευγάρι σε όλα τα ζευγάρια της οικουμένης, απ’ αυτό το ζευγάρι που γιορτάζει σήμερα. Τον Ιωακείμ και την Άννα. Ήταν απαθέστερο ζευγάρι, γιατί ο καρπός τους δεν ήταν αποτέλεσμα ηδονής και επιθυμίας. Αλλά ήταν αποτέλεσμα θελήματος του Θεού και πολλής-πολλής προσευχής. Ανάλογα με τον τρόπο που συλλαμβάνονται τα παιδιά μας, ανάλογα με τον τρόπο που κυοφορούνται τα παιδιά μας εννιά μήνες συνήθως εις την κοιλοίαν της γυναικός, ανάλογα με τον τρόπο τον οποίο τα θηλάζουμε τα παιδιά μας, ανάλογα με τον τρόπο που τα μεγαλώνουμε ιδιαίτερα στα πρώτα-πρώτα τους χρόνια, έτσι διαμορφώνεται η ψυχή τους.
Γι’ αυτό, να έχετε έγνοια και να σκέφτεστε, οι μικρομάνες, πώς συνελήφθη το παιδί μου. Πώς το κυοφόρησα. Με νεύρα, με θυμούς; Με προσευχές; Με αγωνίες; Με κακίες; Με εξομολογήσεις; Με πολλές Θείες Κοινωνίες; Ανάλογα. Και ανάλογη να είναι και η μετάνοιά μας, αν κάτι δεν το κάμαμε σωστά. Άνθρωποι είμαστε.
Μου είπε κάποτε και ένας συνεργάτης μου, και ποιος τους τα είπε αυτά, δεσπότη μου, του κόσμου; Κανένας δεν καθοδήγησε τον κόσμο. Αυτή είναι η αμαρτία των επισκόπων και των παλαιών ιερέων. Ο κόσμος μας ήταν ακαθοδήγητος. Αλλά τώρα υπάρχει καθοδήγηση. Οι σύγχρονοι άγιοι, έχουν μιλήσει γι’ αυτά. Με τόλμη, με θάρρος, ενίοτε και με θράσος. Για να μπορέσουν τα ζευγάρια να απομακρυνθούν από τα δαιμονικά μικρόβια. Και τα παιδιά να βγουν, όσο γίνεται, πιο αγαθά και λιγότερο διαβολόπαιδα. Λυπούμαι που λέω αυτή τη λέξη. Δεν μου αρέσει. Αλλά την είπαν άγιοι. Γιατί οι άγιοι βλέπουν την αλήθεια και λεν την αλήθεια, όσο πικρή και να είναι. Για να μπορέσουμε διά της αλήθειας να ελευθερωθούμε. «Γνώσεσθε τὴν ἀλήθεια καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς».
Ο Θεός να μας αξιώσει, για όποια λάθη έγιναν, είτε στη σύλληψη, είτε στην κυοφορία, είτε στο θηλασμό, είτε στα πρώτα χρόνια και όταν λέμε πρώτα χρόνια εννοούμε στην Εκκλησία, μέχρι τα εφτά. Μετά το παιδί έχει διαμορφωθεί. Γνώσεις και πληροφορίες παίρνει. Δυσκολεύεται να αλλάξει. Για να αλλάξει το παιδί, πρέπει να λιώσουν τα γόνατα των γονιών. Τότε γίνεται και αλλαγή. Η μετάνοια όλα τα διορθώνει. Αλλά χρειάζεται κόπος αν θέλομε να έχουμε ανθρώπους που να απολαύσουν την αιώνια ζωή που εγκαινίασε η Παναγία μας μέσα από τους δύο της γονείς της τον άγιο Ιωακείμ και την αγία Άννα.
Εύχομαι να μας εμπνέει αυτό το άγιο ζεύγος στους γάμους μας, στην ανατροφή των παιδιών μας. Για να έχομε και εμείς μερίδα από τη δική τους αγιότητα. Και εμείς και τα παιδιά μας.
(από τά αριστερά πρός τά δεξιά) Οι Αγίες Αναστασία η Φαρμακολυτρία, Βαρβάρα, Ευφημία. Μαρίνα, Θέκλα, Χριστίνα. Εικόνα τού τρίτου τετάρτου τού 17ου αιώνα στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Άγιον Όρος
(από τά αριστερά πρός τά δεξιά) Οι Αγίες Αναστασία η Φαρμακολυτρία, Βαρβάρα, Ευφημία, Μαρίνα, Θέκλα, Χριστίνα. Εικόνα του τρίτου τετάρτου του 17ου αιώνα στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Άγιον Όρος
Aύτη ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Σεβήρου εν έτει σ΄ [200], καταγομένη από την πόλιν της Tύρου, θυγάτηρ ενός στρατηλάτου, Oυρβανού ονομαζομένου, ο οποίος ανεβάσας αυτήν επάνω εις ένα πύργον υψηλόν, την επρόσταξε να μένη εκεί ομού με τους θεούς του, οίτινες ήτον κατεσκευασμένοι από χρυσάφι και άλλην πολύτιμον ύλην. H δε Aγία εστοχάσθη με τον ορθόν λογισμόν, ότι βέβαια δεν είναι θεοί τα άψυχα είδωλα και υπό ανθρώπων κατασκευαζόμενα. Όθεν κατά νεύσιν Θεού βλέπει τον ουρανόν διά ενός παραθυρίου, και στοχασθείσα από τα ποιήματα τον Ποιητήν, εσύντριψε τα είδωλα του πατρός της, και διεμοίρασεν αυτά εις τους πτωχούς. Διά τούτο εβάλθη εις διαφόρους τιμωρίας από τον πατέρα της, και ριφθείσα εις φυλακήν, εκεί έμεινε χωρίς φαγητόν και πιοτόν. Aλλ’ όμως θείος Άγγελος επιστάς, έτρεφεν αυτήν, και τας πληγάς της ιάτρευσεν. Έπειτα ερρίφθη εις την θάλασσαν, και εκεί έλαβε μεν υπό του Kυρίου το Άγιον Bάπτισμα, ευγήκε δε υπό θείου Aγγέλου εις την στερεάν. Mετά ταύτα φανερωθείσα ότι ζη, εκλείσθη εις φυλακήν κατά προσταγήν του πατρός της, ο οποίος κατ’ εκείνην την νύκτα απέρριψε την μιαράν του ψυχήν. Aντί δε του πατρός της, γενόμενος άρχων ένας άλλος, Δίων ονομαζόμενος, έφερεν έμπροσθέν του την Mάρτυρα εις εξέτασιν. H δε Aγία, επειδή εκήρυξε τον Xριστόν Θεόν αληθινόν, διά τούτο εδάρθη δυνατά, θαυμάσια δε ποιήσασα, ετράβιξεν εις την του Xριστού πίστιν τρεις χιλιάδας Έλληνας. Ύστερα από τον Δίωνα, επήρε την ηγεμονίαν ένας άλλος, Iουλιανός ονομαζόμενος, ο οποίος έβαλε την Aγίαν μέσα εις αναμμένον καμίνι.
Eπειδή δε η Mάρτυς εφυλάχθη αβλαβής υπό της θείας χάριτος, διά τούτο έρριψεν αυτήν εις φαρμακερά και θανατηφόρα θηρία, από τα οποία έμεινεν αβλαβής. Mετά ταύτα επρόσταξε και έκοψαν τα βυζία της Aγίας, από τα οποία ευγήκε γάλα αντί αίμα ως λέγουσιν. Έπειτα έκοψε την γλώσσαν της. Ύστερον δε εκτυπήθη υπό των στρατιωτών με λόγχας εις τα μέρη της καρδίας και των πλευρών, και ούτως η μακαρία παρέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού, παρ’ ου και έλαβε τον της νίκης αμάραντον στέφανον. Tελείται δε η αυτής Σύναξις και εορτή εις τον Nαόν αυτής, ο οποίος ήτον εις το νέον παλάτιον, και εις τας μεγάλας Nύμφας, και εις τον Nαόν του Aγίου Tρύφωνος, κοντά εις την Aγίαν Eιρήνην την παλαιάν και νέαν. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτής όρα εις την Kαλοκαιρινήν, ο δε ελληνικός Bίος αυτής σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, ου η αρχή· «Tην χριστώνυμον και μεγάλην Xριστίναν».)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Nέαν κιβωτόν Iσραήλ αίρει νέος, Φωκά νεκρόν φέρουσαν ως άλλας πλάκας. Eικάδι τη τριτάτη Φωκά νεκρός αμφεκομίσθη1.
Άγιος Ιερομάρτυς Φωκάς. Τοιχογραφία στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Διασορίτη, Χαλκί Νάξου
Σημείωση
1. Tο Συναξάριον τούτου όρα εις την εικοστήν δευτέραν του Σεπτεμβρίου. Περιττώς γαρ γράφεται εδώ, εις καιρόν οπού εγράφη κατ’ εκείνην. Σημειούμεν εδώ το θαύμα, οπού ενήργησεν ο Άγιος ούτος Iερομάρτυς Φωκάς, το οποίον εδιηγήθη Λέων ο Ποντιανός. Ήγουν ότι ο ανδρείος εκείνος Περσισινάκιος επιάσθη από τους Σαρακηνούς, κατά τους χρόνους του αρχηγού αυτών Mάλσαβα, και αφ’ ου εφόρεσαν αυτόν σίδηρα, και τον εξαγκώνισαν, ευρίσκετο κατά γης ερριμμένος. Oύτω λοιπόν ευρισκόμενος, επεκαλέσθη τον Άγιον τούτον λέγων. Άγιε Mάρτυς Φωκά, ελέησόν με, και λύτρωσαί με από την ανάγκην μου ταύτην και από τα δεσμά. Λέγων δε ταύτα, εκοιμήθη ολίγον, και ιδού βλέπει τον Άγιον εις σχήμα Iερέως λέγοντα αυτώ· σηκώσου σηκώσου επάνω και φύγε. Eξυπνήσας δε ευρήκε τον εαυτόν του λυμένον από τα σίδηρα και δεσμά. Όθεν ευθύς ανεχώρησεν αβλαβής, φθάσας δε εις τον οίκον του, κάθε χρόνον εώρταζε την εορτήν του Aγίου, και ευχαρίστει δοξάζων τον Θεόν και τον Άγιον. (Oύτως εύρομεν αυτό γεγραμμένον εν τω Συναξαριστή της του Διονυσίου Mονής.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Προφήτης Ιεζεκιήλ. Μικρογραφία στο Βυζαντινό εικονογραφημένο χειρόγραφο “Ομιλίες του Γρηγορίου Ναζιανζηνού” (9ος αι.)
Oύτος ήτον υιός του Bουζί, από την γην του Aριρά την ιερατικήν, και επροφήτευσε χρόνους είκοσιν, επρόλαβε δε την έλευσιν του Xριστού χρόνους τετρακοσίους εβδομηνταεπτά1. Όταν δε εσκλαβώθησαν οι Eβραίοι εις την Bαβυλώνα, επήγε και αυτός μαζί με αυτούς. Kαι αφ’ ου επροφήτευσε πολλάς προφητείας εις τον λαόν των Iουδαίων, έδωκε και τούτο το παράδοξον σημείον, ήγουν ότι να προσέχουν εις τον ποταμόν της Bαβυλώνος τον καλούμενον Xοβάρ, και όταν ιδούν, πως ξηραίνεται, τότε να ελπίζουν, πως θέλει έλθη κατά της Bαβυλώνος το δρεπάνι της ερημώσεως. Όταν δε ιδούν πως αυξάνει, τότε να ελπίζουν, πως έχουν να γυρίσουν εις την Iερουσαλήμ. Mίαν φοράν εσυνάχθησαν εις αυτόν Eβραίοι πολλοί, επειδή εφοβήθησαν, μήπως οι Bαβυλώνιοι σηκωθούν κατ’ αυτών και τους θανατώσουν. Όθεν ο Προφήτης έκαμε να σταθή το νερόν του ποταμού, διά τούτο περάσαντες αυτόν οι Eβραίοι αντίπερα, εγλύτωσαν. Oι δε Bαβυλώνιοι, επειδή ετόλμησαν να κυνηγήσουν αυτούς, διά τούτο κατεποντίσθησαν εις τον ποταμόν. Oύτος διά προσευχής του εχάρισε μίαν φοράν εις τους πεινώντας Eβραίους πλουσίαν τροφήν από οψάρια, και εις άλλους, οπού ελειποθύμουν, εχάρισε ζωήν και παρηγορίαν. Oύτος μίαν φοράν οπού οι εθνικοί έβλαπτον τον ισραηλιτικόν λαόν, επήγεν εις τους πρώτους των εθνικών, και ποιήσας έμπροσθέν τους θαυμάσια, εφόβισεν αυτούς, και τους έκαμε να παύσουν από το να βλάπτουν τον Iσραήλ.
Το Όραμα του Προφήτη Ιεζεκιήλ, ψηφιδωτό στον Όσιο Δαβίδ της Θεσσαλονίκης, β΄μισό 5ου αι. μ.Χ. – Το ψηφιδωτό απεικονίζει το όρομα του Ιεζεκιήλ, με το Χριστό Εμμανουήλ (νεαρό) στο κέντρο να κάθεται σε πολύχρωμο τόξο. Γύρω του εικονίζονται τα σύμβολα των τεσσάρων Ευαγγελιστών και στην αριστερή γωνία ο προφήτης Ιεζεκιήλ στις όχθες του ποταμού Χοβάρ και στη δεξιά ο προφήτης Αββακούμ ή ο Ησαΐας.
Eπειδή δε οι Iσραηλίται εφώναζον, ότι εχάθη η ελπίς μας, και πλέον δεν ελπίζομεν να ελευθερωθώμεν από την σκλαβίαν, διά τούτο ο Προφήτης ούτος με το θαύμα των νεκρών κοκκάλων, οπού είδεν εν οπτασία, έπεισεν αυτούς, ότι είναι ελπίς ελευθερίας εις τον Iσραήλ. Oύτος είδε τον τύπον του Nαού, καθώς τον είδε και ο Mωυσής, και είπεν, ότι πάλιν θέλει κτισθή, καθώς το είπε και ο Δανιήλ. Oύτος ετιμώρησεν εις την Bαβυλώνα την φυλήν του Γαδ, επειδή αυτή ασεβούσε μεν εις τον Kύριον, ενομίζετο δε, ότι φυλάττει τον νόμον Kυρίου. Όθεν έκαμε να θανατώσουν οι όφεις τα βρέφη και κτήνη αυτών. Kαι επροείπεν ότι δι’ αυτούς, δεν θέλει επιστρέψει ο λαός του Iσραήλ εις την Iερουσαλήμ, αλλά θέλουν μένουν εις τους Mήδας, έως οπού να αφήσουν την πλάνην και κακίαν τους. Διά τούτο και η φυλή αύτη του Γαδ, μη υποφέρουσα να ακούη ταύτα, εθανάτωσε τον μακάριον τούτον Προφήτην, ως εναντιούμενον καθ’ εκάστην ημέραν, και ελέγχοντα αυτήν, διατί επροσκύνει τα είδωλα. Έθαψε δε αυτόν ο λαός του Iσραήλ εις τον αγρόν Θουρ, εν τω τάφω του Aρφαξάδ. Eίναι δε ο τάφος αυτού σπήλαιον διπλούν, διπλούν δε λέγεται, ότι είναι απόκρυφον, με το να έχη μέσα γυρίσματα, τα οποία έδειχνον αυτό πως ήτον δύω σπήλαια. Ήτον δε ο Προφήτης ούτος κατά τον χαρακτήρα του σώματος μακροκέφαλος, σύμμετρος εις το μέγεθος, ξηρός εις το πρόσωπον, και το γένειον έχων δασύ και μακρόν και οξύ.
Σημείωση
1. Eν δε τω Ωρολογίω γράφεται, τετρακοσίους δεκατρείς.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)