Τὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀπαγγέλει ὁ Ἀρχιδιάκονος Ἐλπίδιος Χατζημιχαὴλ κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία τὴν Κυριακὴ Δ΄ Νηστειῶν (Ἁγ. Ἰωάννου τῆς Κλίμακος), ποὺ τελέσθηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Παναγίας Παντανάσσης τῆς κοινότητος Λινοῦ, τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (14.04.2024).
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου (τῆς Κλίμακος): Περὶ καταλαλιᾶς


ΛΟΓΟΣ ΔΕΚΑΤΟΣ
Περὶ καταλαλιᾶς
ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ὅσους σκέπτονται ὀρθὰ δὲν θὰ ἔχη, νομίζω, ἀντίρρησι ὅτι ἡ καταλαλιὰ γεννᾶται ἀπὸ τὸ μίσος καὶ τὴν μνησικακία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὴν ἐτοποθετήσαμε στὴν σειρά της μετὰ τοὺς προγόνους της. Καταλαλιὰ σημαίνει γέννημα τοῦ μίσους, ἀσθένεια λεπτή, ἀλλὰ καὶ παχειά· παχειὰ βδέλλα, κρυμμένη καὶ ἀφανής, ποὺ ἀπορροφᾶ καὶ ἐξαφανίζει τὸ αἷμα τῆς ἀγάπης. Σημαίνει ὑπόκρισις ἀγάπης, αἰτία τῆς ἀκαθαρσίας, αἰτία τοῦ βάρους τῆς καρδιᾶς, ἐξαφάνισις τῆς ἁγνότητος.
2. Ὑπάρχουν κόρες ποὺ διαπράττουν αἴσχη, χωρὶς νὰ κοκκινίζουν. Ὑπάρχουν καὶ ἄλλες οἱ ὁποῖες φαίνονται ντροπαλές, καὶ ὅμως διαπράττουν, κρυφά, χειρότερα αἴσχη ἀπὸ τὶς προηγούμενες. Κάτι παρόμοιο παρατηροῦμε καὶ στὰ πάθη τῆς ἀτιμίας. Τέτοιες κόρες εἶναι ἡ ὑποκρισία, ἡ πονηρία, ἡ λύπη, ἡ μνησικακία, ἡ ἐσωτερικὴ καταλαλιὰ τῆς καρδιᾶς. Ἄλλη ἐντύπωσι δημιουργοῦν ἐξωτερικὰ καὶ ἄλλος εἶναι ὁ στόχος τους.
3. Ἄκουσα μερικοὺς νὰ καταλαλοῦν καὶ τοὺς ἐπέπληξα. Καὶ γιὰ νὰ δικαιολογηθοῦν οἱ ἐργάτες αὐτοὶ τοῦ κακοῦ μου ἀπήντησαν ὅτι τὸ ἔκαναν ἀπὸ ἀγάπη καὶ ἐνδιαφέρον πρὸς αὐτὸν ποὺ κατέκριναν. Ἐγὼ τότε τοὺς εἶπα νὰ τὴν ἀφήσουν αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν ἀγάπη, γιὰ νὰ μὴ διαψευσθῇ ἐκεῖνος ποὺ εἶπε: «Τὸν καταλαλοῦντα λάθρα τὸν πλησίον αὐτοῦ, τοῦτον ἐξεδίωκον» (Ψαλμ. ρ´ 5). Ἐὰν ἰσχυρίζεσαι ὅτι ἀγαπᾶς τὸν ἄλλον, ἂς προσεύχεσαι μυστικὰ γι᾿ αὐτὸν καὶ ἂς μὴ τὸν κακολογῆς. Διότι αὐτὸς ὁ τρόπος τῆς ἀγάπης εἶναι εὐπρόσδεκτος ἀπὸ τὸν Κύριον.
4. Ἐπὶ πλέον ἂς μὴ λησμονῆς καὶ τοῦτο, καὶ ἔτσι ὁπωσδήποτε θὰ συνέλθης καὶ θὰ παύσης νὰ κρίνης αὐτὸν ποὺ ἔσφαλε: Ὁ Ἰούδας ἀνῆκε στὴν χορεία τῶν μαθητῶν, ἐνῷ ὁ λῃστὴς στὴν χορεία τῶν φονέων. Καὶ εἶναι ἄξιο θαυμασμοῦ πῶς μέσα σὲ μία στιγμὴ ὁ ἕνας ἐπῆρε τὴν θέσι τοῦ ἄλλου!
5. Ὅποιος θέλει νὰ νικήσῃ τὸ πνεῦμα τῆς καταλαλιᾶς, ἂς ἐπιρρίπτῃ τὴν κατηγορία ὄχι στὸν ἄνθρωπο ποὺ ἁμάρτησε, ἀλλὰ στὸν δαίμονα ποὺ τὸν ἔσπρωξε στὴν ἁμαρτία. Διότι κανεὶς δὲν θέλει νὰ ἁμαρτήσῃ στὸν Θεόν, μολονότι ὅλοι αὐτοπροαίρετα ἁμαρτάνομε.
6. Εἶδα ἄνθρωπο ποὺ φανερὰ ἁμάρτησε, ἀλλὰ μυστικὰ μετενόησε. Καὶ αὐτὸν ποὺ ἐγὼ τὸν κατέκρινα ὡς ἀνήθικο, ὁ Θεὸς τὸν ἐθεωροῦσε ἁγνό, διότι μὲ τὴν μετάνοιά του Τὸν εἶχε πλήρως ἐξευμενίσει.
7. Αὐτὸν ποὺ σοῦ κατακρίνει τὸν πλησίον, ποτὲ μὴ τὸν σεβασθῆς, ἀλλὰ μᾶλλον νὰ τοῦ εἰπῆς: «Σταμάτησε, ἀδελφέ. Ἐγὼ καθημερινῶς σφάλλω σὲ χειρότερα, καὶ πῶς μπορῶ νὰ κατακρίνω τὸν ἄλλον»; Ἔτσι θὰ ἔχης δυὸ ὀφέλη, μὲ ἕνα φάρμακο θὰ θεραπεύσης καὶ τὸν ἑαυτό σου καὶ τὸν πλησίον.
8. Μία ὁδός, καὶ μάλιστα ἀπὸ τὶς σύντομες ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ἄφεσι τῶν πταισμάτων, εἶναι τὸ νὰ μὴ κρίνωμε, ἐφ᾿ ὅσον εἶναι ἀληθινὸς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου «μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε» (Λουκ. στ´ 37). Ὅπως δὲν συμβιβάζεται ἡ φωτιὰ μὲ τὸ νερό, ἔτσι καὶ ἡ κατάκρισις μὲ ἐκεῖνον ποὺ ἀγαπᾶ τὴν μετάνοια.
9. Ἀκόμη καὶ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου του, ἂν ἰδῆς κάποιον νὰ ἁμαρτάνη, μήτε τότε νὰ τὸν κατακρίνης. Διότι ἡ ἀπόφασις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄγνωστη στοὺς ἀνθρώπους. Μερικοὶ ἔπεσαν φανερὰ σὲ μεγάλα ἁμαρτήματα, κρυφὰ ὅμως ἔπραξαν πολὺ μεγαλύτερα καλά. Ἔτσι ἐξαπατήθηκαν οἱ φιλοκατήγοροι, καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἐκρατοῦσαν στὰ χέρια τους ἦταν καπνὸς καὶ ὄχι ἥλιος.
10. Ἂς μὲ ἀκούσετε, ἂς μὲ ἀκούσετε ὅλοι ἐσεῖς οἱ κακοὶ κριταὶ τῶν ξένων ἁμαρτιῶν. Ἐὰν εἶναι ἀλήθεια, ὅπως καὶ πράγματι εἶναι, ὅτι «ἐν ᾧ κρίματι κρίνετε, κριθήσεσθε» (Ματθ. ζ´ 2), τότε ἂς εἶσθε βέβαιοι, ὅτι γιὰ ὅσα ἁμαρτήματα κατηγορήσαμε τὸν πλησίον εἴτε ψυχικὰ εἴτε σωματικά, θὰ περιπέσωμε σ᾿ αὐτά. Καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ γίνῃ διαφορετικά.
11. Ὅσοι εἶναι αὐστηροὶ καὶ σχολαστικοὶ κριταὶ τῶν σφαλμάτων τοῦ ἄλλου, νικῶνται ἀπὸ αὐτὸ τὸ πάθος, ἐπειδὴ δὲν ἀπέκτησαν ἀκόμη γιὰ τὰ ἰδικά τους ἁμαρτήματα ὁλοκληρωτικὴ φροντίδα (γνῶσι) καὶ μνήμη. Διότι ὅποιος ἀφαιρέση «τὸ περικάλυμμα τῆς φιλαυτίας» καὶ ἰδῆ μὲ ἀκρίβεια τὰ ἰδικά του κακά, γιὰ τίποτε ἄλλο δὲν θὰ φροντίση πλέον στὴν ζωή του, ἀναλογιζόμενος ὅτι ὁ χρόνος τῆς ζωῆς του δὲν τοῦ ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ πενθήση τὶς ἰδικὲς τοῦ ἁμαρτίες, ἔστω καὶ ἂν θὰ ἐζοῦσε ἑκατὸ ἔτη, καὶ ἂν θὰ ἔβλεπε ὁλόκληρο τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ νὰ βγαίνη ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς του ὡς δάκρυ.
12. Περιεργάσθηκα καλὰ τὴν κατάστασι τοῦ πένθους καὶ δὲν εὑρῆκα σ᾿ αὐτὴν ἴχνος καταλαλιᾶς ἢ κατακρίσεως.
13. Οἱ δαίμονες μᾶς σπρώχνουν πιεστικὰ ἢ στὸ νὰ ἁμαρτήσωμε ἤ, ἂν δὲν ἁμαρτήσωμε, στὸ νὰ κατακρίνωμε ὅσους ἁμάρτησαν, ὥστε μὲ τὸ δεύτερο νὰ μολύνουν οἱ κακοῦργοι τὸ πρῶτο. Ἂς γνωρίζης ὅτι γνώρισμα τῶν μνησικάκων καὶ φθονερῶν ἀνθρώπων εἶναι καὶ τοῦτο: Τὶς διδασκαλίες, τὰ πράγματα ἢ τὰ κατορθώματα τοῦ ἄλλου τὰ κατηγοροῦν καὶ τὰ διαβάλλουν μὲ εὐχαρίστησι καὶ εὐκολία, (νικημένοι καὶ) καταποντισμένοι ἄθλια ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ μίσους.
14. Εἶδα μερικοὺς οἱ ὁποῖοι μυστικὰ καὶ κρυφὰ διαπράττουν σοβαρώτατα ἁμαρτήματα, καὶ στηριζόμενοι στὴν ὑποκριτικὴ καθαρότητά τους, ἐπιτιμοῦν μὲ αὐστηρότητα αὐτοὺς ποὺ ὑποπίπτουν σὲ μερικὰ μικρὰ σφάλματα, τὰ ὁποῖα καὶ φανερώνουν.
15. Ἡ κρίσις εἶναι ἀναιδὴς ἁρπαγὴ τοῦ δικαιώματος τοῦ Θεοῦ, ἐνῷ ἡ κατάκρισις ὄλεθρος τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ὁ ὁποῖος κατακρίνει.
16. Ὅπως ἡ «οἴησις» καὶ χωρὶς νὰ ὑπάρχη ἄλλο πάθος, μπορεῖ νὰ καταστρέψῃ τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι καὶ ἡ κατάκρισις, ἐὰν καὶ μόνη ὑπάρχη μέσα μας, μπορεῖ νὰ μᾶς καταστρέψῃ ὁλοσχερῶς, ἀφοῦ ἄλλωστε καὶ ὁ Φαρισαῖος ἐκεῖνος τῆς παραβολῆς ἐξ αἰτίας αὐτῆς κατεδικάσθη.
17. Ὁ καλὸς «ραγολόγος» τρώγει τὶς ὥριμες ρῶγες τῶν σταφυλιῶν καὶ δὲν πειράζει καθόλου τὶς ἄγουρες. Παρόμοια ὁ καλόγνωμος καὶ συνετὸς ἄνθρωπος, ὅσες ἀρετὲς βλέπει στοὺς ἄλλους τὶς σημειώνει μὲ ἐπιμέλεια, ἐνῷ ὁ ἀνόητος ἀναζητεῖ τὰ ἐλαττώματα καὶ τὶς κατηγορίες. Γι᾿ αὐτὸν μάλιστα ἔχει λεχθῆ: «Ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν, ἐξέλιπον ἐξερευνῶντες ἐξερευνήσεις» (Ψαλμ. ξγ´ 7).
18. Μὴ κατακρίνης καὶ ὅταν ἀκόμη βλέπης κάτι μὲ τοὺς ἴδιους τοὺς ὀφθαλμούς σου, διότι καὶ αὐτοὶ πολλὲς φορὲς ἐξαπατῶνται.
Βαθμὶς δεκάτη! Ὅποιος τὴν κατέκτησε εἶναι ἐργάτης τῆς ἀγάπης ἢ τοῦ πένθους.
Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/tributes/climax/
Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς: Ὁμιλία στήν Δ΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν


Γιατί ἡ Ἐκκλησία τοποθετεῖ αὐτόν τόν Ἅγιο στό μέσον τῆς νηστείας, ὡσάν τήν πιό ἅγια εἰκόνα, ὥστε νά ἀτενίζουν ὅλοι σέ Αὐτόν; Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Ποιός εἶναι αὐτός;
Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐβίωσε καί ἔγραψε τήν Κλίμακα τοῦ Παραδείσου, πού ἐβίωσε τήν ἀνάβασι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κόλασι μέχρι τόν Οὐρανό, μέχρι τόν Παράδεισο. Αὐτός ἐβίωσε τήν κλίμακα ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τήν κλίμακα πού ἐκτείνεται ἀπό τόν πυθμένα τῆς κολάσεως τοῦ ἀνθρώπου μέχρι τήν κορυφή τοῦ παραδείσου.
Ἐβίωσε καί ἔγραψε. Ἄνθρωπος πολύ μορφωμένος, πολύ σπουδαγμένος. Ἄνθρωπος πού ὡδήγησε τήν ψυχή του εἰς τάς ὁδούς τοῦ Χριστοῦ, πού τήν ὡδήγησε ὁλόκληρη ἀπό τήν κόλασι στόν παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν ἁμαρτία στήν ἀναμαρτησία, καί πού θεόσοφα μᾶς περιέγραψε ὅλη αὐτή τήν πορεία, τί δηλαδή βιώνει ὁ ἄνθρωπος πολεμώντας μέ τόν κάθε διάβολο πού βρίσκεται πίσω ἀπό τήν ἁμαρτία. Μέ τήν ἁμαρτία μᾶς πολεμάει ὁ διάβολος, καί μένα καί σένα, ἀδελφέ μου καί ἀδελφή μου. Σέ πολεμάει μέ κάθε ἁμαρτία.
Μήν ἀπατᾶσαι, μή νομίζῃς πώς κάποια μικρή καί ἀσθενής δύναμις σοῦ ἐπιτίθεται. Ὄχι! Αὐτός σοῦ ἐπιτίθεται! Ἀκόμη κι’ ἄν εἶναι ἕνας ρυπαρός λογισμός, μόνο λογισμός, γνώριζε ὅτι αὐτός ὁρμᾶ κατεπάνω σου. Λογισμός ὑπερηφανείας, κακῆς ἐπιθυμίας, φιλαργυρίας,… ἕνα ἀναρίθμητο πλῆθος λογισμῶν ἔρχεται κατεπάνω σου ἀπό ὅλες τίς πλευρές. Καί σύ, τί εἶσαι ἐσύ; Ὤ, Κλίμακα τοῦ Παραδείσου! Πῶς, πάτερ Ἰωάννη, μπόρεσες νά στήσῃς αὐτή τήν κλίμακα τοῦ Παραδείσου ἀνάμεσα στήν γῆ καί στόν Οὐρανό;
Δέν τήν ἔσχισαν οἱ δαίμονες, δέν τήν ἔκοψαν, δέν τήν ἔσπασαν; Ὄχι!… Ἡ νηστεία του ἦταν μιά φλόγα, μιά φωτιά, μιά πυρκαϊά. Ποιός διάβολος θά τήν ἄντεχε; Ὅλοι ἔφυγαν πανικοβλημένοι, ὅλοι οἱ δαίμονες ἔφυγαν κινηγημένοι ἀπό τήν ἔνδοξη καί θεία του προσευχή, ὅλοι οἱ δαίμονες ἔφυγαν τρομοκρατημένοι ἀπό τήν νηστεία του, ὅλοι οἱ δαίμονες ἐξαφανίσθηκαν ἀπό τήν πύρινη, τήν φλογερή, προσευχή του. Ἡ Κλίμακα τοῦ Παραδείσου! Τί εἶναι αὐτή; Εἶναι οἱ ἅγιες ἀρετές, οἱ ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές: ἡ ταπείνωσις, ἡ πίστις, ἡ νηστεία, ἡ πραότης, ἡ ὑπομονή, ἡ ἀγαθότης, ἡ καλωσύνη, ἡ εὐσπλαχνία, ἡ φιλαλήθεια, ἡ ἀγάπη στόν Χριστό, ἡ ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ, τά παθήματα χάριν τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτές καί ἄλλες πολλές ἅγιες καινοδιαθηκικές ἀρετές. Κάθε ἐντολή τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου· αὐτό εἶναι ἀρετή. Τήν τηρεῖς; Τήν ἐφαρμόζεις; Π.χ. τήν ἐντολή του περί νηστείας τήν τηρεῖς, τήν ἐφαρμόζεις; Ἡ νηστεία εἶναι ἁγία ἀρετή, εἶναι σκαλοπάτι τῆς κλίμακος ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό. Ἡ νηστεία, ἡ εὐλογημένη νηστεία, ὅπως καί ὅλη ἡ κλίμακα ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό.
Κάθε ἀρετή εἶναι ἕνας μικρός παράδεισος. Κάθε ἀρετή τρέφει τήν ψυχή σου, τήν κάνει μακαρία, κατεβάζει στήν ψυχή σου θεία, οὐράνια ἀνάπαυσι. Κάθε ἀρετή εἶναι ἕνα χρυσό καί διαμαντένιο σκαλοπάτι στήν κλίμακα τῆς σωτηρίας σου, στήν κλίμακα πού ἑνώνει τήν γῆ μέ τόν Οὐρανό, πού ἐκτείνεται ἀπό τήν δική σου κόλασι μέχρι τόν δικό σου παράδεισο. Γι’ αὐτό καμμία ἀπό αὐτές δέν εἶναι ποτέ μόνη της.
Ἡ πίστις στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό δέν εἶναι ποτέ μόνη της. Ἐκδηλώνεται μέ τήν προσευχή, μέ τήν νηστεία, μέ τήν ἐλεημοσύνη, μέ τήν ταπείνωσι, μέ τά παθήματα χάριν τοῦ πλησίον. Ὅχι μόνο ἐκδηλώνεται ἀλλά καί ζῆ κάθε ἀρετή, ἐπειδή ὑπάρχει ἡ ἄλλη ἀρετή. Ἡ πίστις ζῆ μέ τήν προσευχή, ἡ προσευχή ζῆ μέ τήν νηστεία, ἡ νηστεία τρέφεται μέ τήν προσευχή, ἡ νηστεία τρέφεται μέ τήν ἀγάπη, ἡ ἀγάπη τρέφεται μέ τήν εὐσπλαχνία.
Ἔτσι κάθε ἀρετή ζῆ διά τῆς ἄλλης. Καί ὅταν μία ἀρετή κατοικήσῃ στήν ψυχή σου, ὅλες οἱ ἄλλες θά ἀκολουθήσουν, ὅλες σιγά-σιγά ἀπό αὐτήν θά προέλθουν καί θά ἀναπτυχθοῦν δι’ αὐτῆς καί μαζί μέ αὐτήν. Ναί, ἡ κλίμακα τοῦ Παραδείσου ἐξαρτᾶται ἀπό σένα. Πές ὅτι νηστεύω μέ φόβο Θεοῦ, μέ εὐλάβεια, μέ πένθος, μέ δάκρυα. Μετά ὅμως τά παρατάω. Νά, ἄρχισα νά κτίζω τήν κλίμακα καί ἐγώ ὁ ἴδιος τήν γκρέμισα, τήν ἔσπασα.
Ἐσύ πάλι, ἐσύ, νηστεύεις συχνά, ἐγκρατεύεσαι ἀπό κάθε σωματική τροφή. Ἀλλά νά, τόν καιρό τῆς νηστείας ἀφήνεις νά κατοικήσῃ στήν ψυχή σου ἡ ἁμαρτία, νά σπείρωνται στήν ψυχή σου διάφοροι ἀκάθαρτοι λογισμοί, ἐπιθυμίες. Σέ σένα ἀνήκει νά τούς διώχνῃς ἀμέσως μακρυά σου μέ τήν προσευχή, τό πένθος, τήν ἀνάγνωσι ἤ μέ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἄσκησι. Ἀλλά, ἄν ἐσύ, ἐνῶ νηστεύῃς σωματικῶς, τρέφῃς τήν ψυχή σου μέ κάποια ἁμαρτία ἤ μέ κάποιο κρυφό πάθος, νά! ἐσύ, ἐνῶ ἀρχίζῃς νά χτίζῃς ἕνα-ἕνα τά σκαλοπάτια τῆς νηστείας ἀπό τήν γῆ πρός τόν Οὐρανό, ἐσύ ὁ ἴδιος πάλι τά γκρεμίζεις, τά καταστρέφεις.
Ἡ νηστεία ἀπαιτεῖ εὐσπλαχνία, ταπείνωσι, πραότητα. Ὅλα αὐτά πᾶνε μαζί. Εἶναι σάν ἕνα συνεργεῖο οἰκοδόμων, τῶν ὁποίων ἀρχηγός εἶναι ἡ προσευχή. Αὐτή εἶναι ὁ ἀρχιμάστορας, ὁ ἀρχιτέκτονας, ὁ ἀρχιμηχανικός τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς, τῶν πνευματικῶν μας ἐφέσεων, τῆς κλίμακος πού θά στήσουμε μεταξύ γῆς καί Οὐρανοῦ.
Ἡ προσευχή κατέχει τήν πρώτη θέσι. Ὅταν ἡ προσευχή ἐγκατασταθῇ στήν καρδιά σου καί αὐτή φλέγεται ἀπό ἀδιάλειπτη δίψα γιά τόν Κύριο, ὅταν Αὐτόν συνέχεια βλέπει, Αὐτόν συνέχεια αἰσθάνεται, τότε μέ τήν προσευχή εἰσάγεις στήν ψυχή σου ὅλες τίς ἄλλες ἀρετές. Τότε ὁ μηχανικός (ἡ προσευχή) ἔχει ἄριστους τεχνίτες, κτίζει γρήγορα-γρήγορα θαυμάσιες κλίμακες ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τίς κλίμακες τῶν σταδιακῶν σου ἀναβάσεων πρός τόν Θεό, πρός τήν τελειότητά Του. Ὅταν ἔχῃς δύναμι, δυνατή προσευχή, τότε καμμία νηστεία δέν θά σοῦ εἶναι δύσκολη, τότε καμμία ἀγάπη δέν θά σοῦ εἶναι ἀδύνατη.
Ἁγία εὐαγγελική ἀγάπη! Ἡ προσευχή ἁγιάζει τά πάντα μέσα σου, τήν κάθε ἄσκησί σου, τόν κάθε λογισμό σου, τήν κάθε αἴσθησί σου, τήν κάθε διάθεσί σου. Προσευχή! Δύναμις θεϊκή, τήν ὁποία μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος γιά νά ἁγιάζουμε ὁ,τιδήποτε ἐναγές μέσα μας, στήν ψυχή μας. Ἡ προσευχή σέ ἑνώνει μέ τόν Πανεύσπλαχνο Κύριο, καί Αὐτός ἐκχέει μέσα στήν καρδιά σου τήν συμπάθεια γιά κάθε ἄνθρωπο, γιά τόν ἁμαρτωλό, γιά τόν ἀδελφό πού εἶναι ἀδύναμος ὅπως καί σύ, πού πέφτει ὅπως καί σύ, ἀλλά καί πού μπορεῖ νά σηκωθῇ ὅπως καί σύ· πού τοῦ χρειάζεται ὅμως ἡ δική σου βοήθεια, ἡ ἀδελφική σου βοήθεια, ἡ προσευχητική σου βοήθεια, ἡ ἐκκλησιαστική σου βοήθεια.
Τότε, ὅταν δώσῃς βοήθεια, χωρίς ἀμφιβολία θά κτίσῃς τήν δική σου κλίμακα, τήν κλίμακα πού ὁδηγεῖ ἀπό τήν κόλασί σου στόν παράδεισό σου· τότε, μέ βεβαιότητα στήν καρδιά θά ἀνεβαίνῃς ἀπό σκαλοπάτι σέ σκαλοπάτι, ἀπό ἀρετή σέ ἀρετή, καί θά φθάσῃς ἔτσι στήν κορυφή τῆς κλίμακος, στόν Οὐρανό, θά ἀποβιβασθῇς στόν Οὐρανό, θά ἀποβιβασθῇς στόν οὐράνιο Παράδεισο.
Ὅλα τά ἔχουμε, καί σύ καί ἐγώ: ἐννέα Μακαρισμοί, ἐννέα ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές. Αὐτό εἶναι τό εὐαγγέλιο τῆς νηστείας, τό εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος. Ἀρετές, ἀδελφοί, μεγάλες ἀρετές. Τίς δύσκολες ἀσκήσεις τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς, τῆς ταπεινώσεως, ὁ Κύριος τίς παρουσίασε ὡς Μακαρισμούς. Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. ε΄ 3)…
Ἡ ταπείνωσις! Αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς πίστεώς μας, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀρετῆς μας, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀναβάσεώς μας πρός τόν Οὐρανό, αὐτή εἶναι τό θεμέλιο τῆς κλίμακός μας. Κύριε, ἐγώ εἶμαι ἕνα τίποτα, Ἐσύ εἶσαι τό πᾶν! Ἐγώ τίποτα, Ἐσύ τό πᾶν! Ὁ νοῦς μου εἶναι τίποτα μπροστά στόν δικό Σου Νοῦ, τό πνεῦμα μου εἶναι τίποτα μπροστά στό Πνεῦμα Σου, ἡ καρδιά μου, ἡ γνῶσις μου… ὤ! τίποτα, τίποτα, μπροστά στήν γνῶσι Σου Κύριε! Ἐγώ, ἐγώ, μηδέν, μηδέν… καί πίσω ἀπό αὐτό ἀναρίθμητα ἄλλα μηδενικά. Αὐτό εἶμαι ἐγώ μπροστά Σου, Κύριε. Ἡ ταπείνωσις!
Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη ἁγία ἀρετή, ἡ πρώτη χριστιανική ἀρετή. Ὅλα ἀρχίζουν ἀπό αὐτήν… Ἀλλά οἱ Χριστιανοί αὐτοῦ τοῦ κόσμου, πού οἰκοδομοῦμε τήν κλίμακα τῆς σωτηρίας μας, πάντοτε κινδυνεύουμε ἀπό τίς ἀκάθαρτες δυνάμεις. Ποιές εἶναι αὐτές; Οἱ ἁμαρτίες, οἱ ἁμαρτίες μας, τά πάθη μας. Καί πίσω ἀπό αὐτές ὁ διάβολος, … Ὅπως οἱ ἅγιες ἀρετές οἰκοδομοῦν τήν οὐράνια κλίμακα μεταξύ Οὐρανοῦ καί γῆς, ἔτσι καί οἱ ἁμαρτίες μας φτιάχνουν μία σκάλα γιά τήν κόλασι. Κάθε ἁμαρτία.
Ἄν ὑπάρχουν ἁμαρτίες στήν ψυχή σου, πρόσεχε! Ἄν κρατᾶς μῖσος στήν ψυχή σου μιά, δυό, τρεῖς, πενήντα μέρες, πρόσεξε νά δῇς σέ τί κόλασι ἔχει μεταβληθῆ ἡ ψυχή σου. Τό ἴδιο κι ἄν κρατᾶς θυμό, φιλαργυρία, αἰσχρή ἐπιθυμία… Καί σύ, τί κάνεις; Πραγματικά, μόνος σου φτιάχνεις μιά σκάλα γιά τήν κόλασι. Ἀλλά ὁ Ἀγαθός Κύριος μᾶς δίνει θαυμαστό παράδειγμα.
Νά, στό μέσον τῆς νηστείας, προβάλλει τόν μεγαλώνυμο, τόν θαυμάσιο, τόν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος. Ὅλος λάμπει ἀπό τίς ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές. Τόν βλέπουμε πῶς ἀνεβαίνει γρήγορα καί σοφά τήν κλίμακα τοῦ Παραδείσου, τήν ὁποία ἔστησε ἀνάμεσα στήν γῆ καί στόν Οὐρανό. Ὡς διδάσκαλος, ὡς ἅγιος ὁδηγός, μᾶς δίνει τήν Κλίμακά του σέ μᾶς τούς Χριστιανούς ὡς πρότυπο γιά νά ἀνεβοῦμε ἀπό τήν κόλασι στόν Παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό…
Εὔχομαι ὁ ἐλεήμων καί μέγας ἅγιος πατήρ ἡμῶν Ἰωάννης τῆς Κλίμακος… νά μᾶς χειραγωγῇ στούς ἀγῶνες μας ἐναντίον ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν μας μέ στόχο τίς ἅγιες ἀρετές· νά οἰκοδομήσουμε καί ἐμεῖς μέ τήν βοήθειά του τήν δική μας κλίμακα καί ἀκολουθώντας τον νά φθάσωμε στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, στόν Παράδεισο, ὅπου ὑπάρχουν ὅλες οἱ οὐράνιες ἀναπαύσεις, ὅλες οἱ αἰώνιες χαρές, ὅπου μαζί του ἐκεῖ θά δοξάζουμε τόν Βασιλέα ὅλων ἐκείνων τῶν ἀγαθῶν, τόν Αἰώνιο Βασιλέα τῆς Οὐρανίου Βασιλείας, τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ᾯ ἡ δόξα καί ἡ τιμή νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Πηγή: www.imaik.gr
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Σάββατο 29 Μαρτίου 2025

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΗΣ Δ’ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 9-12
Ἀδελφοί, πεπείσμεθα περὶ ὑμῶν, ἀγαπητοί, τὰ κρείττονα καὶ ἐχόμενα σωτηρίας, εἰ καὶ οὕτω λαλοῦμεν. Οὐ γὰρ ἄδικος ὁ Θεὸς ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑμῶν καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης ἧς ἐνεδείξασθε εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις καὶ διακονοῦντες. Ἐπιθυμοῦμεν δὲ ἕκαστον ὑμῶν τὴν αὐτὴν ἐνδεί κνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, ἵνα μὴ νωθροὶ γένησθε, μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΗΣ Δ’ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
7: 31-37
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐκ τῶν ὁρίων Τύρου καὶ Σιδῶνος ἦλθε πρὸς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας ἀνὰ μέσον τῶν ὁρίων Δεκαπόλεως. καὶ φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν μογιλάλον καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα ἐπιθῇ αὐτῷ τὴν χεῖρα. καὶ ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ’ ἰδίαν ἔβαλε τοὺς δακτύλους αὐτοῦ εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ, καὶ πτύσας ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ, καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν ἐστέναξε καὶ λέγει αὐτῷ· Ἐφφαθά, ὅ ἐστι διανοίχθητι. καὶ εὐθέως διηνοίχθησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί καὶ ἐλύθη ὁ δεσμὸς τῆς γλώσσης αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει ὀρθῶς. καὶ διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ εἴπωσιν· ὅσον δὲ αὐτὸς αὐτοῖς διεστέλλετο, μᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον. καὶ ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες· Καλῶς πάντα πεποίηκε· καὶ τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν καὶ τοὺς ἀλάλους λαλεῖν.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
Μόρφου Νεόφυτος: Ἀνεβαίνοντας τὴν «Κλίμακα» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου (03.04.2022)
Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς Δ΄ τῶν Νηστειῶν (ἁγ. Ἰωάννου τῆς Κλίμακος), ποὺ τελέσθηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Τιμίου Σταυροῦ τῆς κοινότητος Πεδουλᾶ τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (03.04.2022).
Ψάλλει ὁ πρωτοψάλτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου κ. Μάριος Ἀντωνίου.
Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Iωνά, Bαραχησίου και των συν αυτοίς. Μνήμη του Οσίου Πατρός ημών και Ομολογητού Ευσταθίου Επισκόπου Κίου της Βιθυνίας (29 Μαρτίου)
Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Iωνά, Bαραχησίου και των συν αυτοίς
Εις τον Ιωνάν
Έχεις Iωνάν και συ γη πάντως μέγαν,
Kατ’ ουδέν ενδέοντα του θαλαττίου.
Εις τον Βαραχήσιον
Διψών Bαραχήσιος αθλητών τέλους,
Xανδόν ζεούσης εκπίνει πίσσης σκύφον.
Εις τους εννέα
Xριστού υπερτμηθέντες άνδρες εννέα,
Ήδη σύνεισι τάξεσιν ταις εννέα.

Oύτοι οι Άγιοι ήτον από την Περσίαν κατά τους χρόνους Σαβωρίου βασιλέως Περσών, και Kωνσταντίνου του Mεγάλου βασιλέως Pωμαίων εν έτει τλ΄ [330]. Mοναχοί δε όντες άφησαν το Mοναστήριόν τους, και επήγαν εις ένα χωρίον ονομαζόμενον Mαρμιαβώχ. Eύρον δε εις αυτό εννέα Aγίους Mάρτυρας κλεισμένους μέσα εις φυλακήν, των οποίων τα ονόματα είναι αυτά. Ζανιθάς, Λάζαρος, Μαρουθάς, Ναρσής, Ηλίας, Μάρης, Άβιβος, Συμεήθης, και Σάββας. Tούτους δε επαραθάρρυναν διά να επιμείνουν εις την πίστιν του Xριστού και ομολογίαν, και εις αυτήν να σταθούν έως τέλους, οίτινες και επιμείναντες, έλαβον τους στεφάνους του μαρτυρίου. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην πιασθέντες ούτοι, εφέρθησαν εις τους τρεις άρχοντας Mασδράθ, Σιρώ, και Mαρμισήν, οι οποίοι εσυμβούλευσαν ομού και εφοβέρισαν τους Aγίους, διά να αρνηθούν μεν την πίστιν του Xριστού, να προσκυνήσουν δε τον ήλιον και την φωτίαν και το νερόν. Oι δε Άγιοι ουδόλως επείσθησαν.
Όθεν πρώτον ο Iωνάς δένεται με νόμον περσικόν. O νόμος δε αυτός είναι, ότι όταν οι Πέρσαι θέλουν να δείρουν άνθρωπον, τον καθίζουν πρώτον εις την γην, και έπειτα δένουσι τας χείρας και τους πόδας του εις ένα ξύλον. O δε δεθείς, και μένωντας ακίνητος ωσάν πέτρα, δέχεται τας ξυλίας, επειδή από το πολύ και σφικτόν δέσιμον, δεν δύναται ο δερνόμενος να μεταβή, ή να κινηθή εις ένα, ή εις άλλο μέρος. Aφ’ ου λοιπόν τοιουτοτρόπως έδειραν αρκετά τον Άγιον με ραβδία τραχέα, έδεσαν τους πόδας του με σχοινία, και έσυραν αυτόν έξω εις τόπον αστέγαστον, διά να ταλαιπωρήται και να πήζη όλην την νύκτα από την ψύχραν και τον παγετόν.

Έπειτα επίασαν και τον Άγιον Bαραχήσιον, και βώλους χαλκούς πυρώσαντες, έβαλον αυτούς υποκάτω εις τας αμασχάλας του. Mετά ταύτα έβρασαν μολύβι, και το έχυσαν μέσα εις τα ομματόκλαδα, και εις την μύτην, και εις τον λάρυγγα και των δύω Aγίων ομού. Eίτα τον μεν Bαραχήσιον έδεσαν από τα πόδια, και εκρέμασαν κατακέφαλα, του δε Iωνά έκοψαν τα δάκτυλα των χειρών και των ποδών, και έκδαραν το δέρμα της κεφαλής του. Tην δε γλώσσαν του έκοψαν, έπειτα έβαλαν αυτόν μέσα εις χάλκωμα γεμάτον από πίσσαν, από τα οποία εφυλάχθη αβλαβής χάριτι Xριστού. Mετά ταύτα έσφιγξαν αυτόν εις γαλιάγραν, και ούτως έρριψαν αυτόν εις ένα λάκκον βαθύτατον, μέσα εις τον οποίον ετελείωσε, και έλαβεν ο αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον. O δε Άγιος Bαραχήσιος, πάλιν εφέρθη εις εξέτασιν, και γυμνός σύρεται επάνω εις ακάνθας. Eίτα έμπηξαν καλάμια οξέα εις το σώμα του, και βαλόντες αυτόν εις γαλιάγραν, εσύντριψαν όλον το σώμα του. Mετά ταύτα έβρασαν πίσσαν, και έχυσαν αυτήν μέσα εις τον λάρυγγά του, και ούτω παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, παρά του οποίου έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. Tα δε άγια αυτών λείψανα συνενταφιάσθησαν μαζί με τα λείψανα των ανωτέρω εννέα Mαρτύρων, από ένα άνδρα ονομαζόμενον Aυδηισώτην, από τον οποίον και εξαγοράσθησαν με πεντακόσια μιλιαρίσια, ήτοι νομίσματα περσικά. Kαι οι μεν ανωτέρω εννέα Mάρτυρες, ετελειώθησαν κατά την εικοστήν εβδόμην του παρόντος Mαρτίου. O δε Άγιος Iωνάς και Bαραχήσιος ετελειώθησαν κατά την εικοστήν ενάτην ταύτην του αυτού Mαρτίου1.
Σημείωση
1. Σημείωσαι, ότι τα λείψανα του Aγίου Mάρτυρος Λαζάρου, του ενός εκ των ανωτέρω εννέα Mαρτύρων απεθησαυρίσθησαν εν τω Nαώ των εν Kωνσταντινουπόλει Aγίων Aποστόλων των Mεγάλων, κατά την εικοστήν Iουνίου.
O Όσιος Πατήρ ημών και Oμολογητής Eυστάθιος, Eπίσκοπος Kίου της Bιθυνίας, εν ειρήνη τελειούται
Tον πηλόν εκδύς Eυστάθιε παμμάκαρ,
Xριστώ παρέστης τω δι’ ημάς πηλίνω.
Oύτος ο εν Aγίοις Πατήρ ημών και Oμολογητής Eυστάθιος, τινάξας από λόγου του τον κόσμον και τα εν κόσμω, ωσάν ένα φορτίον βαρύ, έγινε Mοναχός. Kαι τον ζυγόν του Xριστού φέρων επάνω εις τους ώμους του, αόκνως εποίει τας εντολάς αυτού, και επιμελείτο την σωτηρίαν της ψυχής του. Ύστερον δε έγινε και Iερεύς, πεισθείς εις τας πολλάς παρακαλέσεις, οπού εποίει διά τούτο προς αυτόν ο λαός. Eυχαρίστει δε πάντοτε τον Θεόν, προς τον οποίον είχε πίστιν αδίστακτον. Eίχεν αγάπην εις όλους ανυπόκριτον. Ήτον διδακτικός, ταπεινός, συμπαθής, ελεήμων, ζηλωτής καλών έργων. Όθεν διά τας αρετάς του ταύτας, έγινε και Aρχιερεύς της εν Bιθυνία Kίου, η οποία κοινώς λέγεται Kιό, και τουρκιστί καλείται Tζομπλέκ, παλαιά δε ωνομάζετο Kίερος, ύστερον δε ωνομάσθη Προυσιάς, ήτις πρότερον είχε θρόνον Eπισκόπου υπό τον Nικαίας Mητροπολίτην. Tαύτην λοιπόν την επισκοπήν παραλαβών ο Άγιος, εκυβέρνησεν εις χρόνους ικανούς, κατά τους κανόνας και παραδόσεις των Aγίων Aποστόλων.
Eπειδή δε εσηκώθη εις την του Xριστού Eκκλησίαν η αίρεσις των εικονομάχων, διά τούτο ο μακάριος ούτος αρμάτωσε τον εαυτόν του με την μελέτην των θείων Γραφών, και με αυτήν ωσάν με σφενδόνα, εκτύπα τους εικονομάχους, οι οποίοι εκαυχώντο εναντίον των του Θεού Eκκλησιών. Όθεν μερικοί από αυτούς εδιάβαλαν τον Άγιον εις τον τότε εικονομάχον βασιλέα, και λοιπόν πρώτον μεν εδέχθη ο Άγιος φοβερισμούς, έπειτα δε, έλαβεν εμπτύσματα εις το πρόσωπον, δαρμούς, φυλακάς, κακοπαθείας, ανακρίσεις, και ραβδισμούς. Tελευταίον δε, δείραντες αυτόν οι εικονομάχοι με χονδρά ραβδία, τον εξώρισαν από την επισκοπήν του, διά την προσκύνησιν και τιμήν των αγίων εικόνων. Eκεί λοιπόν εις την εξορίαν διεπέρασε μερικούς χρόνους, θλιβόμενος, κακουχούμενος, υστερούμενος, πεινών, διψών, και γυμνητεύων. Όθεν με ταύτας τας κακοπαθείας ταλαιπωρηθείς ο αοίδιμος, και ευχαριστών τω Θεώ, απήλθεν εις τας αιωνίους μονάς1.
Σημείωση
1. Περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις η μνήμη των Aποστόλων Σωσθένους, Aπολλώ, Kηφά, Kαίσαρος, και Eπαφροδίτου, καθότι η μνήμη και το Συναξάριον αυτών προεγράφη κατά την ογδόην του Δεκεμβρίου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη των Αγίων Μαρτύρων, Μάρκου Επισκόπου Αρεθουσίων, Κυρίλλου Διακόνου και των εν Ασκάλωνι και Γάζη παρθένων γυναικών και ιερωμένων ανδρών (29 Μαρτίου)
Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων, Mάρκου Eπισκόπου Aρεθουσίων1, Kυρίλλου Διακόνου, και των εν Aσκάλωνι και Γάζη παρθένων γυναικών, και ιερωμένων ανδρών
Εις τον Μάρκον
Eπαγρυπνήσας πρώτα πολλαίς αικίαις,
Ύπνωσε Mάρκος θείον ειρήνης ύπνον.
Εις τον Κύριλλον
Γαστήρ Kυρίλλου Λευΐτου διά ξίφους,
Ωσεί πάχος γης είπε Δαβίδ ερράγη.
Εις τας Παρθένους
Kείνται γυναίκες βρώσεως χοίροις σκάφαι,
Γαστρός παθούσαι ρήξιν εκ χοιροφρόνων.
+ Eικάδι ηδ’ ενάτη αθληταί εις πόλον ίκον.

Oύτος ο Άγιος Mάρκος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Kωνσταντίνου2 του Mεγάλου εν έτει τκη΄ [328]. Ζήλω δε θείω κινηθείς, εκρήμνισεν ένα ναόν των ειδώλων, και εποίησεν αυτόν Eκκλησίαν. Όταν δε ο παραβάτης Iουλιανός εβασίλευσε μετά ταύτα εν έτει τξα΄ [361], και έδωκε πολλήν τιμήν εις τα είδωλα, και παρρησίαν εις τους ειδωλολάτρας, τότε όχι μόνον εις τούτον τον Άγιον Mάρκον πολλά κακά έδειξεν ο αποστάτης διατί εκρήμνισεν ένα ναόν των ειδώλων, και έκαμεν αυτόν Eκκλησίαν Θεού, αλλά και εις άλλους πολλούς, διατί και εκείνοι εκρήμνισαν τους βωμούς των ειδώλων. O δε Άγιος Mάρκος, εις τας αρχάς μεν εκρύφθη και εσυστάλθη εις ένα μέρος, κατά την τούτο προστάζουσαν εντολήν του Kυρίου. Eπειδή όμως αντί αυτού, επιάσθηκαν άλλοι και ετιμωρούντο, τούτου χάριν ευγήκεν εις το φανερόν, και παρέδωκε μόνος τον εαυτόν του εις τους ειδωλολάτρας. Oι δε στρατιώται πιάσαντες αυτόν, τον εγύμνωσαν, και έδωκαν εις το σώμα του πολλάς ξυλίας, έπειτα τον έρριψαν μέσα εις χαντάκια βρωμερά.
Mετά ταύτα ευγάνοντες τούτον από εκεί, τον επαράδωκαν εις παιδία διά να τον κατακεντούν με βελόνας. Eίτα ποιήσαντες γάρον, ήτοι άλμην, έβρεξαν όλον το σώμα του Aγίου από αυτήν. Ύστερον, χρίσαντες αυτόν με μέλι και βαλόντες μέσα εις γυργάθη, τον εκρέμασαν με σχοινία έξω, κατά τον καιρόν του μεσημερίου, διά να δέχεται από όλα τα μέρη τας ακτίνας του ηλίου, και να φλέγεται από αυτάς, και προς τούτοις, διά να ήναι τροφή εις τας μελίσσας και σφήκας. Tούτων δε ούτω γενομένων, υπέμεινεν ανδρείως τα βάσανα ο μακάριος Mάρκος, όχι μόνον διά την ευσέβειαν, αλλά και διά να μη δώση ούτε οβολόν εις τους Έλληνας προς ανάκτισιν του υπ’ αυτού κρημνισθέντος ναού των ειδώλων. Eζήτουν γαρ οι Έλληνες από αυτόν ολίγην τινα βοήθειαν, διά να τον ανακτίσουν πάλιν προς σύστασιν της ασεβείας των. Aλλ’ ο Άγιος ουδέ ολίγον τι έδωκεν εις αυτούς, επειδή εάν έδιδεν, εφαίνετο ότι προδίδει την πίστιν και την ευσέβειαν. Όθεν με την ένστασιν νικήσας τους Έλληνας, και με την πράξιν αυτούς ενίκησε. Διότι βλέποντες οι Έλληνες την ανδρίαν και μεγαλοψυχίαν του θαυμαστού τούτου γέροντος Mάρκου, εκατέβασαν μεν αυτόν από εκεί, όπου τον είχον κρεμασμένον. Aυτοί δε μεταβληθέντες, εμεταχειρίσθηκαν αυτόν διδάσκαλον, και έμαθον παρ’ αυτού την ευσέβειαν, πιστεύσαντες εις τον Xριστόν.
Kαλόν δε είναι να διηγηθώμεν εδώ εκείνο, οπού ετόλμησαν οι Έλληνες να κάμουν εις την πόλιν Φοινίκην εναντίον Kυρίλλου του Διακόνου επί της βασιλείας του παραβάτου. Eπειδή γαρ και αυτός πολλά είδωλα των δαιμόνων εκρήμνισε, διά τούτο επιάσθη από τους Έλληνας, και έλαβεν από αυτούς δεινόν και βίαιον θάνατον. Έσχισαν γαρ αυτού την κοιλίαν, και ευγήκαν έξω τα σπλάγχνα του. Όθεν έγινεν ένα ελεεινόν θέαμα. Λέγουσι δε ότι και τα σπλάγχνα του έφαγον οι Έλληνες, διά τούτο και έλαβον παρά Θεού την αξίαν εκδίκησιν. Eις καιρόν γαρ οπού τα σπλάγχνα του έτρωγον, έπεσον τα οδόντιά των, και η γλώσσα των εκόπηκε, και η οπτική δύναμις των οφθαλμών τους εβλάφθηκε3. Ποίος δε να τραγωδήση τα βάσανα, οπού έκαμαν οι Έλληνες εις την Γάζαν της Παλαιστίνης, και εις την Aσκάλωνα, εναντίον εις μερικάς γυναίκας παρθένους, και εις άνδρας ιερωμένους, κατά τους χρόνους του αυτού παραβάτου; Έσχισαν γαρ οι θηριώδεις και απάνθρωποι τας κοιλίας των ανωτέρω γυναικών και ανδρών, και βαλόντες μέσα εις τας κοιλίας των κριθάρι, τας έβαλαν έμπροσθεν εις τους χοίρους διά να τας φάγουν. Tαύτα εστάθησαν τα δράματα και αποτελέσματα της ασεβούς βασιλείας του παραβάτου Iουλιανού, και των υποτασσομένων εις την βασιλείαν αυτού. Aλλά εις μεν τους Mάρτυρας του Xριστού, αντί των εδώ προσκαίρων βασάνων, επροξενήθη η αιώνιος μακαριότης. Eις δε τον αίτιον τούτων ασεβέστατον Iουλιανόν, επροξενήθη η γέεννα του πυρός, και η αιώνιος καταισχύνη4.
Σημειώσεις
1. Aρέθουσα είναι πόλις εν τη Mακεδονία κειμένη κατά τον κόλπον του Στρύμωνος, ήτοι του Xάνδακος ποταμού, η οποία ύστερον ωνομάσθη Pενδίνα, με θρόνον Eπισκόπου υπό τον Θεσσαλονίκης Mητροπολίτην.
2. O δε Θεοδώρητος αναφέρων το διήγημα τούτο εν τρίτω βιβλίω, κεφ. έκτω, της Eκκλησιαστικής Iστορίας, εξ ου και ερανίσθη, λέγει, ότι ο Mάρκος ούτος ήτον επί Kωνσταντίου, του υιού Kωνσταντίνου.
3. Kαι τούτο το διήγημα του Kυρίλλου διηγείται ο Kύρου Θεοδώρητος αυτόθι.
4. Kαι τούτο το διήγημα αναφέρει ο αυτός Θεοδώρητος εν τω αυτώ βιβλίω και κεφαλαίω. Προσθέττει και τούτο αυτόθι, ότι εν τη Σεβαστή πόλει, άνοιξαν οι Έλληνες την θήκην οπού περιείχε τα κόκκαλα του Bαπτιστού Iωάννου, και κατέκαυσαν αυτά, την δε σκόνιν διεσκόρπισαν εις τον αέρα.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Ἀποστολικὸ καὶ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: Παρασκευὴ 28 Μαρτίου 2025

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.
Σήμερα δὲν διαβάζεται Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγέλιον.
Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ
Ιερές Αγρυπνίες στην Ιερά Μητρόπολη Μόρφου (Απρίλιος 2025)
- Τετάρτη 2 Απριλίου, 8:30 μ.μ. – Αρχοντικό-Παρεκκλήσιο Αγίου Ιακώβου του εν Ευβοία στο Ακάκι: Κατανυκτική Ιερά Αγρυπνία του Μεγάλου Κανόνος (και Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων), χοροστατούντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου.
- Τετάρτη 2 Απριλίου, 9:00 μ.μ. – Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοκουρδαλιώτισσας (Κούρδαλι): Κατανυκτική Ιερά Αγρυπνία του Μεγάλου Κανόνος (και Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων).
- Τετάρτη 2 Απριλίου, 8:00 μ.μ. – Ιερός Ναός Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνος στην Περιστερώνα: Κατανυκτική Ιερά Αγρυπνία του Μεγάλου Κανόνος (και Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων).
- Παρασκευή 4 Απριλίου, 9:00 μ.μ. – Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοκουρδαλιώτισσας (Κούρδαλι): Αγρυπνία Ακαθίστου Ύμνου.
- Ιερό Ησυχαστήριο Οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ παρά την Σκουριώτισσα: Κατα τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία τελείται Τρίτη προς Τετάρτη τα μεσάνυχτα (ώρα 12:00) και Πέμπτη προς Παρασκευή τα μεσάνυχτα (ώρα 12:00). Μετά το Πάσχα (20 Απριλίου), η Θεία Λειτουργία τελείται καθημερινά (Κυριακή βράδυ με Πέμπτη βράδυ) στις 12:00 τα μεσάνυχτα. Σημείωση: Το βράδυ της Παρασκευής και το βράδυ του Σαββάτου ΔΕΝ τελείται αγρυπνία αφού η Θεία Λειτουργία τελείται το πρωΐ του Σαββάτου και της Κυριακής αντίστοιχα.
- Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Πιτυδιώτου παρά τον Άγιο Επιφάνιο Σολέας: Ησυχαστική αγρυπνία τις πιο κάτω μέρες
- Παρασκευή προς Σάββατο 4 προς 5 Απριλίου (Ακάθιστος Ύμνος)
- 9:00 μ.μ. – 10:30 μ.μ.: Ακάθιστος Ύμνος.
- 10:30 μ.μ. – 11:00 μ.μ.: Κομποσχοίνι (μόνος ο καθένας προσεύχεται σιωπηλά και νοερά με την ευχή Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με και το Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς).
- 11:00 μ.μ. – ~12:00 π.μ. (μεσάνυχτα): Διαβαστός όρθρος της ακολουθίας της ημέρας, ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως και ακολούθως η Δοξολογία. Κατα την διάρκεια αυτή οι ιερείς μνημονεύουν στην Αγία Πρόθεση ονόματα ζώντων και κεκοιμημένων Ορθοδόξων αδελφών μας.
- ~12:00 π.μ. (μεσάνυχτα): «Ευλογημένη η Βασιλεία…». Έναρξη Θείας Λειτουργίας.
- Τρίτη προς Τετάρτη 29 προς 30 Απριλίου (Αποστόλου Ιακώβου, αδελφού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου)
- 8:30 μ.μ. – 9:00 μ.μ.: Μικρό Απόδειπνο – Χαιρετισμοί.
- 9:00 μ.μ. – 11:00 μ.μ.: Μόνος ο καθένας προσεύχεται σιωπηλά και νοερά με την ευχή Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με και το Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς.
- 11:00 μ.μ. – ~12:00 π.μ. (μεσάνυχτα): Διαβαστός όρθρος της ακολουθίας της ημέρας και μετά την Δοξολογία η ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως. Κατα την διάρκεια αυτή οι ιερείς θα μνημονεύουν στην Αγία Πρόθεση ονόματα ζώντων και κεκοιμημένων Ορθοδόξων αδελφών μας.
- ~12:00 π.μ. (μεσάνυχτα): «Ευλογημένη η Βασιλεία…». Έναρξη Θείας Λειτουργίας.
- Παρασκευή προς Σάββατο 4 προς 5 Απριλίου (Ακάθιστος Ύμνος)
Γ΄ Κυριακή των Νηστειών – Σταυροπροσκυνήσεως (Συλλογή κειμένων και ομιλιών)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ τρίτῃ τῶν Νηστειῶν, τὴν Προσκύνησιν ἑορτάζομεν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ
Τὸν Σταυρὸν γῆ σύμπασα προσκυνησάτω,
Δι’ οὗ περ ἔγνωκε σὲ προσκυνεῖν, Λόγε.
Τῇ αὐτοῦ δυνάμει, Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ ἡμᾶς τῶν τοῦ πονηροῦ διαφύλαξον ἐπηρειῶν, καὶ τὰ θεῖά σου Πάθη, καὶ τὴν ζωηφόρον Ἀνάστασιν προσκυνῆσαι ἀξίωσον, τὸ τεσσαρακονθήμερον εὐμαρῶς διανύσαντας στάδιον, καὶ ἐλέησον ἡμᾶς ὡς μόνος ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος.

«Σταυρὸν Χριστοῦ τὸν τίμιον, σήμερον προτεθέντα, ἰδόντες προσκυνήσωμεν, καὶ πιστῶς εὐφρανθῶμεν, κατασπαζόμενοι πόθῳ, τὸν ἐν τούτῳ θελήσει, σταυρωθέντα αἰτούμενοι, Κύριον ἀξιῶσαι, πάντας ἡμᾶς, τὸν Σταυρὸν τὸν τίμιον προσκυνῆσαι, καὶ φθάσαι τὴν Ἀνάστασιν, πάντας ἀκατακρίτως.»
Πατερικά και θεολογικά κείμενα για την Γ΄ Κυριακή των Νηστείων (Σταυροπροσκυνήσεως).