1. Ἐκεῖνος ποὺ ζητάει καὶ χτυπάει τὴ θύρα καὶ ζητάει μέχρι τέλους, σύμφωνα μὲ τὸ λόγο τοῦ Κυρίου, ἐπιτυγχάνει τὰ αἰτήματά του. Γιατὶ εἶναι ἀψευδὴς Ἐκεῖνος, ποὺ εἶπε• «Κάθε τι ποὺ θὰ μοῦ ζητήσετε στὴν προσευχὴ μὲ πίστη, θὰ τὸ λάβετε». Ἄν, ἀκόμη καὶ ἕνα ποτήρι νερὸ κρῦο ποὺ δίνουμε, δὲν μένει χωρὶς μισθό, πόσο περισσότερο δὲν θὰ δώσει ὁ Θεὸς ὅ,τι ὑποσχέθηκε σ’ ἐκείνους, ποὺ εἶναι προσηλωμένοι σ’ Αὐτὸν μέρα καὶ νύκτα καὶ Τὸν παρακαλοῦν;

2. Σ’ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι “ἔρχεται μέρα ποὺ καὶ μῖσος ἔχω κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ μου κ.ἀ.π. χωρὶς νὰ τὸ θέλω”, πρέπει νὰ εἰπωθοῦν τὰ ἑξῆς: Ὅλος ὁ ἀγώνας καὶ ἡ ἐπιμέλεια τοῦ ἀνθρώπου ἄς εἶναι ν’ ἀντιστέκεται στὸν πονηρὸ καὶ στοὺς πονηροὺς λογισμούς. Καὶ ὅπως τὸ σίδερο καθαρίζεται ὅταν πυρώνεται καὶ σφυροκοπιέται, ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ καθαρίζεται ἀπὸ κάθε πάθος καὶ κάθε ἁμαρτία ὅταν πυρώνεται καὶ χτυπιέται ἀπὸ τὸ ἀγαθὸ Πνεῦμα μὲ τ’ Ἄχραντα Μυστήρια.

3. Ὅπως τὸ σιτάρι, ποὺ εἶναι σπαρμένο στὸ ἴδιο χωράφι, δίνει διαφορετικοῦ μεγέθους στάχυα. Μαζεύεται ὅμως κι’ ἀποθηκεύεται στὴν ἴδια ἀποθήκη. Ἔτσι καὶ στὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν θὰ ὑπάρχει διαφορὰ στὴ δόξα ἐκείνων ποὺ θ’ ἀναστηθοῦν, ἀνάλογα μὲ τὴ μέθεξη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ θὰ ἔχει κατοικήσει σ’ αὐτοὺς ἀπὸ τούτη τὴ ζωή. Αὐτὸ φανερώνει καὶ τὸ «Ἀστέρι ἀπὸ ἀστέρι διαφέρει στὴ λάμψη», ποὺ γράφει ὁ Ἀπόστολος.

4. Τοῦτο μόνο νὰ φροντίζει ὁ καθένας μας, ἀφοῦ γεννηθεῖ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, νὰ ξεπλυθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ποὺ βρίσκεται μέσα του. Καὶ ἐν συνεχεία νὰ προχωρεῖ πρὸς τὴν τελειότητα μὲ συνεργὸ πάντοτε τὴ χάρη τοῦ Κυρίου.

5. Ὁ Κύριος δὲν δίνει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τὴ χάρη του γιὰ νὰ περιπέσει κανεὶς σὲ ἁμαρτίες. Οἱ ἄνθρωποι μόνοι τους γίνονται αἴτιοι τῶν κακῶν στοὺς ἑαυτούς τους, γιατί δὲν ἀκολουθοῦν τὴ Χάρη καὶ κυριεύονται ἀπὸ τὸν σατανᾶ. Έξ ἄλλου, ἄν δὲ δώσει ὁ ἄνθρωπος ἀφορμὴ στὸ σατανᾶ, δὲν μπορεῖ αὐτὸς νὰ κυριαρχήσει πάνω του μὲ τὴ βία. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο κανεὶς δὲν εἶναι μὲ βεβαιότητα τοῦ Χριστοῦ ἤ τοῦ σατανᾶ. Ἀλλά, ἄν παραμείνει μὲ τὴ χάρη ὥς τὸ τέλος, πηγαίνει μὲ τὸ μέρος τοῦ Χριστοῦ, διαφορετικὰ πηγαίνει μὲ τὸ σατανά. Γιατί, ἄν εἴτε ὁ Κύριος εἴτε ὁ σατανᾶς ἐπαίρναν μαζὶ τους τὸν ἄνθρωπο μὲ τὴ βία, αὐτὸς δὲ θὰ ἦταν αἴτιος οὔτε στὴν κόλαση νὰ ριχτεῖ, οὔτε τὸν Παράδεισο νὰ κερδίσει.

1. Νομίζω ὅτι, ὅταν ὁ διάβολος εἶδε τὴν προπτωτικὴ δόξα τοῦ Ἀδὰμ νὰ λάμπει ἐξ ἴσου στὸ πρόσωπο τοῦ Μωϋσῆ, θὰ πληγώθηκε πολύ, βλέποντας σ’ αὐτὸ τὴν ἀπόδειξη γιὰ τὴν κατάργηση τῆς βασιλείας του. «Ὁ θάνατος βασίλεψε ἀπὸ τὸν Ἀδὰμ μέχρι τὸν Μωϋσῆ, ἀκόμη καὶ σ’ αὐτούς, ποὺ δὲν ἁμάρτησαν», γράφει ὁ Ἀπόστολος. Γιατὶ μοῦ φαίνεται ὅτι τὸ λαμπρὸ πρόσωπο τοῦ Μωϋσῆ ἦταν τύπος καὶ ὑπόδειγμα τοῦ πρώτου ἀνθρώπου, ποὺ ἔπλασε ὁ Θεός. Αὐτὴ λοιπὸν τὴ λαμπρότητα τὴ φοροῦν ἀπὸ τώρα οἱ ἀληθινοὶ Χριστιανοί. Ὁπότε καταργεῖται μέσα τους ὁ θάνατος, δηλ. τὰ πάθη ἀτιμίας, ἐπειδὴ καθίστανται ἀνενέργητα, καθὼς οἱ ψυχές τους ἐλλάμπονται (=φωτίζονται) ἀπὸ τὴ λαμπρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μ’ αἴσθηση καὶ πληρότητα. Κατὰ δὲ τὴν ἀνάσταση θὰ καταργηθεῖ τελείως ὁ θάνατος!!!

2. Ὁ διάβολος ἐξαπάτησε τὸν Ἀδὰμ μὲ τὴ γυναίκα, δηλ. μὲ κάτι ὅμοιό του, καὶ τοῦ ἀφαίρεσε τὴ λαμπρότητα μὲ τὴν ὁποία τὸν εἶχε ντύσει ὁ Θεός. Κι’ ἔτσι βρέθηκε γυμνὸς καὶ εἶδε τὴν ἀσχημοσύνη του, τὴν ὁποία προτύτερα δὲν ἔβλεπε, ἐπειδὴ δὲν εἶχε τὸ φρόνημα νὰ ἐντρυφᾶ στὰ οὐράνια κάλλη. Γιατὶ μετὰ τὴν παράβαση τὰ νοήματά του ἔγιναν γήϊνα καὶ χαμηλά… Γι’ αὐτὸ καὶ τοῦ κλείστηκε ὁ Παράδεισος. Εἶναι κάτι ποὺ συμβαίνει σέ κάθε ψυχή. Τί; Γύρω ἀπὸ τὴν καρδιά ἁπλώνεται τὸ κάλυμμα τοῦ σκότους —τὸ κοσμικὸ πνεῦμα— ποὺ δὲν ἀφήνει οὔτε τὸ νοῦ νὰ πλησιάσει τὸ Θεό, οὔτε τὴν ψυχὴ νὰ προσευχηθεῖ ἤ νὰ πιστέψει ἤ ν’ ἀγαπήσει τὸν Κύριο, ὅπως πρέπει. Ἔτσι ἡ πείρα μᾶς δίδαξε ὅτι, ὅπου ὑπάρχει ἐπίμονη προσευχή, ἐκεῖ ὑπάρχει καὶ ὁρμητικὴ ἐπίθεση τῶν ὀργάνων τοῦ σκότους.

3. Ραβδί παιδαγωγικὸ εἶναι ὁ ἄρχοντας τοῦ κόσμου τούτου σ’ ἐκείνους ποὺ εἶναι πνευματικὰ νήπια. Σ’ αὐτοὺς προξενεῖ μεγάλη δόξα καὶ περισσότερη τιμὴ μὲ τὶς θλίψεις καὶ τοὺς πειρασμούς. Ἀπ’ αὐτὰ δηλαδὴ ἀποκτοῦν αὐτοὶ καὶ τὴν τελειότητα. Στὸν ἑαυτό του ὅμως ἑτοιμάζει περισσότερη καὶ σκληρότερη κόλαση. Μέσω τοῦ διαβόλου οἰκονομεῖται ἕνα πολύ μεγάλο Θεῖο σχέδιο καὶ ὅπως εἶπε κάποιος, τὸ κακὸ συνεργεῖ στὸ ἀγαθό, μὲ ὄχι βέβαια καλὴ προαίρεση. «Σ’ αὐτοὺς ποὺ ἀγαποῦν τὸ Θεό, ὅλα συνεργοῦν στὸ ἀγαθό», λέει καὶ ὁ Ἀπόστολος.

4. Ἐπειδὴ καὶ ὁ διάβολος εἶναι δοῦλος καὶ κτίσμα τοῦ Θεοῦ, δὲν πειράζει κατὰ τὴν κρίση του, οὔτε ἐπιφέρει θλίψεις ὅσο θέλει, άλλ’ ὅσο τοῦ ἐπιτρέψει ὁ Θεὸς νὰ παραχωρήσει. Γιατὶ ὁ Κύριος γνωρίζει τὶς δυνάμεις τοῦ καθένα μας καὶ ἀνάλογα παραχωρεῖ τὴ δοκιμασία. Τοῦτο μᾶς βεβαιώνει καὶ ὁ Ἀπόστολος, λέγοντας «Ὁ Θεὸς κρατάει τὶς ὑποσχέσεις του καὶ δὲν θ’ ἀφήσει νὰ δοκιμάσετε πειρασμό, ποὺ νὰ ξεπερνάει τὶς δυνάμεις σας, ἀλλά, ὅταν ἔρθει ὁ πειρασμός, θὰ δώσει μαζὶ καὶ τὴ διέξοδο, ὥστε νὰ μπορέσετε νὰ τὸν ὑπομείνετε».

1. Τὸ ἔργο τῆς προσευχῆς, ὅταν γίνεται ὅπως πρέπει, εἶναι άνώτερο ἀπὸ κάθε ἀρετὴ καὶ ἐντολή. Μαρτυρεῖ γι’ αὐτὸ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος• «Μάρθα, Μάρθα, μεριμνᾶς καὶ ἀγωνιᾶς γιὰ τόσα πολλά, ἐνῶ ἕνα μόνο χρειάζεται (=ἡ συνομιλία μὲ τὸν Θεὸ). Ἡ Μαρία ἔκανε τὴν καλὴ ἐκλογή, ποὺ δὲν θὰ τῆς ἀφαιρεθεῖ ποτέ». Αὐτὸ τὸ εἶπε γιὰ νὰ προτάξει τὸ μεγαλύτερο ἀπὸ τὸ μικρότερο. Τὸ ἴδιο καὶ oἱ Ἀπόστολοι, ἐνῶ στὴν ἀρχὴ ὑπηρετοῦσαν στὰ Τραπέζια τῶν πιστῶν, κατόπιν προέκριναν ν’ ἀφιερωθοῦν στὴν προσευχὴ καὶ τὸ κήρυγμα τοῦ Θείου Λόγου.

2. Ἐκείνους ποὺ πειθαρχοῦν στὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, τοὺς συνοδεύουν τὰ ἑξῆς σημάδια: στεναγμοί, σκυθρωπότητα, ήσυχία, προσευχή, σιωπή, ἐπιμονή, ἀγρυπνία, νηστεία, ἐγκράτεια, πραότητα, μακροθυμία, ἀδιάλειπτη προσευχή, μελέτη τῶν Θ. Γραφῶν, πίστη, ταπείνωση, φιλαδελφία, ὑποταγή, κόπος, κακοπάθεια, ἀγάπη, καλωσύνη, κοσμιότητα, φῶς, ποὺ εἶναι ὁ Κύριος. Ἐκείνων ποὺ δὲν παράγουν καρπὸ ζωῆς σημάδια εἶναι: ἀφροντισιά, μετεωρισμός, περίεργο βλέμμα, ἀπροσεξία, γογγυσμός, κουφότητα, πολυφαγία, ὀργὴ, θυμός, καταλαλιά, ἔπαρση, ἀκαιρολογία, ἀπιστία, ἀκαταστασία, λησμοσύνη, ταραχή, αἰσχροκέρδεια, φιλαργυρία, ἄκαιρο γέλιο, ἐπιδίωξη δόξας καὶ σκότος, ποὺ εἶναι ὁ σατανᾶς.

3. Κατὰ Θεία Οἰκονομία, δὲν παραπέμφθηκε εὐθὺς ὁ πονηρός στὴ γέεννα, ποὺ μόνος του διάλεξε, ἀλλὰ ἀφέθηκε γιὰ δοκιμασία καὶ ἔλεγχο τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ αὐτεξουσίου του. Καὶ αὐτὸ γιὰ νὰ κάνει χωρὶς νὰ τὸ θέλει πιὸ ἄξιους μὲ τὴν ὑπομονή τους τοὺς Ἁγίους καὶ νὰ γίνει γι’ αὐτοὺς αἴτιος μεγαλύτερης δόξας, τὸν ἑαυτό του δὲ νὰ κάνει ἀξιώτερο τῆς κολάσεως.

4. Ἀφοῦ ἐξαπάτησε ὁ διάβολος τὸν Ἀδὰμ καὶ κυριάρχησε πάνω του, τοῦ ἀφαίρεσε τὴν ἐξουσία καὶ ὀνομάστηκε ὁ ἴδιος «ἄρχοντας τοῦ κόσμου τούτου»… Ἄρχοντας ὅμως τοῦ κόσμου τούτου καὶ κύριος τῶν ὁρατῶν ἀρχικὰ ἦταν ὁ ἄνθρωπος, ὁρισμένος ἀπὸ τὸν Κύριο. Γιατὶ οὔτε ἡ φωτιὰ τὸν ἔκαιγε, οὔτε τὸ νερὸ τὸν ἔπνιγε, οὔτε τὰ θηρία τὸν ἔτρωγαν, οὔτε καὶ τὸ φίδι τὸν ἐφόβιζε. Ἀφοῦ ὅμως ὑποχώρησε στὴν ἀπάτη τοῦ διαβόλου, παρέδωσε σ’ αὐτὸν τὴν ἀρχὴ ποὺ εἶχε. Ἀπ’ αὐτὴ τὴν αἰτία μάγοι καὶ ἀγύρτες μὲ διαβολικὴ ἐνέργεια καὶ κατὰ παραχώρηση τοῦ Θεοῦ γίνονται θαυματοποιοί. Δηλαδὴ ἐξουσιάζουν φαρμακερά φίδια καὶ ἀψηφοῦν τὸ νερὸ καὶ τὴ φωτιὰ (πυροβάτες), ὅπως οἱ σύντροφοι τοῦ Ἰαννῆ καὶ Ἰαμβρῆ, ποὺ ἀντιτάχθηκαν στὸν Μωϋσῆ, καὶ ὅπως ὁ μάγος Σίμων, ποὺ ἀντιτάχθηκε στὸν Ἀπόστολο Πέτρο…

1. Ἐκεῖνος ποὺ καὶ στὴν προσευχὴ εἶναι ὀκνηρός, καὶ στὴν διακονία τῶν ἀδελφῶν νωθρὸς καὶ ἀμελής, ὀνομάζεται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο άργὸς καὶ κρίνεται άνάξιος καὶ γι’ αὐτὸ τὸ ψωμί του. «Ὁ ἀργὸς» εἶπε «οὔτε νὰ τρώει». Καὶ ἀλλοῦ• «Τοὺς ἀργοὺς τοὺς μισεῖ καὶ ὁ Θεὸς»• καὶ «Ὁ ἀργὸς οὔτε πιστός μπορεῖ νὰ εἶναι». Πρέπει λοιπὸν ὁ καθένας μας νὰ μὴ μένει ἀργὸς, γιὰ νὰ μὴ βρεθεῖ ἄκαρπος σὰν τὴ συκῆ καὶ στερηθεῖ τελείως τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν.

2. Σ’ ἐκείνους ποὺ λένε, ὅτι εἶναι ἀδύνατο νὰ φτάσουμε τὴν τελειότητα καὶ ν’ ἀπαλλαγοῦμε ὁλότελα ἀπὸ τὰ πάθη μας, τοὺς λέμε ὅτι μιλᾶνε ἀντίθετα πρὸς τὴν Ἁγία Γραφή. Ἔτσι ὁ Κύριος λέει• «Νὰ γίνετε τέλειοι, ὅπως ὁ Οὐράνιος Πατέρας σας εἶναι τέλειος». Ἴδιο νόημα ἔχουν καὶ τὰ λόγια τοῦ Ἀποστόλου• «Γιὰ νὰ παρουσιάσομε κάθε ἄνθρωπο τέλειο, σύμφωνο μὲ τὸ πρότυπο τοῦ Χριστοῦ». Ἔτσι δὲν μᾶς κυριεύει ἡ ὑπερηφάνεια, διότι τρέχομε πρὸς τὸ τέρμα τῆς τελειότητας, συνεχίζοντας σ’ ὅλη μας τὴ ζωὴ ἀδιάκοπο καὶ ἐντατικὸ ἀγῶνα.

3. Ἐκείνους ποὺ νομίζουν ἀδύνατη αὐτήν τὴν τελειότητα, ποὺ συντελεῖται μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ ποὺ εἶναι «ἡ καινὴ κτίσις» τῆς καθαρῆς καρδιᾶς, ὁ Ἀπόστολος τοὺς παρομοιάζει μ’ ἐκείνους τοὺς Ἑβραίους ποὺ δὲν ἀξιώθηκαν νὰ μποῦνε στὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας, λόγω τῆς ἀπιστίας τους, καὶ γι’ αὐτὸ ἄφησαν τὰ κόκκαλά τους στὴν ἔρημο. Ἡ ἀπαλλαγή μας ἀπὸ τὰ πάθη εἶναι ἡ ἀληθινὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἀπόστολος μᾶς συνιστᾶ• «Προσέχετε, ἀδελφοὶ μου, μήπως κανείς ἀπὸ σᾶς ἔχει πονηρὴ καρδιά, γεμάτη ἀπιστία, καὶ ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ». Μὲ τὴ λέξη «ἀπομακρυνθεί» δὲν ἐννοεῖ τὴν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὴν ἀπιστία στὶς ὑποσχέσεις Του. Μ’ αὐτὴ τὴν ἀπιστία κυριεύτηκαν οἱ Ἑβραῖοι καὶ δὲν μπῆκαν στὴ γῆ τῆς Ἐπαγγελίας. Ἄς φροντίσουμε λοιπὸν νὰ μποῦμε σ’ ἐκείνη τὴν ἀνάπαυση. Καὶ ποιά εἶναι ἡ ἀληθινὴ ἀνάπαυση τῶν Χριστιανῶν, παρὰ ἡ ἀπολύτρωση ἀπὸ τ’ ἁμαρτωλὰ πάθη καὶ ἡ ἐνεργὸς κατοίκηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στὴν καθαρὴ καρδιά μας; Ὁ Ἀπόστολος λέει• «Πόσο περισσότερο τὸ αἷμα τοῦ Ἰησοῦ θὰ καθαρίσει τὴ συνείδησή μας ἀπὸ τὰ ἔργα, ποὺ ὁδηγοῦν στὸ θάνατο…».

1. Ὁ παραδομένος στὴν ἁμαρτία θεωρεῖ φυσικά τὰ παρά φύση πάθη, δηλαδὴ τὴν ἀσέλγεια, τὴν πορνεία, τὴν πλεονεξία, τὸ μῖσος, τὴ δολιότητα καὶ τὰ κάνει μ’ ἀπόλαυση καὶ ἡδονή. Ὁμοίως καὶ ὁ ἀληθινός Χριστιανός πραγματοποιεῖ σὰν φυσικές ὅλες τὶς ἀρετὲς δηλαδὴ τὴν ἀγάπη, τὴν εἰρήνη, τὴν ὑπομονή, τὴν πίστη, τὴν ταπείνωση μὲ μεγάλη ἀπόλαυση καὶ ἡδονή, ἄκοπα κι’ εὔκολα. Καὶ δὲ μάχεται πλέον ἐναντίον τῶν παθῶν τῆς κακίας, γιατί λυτρώθηκε τελείως καί δέχθηκε στὴν καρδιά τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ τὴν εἰρήνη καὶ ἀγαλλίαση τοῦ Χριστοῦ μας, μὲ τὸν Ὁποῖον ἔγινε «ἕνα πνεῦμα».

2. Ὅσοι δὲν μποροῦν νὰ ἐπιδοθοῦν στὸ ἔργο τῆς προσευχῆς, αὐτοὶ ἄς ἀναλαμβάνουν διάφορα διακονήματα τῆς μονῆς μ’ εὐλάβεια καὶ χαρά, ὁπότε τὸ ἔργο τους θὰ γίνεται εὐσπρόσδεκτο ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ δὲν θὰ χάσουν τὸ μισθό τους.

3. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε: «Ὅποιος δώσει σέ κάποιον ἕνα ποτήρι κρύο νερό, μόνον ἐπειδὴ εἶναι μαθητής μου, σᾶς βεβαιώνω, ὅτι δὲν θὰ χάσει τὸ μισθό του». Καὶ πάλι• «Ἐφόσον τὸ κάνετε σ’ ἕναν ἀπ’ αὐτούς, σ’ ἐμένα τὸ κάνετε». Μόνον ὅ,τι γίνεται, νὰ γίνεται γιατί τὸ θέλει ὁ Θεὸς καὶ ὄχι γι’ ἀνθρώπινη δόξα. Καὶ κατηγορώντας ἐκείνους ποὺ κάνουν τὸ καλὸ ἐπιδεικτικά, κατέληξε: «Σᾶς βεβαιώνω, ὅτι δὲν θὰ πάρουν ἄλλη ἀνταμοιβή…».

4. Ἡ ἁπλότητα πρίν ἀπ’ ὅλα καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ ἑνὸς πρός τὸν ἄλλο, ἡ χαρὰ καὶ ἡ ταπείνωση νὰ εἶναι σὰν θεμέλιο στὴν ἀδελφότητα, γιὰ νὰ μήν ὑπερηφανευόμαστε καὶ γογγύζουμε ὁ ἕνας κατὰ τοῦ ἄλλου. Ὁ προσευχόμενος ἀδιαλείπτως νὰ μήν ὑπερηφανεύεται καὶ ὁ διακονῶν νὰ μὴ γογγύζει κατὰ τοῦ σχολάζοντας στὴν προσευχή.

5. Τότε γίνεται τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ πάνω στὴ γῆ ὅπως στὸν Οὐρανό, ὅταν -ὅπως εἴπαμε- δὲν ὑπερηφανευόμαστε ὁ ἕνας κατὰ τοῦ ἄλλου. Καὶ ὅταν χωρὶς ζηλοτυπία, μὲ ἀπλότητα, ἀγάπη, εἰρήνη καὶ χαρά εἴμαστε ἑνωμένοι μεταξύ μας καὶ θεωροῦμε τὴν προκοπὴ τοῦ πλησίον σὰν δική μας, καὶ τὶς ἐλλείψεις του σὰν δική μας ζημία.

1. Ὁ θεῖος Ἀπόστολος διδάσκει νὰ προσευχόμαστε ἀδιαλείπτως καὶ νὰ ἐπιμένουμε στὴν προσευχή. Ὁ Κύριος ἐπίσης μ’ ἐκεῖνο ποὺ εἶπε• «Πόσο περισσότερο ὁ Θεὸς θ’ ἀποδώσει τὸ δίκαιο σ’ ἐκείνους ποὺ Τὸν παρακαλοῦν νύχτα—μέρα;». Καὶ μὲ τό: «Ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε». Πρέπει λοιπὸν πάντοτε νὰ προσευχόμαστε καὶ νὰ μὴ ραθυμοῦμε. Πρέπει νὰ ξέρουμε ὅμως, ὅτι ὁ πονηρός φέρνει πολλὰ ἐμπόδια στὴν ἐπίμονη προσευχή. Δηλαδὴ ὕπνο, ἀκηδία, βάρος τοῦ σώματος, ἐκτροπή λογισμῶν, ἀκαταστασία νοῦ, ἀτονία κ.λ.π. Ἔπειτα θλίψεις καὶ ἐξεγέρσεις τῶν πονηρῶν πνευμάτων, ποὺ πολεμοῦν σφοδρὰ ἐναντίον μας καὶ ἐμποδίζουν νὰ πλησιάσει τὸ Θεὸ ἡ θεοφιλὴς ψυχή, ποὺ τὸν ζητάει ἀκατάπαυστα…

2. Πολύ λίγο μπορεῖ νὰ μᾶς ώφελήσει ἡ προσευχή, ποὺ δὲν στολίζεται μὲ τὴν ταπεινοφροσύνη, τὴν ἀγάπη, τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν ἀγαθότητα. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ κάθε έργασία καὶ κόπο, ποὺ κάνομε γιὰ χάρη τῆς ἀρετής. Ἄν δὲν δοῦμε• ὅτι έχομε μέσα μας τοὺς καρποὺς τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης, τῆς χαρᾶς, τῆς ἁπλότητας, τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς πραότητας, τῆς ἀπουσίας προσποιήσεως, τῆς ὀρθῆς πίστεως, τῆς μακροθυμίας, τῆς εὐπροσηγορίας, δὲν ὡφεληθήκαμε διόλου ἀπὸ τοὺς κόπους, ποὺ κάνομε γιὰ κάθε ἀρετή.

Ὥστε αὐτοί, ποὺ δὲν βλέπουν μέσα τους αὐτοὺς τοὺς καρπούς, δὲν διαφέρουν διόλου ἀπὸ τὶς πέντε μωρές παρθένες. Οἱ ὁποῖες, ἐπειδὴ δὲν εἶχαν ἀπ’ αὐτὸν τὸν κόσμο• μέσα στὶς καρδιές τους τὸ πνευματικὸ λάδι, δηλαδὴ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὀνομάστηκαν μωρές καὶ ἀποκλείσθηκαν μὲ ἀξιοθρήνητο τρόπο ἀπ’ τὸν βασιλικὸ νυμφῶνα, χωρὶς νὰ ὡφεληθοῦν καθόλου ἀπὸ τὸν κόπο τῆς παρθενίας. Ὅπως ὅταν καλλιεργοῦμε τὸ ἀμπέλι, ὅλη ἡ ἐπιμέλεια καὶ ὁ κόπος γίνεται γιὰ νὰ πάρουμε σταφύλια. Ἔτσι, ἄν μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ Πνεύματος δὲ δοῦμε μέσα μας καρποὺς ἀγάπης, εἰρήνης, χαρᾶς κ.λ.π., τότε ἀποδεικνύεται περιττός ὁ κόπος τῆς παρθενίας, τῆς προσευχῆς, τῆς ψαλμωδίας, τῆς νηστείας καὶ τῆς ἀγρυπνίας. Ἄν τώρα κάποιος, ἀπὸ ἐλλειψη γνώσεως, τὴν ἐργασία καὶ τὸν κόπο του τὰ νομίζει καρποὺς τοῦ Πνεύματος, ἄς ξέρει ὅτι ἐξαπατάει καὶ παραπλανάει τὸν ἑαυτό του. Καὶ ἔτσι τὸν στερεῖ ἀπὸ τοὺς μεγάλους πράγματι καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

1. Κορωνίδα καὶ ξεκίνημα γιὰ τὴν ἀπόκτηση κάθε ἀρετῆς εἶναι ἡ ἐπίμονη προσευχή. Τότε ὁ Θεός μᾶς δίνει τὴ βοήθειά Του. Κατὰ τὴν προσευχὴ στοὺς ἀξίους γίνεται μετάδοση τῆς μυστικῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀκούει στὸ ὄνομα, εὐφροσύνη!… «Ἔδωσες, λέει ὁ Ψαλμωδός, εὐφροσύνη στὴν καρδιά μου». Καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέει: «Ἡ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βρίσκεται μέσα σας». Τὸ νὰ βρίσκεται μέσα μας ἡ βασιλεία τί ἄλλο σημαίνει, παρά ὅτι ἡ οὐράνια εὐφροσύνη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος φανερώνεται μ’ ἐνέργεια στὶς ἄξιες ψυχὲς; Γιατὶ οἱ ἄξιες ψυχές, μὲ τὴν ἐνεργὸ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀπὸ ἐδῶ ἤδη δέχονται τὸν ἀρραβῶνα καὶ προγεύονται τῆς χαρᾶς καὶ πνευματικῆς εὐφροσύνης, ποὺ ἀπολαμβάνουν οἱ ἅγιοι στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Κάτι ἀντίστοιχο ἐννοεῖ καὶ ὁ Θ. Ἀπόστολος, ποὺ λέει• «Ὁ Θεὸς μᾶς παρηγορεῖ στὶς θλίψεις μας, γιὰ νὰ μποροῦμε καὶ μεῖς νὰ παρηγοροῦμε ὅσους περνοῦν κάθε εἴδους θλίψεις, μὲ τὴν παρηγορία ποὺ παίρνουμε οἱ ἴδιοι ἀπὸ τὸ Θεὸ». Ἀλλὰ καὶ τὸ ρητό: «Ἡ καρδιά μου καὶ ἡ σάρκα μου ἀναγάλλιασαν στὴν παρουσία τοῦ ζῶντος Θεοῦ.» καὶ τὰ ὅμοια, ὑπαινίσσονται τὴν ἐνεργὸ εὐφροσύνη καὶ παρηγορία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

2. Ὅσο μεγαλύτερο ἀπὸ τ’ ἄλλα εἶναι τὸ ἔργο τῆς προσευχῆς, τόσο περισσότερο τὸ πολεμάει ὁ σατανᾶς. Γι’ αὐτὸ ὁ προσευχόμενος χρειάζεται πολλὴ νήψη (=προσοχή) καὶ νὰ παρουσιάζει κάθε μέρα περισσότερους καρποὺς ἀγάπης καὶ ταπεινοφροσύνης καὶ ἁπλότητας καὶ ἀγαθότητας καθὼς θὰ παραμένει καρτερικὰ στὴν προσευχή. Οἱ καρποί αὐτοὶ θὰ κάνουν φανερή τὴν προκοπή του στὰ Θεία καὶ θὰ παρακινοῦν τοὺς ἄλλους στὸν ἴδιο ζῆλο.

1. Πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι οἱ ἀρετὲς εἶναι δεμένες μεταξύ τους ἀποτελώντας μιὰ ἱερή ἁλυσίδα. Ἔτσι ἡ προσευχὴ ξεκινάει ἀπό τὴν ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη ἀπὸ τὴ χαρά. Ἡ χαρὰ ἀπὸ τὴν πραότητα. Ἡ πραότητα ἀπὸ τὴν ταπεινοφροσύνη. Ἡ ταπεινοφροσύνη ἀπὸ τὴ διακονία. Ἡ διακονία ἀπὸ τὴν ἐλπίδα. Ἡ ἐλπίδα ἀπὸ τὴν πίστη. Ἡ πίστη ἀπὸ τὴν ὑπακοή. Ἡ ὑπακοὴ ἀπὸ τὴν ἁπλότητα. Ἐπίσης καὶ οἱ κακίες εἶναι ἁλυσίδα μεταξύ τους: Τὸ μῖσος ἀπὸ τὸ θυμό. Ὁ θυμός ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια. Ἡ ὑπερηφάνεια ἀπὸ τὴν κενοδοξία. Ἡ κενοδοξία ἀπὸ τὴν ἀπιστία. Ἡ ἀπιστία ἀπὸ τὴ σκληροκαρδία. Ἡ σκληροκαρδία ἀπὸ τὴν ἀμέλεια. Ἡ ἀμέλεια ἀπὸ τὴ χαύνωση. Ἡ χαύνωση ἀπὸ τὴν ὀλιγωρία. Ἡ ὀλιγωρία ἀπὸ τὴν ἀκηδία (=ἀφροντισιά). Ἡ ἀκηδία ἀπὸ τὴν ἀνυπομονησία. Καὶ τέλος ἡ ἀνυπομονησία ἀπὸ τὴ φιληδονία.

2. Ὁ,τιδήποτε καλὸ κάνει ὁ ἄνθρωπος; ὁ πονηρὸς θέλει νὰ τὸ λερώνει μὲ τὰ δικά του σπέρματα. Δηλαδὴ μὲ τὴν κενοδοξία, τὴν οἴηση, τὸ γογγυσμό, οὕτως ὥστε τὸ καλὸ νὰ μὴ γίνεται πρὸς δόξαν Θεοῦ ἤ μὲ προθυμία. Ὁ Ἄβελ π.χ. πρόσφερε στὸ Θεὸ θυσία ἀπὸ τὰ λιπαρά μέρη καὶ ἀπὸ τὰ πρωτότοκα πρόβατα. Ἐπίσης καὶ ὁ Κάϊν πρόσφερε δώρα ἀπὸ τοὺς καρποὺς τῆς γής, ἀλλὰ ὄχι ἀπὸ τὰ πρῶτα. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς δέχθηκε τὴ θυσία τοῦ Ἄβελ καὶ δὲν δέχθηκε τὰ δῶρα τοῦ Κάϊν. Ἀπ’ αὐτὸ μαθαίνουμε ὅτι ἕνα καλό, ἄν τὸ κάνουμε μὲ ἀμέλεια ἤ καταφρονητικά ἤ γιὰ κάτι ἄλλο καὶ ὄχι γιὰ τὸ Θεό, δὲν γίνεται εὐπρόσδεκτο ἀπὸ τὸ Θεό.

1. «Ἡ ἀγάπη ὅλα τὰ δέχεται, ὅλα τὰ ὑπομένει• ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ξεπέφτει», λέει ὁ Ἀπόστολος. Ἡ τέλεια ἀγάπη δὲν ὑπόκειται οὔτε σέ πτώση, οὔτε σέ πάθος, ἀλλὰ εἶναι τέτοια, ὥστε καὶ οἱ γλώσσες τῶν Ἀγγέλων καὶ ἡ προφητεία καὶ ὅλη ἡ γνώση καὶ τὰ χαρίσματα τῶν ἰαμάτων εἶναι μηδέν, ὅταν συγκριθοῦν μ’ ἐκείνη.

Ἔτσι πρέπει καὶ οἱ προεστῶτες ὄχι ἀπὸ θυμὸ καὶ ὑψηλοφροσύνη, οὔτε γιὰ ἐκδίκηση, νὰ τιμωροῦν τοὺς ἀδελφοὺς ἐκείνους, ποὺ ἔχουν ἀνάγκη παιδεύσεως, ἀλλὰ μὲ σπλάχνα οἰκτιρμῶν καὶ μὲ σκοπὸ τὴν πνευματική τους ὠφέλεια καὶ διόρθωσή τους.

2. Περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο νὰ ἐπιδιώκουμε τὸ φόβο τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἱερὴ ἀγάπη, ἡ ὁποία ἔρχεται μέσα μας μὲ τὴ χάρη καὶ τὴ δωρεά τοῦ Χριστοῦ μας. Ἀπὸ αὐτὴ εὔκολα φθάνουμε στὴν πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπη. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι γυμνός ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὸ φόβο τοῦ Θεοῦ, τότε κυνηγάει τὴ δόξα καὶ τὸν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλὰ τότε λέει ὁ Κύριος «Πῶς μπορεῖτε νὰ πιστεύετε σεῖς ποὺ δέχεσθε δόξα ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλο καὶ δὲν ζητᾶτε τὴ δόξα ἀπὸ τὸν Θεὸ μόνον;».

3. Πρέπει διαρκῶς ὁ νοῦς μας —χωρὶς περισπασμό— νὰ χρονίζει στὴν ἀγάπη καὶ μνήμη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν εὐχή. Ἀπ’ αὐτὰ γεννιοῦνται ἡ πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπη, ἡ ἁπλότητα, ἡ πραότητα, ἡ ταπείνωση, ἡ ἀκεραιότητα, ἡ ἀγαθότητα καὶ ἡ προσευχή. Ὁ διάβολος ἀγωνίζεται νὰ ἀπομακρύνει τὸ νοῦ μας ἀπὸ τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ, τὸ φόβο καὶ τὴν ἀγάπη Του, μὲ λογῆς – λογῆς γήϊνα δολώματα.

Ὁ πατριάρχης Ἀβραάμ, ὅταν συνάντησε τὸν ἱερέα τοῦ Θεοῦ Μελχισεδέκ, τοῦ ἔδωσε τὰ καλύτερα τῶν ὑπαρχόντων του καὶ πῆρε τὴν εὐλογία του. Ἔτσι καὶ μεῖς τοὺς καλύτερους λογισμούς μας νὰ τοὺς ἀφιερώνουμε στὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀγάπη Του, ὁπότε ἀκόπως καὶ μὲ χαρά θὰ ἐκτελοῦμε τὶς ἐντολές τοῦ Κυρίου.

Ἡ ψυχή, ποὺ θέλει νὰ μείνει παρθένος καὶ νὰ ἐνωθεῖ μὲ τὸ Θεό, δὲν πρέπει ν’ ἀπομακρύνεται μόνον ἀπὸ φανερά ἁμαρτήματα, ὅπως ἡ πορνεία, ὁ φόνος, ἡ κλοπή, ἡ γαστριμαργία, ἡ κατάκριση, τὸ ψεῦδος, ἡ φυλαργυρία, ἡ πλεονεξία, καὶ τὰ ὅμοια, ἀλλὰ πολύ περισσότερο ἀπὸ τὰ ἀφανὴ καὶ κρύφια. Δηλαδὴ ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία, κενοδοξία, ἀνθρωπαρέσκεια, ὑποκρισία, φιλαρχία, δολιότητα, κακοήθεια, μῖσος, ἀπιστία, φθόνο, φιλαυτία, ὑπερηφάνεια καὶ τὰ ὅμοια. Κατὰ τὴ Γραφή, τὰ ἐσωτερικά αὐτὰ ἁμαρτήματα εἶναι ἴσα μὲ τὰ ἐξωτερικά. Γιατὶ λέει «Ὁ Κύριος διασκόρπισε ὀστᾶ ἀνθρωπαρέσκων», καὶ• «Ὁ Κύριος ἀποστρέφεται τὸν αἱμοχαρὴ καὶ δόλιο ἄνθρωπο», δείχνοντας μ’ αὐτό, ὅτι τὴ δολιότητα ὁ Κύριος τὴν ἀποστρέφεται ἴσα μὲ τὸ φόνο. Ἐπίσης λέει «γι’ ἀνθρώπους, ποὺ μιλοῦν εἰρηνικὰ στοὺς ἄλλους, μέσα τους ὅμως σχεδιάζουν κακά». Καὶ πάλι• «Μέσα στὴν καρδιά σας συλλογίζεστε πῶς νὰ διαπράξετε ἀνομίες στὴ ζωή». Καὶ «ἀλλοίμονό σας, ὅταν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι σᾶς ἐπαινοῦν», ὅταν δηλαδὴ ἐπιδιώκετε ν’ ἀκοῦτε καλά γιὰ τὸν έαυτό σας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ κρέμεστε ἀπὸ τὴ γνώμη καὶ τοὺς ἐπαίνους τους. Ἐπειδὴ, πῶς εἶναι δυνατό νὰ διαφύγετε τὴν προσοχὴ τῶν ἀνθρώπων γιὰ πάντα, ὅταν κάνετε τὸ καλό; Ἄλλωστε καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέει• «Ἔτσι νὰ λάμψει τὸ φῶς σας μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους». Καὶ προσθέτει• «Νὰ ἐπιδιώκετε νὰ πράττετε τὸ καλό γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι τὴ δική σας, οὔτε νὰ ἐπιθυμεῖτε ἀνθρώπινους ἐπαίνους». Γιατὶ «πώς μπορεῖτε νὰ ἔχετε πίστη, ἀφοῦ ἐπιζητεῖτε ὁ ἕνας τὸν ἔπαινο τοῦ ἄλλου καὶ ὄχι τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.». Καὶ ὁ Ἀπόστολος μᾶς παραγγέλλει• «Εἴτε τρώτε, εἴτε πίνετε, εἴτε ό,τιδήποτε κάνετε, ὅλα νὰ τὰ κάνετε γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.» Καὶ ὁ Θεολόγος Ἰωάννης κατατάσσει τὸ μῖσος μαζὶ μὲ τὸ φόνο, λέγοντας• «Αὐτὸς ποὺ μισεῖ τὸν ἀδελφό του εἶναι ἀνθρωποκτόνος».