Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΟΡΤΗΣ (Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
2: 2-10

Ἀδελφοί, εἰ ὁ δι᾿ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας; Ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη, συνεπιμαρτυροῦντος τοῦ Θεοῦ σημείοις τε καὶ τέρασι καὶ ποικίλαις δυνάμεσι καὶ Πνεύματος ῾Αγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ θέλησιν. Οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξε τὴν οἰκουμένην τὴν μέλλουσαν, περὶ ἧς λαλοῦμεν, διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων· «Τί ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι μιμνήσκῃ αὐτοῦ, ἢ υἱὸς ἀνθρώπου ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν; Ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους, δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν, πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ»· ἐν γὰρ τῷ «ὑποτάξαι» αὐτῷ τὰ «πάντα» οὐδὲν ἀφῆκεν αὐτῷ ἀνυπότακτον. Νῦν δὲ οὔπω ὁρῶμεν αὐτῷ τὰ «πάντα ὑποτεταγμένα»· τὸν δὲ «βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλλους ἠλαττωμένον» βλέπομεν ᾿Ιησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου «δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφανωμένον», ὅπως χάριτι Θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου. Ἔπρεπε γὰρ αὐτῷ, δι᾿ ὃν τὰ πάντα καὶ δι᾿ οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα, τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν διὰ παθημάτων τελειῶσαι.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΕΟΡΤΗΣ (Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
10: 16-21

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καὶ ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ· ὁ δὲ ἐμὲ ἀθετῶν ἀθετεῖ τὸν ἀποστείλαντά με. Ὑπέστρεψαν δὲ οἱ ἑβδομήκοντα μετὰ χαρᾶς λέγοντες· Κύριε, καὶ τὰ δαιμόνια ὑποτάσσεται ἡμῖν ἐν τῷ ὀνόματί σου. Εἶπε δὲ αὐτοῖς· Ἐθεώρουν τὸν σατανᾶν ὡς ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα. ἰδοὺ δίδωμι ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ, καὶ οὐδὲν ὑμᾶς οὐ μὴ ἀδικήσῃ. πλὴν ἐν τούτῳ μὴ χαίρετε, ὅτι τὰ πνεύματα ὑμῖν ὑποτάσσεται· χαίρετε δὲ ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύματι ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπεν· Ἐξομολογοῦμαί σοι, πάτερ, κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὅτι ἀπέκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις· ναί, ὁ πατήρ, ὅτι οὕτως ἐγένετο εὐδοκία ἔμπροσθέν σου.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας και συγγραφέας μιλά για τους πολιτικούς, την Αρχαία Ελλάδα και τη σχέση της με τη σημερινή, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Νίκο Γκάτσο – Εξηγεί γιατί θεωρεί την Ελλάδα υποανάπτυκτη χώρα και το υπερτροφικό Εγώ καταστροφή του σύγχρονου ανθρώπου.

Αιφνιδιάστηκα με την ορμή του. Αιφνιδιάστηκα με τις λάμψεις από το βλέμμα και τον συλλογισμό του. Κι όμως, κοντεύει τα ενενήντα. Κι όμως, ασταμάτητος. Κι όμως, αταλάντευτος και αγύριστος με τις απόψεις του. Και τι δεν είπε: καλαμπούρι η σημερινή, τριτοκοσμική Ελλάδα. Τσιράκι των Δυτικών ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η Τεχνητή Νοημοσύνη το τέλος της ανθρωπότητας. Ο Δαρβίνος ένα καλαμπούρι. Η ανάπτυξη της παραθαλάσσιας Αττικής ο αφανισμός μας. Το υπερτροφικό Εγώ και η πλεονεξία του σύγχρονου ανθρώπου η καταστροφή μας.Κι όμως, υπάρχει ελπίδα. Ποια; Οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου: «Στα κακοτράχαλα τα βουνά / με το σουραύλι και το ζουρνά / πάνω στην πέτρα την αγιασμένη / χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι». Ο Χρήστος Γιανναράς λοιπόν. Αν ρίξεις μια ματιά στο βιογραφικό του σε πιάνει ίλιγγος. Με σπουδές Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με σπουδές Φιλοσοφίας στη θρυλική Σορβόννη. Με σπουδές Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Βόννης. Επίτιμος διδάκτωρ σε πλείστα ξένα πανεπιστήμια. Και κοντά σε όλα αυτά, ένας σπουδαίος, διεθνώς αναγνωρισμένος «δάσκαλος» Φιλοσοφικής Ορολογίας, Πολιτικής Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας. Και ως επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια Παρισιού, Γενεύης, Λοζάνης και Κρήτης. Το συγγραφικό του έργο μισή βιβλιοθήκη. Και κοντά σε όλα αυτά οι απόψεις του, σε δικά του άρθρα, στην «Καθημερινή» επί πολλά χρόνια, προκαλούσαν ταραχή και σεισμικές δονήσεις όχι μόνο στους κύκλους της διανόησης, αλλά και σε χιλιάδες «ανώνυμους» ψαγμένους αναγνώστες. Το διά ταύτα μοιάζει με σύνθημα επαναστατικό: κόντρα σε όλους και όλα. Εντέλει συμφωνείς, διαφωνείς, ένα πράγμα καρφώνεται στο μυαλό σου: μακάρι τέτοια μυαλά , όλων των απόψεων και αποχρώσεων, να καταλάμβαναν μια μικρή, ελάχιστη μερίδα από την προσοχή μας. Η χρησιμότητα, λέει ο Γιανναράς, η μεγάλη πληγή της ανθρωπότητας. Το μη χρήσιμο, ας πούμε η σκέψη, το σκάλισμα, η επεξεργασία, μοναδική μέθοδος εξόδου από τη βαθιά κρίση της ανθρωπότητας και κάθε ατόμου ξεχωριστά!

Σκηνή 1η
Ο Χριστιανισμός

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ: Το 1993, μου έλεγε ο φίλος μου Αρης Μπίκος, είχατε πάει στην Οξφόρδη και μιλάγατε για τη συνέχεια του Ελληνισμού. Και κάποιος φοιτητής είπε: «Ποια συνέχεια; Βίαζαν τις γυναίκες οι μαύροι, οι Τούρκοι, οι πάντες». Κι εσείς απαντήσατε: «Εγώ δεν ήρθα να κάνω μάθημα Ζωολογίας». Υπάρχει συνέχεια του Ελληνισμού λοιπόν;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ: Κοιτάξτε, σαφώς δεν υπάρχει. Εχει τελειώσει. Αλλά στην Ιστορία δεν ξέρουμε ποτέ τι τελειώνει και πώς. Από τη στάχτη βγαίνει φωτιά και από το χώμα μάρμαρο. Θέλω να πω ότι η Ιστορία έχει εκπλήξεις. Αυτή είναι η ελπίδα μας. Και είναι η ελπίδα μας όχι γιατί περιμένουμε το ξαφνικό ή το περίεργο ή το ιδιαίτερο, αλλά διότι αυτό που ήταν η Ελλάδα, ο Ελληνισμός, για την ανθρώπινη Ιστορία δεν μπορεί να χαθεί. Εχει ανάγκη η ανθρωπότητα για να είναι ανθρωπότητα τους Προσωκρατικούς μεγάλους φιλοσόφους μας και μετά τη χριστιανική εκδοχή που οικοδόμησε ο Ελληνισμός. Δηλαδή ο Ελληνισμός στα ερωτήματά του τα υπαρξιακά βρήκε απάντηση στη θεϊκή επαγγελία.

Δ.Δ.: Μα, ο Χριστιανισμός στην αρχή δεν ήταν εναντίον της αρχαιότητας;
Χ.Γ.: Καθόλου, ποτέ.

Δ.Δ.: Η Υπατία, φερ’ ειπείν, στην Αλεξάνδρεια.
Χ.Γ.: Ατομικές περιπτώσεις οι οποίες δεν επηρεάζουν την ιστορική πορεία. Η συνέχεια της ελληνικής αρχαιότητας είναι ο Χριστιανισμός. Τα μεγάλα χριστιανικά ονόματα είναι μια δυνατότητα απόδειξης άμεση. Διαβάστε τον Μάξιμο τον Ομολογητή, διαβάστε τον Γρηγόριο Παλαμά, διαβάστε τον Μέγα Βασίλειο, τον Γρηγόριο. Βλέπετε ότι είναι η ίδια η προβληματική και η εκφραστική της Αρχαίας Ελλάδας, μόνο που τώρα έχει πρόταση ενεργή.

Δ.Δ.: Ποια είναι αυτή;
Χ.Γ.: Η απάντηση ή η έννοια;

Δ.Δ.: Η έννοια.
Χ.Γ.: Η έννοια είναι τι είναι αλήθεια και τι είναι ψέμα. Αλήθεια δεν είναι μια τεκμηριωμένη άποψη.

«Η Ιστορία έχει πάντα τη δυναμική της. Ο μακαρίτης ο Τρίτσης, σοφό παιδί, είχε πει: στη μεταβιομηχανική εποχή ή θα μπούμε με τα αρχαία ελληνικά ή δεν θα μπούμε ποτέ. Οταν λες κάτι τέτοιο, ή έχεις πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα ή δεν ξέρεις τι λες. Ο Τρίτσης ήξερε τι έλεγε»

Σκηνή 2η
«Πάντες ομοδοξούσι και έκαστος επιμαρτυρεί»

Δ.Δ.: Η επιστήμη λέει ότι πρέπει να τεκμηριώνουμε την αλήθεια. Η επιστήμη λέει ότι αυτό που βρίσκουμε πρέπει να αποδεικνύεται.
Χ.Γ.: Είναι μια λιγάκι απλοποιημένη άποψη. Τη θεωρία της σχετικότητας, λίγο αν τη μελετήσετε, θα κατανοήσετε ποια ήταν η πρόταση η οποία ανέτρεψε ριζικά την πορεία της Δυτικής Ευρώπης και του κόσμου. Η αλήθεια είναι η μη λήθη, δηλαδή η μη απόκρυψη, δηλαδή η εμφάνεια, η φανέρωση. Το «εις φως έρχεσθαι». Αυτό ήρθε στους αντίποδες του cogito, δηλαδή του νεότερου βαρβαρικού πολιτισμού που άρχισε στη Δυτική Ευρώπη με τους Ούνους. Σεβαστή η εξέλιξή τους, αλλά καμία σχέση με την Αρχαία Ελλάδα.

Δ.Δ.: Αυτοί ισχυρίζονται ότι έχουν σχέση με την αρχαία Ελλάδα.
Χ.Γ.: Καμία. Αν δείτε τους σοβαρούς μελετητές, τα μεγάλα ονόματα, ο Χάιζενμπεργκ, φερ’ ειπείν, κατάλαβε αμέσως τι θα πει αρχαία Ελλάδα. Η αλήθεια είναι εκείνη η γνώση που μεταδίδεται ως εμπειρική βεβαιότητα και όχι ως συλλογιστική απόδειξη. Ολοι έχουμε την εμπειρία ότι το τριαντάφυλλο μυρίζει ωραία. Αυτή η εμπειρία, η κοινή εμπειρία, βεβαιώνει το αληθές. Κάνει τη γνώση να είναι μη λήθη, αλήθεια.

Δ.Δ.: Το «μη λήθη» σημαίνει ότι δεν ξεχνώ, επίσης.
Χ.Γ.: Ναι. Η λήθη ως ξεχασιά είναι πολύ νεότερη ερμηνεία.

Δ.Δ.: Εσείς πώς την ερμηνεύετε;
Χ.Γ.: Η αλήθεια, επαναλαμβάνω, είναι η φανέρωση, η μη λήθη. Για τους Ελληνες η βάση της γνώσης είναι η άμεση σχέση, η όραση, η αφή, η ακοή – ως άμεση σχέση ή και κοινωνούμενη σχέση. Γιατί αν εσείς μου πείτε ότι αυτό το ποτήρι μπροστά μας τώρα έχει ζεστό νερό, εγώ θα σας πω ότι ψεύδεστε. Διότι όποιος το δοκιμάσει, ο ένας μετά τον άλλο θα βεβαιώσει ότι το νερό είναι κρύο. «Πάντες ομοδοξούσι και έκαστος επιμαρτυρεί» που έλεγε και ο Ηράκλειτος. Ολοι έχουν ομού την δόξαν και έκαστος επιμαρτυρεί, δηλαδή ο καθένας λέει «ναι, κι εγώ το λέω». Τότε κάτι αληθεύει. Δηλαδή η αλήθεια είναι ένα γεγονός γνώσης.

Δ.Δ.: Αν το πάρουμε αυτό και το φέρουμε στη σημερινή πολιτική πραγματικότητα, τότε σημαίνει ότι η πλειοψηφία έχει δίκιο. Οτι όσοι ψηφίζουν το πρώτο κόμμα έχουν δίκιο, ενώ οι άλλοι ψεύδονται.
Χ.Γ.: Αυτό δεν είναι αλήθεια, αυτό είναι διανοητική επιλογή. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της Δύσης, του δυτικού πολιτισμού, που σήμερα είναι παγκόσμιος, είναι η «adaequatio rei et intellectus», δηλαδή η σύμπτωση έννοιας και νοουμένου. Εχω την έννοια του βάζου, βλέπω αυτό εδώ και όταν αυτό συμπίπτει με την έννοια που έχω στο μυαλό μου, τότε αληθεύει. Εντελώς μηχανιστική λειτουργία. Ενώ για τον Ελληνα αληθές είναι αυτό που είπα πριν, η μη λήθη, η φανέρωση, το «εις φως έρχεσθαι».

«Συγγνώμη, να πω σε παρένθεση τους στίχους του Γκάτσου. “Στα κακοτράχαλα τα βουνά / με το σουραύλι και το ζουρνά / πάνω στην πέτρα την αγιασμένη / χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι”. Είχα γράψει σε επιφυλλίδα ότι αν είχα τη δυνατότητα, θα το έκανα εθνικό ύμνο των Ελλήνων»

Σκηνή 3η
«Ο Βενιζέλος, το παραπαίδι της Δύσης»

Δ.Δ.: Σύμφωνα με τις αντιλήψεις σας, υπάρχει μια σύγκρουση ανάμεσα στον δυτικό πολιτισμό και στην Ελλάδα.
Χ.Γ.: Και στην Αρχαία Ελλάδα; Ριζική.

Δ.Δ.: Και στη σημερινή Ελλάδα. Ή όχι;
Χ.Γ.: Η σημερινή Ελλάδα είναι ένα καλαμπούρι. Δεν είναι ούτε Ευρώπη, ούτε Αρχαία Ελλάδα, αλλά μια τρίτη υποανάπτυκτη κατάσταση, όπου επιμένουμε να έχουν προτεραιότητα η κατανάλωση, τα λεφτά που βγάζουμε, το πώς θα μιμηθούμε, πώς θα αντιγράψουμε. Δεν βλέπετε τώρα αυτή η καταστροφή που γίνεται στις μέρες μας; Ολη αυτή η περιοχή της Αττικής, το Φάληρο, η Γλυφάδα, η παραθαλάσσια Αττική, αυτός ο παράδεισος των θεών. Και το κάνουν τώρα μπίζνες. Και θα χτίσουν πολυώροφους ουρανοξύστες. Κι όλο αυτό το θεωρούμε πρόοδο, ενώ είναι ο αφανισμός μας. Γιατί εδώ δεν θα μείνει ούτε πεντάρα. Ολο αυτό θα παραδοθεί στο διεθνές κεφάλαιο. Είναι τραγική η κατάστασή μας και δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε. Βλέπετε, τα κόμματα είναι αντιγραφή των κομμάτων της Δύσης. Καπιταλισμός, σοσιαλισμός, με βάση τη ρύθμιση της διαχείρισης του χρήματος. Αυτά δεν έχουν καμία σχέση με Ελλάδα και ελληνική παράδοση. Ακόμα και στην Τουρκοκρατία επιβίωνε ο Ελληνισμός. Ελεγε ο Σβορώνος ο μακαρίτης, ο οποίος ήταν αριστερός αλλά τίμιος αριστερός: υποκείμενο φορολογικής υποχρέωσης τέσσερις αιώνες κάτω από την Τουρκοκρατία δεν ήταν το άτομο· ήταν η κοινότητα. Η διαφορά είναι κολοσσιαία. Δεν ήσασταν εσείς, ο κύριος τάδε, κι εγώ, ο κύριος δείνα, αλλά ήταν η κοινότητα. Που σημαίνει ότι το τι θα πληρώναμε φόρο το συνεννοούμασταν στη συνέλευση της κοινότητας. Εσείς είχατε περισσότερο σιτάρι, εγώ είχα λίγο, θα πληρώνατε φέτος περισσότερο φόρο, εγώ λιγότερο φόρο. Αυτό που προείχε ήταν η σχέση. Γι’ αυτό λέω ότι η Ελλάδα έχει μεθοδικά καταστραφεί.

Δ.Δ.: Εχει μεταλλαχθεί.
Χ.Γ.: Μεθοδικά. Η Δύση το επιδίωξε και το πέτυχε. Μην ξεχνάτε ότι τα πρώτα κόμματα που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση ήταν το Γαλλικό, το Αγγλικό και το Γερμανικό.

Δ.Δ.: Το ρωσόφιλο, το αγγλόφιλο και το γαλλόφιλο.
Χ.Γ.: Ακριβώς. Πρακτορεύανε. Και όσες προσπάθειες έγιναν, ο Ιων Δραγούμης ας πούμε…

Δ.Δ.: Ο Βενιζέλος;
Χ.Γ.: Ο Βενιζέλος ήταν τυπικά Δυτικός. Ο Βενιζέλος ήταν τσιράκι της Δύσης. Το παραπαίδι που είχε η Δύση για να κάνει τις δουλειές της εδώ. Η καταστροφή που συντελέστηκε είναι δραματική και δεν έχει νόημα να κλαιγόμαστε διότι είδατε, ζήσαμε κι εμείς πράγματα. Εγώ τουλάχιστον, κι εσείς φαντάζομαι, ζήσαμε την καταστροφή της γλώσσας, το μονοτονικό. Οι Γάλλοι μέχρι σήμερα συνεχίζουν να βάζουνε accent circonflexe και accent aigu. Σε εμάς ήρθε ένας ασήμαντος, ένας Βερυβάκης, υπουργός του Ανδρέα Παπανδρέου, και μέσα σε μια νύχτα με 15 υπογραφές όλες-όλες από τους 300 της Βουλής, πέρασε το νομοσχέδιο του μονοτονικού ως επίσημης γλώσσας του τόπου. Αυτοκτονία. Βγάλαμε το περίστροφο και πυροβολήσαμε. Και ούτε η Ακαδημία Αθηνών αντέδρασε, ούτε τα πανεπιστήμια, ούτε κανείς. Γιατί δουλέψανε μεθοδικά αυτοί με το επιχείρημα του χρήσιμου. Για τον Ελληνα πολίτη «το ζητείν πανταχού το χρήσιμον ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις» – το να ζητάς παντού τη χρησιμότητα ελάχιστα αρμόζει στους μεγαλόψυχους και στους ελευθέριους ανθρώπους. Το να είσαι πολίτης είναι ευθύνη και χαρά. Δεν είναι ούτε συμφέρον, ούτε κέρδος, ούτε τα μέτρα με τα οποία μετράει η Ευρώπη την αλήθεια. Αλλά δεν ξέρω αν έχει νόημα που τα λέμε και τα συζητάμε.

Σκηνή 4η
«Η Τ.Ν. δεν είναι φάρμακο»

Δ.Δ.: Δεν έχετε καμία ελπίδα;
Χ.Γ.: Κοιτάξτε, στην Ιστορία δεν μπορείς να πεις ότι κάτι είναι ανέλπιδο, γιατί η Ιστορία έχει πάντα εκπλήξεις. Με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα, δηλαδή με τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τις ακαδημίες, όλα που είναι αντιγραφή της Δύσης, μίμηση, πιθηκισμός, αισθάνεσαι ότι δεν υπάρχει περιθώριο. Αλλά κανείς δεν ξέρει. Η Ιστορία έχει πάντα τη δυναμική της. Ο μακαρίτης ο Τρίτσης, σοφό παιδί, είχε πει: στη μεταβιομηχανική εποχή ή θα μπούμε με τα αρχαία ελληνικά ή δεν θα μπούμε ποτέ. Οταν λες κάτι τέτοιο, ή έχεις πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα ή δεν ξέρεις τι λες. Ο Τρίτσης ήξερε τι έλεγε.

Δ.Δ.: Μα θα μπούμε εμείς στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης με τα αρχαία ελληνικά; Αυτό που λέτε είναι φοβερό. Θα μπούμε στα ρομπότ με τα αρχαία ελληνικά;
Χ.Γ.: Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι το τέλος της ανθρωπότητας. Η Νοημοσύνη θα γίνει ένα χρηστικό εργαλείο, θα μπορούμε με νοήματα να συνεννοούμαστε, δεν ξέρω πώς. Είναι παιδαριώδη πράγματα.

Δ.Δ.: Δηλαδή η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα μας βοηθήσει πάρα πολύ; Δεν θα έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο να συλλογιζόμαστε, να διαβάζουμε;
Χ.Γ.: Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι φάρμακο. Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι εργαλείο το οποίο σε απαλλάσσει από το ύψιστο και το πιο ιδανικό λειτούργημα της νόησης που είναι το συλλογίζεσθαι. Η πάλη για την αλήθεια, αυτό που κοινωνείται. Σας λέω εγώ ότι αυτό είναι ένα κομμάτι ψωμί και είναι ωραίο. Εσείς θα το επαληθεύσετε, όχι με κάποιο άλλο κριτήριο, αλλά αφού το φάτε.

Δ.Δ.: Ετσι δημιουργείται μια σχέση.
Χ.Γ.: Ακριβώς. Η αμεσότητα της σχέσης. Την οποία αγνοεί και καταλύει η Τεχνητή Νοημοσύνη. Η οποία είναι σαν μια γραφομηχανή, ό,τι της λες, το λέει. Δεν γεννάει. Ο Τσαρούχης δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι Τεχνητή Νοημοσύνη.

Δ.Δ.: Μα λένε ότι σε λίγο, μετά την Τεχνητή Νοημοσύνη, θα φτάσουμε σε ένα επίπεδο όπου τα ρομπότ, τα ανδροειδή, θα λειτουργούν.
Χ.Γ.: Αυτά είναι για τις λαϊκές φυλλάδες που πουλάνε εντυπωσιασμό. Πουθενά στη Γη δεν θα βρείτε κάποιον σοβαρό μελετητή, στοχαστή, να σας πει τέτοιες κουβέντες. Αυτά είναι φτηνιάρικα πράγματα της αγοράς, τα οποία πουλάνε.

Σκηνή 5η
«Ο Δαρβίνος είναι καλαμπούρι»

Δ.Δ.: Είχατε γράψει ένα βιβλίο φοβερό, «Η ελευθερία του ήθους». Τι εννοείτε ακριβώς;
Χ.Γ.: Θα πω πάλι μια αντίθεση. Για τον δυτικό πολιτισμό, ελευθερία είναι η ανεμπόδιστη επιλογή. Μου γουστάρει να πιω απ’ αυτό το ποτήρι, δεν μου γουστάρει. Αυτό το λένε ελευθερία. Αυτό για τον Ελληνα είναι αδιανόητο.

Δ.Δ.: Γιατί;
Χ.Γ.: Διότι είναι η αποθέωση του Εγώ. Η αποθέωση της ακοινωνησίας. Είστε ένα Εγώ και είμαι ένα Εγώ που υπερασπίζομαι μόνο τη θέση μου. Αντίθετα, για την Αρχαία Ελλάδα, για τον Ελληνισμό, η αλήθεια πραγματώνεται όταν «πάντες ομοδοξούσι και έκαστος επιμαρτυρεί». Δηλαδή η αλήθεια δεν είναι μια διακήρυξη που τη δεχόμαστε όλοι ως σωστή. Η αλήθεια είναι η εμπειρική μετοχή στο αληθές, δηλαδή στην κοινωνία των σχέσεων. Η μετάβαση από την αρχαία ελληνική αντίληψη για τη γνώση στη νεότερη πέρασε από τον Χριστιανισμό. Το καινούριο που έφερε ο Χριστιανισμός στον κόσμο, που η ελληνική φιλοσοφία δεν το είχε πει -το είχε πλησιάσει, αλλά δεν το είχε πει- ήταν ότι η αιτιώδης αρχή του υπαρκτού, δηλαδή η πηγή της ύπαρξης, δεν είναι ένας Θεός, που δεν μπορούμε καν να το περιγράψουμε.

Δ.Δ.: Δεν είναι ο Δαρβίνος;
Χ.Γ.: Ο Δαρβίνος είναι καλαμπούρι.

Δ.Δ.: Η καταγωγή των ειδών;
Χ.Γ.: Ναι, αφελές πράγμα. Σήμερα, αν πας να πεις για Δαρβίνο στις Θετικές Επιστήμες, θα χαμογελάσουν. Αυτό που κόμισε ο Χριστιανισμός και άρπαξαν οι Ελληνες αμέσως, είναι ότι έδωσε οντολογικό περιεχόμενο στην ελευθερία.

Δ.Δ.: Τι σημαίνει αυτό;
Χ.Γ.: Οντολογικό θα πει ότι δεν είναι η ελευθερία μια δυνατότητα επιλογών – διαλέγω αυτό και όχι εκείνο. Ελευθερία είναι να μην είσαι υποταγμένος σε καμία ανάγκη.

Δ.Δ.: Μα δεν έχεις ανάγκη να φας; Δεν έχεις ανάγκη να κοιμηθείς;
Χ.Γ.: Ακριβώς. Ο σκοπός του ανθρώπου είναι η αθανασία, δηλαδή να κοινωνείται η ύπαρξη, να αγαπάς και να αγαπιέσαι. Αυτό που η Εκκλησία είπε «αγαπάτε αλλήλους». Εμείς το έχουμε κάνει τώρα κι αυτό προσκοπικό: να είσαι καλό παιδί, να δίνεις καμιά ελεημοσύνη… Δεν εννοεί αυτό. Είναι η ελευθερία από κάθε προτεραιότητα του Εγώ. Η χαρά της κοινωνίας».

Δ.Δ.: Δηλαδή το Εμείς πάνω από το Εγώ. Αυτό είναι και κομμουνιστικό, μαρξιστικό.
Χ.Γ.: Σε τελείως άλλη κατεύθυνση.

Δ.Δ.: Εχετε ασχοληθεί με τον Μαρξ.
Χ.Γ.: Κοιτάξτε, ο Μαρξ ήταν ένα τυπικό παιδί της Δύσης. Επομένως σκεφτόταν με τη ratio, με τον συλλογισμό. Και υπολόγιζε ότι αν ο καθένας έχει τα αναγκαία προς χρήσιν, δεν θα έχει ανάγκη να πολεμάει τον άλλον. Διαψεύστηκε παταγωδώς. Το βλέπετε, ο καθένας δεν αρκείται σ’ αυτό που έχει. Τα θέλει όλα.

Δ.Δ.: Αυτή η πλεονεξία, σταματάει πουθενά;
Χ.Γ.: Οχι. Διότι ο ορισμός του ανθρώπου είναι η πάλη, το άθλημα να ελευθερωθεί από το Εγώ.

Σκηνή 6η
«Ο Καστοριάδης ήταν έκτακτη περίπτωση»

Δ.Δ.: Ολα αυτά τα χρόνια της έρευνας που έχετε κάνει, των βιβλίων που έχετε γράψει, των επαφών, των σχέσεων που είχατε, ποια θα λέγατε ότι είναι η εποχή εκείνη που σας συνεπήρε;
Χ.Γ.: Οι δικές μου είναι, συμπτωματικά, αυτές τις οποίες πέρασα στη Γερμανία και στο Παρίσι. Κυρίως στο Παρίσι. Οπου γνώρισα τους Ρώσους της διασποράς. Που είχαν σχολή, θα τολμούσα να πω, που άφησε πίσω τον Ντοστογιέφσκι. Ο άνθρωπος της Δύσης που παλεύει και κατακτά την κληρονομιά που έχει από την ελληνική και εκκλησιαστική παράδοση, το Βυζάντιο. Εγώ την Εκκλησία τη γνώρισα στο Παρίσι, στους Ρώσους. Εκεί κατάλαβα για πρώτη φορά ότι η Ευχαριστία δεν είναι απλώς μια συγκέντρωση που κάνουμε για να πάρουμε ωφέλιμα συμπεράσματα. Είναι ένας άλλος τρόπος ύπαρξης. Το πέρασμα από το άτομο στην κοινότητα είναι ένα άθλημα. Και αυτό το άθλημα το λέμε Εκκλησία. Αλλά είναι το άθλημα το οποίο είναι χορηγός χαράς, χαίρεσαι τη ζωή σου, αγαπάς και αγαπιέσαι.

Δ.Δ.: Εκεί γνωρίσατε τον Κορνήλιο Καστοριάδη;
Χ.Γ.: Τον Καστοριάδη τον αγάπησα πολύ, τον θαύμασα πολύ. Ηταν έκτακτη περίπτωση.

Δ.Δ.: Τον Νίκο Πουλαντζά;
Χ.Γ.: Τον Πουλαντζά τον γνώρισα από μακριά, δεν συνδέθηκα μαζί του. Κυρίως με παρέσυρε η φιλία με τον Καστοριάδη, γιατί αυτοί οι δύο δεν ήθελαν να βλέπονται.

Δ.Δ.: Τον Κώστα Γαβρά;
Χ.Γ.: Δεν τον γνώρισα προσωπικά. Ηταν εκεί ο Τσουκαλάς, ο Ράμφος…

Δ.Δ.: Με τον Ράμφο επικοινωνείτε;
Χ.Γ.: Τώρα πια έχει ατονήσει, αλλά επί χρόνια ήμασταν σε επικοινωνία – με όλους αυτούς. Είναι ένας άνθρωπος με εξαιρετικές ικανότητες σκέψης, έκφρασης. Πολύ μεγάλος διανοητής και συγγραφέας. Εχω κάποιες διαφωνίες και επιφυλάξεις σε επιμέρους.

Δ.Δ.: Στα πολιτικά του ίσως.
Χ.Γ.: Οχι τόσο στα πολιτικά όσο στα φιλοσοφικά.

Επίλογος
«Στα κακοτράχαλατα βουνά…»

Δ.Δ.: Ψηφίσατε στις εκλογές ή δεν πήγατε;
Χ.Γ.: Πήγα.

Δ.Δ.: Τι ψηφίσατε; Αν μπορείτε να μου το πείτε, αλλιώς δεν πειράζει, ξεχνάω την ερώτηση.
Χ.Γ.: Δεν θέλω να σας πω. Ηταν η ψήφος μου ψήφος αηδίας, διαμαρτυρίας. Δεν με τιμά αυτό, αλλά δεν είχα άλλη λύση.

Δ.Δ.: Δηλαδή ψηφίσατε ένα κόμμα που δεν το πιστεύετε.
Χ.Γ.: Ας μην το συζητήσουμε.

Δ.Δ.: Ο έρωτας στη ζωή σας έχει παίξει μεγάλο ρόλο;
Χ.Γ.: Νομίζω πως ναι.

Δ.Δ.: Ποια ήταν η κορυφαία στιγμή της ζωής σας ερωτικά; Πού δώσατε τον εαυτό σας;
Χ.Γ.: Δεν μπορώ να πως μία στιγμή. Ηταν περίοδοι που έζησα πραγματικά μια πληρότητα ζωής. Αλλά αυτά είναι χαρίσματα. Δίδονται, χαρίζονται.

Δ.Δ.: Χαρίζονται; Δεν τα διεκδικεί ο άλλος;
Χ.Γ.: Το χάρισμα είναι η αμοιβαιότητα. Αγαπιούνται δύο άνθρωποι ξαφνικά ένας με τον άλλον χωρίς να το έχουν συνεννοηθεί, χωρίς να έχουν καν τολμήσει να το πουν ο ένας στον άλλον. Το θαύμα του έρωτα, είναι αυτή η έκπληξη όταν ανακαλύπτεις τον άλλον σε διαστάσεις που δεν μπορούσες να φανταστείς.

Δ.Δ.: Ε, αυτό είναι κάτι αισιόδοξο. Επομένως υπάρχει μια αισιοδοξία στη ζωή μας, ο έρωτας.
Χ.Γ.: Δεν υπάρχει μόνο στον έρωτα. Σε κάθε ανιδιοτελή σχέση.

Δ.Δ.: Μα, υπάρχει ανιδιοτέλεια σήμερα Πού;
Χ.Γ.: Στην Τέχνη.

Φεύγοντας μου άνοιξε την πόρτα και ταυτόχρονα «άνοιξε» και μια χαραμάδα αισιοδοξίας και φωτός καταφεύγοντας σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και του Διονύση Σαββόπουλου:
«Συγγνώμη, να πω σε παρένθεση τους στίχους του Γκάτσου.
“Στα κακοτράχαλα τα βουνά
με το σουραύλι και το ζουρνά
πάνω στην πέτρα την αγιασμένη
χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι”.

Είχα γράψει σε επιφυλλίδα ότι αν είχα τη δυνατότητα, θα το έκανα εθνικό ύμνο των Ελλήνων. Μέσα σε τέσσερις πέντε στροφές είναι όλη η ιστορία του Ελληνισμού. Ενα απίστευτο πράγμα. Η ποίηση του Σεφέρη, η ποίηση του Ελύτη, τα δοκίμια του Λορεντζάτου, του Θεοτοκά, του Παπατσώνη. Στη ζωή μου μεγάλο δώρο ήταν η διανόηση η ελληνική σε δύσκολες, πάρα πολύ δύσκολες εποχές. Κατοχή, Εμφύλιος, δικτατορία. Και μέσα από αυτά ο Σαββόπουλος, η κορυφαία στιγμή του Ελληνισμού. Οχι κάποιας τέχνης ή κάποιας δεξιότητας. Ο Σαββόπουλος είπε με τα τραγούδια του πράγματα που όταν τα συλλαμβάνεις σε πιάνει ίλιγγος. “Σαν την ηχώ του Θεού στο βυθό του Εωσφόρου”. Απίθανος!».

Πηγή: https://trelogiannis.blogspot.com/2024/07/blog-post_343.html?m=1

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Γ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
9: 6-19

Ἀδελφοί, οὐχ οἷον δὲ ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Οὐ γὰρ πάντες οἱ ἐξ ᾿Ισραήλ, οὗτοι ᾿Ισραήλ, οὐδ᾿ ὅτι εἰσὶ σπέρμα ᾿Αβραάμ, πάντες τέκνα, ἀλλ᾿ «ἐν ᾿Ισαὰκ κληθήσεταί σοι σπέρμα»· τοῦτ᾿ ἔστιν οὐ τὰ τέκνα τῆς σαρκὸς ταῦτα τέκνα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας λογίζεται εἰς σπέρμα. Ἐπαγγελίας γὰρ ὁ λόγος οὗτος· «κατὰ τὸν καιρὸν τοῦτον ἐλεύσομαι καὶ ἔσται τῇ Σάρρᾳ υἱός». Οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ ῾Ρεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα, ᾿Ισαὰκ τοῦ πατρὸς ἡμῶν· μήπω γὰρ γεννηθέντων μηδὲ πραξάντων τι ἀγαθὸν ἢ κακόν, ἵνα ἡ κατ᾿ ἐκλογὴν τοῦ Θεοῦ πρόθεσις μένῃ, οὐκ ἐξ ἔργων, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ καλοῦντος. ἐρρέθη αὐτῇ ὅτι «ὁ μείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι», καθὼς γέγραπται· «Τὸν ᾿Ιακὼβ ἠγάπησα, τὸν δὲ ᾿Ησαῦ ἐμίσησα». Τί οὖν ἐροῦμεν; Μὴ ἀδικία παρὰ τῷ Θεῷ; Μὴ γένοιτο. Τῷ γὰρ Μωϋσῇ λέγει· «Ἐλεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ, καὶ οἰκτειρήσω ὃν ἂν οἰκτείρω». Ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ. Λέγει γὰρ ἡ γραφὴ τῷ Φαραὼ ὅτι «εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε, ὅπως ἐνδείξωμαι ἐν σοὶ τὴν δύναμίν μου, καὶ ὅπως διαγγελῇ τὸ ὄνομά μου ἐν πάσῃ τῇ γῇ». Ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλεεῖ, ὃν δὲ θέλει σκληρύνει. ᾿Ερεῖς οὖν μοι· Τί ἔτι μέμφεται; Τῷ γὰρ βουλήματι αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκε;

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΠΑΪΣΙΟΥ ΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
5:22 – 6:2

Ἀδελφοί, ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν Πνεύματι, Πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες. Ἀδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πρᾳότητος, σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Γ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
10:32-36; 11:1

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς· ὅστις δ’ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν· οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν. ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς καὶ νύμφην κατὰ τῆς πενθερᾶς αὐτῆς· καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ. Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς διατάσσων τοῖς δώδεκα μαθηταῖς αὐτοῦ, μετέβη ἐκεῖθεν τοῦ διδάσκειν καὶ κηρύσσειν ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΠΑΪΣΙΟΥ ΟΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
6: 17-23

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἔστη ὁ Ἰησοῦς ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος μαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἱερουσαλὴμ καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, οἳ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν, καὶ οἱ ὀχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, καὶ ἐθεραπεύοντο· καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτει ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρ’ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας. Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγε· Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν, ὅτι χορτασθήσεσθε. μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε. μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσι καὶ ἐκβάλωσι τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. χαίρετε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε· ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Ὁ μακαριστός Γέροντας Παΐσιος, κατὰ κόσμον Ἀρσένιος Ἐζνεπίδης, γεννήθηκε στὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας στὶς 25-7-1924. Ἦρθε στὴν Ἑλλάδα μὲ τὴν Ἀνταλλαγή καὶ μεγάλωσε στὴν Κόνιτσα.

Ἀπὸ τὴν παιδική του ἡλικία ζοῦσε ἀσκητικά, ἐντρύφημα εἶχε τούς βίους τῶν Ἁγίων, τὰ παλαίσματα τῶν ὁποίων ἀγωνιζόταν νὰ μιμῆται μὲ ζῆλο ὑπέρμετρο καὶ ἀκρίβεια θαυμαστή. Ἐπιδιδόταν στὴν ἀδιάλειπτη προσευχή, καλλιεργώντας παράλληλα τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ἀγάπη. Ἔμαθε τὴν τέχνη τοῦ μαραγκοῦ, γιὰ νὰ μιμηθῆ καὶ σ’ αὐτὸ τὸν Χριστό. Στὸν στρατό ὑπηρέτησε κατὰ τὸν ἀνταρτοπόλεμο τριάμισι χρόνια ὡς ἀσυρματιστής, ζώντας καὶ ἐκεῖ ἀσκητικά. στὶς ἐπιχειρήσεις διακρίθηκε γιὰ τὴν παλληκαριά, τὴν αὐτοθυσία, τὸ ἦθος καὶ τὰ χαρίσματά του. ἀφοῦ ἐκπλήρωσε τὸ χρέος του πρὸς τὴν Πατρίδα, ἀκολούθησε τὴν μοναχική ζωή, τὴν ὁποία ἀπὸ μικρός ἐπιθυμοῦσε. Ἀπὸ λαϊκός εἶχε θεῖες ἐμπειρίες, ἀλλὰ στὴν μοναχική του ζωή ἡ εὔνοια τοῦ Κυρίου, τῆς Θεοτόκου καὶ τῶν Ἁγίων κορυφώθηκε. Ἀσκήτεψε στὸ Ἅγιον Ὅρος, στὴν Ι. Μονή Στομίου Κονίτσης καὶ στὸ Σινά. Ἔζησε στὴν ἀφάνεια, δόθηκε ὁλόκληρος στὸν Θεό καὶ ὁ Θεὸς τὸν φανέρωσε καὶ τὸν ἔδωσε σὲ ὅλον τὸν κόσμο. Καθοδήγησε, παρηγόρησε, θεράπευσε, ἀνέπαυσε τὰ πλήθη τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἔτρεχαν κοντά του. Ἡ ἁγιασμένη τοῦ ψυχή ξεχείλιζε ἀπὸ θεϊκή ἀγάπη καὶ ἡ ὁσιακή τοῦ μορφή ἀκτινοβολοῦσε τὴν θεία Χάρη. Ὅλη τὴν ἡμέρα ἀκούραστος μάζευε τὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ σκορποῦσε θεία παρηγοριά.

Ὕστερα ἀπὸ μαρτυρικούς πόνους οἱ ὁποῖοι, ὅπως ἔλεγε, τὸν ὠφέλησαν ὅσο δὲν τὸν ὠφέλησαν οἱ ἀσκητικοί ἀγῶνες ὅλης της ζωῆς του, ἀναπαύθηκε ἐν Κυρίω στὶς 12-7-1994 στὸ Ἱερό Ἡσυχαστήριο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὴν Σουρωτή Θεσσαλονίκης. Ἐνταφιάσθηκε ἐκεῖ δίπλα στὸν Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου.

Ἀπάνθισμα λόγων τοῦ ἁγίου Παϊσίου ἀπὸ τὴ σειρὰ βιβλίων:
ΓΕΡΟΝΤΟΣ  ΠΑΪΣΙΟΥ  ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ
ΙΕΡΟΝ  ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ  ΙΩΑΝΝΗΣ  Ο  ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

***

Ὁ περισσότερος κόσμος τῆς ἐποχῆς μας εἶναι μορφωμένος κοσμικὰ καὶ τρέχει μὲ τὴν κοσμική μεγάλη ταχύτητα. Ἐπειδή ὅμως τοῦ λείπει ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, λείπει τὸ φρένο, καὶ μὲ ταχύτητα, χωρίς φρένο, καταλήγει σὲ γκρεμό. Οἱ ἄνθρωποι εἶναι πολύ προβληματισμένοι καὶ οἱ περισσότεροι πολύ ζαλισμένοι. Ἔχουν χάσει τὸν προσανατολισμό τους. Σιγά-σιγὰ  κατευθύνονται πρὸς τὸ νὰ μήν μποροῦν νὰ ἐλέγχουν τὸν ἑαυτό τους. 

Καὶ βλέπεις σὲ ὅλα τὰ κράτη φουρτούνα, ζάλη μεγάλη! Ὁ καημένος ὁ κόσμος –ὁ Θεὸς νὰ βάλει τὸ χέρι Του! – βράζει σάν τὴν χύτρα ταχύτητος. Καὶ οἱ μεγάλοι πώς τὰ φέρνουν! Μαγειρεύουν-μαγειρεύουν, τὰ ρίχνουν ὅλα στὴν χύτρα ταχύτητος καὶ σφυρίζει τώρα ἡ χύτρα! Θὰ πεταχθῆ σὲ λίγο ἡ βαλβίδα! Εἶπα σὲ κάποιον ποῦ εἶχε μία μεγάλη θέση: «Γιατί μερικά πράγματα δὲν τὰ προσέχετε; Τί θὰ γίνει;». «Πάτερ μου, μοῦ λέει, λίγο χιόνι ἦταν πρῶτα τὸ κακό, τώρα ἔχει γίνει ὁλόκληρη χιονοστιβάδα. Μόνο ἕνα θαῦμα μπορεῖ νὰ βοηθήση». Ἀλλά καὶ μὲ τὸν τρόπο ποὺ πηγαίνουν μερικοί νὰ βοηθήσουν τὴν κατάσταση, κάνουν μεγαλύτερη τὴν χιονοστιβάδα τοῦ κακοῦ. Ἀντί νὰ λάβουν ὁρισμένα μέτρα γιὰ τὴν παιδεία κ.λπ., κάνουν χειρότερα. Δὲν κοιτάζουν πώς νὰ διαλύσουν αὐτήν τὴν χιονοστιβάδα, ἀλλὰ τὴν κάνουν μεγαλύτερη. Ἔτσι καὶ τὸ κακό λίγο-λίγο ἔχει γίνει πιά χιονοστιβάδα καὶ κυλάει, τώρα θέλει βόμβα γιὰ νὰ σπάση.

Ἐγώ πονάω δυὸ φορές, μία, ὅταν προβλέπω μία κατάσταση καὶ φωνάζω, γιὰ νὰ προλάβουμε ἕνα κακό ποὺ πρόκειται νὰ γίνη, καὶ μία, ὅταν δὲν δίνουν σημασία – ἴσως ὄχι ἀπὸ περιφρόνηση –, καὶ συμβαίνη μετά τὸ κακό καὶ μοῦ ζητοῦν τότε τὴν συμπαράστασή μου. Τώρα καταλαβαίνω τί τραβοῦσαν οἱ Προφῆτες. Μεγαλύτεροι Μάρτυρες ἦταν οἱ Προφῆτες! Πιὸ μεγάλοι Μάρτυρες ἀπὸ ὅλους τους Μάρτυρες, παρ’ ὅλου ποὺ δὲν πέθαναν ὅλοι μὲ μαρτυρικό θάνατο. Γιατί οἱ Μάρτυρες γιὰ λίγο ὑπέφεραν, ἐνῶ οἱ Προφῆτες ἔβλεπαν μία κατάσταση καὶ ὑπέφεραν συνέχεια. Φώναζαν-φώναζαν, καὶ οἱ ἄλλοι τὸν χαβά τους. Καὶ ὅταν ἔφθανε ἡ ὥρα καὶ ἐρχόταν ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ ἐξ αἰτίας τους, βασανίζονταν καὶ ἐκεῖνοι μαζί τους. Τουλάχιστον ὅμως τότε τόσο ἔφθανε τὸ μυαλό τῶν ἀνθρώπων. Ἄφηναν τὸν Θεό καὶ προσκυνοῦσαν τὰ εἴδωλα. Σήμερα ποὺ καταλαβαίνουν, εἶναι ἡ μεγαλύτερη εἰδωλολατρία.

Δὲν ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅτι ὁ διάβολος βάλθηκε νὰ καταστρέψη τὰ πλάσματα τοῦ Θεοῦ. Λύσσαξε, γιατί ἄρχισε νὰ μπαίνη στὸν κόσμο ἡ καλή ἀνησυχία. Εἶναι πολύ ἀγριεμένος, γιατί γνωρίζει ὅτι εἶναι λίγη ἡ δράση του. Ὁ κόσμος καίγεται! Τὸ καταλαβαίνετε; Ἔπεσε πολύς πειρασμός. Τέτοια πυρκαγιά ἔχει βάλει ὁ διάβολος, ποὺ οὔτε ὅλοι οἱ πυροσβέστες ἄν μαζευθοῦν, δὲν μποροῦν νὰ κάνουν τίποτε, ἀναγκάζονται οἱ ἄνθρωποι νὰ στραφοῦν στὸν Θεό καὶ νὰ Τὸν παρακαλέσουν νὰ ρίξη μία βροχή γερή, γιὰ νὰ σβήση. Ἔτσι καὶ γιὰ τὴν πνευματική πυρκαγιά ποὺ ἄναψε ὁ διάβολος, μόνον προσευχή χρειάζεται, γιὰ νὰ βοηθήση ὁ Θεό

Τὰ χρόνια ποὺ περνοῦμε εἶναι πολύ δύσκολα καὶ πολύ ἐπικίνδυνα, ἀλλὰ τελικά θὰ νικήσει ὁ Χριστός. Θὰ δῆτε πώς θὰ ἐκτιμήσουν τὴν Ἐκκλησία. Ἀρκεῖ ἐμεῖς νὰ εἴμαστε σωστοί. Θὰ καταλάβουν ὅτι ἀλλιῶς δὲν γίνεται χωριό.  Συνέχεια παρακαλῶ τὸν Θεό νὰ παρουσιάση σωστούς ἀνθρώπους, Χριστιανούς, γιὰ νὰ βοηθοῦν τὸν κόσμο, καὶ τούς σωστούς νὰ τούς κρατήση χρόνια. Νὰ κάνουμε προσευχή νὰ φωτίση ὁ Θεὸς νὰ βγοῦν ἄλλοι, νέοι ἄνθρωποι, ἁγνοί, νὰ βγοῦν Μακκαβαῖοι, γιατί οἱ τωρινοί καταστρέφουν τὸν κόσμο. Οἱ νεώτεροι μπορεῖ νὰ ἔχουν ἀπειρία, ἀλλὰ δὲν ἔχουν ψευτιά, πονηριά. Νὰ παρακαλοῦμε νὰ φωτίζη ὁ Θεὸς ἀνθρώπους ὄχι μόνο στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ αὐτούς ποὺ κυβερνοῦν, νὰ ἔχουν φόβο Θεοῦ, γιὰ νὰ μπορέσουν κάτι νὰ ποῦν. Λίγο, μία φωτισμένη κουβέντα ἄν ποῦν, τάκ, ἀλλάζουν μία κατάσταση. Ἄν ποῦν μία ἀνοησία, μπορεῖ ὁλόκληρο κράτος νὰ τὸ τσαλακώσουν. Ἡ προσευχή πολύ θὰ βοηθήση νὰ τούς φωτίση λιγάκι ὁ Χριστός. Παίρνει τὸ κατσαβιδάκι ὁ Χριστός, λίγο ἕνα στρίψιμο, μία βόλτα πίσω… ἐντάξει, ὅλα τακτοποιοῦνται. Σιγά-σιγά, ὅταν ὁ Θεὸς φωτίζη μερικούς ἀνθρώπους, τότε τὸ κακό ἐξευτελίζεται μόνο του. 

Τὸ καλό εἶναι ποὺ δὲν μᾶς ἐγκαταλείπει ὁ Θεός. Ὁ Καλός Θεὸς τὸν σημερινό κόσμο τὸν φυλάει μὲ τὰ δύο Του χέρια, παλιότερα μόνο μὲ τὸ ἕνα. Σήμερα, μέσα στούς τόσους κινδύνους ποὺ ζῆ ὁ ἄνθρωπος, ὁ Θεὸς τὸν φυλάει ὅπως ἡ μάνα τὸ μικρό τὸ παιδί, ὅταν ἀρχίζη νὰ περπατάη. Τώρα μᾶς βοηθοῦν πιὸ πολύ ὁ Χριστός, ἡ Παναγία, οἱ Ἅγιοι, ἀλλὰ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε. Ποῦ θὰ ἦταν ὁ κόσμος, ἄν δὲν βοηθοῦσαν!… Τὸ μεγαλύτερο ποσοστό τῶν ἀνθρώπων παίρνει χάπια καὶ εἶναι σὲ μία κατάσταση… Ἄλλος μεθυσμένος, ἄλλος ἀπογοητευμένος, ἄλλος ζαλισμένος. Ἄλλος ἀπὸ τούς πόνους ξενυχτισμένος. Ὅλοι αὐτοί βλέπεις νὰ ὁδηγοῦν αὐτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, νὰ κάνουν ἐπικίνδυνες δουλειές, νὰ χειρίζωνται ἐπικίνδυνα μηχανήματα. Εἶναι ὅλοι αὐτοί σὲ κατάσταση νὰ ὁδηγοῦν; Μποροῦσε νὰ εἶχε σακατευθῆ ὁ κόσμος. Πῶς μᾶς φυλάει ὁ Θεὸς καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε!

Σήμερα καὶ ὁ Χριστός καὶ ἡ Παναγία καὶ οἱ Ἅγιοι τὸν ἕναν πιάνουν ἀπὸ ‘δω, τὸν ἄλλον ἀπὸ ‘κει, γιατί οἱ ἄνθρωποι δὲν εἶναι ἰσορροπημένοι. Τώρα εἶναι μία κατάσταση… Θεὸς φυλάξοι! Σάν μία μητέρα νὰ ἔχη δύο-τρία προβληματικά παιδιά, τὸ ἕνα λίγο χαζούλικο, τὸ ἄλλο λίγο ἀλλοίθωρο, τὸ ἄλλο λίγο ἀνάποδο, νὰ ἔχη καὶ κανά-δύο της γειτόνισσας νὰ τὰ προσέχη, καὶ τὸ ἕνα νὰ ἀνεβαίνη ψηλά καὶ νὰ κινδυνεύη νὰ πέση κάτω, τὸ ἄλλο νὰ παίρνη τὸ μαχαίρι νὰ κόψη τὸν λαιμό του, τὸ ἄλλο νὰ πάη νὰ κάνη κακό στὸ ἄλλο, καὶ αὐτή συνέχεια νὰ βρίσκεται σὲ ἐγρήγορση, νὰ τὰ παρακολουθῆ, καὶ ἐκεῖνα νὰ μήν καταλαβαίνουν τὴν ἀγωνία της. Ἔτσι καὶ ὁ κόσμος δὲν καταλαβαίνει τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Μὲ τόσα ἐπικίνδυνα μέσα ποὺ ὑπάρχουν σήμερα θὰ εἶχε σακατευθῆ, ἄν δὲν βοηθοῦσε ὁ Θεός. Ἀλλά ἔχουμε καὶ Πατέρα τὸν Θεό καὶ Μάνα τὴν Παναγία καὶ ἀδέλφια τούς Ἁγίους καὶ τούς Ἀγγέλους, ποὺ μᾶς προστατεύουν.

Πόσο μισεῖ ὁ διάβολος τὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ θέλει νὰ τὸ ἐξαφανίση! Καὶ ἐμεῖς ξεχνοῦμε μὲ ποιόν παλεύουμε. Νὰ ξέρατε πόσες φορές ὁ διάβολος τύλιξε τὴν γῆ μὲ τὴν οὐρά του, γιὰ νὰ τὴν καταστρέψη! Δὲν τὸν ἀφήνει ὅμως ὁ Θεός, τοῦ χαλάει τὰ σχέδια. Καὶ τὸ κακό ποὺ πάει νὰ κάνη τὸ ταγκαλάκι, ὁ Θεὸς τὸ ἀξιοποιεῖ καὶ βγάζει μεγάλο καλό. Ὁ διάβολος τώρα ὀργώνει, ὁ Χριστός ὅμως θὰ σπείρη τελικά.

Ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει νὰ γίνη τώρα ἕνα τράνταγμα γερό. Ἔρχονται δύσκολα χρόνια. Θὰ ἔχουμε δοκιμασίες μεγάλες… Νὰ τὸ πάρουμε στὰ σοβαρά, νὰ ζήσουμε πνευματικά. Οἱ περιστὰσεις μᾶς ἀναγκάζουν καὶ θὰ μᾶς ἀναγκάσουν νὰ δουλέψουμε πνευματικά. Καλό ὅμως εἶναι νὰ τὸ κάνουμε χαρούμενα καὶ προαιρετικά καὶ ὄχι ἀπὸ θλίψεις, ἀναγκαστικά. Πολλοί Ἅγιοι θὰ παρακαλοῦσαν νὰ ζοῦσαν στὴν ἐποχή μας, γιὰ νὰ ἀγωνισθοῦν. Ἐγώ χαίρομαι ποὺ ἀπειλοῦν μερικοί νὰ μὲ ξεκάνουν, ἐπειδή μιλῶ καὶ τούς χαλῶ τὰ σχέδια. Ὅταν ἀργά τὸ βράδυ ἀκούω στὸ Καλύβι νὰ πηδοῦν μέσα ἀπὸ τὸν φράχτη, χτυπάει γλυκά ἡ καρδιά μου. Ἀλλά ὅταν φωνάζουν: «Ἦρθε τηλεγράφημα, νὰ κάνης προσευχή γιὰ τὸν τάδε ἄρρωστο», λέω: «Αὐτὸ ἦταν; Πάει καὶ αὐτή ἡ εὐκαιρία!…» Ὄχι ὅτι βαρέθηκα τὴν ζωή μου, ἀλλὰ τὸ χαίρομαι. Νὰ χαιρώμαστε ποὺ μᾶς δίνεται αὐτή ἡ εὐκαιρία σήμερα. Εἶναι πολύ μεγάλος μισθός.

Δὲν σᾶς τὰ λέω αὐτά, γιὰ νὰ φοβηθῆτε, ἀλλὰ γιὰ νὰ ξέρετε ποῦ βρισκόμαστε. Γιὰ μᾶς εἶναι μιὰ μεγάλη εὐκαιρία, εἶναι πανηγύρι οἱ δυσκολίες, τὸ μαρτύριο. Νὰ εἶστε μὲ τὸν Χριστό, νὰ ζῆτε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολές Του καὶ νὰ προσεύχεσθε, γιὰ νὰ ἔχετε θεῖες δυνάμεις καὶ νὰ μπορέσετε νὰ ἀντιμετωπίσετε τὶς δυσκολίες. Νὰ ἀφήσετε τὰ πάθη, γιὰ νὰ ἔρθη ἡ θεία Χάρις. Αὐτὸ ποὺ θὰ βοηθήση πολὺ εἶναι νὰ μπῆ μέσα μας ἡ καλὴ ἀνησυχία: ποῦ βρισκόμαστε, τί θὰ συναντήσουμε, γιὰ νὰ λάβουμε τὰ μέτρα μας καὶ νὰ ἑτοιμασθοῦμε. Ἡ ζωή μας νὰ εἶναι πιὸ μετρημένη. Νὰ ζοῦμε πιὸ πνευματικά. Νὰ εἴμαστε πιὸ ἀγαπημένοι. Νὰ βοηθοῦμε τοὺς πονεμένους, τοὺς φτωχοὺς μὲ ἀγάπη, μὲ πόνο, μὲ καλωσύνη. Νὰ προσευχώμαστε νὰ βγοῦν καλοὶ ἄνθρωποι.

Ὁ Θεὸς ὅ,τι δὲν εἶναι σωστὸ θὰ τὸ πετάξη πέρα, ὅπως τὸ μάτι πετάει τὸ σκουπιδάκι. Δουλεύει ὁ διάβολος, ἀλλὰ δουλεύει καὶ ὁ Θεὸς καὶ ἀξιοποιεῖ τὸ κακό, ὥστε νὰ προκύψη ἀπὸ αὐτὸ καλό. Σπάζουν λ.χ. τὰ πλακάκια καὶ ὁ Θεὸς τὰ παίρνει καὶ φτιάχνει ὡραῖο μωσαϊκό. Γι’ αὐτὸ μὴ στενοχωρῆσθε καθόλου, διότι πάνω ἀπὸ ὅλα καὶ ἀπὸ ὅλους εἶναι ὁ Θεός, ποὺ κυβερνᾶ τὰ πάντα καὶ θὰ καθίση τὸν καθέναν στὸ σκαμνί, γιὰ νὰ ἀπολογηθῆ γιὰ τὸ τί ἔπραξε, ὁπότε καὶ θὰ τὸν ἀνταμείψη ἀνάλογα. Θὰ ἀμειφθοῦν αὐτοὶ ποὺ θὰ βοηθήσουν μιὰ κατάσταση καὶ θὰ τιμωρηθῆ αὐτὸς ποὺ κάνει τὸ κακό. Τελικὰ ὁ Θεὸς θὰ βάλη τὰ πράγματα στὴν θέση τους, ἀλλὰ ὁ καθένας μας θὰ δώση λόγο γιὰ τὸ τί ἔκανε σ᾿ αὐτὰ τὰ δύσκολα χρόνια μὲ τὴν προσευχή, μὲ τὴν καλωσύνη.

Σήμερα προσπαθοῦν νὰ γκρεμίσουν τὴν πίστη, γι᾿ αὐτὸ ἀφαιροῦν σιγὰ-σιγὰ ἀπὸ καμμιὰ πέτρα, γιὰ νὰ σωριασθῆ τὸ οἰκοδόμημα τῆς πίστεως. Ὅλοι ὅμως εὐθυνόμαστε γιὰ τὸ γκρέμισμα αὐτό· ὄχι μόνον αὐτοὶ ποὺ ἀφαιροῦν τὶς πέτρες καὶ τὸ γκρεμίζουν, ἀλλὰ καὶ ὅσοι βλέπουμε νὰ γκρεμίζεται καὶ δὲν προσπαθοῦμε νὰ τὸ ὑποστυλώσουμε. Ὅποιος σπρώχνει στὸ κακὸ τὸν ἄλλον θὰ δώση λόγο στὸν Θεὸ γι’ αὐτό. Καὶ ὁ διπλανὸς ὅμως θὰ δώση λόγο, γιατὶ ἔβλεπε ἐκεῖνον νὰ κάνη κακὸ στὸν συνάνθρωπό του καὶ δὲν ἀντιδροῦσε.

Πόσο ὁ Θεὸς μᾶς ἀγαπᾶ! Αὐτὰ ποὺ γίνονται σήμερα καὶ αὐτὰ ποὺ σκέφτονται νὰ κάνουν, ἂν γίνονταν πρὶν ἀπὸ εἴκοσι χρόνια ποὺ εἶχε περισσότερη πνευματικὴ ἄγνοια ὁ κόσμος, θὰ ἦταν πολὺ δύσκολα. Τώρα ξέρει ὁ κόσμος· ἡ Ἐκκλησία δυνάμωσε. Ὁ Θεὸς ἀγαπάει τὸν ἄνθρωπο, τὸ πλάσμα Του, καὶ θὰ φροντίση γι᾿ αὐτὰ ποὺ τοῦ χρειάζονται, φθάνει ὁ ἄνθρωπος νὰ πιστεύη καὶ νὰ τηρῆ τὶς ἐντολές Του.

Ταῖς τοῦ Ἁγίου θείαις πρεσβείαις, Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς.

Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου

Ὅταν τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο διακήρυξε τὴν ἁγιότητα τοῦ ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτη καὶ τὸν ἐνέταξε στὸ Ἁγιολόγιο τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἔγραψα τὰ ἑξῆς: «Τὸν ἅγιο Παΐσιο τὸν γνώρισα τὸ 1982, ὅταν ἤμουν φοιτητὴς Νομικῆς. Ἦταν ὁ ἄνθρωπος, ποὺ περίμενε ν’ ἀκούσει κάτι τὸ πονεμένο, γιὰ νὰ ἔχει καρδιακὴ προσευχή, κι ἦταν πάντοτε ἐν ἀναμονῇ στὸ ἀκουστικό, γιὰ νὰ ἀφουγκραστεῖ τὸν πόνο τοῦ σύγχρονου κόσμου. 

Ἦταν ἕνας ἀσκητὴς γιὰ τὸν κόσμο. Τοῦ ἄνοιγες τὴν καρδιά σου, καὶ σοῦ ἄνοιγε τὸν νοῦ. Πραγματικά, δὲν νομίζω νὰ ὑπῆρξε στὶς μέρες μας ἄλλος Γέροντας, ποὺ νὰ εἶδε, νὰ μίλησε μὲ τόσο πολὺ κόσμο. Κι αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος, παρόλο ποὺ γεννήθηκε ἀσκητής, τελικὰ κατέληξε νὰ εἶναι ἡ μεγάλη μάνα ὅλων τῶν πονεμένων ἀνθρώπων. ‘‘Φῶς Χριστοῦ ἔφαινε πᾶσι’’, διὰ τοῦ Γέροντος Παϊσίου.

Ἐπέμενε, νὰ μὴν πάω στὸ Ἅγιον Ὄρος γιὰ μοναχός. ‘‘Στὴν Κύπρο νὰ πᾶς’’, μοῦ εἶπε. ‘‘Νὰ κάνετε βάσεις πνευματικές, κι αὐτὲς οἱ βάσεις θὰ διώξουν τὶς βάσεις’’. Ὅταν τοῦ εἶπα, ὅτι δὲν κατάλαβα τὸ τελευταῖο, μοῦ εἶπε χαριτολογώντας: ‘‘ Ἀμερικανάκι εἶσαι καὶ δὲν καταλαβαίνεις; Ἑλληνικὰ μιλῶ! Τὸ πρόβλημα τῆς Κύπρου εἶναι πνευματικό. Τώρα ἐφαρμόζεται ὁ πνευματικὸς νόμος. Ὅταν φτιάξετε μοναστήρια (σὲ κάποιους ἄλλους εἶπε· ὅταν φτιάξετε Σταυροβούνια, τὶς ἐνορίες τὶς δικές σας, οἰκογένειες ὀρθόδοξες), τότε οἱ βάσεις τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς κατοχῆς θὰ ἐξαφανιστοῦν!’’ Μὲ ἔβγαλε ἔξω στὴν αὐλὴ τοῦ κελλιοῦ του καὶ σχημάτισε στὸ χῶμα ἕνα μεγάλο ὀρθογώνιο σχῆμα. Τὸ μοίρασε σὲ δύο τετράγωνα καὶ μοῦ εἶπε: ‘‘Θὰ ἔρθει καιρός, ποὺ ἐσὺ θὰ φτιάξεις μοναστήρια. Δύο αὐλὲς νὰ κάνεις τότε σ᾽ αὐτά! Μία γιὰ τοὺς λαϊκοὺς καὶ μία δεύτερη μόνο γιὰ μοναχοὺς ἢ γιὰ μοναχές.’’ Πρόρρηση, ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε!»

Γιὰ μένα, ὁ ἅγιος Παΐσιος εἶναι ὁ Καππαδόκης ποὺ ἔγινε Ἁγιορείτης λόγῳ προσφυγιᾶς, καὶ τώρα πιὰ κατέστη ἅγιος οἰκουμενικὸς διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐξαιρέτως τοῦ μοναχικοῦ καὶ τοῦ ἔγγαμου βίου, καθὼς καὶ θαυμαστὸς προφήτης τοῦ Γένους μας, ὁ ὁποῖος, μὲ τὸν διδακτικὸ καὶ προφητικό του λόγο δοκιμάζει τὴν πίστη καὶ τὴν ἀπιστία πολλῶν! Καί, λυπᾶμαι ποὺ λέω αὐτὸ τὸ τελευταῖο, διότι στὶς μέρες μας ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἀμφισβητοῦν τὸ προφητικὸ χάρισμα στοὺς ἁγίους καὶ ξεχνοῦν τὸν λόγο τοῦ Κυρίου, «ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου μισθὸν προφήτου λήψεται» (Ματθ. 10, 41). Σ᾽ αὐτοὺς ποὺ ἀναρωτιοῦνται κατὰ πόσο σήμερα ὑπάρχουν προφῆτες, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀπαντᾶ εὔστοχα: «Προφῆτες εἶναι ὅλοι οἱ θεωμένοι καὶ θεόπτες ἅγιοι, αὐτοὶ ποὺ βλέπουν τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ δεύτερη ἔλευση τοῦ Χριστοῦ μὲ ὅλη Του τὴ δόξα καὶ καθοδηγοῦν τὸν λαὸ πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή.» Μὲ ἄλλες λέξεις, οἱ ἅγιοι μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι εἴμαστε μέλη τῆς μίας ἁγίας καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ποὺ δὲν ἐθελοτυφλεῖ καὶ δὲν ἀδιαφορεῖ γιὰ τὸ ποίμνιό της, ἀφήνοντάς το ἀπροστάτευτο, ἀνημέρωτο καὶ ὀνειροπόλο! Ἀλλά, κατὰ τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ θέλει ὁ ἄνθρωπος νὰ γίνει ἅγιος –«ἔσεσθε ἅγιοι, ὅτι ἅγιος ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν» (Λευϊτ. 20, 7, 26)– ἡ Ἐκκλησία σώζει τὸν ἄνθρωπο διὰ τῆς μυστηριακῆς καὶ ἁγιαστικῆς ζωῆς τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διὰ τῆς κοινωνίας τοῦ ζωοποιοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ καὶ διὰ τῶν πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ ὅλων τῶν ἁγίων, εἰσάγοντάς στὴν αἰώνια ζωή, στὴ Βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ διδάσκοντάς τον νὰ προσδοκεῖ ἀνάσταση νεκρῶν καὶ ζωὴ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, ὅπως λέμε κάθε φορὰ ποὺ διαβάζουμε τὸ ‘‘Πιστεύω’’. Κι αὐτὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ κατεξοχὴν ἐπιθυμία τοῦ χριστιανοῦ, ἡ αἰώνια ζωὴ κοντὰ στὸν Κύριο· ἐκτὸς κι ἂν δὲν ἐπιθυμοῦμε καὶ δὲν θέλουμε τὴν αἰώνια ζωή, ἀλλὰ ἕνα προσωρινὸ ἐκκοσμικευμένο ὑλικὸ τρόπο ζωῆς, αὐτὸ τοῦ ‘‘φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν’’ (Ἠσ. 22, 13), ποὺ ὁδηγεῖ στὸν αἰώνιο πνευματικὸ θάνατο, δηλαδὴ στὸν αἰώνιο χωρισμὸ ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἀκόμη, ὁ ἅγιος Παΐσιος ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος δικός μας, τῆς Ἀνατολῆς. Βεβαίως Ρωμηοὶ εἴμαστε ὅλοι. Καὶ οἱ Μικρασιᾶτες καὶ οἱ Κρητικοὶ καὶ οἱ Κύπριοι καὶ οἱ Μακεδόνες καὶ οἱ Πελοποννήσιοι. Ἀλλὰ αὐτὸς ἦταν Ἀνατολίτης! Οὔτε κἂν Ἀνατολικὸς δὲν ἦταν. Ἀνατολίτης ἦταν, ὅπως καὶ ὁ Γέρων Ἰάκωβος τῆς Εὔβοιας. Ἀμφότεροι κατήγοντο ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία, ἀλλὰ ἀπὸ δύο διαφορετικὲς περιοχές, καὶ εἶχαν ζήσει στὰ παιδικά τους χρόνια τὴν προσφυγιά. Κι ὅποιος εἶναι πρόσφυγας, καταλαβαίνει καλύτερα τὸν Γέροντα Παΐσιο, ὅπως καὶ τὸν Γέροντα Ἰάκωβο. Ζοῦμε σὲ μιὰ ἐποχὴ μεγάλης ἐκκοσμίκευσης, ὁπόταν Ἑλλαδίτες καὶ Κύπριοι προσπαθοῦμε ἄκριτα νὰ γίνουμε ὅλο καὶ πιὸ Δυτικοί, καί, παράλληλα, πολιτικοί, ΜΜΕ, Ὑπουργεῖα Παιδείας καὶ θρησκευτικὲς ὀργανώσεις ἀγωνίζονται νὰ μᾶς ποῦν ὅτι ἀνήκουμε στὴ Δύση. Κι αὐτό, ἡ εὐκολία ποὺ μᾶς προσφέρει ἡ σύγχρονη τεχνολογία ἐν πολλοῖς τὸ ἔχει κατορθώσει. Ἀλλά, οἱ Γέροντες αὐτοὶ μᾶς ὑπενθυμίζουν τὴ γεωγραφία τῆς ψυχῆς μας, τὴν καθ᾽ ἡμᾶς Ἀνατολή! Μᾶς λένε νὰ ὑπάρχουμε μὲ τὴν καρδιὰ ἁγιάζοντας τὸν νοῦ καὶ νὰ μὴν ταυτίζουμε τὸν νοῦ μὲ τὴ λογικὴ καὶ τὴν καρδιὰ μὲ τὸ συναίσθημα! Νὰ πεθαίνουμε, βλέποντας κατ᾽ Ἀνατολάς.

Αὐτό, τὸ ὁποῖο καθόρισε τὸν ὅλο χαρακτήρα τοῦ ὁσίου Παϊσίου ἀπὸ τὰ πρῶτα του χρόνια, ἦταν ἡ προσφυγική του ἰδιότητα. Γι’ αὐτὸ καὶ μιὰ μεγάλη ἔγνοια του μέχρι τὴν ὁσιακὴ κοίμησή του ἦταν οἱ ἀλύτρωτες πατρίδες τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Αὐτὴ τὴν ἰδιαίτερη πτυχὴ τοῦ χαρακτήρα του, ἕνεκα τῆς ὁποίας ἔδειχνε μιὰ ξεχωριστὴ ἀγάπη στοὺς πρόσφυγες, ἀπὸ ὅπου καὶ ἂν προέρχονταν αὐτοί, εἴτε ἦταν πρόσφυγες τῆς Β. Ἠπείρου, εἴτε πρόσφυγες τῆς Κύπρου, εἴτε τῆς Κωνσταντινουπόλεως, εἴτε τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τὴν ἔζησαν πολλοὶ Κύπριοι, ποὺ ὅταν τοῦ ἔλεγαν, ‘‘Γέροντα, ἀπὸ τὴν Κύπρο εἴμαστε. Εἴμαστε καὶ πρόσφυγες!’’, ἀμέσως ἔβγαινε ἀπὸ τὸ κελλί του γιὰ νὰ τοὺς συναντήσει. Δηλαδή, τὸ κλειδὶ τοῦ Γέροντος Παΐσιου ἦταν νὰ τοῦ πεῖς, εἶμαι πρόσφυγας. Καὶ ἀμέσως σοῦ ἄνοιγε, ὄχι μονάχα τὸ κελλί του, ἀλλὰ καὶ τὴν καρδιά του. Τὸν ὁλάνθιστο μπαξὲ τῆς Χάρης, ποὺ εἶχε μέσα ἡ καρδιά του.

Ὁ ὅσιος Παΐσιος ἦταν ἕνας ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος αἰσθανόσουν ὅτι ἦταν σύγχρονος –κι ἂς ἦταν ἕνας ἀσκητὴς τόσο λιτὸς καὶ τόσο αὐστηρός–, γιατὶ εἶχε τὴν καλὴ ἀνησυχία. Παρακολουθοῦσε ἀκόμη καὶ τὸ πολιτικὸ γίγνεσθαι· ἤξερε καὶ τὸν τελευταῖο ὑπουργὸ καὶ τὰ τεκταινόμενα, καὶ μποροῦσε νὰ σοῦ πεῖ τί θὰ γίνει στὸν κόσμο μας μετὰ ἀπὸ δεκαετίες ὁλόκληρες. Καὶ μοῦ προξένησε ἐντύπωση, ποὺ ἄκουσα καὶ μερικοὺς ἀρχιερεῖς τελευταῖα, μετὰ ποὺ ἔγινε ἡ ἐπίσημη ἔνταξη τοῦ Γέροντος Παϊσίου στὸ Ἁγιολόγιο, ποὺ ἀμφέβαλλαν γιὰ τὸ προφητικό του χάρισμα καὶ θεωροῦσαν ὑπερβολὴ τῶν ἐπισκεπτῶν τὶς προφητεῖες του, ποὺ αὐτοὶ κατέγραψαν καὶ διέσωσαν. Ἀλλ᾽ ὄχι! Δὲν εἶναι καθόλου ὑπερβολή. Κι ἀκόμη, εἶναι καὶ λίγα, ὅσα ἔχουν σχετικὰ γραφτεῖ. Ὁ Γέροντας μιλοῦσε μὲ ἔνταση γι’ αὐτὰ τὰ πράγματα, γιατὶ τὰ ζοῦσε μὲ ἔνταση. Ἔβλεπε τὰ μέλλοντα ὡς παρόντα. Ἦταν ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἔβλεπε τὴν ἱστορία, ἡ ὁποία ἀκόμα δὲν πραγματοποιήθηκε στοὺς δικούς μας ὀφθαλμούς. Γιατί ὅμως αὐτὸς ἔβλεπε αὐτὰ τὰ πράγματα; Γιατί αὐτὸς μιλοῦσε γιὰ τὰ ἐπερχόμενα μὲ τόση σαφήνεια καὶ βεβαιότητα; Νομίζω –αὐτὸ εἶναι βεβαίως προσωπική μου ἑρμηνεία, μπορεῖ νὰ ἔχω λάθος–, ὁ λόγος ἦταν τὸ ὅτι εἶχε προσφυγικὴ τὴν καταγωγή. Ζοῦσε πιὸ ἔντονα τὸν πόθο τῆς ἐλευθερίας τῶν σκλαβωμένων μας πατρίδων. Φαίνεται ὅτι ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ἄκρα ταπείνωσις, ὑπηρετεῖ καὶ δίδει στὸν κάθε ἅγιο αὐτό, ποὺ περισσότερο ποθεῖ, ποὺ εἶναι ὁ βαθύτερός του πόθος. Κι ὁ βαθύτερος πόθος τοῦ ἁγίου Παϊσίου ἦταν πότε θὰ ἐλευθερωθεῖ ἡ Πόλις, ἡ πατρίδα του Καππαδοκία, ἡ Μικρασία, ἡ Κύπρος. Καὶ εἶναι, ὅπως φαίνεται, γι᾽ αὐτό, ποὺ τοῦ ἐδόθη ἄνωθεν ἡ χάρη νὰ δεῖ, νὰ προγνωρίσει μὲ ἀκρίβεια τὰ μέλλοντα.

Τώρα, σχετικὰ μ᾽ αὐτὸ τὸ θέμα –τὸ τονίζω, γιατὶ ἔχει παρεξηγηθεῖ–, αὐτὸ ποὺ εἶναι σημαντικὸ νὰ κρατήσουμε, καὶ ἰδιαιτέρως ἐμεῖς οἱ Κύπριοι, ποὺ εἴμεθα παθόντες καὶ μαθόντες, εἶναι τὸ ἑξῆς: Ὄχι νὰ θέλουμε νὰ μάθουμε πότε καὶ πῶς θὰ γίνουν ὅλ᾽ αὐτὰ τὰ σπουδαῖα γεγονότα, ποὺ ἀφοροῦν βεβαίως καὶ ἐμᾶς. Τὸ ζήτημα εἶναι, πῶς θὰ τὰ διαχειριστοῦμε. Καὶ μοῦ κάνει ἐντύπωση, ὅτι μᾶς προετοιμάζει ὁ Θεὸς σιγὰ σιγά, μὲ ἕνα δικό του τρόπο, γιὰ τὰ γεγονότα αὐτά. Ὅμως εἶναι καλὰ νὰ γνωρίζουμε, ὅτι ὁ καλύτερος τρόπος διαχείρισης τῶν γεγονότων ποὺ ἔρχονται καὶ ἤδη ἔχουν ἀρχίσει –κατὰ τὴν ταπεινή μου ἄποψη–, δὲν εἶναι νὰ γεμίσουμε τὰ ψυγεῖα μας μὲ ὑλικὰ ἀγαθά, γιὰ νὰ μὴν πεινάσουμε τότε! Κάποτε κι αὐτὰ θὰ ἀδειάσουν. Ἀλλὰ εἶναι νὰ ἔχουμε τότε φώτιση, φώτιση ἐκ Θεοῦ.

Ἕνας ἄνθρωπος, ποὺ ἔχει φώτιση, μπορεῖ νὰ παίρνει γρήγορες καὶ ὀρθὲς ἀποφάσεις. Νὰ παίρνει βέβαιες ἀποφάσεις στὴ δύσκολή του ὥρα. Γιὰ νὰ ἔχουμε ὅμως φώτιση, θὰ πρέπει νὰ καθαρίζουμε συνεχῶς τὴν καρδία καὶ τὸν νοῦ μας. Καί, καθαρίζουμε τὴν καρδία καὶ τὸν νοῦ διὰ τῆς μετανοίας. Ἄρα, ὅ,τι καὶ νὰ κάνουμε, ἐπιστρέφουμε στὴ μετάνοια τὴν προσωπική! Ὄχι μιὰ μετάνοια γενικὴ καὶ ἀόριστη γιὰ ὅλους, ὅπως συχνὰ κηρύττουμε οἱ Ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἱεροκήρυκες, ἀλλὰ προσωπικὴ μετάνοια. Νὰ κάτσω νὰ σκεφτῶ, ποιό εἶναι τὸ δικό μου πάθος, τὸ κυρίαρχο πάθος μου, νὰ τὸ βρῶ αὐτὸ τὸ κυρίαρχο πάθος μου ἤ, ἐὰν ἔχω τόσο ἐγωϊσμὸ καὶ τέτοια αὐτοπεποίθηση, ποὺ δὲν τὸ βρίσκω, νὰ προσευχηθῶ καὶ νὰ εἰπῶ· «Χριστέ μου, φανέρωσέ μου ποιός εἶμαι! Δεῖξε μου ποιός εἶμαι!» Καὶ θὰ μᾶς δείξει ὁ Θεός. Καί, κατόπιν, νὰ δῶ αὐτὸ τὸ πάθος, ποὺ ἔχω, πῶς ἐκδηλώνεται; Ἂν λ.χ. εἶναι ὁ θυμός, πῶς ἐκδηλώθηκε μὲ τὴ γυναίκα μου ἢ μὲ τὸν ἄνδρα μου, μὲ τὰ παιδιά μου, μὲ τοὺς συναδέλφους μου, μὲ τοὺς φίλους μου; Σήμερα, πῶς ἐκδηλώθηκε; Χθές, πῶς ἐκδηλώθηκε; Ποιούς πλήγωσα; Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀρχίσει ἔτσι νὰ βλέπει τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ μετανοεῖ γιὰ συγκεκριμένες στιγμὲς τῆς καθημερινότητάς του καὶ σταδιακὰ διορθώνεται, τότε ἀρχίζει καὶ εἰσέρχεται στὴ μετάνοια. Ἂν αὐτὸ δὲν τὸ μάθουμε, ἡ προσευχή μας θὰ εἶναι μία μηχανικὴ προσευχή, ἡ ὁποία δὲν θὰ μᾶς δώσει τὴ δυνατότητα τοῦ φωτισμοῦ σὲ δύσκολες στιγμές, κατὰ τὶς ὁποῖες θὰ πρέπει νὰ ἀποφασίσουμε, εἴτε γιὰ τὸν ἑαυτό μας, εἴτε γιὰ τὰ παιδιά μας, εἴτε γιὰ τὴν πατρίδα μας, εἴτε γιὰ κάτι εὐρύτερο, ποὺ μᾶς ξεπερνᾶ.

Λοιπόν, σημασία ἔχει, πῶς ἐμεῖς θὰ διαχειριστοῦμε αὐτὰ τὰ γεγονότα. Καὶ εἶχε ἔγνοια γι᾽ αὐτὸ τὸ πράγμα ὁ ἅγιος Παΐσιος. Ἔβλεπε, ὅτι ἐμεῖς ἔχουμε μία μανία, μία ροπὴ μονάχα πρὸς τὸ θαῦμα, στὴν προφητεία καὶ στὴν εὔκολη, τὴν ἀνώδυνη λύση. Στὴ διαχείριση ὅμως τῶν πραγμάτων καὶ στὴ συμπόνοια τῶν ἀνθρώπων, ἔβλεπε πὼς ἔχουμε πολλὴ ἔλλειψη. Καί, ὅταν λέω ἀνθρώπων, δὲν ἐννoῶ μόνο τῶν δικῶν μας, τῶν Ἑλληνοκυπρίων Χριστιανῶν. Ἐννoῶ καὶ τοὺς Τούρκους. Ἔχει κανένα Χριστιανό, ποὺ παρακαλεῖ νὰ γίνει πόλεμος; Ἔχει κανένα Χριστιανό, ποὺ νὰ θέλει, ἀκόμη καὶ τὴν καταστροφὴ τοῦ ἐχθροῦ του; Ἐγὼ προσωπικὰ δὲν τὴν εὔχομαι. Κι ἂς εἶμαι καὶ ἄνθρωπος πονεμένος. Κι ἂς ἔχασα τὸ χωριό μου καὶ τὸν ἀδελφό μου στὴ διάρκεια τοῦ πολέμου. Αὐτὸ δὲν τὸ εὔχομαι σὲ κανέναν. Ὅμως ἡ ἔγνοιά μας πρέπει νὰ εἶναι, μέσα ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ γεγονότα, ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ προκαλέσουν καὶ ὁ Θεὸς θὰ τὰ ἀνεκτεῖ καὶ θὰ τὰ ἀξιοποιήσει, πῶς ἐμεῖς θὰ τὰ ζήσουμε μὲ μετάνοια, μὲ προσευχή, μὲ πολλὴ συμπόνοια γιὰ τὸν κάθε συνάνθρωπό μας. Αὐτὸ νομίζω εἶναι ἕνα ζητούμενο τῆς ἐποχῆς μας. Τώρα ζητούμενο τῆς οἰκονομικῆς κρίσης εἶναι νὰ μοιραστοῦμε τὸ φαΐ μας, τὰ χρήματά μας, τὸν καλό μας λόγο μὲ τὸν πονεμένο συνάνθρωπό μας. Ἀλλά, δὲν εἶναι μόνον αὐτά. Αὐτό, ποὺ γίνεται τώρα, εἶναι ἡ προπόνησις. Τὰ μεγάλα ἕπονται!

Καὶ κάτι τελευταῖο. Ἐὰν θέλουμε νὰ ἔχουμε μέλλον στὸν 21ο αἰῶνα, θὰ πρέπει νὰ ἐπενδύσουμε στοὺς σύγχρονους ὁσίους καὶ μάρτυρες, οὕτως ὥστε ἡ σύγχρονη ἁγιότητα νὰ γίνει βίωμα καθημερινὸ γιὰ τὸν κάθε χριστιανό, κληρικὸ καὶ λαϊκό. Ἐπιβάλλεται ἐμεῖς οἱ χριστιανοὶ σήμερα νὰ βάλουμε στὴ δική μας ζωή, ἀλλὰ καὶ τῶν παιδιῶν μας τὸν πόθο νὰ γνωρίσουμε τὶς ἐντολὲς τοῦ Κυρίου, τὴ μετάνοια, τὴν προσευχή, τὴν Ἐξομολόγηση, τὴ θεία Λειτουργία, κι ὅλους αὐτοὺς τοὺς πολὺ μεγάλους σύγχρονους ἁγίους. Διότι ἔρχονται χρόνια δοκιμασίας καὶ πρέπει νὰ ξαναβροῦμε τὴν ἁπλότητα τῆς ἁγιότητας, ἐὰν θέλουμε νὰ γίνουμε καὶ νὰ παραμείνουμε αὐθεντικοὶ χριστιανοί.

Ταῖς τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Παϊσίου πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν!

*Πρόλογος Ἑορτολογίου 2016, Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΕΥΦΗΜΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ)
Πρὸς Κορινθίους Β΄ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 1-10

Ἀδελφοί, συνεργοῦντες παρακαλοῦμεν μὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς – λέγει γὰρ· «Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι»· ἰδοὺ νῦν «καιρὸς εὐπρόσδεκτος», ἰδοὺ νῦν «ἡμέρα σωτηρίας» – μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία, ἀλλ᾿ ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν χρηστότητι, ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, ἐν δυνάμει Θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας, ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΕΥΦΗΜΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
7: 36-50

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠρώτα τις τῶν Φαρισαίων τὸν Ἰησοῦν ἵνα φάγῃ μετ’ αὐτοῦ· καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Φαρισαίου ἀνεκλίθη. καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἐν τῇ πόλει ἥτις ἦν ἁμαρτωλός, καὶ ἐπιγνοῦσα ὅτι ἀνάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, κομίσασα ἀλάβαστρον μύρου καὶ στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ κλαίουσα, ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ τοῖς δάκρυσι καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασσε, καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφε τῷ μύρῳ. ἰδὼν δὲ ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας αὐτὸν εἶπεν ἐν ἑαυτῷ λέγων· Οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ, ὅτι ἁμαρτωλός ἐστι. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπε πρὸς αὐτόν· Σίμων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν. ὁ δέ φησί· Διδάσκαλε, εἰπέ. δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανειστῇ τινι· ὁ εἷς ὤφειλε δηνάρια πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. μὴ ἐχόντων δὲ αὐτῶν ἀποδοῦναι, ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο. τίς οὖν αὐτῶν, εἰπέ, πλεῖον ἀγαπήσει αὐτόν; ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίμων εἶπεν· Ὑπολαμβάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· Ὀρθῶς ἔκρινας. καὶ στραφεὶς πρὸς τὴν γυναῖκα τῷ Σίμωνι ἔφη· Βλέπεις ταύτην τὴν γυναῖκα; εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν οἰκίαν, ὕδωρ ἐπὶ τοὺς πόδας μου οὐκ ἔδωκας· αὕτη δὲ τοῖς δάκρυσιν ἔβρεξέ μου τοὺς πόδας καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμαξε. φίλημά μοι οὐκ ἔδωκας· αὕτη δὲ ἀφ’ ἧς εἰσῆλθεν οὐ διέλιπε καταφιλοῦσά μου τοὺς πόδας. ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας· αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψέ μου τοὺς πόδας. οὗ χάριν λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ· ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπε δὲ αὐτῇ· Ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι. καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείμενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς· Τίς οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁμαρτίας ἀφίησιν; εἶπε δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα· Ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· πορεύου εἰς εἰρήνην.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Ο Άγιος Σωφρόνιος Σαχάρωφ (22 Σεπτεμβρίου 1896 – 11 Ιουλίου 1993) ήταν Ρώσος Ορθόδοξος Ιερομόναχος που ξεκίνησε τη μοναχική του ζωή στο Άγιο Όρος, στη Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος και θεωρείται ως ένας από τους χαρισματικότερους μοναχούς του 20ου αιώνα.

Γεννήθηκε στη Μόσχα και ήταν μέλος 9μελούς οικογένειας. Το λαϊκό όνομά του ήταν Σέργιος, ενώ έδειχνε από μικρός πώς είχε ιδιαίτερη θεολογική κλίση. Στην αρχή ασχολήθηκε με την ζωγραφική, τον Βουδισμό και τον Ινδουισμό. Όταν απογοητεύτηκε από τη φιλοσοφία των Ανατολικών θρησκειών, στράφηκε προς την Ορθόδοξη Εκκλησία Τού Χριστού, την μοναδική Εκκλησία πού διατηρεί ανόθευτη την πίστη των πρώτων 8 μ.Χ. αιώνων. Σε ηλικία 25 ετών μετακινήθηκε στη Γαλλία, προσπαθώντας να βρει εργασία ως ζωγράφος . Στη Γαλλία κατάφερε να γίνει δεκτός στους καλλιτεχνικούς κύκλους, όμως τελικά στράφηκε προς το χριστιανισμό με περισσότερο ζήλο αφού ούτε αυτό τον γέμιζε όπως ο ίδιος αργότερα ομολόγησε* και έτσι στράφηκε σε ηλικία 29 ετών , περίπου στη θεολογία, εισαγόμενος στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο στο Παρίσι.

Με το πέρας των σπουδών έλαβε την απόφαση να μονάσει. Έτσι εγκαταστάθηκε στη Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος στο Άγιο Όρος, το 1925. Τέσσερα έτη αργότερα γνώρισε τον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη, ο οποίος έγινε ο πνευματικός καθοδηγητής του . Στη συνέχεια αναχώρησε για τα Καρούλια του Αγίου Όρους το 1938, που ασκήτεψε αυστηρά. Το 1948 έφυγε από το Άγιο Όρος ώστε να χειρουργηθεί στη Γαλλία ενώ εξέδωσε σε βιβλίο τον βίο του Αγίου Σιλουανού, που εν τω μεταξύ εκοιμήθη. Στη συνεχεία εξέδωσε και άλλα βιβλία το «Περί προσευχής», το «Άσκηση και Θεωρία» και «Η ζωή Του ζωή μου». Την ίδια εποχή επισκέφτηκε και τη Μόσχα μετά από πολλά χρόνια και έκτοτε είχε πιο στενούς δεσμούς με την πόλη. Το 1963 εγκατέλειψε το Άγιο Όρος και ίδρυσε μια χριστιανική αδελφότητα, χτίζοντας παράλληλα και ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο στο Έσσεξ,  όπου έμεινε μέχρι και την κοίμησή τού,  το 1993 σε ηλικία 97 ετών.

Η αγιοκατάταξή του έγινε την 27^η Νοεμβρίου 2019 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο

* «Ήμουν στο Παρίσι, τα είχα όλα, ζούσα με τον καλλιτεχνικό κόσμο του Παρισιού και συμμετείχα σε όλες τις εκδηλώσεις. Όμως τίποτα δεν μου έδινε χαρά και ανακούφιση. Μετά από κάθε εκδήλωση του καλλιτεχνικού κόσμου, είχα μέσα μου κενό και αγωνία. Ο λογισμός μου, μου έλεγε πως κάτι πρέπει να κάμω, για να φύγω από το αδιέξοδο, που με συνείχε. Όμως δεν έβρισκα λύση. Ένα βράδυ, μετά από μία διασκέδαση, ανέβαινα στο σπίτι μου με σκυμμένο το κεφάλι και αργό βήμα. Έλεγα πως αυτή η ζωή είναι βάναυση, είναι ανιαρή. Τότε σκέφτηκα να γίνω μοναχός, όμως πού και πώς δεν είχα ιδέα. Ήμουν Ρώσος εμιγκρέ-πρόσφυγας στη Γαλλία. Εκεί υπήρχαν πολλοί Ρώσοι, οι οποίοι ίδρυσαν το Θεολογικό Ινστιτούτο Του Αγίου Σεργίου. Στο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου, όλοι μιλούσαν για Θεό, αλλά Θεό δεν είδα, ενώ όταν πήγα στο Άγιο Όρος, κανείς δεν μιλούσε για Θεό και όλα έδειχναν Τον Θεό».

Πηγή: http://www.agiosgeorgioskorydallou.gr