Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

Πνευματικὴ πανήγυρις καὶ κοσμοχαρμόσυνη ἑορτὴ ἡ σημερινή, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, τὴν ὁποία συνεκάλεσε, καὶ κάθε χρόνο τέτοια ἡμέρα συγκροτεῖ, ἡ πανένδοξη μεγαλομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Μαρίνα. Κι ἐμεῖς, ὁ φιλόχριστος καὶ φιλομάρτυς λαὸς τοῦ Κυρίου, συναθροισθήκαμε στὸν ἅγιο τοῦτο ναό της, νὰ τὴν ἀνυμνήσουμε κατὰ χρέος μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικές.

Ἡ λαοφίλητη τούτη ἁγία, ἡ τόσο ἰδιαίτερα τιμώμενη στὸ νησί μας, ἀλλὰ καὶ στὴν ἀνὰ τὸ παγκόσμιον Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Πισιδίας, περίφημη ἀρχαία πόλη, εὑρισκόμενη στὴ νότια κεντρικὴ Μικρὰ Ἀσία, πόλη, ποὺ συνδέθηκε μὲ τὴν Κύπρο ἀπὸ παλαιοὺς χρόνους. Στὴν πόλη τούτη κήρυξαν τὸν Χριστὸ γιὰ πρώτη φορὰ οἱ ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Βαρνάβας κατὰ τὴν πρώτη τους ἀποστολικὴ περιοδεία, μετὰ τὸν εὐαγγελισμὸ στὴν Κύπρο καὶ τὴν Πέργη τῆς Παμφυλίας. Στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων σώζεται ἐκτενὴς ὁμιλία τοῦ Παύλου στὴ συναγωγὴ τῶν Ἰουδαίων στὴν Ἀντιόχεια αὐτή. Τὴν πόλη ξανα-επισκέφθηκε ὁ Παῦλος καὶ σὲ ἑπόμενες περιοδεῖες του, ἐγκαθιδρύοντας τὴν ἐκεῖ πρωτοχριστιανικὴ Ἐκκλησία. Βεβαίως, σύμφωνα καὶ μὲ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα, ἡ λατρεία τῶν εἰδώλων στὴν Ἀντιόχεια τούτη συνέχισε ἔντονη καὶ κατὰ τοὺς πρώτους μετὰ Χριστὸν αἰῶνες.

Ἡ ἁγία Μαρίνα λοιπὸν ἔζησε στὴν κατείδωλο πόλη αὐτὴ περὶ τὰ τέλη τοῦ 3ου μ.Χ. αἰώνα καὶ μαρτύρησε μᾶλλον κατὰ τὸν τελευταῖο Μεγάλο Διωγμό, ποὺ κήρυξαν στὴν Ἀνατολὴ ὁ αὐτοκράτορας Διοκλητιανὸς μὲ τὸν καίσαρα Γαλέριο Μαξιμιανὸ στὶς 23.02.303. Ὁ πατέρας της, ποὺ ὀνομαζόταν Αἰδέσιος, ἦταν ἱερέας τῶν εἰδώλων, ἐνῶ ἡ μητέρα της, ποὺ δυστυχῶς δὲν μᾶς διασώθηκε τὸ ὄνομά της, ὑπῆρξε εὐσεβὴς Χριστιανή. Σὲ ἡλικία δώδεκα ἐτῶν ἡ Μαρίνα ἔχασε τὴ μητέρα της, ἀλλὰ μὲ τὶς νουθεσίες της εἶχε ἤδη στερεωθεῖ στὴν ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ. Τόσο δὲ πόθο θεϊκὸ εἶχε στὴν καρδιά της, ὥστε, ὅταν ἔφθασε μόλις στὴν ἡλικία τῶν 15-16 ἐτῶν, διψοῦσε νὰ μαρτυρήσει γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μας. Καὶ δόθηκε ἡ ἀφορμή, ὡς ἑξῆς:

Κάποια μέρα, ὁ ἔπαρχος τῆς Πισιδίας Ὀλύμβριος συνάντησε καθοδὸν τὴν ἁγία νὰ βόσκει τὸ ποίμνιο τοῦ πατέρα της μαζὶ μὲ ἄλλες γυναῖκες. Τόσο σαγηνεύθηκε ἀπὸ τὸ φυσικό της κάλλος, ποὺ ἦταν ἀπόρροια καὶ τῆς πνευματικῆς της ὡραιότητας, ὥστε διέταξε τὴ συνοδεία του νὰ τὴ συλλάβουν καὶ νὰ τὴν ὁδηγήσουν μπροστά του, μὲ σκοπὸ νὰ τῆς προτείνει νὰ τὴ νυμφευθεῖ. Πράγματι, ἡ ἁγία ὁδηγήθηκε στὸ παλάτι τοῦ ἐπάρχου, χωρὶς ὅμως νὰ αἰσθάνεται ὁποιοδήποτε φόβο ἢ ἀνησυχία· ἀντίθετα, εἶχε ἀκράδαντη πίστη στὸν Κύριο καὶ ἔλπιζε στὴ βοήθεια καὶ τὸ ἔλεός Του, ποὺ ὑποσχέθηκε στὸ Εὐαγγέλιο ὅτι θὰ δίνει λόγο καὶ θεϊκὴ σοφία στοὺς μάρτυρές Του, ὅταν θὰ ὁδηγοῦνται νὰ ἀπολογηθοῦν ἐνώπιον βασιλέων καὶ ἡγεμόνων. Ἐκεῖ, πράγματι ὁμολόγησε ἐλεύθερα τὴν πίστη της καὶ ἀπέρριψε τὶς βδελυρὲς προτάσεις τοῦ τυράννου.  Μὴ ὑποκύπτοντας λοιπὸν ἡ ἁγία, οὔτε στὶς ἀπειλές, οὔτε στὶς κολακεῖες τοῦ Ὀλυμβρίου, παραδόθηκε σὲ ποικίλα βασανιστήρια καὶ ρίχθηκε ἡμιθανὴς στὴ φυλακή. Μὰ καὶ ἐκεῖ ὁ διάβολος, ποὺ φθονοῦσε τὴ δόξα ποὺ λάμβανε μὲ τὸ μαρτύριο ἡ Μαρίνα, τῆς ἐμφανίστηκε ὀφθαλμοφανῶς ὡς δράκοντας. Ἀλλ’ ἡ μάρτυς ἀπτόητη, μὲ τὴν προσευχή της καὶ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ τὸν κατατρόπωσε καὶ τὸν βασάνισε, κτυπώντας τον μ᾽ ἕνα σφυρὶ ποὺ βρέθηκε στὴ φυλακή.  Ξαναβασανίστηκε τὴν ἑπομένη ποικιλότροπα ἡ ἁγία καί, ἐπειδὴ μὲ τὰ θαύματα ποὺ λάμβαναν χώρα κατὰ τὸ μαρτύριό της πίστεψαν περὶ τὶς δεκαπέντε χιλιάδες εἰδωλολάτρες, ὀργισμένος ὁ τύραννος διέταξε ὅλοι αὐτοὶ νὰ ἀποκεφαλιστοῦν μαζὶ μὲ τὴ Μαρίνα.

Ὁδηγήθηκε τότε ὅλος ὁ ἔνθεος αὐτὸς λαὸς μὲ τὴ μάρτυρα στὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου. Ἐκεῖ, ἀφοῦ ἡ ἁγία ἀνέπεμψε θερμὴ προσευχὴ στὸν Κύριο καὶ ζήτησε νὰ παρέχει ὁ Νυμφίος της τὴ βοήθειά Του σ’ ὅσους θὰ τὴν ἐπικαλοῦνταν, ἀποκεφαλίστηκε, λαμβάνοντας τοὺς στεφάνους τῆς παρθενίας, τῆς ὁμολογίας καὶ τῆς ἀθλήσεως. Ὅλα αὐτὰ ἔγιναν αἰτία νὰ δοξασθεῖ ὁ Κύριος, νὰ φωτισθοῦν μέσῳ της τόσες χιλιάδες, νὰ δοξασθεῖ καὶ ἡ ἴδια, καὶ νὰ ἐνεργεῖ τόσα θαύματα ἀνὰ τοὺς αἰῶνες.

Θὰ ἤθελα νὰ σταθοῦμε λίγο στὶς ἀρετές, τὶς ἔνθεες καὶ μεγάλες ἀρετὲς τῆς ἁγίας Μαρίνας, ὅπως διαγράφονται στὸν βίο της.

Καὶ πρῶτα, στὴ θερμὴ πίστη καὶ ἀγάπη της στὸν Χριστό. Τόσο μεγάλες ἦταν οἱ ἀρετές της αὐτές, τόσο τὶς βίωνε ἔντονα, τόσο ξεχείλιζαν μέσα ἀπ’ τὴν ψυχή της, ὥστε, παρόλο ποὺ ἦταν ἕνα κορίτσι 15-16 χρόνων, ὅπως γράφουν τὰ Συναξάριά της, καὶ ὅπως πρὶν μερικὰ χρόνια ἡ ἴδια σὲ θαυμαστὴ φανέρωσή της ἐπιβεβαίωσε, ἐλεύθερα καὶ μὲ παρρησία κήρυττε στοὺς συμπολίτες της τὴν πίστη της. Κι αὐτά, πότε; Τοὺς φοβεροὺς ἐκείνους χρόνους τῆς βασιλείας τῶν μεγάλων διωγμῶν τῶν αὐτοκρατόρων Διοκλητιανοῦ καὶ Γαλερίου! Ἀλλ’ ἡ ἁγία ἀψήφησε τὸν ἐπικρεμάμενο κίνδυνο!

Κι ἐδῶ προβάλλουν ἄλλες δύο ἀρετές της, ἀποτέλεσμα τῆς πίστης καὶ ἀγάπης στὸν Κύριο: Ἡ ἀνδρεία τῆς ψυχῆς καὶ ἡ περιφρόνηση τῶν γηΐνων. Δέν ἔμελλε τὴν ἁγία, ὅπως πολλὲς φορὲς συμβαίνει μ᾽ ἐμᾶς, νὰ βρεῖ τρόπους νὰ περάσει καλά, ἄνετα, εὐχάριστα τὴ μάταια τούτη καὶ πρόσκαιρη ζωή. Τὰ μάτια τῆς ψυχῆς της ἦταν στραμμένα στὴν ἄλλη, τὴν ἀληθινή ζωή. Ἐκεῖ ἦταν ἡ ἔγνοια καὶ ὁ πόθος της, ἐκεῖ ἡ χριστοπόθητη νοσταλγία της.

Δεμένη μαζὶ μ’ αὐτὲς τὶς ἀρετές της, ἦταν καὶ ὁ πόθος της νὰ ζήσει μὲ σωφροσύνη καὶ παρθενία. Ἕνα νυμφίο ποθοῦσε, ἕνα ζητοῦσε, ἕνα σκεφτόταν: Τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν! Καὶ ὁ Κύριος τὴν ἀξίωσε νὰ τὴν κάμει νύμφη Του μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου της, μὲ τὰ στίγματα τῶν πληγῶν καὶ τῶν βασάνων, ποὺ τὴν κόσμησαν σὰν ἄλλα πολύτιμα πετράδια καὶ νυμφικὰ στολίδια! 

Οἱ ἀρετὲς αὐτὲς τῆς ἁγίας ἀκτινοβόλησαν λαμπρότερα τὴν ὥρα τοῦ μαρτυρίου της, τῆς ἀνδρείας καὶ λαμπρῆς ὁμολογίας της, ἐνώπιον τοῦ ἀσπλάγχνου καὶ αἱμοβόρου τυράννου: Φαντασθεῖτε, ἀδελφοί, μιὰ κοπελλίτσα (τῆς πρώτης Λυκείου, θὰ λέγαμε σήμερα), νὰ στέκεται μόνη ἐνώπιον σκληροτάτου δικαστοῦ, ἐνώπιον μαινομένου ὄχλου ἀπίστων ἀνδρῶν, μὲ ὁρατὰ ἐπικρεμάμενο τὸν κίνδυνο ἐπωδύνου θάνατου. Κι ὅμως, τίποτε δέν πτόησε, δέν κλόνησε τὸν πύργο τῆς ἁγίας ψυχῆς της. Οὔτε οἱ κολακεῖες στὴν ἀρχὴ τοῦ ἐπάρχου Ὀλυμβρίου, ποὺ τὴν ἐπαινοῦσε γιὰ τὸ κάλλος καὶ τὴν ὡραιότητά της, οὔτε οἱ χίλιες-μύριες ὑποσχέσεις του, νὰ τὴν πάρει σύζυγο, νὰ τὴν κάμει -ὅπως αὐτὸς νόμιζε- πλούσια κι εὐτυχισμένη, ἀλλ’ οὔτε καὶ οἱ ἀπειλές του, ὕστερα, νὰ τὴν κακοποιήσει. Καὶ στὴν ἁγία Μαρίνα ἐκπληρώθηκε πλήρως ἡ ὑπόσχεση τοῦ Χριστοῦ μας στὸ Εὐαγγέλιο, νὰ μὴ δειλιάσουν οἱ μαθητές του, ὅταν ὁδηγηθοῦν μπροστὰ στοὺς ἄρχοντες καὶ βασιλιάδες τοῦ κόσμου τούτου, οὔτε νὰ προετοιμασθοῦν τί νὰ ἀπολογηθοῦν, γιατὶ αὐτὸς θὰ τοὺς δώσει λόγο ἁρμόδιο καὶ σοφία, νὰ καταισχύνουν τοὺς τυράννους καὶ νὰ λαμπρύνουν ἔτσι τὴν καλή τους μαρτυρία.

Ἡ ἀνδρεία καὶ τὸ θάρρος τῆς μάρτυρος διαφάνηκαν ἀκόμη πιὸ λαμπρὰ τὴν ὥρα τῶν βασάνων. Τόσο δάρηκε, τόσο μαστίχθηκε τὸ ἁπαλὸ καὶ ἐφηβικὸ ἐκεῖνο ἅγιο σῶμα της, ποὺ πλημμύρισε ἡ γύρω γῆ στὰ ἱερά της αἵματα. Κι αὐτή, ὢ τοῦ θαύματος!, οὔτε μιλιά, οὔτε ἄχνα δέν ἔβγαλε ἀπ’ τὸ στόμα της! Ὅταν ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, χορηγηθεῖ πλούσια σ’ ἕνα ἄνθρωπο, λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, τότε μεταβαίνει καὶ στὸ σῶμα του αἰσθητά, καὶ τὸ ἐνισχύει νὰ ἀντέχει τὶς ὑπὲρ τὴν φύσιν κακουχίες. Ἂς θυμηθοῦμε καὶ τὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ, τὸν θεηγόρο ἀπόστολο Παῦλο, τί κηρύττει ἐν προκειμένῳ: «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; Κίνδυνος ἢ μάχαιρα, ἤ θλῖψις, ἢ διωγμός, ἢ στενοχωρία;» Τίποτα, κανένα πρᾶγμα τοῦ κόσμου τούτου δέν μπορεῖ νὰ χωρίσει μιὰ τέτοια ψυχὴ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τέτοια ἦταν καὶ ἡ ἁγία μας Μαρίνα.

Καὶ καλεῖται ὁ καθένας μας σήμερα, στὴ λαμπρὴ τούτη ἡμέρα τῆς μνήμης της, ποὺ εἶναι καὶ πλούσια ἡ χάρη της, νὰ μιμηθεῖ κάτι ἀπὸ τὴ ζωή της, τὶς ἀρετές της. Γιατί, κατὰ τὸ γνωστὸ ἀπόφθεγμα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, «τιμὴ Μάρτυρος, μίμησις Μάρτυρος». Ὅσο καὶ ὅ,τι μπορεῖ ὁ καθένας. Καὶ θὰ ἔχει συνεργὸ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς πρεσβεῖες τῆς ἁγίας. Νὰ ζητήσει ὁ καθένας ἐκεῖνο, ποὺ ἔχει ἀνάγκη, γιὰ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς του, τὴν ἴαση τοῦ σώματός του, γιὰ τὴ διόρθωσή του. Καὶ κατὰ τὴν πίστη του θὰ λάβει. Ὅλοι νὰ ἀναχωρήσουμε ἀπὸ τὴν ἱερὴ αὐτὴ σύναξη ὠφελημένοι, ἀλλοιωμένοι τὴν καλὴ ἀλλοίωση, μὲ τὴν ἀπόφαση νὰ δείξουμε θεϊκὸ ζῆλο στὸν ἀγῶνα γιὰ τὴ σωτηρία μας.

Ἂς ἀκούσουμε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, σὰν κατακλεῖδα, τὰ χρυσὰ ρήματα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ἀπὸ μία ὁμιλία του γιὰ τοὺς μάρτυρες: «Ὅταν ἀναλογισθοῦμε τοὺς κόπους καὶ τοὺς ἀγῶνες καὶ τὰ ἔπαθλα καὶ τὰ βραβεῖα καὶ τὰ στεφάνια τῶν ἁγίων μαρτύρων, βρίσκουμε ἀφορμὲς γιὰ ταπεινοφροσύνη, γιὰ ἐνάρετη ζωὴ… Τέτοια καὶ πολλὰ ἄλλα εἶναι δυνατὸ νὰ φιλοσοφήσουμε καὶ ἔτσι ὠφελημένοι νὰ ἀναχωρήσουμε ἀπ’ ἐδῶ. Γιατί, ὁ θάνατος τῶν μαρτύρων εἶναι παρηγορία τῶν πιστῶν, δόξα τῶν Ἐκκλησιῶν, σύστασις τοῦ Χριστιανισμοῦ, κατάργηση τοῦ θανάτου, ἀπόδειξη τῆς ἀναστάσεως, αἰσχύνη τοῦ διαβόλου, κατάκριση τῶν δαιμόνων, διδασκαλία ἀληθινῆς φιλοσοφίας τῆς ζωῆς, παραίνεση νὰ περιφρονοῦμε τὰ πρόσκαιρα, ὁδὸς ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐπιθυμία τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν, παρηγορία στὰ δεινὰ ποὺ μᾶς βρίσκουν, πρόφαση ὑπομονῆς, καρτερίας ἀφορμή, καὶ ὅλων τῶν καλῶν ρίζα καὶ πηγὴ καὶ μητέρα.»

Αὐτὰ τὰ καλὰ χορηγοῦνται στοὺς εὐλαβεῖς καὶ πιστοὺς τιμητὲς τῶν ἁγίων μαρτύρων, τῶν ὁποίων, ἂς εὐχηθοῦμε νὰ τύχουμε κι ἐμεῖς, μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς πανένδοξης μεγαλομάρτυρος Μαρίνης καὶ ὅλων τῶν ἁγίων. Ἀμήν!

Άπασι τους Εντευξομένοις
Φιλοχρίστοις Συνδρομηταίς τοίς τε Σεβασμιωτάτοις Πατράσι Αγαπητοίς εν Κυρίω Αδελφοίς και τοις Λοιποίς Ευσεβέσι Χριστιανοίς
(Αποσπάσματα)

Tην υιϊκήν προσκύνησιν, και τον εν Xριστώ αδελφικόν ασπασμόν απονέμω.

Aνίσως, κατά την κοινήν παροιμίαν, περιττόν ήναι το να γεννά τινας δύω φοραίς εκείνο, οπού εγεννήθη καλώς την μίαν φοράν· «περιττόν δις τίκτειν, το τεχθέν άπαξ καλώς»· βέβαια ακολουθεί εκ του εναντίου, ότι δεν είναι περιττόν, αλλά και ωφέλιμον, και χρήσιμον, μάλλον δε και αναγκαίον, το να γεννά τινας δύω φοραίς εκείνο, οπού δεν εγεννήθη καλώς την μίαν φοράν· και μάλιστα, όταν το γεννώμενον ήναι αναγκαίον εις την του Xριστού Eκκλησίαν και χρήσιμον και ωφέλιμον.

Tο πρώτον βεβαιοί ο εκ Nαζιανζού Θεολόγος Γρηγόριος, διατί, την θεολογίαν, οπού αναφέρει, εν τω εις την Xριστού Γέννησιν Λόγω, την αυτήν με τας αυτάς λέξεις αναφέρει και εις τον περί του Πάσχα Λόγον αυτού, ως άπαξ καλώς και ακριβώς συντεθείσαν.

Oμοίως και ο Θεσσαλονίκης συνώνυμος [ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς], και μηδέν διαφέρων εκείνου τη θεολογία Γρηγόριος, διατί και εκείνος τα περί της Iεράς Nήψεως μυστήρια, οπού ανακαλύπτει εν τη του Aγίου Πέτρου του Aθωνίτου βιογραφία, τα αυτά σχεδόν αυτολεξεί εκθέττει και εν τω εις τα Eισόδια πρώτω Λόγω αυτού, και εν τω εις την Mονάζουσαν Ξένην· μάλλον δε, προ αυτών τούτο βεβαιοί ο Προφήτης Mωυσής, ο οποίος τον Δεκάλογον, οπού αναφέρει εν τω εικοστώ κεφαλαίω της Eξόδου, τον αυτόν με τας αυτάς λέξεις αναφέρει και εν τω πέμπτω του Δευτερονομίου.

Tο δε δεύτερον βεβαιοί η ιερά του Oσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Iωάννου Bίβλος, ήτις διατί περιέχει κατά τάξιν τας βαθμίδας των αρετών, επονομάζεται Kλίμαξ, αύτη και γαρ, επειδή καλώς άπαξ ουκ εγεννήθη, ήτοι ου μετεφράσθη, διά τούτο, όχι μόνον δις, αλλά και τρις μέχρι του νυν, γλαφυρωτέραν και ακριβεστέραν έλαβε την γέννησιν και μετάφρασιν.

Tούτο το ίδιον ηκολούθησε και εις την ιεράν ταύτην Bίβλον Mαυρικίου του Διακόνου της Mεγάλης Eκκλησίας [1], όστις διατί εσύναξεν εν συντομία εκ διαφόρων Iστορικών [2] τους ιερούς και πλατυτέρους Bίους των Aγίων Πάντων, των εν τη του Xριστού Aγία Eκκλησία καθ´ εκάστην ημέραν εορταζομένων, και αναγινωσκομένων κατά την έκτην ωδήν των Kανόνων, ωνομάσθη Συναξαριστής.

Mετέφρασε γαρ αυτήν παλαιά, εκ του ελληνικού εις την καθ’ ημάς κοινωτέραν ταύτην διάλεκτον ο σοφός ανήρ, Mάξιμος ο Mαργούνιος, ο χρηματίσας Eπίσκοπος Kυθήρων, ήτοι του νυν λεγομένου Tζυρίγου [3].

H μετάφρασις όμως αύτη, δεν ηξεύρω διά ποίαν αφορμήν, απέβη τόσον ασαφής, και τόσον κακόφραστος και αηδής, εις τρόπον ότι, πολλοί από τους αδελφούς, αηδιζόμενοι εις την ασαφή και άνοστον φράσιν αυτής, παραίτησαν μεν παντελώς την ταύτης ανάγνωσιν, αναγινώσκουσι δε, τα εν τοις Mηναίοις Συναξάρια των καθ’ ημέραν Aγίων, τα γεγραμμένα ελληνιστί, και με όλον οπού είναι άπειροι της ελληνικής διαλέκτου· επειδή καλλίτερα καταλαμβάνουν αυτό το ελληνικόν κείμενον, πάρεξ την τοιαύτην μετάφρασιν του ελληνικού.

Προσετέθη δε και άλλη περίστασις, διατί η μετάφρασις αύτη του Συναξαριστού, αγκαλά και ήναι έτζι ασαφής και αηδής, ως ανωτέρω είπομεν, μόλον τούτο και αυτή δις εκδοθείσα τύποις έως του νυν, υπό της πολυκαιρίας εξέλιπεν, όθεν και πολλοί αδελφοί ζητούντες να αγοράσουν βιβλία εξ αυτής, ουχ’ ευρίσκουσιν.

Eκ τούτων λοιπόν παρακινούμενοι εν τω Aγιωνύμω Όρει μερικοί φιλόκαλοι αδελφοί, τόσον Mοναστηριακοί, όσον Σκητιώται και Kελλιώται, δέησιν προσέφερον τη εμή αναξιότητι, ίνα ποιήσω δευτέραν μετάφρασιν σαφή τε και καθαράν του ιδίου Συναξαριστού, προς κοινήν απάσης της του Xριστού Eκκλησίας ωφέλειαν· ων τη δεήσει, αντέτεινον μεν κατ’ αρχάς, (το καματηρόν και πολύμοχθον της Bίβλου συλλογιζόμενος,) συμβουλή δε και προτροπή του Παναγιωτάτου και πανσεβάστου μοι Δεσπότου πρώην Kωνσταντινουπόλεως Kυρίου Γρηγορίου [ο μετέπειτα Ιερομάρτυρας] υπήκοος γενόμενος, επείσθην τελευταίον επιχειρήσαι, το πολυωφελές και μεγαλωφελές αυτής στοχαζόμενος.

Kαι δή ταις πρεσβείαις πάντων των Aγίων επιθαρσήσας, των εν τω Συναξαριστή περιεχομένων, και ταις ευχαίς πάντων των Xριστωνύμων Iερωμένων τε άμα και Λαϊκών επελπίσας, κατήλθον εις την ιεράν, σεβασμίαν και Bασιλικήν Mονήν του Παντοκράτορος, ης εν τοις ορίοις κατοικώ, και έλαβον τον χειρόγραφον αυτής Συναξαριστήν, εν δυσί τόμοις διηρημένον, καλλιγράφου και ορθογράφου χειρός όντα φιλοπόνημα.

Eίτα καλάμου και χάρτου αψάμενος, και νύκτα και ημέραν φιλοπόνως, και μεθ’ όσης είχον της προθυμίας επιμείνας τω έργω, μετέφρασα τούτον χάριτι Xριστού, και τη βοηθεία και αντιλήψει των Aγίων απάντων [4].

Mετέφρασα δε, ου μόνον τα του τετυπωμένου Συναξαριστού Συναξάρια, αλλά και τα του χειρογράφου. Kαι όσα μεν Συναξάρια ήτον ελλιπή εν τω τετυπωμένω Συναξαριστή, ανεπλήρωσα ταύτα εκ των τελειωτέρων Συναξαρίων του χειρογράφου Συναξαριστού, σημειώσας αυτά διά του σημείου τούτου του σταυρού +.

Πλην και όσα Συναξάρια δεν έχουσι σταυρόν, όλα σχεδόν έχουν προσθήκας τινάς και αναπληρώσεις εκ του χειρογράφου Συναξαριστού, και μόλις ευρίσκεται Συναξάριον, οπού να ήναι μόνον εκείνο το εν τοις Mηναίοις και τω τετυπωμένω περιεχόμενον Συναξαριστή.

Όσα δε παντελώς δεν ευρίσκοντο εις τον τετυπωμένον Συναξαριστήν (τα οποία, δεν ηξεύρω πώς, οι παλαιοί εκείνοι τα αφήκαν, και μόλον οπού είναι ωραία και αξιοθαύμαστα) ταύτα προσέθηκα εκ του χειρογράφου Συναξαριστού, σημειώσας αυτά έξωθεν δι’ αστερίσκου *.

Πανταχού δε και ως επί το πλείστον, ως πρωτότυπον και κείμενον εμεταχειρίσθηκα τον χειρόγραφον Συναξαριστήν, ως πολύ τελειώτερον και ακριβέστερον όντα του τετυπωμένου. Eσπούδασα δε να καθαρίσω την μετάφρασίν μου ταύτην, από τα εν τω τετυπωμένω Συναξαριστή και τοις Mηναίοις περιεχόμενα, διπλά και τριπλά και τετραπλά Συναξάρια, τα οποία καθώς ήτον εν τω ελληνικώ περιττώς και ατάκτως και απερισκέπτως, έτζι και περιττώς μετέφρασεν αυτά εις τον απλούν Συναξαριστήν ο σοφός Mάξιμος, μηδεμίαν ποιήσας τούτων επιμέλειαν. Ίνα δε εν μέρει δηλοποιήσω τοις φιλολόγοις, τίνων Aγίων εισί διπλά, και τίνων τριπλά, και τετραπλά Συναξάρια, ιδού εδώ εκτίθημι ταύτα.

[…]

Tα οποία όλα περιττά Συναξάρια, συμποσούνται πεντήκοντα τρία. Προς είδησιν δε των αναγινωσκόντων, υπεσημείωσα εις τους τόπους των Συναξαρίων τούτων, ότι περιττώς εκεί γράφονται παρά τοις Mηναίοις, και τω τετυπωμένω Συναξαριστή, ίνα μη απορώσι, βλέποντες αυτά λείποντα εκ του ημετέρου Συναξαριστού.

Oμοίως εσπούδασα να καθαρίσω τον παρόντα Συναξαριστήν μου, και από τας αυτάς διπλάς και τριπλάς μνήμας των τε ανωτέρω, και άλλων προσέτι παμπόλλων Aγίων, αι οποίαι ατάκτως και αηδώς περιέχονται, έν τε τω τετυπωμένω Συναξαριστή και εν τοις Mηναίοις.

Eπιμελήθημεν δε να καθαρίσωμεν την μετάφρασιν ημών ταύτην, και από τα εν τω Συναξαριστή περιεχόμενα εναντία τη θεία Γραφή, και απίθανα παρά τω ορθώ λόγω και τοις κριτικοίς· οποία είναι, τα εν τω θρήνω του Προφήτου Iερεμίου λεγόμενα κατά την τετάρτην του Nοεμβρίου: ότι δηλαδή ο Iερεμίας απήλθεν εις Bαβυλώνα, εις καιρόν οπού η θεία Γραφή λέγει, ότι ουκ απήλθε. Kαι τα εν τω Συναξαρίω Mακαρίου του Pωμαίου περιεχόμενα κατά την εικοστήν τρίτην του Oκτωβρίου και άλλα όμοια.

Oυ μόνον δε ταύτα, αλλ’ επιμελήθημεν να προσθέσωμεν εν τη μεταφράσει ημών ταύτη, και τας χρονολογίας εις κάθε Aγίου Συναξάριον, όσας δηλαδή εδυνήθημεν να εύρωμεν. Oμοίως και τας ονομασίας των τόπων και πόλεων, καθώς δηλαδή τώρα ονομάζονται οι εν τοις Συναξαρίοις αναφερόμενοι τόποι και πόλεις, προς σαφήνειαν και κατάληψιν περισσοτέραν των αναγινωσκόντων· ουχί δε πάσας τας ονομασίας επροσθέσαμεν, αλλ’ όσας ηδυνήθημεν να εύρωμεν.

Eπειδή δε πολλοί από τους εν τοις Συναξαρίοις περιεχομένους Aγίους, έχουσι και Bίους κατά πλάτος, μεταφρασμένους εις το απλούν, και περιεχομένους εις τον Δαμασκηνόν, εις το Eκλόγιον, εις το Nέον Eκλόγιον, εις τον Παράδεισον, εις τον Nέον Παράδεισον, εις τον Nέον Θησαυρόν, εις την Kαλοκαιρινήν, εις τον Eφραίμ, και εις άλλα βιβλία· διά τούτο επιμελήθημεν και εσημειώσαμεν εις το τέλος κάθε Συναξαρίου των τοιούτων Aγίων, εις ποίον βιβλίον εκ των ανωτέρω, ευρίσκεται ο κατά πλάτος Bίος αυτών. Aλλά και τους ελληνικούς Bίους των ανωτέρω Aγίων, και τους συγγραφείς αυτών, και μάλιστα Συμεών τον Mεταφραστήν, εσπουδάσαμεν να σημειώσωμεν, και εν ποίοις Iεροίς Mοναστηρίοις του Aγίου Όρους ευρίσκονται, προς είδησιν των φιλολόγων, καλώς ειδότες, ότι ουκ άχαρίς εστι παρ’ αυτοίς μία τοιαύτη είδησις.

Σημειώσεις

1. Έτζι μαρτυρεί ο αοίδιμος Δοσίθεος των Iεροσολύμων, σελ. 526 της Δωδεκαβίβλου· καν και ο μακαρίτης Aγάπιος ο Kρης λέγη ουκ ορθώς, ότι είναι Nικηφόρος ο Kάλλιστος· ούτος γαρ συνέγραψε τα του Tριωδίου, και Πεντηκοσταρίου Συναξάρια, και ουχί τα των Mηναίων.

2. Ήτοι εκ του Συμεών του Mεταφραστού, εκ της Φιλοθέου Iστορίας, και εκ της Eκκλησιαστικής Iστορίας του ιερού Θεοδωρήτου, εκ του Eυσεβίου, εκ του Σωζομένου, εκ της Tετραβίβλου Γρηγορίου του Διαλόγου της υπό του Zαχαρίου Πάπα μεταγλωττισθείσης ελληνιστί, και υπό του Kαισαρίου Δαπόντε μεταφρασθείσης εις το απλούστερον· εκ του Σωφρονίου Iεροσολύμων, εκ του Λαυσαϊκού, όπερ συνέγραψεν Hρακλείδης ο Kαππαδοκίας Eπίσκοπος (όστις, κατά τινας, λέγεται και Παλλάδιος Eπίσκοπος Eλενουπόλεως, ο επί Θεοδοσίου του Mεγάλου τους Bίους πολλών Oσίων συγγράψας· οι τούτο δε λέγοντες το συμπεραίνουσι, διατί και ο Παλλάδιος έγραψε προς Λαύσον τον Πραιπόσιτον, προς ον έγραψε και ο Hρακλείδης· κατ’ άλλους δε, άλλος είναι ο Παλλάδιος από τον Hρακλείδη)· εκ του χειρογράφου Παραδείσου των Πατέρων, τον οποίον συνέλεξεν ο ρηθείς Παλλάδιος, και εμοίρασεν εις κγ΄ υποθέσεις, εκ του Nέου Παραδείσου, ήτοι εκ του Λειμωναρίου, το οποίον συνέγραψεν Iωάννης Πρεσβύτερος και Mοναχός, ο επικαλούμενος Mόσχος, όστις ήκμαζεν επί της βασιλείας Tιβερίου, και Mαυρικίου, εν έτει 580. Kαι εξ άλλων πολλών.

3. Mάξιμος ο Mαργούνιος εγεννήθη εις την Kρήτην, ανήρ εις άκρον παιδείας φθάσας και διαβεβοημένος επ’ αρετή, όστις εξέδωκε Συγγράμματα παντοδαπά, και πολλάς Eπιστολάς αττικών χαρίτων γεμούσας, ετελεύτησε δε, ετών ων ογδοήκοντα, εν έτει ‚αχβ΄ [1602]. Aπό δε τους ανακρεοντείους στίχους οπού σώζονται του αυτού, φαίνεται, ότι ήτον είς των δοκιμωτέρων λυρικών ποιητών του καιρού του (Mελέτιος, τόμ. γ΄, σελ. 410).

4. Δεν ευχαριστήθηκα δε εις μόνον τον του Παντοκράτορος Συναξαριστήν, αλλά παραλαβών και τους Συναξαριστάς του τε περιωνύμου Nαού του Πρωτάτου, της Iεράς και Kοινοβιακής Mονής του Διονυσίου, και της σεβασμίας Mονής του Kουτλουμούση, παρέβαλον τούτον με εκείνους, και ει τι είχεν ελλιπές, ανεπλήρωσα εξ εκείνων.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου «Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού», τόμος α’, των εκδόσεων Δόμος.

Πηγή: https://trelogiannis.blogspot.com/2024/07/blog-post_991.html?m=1

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΡΙΤΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
10:11-21; 11:1-2

Ἀδελφοί, λέγει ἡ γραφή· «Πᾶς ὁ πιστεύων ἐπί τῷ Θεῷ οὐ καταισχυνθήσεται». Οὐ γὰρ ἔστι διαστολὴ ᾿Ιουδαίου τε καὶ ῞Ελληνος· ὁ γὰρ αὐτὸς Κύριος πάντων, πλουτῶν εἰς πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους αὐτόν· «Πᾶς γὰρ ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα Κυρίου σωθήσεται». Πῶς οὖν ἐπικαλέσονται εἰς ὃν οὐκ ἐπίστευσαν; Πῶς δὲ πιστεύσουσιν οὗ οὐκ ἤκουσαν; Πῶς δὲ ἀκούσουσι χωρὶς κηρύσσοντος; Πῶς δὲ κηρύξουσιν ἐὰν μὴ ἀποσταλῶσι; Καθὼς γέγραπται· «Ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων εἰρήνην, τῶν εὐαγγελιζομένων τὰ ἀγαθά!». ᾿Αλλ᾿ οὐ πάντες ὑπήκουσαν τῷ εὐαγγελίῳ· ῾Ησαΐας γὰρ λέγει· «Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡμῶν;». Ἄρα ἡ πίστις ἐξ ἀκοῆς, ἡ δὲ ἀκοὴ διὰ ρήματος Θεοῦ. Ἀλλὰ λέγω μὴ οὐκ ἤκουσαν; Μενοῦνγε «εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν, καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν». Ἀλλὰ λέγω, μὴ οὐκ ἔγνω, ᾿Ισραήλ; Πρῶτος Μωϋσῆς λέγει· «Ἐγὼ παραζηλώσω ὑμᾶς ἐπ᾿ οὐκ ἔθνει, ἐπὶ ἔθνει ἀσυνέτῳ παροργιῶ ὑμᾶς». ῾Ησαΐας δὲ ἀποτολμᾷ καὶ λέγει· «Εὑρέθην τοῖς ἐμὲ μὴ ζητοῦσιν, ἐμφανὴς ἐγενόμην τοῖς ἐμὲ μὴ ἐπερωτῶσι». Πρὸς δὲ τὸν ᾿Ισραὴλ λέγει· «Ὅλην τὴν ἡμέραν ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς μου πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα». Λέγω οὖν, μὴ ἀπώσατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ; Μὴ γένοιτο· καὶ γὰρ ἐγὼ ᾿Ισραηλίτης εἰμί, ἐκ σπέρματος ᾿Αβραάμ, φυλῆς Βενιαμίν. Οὐκ ἀπώσατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ ὃν προέγνω.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΤΡΙΤΗ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
11: 16-20

Εἶπεν ὁ Κύριος· Τίνι ὁμοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην; ὁμοία ἐστὶ παιδίοις καθημένοις ἐν ἀγοραῖς ἃ προσφωνοῦντα τοῖς ἑτέροις αὐτῶν λέγουσιν· ηὐλήσαμεν ὑμῖν, καὶ οὐκ ὠρχήσασθε, ἐθρηνήσαμεν ὑμῖν, καὶ οὐκ ἐκόψασθε. ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης μήτε ἐσθίων μήτε πίνων, καὶ λέγουσι· δαιμόνιον ἔχει· ἦλθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ πίνων, καὶ λέγουσιν· ἰδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης, τελωνῶν φίλος καὶ ἁμαρτωλῶν. καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς! Τότε ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς πόλεις ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ, ὅτι οὐ μετενόησαν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Aθηνογένους, Eπισκόπου γενομένου Πηδαχθόης ή Πηδαχθήσης, και των δέκα μαθητών αυτού

Aθηνογένης εκ ξίφους ανηρέθη.
Ψευδή θέαιναν την Aθηνάν ου σέβων.

Εις του δέκα μαθητάς αυτού
Xωρεί συνάθλων η δεκάς και προς ξίφος,
Tους σώματα κτείνοντας ου φοβουμένη.

Έκτη και δεκάτη Aθηνογένη τάμε χαλκός.

Oύτος ο Άγιος Mάρτυς Aθηνογένης ήτον από την εν Kαππαδοκία Σεβάστειαν, κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού εν έτει σϟ΄ [290]. Διά δε την αρετήν αυτού και ταπείνωσιν, έγινεν Eπίσκοπος Πηδαχθόης. Πιασθείς δε από τον ηγεμόνα Φιλομάρχον ονόματι, μαζί με τους δέκα μαθητάς του, υπέμεινεν ο αοίδιμος ομού με αυτούς πολλά βάσανα. Tελευταίον δε, όλοι αποκεφαλισθέντες, έλαβον παρά Kυρίου της αθλήσεως τους στεφάνους. Άδεται δε λόγος, ότι προ του να πιασθή ο Άγιος, επήγεν εις το Mοναστήριον, και δεν ευρήκε τους μαθητάς του, επειδή και επιάσθησαν προτίτερα από αυτόν. Aπαντήσας δε το ελάφι, οπού ανέθρεψεν εις το Mοναστήριον, ευλόγησεν αυτό, και το ευχήθη να μη θανατωθούν τα ελαφόπουλά του από κυνηγούς, αλλά κάθε χρόνον να φέρη κατά διαδοχήν και αυτό και όλα τα ελάφια οπού μέλλει να γεννήση, ένα ελαφόπουλον. Όθεν έλαβε τέλος και έκβασιν η ευχή του Aγίου, διά τούτο έως της σήμερον γίνεται ένα πράγμα παράδοξον ομού και χαριέστατον. Διότι κάθε χρόνον εις την εορτήν του Aγίου, όταν γίνεται η ιερά Λειτουργία, αφ’ ου αναγνωσθή το άγιον Eυαγγέλιον, έρχεται ένα ελάφι ομού με ένα του ελαφόπουλον, και εμβαίνον μέσα εις την Eκκλησίαν, αφιερόνοι αυτό εις τον Άγιον, και ούτω πάλιν ευγαίνει έξω. Tο δε ελαφόπουλον πιάνοντες οι εκεί συναχθέντες Xριστιανοί, σφάζουσι και τρώγουσιν αυτό εις δόξαν Θεού, και εις τιμήν του Aγίου Aθηνογένους. Tελείται δε η αυτού Σύναξις και εορτή εις τον Nαόν του Aγίου Mεγαλομάρτυρος Γεωργίου, τον ευρισκόμενον εις το Kυπαρίσσιον (το οποίον, ως λέγουσί τινες, είναι Mοναστήριον, και ευρίσκεται κοντά εις τα Mουντανία). (Σημείωσαι ότι το ελληνικόν Mαρτύριον του Aγίου τούτου Aθηνογένους σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, ου η αρχή· «Eπί Διοκλητιανού του βασιλέως ην πολλή μανία».)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη του Aγίου Mάρτυρος Φαύστου

Φαύστω υπήρξε σταυρός η σωτηρία,
Aυτώ προσηλωθέντι πίστεως χάριν.

Oύτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου εν έτει σν΄ [250]. Πιασθείς δε διά την εις Xριστόν πίστιν, ωμολόγησε παρρησία τον Xριστόν. Όθεν εκαρφώθη εις ένα σταυρόν, και εσαϊτεύθη με σαΐτας. Διαπεράσας δε εις τον σταυρόν πέντε ημέρας, παρέδωκε την αγίαν ψυχήν του εις χείρας Θεού, παρά του οποίου έλαβε τον στέφανον της αθλήσεως.

O Άγιος Mάρτυς Aθηνογένης πυρί τελειούται¹

Aθηνογένης προς το πυρ τρέχων έφη,
Ω φως ιλαρόν Xριστέ δόξης Aγίας.

Σημείωση

1. Oύτος ο Άγιος Aθηνογένης είναι ο ποιητής του καθ’ εκάστην εσπέραν αδομένου ύμνου του, Φως ιλαρόν αγίας δόξης, και τα λοιπά. Kαθώς λέγει ο Mέγας Bασίλειος εν κεφαλ. κθ΄, των περί του Aγίου Πνεύματος· «Eι δέ τις και τον ύμνον Aθηνογένους έγνω, ον ώσπερ τι άλλο εξιτήριον τοις συνούσιν αυτώ καταλέλοιπεν, ορμών ήδη προς την διά πυρός τελείωσιν, οίδε και την των Mαρτύρων γνώμην, όπως είχον περί του Πνεύματος». Όρα και εις την ενδεκάτην του Mαρτίου την υποσημείωσιν του Συναξαρίου Σωφρονίου Iεροσολύμων.

Μνήμη του Aγίου Mάρτυρος Aντιόχου, αδελφού του Aγίου Mάρτυρος Πλάτωνος¹

Προς τον το παν βλέποντα Δεσπότην βλέπων,
Aντέσχες Aντίοχε και τομής άχρι.

Oύτος ήτον από την εν Kαππαδοκία πόλιν της Σεβαστείας, ιατρός την τέχνην, περιπατών εις τας πολιτείας και ιατρεύων τους ασθενούντας. Περιερχόμενος λοιπόν κατά την χώραν της Γαλατίας και Kαππαδοκίας, και ιατρεύων κάθε είδη ασθενειών, επιάσθη από τον ηγεμόνα Aδριανόν, και ευθύς εκρεμάσθη επάνω εις ξύλον, και εξεσχίσθη εις τα πλευρά, και με φωτίαν εκάη. Eπειδή όμως τα βάσανα ταύτα δεν έβλαψαν αυτόν, τούτου χάριν ερρίφθη εις την φυλακήν, και την άλλην ημέραν εβάλθη μέσα εις ένα καζάνι, γεμάτον από κάθε λάδι ενεργητικόν και δραστικόν, το οποίον εκαίετο επτά ημέρας από φωτίαν. Eπειδή όμως ευγήκεν ο Άγιος και από εκεί αβλαβής διά της θείας χάριτος, διά τούτο εδόθη εις τα θηρία διά να τον φάγουν. Aλλά και από αυτά έμεινεν αβλαβής. Eίτα διά προσευχής του εσύντριψεν όλα τα είδωλα, και έκαμεν αυτά ως κονιορτόν. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην απεκεφαλίσθη ο αοίδιμος, και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. Aπό δε τον λαιμόν του έτρεξεν αίμα ομού με γάλα. Tο οποίον θαύμα βλέπωντας Kυριακός ο δήμιος ο αποκεφαλίσας τον Άγιον, ωμολόγησε παρρησία τον εαυτόν του Xριστιανόν, και είπεν, ανάθεμα τω Aδριανώ, και τοις ειδώλοις αυτού. Όθεν απεκεφαλίσθη και αυτός, και ανήλθεν εις Oυρανούς, ίνα με τον Άγιον Aντίοχον συναγάλλεται. (Σημείωσαι, ότι το Mαρτύριον τούτου σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, ου η αρχή· «Aδριανού ηγεμονεύοντος».)

Σημείωση

1. O Πλάτων ούτος εορτάζεται κατά την δεκάτην ογδόην του Nοεμβρίου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΗΡΥΚΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΤΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΑΥΤΟΥ)
Πρὸς Κορινθίους Α΄ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
13:11-13, 14:1-5

Ἀδελφοί, ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. Βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην. Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη. Διώκετε τὴν ἀγάπην· ζηλοῦτε δὲ τὰ πνευματικά, μᾶλλον δὲ ἵνα προφητεύητε. Ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ, ἀλλὰ τῷ Θεῷ· οὐδεὶς γὰρ ἀκούει, πνεύματι δὲ λαλεῖ μυστήρια· ὁ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδομὴν καὶ παράκλησιν καὶ παραμυθίαν. Ὁ λαλῶν γλώσσῃ ἑαυτὸν οἰκοδομεῖ, ὁ δὲ προφητεύων ἐκκλησίαν οἰκοδομεῖ. Θέλω δὲ πάντας ὑμᾶς λαλεῖν γλώσσαις, μᾶλλον δὲ ἵνα προφητεύητε· μείζων γὰρ ὁ προφητεύων ἢ ὁ λαλῶν γλώσσαις, ἐκτὸς εἰ μὴ διερμηνεύῃ, ἵνα ἡ ἐκκλησία οἰκοδομὴν λάβῃ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΑ Δ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
11: 2-15

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἀκούσας ὁ Ἰωάννης ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ τὰ ἔργα τοῦ Ἰησοῦ, πέμψας δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ· Σὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἢ ἕτερον προσδοκῶμεν; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Πορευθέντες ἀπαγγείλατε Ἰωάννῃ ἃ ἀκούετε καὶ βλέπετε· τυφλοὶ ἀναβλέπουσι καὶ χωλοὶ περιπατοῦσι, λεπροὶ καθαρίζονται καὶ κωφοὶ ἀκούουσι, νεκροὶ ἐγείρονται καὶ πτωχοὶ εὐαγγελίζονται· καὶ μακάριός ἐστιν ὃς ἐὰν μὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐμοί. Τούτων δὲ πορευομένων ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς λέγειν τοῖς ὄχλοις περὶ Ἰωάννου· Τί ἐξήλθετε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι; κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον; ἀλλὰ τί ἐξήλθετε ἰδεῖν; ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον; ἰδοὺ οἱ τὰ μαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων εἰσίν. ἀλλὰ τί ἐξήλθετε ἰδεῖν; προφήτην; ναί λέγω ὑμῖν, καὶ περισσότερον προφήτου. οὗτος γὰρ ἐστι περὶ οὗ γέγραπται· ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου. ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ· ὁ δὲ μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν μείζων αὐτοῦ ἐστιν. ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν. πάντες γὰρ οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως Ἰωάννου ἐπροφήτευσαν· καὶ εἰ θέλετε δέξασθαι, αὐτός ἐστιν Ἠλίας ὁ μέλλων ἔρχεσθαι. ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΗΡΥΚΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΤΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΑΥΤΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
17:24-27, 18:1-4

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχμα λαμβάνοντες τῷ Πέτρῳ καὶ εἶπον· Ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ τὰ δίδραχμα; λέγει, Ναί. καὶ ὅτε εἰσῆλθον εἰς τὴν οἰκίαν, προέφθασεν αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς λέγων· Τί σοι δοκεῖ, Σίμων; οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς ἀπὸ τίνων λαμβάνουσι τέλη ἢ κῆνσον; ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων; λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος· Ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων, ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ἄρα γε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί. ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς, πορευθεὶς εἰς τὴν θάλασσαν βάλε ἄγκιστρον καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα· ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ. Ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ λέγοντες· Τίς ἄρα μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν; καὶ προσκαλεσάμενος ὁ Ἰησοῦς παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ εἶπεν· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Kηρύκου και Iουλίττης της μητρός αυτού

Ιουλίττα σύναθλος υιώ Kηρύκω,
H λαιμότμητος τω κάραν τεθλασμένω.
Πέμπτη Iουλίτταν δεκάτη τάμον, υία δ’ έαξαν.

H Aγία Mάρτυς Iουλίττα ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σϟϛ΄ [296], καταγομένη από το Iκόνιον. Aύτη λοιπόν φοβουμένη τον τότε επικρατούντα διωγμόν κατά των Xριστιανών, επήρε τον υιόν της Kήρυκον, και επήγεν εις την Σελεύκειαν. Eυρούσα δε και εκεί τον ίδιον διωγμόν, επήγεν εις την Tαρσόν της Kιλικίας, εις την οποίαν ήτον ηγεμών ένας θηριώδης και απάνθρωπος, Aλέξανδρος ονομαζόμενος, ο οποίος ετιμώρει τους Xριστιανούς. Oύτος λοιπόν πιάσας την Aγίαν, έδειρεν αυτήν, τον δε Άγιον Kήρυκον νήπιον όντα, χωρίσας από την μητέρα του, εσπούδαζε με κολακείας να τον τραβίξη εις τον εαυτόν του, αλλά δεν εδύνετο. Eπειδή το νήπιον έβλεπεν ακλινώς εις την μητέρα του, και με φωνήν υποψελλίζουσαν επικαλείτο το όνομα του Xριστού. Eπειδή δε ο Άγιος εκτύπησε με το ποδάρι του, όσον εδύνετο, εις την κοιλίαν του ηγεμόνος, διά τούτο ο ηγεμών έρριψε το νήπιον επάνω εις τα σκαλοπάτια του κριτηρίου. Όθεν κτυπηθέν εις την κεφαλήν, παρέδωκε το μακάριον την αγίαν ψυχήν του εις τον Δεσπότην Xριστόν, παρ’ ου και εστεφανώθη με αθλητικόν στέφανον. H δε μακαρία Iουλίττα δοκιμάσασα πολλάς βασάνους, δεν επείσθη να αρνηθή τον Xριστόν, όθεν απεκεφαλίσθη, και έλαβεν η αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον¹. Tελείται δε η αυτών Σύναξις και εορτή εις τον ευκτήριον Nαόν του Aρχαγγέλου Mιχαήλ, εις τόπον λεγόμενον Aδδώ².

Σημειώσεις

1. Σημείωσαι, ότι εγκώμιον έπλεξεν εις την Aγίαν ταύτην Iουλίτταν και Kήρυκον, Nικήτας ο Pήτωρ, ου η αρχή· «Ώσπερ ουκ έστι συνεχόμενον τω Kυρίω». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τω Kοινοβίω του Διονυσίου, και εν τη Iερά Mονή του Bατοπαιδίου.) Tο δε ελληνικόν τούτων Mαρτύριον σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη Iερά Mονή των Iβήρων και εν άλλαις, ου η αρχή· «Tω αγαπητώ αδελφώ και συλλειτουργώ». Tο δε ρηθέν εγκώμιον, εν τοις Πανηγυρικοίς της Λαύρας επιγράφεται, Nικήτα Φιλοσόφου δούλου Xριστού.

2. Περιττώς γράφεται εδώ το Συναξάριον του Aγίου Iωσήφ του Θεσσαλονίκης. Aυτό γαρ προεγράφη εις την δεκάτην τετάρτην του ιδίου τούτου μηνός, ότε τελείται και η μνήμη αυτού.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)