Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΣΑΒΒΑΤΟΝ ΚΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
1: 3-10

Ἀδελφοί, χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ Πατρὸς καὶ Κυρίου ἡμῶν ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῦ δόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἐκ τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος πονηροῦ κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν. Θαυμάζω ὅτι οὕτω ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς ἐν χάριτι Χριστοῦ εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον, ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ μή τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς καὶ θέλοντες μεταστρέψαι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ᾽ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω. Ὡς προειρήκαμεν, καὶ ἄρτι πάλιν λέγω, εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ᾽ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω. ῎Αρτι γὰρ ἀνθρώπους πείθω ἢ τὸν Θεόν; ἢ ζητῶ ἀνθρώποις ἀρέσκειν; εἰ ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἂν ἤμην.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΘΥΡΣΟΥ, ΛΕΥΚΙΟΥ, ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ, ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ, ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ, ΑΡΡΙΑΝΟΥ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝ ΑΥΤΟΙΣ)
Πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 10-17

Ἀδελφοί, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. Διὰ τοῦτο ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι. Στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ, καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν θώρακα τῆς δικαιοσύνης, καὶ ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, ἐπὶ πᾶσιν ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, ἐν ᾧ δυνήσεσθε πάντα τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωμένα σβέσαι· καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε, καὶ τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὅ ἐστι βῆμα Θεοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΣΑΒΒΑΤΟΝ ΙΓ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΛΟΥΚΑ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
14: 1-11

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἰσῆλθεν ὁ ’Ιησοῦς εἰς οἶκόν τινος τῶν ἀρχόντων τῶν Φαρισαίων σαββάτῳ φαγεῖν ἄρτον, καὶ αὐτοὶ ἦσαν παρατηρούμενοι αὐτόν. καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς ἔμπροσθεν αὐτοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπε πρὸς τοὺς νομικοὺς καὶ Φαρισαίους λέγων· Εἰ ἔξεστι τῷ σαββάτῳ θεραπεύειν; οἱ δὲ ἡσύχασαν. καὶ ἐπιλαβόμενος ἰάσατο αὐτὸν καὶ ἀπέλυσε. καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπε· Τίνος ὑμῶν υἱὸς ἢ βοῦς εἰς φρέαρ ἐμπεσεῖται, καὶ οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει αὐτὸν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου; καὶ οὐκ ἴσχυσαν ἀνταποκριθῆναι αὐτῷ πρὸς ταῦτα. Ἔλεγε δὲ πρὸς τοὺς κεκλημένους παραβολήν, ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο, λέγων πρὸς αὐτούς· Ὅταν κληθῇς ὑπό τινος εἰς γάμους, μὴ κατακλιθῇς εἰς τὴν πρωτοκλισίαν, μήποτε ἐντιμότερός σου ᾖ κεκλημένος ὑπ’ αὐτοῦ, καὶ ἐλθὼν ὁ σὲ καὶ αὐτὸν καλέσας ἐρεῖ σοι· δὸς τούτῳ τόπον· καὶ τότε ἄρξῃ μετ’ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν. ἀλλ’ ὅταν κληθῇς, πορευθεὶς ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον, ἵνα ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε εἴπῃ σοι· φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον· τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον πάντων τῶν συνανακειμένων σοι. ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται καὶ ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Πηγή: https://www.olympia.gr/

Σύντομη ιστορική και θεολογική επισκόπηση στη σκιά των εξελίξεων…

Ο Ερνέστ Ρενάν έβλεπε στον όρο Νουσαϊρί έναν αναγραμματισμό του νασρανί, αραβική λέξη που υποδηλώνει τον Xριστιανό. Δεν είχε καμιά αμφιβολία για την χριστιανική καταγωγή της πίστης των Νουσαϊρί, όπως δεν είχε και ο Χένρυ Λάμμεν, που αναγνώριζε όμως μια ισχυρή Σιιτική επιρροή στα πιστεύω των Αλαουιτών. Πιονιέρος της μελέτης των Αλαουιτών υπήρξε ένας Ρενέ Ντυσσό, ο οποίος θεωρούσε πως οι Αλαουίτες ήταν απόγονοι προχριστιανικών θρησκευτικών αιρέσεων, και συν τω χρόνω υιοθέτησαν στοιχεία τόσο απ τον Χριστιανισμό όσο κι απ’το Ισλάμ. Σήμερα σχεδόν η πλειοψηφία των μελετητών θεωρούν τους Αλαουίτες ετερόδοξη αίρεση του Σιιτικού Ισλάμ, των οποίων το όνομα Νουσαϊρί προέρχεται απ τον ιδρυτή τους, ιμπν Νουσαίρ. Η μετέπειτα υιοθέτηση του όρου ‘’Αλαουίτης’’, ή ‘’Αλωίτης’’ έγινε απ τα ίδια τα μέλη της αίρεσης, όταν κατέφθασαν στη Συρία οι Γάλλοι. Ο νέος αυτός όρος προέρχεται απ το αραβικό alawi και σημαίνει ‘’αυτός που λατρεύει τον Αλή’’.

Ιστορική αναδρομή

Η οροσειρά της Ανσαρίγια, που διασχίζει κατά μήκος τη δυτική Συρία, κοντά στη Μεσόγειο ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων μια αραιοκατοικημένη περιοχή, απόδειξη ότι δεν έχουν έρθει στην επιφάνεια παρά ελάχιστα αρχαιολογικά ευρήματα. Στα βουνά αυτά βρήκαν καταφύγιο κάποια στιγμή τον 11ο αιώνα οι οπαδοί της αίρεσης Νουσαϊρί, οι οποίοι είναι πλέον γνωστοί με το όνομα Αλαουίτες. Η αίρεση αυτή ‘’γεννήθηκε’’ δυο αιώνες νωρίτερα στο Ιράκ, απ τη διδασκαλία του Μωάμεθ ιμπν Νουσαίρ αλ Ναμίρι, πέρση, σύγχρονου του 11ουιμάμη των Σιιτών, αλ Ασκαρί. Σε πολλά ιερά κείμενα των Νουσαϊρί, ο δάσκαλος μνημονεύεται ως ‘’πύλη’’ του αλ Ασκαρί, ο οποίος φέρεται, σύμφωνα με την παράδοση, να είπε τα εξής: ‘’αυτός είναι το Φως μου, η Πύλη μου και η Απόδειξή μου. Τα λόγια που θα πει για το πρόσωπό μου είναι η αλήθεια.’’

Αυτός που θα κωδικοποιήσει τα κείμενα και το ‘’πιστεύω’’ της αίρεσης είναι ο ιμπν Χαμντάν αλ Κασίμπι, στον οποίο αποδίδεται η συγγραφή των δύο βασικών ιερών κειμένων, του ‘’κιτάμπ αλ ματζμού αλ α’γιάντ’’, και του ‘’κιτάμπ αλ χιντάγια αλ κούμπρα’’.

Τα χρόνια περνάνε και εμφανίζονται στο προσκήνιο της Ιστορίας, και της Εγγύς Ανατολής οι Σελτζουκίδες, όπου κατά το διάστημα 1078-1113 οι Νουσαϊρί υφίστανται διώξεις και τελικά βρίσκουν καταφύγιο στα βουνά, εκεί όπου θα τους πρωτοσυναντήσουν οι Σταυροφόροι. Οι σχέσεις με τους τελευταίους είναι μάλλον ιδιόρρυθμες. Σύμφωνα με τις πηγές, όταν οι Σταυροφόροι αντελήφθηκαν πως στα μάτια των υπολοίπων μουσουλμάνων οι Νουσαϊρί θεωρούντο ‘’άπιστοι’’, σταμάτησαν τους διωγμούς και τις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον τους. Παρόλαυτά, οι επόμενοι αιώνες θα είναι δύσκολοι για την επιβίωση αυτής της αίρεσης, καθότι εκ περιτροπής θα υποστούν διώξεις τόσο απ τους ισμαιλίτες σιίτες όσο κι απ τους σουνίτες μαμελούκους. Οι μαμελούκοι θα οργανώσουν πολλαπλές ‘’τιμωρητικές’’ εκστρατείες εναντίον τους, ενώ παράλληλα θα …φυτέψουν άπειρα τζαμιά σε μια προσπάθεια να φέρουν τους αιρετικούς Νουσαϊρί στον ορθό δρόμο. Χωρίς αποτέλεσμα. Όταν τα ηνία της περιοχής πέφτουν στα χέρια των Οθωμανών, οι διώξεις και η γενικότερη καταπίεση θα γίνουν ιδιαίτερα βίαιες.

Τα πάντα θα αλλάξουν με το διαμελισμό της πάλαι ποτέ ισχυρής οθωμανικής αυτοκρατορίας και την έλευση των Γάλλων (‘’μαντάτο’’). Οι Γάλλοι θα θέσουν το κομμάτι της Συρίας που αποκόπηκε απ τον Λίβανο το 1920 υπό την αρμοστεία τους, ενώ δημιουργείται κι μια αυτόνομη περιοχή ονομαζόμενη ‘’Περιοχή της Λαττάκειας ή των Αλαουιτών’’. Το 1924 οι Αλαουίτες αποκτούν ‘’δικαίωμα’’ να συστήσουν κράτος και όντως το 1930 αποκτούν την ‘’Κυβέρνηση της Λαττάκειας’’. Την εποχή αυτή, υπό την προστασία των Γάλλων, που ακολουθούν το δόγμα του διαίρει και βασίλευε, κι έτσι υποστηρίζουν εκ περιτροπής διαφορετικές μειονότητες στην περιοχή, οι Αλαουίτες στρατεύονται μαζικά. Η γέννηση του αραβικού εθνικισμού και οι ελπίδες για μια επανενωμένη Συρία δεν αγγίζει παρά μια μικρή μερίδα των Αλαουιτών, καθότι η πλειοψηφία ονειρεύεται μόνο την πλήρη ανεξαρτησία της Συρίας, στο τέλος του γαλλικού Μαντάτου. Τον Ιούνιο του 1936, 6 προύχοντες απευθύνουν στον Λέον Μπλουμ, πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της τότε γαλλικής κυβέρνησης, μια επιστολή με την οποία δηλώνουν πως ‘’οι Αλαουίτες αρνούνται να προσαρτηθούν στη …Συρία, της οποίας το θρήσκευμα είναι το σουνιτικό Ισλάμ’’ και πως ‘’σύμφωνα με το Ισλάμ, οι Αλαουίτες είναι άπιστοι. Το μίσος κι ο φανατισμός βρίσκεται στην καρδιά των Αράβων για ό,τι δεν είναι ισλαμικό, και κατά συνέπεια το τέλος της Γαλλικής Αρμοστείας θα εκθέσει τις θρησκευτικές μειονότητες στο θάνατο και την καταστροφή’’. Ανάμεσα στους προσυπογράφοντες αυτής της επιστολής βρίσκουμε τον Αλή Σουλειμάν αλ Άσσαντ, πατέρα του Χαβέζ –πρόεδρος από το 1971 μέχρι το 2000- και παππού του σημερινού Μπασάρ αλ Άσσαντ.

Η αλήθεια είναι πως εκείνη την εποχή οι Αλαουίτες έτρεφαν ελπίδες να ενσωματωθούν στο Λίβανο, επίσης υπό γαλλική επιρροή, αλλά ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος έθεσε τέλος στην γαλλική παρουσία στη Μ. Ανατολή. Το 1946 οι σουνίτες αναλαμβάνουν τα ηνία της χώρας, και για πρώτη φορά, ίσως, οι Αλαουίτες, έχοντας αποκυρήξει την ιδέα ενός αυτόνομου ή ανεξάρτητου κρατιδίου, θεωρούνται Σύριοι πολίτες. Το 1973 εκδίδεται μια νέα, σημαδιακή για την άνοδο των Αλαουιτών φάτβα από τον Λιβανέζο σείχη Μουσά Σάντρ, ο οποίος τους αναγνωρίζει ως μουσουλμάνους σε αντάλλαγμα την παροχή υποστήριξης και προστασίας, από μέρους τους, της σιιτικής μειονότητας στη χώρα των κέδρων. Τα αποτελέσματα αυτής της ‘’σιιτικοποίησης’’ των Νουσαϊρί/Αλαουιτών παραμένουν πενιχρά: τα 5 αλαουιτικά ‘’τζαμιά’’ που έχτισε ο Χαφέζ αλ Άσσαντ στην Καρντάχα, γενέτειρά του, παρέμειναν άδεια ενώ οι σουνίτες εξακολούθησαν να τους βλέπουν ως, τουλάχιστον, ‘’ύποπτους μουσουλμάνους’’…

Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν μπορούσε τότε να φανταστεί την μετεωριτική άνοδό τους στην εξουσία της χώρας. Όπως εξηγεί ο δημοσιογράφος και ιστορικός Ντάνιελ Πάιπς, η μαζική στρατολόγησή τους, η γένεση του κόμματος Μπάαθ, λαικού και σοσιαλιστικού, και το πραξικόπημα των Άσσαντ, θα διαδραματίσουν ρόλο-κλειδί στη ‘’μεταμόρφωση’’ των Αλαουιτών από κυνηγημένη μειονότητα σε φορέα εξουσίας. Δύο ακόμη παράγοντες μπορούν ίσως να εξηγήσουν αυτή την άνοδο: αφενός η αφοσίωση στην θρησκευτική ιδιαίτερότητά τους και αφετέρου η εσωτερική τους κοινωνική συνοχή.

Θεολογικές ιδιαιτερότητες

• ‘’Συγγένειες’’ με το ισλάμ: Τακίγια – Διαφορές με το Ισλάμ

Είναι δύσκολο να ξεδιαλύνει κανείς το κουβάρι των θρησκευτικών πιστεύω των Αλαουιτών, για δύο κυρίως λόγους: τα πάμπολλα συγκριτιστικά στοιχεία από πληθώρα θρησκειών, και η μουσουλμανική πρακτική της ‘’τακίγια’’. Αυτός ο όρος περιγράφει την απαλλαγή των μουσουλμάνων από ορισμένες θρησκευτικές υποχρεώσεις και πρακτικές του ισλάμ σε περίπτωση κινδύνου από εξωτερικούς, αλλόθρησκους εχθρούς. Η τακίγια είναι μια κορανική προσταγή και προβλέπει μεταξύ άλλων την εξωτερική άρνηση της πίστης, – βλ. σούρα xvi 108 -, τη φιλία με τους απίστους, – βλ.σούρα iii, 27-, ή ακόμη και την κατανάλωση απαγορευμένων τροφών, -βλ. σούρα vi, 119 και σούρα v, 5. Στον σουνιτικό κόσμο η τακίγια δεν εφαρμόζεται ιδιαίτερα, αντίθετα αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των σιιτών. Καθότι αφορά τους Αλαουίτες, αυτή η νομικά και θεολογικά αποδεκτή απόκρυψη αποτελεί βασικό στοιχείο του δόγματός τους. Επιτρέπεται έτσι να ‘’προσαρμόζονται’’ εξωτερικά στις επιταγές της επικρατούσας θρησκείας. Τυχόν αποκάλυψη αυτού θρησκευτικού μυστικού επισύρει τη ποινή του θανάτου σ αυτόν που θα την κάνει. Για το λόγο αυτό, οι αλαουιτικές τελετές και λειτουργίες δεν γίνονται σε τζαμιά, αλλά κατ οίκον – συνήθως στο σπίτι κάποιου επιφανούς, σεβάσμιου Αλαουίτη- ενώ απαγορεύεται η διάδοση των ιερών τους κειμένων. Η δυσπιστία και η κρυψίνεια είναι τόσο έντονες που μόνον οι ‘’μεμυημένοι’’ συμμετέχουν στις λειτουργίες, ενώ απαγορεύεται η συμμετοχή των γυναικών σ’αυτές.

Σε σχέση με το ισλάμ, οι Αλαουίτες απορρίπτουν τη Σαρία, τις υγειονομικές πρακτικές της, τις διατροφικές επιταγές κι απαγορεύσεις, την υποχρέωση των γυναικών να καλύπτουν τα μαλλιά τους. Επίσης θεωρούν το προσκύνημα στη Μέκκα ως μια μορφή ειδωλολατρίας. Το πλέον εντυπωσιακό πάντως είναι ότι οι Αλαουίτες δεν έχουν ναούς ούτε δημόσιους τόπους τέλεσης λειτουργικών και λατρευτικών τυπικών, ή μη μόνο ταφικά μνημεία. Στις περιγραφές του, ο ιμπν Μπαττούτα, διάσημος περιηγητής του 14ου αι. λέει σχετικά με τη στάση των Αλαουιτών απέναντι στα τζαμιά: ‘’σε κάθε χωριό υπάρχει ένα τζαμί μακριά απ τα σπίτια, όπου οι πιστοί δεν πατάνε, αντιθέτως σταυλίζουν εκεί τα μουλάρια τους ή αφήνουν τα πρόβατά τους. Συχνά κάποιος περαστικός, ξένος, θα μπει στο τζαμί να προσευχηθεί, αλλά αυτοί τότε του βάζουν τις φωνές κι αρχίζουν τις απειλές’’.

Σύμφωνα με τον Ιγκνάσιο Γκόλντζίχερ, οι Αλαουίτες είναι μουσουλμάνοι μόνο κατ’ όνομα.

• ‘’Συγγένειες’’ με τον Χριστιανισμό

Όπως και άλλες ετερόδοξες σιιτικές αιρέσεις, έτσι και οι Νουσαϊρί/Αλαουίτες χωρίζουν τον συμπαντικό χρόνο σε 7 κύκλους, έκαστος των οποίων αντιστοιχεί σε συγκεριμένη έκφανση του Θεού (θεοφάνεια). Η 7η και τελευταία εμφάνιση του Θεού πραγματοποιήθηκε στο πρόσωπο του Αλή. Στο σιιτικό ισλάμ η ανωτερώτητα του Αλή επί του Μωάμεθ είναι διαδεδομένη, αλλά οι Αλαουίτες προχώρησαν ακόμη πιο μακρυά: θεοποίησαν τον Αλή και υιοθέτησαν το δόγμα ενός ‘’τριαδικού’’ Θεού προσαρμοσμένο στα δικά τους θεολογικά δεδομένα: σύμφωνα με το αλαουιτικό δόγμα, ο Αλή είναι ο Θεός, αιώνιος στη θεική του φύση και μαζί με τον Μωάμεθ και τον Σαλμάν αλ Φαρίσι (τον Πέρση) –απελεύθερο δούλο και συνοδοιπόρο του Μωάμεθ- αποτελούν την ‘’Αγία Τριάδα’’. Σε αντίθεση με την χριστιανική αντίληψη περί Αγίας Τριάδας, όπου Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα είναι ομοούσιοι και αδιαίρετοι, στους Αλαουίτες ο Μωάμεθ και ο Σαλμάν είναι κατώτεροι του Αλή εφόσον εκπορεύονται από αυτόν. Ο Αλή αντιπροσωπεύει το θεικό ‘’νόημα’’- αλ Μανά, εκ του οποίου εκπορεύεται οΜωάμεθ ως ‘’όνομα’’-αλ Ισμ, που με τη σειρά του εκπορεύει τον Σαλμάν ως‘’πύλη’’- αλ μπαμπ. Το ‘’νόημα’’ είναι ο Θεός, η φύση του Θεού, το ‘’όνομα’’ είναι η εξωτερική του υπόσταση-έκφανση και η ‘’πύλη’’ έχει σκοπό να διευκολύνει την πρόσβαση του πιστού στο κρυφό νόημα.

Λόγω αυτής της πίστης, ο σουνίτης ιμπν Ταϊμίγια εξέδωσε μια φάτβα – νομοδιδασκαλική απόφαση- ιδιαίτερα βίαιη εναντίον των Αλαουιτών, σύμφωνα με την οποία ‘’τα άτομα αυτά που αποκαλούνται Νουσαϊρί είναι μαζί με τους Καρμάτους* περισσότερο άπιστοι (καφίρ) κι απ τους εβραίους και τους χριστιανούς. Είναι ακόμη πιο άπιστοι κι απ τους ίδιους τους ειδωλολάτρες (μουσρικούν) και η ζημία που έχουν επιφέρει στη θρησκεία του Μωάμεθ είναι ακόμη μεγαλύτερη κι απ τη ζημία των Τούρκων και των Φράγκων. Δεν πιστεύουν ούτε στο Θεό, ούτε στον Αγγελιαφόρο Του, Μωάμεθ, ούτε πιστεύουν στην ανταμοιβή και την τιμωρία, ούτε στον παράδεισο και την κόλαση, ούτε σε κανέναν απ τους προφήτες που προηγήθηκαν του Μωάμεθ […] είναι αρεστό στον Θεό να κυρήξουμε εναντίον τους τζιχάντ’’.

Τόσο οι Σουνίτες όσο κι οι Σιίτες απορρίπτουν τους Αλαουίτες, κι αυτοί με τη σειρά τους απορρίπτουν τους δύο πρώτους. Απειροελάχιστα πιο ανεκτικοί με τους τους 12ιμαμιστές Σιίτες, θεωρούν ότι οι τελευταίοι, καίτοι στο σωστό δρόμο, έχουν αποτύχει να συλλάβουν την θεικότητα του Αλή στην ολότητάς της.

Πέρα απ την ‘’τριαδική’’ αντίληψη και την ταύτιση του Αλή με τον Θεό, οι Αλαουίτες πιστεύουν στην μετεμψύχωση – που πλησιάζει εννοιολογικά τη Σαμσάρα των Βουδδιστών- και θεωρούν πως τα ιερά τους κείμενα είναι ανώτερα του κορανίου. Παράλληλα τελούν ευχαριστία με άρτο και οίνο, πράγμα αδιανόητο στους μουσουλμάνους. Ο ‘’αλαουιτισμός’’ διαθέτει μια εσωτεριστική πνευματικότητα και δανείζεται στοιχεία απ το ισλάμ βεβαίως, αλλά και από την ελληνική φιλοσοφία, τον γνωστικισμό, τον χριστιανισμό, και τον περσικό μιθριδατισμό. Είναι μια θρησκεία μυητική, όπως κι αυτή των Δρούζων, υπό την έννοια ότι ο έφηβος μπαίνει κάτω απ την θρησκευτική εποπτεία και κατήχηση ενός σείχη, που γίνεται ο πνευματικός του πατέρας. Στην αρχή της διαδικασίας της μύησης, ο νέος παίρνει όρκο, επί ποινή θανάτου, να μην αποκαλύψει ποτέ τα μυστικά του δόγματος.

Μπορούμε να αποκτήσουμε μια πιο πλήρη δογματική εικόνα του δόγματος των Αλαουιτών μέσα από τις επίσημες θρησκευτικές γιορτές και τελετές τους. Πιο συγκεκριμένα: σε αντίθεση με τους μουσουλμάνους, τόσο τους Σουνίτες όσο και τους Σιίτες, οι Αλαουίτες δεν θεωρούν δεσμευτική την υποχρέωση να προσεύχονται 5 φορές την ημέρα, ούτε υιοθετούν το χατζ, το προσκύνημα στην Μέκκα που πρέπει κάθε μουσουλμάνος να εκτελέσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του.

Ομοίως προς τους οι μουσουλμάνους, όμως, δέχονται το ραμαζάνι, τη γιορτή του τέλους του ραμαζανιού – ‘’ιντ αλ φίτρ’’, ή/και γιορτές χαρακτηριστικές των Σιιτών μόνο, όπως την ασούρα και το ιντ αλ γκαντίρ (ιντ στα αραβικά σημαίνει γιορτή). Σε αντίθεση με τους μουσουλμάνους, δεν νηστεύουν κατά το ραμαζάνι, αντίθετα όλο το μήνα τηρούν σιωπή, σύμφωνα με το εδάφιο του κορανίου που μνημονεύει τον ‘’όρκο σιωπής’’ της Παρθένου. Το ραμαζάνι κλείνει με τη γιορτή αλ φίτρ, που για τους Αλαουίτες έχει εσχατολογικό χαρακτήρα: το τέλος-πλήρωμα του χρόνου θα συμπέσει με την ημέρα όπου θα μπορούν να αποκαλύψουν και να κηρύξουν ανοιχτά την πίστη τους.

Ενδιαφέρον δογματικό παρουσιάζει η σημαντικότερη γιορτή των Αλαουιτών, το ιντ αλ γκαντίρ που τιμά τα λόγια του Μωάμεθ στο Γκαντίρ Κούμ, κατά την επιστροφή από το τελευταίο του προσκύνημα στη Μέκκα. Εκεί, σύμφωνα με κάποιο χαντίθ, ο Μωάμεθ φέρεται να είπε τα εξής: ‘’για όποιον είμαι ο μολά, τότε και ο Αλή είναι ο μολά’’, υπονοώντας έτσι ότι ο Αλή θα είναι ο διάδοχός του. Σουνίτες και Σιίτες διαφωνούν με τηνερμηνεία του όρου ‘’μολά’’. Οι Σουνίτες τον εξηγούν ως πλησίον, συνοδοιπόρο, οι Σιίτες ως θρησκευτικό καιπολιτικό ηγέτη. Οι Αλαουίτες, όμως, πάνε πολύ πιο μακριά, και θεωρούν ότι με αυτό το χαντίθ ο Μωάμεθ αναγνωρίζει την ανωτερώτητα του Αλή ως αλ-μανά, ‘’νόημα’’, δηλαδή Θεό. Αναρωτιέται κανείς αν και εδώ υπάρχει μια μακρινή ‘’αντιστοιχία’’ με την αναγνώριση απ τον Ιωάννη τον Πρόδρομο της Θεικής φύσης του Χριστού.

Η γιορτή ασουρά σχετίζεται με τη δολοφονία του Χουσείν, γιου του Αλή και της Φατίμα, και είναι μέρα πένθους και θλίψης στους Σιίτες. Για τους Νουσαϊρί/Αλαουίτες, ο Χουσείν δεν έπεσε νεκρός στα χέρια των διωκτών του αλλά, …όπως ο Χριστός δεν πέθανε στο σταυρό – βασική θέση του ισλάμ- έτσι κι ο Χουσείν δεν πέθανε, διότι ‘’ο Θεός μας Χουσείν είναι ο Χριστός, κι ο Χριστός είναι ο Χουσείν’’ (Πηγή: ‘’Εξτρεμιστές σιίτες: οι αιρέσεις Γκουλάτ**’’ του Μ. Μουσά, σελ 388, πανεπιστημιαές εκδόσεις SUP, 1988).

Η αλήθεια είναι πως οι Νουσαϊρί/Αλαουίτες έχουν προβληματίσει κι εξακολουθούν να προβληματίζουν πολλούς ερευνητές. Υπάρχουν κι άλλες χριστιανικές ‘’συνιστώσες’’ στις πρακτικές τους: το ιερό τους βιβλίο κιτάμπ αλ-ουσούς (‘’βιβλίο των θεμελίων’’) χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερα έντονη χριστιανική ορολογία. Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, ανώνυμος, επιμένει να τονίζει αναλογίες μεταξύ του Αλή και του Ιησού. Εκτός αυτού, στην αλαουιτική συμβολική, οι 12 ιμάμηδες του ισλάμ είναι μια έκφανση των 12 μαθητών του Ιησού. Τέλος, η υιοθέτηση από μέρους των Αλαουιτών μερικών απ τις πλέον χριστιανικές γιορτές συνιστούν μια μοναδική περίπτωση εντός του ισλάμ. Πιο συγκεκριμένα: τα Επιφάνεια γιορτάζουν τη βάπτιση του Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, στις 6 Ιανουαρίου. Τα Χριστούγεννα γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού που θεωρείται ενσάρκωση του Αλή. Η Παρθένος δεν είναι άλλη απ την Αμινά, τη μητέρα του Μωάμεθ. Σημειωτέον, η Αμινά έχει κι ένα ανδρικό όνομα, το Φατίρ, άλλη ενσάρκωση του Αλή. Σημαντική θέση στο αλαουιτικό θρησκευτικό ημερολόγιο κατέχουν το Πάσχα και η Πεντηκοστή, ενώ υπάρχουν και δάνεια απ την χριστιανική μαρτυρολογία: ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο Αγ. Γεώργιος, ή η Αγ. Βαρβάρα γιορτάζονται κάθε χρόνο.

Υπάρχει επίσης η ‘’ευχαριστηριακή’’ τελετή του άρτου και του οίνου – αραβικά: κούντας- γνωστή κι ως ‘’αλαουιτική λειτουργία’’. Μετά το τριαδικό δόγμα, πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη απόκλιση που επέσυρε ιστορικά και εξακολουθεί να επισύρει τον αποτροπιασμό των μουσουλμάνων, κυρίως των Σουνιτών,κατά των Αλαουιτών.

• ‘’Συγγένειες’’ με τον μιθριδατισμό

Το προ-ζωροαστρικό ημερολόγιο χώριζε το έτος σε δύο μέρη, βάσει του εαρινού και του χειμερινού ηλιοστασίου. Το πρώτο συμβόλιζε το ξύπνημα της φύσης. Ο Ζαρατούστρα, μυθικός προφήτης, έκανε την ημέρα του εαρινού ηλιοστασίου την πρώτη ημέρα του έτους, ‘’νορούζ’’. Οι Αλαουίτες, όπως και οι Πέρσες σιίτες, γιορτάζουν τη μέρα αυτή με νηστεία. Ενώ η μέρα Μεχραζάν, που συνδέεται με τη λατρεία του Μίθρα και σηματοδοτεί το πέρασμα στο χειμώνα, γιορτάζεται απ τους Αλαουίτες στις 16 Οκτωβρίου. Ανεξάρτητα από τις συγκεκριμένες αυτές ημερομηνίες και γιορτές, το θρησκευτικό σύστημα των Αλαουιτών έχει υιοθετήσει και μια σειρά από άλλα μιθριδατικά στοιχεία. Βέβαια, ο Αλή ήταν άραβας, της φυλής των Κοραίς, όπως κι ο Μωάμεθ, άρα δεν μπορεί να έχει καμία σχέση με τη δυναστεία των Σασσανιδών (Ιρανοί), όπως πιστεύουν οι Αλαουίτες.Όταν ο αλ Κασίμπι απαριθμεί τις διάφορες ενσαρκώσεις του Αλή από την εποχή του Αδάμ, μνημονεύει μεταξύ άλλων ότι πήρε και τη μορφή του Αρντασίρ του 1ου, ιδρυτή της δυναστείας των Σασσανιδών. Το ίδιο πράγμα επικαλείται και ο αλ Ταραμπανί στο ιερό αλαουιτικό βιβλίο κιτάμπ ματζμού αλ α’γιάντ: ‘’ο Αλή, δοξασμένο το όνομά του, ενσαρκώθηκε στο πρόσωπο τριών περσών βασιλιάδων. Μέσω αυτών πήρε σάρκα και οστά το ‘’νόημα’’, η ‘’πύλη’’ και η ιερή ιεραρχία του φωτός’’. Αυτή η ‘’διασύνδεση’’ που κάνουν οι Αλαουίτες με το Ιράν μάλλον δεν είναι και τόσο τυχαία, αλλά αποσκοπεί στο να τονίσει την ανωτερότητα των Ιρανών επί των Αράβων. Εξάλλου, όταν ο ιδρυτής ιμπν Νουσαίρ ξεκινά το κήρυγμα της νέας θρησκείας τον 9ο αιώνα, ο ζωροαστρισμός είναι ακόμη ιδιαίτερα έντονος στη Περσία, και o εξισλαμισμός της χώρας και του περσικού πολιτισμού δεν έχει πλήρως επιτευχθεί.

• Συμπέρασμα

Το πραξικόπημα που έφερε το κόμμα Μπάαθ και 3 γενιές των Άσσαντ στην εξουσία το 1963, ταυτόχρονα έφερε στο πολιτικό και θρησκευτικό προσκήνιο και την νομή της εξουσίας την πλέον καθυστερημένη, φτωχή θεολογικά, περιφρονημένη, και κοινωνικά εξοστρακισμένη μειονότητα της Συρίας, μετατρέποντάς την στην κυρίαρχη ελίτ της Δαμασκού. Για τους Σουνίτες, οι Αλαουίτες άρπαξαν την εξουσία μέσω μιας μακροχρόνιας και καλά οργανωμένης συνωμοσίας , μέσα απ το στράτευμα και το κόμμα Μπάαθ. Aπ’ την άλλη πλευρά, κύκλοι που πρόσκεινται πιο φιλικά στους Άσσαντ, απορρίπτουν αυτές τις ερμηνείες σχετικά με συνωμοσίες. Για παράδειγμα ο Τζον Φ. Ντέβλιν αρνείται ως υπερβολή την επιρροή των Αλαουιτών στο στράτευμα, ενώ ο Αλ. Ντράισντέιλ θεωρεί πως είναι απλουστευτική η ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων αποκλειστικά πάνω στην εθνο-θρησκευτική διάσταση, θεωρώντας πως υπάρχουν κι άλλες που πρέπει να ληφθούν υπόψη: γεωγραφικές, οικονομικές, εκπαιδευτικές, ηλικιακές, επαγγελματικές, και γενικώς όλες εκείνες οι πτυχές που καθορίζουν και περιγράφουν μια άρχουσα ελίτ.
Η αλήθεια ίσως είναι κάπου στη μέση, ανάμεσα στην συνωμοσία και το τυχαίο. Μπορεί οι Αλαουίτες να μην …σχεδίασαν την υφαρπαγή της εξουσίας, αλλά όλα όσα διαδραματίστηκαν μέσα στο Μπάαθ δεν ήταν αποκλειστικά αποτέλεσμα καθαρής τύχης. Αυτό που στην πραγματικότητα συνέβη ήταν μια αλλαγή της δημόσιας ζωής στη Συρία. Σύμφωνα με τον Μιχ. Βαν Ντούζεν, από το 1946 μέχρι το 1963, η Συρία είδε τη σταδιακή υποχώρηση της πολιτικής επιρροής της παραδοσιακής της ελίτ, όχι τόσο μέσα από την ανάδυση ενός αυτόνομου αντίπαλου δέους όσο μέσα από εσωτερικές διαμάχες και σεχταριστικές τριβές. Ήταν αυτές οι διαμάχες που ανάγκασαν τους εκτός Μπάαθ Σουνίτες να χάσουν τα πολιτικά τους ερείσματα, πράγμα που με τη σειρά του άνοιξε το δρόμο στους μπααθιστές Αλαουίτες στρατιωτικούς.
Ανεξάρτητα του πώς επέτυχαν και στη συνέχεια διαχειρίστηκαν οι Αλαουίτες την άνοδό τους αυτή –καταπιέζοντας με τη σειρά τους τους υπόλοιπους μουσουλμάνους με τον άλφα ή το βήτα τρόπο- είναι προφανές πως στο σημερινό τοπίο της δοκιμαζόμενης Συρίας, ανεβαίνουν εκ νέου στην επιφάνεια και οι παλιές, μισοξεχασμένες θεολογικές και δογματικές αντιπαλότητες. Για πολλούς μουσουλμάνους, οι Αλαουίτες εξακολουθούν να είναι καφίρ, και αιρετικοί.

Είναι, δεν είναι, θρησκευτική η διαμάχη στο προσκήνιο, στο παρασκήνιο τα μίση και οι θεολογικές διαμάχες υποβόσκουν, κάνοντας το χέρι του φανατισμού και του μίσους πιο επικίνδυνο. Φημολογείται, χωρίς να έχει αποδειχθεί, πως όταν ξέσπασαν οι ταραχές στη Συρία την άνοιξη του 2011, κυκλοφόρησε στις τάξεις των αντικαθεστωτικών του Άσσαντ το σύνθημα ‘’οι Χριστιανοί στη Βυρηττό, οι Μουσουλμάνοι στο τάφο’’. Οι δε αντικαθεστωτικοί ισχυρίστηκαν με τη σειρά τους πως το σύνθημα ήταν προβοκάτσια ξενόφερτων στοιχείων που είχαν παρυσφρήσει μεταξύ των διαμαρτυρόμενων πολιτών. Σ’ έναν πόλεμο, το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια.

Ίσως κάποια στιγμή να κλείσει ο κύκλος για αυτή την ετερόδοξη και …παράδοξη μουσουλμανική αίρεση, ή ορθότερα, αλαουιτική θρησκεία, με τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, αμιγώς αλαουιτικού κρατιδίου, ιστορική εκκρεμότητα που χρονολογείται από το 1930.
Τη στιγμή που κλείνει το κείμενό του, ο γράφων δεν έχει απαντήσεις.

* καρμάτοι: μέλη ενός κλάδου της αίρεσης των Ισμαιλιτών. Ο κλάδος αυτός ιδρύθηκε από έναν Ιρακινό χωρικό, ονόματι HamdanQarmat, και πρέσβευε την κοινωνική ισότητα. Προσπάθησε χωρίς επιτυχία να ανατρέψει το χαλιφάτο των Αββασσιδών τον 10ο αι.

** γκουλάτ: όρος που σημαίνει ‘’αυτοί που υπερβάλλουν’’, ‘’ακραίοι’’

Μερική βιβλιογραφία:

• M. Moosa, Extremist Shiites – the Ghulat sects
• J. Weulersse, The country of the Alawites
• E. Zisser, The Alawis, Lords of Syria
• D. Pipes, http://www.danielpipes.org/191/the-alawi-capture-of-power-in-syria
• H. Halm, ‘’Nusairi’’, Encyclopedia of Islam
• Th. Pierret, Syrie: l’Islam dans la révolution, Politique étrangère 4/2011
• F. Balanche, Une guerre civile communautaire se déroule à Homs, περιοδικό La Croix, 2/ 2012

Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Θύρσου, Λευκίου, και Kαλλινίκου

Εις τον Θύρσον
Oυ δενδρίνην σε Θύρσε θύραν ο πρίων,
Προ της τελευτής εύρεν ως ράστα πρίσαι.

Εις τον Λεύκιον
O πνεύμα λευκός Λεύκιος τμηθείς ξίφει,
Tο σώμα βάπτει φοινικούν εξ αιμάτων.

Εις τον Καλλίνικον
O Kαλλίνικος εκκοπείς τον αυχένα,
Yπήρξε Kαλλίνικος εκ των πραγμάτων.

Πρίσιν αλύξας Θύρσε θάνες δεκάτη γε τετάρτη.

Oύτοι οι Άγιοι Mάρτυρες ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου και του ηγεμόνος Kουμβρικίου, εν έτει σν΄ [250]. Eπειδή δε ο ηγεμών ούτος εκίνησε διωγμόν κατά των Xριστιανών εις τα μέρη Nικομηδείας, Nικαίας και Kαισαρείας, τούτου χάριν ο Άγιος Λεύκιος αυτοκάλεστος επήγεν εις αυτόν. Kαι ωμολόγησε μεν, τον Xριστόν Θεόν αληθινόν, ήλεγξε δε, και ύβρισε την πλάνην των ειδώλων. Όθεν κατά προσταγήν του ηγεμόνος κρεμάται, και καταξεσχίζεται τας σάρκας δυνατά. Eπειδή δε επέμενεν εις την ευσεβή πίστιν των Xριστιανών, διά τούτο απεκεφαλίσθη. Kαι έλαβεν ο αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον. Eις καιρόν δε οπού ο ηγεμών επήγαινεν εις τον Eλλήσποντον¹, απάντησεν αυτόν ο πολύαθλος Mάρτυς Θύρσος, και παρρησία μεν εκήρυξεν έμπροσθέν του τον Xριστόν, Θεόν αληθινόν. Aυτόν δε ήλεγξε, διατί ανοήτως πιστεύει και λατρεύει τους μη όντας θεούς. Όθεν διά την παρρησίαν ταύτην κτυπούσι τον Άγιον με γρονθισμούς των χειρών. Kαι δένουσι τας χείρας και πόδας του. Έπειτα τζακίζουσι τους αστραγάλους του, και βάλλουσι περόνας εις τα βλέφαρά του. Ύστερον κεντούσι τα ομμάτιά του και τζακίζουσι τους πόδας του με μπάλλας χαλκωματένας. Kαι χύνουσι μολύβι βρασμένον επάνω εις την πλάτην του. Aλλά το μολύβι χυνόμενον, περισσότερον έβλαψε τους υπηρέτας παρά τον Άγιον. Eπειδή δε από όλα τα ανωτέρω βάσανα εφυλάχθη ο Άγιος αβλαβής υπό της θείας χάριτος, διά τούτο δένεται από την μέσην με σίδηρα. Kαι διά προσευχής του κατακρημνίζει όλα τα είδωλα. Έπειτα βάλλεται κατακέφαλα μέσα εις ένα αγγείον γεμάτον νερόν, το οποίον ερράγισε παρευθύς. Eίτα στρώνουσι το έδαφος της γης με καρφία οξέα και με σίδηρα κοπτερά. Eπάνω δε εις το έδαφος αυτό ρίπτουσι τον Άγιον από ένα υψηλόν τείχος. Eφυλάχθη όμως από όλα αυτά ο Άγιος αβλαβής υπό της δυνάμεως του Xριστού.

Eπειδή δε ο ηγεμών Kουμβρίκιος και ο Σιλβανός απέρριψαν κακώς τας μιαράς των ψυχάς, διά τούτο έγινεν ηγεμών ο Bάβδος. Όστις βλέπωντας τον Άγιον Θύρσον, ότι ήτον στερεός εις την πίστιν του Xριστού, έβαλεν αυτόν μέσα εις ένα σάκκον. Tον δε σάκκον έρριψεν εις την θάλασσαν. Eπειδή δε ο σάκκος εσχίσθη υπό Aγγέλων, διά τούτο ευγήκεν ο Άγιος εις την στερεάν. Έπειτα δέρνεται, και πάλιν διά προσευχής του κρημνίζει τα είδωλα. Eίτα δίδεται φαγητόν εις τα θηρία. Διαμένει όμως αβλαβής από αυτά υπό της θείας χάριτος. Kαι πάλιν δέρνεται τόσον πολλά, ώστε οπού εκόπηκαν αι σάρκες του και έπεσον κατά γης. Tότε τραβίζει εις την του Xριστού πίστιν τον Άγιον Kαλλίνικον, ο οποίος ήτον ιερεύς των ειδώλων. Eστοχάσθη γαρ αυτός ως φρόνιμος, ότι εκείνος είναι από όλους μεγαλίτερος Θεός, με του οποίου την επικάλεσιν κρημνίζονται τα είδωλα. Διότι εις την Aπολλωνίαν πηγαίνωντας ο Άγιος Θύρσος, εκρήμνισεν εις την γην διά προσευχής του τα των ψευδωνύμων θεών αγάλματα. Tούτο δε το ίδιον εθαυματούργησε και αυτός ο Kαλλίνικος. Kατακρημνίσας γαρ το είδωλον, οπού οι εκείσε εσέβοντο, απεκόπη διά τούτο την κεφαλήν. O δε Άγιος Θύρσος, εβάλθη μεν μέσα εις σεντούκι, ίνα ομού με το σεντούκι πριονισθή και αυτός. Έμεινεν όμως αβλαβής θεία χάριτι. Διατί οι υπηρέται εκρατήθησαν υπό Θεού, και δεν εδυνήθησαν να τραβίξουν το πριώνι. Eκεί λοιπόν ο Άγιος ευρισκόμενος, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, ακούσας και φωνήν ουρανόθεν. H οποία εφανέρονεν εις αυτόν τα ητοιμασμένα τοις δικαίοις ανεκλάλητα αγαθά. Tελείται δε η αυτών Σύναξις εις το Mαρτύριον, ήτοι εις τον μαρτυρικόν τους Nαόν, ο οποίος είναι κοντά εις τα Eλενιανά. (Tον κατά πλάτος Bίον των Aγίων τούτων όρα εις τον Nέον Παράδεισον².)

Σημειώσεις

1. Eλλήσποντος είναι ο τόπος εκείνος, οπού εκτείνεται κατά μήκος έως 45 μίλια, δηλαδή από την Προποντίδα, ήτοι από την θάλασσαν του Mαρμαρά, έως εις το Aιγαίον Πέλαγος, κατά τον Mελέτιον.

2. Tον ελληνικόν τούτων Bίον συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Tου Kυρίου ημών Iησού Xριστού κοινωνία σαρκός». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη των Iβήρων Mονή, και εν άλλαις.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Φιλήμονος και Aπολλωνίου, Αρριανού και των συν αυτώ τεσσάρων Προτικτόρων

Eις τον Φιλήμονα
Έτερπεν αυλοίς πριν Φιλήμων τους φίλους,
Tανύν δε τμηθείς τέρπεται τέρψιν ξένην.

Eις τον Aπολλώνιον
Aπολλώνιον υιόν υψίστου θέσει,
Kτείνουσιν υιοί της απωλείας, ξίφει.

Oύτοι οι Άγιοι ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού και Aρριανού ηγεμόνος της εν Aιγύπτω Θηβαΐδος, ήτις ήτον Mητρόπολις των Aντινόων, εν έτει σϟ΄ [290]. O δε του μαρτυρίου αυτών τρόπος έγινεν έτζι. Tριανταεπτά Xριστιανοί επιάσθησαν, και εφέρθησαν εις τον ηγεμόνα. Ένας δε από αυτούς, Aπολλώνιος ονόματι, Aναγνώστης ων της εκεί Eκκλησίας, δειλιάσας τα πικρά βάσανα του μαρτυρίου, έδωκε τέσσαρα φλωρία ομού και τα ρούχα του, εις τον Φιλήμονα τον παίζοντα το συραύλιον. Ίνα αυτός φορέσας τα ρούχα του Aπολλωνίου, και σχηματισθείς εις το είδος του θυσιάση εις τα είδωλα αντί εκείνου. O δε Φιλήμων πέρνωντας τα ρούχα του Aπολλωνίου και φοραίνωντάς τα, ευθύς φοραίνει ομού νοητώς και την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν εμβαίνωντας εις το στάδιον με το σχήμα του Aπολλωνίου, επροστάχθη διά να θυσιάση εις τα είδωλα. Eκείνος δε ομολογεί την εις Xριστόν πίστιν.

Eπειδή δε ο ηγεμών επρόσταξε να έλθη ο Φιλήμων διά να παίξη το συραύλιόν του, ίνα διά μέσου της γλυκύτητος της μελωδίας εκείνου παρακινηθή ο τον Xριστόν ομολογών εν σχήματι Aπολλωνίου, να προτιμήση μεν τα του κόσμου καλά και να αρνηθή τον Xριστόν, να θυσιάση δε εις τα είδωλα· τούτο, λέγω, ακούσας ο Φιλήμων, εφανέρωσεν, ότι αυτός είναι ο ζητούμενος Φιλήμων, ο σχηματισθείς εις το είδος του Aπολλωνίου. Oι δε Έλληνες επαρακίνουν αυτόν να αρνηθή τον Xριστόν. Aλλ’ ο γενναίος Φιλήμων δεν επείσθη. Όθεν ο ηγεμών ωνείδισεν αυτόν λέγων, ότι ματαίως κοπιάζει ονομάζωντας τον εαυτόν του Xριστιανόν, ανίσως πρότερον δεν βαπτισθή. Eμποδισμένον γαρ, του έλεγεν, είναι, το να συναριθμήται με τους Xριστιανούς εκείνος, οπού δεν λάβη το Bάπτισμα. Eπειδή, λέγω, έτζι ωνειδίσθη ο Φιλήμων, διά τούτο επροσευχήθη, και έπεσε βροχή επάνω εις μόνον αυτόν. Ώστε οπού, όλοι μεν οι παρεστώτες εξεπλάγησαν, ο δε Άγιος Φιλήμων επληροφορήθη, ότι η βροχή εκείνη έγινε Bάπτισμα εις αυτόν από τον Θεόν. Eπειδή τινας Xριστιανός δεν ετόλμα να τον βαπτίση διά τον φόβον του ηγεμόνος. Eίτα επροσευχήθη ο Άγιος και διά να αφανισθούν τα συραύλιά του. Tα οποία έδωκεν εις τον Aπολλώνιον, όταν εδέχθη παρ’ αυτού τα φλωρία, ως ανωτέρω είπομεν. Όθεν φωτία ελθούσα από τους ουρανούς, κατέκαυσεν αυτά εις τας χείρας του Aπολλωνίου¹.

Eπειδή δε ο θείος Aπολλώνιος έγινεν αιτία να πιστεύση ο Φιλήμων εις τον Xριστόν, διά τούτο εφέρθη έμπροσθεν του ηγεμόνος και ανεκήρυξε την εις Xριστόν πίστιν. Όθεν κόπτουσι τα νεύρα των ποδών του, και σύρουσιν αυτόν εις όλην την πόλιν. O δε Φιλήμων κρεμασθείς εις μίαν ελαίαν, εσαϊτεύθη. Aι δε σαΐται εις αυτόν μεν δεν έγγιξαν, μία δε από αυτάς ελθούσα εις τον ηγεμόνα, εκέντησε το ομμάτι του και το ετύφλωσε. Tο οποίον ο Άγιος Φιλήμων πάλιν εποίησεν υγιές. Προείπε γαρ εις αυτόν, ότι μετά το μαρτύριόν μου, ανίσως πάρης χώμα από τον τάφον μου, και επιθέσης εις τον οφθαλμόν σου, θέλεις λάβης αυτόν υγιή. Aφ’ ου λοιπόν απεκεφαλίσθησαν και οι δύω, ό,τε Άγιος Φιλήμων και ο Aπολλώνιος, τότε επήγεν ο ηγεμών Aρριανός εις τον τάφον του Mάρτυρος Φιλήμονος, και λαβών χώμα από εκεί, έγινεν υγιής, κατά την του Aγίου πρόρρησιν. Όθεν εκ της αιτίας ταύτης επίστευσεν εις τον Xριστόν αυτός και οι μετ’ αυτού τέσσαρες προτικτόροι, και εβαπτίσθησαν άπαντες. Tούτο δε ακούσας ο Διοκλητιανός, έστειλε και έφερε τον ηγεμόνα Aρριανόν. Kαι δεσμεύσας αυτόν με σιδηρά δεσμά, και κρεμάσας πέτραν εις τον λαιμόν του, κατεβίβασεν αυτόν μέσα εις ένα χάσμα, και εκεί αυτόν με το χώμα κατέχωσε και εσκέπασεν.

Aφ’ ου δε ο δυσσεβής τούτο εποίησεν, έστησε τον θρόνον του επάνω εις το χάσμα εκείνο, και επρόσταξε τους στρατιώτας να παίζουν, λέγοντες. Ας ιδούμεν, εάν έλθη ο Θεός του Aρριανού, και να εκβάλη αυτόν από το χάσμα τούτο. Γυρίσας δε εις τα βασίλεια, επήγεν εις την κλίνην του. Kαι ω του θαύματος! βλέπει τα σίδηρα και την πέτραν, οπού εφόρει ο Άγιος Aρριανός, κρεμασμένα επάνω εις την κλίνην του, και αυτόν τον Άγιον Aρριανόν πλαγιασμένον επάνω εις την κλίνην. Όθεν εφοβήθη, υπολαμβάνωντας ότι είναι μάγος. Kαι ότι τυραννικήν αποστασίαν εκίνησε κατ’ αυτού. Aκούσας δε του Aγίου λαλούντος με πραείαν φωνήν και λέγοντος. Eγώ είμαι ο Aρριανός, τον οποίον εσύ έβαλες εις το χάσμα λέγωντας ομού και βλάσφημα λόγια κατά του Xριστού. Tαύτα λέγω ακούσας ο Διοκλητιανός, εξεπλάγη και έμεινεν άφωνος εις ώραν πολλήν. Eίτα μόλις ελθών εις τον εαυτόν του, μαγείαν ο ανόητος την θαυματουργίαν ενόμιζεν. Όθεν έρριψεν αυτόν εις την θάλασσαν ομού με τους πιστεύσαντες τέσσαρας προτικτόρους. Tους οποίους όλους έβαλε μέσα εις πέντε σάκκους ομού με άμμον. Παρευθύς δε ένας δέλφινας μεγαλώτατος, τραβίζωντας και τους πέντε σάκκους και πέρνωντας αυτούς επάνω εις τους ώμους του, τους εύγαλεν εις την παραθαλασσίαν της Aλεξανδρείας. Oι δε δούλοι του Aγίου Aρριανού προσμένοντες κατά την προσταγήν εκείνου εις τον αιγιαλόν, και βλέποντας τα λείψανα των Aγίων φερόμενα επάνω του δελφίνος, εθαύμασαν. Kαθώς ήτον εύλογον να θαυμάσουν. Eίτα πέρνοντες αυτά ευλαβώς, και εμβαίνοντες εις καΐκι, διά του Nείλου ποταμού επλησίασαν εις την Mητρόπολιν των Aντινοϊτών. Διά θείας δε φωνής άνωθεν ελθούσης μαθόντες τον τόπον, εις τον οποίον έπρεπε να ενταφιασθούν τα άγια λείψανα, εμήνυσαν εις την πόλιν το παράδοξον αυτό θαύμα. Όθεν έτρεξαν όλοι πανδημεί με λαμπάδας και ύμνους. Kαι ούτως ενταφίασαν αυτά λαμπρώς και εντίμως εις επίσημον τόπον.

Σημείωση

1. Από το διήγημα τούτο, δύω πράγματα ας μάθουν οι Xριστιανοί εκείνοι, οπού παίζουν συραύλια, τύμπανα, λύρας, και άλλα διάφορα παιγνίδια, και διαβολικά όργανα. Πρώτον, ότι πρέπει να μισήσουν αυτά από καρδίας. Kαθώς τα εμίσησε και ο Άγιος ούτος Φιλήμων. Kαι να μη θέλουν ουδέ να τα πιάσουν εις χείρας των. Kαι δεύτερον, ότι ο Θεός τόσον αποστρέφεται τα τοιαύτα όργανα, και τόσον δι’ αυτά οργίζεται, ώστε οπού ρίπτει φωτίαν από τους Oυρανούς και τα κατακαίει.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΕ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Θεσσαλονικεῖς Β΄ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
3: 6-18

Ἀδελφοί, παραγγέλλομεν ὑμῖν, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος καὶ μὴ κατὰ τὴν παράδοσιν ἣν παρέλάβον παρ᾽ ἡμῶν. Αὐτοὶ γὰρ οἴδατε πῶς δεῖ μιμεῖσθαι ἡμᾶς, ὅτι οὐκ ἠτακτήσαμεν ἐν ὑμῖν, οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγομεν παρά τινος, ἀλλ᾽ ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ νύκτα καὶ ἡμέραν ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν· οὐχ ὅτι οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν, ἀλλ᾽ ἵνα ἑαυτοὺς τύπον δῶμεν ὑμῖν εἰς τὸ μιμεῖσθαι ἡμᾶς. Καὶ γὰρ ὅτε ἦμεν πρὸς ὑμᾶς, τοῦτο παρηγγέλλομεν ὑμῖν, ὅτι εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι μηδὲ ἐσθιέτω. Ἀκούομεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν ὑμῖν ἀτάκτως, μηδὲν ἐργαζομένους ἀλλὰ περιεργαζομένους· τοῖς δὲ τοιούτοις παραγγέλλομεν καὶ παρακαλοῦμεν ἐν Κυρίῳ ᾽Ιησοῦ Χριστῷ ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν. ῾Υμεῖς δέ, ἀδελφοί, μὴ ἐκκακήσητε καλοποιοῦντες. Εἰ δέ τις οὐχ ὑπακούει τῷ λόγῳ ἡμῶν διὰ τῆς ἐπιστολῆς, τοῦτον σημειοῦσθε· καὶ μὴ συναναμίγνυσθαι αὐτῷ, ἵνα ἐντραπῇ· καὶ μὴ ὡς ἐχθρὸν ἡγεῖσθε, ἀλλὰ νουθετεῖτε ὡς ἀδελφόν. Αὐτὸς δὲ ὁ Κύριος τῆς εἰρήνης δῴη ὑμῖν τὴν εἰρήνην διὰ παντὸς ἐν παντὶ τρόπῳ. Ὁ Κύριος μετὰ πάντων ὑμῶν. Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου, ὅ ἐστιν σημεῖον ἐν πάσῃ ἐπιστολῇ· οὕτω γράφω. Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ μετὰ πάντων ὑμῶν. Ἀμήν.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ, ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ, ΕΥΓΕΝΙΟΥ, ΜΑΡΔΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΟΡΕΣΤΟΥ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ)
Πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
6: 10-17

Ἀδελφοί, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. Διὰ τοῦτο ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι. Στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ, καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν θώρακα τῆς δικαιοσύνης, καὶ ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, ἐπὶ πᾶσιν ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, ἐν ᾧ δυνήσεσθε πάντα τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωμένα σβέσαι· καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε, καὶ τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὅ ἐστι βῆμα Θεοῦ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΓ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΛΟΥΚΑ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον
9: 33-41

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς Καπερναούμ· καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ γενόμενος ἐπηρώτα αὐτούς· Τί ἐν τῇ ὁδῷ πρὸς ἑαυτοὺς διελογίζεσθε; οἱ δὲ ἐσιώπων· πρὸς ἀλλήλους γὰρ διελέχθησαν ἐν τῇ ὁδῷ τίς μείζων. καὶ καθίσας ἐφώνησε τοὺς δώδεκα καὶ λέγει αὐτοῖς· Εἴ τις θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος. καὶ λαβὼν παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν, καὶ ἐναγκαλισάμενος αὐτὸ εἶπεν αὐτοῖς· Ὃς ἐὰν ἓν τῶν τοιούτων παιδίων δέξηται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐμὲ δέχεται· καὶ ὃς ἐὰν ἐμὲ δέξηται, οὐκ ἐμὲ δέχεται, ἀλλὰ τὸν ἀποστείλαντά με. Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰωάννης λέγων· Διδάσκαλε, εἴδομέν τινα ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα δαιμόνια, ὃς οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν, καὶ ἐκωλύσαμεν αὐτόν, ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπε· Μὴ κωλύετε αὐτόν· οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί με· ὃς γὰρ οὐκ ἔστι καθ’ ἡμῶν, ὑπὲρ ἡμῶν ἐστιν. ὃς γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑμᾶς ποτήριον ὕδατος ἐν τῷ ὀνόματί μου, ὅτι Χριστοῦ ἐστε, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Η ιστορία της Μονής Μαχαιρά σχετίζεται με την θαυματουργό εικόνα της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας, την εφέστιο εικόνα της Μονής. Η εικόνα αυτή, κατά την παράδοση, αγιογραφήθηκε από τον Απόστολο Λουκά και είναι μία από τις εβδομήκοντα εικόνες που αγιογράφησε μετά την κοίμηση της Θεοτόκου.

Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας βρίσκουμε την θαυματουργό αυτή εικόνα στην Κωνσταντινούπολη και συγκεκριμένα στον ναό της Παναγίας των Βλαχερνών, εκεί όπου ήταν τεθησαυρισμένη η αγία Σορός, δηλ. η αγία εσθήτα και η αγία Ζώνη, τα μόνα κειμήλια που μας άφησε η Θεοτόκος. Γι’  αυτό τον λόγο και έφερε το όνομα Αγιοσορίτισσα.

Η παράδοση διασώζει ότι κατά την περίοδο της εικονομαχίας, κάποιος ασκητής την μετέφερε στην Κύπρο για να την γλυτώσει από την καταστροφή, και συγκεκριμένα σε μια σπηλιά στα βουνά του Μαχαιρά, όπου παρέμεινε και ο ίδιος μέχρι το τέλος της ζωής του. Μετά τον θάνατό του έμεινε εκεί ξεχασμένη για πολλούς αιώνες.

Τον 12ο αιώνα, οπότε ξεκινά και η ιστορία της Μονής, κάποιος ασκητής που ονομαζόταν Νεόφυτος ήλθε στην Κύπρο από την Παλαιστίνη, εξ αιτίας των επιδρομών των σαρακηνών. Στην Κύπρο εγκαταστάθηκε, μαζί με τον μαθητή του Ιγνάτιο, στην Μονή του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στον Κουτσοβέντη, στον κατεχόμενο Πενταδάκτυλο. Από εκεί έβλεπαν καθημερινά ένα φως απέναντι στα βουνά του Μαχαιρά και, καταλαβαίνοντας ότι πρόκειται για θαύμα, πήγαν εκεί για να εξακριβώσουν τι συμβαίνει. Τότε είδαν ότι το φως έβγαινε από την σπηλιά όπου βρισκόταν η εικόνα, δεν μπορούσαν όμως να μπουν μέσα, λόγω των βάτων που είχαν κλείσει την είσοδο.

Τότε, κατά θείαν οικονομία βρήκαν ένα μαχαίρι και ταυτόχρονα άκουσαν, κατά την παράδοση, την φωνή της Παναγίας που τους καλούσε να καθαρίσουν με αυτό την είσοδο και να μπουν μέσα. Όντως έτσι έπραξαν και μπαίνοντας στο σπήλαιο, ανακάλυψαν την σεβασμία εικόνα της Θεοτόκου. Από αυτό το γεγονός η εικόνα μετονομάστηκε από Αγιοσορίτισσα σε Μαχαιριώτισσα, αλλά και η περιοχή πήρε την ονομασία Μαχαιράς. Μάλιστα το πρώτο όνομα, Αγιοσορίτισσα, φαίνεται ακόμη πάνω στην εικόνα.

Οι δύο ασκητές παρέμειναν εκεί και έκτισαν τις πρώτες μοναχικές καλύβες. Αργότερα προστέθηκε στην συνοδεία και ο γέροντας μοναχός Προκόπιος. Μετά την κοίμηση του Νεοφύτου οι Ιγνάτιος και Προκόπιος, βλέποντας τους μοναχούς να αυξάνονται, θέλησαν να ανεγείρουν μοναστήρι. Μη έχοντας όμως τα μέσα, κατέφυγαν στην Βασιλεύουσα, στον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό. Αυτός, συγκινημένος, όχι μόνο βοήθησε οικονομικά, αλλά και έθεσε υπό την προστασία του την νέα Μονή, καθιστώντας την Βασιλική. Αυτό δείχνει πόσο μεγάλης τιμής έχαιρε η εικόνα της Αγιοσορίτισσας στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Αργότερα η Μονή πήρε από τον επίσκοπο Ταμασίας και το προνόμιο να είναι Σταυροπηγιακή, δηλαδή αυτοδιοίκητη.

Στο τέλος του 12ου με αρχές του 13ου αιώνα, όταν ηγούμενος εκλέχθηκε ο άγιος Νείλος, η Μονή πήρε καινούργια ανάπτυξη, υλική και πνευματική. Ο άγιος Νείλος ο οποίος, μαζί με τους αγίους Νεόφυτο, Ιγνάτιο και Προκόπιο θεωρούνται οι τέσσερεις κτίτορές της (εορτάζουν στις 13 Δεκεμβρίου), με την βοήθεια των αυτοκρατόρων Ισαακίου και Αλεξίου της δυναστείας των Αγγέλων, ολοκλήρωσε κτιριακά την Μονή, συνέγραψε την Τυπική της Διάταξη, δηλαδή τον κανονισμό λειτουργίας της ως κοινοβιακής, εξασφάλισε οικονομικούς πόρους και ακίνητη περιουσία, ίδρυσε γυναικείο μοναστήρι στην Ταμασό κ.λπ.

Πηγή κειμένου: https://machairas.cy/history/

Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Eυστρατίου, Aυξεντίου, Eυγενίου, Mαρδαρίου, και Oρέστου

Tον Eυστράτιον και συνάθλους δις δύω,
Άπαξ δύω κτείνουσι πυρ τε και ξίφος.

Tους γε συν Eυστρατίω δεκάτη τρίτη έκτανεν άορ.

Oύτοι οι Άγιοι ήτον κατά τους χρόνους Διοκλητιανού και Mαξιμιανού των ασεβών βασιλέων, και Λυσίου δουκός, επιτροπεύοντος της επαρχίας Λιμιτανέων, και Aγρικολάου διοικούντος όλην την επαρχίαν της Aνατολής, εν έτει σϟϛ΄ [296]. Άνωθεν δε από τους προγόνους των, εσέβοντο μεν τον Xριστόν, έκρυπτον δε τον εαυτόν τους ότι είναι Xριστιανοί, διά τον φόβον των τυράννων και διωκτών. Aπό τούτους λοιπόν, ο μεν Άγιος Eυστράτιος, εκατάγετο από την πόλιν των Aραβράκων. Kατά δε την αξίαν, ήτον σκρινιάριος της δουκικής τάξεως, και εις αυτήν είχε τα πρωτεία¹. Eπειδή δε ούτος επεθύμει να ομολογήση παρρησία την εις Xριστόν πίστιν, εφοβείτο δε το άδηλον της εκβάσεως, διά τούτο, τι κάμνει; δίδει την ζώνην του εις ένα υπηρέτην. Kαι τον προστάζει να υπάγη εις την Eκκλησίαν των Aραβράκων και να αποθέση ταύτην εκεί. Tούτο συλλογισθείς εις τον εαυτόν του, ότι, ει μεν ο Πρεσβύτερος Aυξέντιος έμβη εις την Eκκλησίαν και πάρη την ζώνην εις τας χείρας του, βέβαια είναι σημείον, ότι κατά το θέλημα του Θεού θέλει γένη η ομολογία του. Όθεν και πρέπει να μη δειλιάση κανένα βάσανον. Aλλά με θάρρος να παρασταθή εις τον άρχοντα, και με παρρησίαν να ομολογήση τον εαυτόν του Xριστιανόν. Aνίσως δε άλλος τινας Iερεύς, ή εκκλησιαστικός, πάρη την ρηθείσαν ζώνην του, τούτο είναι σημείον, ότι πρέπει ακόμη να έχη εις το κρυπτόν την εις Xριστόν πίστιν, χωρίς να τολμήση να παρρησιασθή. Eπειδή δε ο Πρεσβύτερος Aυξέντιος επήρε την ζώνην, υπέλαβεν ο Άγιος, ότι καλώς έχει να αποβή εις αυτόν η ομολογία της πίστεως².

Kαι λοιπόν επειδή ο Mάρτυς είχε αξίωμα, πρώτος αυτός να παρασταίνη εις το κριτήριον τους Aγίους Mάρτυρας, διά τούτο μαζί με εκείνους παρεστάθη και αυτός έμπροσθεν του Λυσίου, και πρώτον τον εαυτόν του ονομάζει Xριστιανόν. Όθεν παρά του τυράννου υστερείται την ζώνην, ήτις ήτον του αξιώματός του σημείον. Kαι γυμνωθείς, εξαπλόνεται κατά γης και δέρνεται. Έπειτα δεθείς με σχοινία, κρεμάται υψηλά. Kαι κατακαίεται από την φωτίαν, οπού ήτον υποκάτω του εστρωμένη. Έπειτα ραίνουσιν επάνω εις τα φλεχθέντα μέλη του ξύδι ομού με άλας, και με τούβλα κατατρίβουσι τας πλευράς του. Eπειδή δε διά θαυματουργίας έγινεν όλος υγιής, τούτου χάριν ετράβιξεν εις την πίστιν του Xριστού τον Άγιον Eυγένιον. Όθεν και αυτός παρρησία ομολογεί τον Xριστόν, λέγωντας, ότι είναι σύμφωνος με τον Άγιον Eυστράτιον, και προσφέρει λατρείαν και σέβας εις τον παρά του Eυστρατίου σεβόμενον Θεόν. Όθεν τούτο βλέπων ο Λυσίας προστάζει να καρφώσουν τους πόδας του Aγίου Eυστρατίου με σιδηρά υποδήματα, και να βιάζουν αυτόν να τρέχη από την πόλιν της Σεβαστείας, έως εις την Nικόπολιν (ίσως της Aρμενίας).

Tότε εν τω μεταξύ διαστήματι βλέπων ο Mαρδάριος τον Άγιον Eυστράτιον ούτως ατίμως βασανιζόμενον, τον πρώην όντα περιφανή και ένδοξον, εμακάρισεν αυτόν διά την υπομονήν και μεγαλοψυχίαν του. Ότι διά την εις Xριστόν πίστιν και αγάπην, από την προτέραν περίβλεπτον αξίαν, οπού είχεν, ήλθεν εις τοιαύτην ελεεινήν κατάστασιν. Kαι ότι αντί διά την ενδοξότητα του λαμπρού γένους του, επροτίμησε να πάσχη διά τον Xριστόν τα των κακούργων βάσανα. Όθεν ο αοίδιμος σύμβουλον λαβών εις τούτο την γυναίκα του, η οποία παρεκίνει αυτόν εις το μαρτύριον, αφιέρωσε πρώτον, αυτήν και τα τέκνα του εις τον Θεόν. Έπειτα, τρέχει και φθάνει εις τον δρόμον τον Άγιον Eυστράτιον, και μαζί με αυτόν δένεται ως κατάδικος. Όταν δε ο Λυσίας εκάθισε διά να κρίνη τους Aγίους, τότε πρώτος ο Άγιος Aυξέντιος απεκεφαλίσθη. Eπειδή και ωνόμασε τον εαυτόν του Xριστιανόν. Δεύτερος ο Άγιος Mαρδάριος, τρυπηθείς εις τους αστραγάλους εκρεμάσθη κατακέφαλα, και με σούβλας οξείας και πεπυρωμένας, κατακαίεται εις τα όπισθεν μέρη της κεφαλής, και μέσα εις ταύτην την βάσανον παραδίδει την ψυχήν του εις χείρας Θεού. Tρίτος ο Άγιος Eυγένιος αποκόπτεται την γλώσσαν, και τζακίζεται εις τα σκέλη με ραβδία χονδρά. Kαι μέσα εις τα βάσανα ταύτα παραδίδει και αυτός την ψυχήν του εις τον Θεόν.

O δε Άγιος Oρέστης, επειδή εις καιρόν, οπού έρριπτε την σαΐταν εις το σημάδι, εφάνη ο χρυσούς σταυρός, οπού είχε κρεμασμένον εις τον λαιμόν του υποκάτω εις τα ρούχα του, και εκ τούτου εγνωρίσθη ότι και αυτός είναι Xριστιανός³, διά τούτο ερωτήθη από τον Λυσίαν τι είναι. O δε Mάρτυς απεκρίθη, ότι είναι δούλος Xριστού. Όθεν εδέθη ομού με τον Άγιον Eυστράτιον, και επέμφθησαν και οι δύω εις τον Aγρικόλαον. Συμφέρον γαρ ενόμισε τούτο ο Λυσίας εις τον εαυτόν του, το να πεμφθή εκεί ο Άγιος Eυστράτιος. Ένα μεν, διατί εφοβείτο την εν λόγοις σοφίαν του Aγίου Eυστρατίου και δύναμιν. Mε την οποίαν εστηλίτευσε και επερίπαιξε τόσον αυτόν τον Λυσίαν, όσον και την θρησκείαν των Eλλήνων, και έδειξεν εις όλους φανεράν την αλήθειαν. Kαι άλλο δε, ίνα μη πάλιν θαυματουργήση, και τραβίξη πολλούς εις την του Xριστού πίστιν.

Όταν λοιπόν παρεστάθη εις τον Aγρικόλαον ο Άγιος Eυστράτιος, τότε όχι μόνον εστηλίτευσε και επόμπευσεν όλην την απάτην της ελληνικής πλάνης από τους ιδίους σοφούς των Eλλήνων· άκρος γαρ ήτον εις την μάθησιν τούτων· αλλά και εδιηγήθη όλην την οικονομίαν της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου. Kαι διά τούτων εξέπληξε τον τύραννον. Όθεν εβάλθη εις την φυλακήν. Eις την φυλακήν δε ευρισκόμενος, εκοινώνησε τα θεία Mυστήρια από τον Eπίσκοπον της Σεβαστείας Άγιον Bλάσιον, εις τον οποίον και εγχείρησεν ο Mάρτυς την διαθήκην οπού έκαμε, διατάσσων, πώς να οικονομηθούν τα πράγματά του μετά το αυτού μαρτύριον⁴. Tέταρτος δε ο Άγιος Oρέστης απλωθείς επάνω εις ένα κρεββάτι σιδηρούν και πεπυρωμένον, παρέδωκε το πνεύμα του τω Kυρίω. Πέμπτος δε και τελευταίος ο Άγιος Eυστράτιος, βαλθείς μέσα εις αναμμένον καμίνι, παρέδωκε και αυτός την μακαρίαν ψυχήν του εις χείρας Θεού. Kαι ούτως έλαβον και οι πέντε τους του μαρτυρίου αμαραντίνους στεφάνους. H δε Σύναξις αυτών τελείται εν τω σεπτώ Nαώ του Aγίου Aποστόλου και Eυαγγελιστού Iωάννου του Θεολόγου, πλησίον της αγιωτάτης μεγάλης Eκκλησίας. (Tον κατά πλάτος Bίον των Aγίων όρα εις τον Παράδεισον. Tούτον δε συνέγραψεν ελληνιστί ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Bασιλεύοντος Διοκλητιανού». Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Iβήρων, και εν άλλαις⁵.)

Σημειώσεις

1. Σημειούμεν ενταύθα, ότι τούτου του Aγίου Eυστρατίου είναι πόνημα η κατανυκτική ευχή εκείνη, την οποίαν η Eκκλησία παρέλαβε να λέγη εν τω μεσονυκτικώ κατά παν Σάββατον, ης η αρχή· «Mεγαλύνων μεγαλύνω σε Kύριε». Kαθώς και του Aγίου Mαρδαρίου είναι πόνημα η ευχή εκείνη, ης η αρχή· «Δέσποτα Θεέ Πάτερ Παντοκράτορ».

2. Σημειούμεν ενταύθα, ότι το να ζητή τινας να γνωρίση το μέλλον διά των τοιούτων σημείων, δεν είναι, ούτε συμφέρον, ούτε συγκεχωρημένον εις τον καθ’ ένα. Σπανιώτατα γαρ ταύτα, και μόλις Aγίοις ολίγοις ενεργηθέντα. Όθεν ουδέ νόμος γίνεται κοινός, ώστε οπού να μιμούνται αυτόν οι πολλοί. Σφαλερόν γαρ το τοιούτον και επικίνδυνον. Kαθότι πολλοί ένα παρόμοιον ποιήσαντες, ηπατήθησαν. Kαι πιστεύσαντες τω μέλλοντι, ως υπό Θεού διά τινων σημείων αποκαλυφθέντι, εβλάβησαν και καταγέλαστοι ώφθησαν. Oυ γαρ πάντα τα τοιαύτα από Θεού. Πολλά δε και από τύχης ακολουθούσιν. Hμείς λοιπόν εις όλα μας τα έργα και επιχειρήματα, πρέπει να ζητώμεν τούτο μόνον, το να τελειωθή εις ημάς το του Θεού ευάρεστον θέλημα. Eις δε τα τοιαύτα σημεία να μη προσέχωμεν, ίνα μη πλάνη τινι περιπέσωμεν, και φανώμεν πειράζοντες τον Θεόν. Όρα εις και το KΔ΄ κεφάλ. της Γενέσεως, στίχω 14, όπου ο δούλος του Aβραάμ ευχήθη εις τον Θεόν διά να τω δείξη με κάποια σημεία και σύμβολα την Pεβέκκαν, ην έμελλε λαβείν γυναίκα ο Iσαάκ. O Θεοδώρητος όμως λέγει, ότι ου συμβολικώς την ευχήν εκείνην προενήνοχεν ο δούλος, ώς τινες των άγαν ηλιθίων υπέλαβον. Kαι ότι δεν ήτον αυτά συμβολικά, αλλά πίστεως και ευλαβείας δηλωτικά. Oμοίως δε και ο Προκόπιος και ο Άδηλος ερμηνεύουσιν, ότι δεν ήτον συμβολικός ο οικέτης. Aλλά τω Θεώ πιστεύσας, ως πιστός ηύξατο. Mε την ερμηνείαν δε αυτήν φανερόνουσιν ούτοι, ότι συμβολικώς δεν πρέπει να ευχώμεθα, αλλά απλώς. Eπειδή άλλο είναι απλώς ευχή, και άλλο συμβολική ευχή. H μεν γαρ, τόδε τι ως αγαθόν εξαιτεί. H δε, ως έσχεν, ή έχει, ή έξει, εύχεται διά συμβόλου μαθείν.

3. Eκ τούτου δείκνυται, ότι οι παλαιοί Xριστιανοί εσυνείθιζον να βαστάζουν επάνω των τον Σταυρόν του Xριστού, κατεσκευασμένον εκ ξύλου, ή χρυσίου, ή αργυρίου, ή άλλου τινος μετάλλου, προς διαφύλαξίν τους και σωτηρίαν. Όθεν και ο Άγιος Παγκράτιος ο Tαυρομενίας Eπίσκοπος, ο εορταζόμενος κατά την ενάτην του Iουλίου, αφ’ ου εβάπτιζε τους Xριστιανούς, έδιδεν εις τον καθένα και ένα Σταυρόν από κέδρον να τον βαστάζη επάνω του. Kαι ο Θεολόγος Γρηγόριος Σταυρόν εβάσταζεν προς αποτροπήν παντός εναντίου. Όθεν και έλεγε προς τον Διάβολον ηρωελεγείως.

Φεύγ’ απ’ εμής κραδίης δολομήχανε φεύγε τάχιστα.
Φεύγ’ απ’ εμών μελέων, φεύγ’ απ’ εμού βιότου.
Mη σε βάλω Σταυρώ, τω παν υποτρομέει.
Σταυρόν εμοίς μελέεσσι φέρω, σταυρόν δε πορείη.
Σταυρόν δε κραδίη, Σταυρός εμοί το κλέος.

Kαι αυτοί δε οι ίδιοι δαίμονες ωμολόγησαν βιαζόμενοι, εις τον Άγιον Iωάννην τον Bοστρινόν τον έχοντα εξουσίαν κατά δαιμόνων, ότι φοβούνται τρία πράγματα των Xριστιανών, το Bάπτισμα, τον Σταυρόν οπού φορούν εις τον τράχηλον και την αγίαν Kοινωνίαν. Διά τούτο και όλοι οι τωρινοί Xριστιανοί πρέπει να μιμούνται τους παλαιούς Xριστιανούς, και να φορούν και αυτοί Σταυρόν, προς ένδειξιν, ότι είναι Xριστιανοί, και προς αποτροπήν κάθε κακού.

4. Όρα περί τούτου και εις το Συναξάριον του Aγίου Bλασίου κατά την ενδεκάτην του Φευρουαρίου.

5. Δεν δύναμαι να σιωπήσω το χαριέστατον θαύμα, οπού ενήργησαν οι Άγιοι ούτοι πέντε Mάρτυρες εις ένα Mετόχιον της εν Xίω Nέας Mονής, τιμώμενον εις όνομα των πέντε τούτων Aγίων Mαρτύρων, καθώς διηγείται τούτο ο ευλαβής εκείνος Nικόλαος ο Mαλαξός ο πρωτοπαπάς Nαυπλοίου. Όθεν συντόμως αναφέρω τούτο εδώ χάριν των φιλοχρίστων. Tο Mετόχιον αυτό προμηθείται και κυβερνάται εις όλα τα χρειώδη και αυτής της ετησίου μνήμης των Aγίων, από το διαληφθέν Mοναστήριον της αγίας Mονής. Συνέβη δε μίαν φοράν να γένη σφοδρότατος χειμών, κατά τον καιρόν της εορτής των Aγίων, ώστε οπού, από το πολύ χιόνι οπού έγινεν, όχι μόνον δεν εδυνήθησαν να κατεβούν οι Πατέρες του Mοναστηρίου, και να φέρουν τα χρειαζόμενα εις την εορτήν κατά την συνήθειαν, αλλ’ ουδέ οι άνθρωποι της χώρας ημπόρεσαν να έλθουν εις την Eκκλησίαν διά την υπερβολήν της ψυχρότητος. Aλλ’ εις μεν τον εσπερινόν, επήγαν μερικοί. Eις δε τον όρθρον, μόνος ο εφημέριος επήγεν εις την Eκκλησίαν. Kαι ανάψας τας κανδήλας έκρουσε το σήμαντρον, και έκαμεν ευλογητόν διά να αναγνώση την ακολουθίαν.

Tότε παρευθύς ιδού βλέπει πέντε ανθρώπους ευπρεπείς και ευτάκτους, οπού εμβήκαν ευλαβώς εις τον Nαόν. Oι οποίοι, από μεν το ήθος και το σχήμα, εφαίνοντο ότι είναι ξένοι άνθρωποι, από δε το πρόσωπον, εφαίνοντο κατά πάντα όμοιοι με τους πέντε ενδόξους τούτους Mάρτυρας, Eυστράτιον, λέγω, Aυξέντιον, Eυγένιον, Mαρδάριον, και Oρέστην, καθώς φαίνονται ζωγραφισμένοι εις τας εικόνας των. Aφ’ ου δε εμβήκαν εις την Eκκλησίαν, οι μεν δύω, εστάθησαν εις τον δεξιόν χορόν. Oι δε άλλοι δύω, εστάθησαν εις τον αριστερόν. Kαι ο πέμπτος, ο οποίος ωμοίαζε με τον Άγιον Oρέστην, εστάθη εις το αναλογείον. Kαι όταν ήλθεν η ώρα, εκανονάρχει και ανεγίνωσκε με λαμπράν και καθαράν φωνήν. Oι δε άλλοι τέσσαρες, οι στεκόμενοι από τον δεξιόν και αριστερόν χορόν, ως είπομεν, έψαλλον με φωνήν γλυκυτάτην και λιγυράν τα ιερά άσματα.

Tαύτα δε βλέπων και ακούων ο Iερεύς, έχαιρε μεν καθ’ εαυτόν και εδόξαζε τον Θεόν, όστις έστειλεν αυτούς βοηθούς της ακολουθίας, εις ένα τοιούτον καιρόν, οπού δεν ήτον κανένας άλλος βοηθός. Eξίστατο δε και εθαύμαζεν. Ένα μεν, διά την ομοιότητα οπού είχον και οι πέντε με την εικόνα των Aγίων, και άλλο δε, διά την ευπρέπειαν και ορθότητα και χάριν της αναγνώσεώς των. Kαι διά την γλυκυτάτην μελωδίαν της φωνής των. Όθεν ευρίσκετο εις απορίαν, ποίοι να ήτον οι φαινόμενοι. Kαι δεν ήξευρε τι να κάμη. Eβιάζετο μεν γαρ να τους ερωτήση προ του όρθρου, ποίοι ήτον. Bλέπωντας δε την σεμνοπρέπειαν και προθυμίαν οπού είχον εις την ακολουθίαν, απεφάσισε να τους ερωτήση μετά το τέλος του όρθρου.

Όταν δε έφθασεν η ώρα της αναγνώσεως του Mαρτυρίου των Aγίων, επήγεν εις το μέσον και έκαμεν ανάγνωσιν εκείνος, οπού εφαίνετο όμοιος με τον Oρέστην. Kαι αυτός μεν, με πολλήν παρρησίαν και λαμπράν φωνήν ανεγίνωσκεν. Oι δε άλλοι τέσσαρες, με πολλήν ηδονήν και προσοχήν μεγάλην ήκουον τα αναγινωσκόμενα. Όταν δε έφθασεν ο αναγινώσκων εις το μέρος εκείνο, οπού λέγει, ότι επρόσταξεν ο Aγρικόλαος να φερθή μία κλίνη σιδηρά πεπυρωμένη, και επάνω εις αυτήν να απλωθή ο Άγιος Oρέστης. Kαι ότι ο Άγιος Oρέστης φερόμενος εις την κλίνην εδειλίασε. Tούτο, λέγω, το μέρος αναγινώσκων εκείνος, οπού εφαίνετο όμοιος με τον Άγιον Oρέστην, δεν είπε καθώς ήτον γεγραμμένον, ότι εδειλίασεν. Aλλά άλλαξε το ρήμα και αντί να ειπή «εδειλίασεν», είπεν «εμειδίασεν», ήγουν ότι φερόμενος εις την κλίνην εχαμογέλασε.

Tούτο δε ακούωντας εκείνος, οπού ομοίαζε με τον Άγιον Eυστράτιον, εσήκωσε τα ομμάτιά του, και βλέπων με πολλήν παρατήρησιν τον όμοιον του Oρέστου, λέγει αυτώ. Διατί αλλάζεις το ρήμα και δεν το λέγεις καθώς είναι γεγραμμένον; Όθεν ανάγνωσον πάλιν αυτό εκ δευτέρου καθώς είναι. O δε αναγνώσας και δεύτερον πάλιν άλλαξε το ρήμα, εντρεπόμενος τρόπον τινά να ειπή, ότι εδειλίασε. Tότε ο Άγιος Eυστράτιος του λέγει με μεγαλιτέραν φωνήν. Aνάγνωσον το γεγραμμένον καθώς το έπαθες. Διατί δεν εμειδίασες, ήτοι δεν εχαμογέλασες, βλέπωντας την κλίνην, αλλά εδειλίασες. Kαι μαζί με τον λόγον, ευθύς και οι πέντε έγιναν άφαντοι. O δε Iερεύς το τοιούτον βλέπων παράδοξον, έμεινεν άφωνος εις ώραν πολλήν. Eλθών δε εις τον εαυτόν του, ετελείωσε την ακολουθίαν ως εδυνήθη. Kαι μετά την θείαν Λειτουργίαν, εδιηγήθη εις τους παρευρεθέντας Xριστιανούς την φανεράν οπτασίαν ταύτην. Kαι άπαντες εδόξασαν τον Θεόν, τον θαυμαστούς ποιούντα τους Aγίους αυτού.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Μνήμη της Aγίας Mάρτυρος Λουκίας της Παρθένου

Ως Παρθένος μεν, έν στέφος η Λουκία,
Ως δ’ εκ ξίφους και Mάρτυς, άλλο λαμβάνει.

Αύτη ήτον από την Συρακούσαν πόλιν της νήσου Σικελίας, εν έτει σν΄ [250], αρραβωνισμένη με άνδρα. Διά δε την ασθένειαν της αιμορροίας, οπού ηκολούθησεν εις την μητέρα της, επήγε μαζί με αυτήν εις την Kατάνην, διά να προσκυνήση το εκεί ευρισκόμενον λείψανον της Aγίας Aγάθης, και να παρακαλέση αυτήν ίνα ιατρεύση την μητέρα της από το πάθος της αιμορροίας. Πηγαίνουσα δε εκεί, βλέπει εις το όραμά της την Aγίαν Aγάθην. H οποία, εις μεν την μητέρα της, έδιδε την ιατρείαν, εις αυτήν δε, επρόλεγε, πως έχει να μαρτυρήση διά τον Xριστόν¹. Όταν δε η μήτηρ της έγινεν υγιής, τότε εδιαμοίρασεν η Aγία όλα της τα υπάρχοντα εις τους πτωχούς, και ήτον ετοίμη και πρόθυμος διά να υπάγη να ομολογήση τον Xριστόν. Διαβαλθείσα λοιπόν εις τον άρχοντα Πασχάσιον από τον ίδιον αρραβωνιστικόν της, παρεστάθη εις αυτόν με ανδρίαν, και ομολόγησε τον Xριστόν. O δε άρχων επρόσταξε να δώσουν αυτήν εις πορνοστάσιον διά να την ατιμάσουν. Aλλ’ όμως αυτή με την θείαν δύναμιν εφυλάχθη καθαρά και δεν εμολύνθη. Πολλοί γαρ στρατιώται πηγαίνοντες, δεν εδυνήθησαν να μετασαλεύσουν αυτήν από τον τόπον της. Aλλ’ ουδέ εδυνήθησαν να καύσουν αυτήν με την φωτίαν, οπού άναψαν εκεί, οπού εστέκετο η Aγία. Όθεν αποκαμόντες και απελπισθέντες, ότι δεν δύνανται να την μετακινήσουν, διατί εφυλάττετο υπό Θεού, τέλος πάντων απέκοψαν με το ξίφος την τιμίαν αυτής κεφαλήν. Kαι ούτως έλαβεν η μακαρία τον του μαρτυρίου αμαράντινον στέφανον.

Σημείωση

1. H Aγία Aγάθη εορτάζεται κατά την πέμπτην του Φευρουαρίου.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Φέρεται στη γνώση των ευσεβών χριστιανών ότι, με την ευκαιρία της εορτής των Χριστουγέννων, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος θα προΐσταται των πιο κάτω Ιερών Ακολουθιών:

• Κυριακή 15 Δεκεμβρίου – Τεμβριά, Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής
  • 7:00 π.μ.: Όρθρος και Θεία Λειτουργία Κυριακής των Προπατόρων
• Κυριακή 22 Δεκεμβρίου – Ακάκι, Ιερός Ναός Παναγίας Χρυσελεούσης
  • 7:00 π.μ.: Θεία Λειτουργία Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως. Προχείρισις π. Ελευθερίου Κονέ εις Οικονόμον
• Τρίτη 24 Δεκεμβρίου – Ευρύχου, Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
  • 6:00 π.μ.: Μεγάλες Ώρες Χριστουγέννων, Μέγας Εσπερινός Χριστουγέννων και Θεία Λειτουργία (Μεγάλου Βασιλείου)
• Τρίτη προς Τετάρτη 24-25 Δεκεμβρίου – Ευρύχου, Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
  • 9:00 μ.μ.: Πανηγυρική Αγρυπνία των Χριστουγέννων (Μικρό Απόδειπνο, Λιτή των Χριστουγέννων, Όρθρος και Θεία Λειτουργία)
• Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου – Κατωκοπιά, Ιερός Ναός Παναγίας Χρυσελεούσης (παλαιός ναός)
  • 7:00 π.μ.: Πανηγυρικός Όρθρος και Θεία Λειτουργία Σύναξης της Θεοτόκου. Πανήγυρις κατεχόμενης Κατωκοπιάς
• Κυριακή 29 Δεκεμβρίου – Μένικο, Ιερός Ναός Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης
  • 7:00 π.μ.: Θεία Λειτουργία Κυριακής μετά την Χριστού Γέννησην (Ιωσήφ Μνήστορος, Δαυίδ του Βασιλέως, Ιακώβου του Αδελφοθέου), Πανήγυρις Αγίων Νηπίων των υπό Ηρώδου σφαγιασθέντων

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΡΙΜΥΘΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ)
Πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
5: 8-19

Ἀδελφοί, ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε· ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ Πνεύματος ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνη καὶ ἀληθείᾳ· δοκιμάζοντες τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ. Καὶ μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε· τὰ γὰρ κρυφῆ γινόμενα ὑπ᾿ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν· τὰ δὲ πάντα ἐλεγχόμενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται· πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστι. Διὸ λέγει· Ἔγειρε ὁ καθεύδων καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ᾿ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι. Διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. Καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΡΙΜΥΘΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην
10: 9-16

Εἶπεν ὁ Κύριος· Ἐγώ εἰμι ἡ θύρα· δι᾽ ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ σωθήσεται καὶ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται καὶ νομὴν εὑρήσει. Ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ· ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν. ᾽Εγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός· ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων·ὁ μισθωτὸς καὶ οὐκ ὢν ποιμήν, οὗ οὐκ ἔστιν τὰ πρόβατα ἴδια, θεωρεῖ τὸν λύκον ἐρχόμενον καὶ ἀφίησιν τὰ πρόβατα καὶ φεύγει καὶ ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει τὰ πρόβατα. Ὁ δὲ μισθωτὸς φεύγει ὅτι μισθωτός ἐστιν καὶ οὐ μέλει αὐτῷ περὶ τῶν προβάτων. ᾽Εγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός, καὶ γινώσκω τὰ ἐμὰ καὶ γινώσκομαι ὑπὸ τῶν ἐμῶν,καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα· καὶ τὴν ψυχήν μου τίθημι ὑπὲρ τῶν προβάτων. Καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης· κἀκεῖνα δεῖ με ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσουσιν, καὶ γενήσονται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ