Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου (Κύπρος).

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Α΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
2: 14-28

Ἀδελφοί, ὅταν ἔθνη τὰ μὴ νόμον ἔχοντα φύσει τὰ τοῦ νόμου ποιῇ, οὗτοι νόμον μὴ ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσι νόμος, οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων – ἐν ἡμέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ Θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Ιδε σὺ ᾿Ιουδαῖος ἐπονομάζῃ, καὶ ἐπαναπαύῃ τῷ νόμῳ, καὶ καυχᾶσαι ἐν Θεῷ, καὶ γινώσκεις τὸ θέλημα, καὶ δοκιμάζεις τὰ διαφέροντα, κατηχούμενος ἐκ τοῦ νόμου, πέποιθάς τε σεαυτὸν ὁδηγὸν εἶναι τυφλῶν, φῶς τῶν ἐν σκότει, παιδευτὴν ἀφρόνων, διδάσκαλον νηπίων, ἔχοντα τὴν μόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόμῳ. Ὁ οὖν διδάσκων ἕτερον σεαυτὸν οὐ διδάσκεις; Ὁ κηρύσσων μὴ κλέπτειν κλέπτεις; Ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν μοιχεύεις; Ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς; Ὅς ἐν νόμῳ καυχᾶσαι, διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ νόμου τὸν Θεὸν ἀτιμάζεις; «Τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ Θεοῦ δι᾿ ἡμᾶς βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι», καθὼς γέγραπται. Περιτομὴ μὲν γὰρ ὠφελεῖ, ἐὰν νόμον πράσσῃς· ἐὰν δὲ παραβάτης νόμου ᾖς, ἡ περιτομή σου ἀκροβυστία γέγονεν. Ἐὰν οὖν ἡ ἀκροβυστία τὰ δικαιώματα τοῦ νόμου φυλάσσῃ, οὐχὶ ἡ ἀκροβυστία αὐτοῦ εἰς περιτομὴν λογισθήσεται; Καὶ κρινεῖ ἡ ἐκ φύσεως ἀκροβυστία, τὸν νόμον τελοῦσα, σὲ τὸν διὰ γράμματος καὶ περιτομῆς παραβάτην νόμου. Οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ ᾿Ιουδαῖός ἐστιν, οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομή.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΥΡΟΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΟΥ)
Πρὸς Κορινθίους Α΄ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
12: 7-11

Ἀδελφοί, ἑκάστῳ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ Πνεύματος πρὸς τὸ συμφέρον. Ὧ μὲν γὰρ διὰ τοῦ Πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας, ἄλλῳ δὲ λόγος γνώσεως κατὰ τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, ἑτέρῳ δὲ πίστις ἐν τῷ αὐτῷ Πνεύματι, ἄλλῳ δὲ χαρίσματα ἰαμάτων ἐν τῷ αὐτῷ Πνεύματι, ἄλλῳ δὲ ἐνεργήματα δυνάμεων, ἄλλῳ δὲ προφητεία, ἄλλῳ δὲ διακρίσεις πνευμάτων, ἑτέρῳ δὲ γένη γλωσσῶν, ἄλλῳ δὲ ἑρμηνεία γλωσσῶν· πάντα δὲ ταῦτα ἐνεργεῖ τὸ ἓν καὶ τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Α΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
5: 33-41

Εἶπεν ὁ Κύριος · ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου. ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως· μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ Θεοῦ· μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ· μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου βασιλέως· μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ἢ μέλαιναν ποιῆσαι. ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν. Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη, Ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος. ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ· ἀλλ’ ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην· καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον· καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν, ὕπαγε μετ’ αὐτοῦ δύο.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΥΡΟΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
10: 1, 5-8

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, προσκαλεσάμενος ὁ Ἰησοῦς τούς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν. Τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ ᾽Ιησοῦς παραγγείλας αὐτοῖς λέγων, Εἰς ὁδὸν ἐθνῶν μὴ ἀπέλθητε, καὶ εἰς πόλιν Σαμαριτῶν μὴ εἰσέλθητε·πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾽Ισραήλ. Πορευόμενοι δὲ κηρύσσετε λέγοντες ὅτι ῎Ηγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, νεκροὺς ἐγείρετε, λεπροὺς καθαρίζετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Πῶς θὰ καταλάβουμε, ἂν ζοῦμε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἢ ὄχι;

Νὰ, ὁρίστε πῶς. Ἂν στενοχωριέσαι γιὰ ὁτιδήποτε, αὐτὸ σημαίνει πὼς δὲν ἄφησες τὸν ἑαυτό σου ὁλόκληρο στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, παρόλο ποὺ ἐξωτερικὰ φαίνεται ὅτι τὸ ἔκανες. Ὅποιος ζεῖ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς δὲν στεναχωριέται γιὰ τίποτε! Ὅταν ὁ τέτοιου εἴδους ἄνθρωπος ἔχει κάποια ἀνάγκη, παρακαλάει τὸν Θεό. Ἄν δὲν πάρει αὐτὸ ποὺ ζητάει, μένει ἥσυχος, πράος σὰν νὰ τὸ πῆρε. Ἡ ψυχὴ ποὺ ἀφέθηκε στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τίποτε δὲν φοβᾶται. Δὲν φοβᾶται οὔτε τὶς ἀπειλές οὔτε τοὺς ληστὲς καὶ γιὰ ὅλα ὅσα τοῦ συμβαίνουν λέει:

Ἔτσι ἦταν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμη καὶ γιὰ τὴν ἀρρώστια, ὁ ἥσυχος ἄνθρωπος σκέφτεται, πὼς καὶ αὐτὴ ἡ ἀρρώστια θὰ μὲ βοηθήσει σὲ κάτι, μοῦ εἶναι χρήσιμη γιὰ κάτι, ἀλλιῶς δὲν θὰ μοῦ τὴν ἔστελνε ὁ Θεός. Ἔτσι φυλάγουμε τὴν ἠρεμία, τὴν γαλήνη καὶ στὴν ψυχὴ καὶ στὸ σῶμα μας.

Ὁ Κύριος κάλεσε τὸν καθένα ἀπό μᾶς στὴν ὕπαρξη μὲ ἕναν συγκεκριμένο στόχο καὶ σχέδιο. Καὶ τὸ παραμικρὸ χορταράκι αὐτοῦ τοῦ πλανήτη ἔχει ἕνα εἶδος ἀποστολῆς ἐδῶ στὴ γῆ. Καὶ πόσο ἀληθεύει αὐτὸ γιὰ τὰ ἀνθρώπινα ὄντα! Ὡστόσο, ἐμεῖς διαταράσσουμε ἐνίοτε καὶ ἐμποδίζουμε τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ἔχουμε τὴν ἐλευθερία, εἴτε νὰ ἀποδεχτοῦμε τὸ θέλημά του εἴτε νὰ τὸ ἀπορρίψουμε. Ὁ Θεὸς ποὺ εἶναι ἀγάπη, δὲν θέλει νὰ ἄρει αὐτὴ τὴν ἐλευθερία ἀπό μᾶς. Μᾶς δόθηκε ἀπόλυτη ἐλευθερία, ἀλλὰ ἐμεῖς, πάνω στὴν τρέλα μας, ποθοῦμε συχνὰ ἄχρηστα πράγματα.

Δὲν μποροῦμε νὰ ἐπιτύχουμε τὴ σωτηρία μὲ κανέναν τρόπο πέρα ἀπὸ τὴ μεταμόρφωση τοῦ νοῦ μας, τὴ μεταμόρφωσή του σὲ κάτι διαφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἦταν. Ὁ νοῦς μας θεώνεται ἀπὸ μία ἰδιάζουσα ἐνέργεια τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Γίνεται ἀπαθὴς καὶ ἅγιος. Ἕνας θεωμένος νοῦς ζεῖ ἀκατάπαυστα μὲ τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ. Γνωρίζοντας, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι μέσα μας κι ἐμεῖς ἐν Αὐτῷ, ὁ θεωμένος νοῦς εἶναι ὁλότελα οἰκεῖος μὲ τὸν Θεό. Ὁ Θεὸς εἶναι παντοῦ κι ἐμεῖς εἴμαστε σὰν ψάρια μέσα στὸ νερὸ, ὅταν εἴμαστε ἐν Θεῷ. Τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ λογισμοί μας Τὸν ἐγκαταλείπουν, ἀφανιζόμαστε πνευματικά.

Πρέπει κανεὶς νὰ κηρύττει, ὄχι ἀπὸ τὸ ὀρθολογιστικό του μυαλό ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά του. Μόνο ὅ,τι προέρχεται ἀπὸ τὴν καρδιὰ μπορεῖ νὰ ἀγγίξει μία ἄλλη καρδιά.

Πρέπει νὰ ὑποφέρουμε ἀρκετὰ στὴν καρδιά μας, ὥστε νὰ μάθουμε τὴν ταπεινοφροσύνη. Ὁ Κύριος στέκει διαρκῶς στὸ πλάι μας, ἐπιτρέποντας νὰ νιώσουμε πόνο ἀριστερὰ στὸ στῆθος μας, ἔτσι ὥστε νά φύγει ἀπὸ μέσα μας ὅλη ἡ δυσωδία. Κι ἐμεῖς αὐτὸ ποὺ λέμε συνέχεια εἶναι, «Ἐκεῖνο καὶ τὸ ἄλλο μοῦ εἶπε… Μὲ προσέβαλε, ὅσο δὲν παίρνει… Ἔ, αὐτὸ εἶναι ἀσυγχώρητο!».

Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ μὴ συγχωροῦμε, τὴ στιγμὴ ποὺ εἴμαστε ἴδιοι μὲ τοὺς ἄλλους; Πόσες καὶ πόσες φορὲς δὲν ἔχουμε κι ἐμεῖς προσβάλλει τοὺς πλησίον μας; Πρέπει λοιπὸν νὰ μάθουμε νὰ διατηροῦμε τὴ γαλήνη μας. Δὲν μπορεῖς νὰ μάθεις τὴν ταπείνωση, ἂν δὲν ἔχεις φτάσει νὰ ὑποφέρεις πολλὰ στὴν καρδιά σου.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες λένε, ὅτι, ἂν δὲν ταπεινώσουμε τὸν ἑαυτό μας, ὁ Κύριος δὲν θὰ σταματήσει νὰ μᾶς ταπεινώνει. Θὰ χρησιμοποιήσει κάποιον, προκειμένου νὰ μᾶς ταπεινώσει. Κάποιος θὰ προκαλέσει τὴν ὀργή μας καὶ θὰ τὸ κάνει μέχρι νὰ μάθουμε νὰ παραμένουμε ἤρεμοι καὶ γαλήνιοι, κάθε φορὰ ποὺ προκαλούμαστε.

Νομίζουμε ὅτι ξέρουμε πολλά, ἀλλὰ ὅσα ξέρουμε εἶναι πολὺ λίγα. Ἀκόμα κι ἐκεῖνοι ποὺ ἀγωνίζονται σὲ ὅλη τους τὴ ζωὴ νὰ κάνουν τὴν ἀνθρωπότητα νὰ προοδεύσει – ἐμβριθεῖς ἐπιστήμονες καὶ ἰδιαίτερα καλλιεργημένοι ἄνθρωποι – συνειδητοποιοῦν ἐν τέλει, ὅτι ἡ γνώση τους δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο πέρα ἀπὸ ἕνας κόκκος ἄμμου πλάι στὴ θάλασσα. Ὅλα μας τὰ ἐπιτεύγματα εἶναι ἀνεπαρκῆ.

Ἡ ταπείνωση εἶναι θεϊκὴ περιουσία· εἶναι ἡ τελειότητα τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Ἀποκτᾶται μέσα ἀπὸ τὴν ὑπακοή. Ὅποιος δὲν εἶναι ὑπάκουος, δὲν μπορεῖ νὰ ἀποκτήσει τὴν ταπείνωση. Ὑπάρχουν πολὺ λίγοι σήμερα στὸν κόσμο, ποὺ ἔχουν ὑπακοή. Ἡ ταπείνωσή μας εἶναι ἀνάλογη τῆς ὑπακοῆς μας.

Ἡ φυσική, ἡ ἐξωτερικὴ ταπείνωση ἀποκτιέται πιὸ εὔκολα ἀπὸ τὴν ἐσωτερική, τὴν ταπείνωση τοῦ νοῦ. Αὐτὴ ἡ τελευταία εἶναι ἕνα ἰδιαίτερο δώρημα. Ὁ ἅγιος πατήρ μας Συμεὼν λέει, ὅτι τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἔχει ἀποκτήσει τὴν ταπείνωση τοῦ νοῦ, δὲν μπορεῖ νὰ τὸν βλάψει τίποτα στὸν κόσμο. Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, ὁτιδήποτε κι ἂν συμβαίνει, εἶναι πάντοτε εἰρηνευμένος. Αὐτὸ εἶναι πραγματικὰ μία θεϊκὴ περιουσία.

Πότε ὑπάρχει ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ;

Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι ὁ ζωώδης φόβος αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Ὁ φόβος μας εἶναι φόβος ἐγκόσμιος καὶ πρέπει νὰ παλέψουμε νὰ τὸν μετασχηματίσουμε σὲ φόβο Θεοῦ. Ὁ ἐγκόσμιος φόβος εἶναι φόβος βγαλμένος ἀπὸ τὸν ἅδη. Ἡ ζωή μας εἶναι γεμάτη φόβο. Φοβόμαστε, τί θὰ φέρει τὸ αὔριο, τί μᾶς ἐπιφυλάσσει τὸ μέλλον. Αὐτὸς εἶναι φόβος ζωώδης.

Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει, ὅταν τὸν ἀγαπᾶς μὲ ὅλη σου τὴν καρδιά καὶ παλεύεις νὰ μὴν τὸν προσβάλεις ποτὲ ἢ νὰ τὸν στενοχωρήσεις, ὄχι μόνο μὲ τὰ ἔργα σου, τὶς πράξεις καὶ τὰ λόγια σου, ἀλλὰ οὔτε μὲ τοὺς λογισμούς σου.

Προσπαθεῖς νὰ τὸν εὐχαριστεῖς μὲ καθετὶ ποὺ κάνεις ἢ λές. Αὐτὸς εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, φόβος μὴν κάνεις κάτι ποὺ θὰ στενοχωρήσει ἢ θὰ προσβάλλει τὸν Πατέρα μας.

Πηγή: https://agiazoni.gr/

Για φωτογραφίες της Γερόντισσας Ιουστίνης πατήστε εδώ.

Φωτογραφίες:

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

Πέτρον καὶ Παῦλον, τοὺς λαμπροὺς φωστῆρες τοῦ νοητοῦ στερεώματος, τοὺς πρωτοκορυφαίους καὶ πανεύφημους ἀποστόλους τιμᾶ σήμερα κατὰ χρέος ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καὶ ἐγκωμιάζει μὲ ψαλμοὺς καὶ ὕμνους τὰ πάνσεπτα πρόσωπά τους. Κι ἐμεῖς, ὁ πιστὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ, συναθροισθήκαμε ἐδῶ, στὸν ἱερὸ τοῦτο ναό, γιὰ νὰ τοὺς τιμήσουμε κατὰ δύναμη, νὰ τοὺς παρακαλέσουμε γιὰ τὴ σωτηρία μας, νὰ μᾶς χορηγήσουν ἀπ᾽ ἐκείνη τὴν «ἐξ ὕψους δύναμη», ποὺ ἔλαβαν, νὰ ζήσουμε σύμφωνα μὲ τοὺς λόγους καὶ τὶς πνευματικὲς ὑποθῆκες τους, νὰ μιμηθοῦμε κάτι ἀπὸ τὸ ἔνθεο παράδειγμά τους.

Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἱδρυμένη μὲ τὴ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸν κόσμο, ποὺ χορήγησε ἄπλετο τὸν θεῖο φωτισμὸ στοὺς ἁγίους ἀποστόλους, θεμελιώθηκε ἀκριβῶς στὴ θεόπνευστη διδασκαλία τους. Στὴ διδασκαλία καὶ τὸ εὐαγγελικὸ κήρυγμα τῶν δώδεκα ἐκείνων πτωχῶν καὶ ἀσήμων κατὰ κόσμον ψαράδων καὶ ἁπλῶν καὶ ἀμόρφωτων ἀνθρώπων, ποὺ ἀπεστάλησαν ἀπὸ τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ Ἀναστάντα διδάσκαλό τους μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους ἑβδομήκοντα ἀποστόλους στὰ τετραπέρατα τῆς οἰκουμένης, γιὰ νὰ ὁδηγήσουν τοὺς βυθισμένους στὴν πλάνη τῶν εἰδώλων καὶ τῆς ἁμαρτίας ἀνθρώπους στὸ φῶς τῆς θεογνωσίας καὶ ἐπιγνώσεως τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἂς ἀναλογισθοῦμε, παρακαλῶ, τοὺς ὑπὲρ ἄνθρωπον ἀγῶνες καὶ θυσίες καὶ κόπους καὶ πληγὲς καὶ φυλακὲς καὶ θλίψεις καὶ τὸν βίαιο, τέλος, θάνατο τῶν ἁγίων τούτων ἀνδρῶν, χάριν τῆς ὑπακοῆς στὸ πρόσταγμα τοῦ Κυρίου, χάριν τῆς σωτηρίας ἡμῶν τῶν ἐθνικῶν!

Γιὰ τοῦτο καὶ ἡ Ἐκκλησία μας ἀπὸ ἀρχαιότατους χρόνους, τιμῶντας χρεωστικὰ τὸ μέγιστο αὐτὸ ἔργο τῶν ἁγίων ἀποστόλων πρὸς εὐαγγελισμὸ τῆς οἰκουμένης, καθιέρωσε σχετικὴ περίοδο νηστείας πρὸς τιμή τους, καθὼς καὶ τὴν μὲν σημερινὴ ἡμέρα, τὴν 29η τοῦ Ἰουνίου, ὡς ἡμέρα μνήμης τῶν κορυφαίων τῆς ἀποστολικῆς δωδεκάδος, τῶν ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, τὴν δὲ αὐριανή, 30ὴ τοῦ Ἰουνίου, ὡς ἡμέρα μνήμης καὶ συνάξεως κυρίως τῶν δώδεκα ἀποστόλων, ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ τῶν ἑβδομήκοντα καὶ τῶν ἄλλων μαθητῶν καὶ μαθητριῶν τῶν ἀποστόλων, ὅπως μαρτυροῦν τὰ ἀρχαῖα συναξάρια. «Διότι, κι ἂν δὲν τελειώθηκαν ὅλοι αὐτοὶ κατὰ τὴν ἴδια ἡμέρα, ἀλλ᾽ ὁ καθένας τους σὲ διαφορετικὸ χρόνο καὶ ἡμέρα», ὅπως καταγράφεται στὸ Συναξάριο τῆς ἡμέρας, «ἡ Ἐκκλησία, ἀποδίδοντάς τους ὑπερβάλλουσα τιμή, τελεῖ τὴ μνήμη ὅλων αὐτῶν ἀπὸ κοινοῦ.» 

Ἡ Ἐκκλησία μας λοιπὸν ξεχώρισε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὰ πρόσωπα τῶν δύο ἀποστόλων, Πέτρου καὶ Παύλου. Καὶ ὁ μὲν Πέτρος ἀνῆκε πράγματι στὴν ἀρχικὴ δωδεκάδα τοῦ στενότερου κύκλου τῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου, καί, λόγῳ τῆς ἡλικίας του ἀλλὰ καὶ τοῦ θερμοῦ καὶ δυναμικοῦ του χαρακτήρα, ἀλλὰ καὶ τῆς ἰδιαίτερης ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ πρὸς αὐτόν, εἶχε τὰ πρωτεῖα τοῦ ἱεροῦ ἐκείνου συλλόγου. Τὸ τιμητικό του αὐτὸ πρωτεῖο διαφαίνεται καὶ στὰ Εὐαγγέλια, ἀλλὰ καὶ στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων,  ὅπου σὲ πολλὲς συνάξεις τῆς πρωτοχριστιανικῆς ἀδελφότητας τῶν Ἱεροσολύμων ὁ Πέτρος εἶχε πράγματι μία πρωτοβουλία καὶ ἦταν ἀδιαμφισβήτητα μία ἡγεμονικὴ μορφή. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅμως δὲν ἀνῆκε στοὺς δώδεκα ἀποστόλους, οὔτε στοὺς ἑβδομήκοντα, οὔτε καὶ εἶχε γνωρίσει σωματικὰ τὸν Δεσπότη Χριστὸ κατὰ τὴν ἐπὶ γῆς παρουσία Του. Στὸν Χριστὸ πίστευσε μετὰ τὸ πάθος καὶ τὴν ἀνάστασή Του, κατόπιν ἐκείνης τῆς φοβερῆς καὶ ἀναπάντεχης ὀπτασίας κι ἐνῶ πορευόταν στὴ Δαμασκό, κατὰ τὴν ὁποία εἶδε τὸν Κύριον Ἰησοῦν νὰ τὸν προσκαλεῖ στὴν πίστη Του. Αὐτὸ ὅμως, ποὺ τὸν κατέστησε ἀδιαμφισβήτητα κορυφαῖο μεταξὺ τῶν ἀποστόλων, ἐφάμιλλο τοῦ Πέτρου, ἦταν οἱ ὑπερβάλλοντες ἀποστολικοί του κόποι, καθὼς καὶ τὸ ὕψος καὶ ἡ ἔκταση τῆς θεόπνευστης διδασκαλίας καὶ συγγραφικῆς του δραστηριότητας. «Τί μεῖζον Πέτρου; ἢ τί ἴσον Παύλου», ἐρωτᾶ ἐκπληττόμενος σὲ ἕνα ἐγκωμιαστικό του λόγο πρὸς τοὺς ἰσάγγελους τούτους ἀποστόλους ὁ χρυσὸς ρήτορας τῆς οἰκουμένης, ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος; 

Ἡ οὐράνια διδασκαλία καὶ τὰ θεάρεστα ἔργα τῶν «καλλικελάδων αὐτῶν χελιδόνων τοῦ Πνεύματος» εἶναι ἀσφαλῶς ἀφθονώτατα καί, «ἐπιλήψει με ὁ χρόνος διηγούμενον» αὐτά. Θὰ ἤθελα νὰ σταθοῦμε γιὰ λίγο σὲ ἕνα κοινὸ σημεῖο τῆς ζωῆς τῶν δύο τούτων χριστοφόρων ἀνδρῶν: Σ᾽ αὐτὸ τῆς ἀπὸ βάθους ψυχῆς μετάνοιάς τους, τὴν ὁποία ἐπεσφράγισαν τὰ ἔργα τους, ποὺ ἀκολούθησαν.

Ἂς ἀρχίσουμε ἀπὸ τὸν Πέτρο, τὴν «πέτραν τῆς πίστεως», κατὰ τὸν χαρακτηρισμὸ τοῦ Κυρίου. Αὐτὸς ὁ ἔνθερμος μαθητής, ὁ ὁποῖος φωτίσθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ὁμολόγησε τὴν θεότητα τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ ἀκούσει τό, «σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτην τὴν πέτραν (δηλ. τῆς ὁμολογίας σου) θὰ θεμελιώσω τὴν Ἐκκλησία μου», γιὰ τὴν ἀπροσεξία καὶ τὴν καύχησή του λίγο πρὶν τὸ Πάθος τοῦ Διδασκάλου του, ὅτι τάχα κι ἂν ὅλοι τὸν ἀρνοῦνταν, αὐτός, οὐδέποτε θὰ σκανδαλιζόταν καί, ἂν χρειαζόταν, θὰ πέθαινε μαζί του, ἔπεσε πτῶμα μέγα! Φοβισμένος ἀπὸ τοὺς λόγους κάτι ὑπηρετριῶν καὶ ἀσήμων ἀργοσχόλων στὴν αὐλὴ τοῦ Καϊάφα, πρὶν ἀκόμη λαλήσει ὁ κόκορας δύο φορές, ὅπως τοῦ τὸ προεῖπε ὁ Παντογνώστης Ἰησοῦς, ἀρνήθηκε ἐνώπιόν τους τρεῖς φορὲς τὸν Εὐεργέτη τῶν ἁπάντων, καὶ μάλιστα μὲ ὅρκους, λέγοντας ὅτι «οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον»! Δὲν τὸν γνωρίζω αὐτόν, ποιός εἶναι, οὔτε καὶ ἔχω καμμιὰ σχέση μαζί του! Κι ὅταν ὁ Ἰησοῦς, θλιμμένος καὶ ἐξουθενημένος ἀπὸ τοὺς παρόντες καὶ ἀπὸ ὅλους ἐγκαταλειμμένος, γύρισε καὶ τὸν ἀτένισε στὰ μάτια καὶ στὴν καρδιά, τότε ὁ μεγαλορρήμονας Πέτρος ἦλθε σὲ συναίσθηση τοῦ φρικτοῦ του πτώματος καί, «ἐξελθὼν ἔξω, ἔκλαυσε πικρῶς»! 

Ἀλλὰ καὶ ὁ Παῦλος, πόσα κακὰ δὲν ἔπραξε κατὰ τῆς νεοσύστατης τότε Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα κι ὁ ἴδιος ὁμολογεῖ; Παρίστατο στὸν λιθοβολισμὸ τοῦ Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, προσέχοντας τὰ ροῦχα αὐτῶν, ποὺ φόνευαν τὸν ἅγιο. Συνευδοκοῦσε καὶ συμψήφιζε τὴ θανάτωση πιστῶν Χριστιανῶν. Καταδίωκε τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὰ φυλάκιζε καὶ τὰ ἀνάγκαζε νὰ βλασφημήσουν τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ! Καί, γιατί ὅλ᾽ αὐτά; Γιατὶ νόμιζε, ὅτι ἔτσι εὐαρεστεῖ τὸν Θεὸ τῶν πατέρων του! 

Ἀλλά, ἦλθε καὶ γιὰ τοὺς δύο ἡ ὥρα τῆς Χάριτος. Ὁ Πέτρος δὲν ἔκλαυσε μόνο μετὰ τὴν ἄρνηση. Ἔκλαιγε καὶ μετά! Καθόλη τὴ μετέπειτα ζωή του! Λέγεται μάλιστα, ὅτι ὅποτε ἄκουγε κόκορα νὰ λαλεῖ, ἐρχόταν στὸν νοῦ του ἡ ἁμαρτία του ἐκείνη καὶ ἔκλαιγε! Ἀλλ᾽ ἐπειδὴ εἶχε μετανοήσει μὲ γνησιότητα, ὁ Φιλάνθρωπος καὶ καρδιογνώστης Θεὸς τὸν συγχώρησε καὶ τὸν ἀποκατέστησε στὸ ἀποστολικό του ἀξίωμα, ὅπως ξεκάθαρα μᾶς διηγεῖται τὸ τελευταῖο κεφάλαιο τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίου. Γι᾽ αὐτὸ κι ἐκεῖ τὸν ρώτησε ὁ ἀναστὰς Ἰησοῦς τρεῖς φορὲς, «Σίμων Ἰωνᾶ, ἀγαπᾷς με;», ὥστε μὲ τὴν τριττὴ ἐρώτηση καὶ τὴν ἀντίστοιχη τριττὴ θετικὴ ἀπάντηση τοῦ Πέτρου, «ναί, Κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε», νὰ ἐξαλειφθεῖ τὸ ἁμάρτημα τῆς τριπλῆς του ἀρνήσεως. Ἔτσι τὸ θεολογεῖ προσφυέστατα στὸ ἁρμονικώτατο ἐκεῖνο δοξαστικὸ τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς σημερινῆς ἑορτῆς ὁ μέγας μελῳδὸς καὶ ὑμνογράφος, ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «Τῷ τριττῷ τῆς ἐρωτήσεως, τῷ Πέτρε φιλεῖς με, τὸ τριττὸν τῆς ἀρνήσεως ὁ Χριστὸς διωρθώσατο». Καὶ στὴ συνέχεια ἄκουσε ἀπὸ τὸν Κύριο τό, «βόσκε τὰ πρόβατά μου», μὲ τὸ ὁποῖο τὸν καθιστοῦσε καὶ πάλιν ποιμένα τῶν λογικῶν του προβάτων. Καὶ ὁ Πέτρος ἀσφαλῶς δὲν ἔμεινε μέχρις ἐδῶ! Τὴν  αὐθεντικότητα τῆς μετάνοιάς του, ὅπως μᾶς ἐξιστορεῖ ὁ κατὰ πλάτος βίος του, ἐπιβεβαίωσαν οἱ μέγιστοι ἱεραποστολικοί του κόποι καὶ οἱ περίοδοι καθόλη τὴν τότε ἀχανὴ ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία, ἀλλὰ καὶ πέραν αὐτῆς,  ποὺ τὸν ὁδήγησαν μέχρι τὴ μεγαλόπολη καὶ πρωτεύουσα Ρώμη, ὅπου καὶ ὑπέστη τὸ διὰ Χριστὸν μαρτύριο ἐπὶ τοῦ ἀσεβεστάτου αὐτοκράτορος Νέρωνος, σταυρωθεὶς ἀντιστρόφως, μὲ τὸ κεφάλι δηλαδὴ πρὸς τὰ κάτω, ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Πέτρος ζήτησε! Ἔτσι ἐκπληρώθηκε καὶ ἡ σχετικὴ προφητεία τοῦ Χριστοῦ μας, ποὺ τοῦ προεῖπε μετὰ τὴν ἀνάστασή του: «ὅταν γεράσεις, θ᾽ ἁπλώσεις τὰ χέρια σου καὶ κάποιος ἄλλος θὰ σὲ ζώσει (δεσμεύσει) καὶ θὰ σὲ πάει ἐκεῖ ποὺ δὲν θέλεις. Κι αὐτὸ τὸ εἶπε (ὁ Ἰησοῦς), φανερώνοντας μὲ ποιὸ θάνατο θὰ δόξαζε (ὁ Πέτρος) τὸν Θεό» (Ἰω. 21, 18-19).

Κι ὁ Παῦλος; Ἀμέσως μετὰ τὴν οὐράνια ἐκείνη κλήση του ἀπὸ τὸν Ἰησοῦν, ποὺ μέχρι τότε καταδίωκε, παρόμοια μὲ τὸν Πέτρο, μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς του θρηνοῦσε γιὰ ὅσα κακὰ εἶχε πράξει ἐν ἀγνοίᾳ του κατὰ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐλεεινολογοῦσε τὸν ἑαυτό του, μά, ταυτόγχρονα, ἀπεδύθη στὸ τεράστιο ἐκεῖνο ἱεραποστολικὸ ἔργο ἀπὸ τὴ Συροπαλαιστίνη μέχρι καὶ τὴν Ἰσπανία, ὑφιστάμενος πλεῖστες ὅσες θλίψεις καὶ δοκιμασίες, γιὰ νὰ ὑπομείνει κι αὐτὸς στὸ τέλος τὸν διὰ ξίφους θάνατο στὴ Ρώμη ἀπὸ τὸν Νέρωνα.  Ἂς τὸν ἀκούσομε καὶ πάλιν, πῶς τὰ ἐκφράζει ὅλα τοῦτα μὲ κάθε ταπείνωση καὶ συναίσθηση, πρὸς δόξαν Θεοῦ: «Τελευταῖο ἀπ᾽ ὅλους, σὰν σὲ ἔκτρωμα, ἐμφανίστηκε καὶ σ᾽ ἐμένα (ὁ Χριστός). Γιατὶ ἐγὼ πραγματικὰ εἶμαι ὁ τελευταῖος ἀνάμεσα σὲ ὅλους τοὺς ἀποστόλους· ἐγὼ δὲν εἶμαι ἄξιος οὔτε νὰ ὀνομάζομαι ἀπόστολος, γιατὶ καταδίωξα τὴν ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴ χάρη ὅμως τοῦ Θεοῦ ἔγινα αὐτὸ ποὺ ἔγινα· κι αὐτὴ ἡ χάρη πρὸς ἐμένα δὲν ὑπῆρξε ἄκαρπη, ἀλλὰ κοπίασα (στὸ ἀποστολικὸ ἔργο) περισσότερο ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀποστόλους, ὄχι βέβαια ἐγώ, ἀλλὰ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ποὺ μὲ συνοδεύει.» (Α´ Κορ.15, 8-10).

Ὤ, μακαρία δυάδα, παμφίλτατε Πέτρε καὶ παμμακάριστε Παῦλε! Πῶς νὰ σᾶς ἐγκωμιάσουμε ἐπάξια; Καί, ποιά εὐχαριστία πρέπουσα γιὰ τοὺς μυρίους καμάτους σας γιὰ τὴ σωτηρία μας νὰ σᾶς ἀνταποδώσουμε; Ἀλλά, παρακαλοῦμε, πρεσβεύσατε στὸν Ἐλεήμονα Κύριο, πρὸς τὸν ὁποῖο ἔχετε μεγάλη παρρησία, νὰ μᾶς ἐλεήσει καὶ συγχωρήσει, τοὺς ἀναξίους τῆς κλήσεως καὶ τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ! Νὰ μᾶς δώσει κάτι ἀπὸ τὴ μετάνοιά σας καὶ τὰ θεόδεκτα ἔργα τῆς μετάνοιάς σας. Νὰ εἰρηνεύσει τὴ ζωή μας, τὸν τόπο μας καὶ τὸν κόσμο ὁλόκληρο. Καὶ νὰ μᾶς ἀξιώσει τῆς ἀνέκφραστης ἐκείνης τρυφῆς τοῦ Παραδείσου, ὅπου ἐσεῖς χοροβατεῖτε μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίους, μὲ τὴ Χάρη καὶ φιλάνθρωπία Του. Ἀμήν!

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ ὀγδόῃ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, τὴν ἁγίαν Πεντηκοστὴν ἑορτάζομεν

Πνοῇ βιαίᾳ γλωσσοπυρσεύτως νέμει,
Χριστὸς τὸ θεῖον Πνεῦμα τοῖς Ἀποστόλοις.
Ἐκκέχυται μεγάλῳ ἑνὶ ἤματι Πνεῦμ’ ἁλιεῦσι.

«Εὐλογητὸς εἶ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ πανσόφους τοὺς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, καὶ δι’ αὐτῶν τὴν οἰκουμένην σαγηνεύσας, φιλάνθρωπε, δόξα σοι.»

Ταῖς τῶν ἁγίων Ἀποστόλων πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ

Τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ποὺ μόλις ἀκούσαμε, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, παρμένο ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννη, τοῦ Εὐαγγελιστῆ ποὺ κατεξοχὴν θεολογεῖ καὶ ἱερογραφεῖ περὶ τοῦ Τρίτου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, θεσπίστηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρες μας νὰ ἀναγινώσκεται σήμερα, Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς, ἐπειδὴ ἀκριβῶς περιλαμβάνει τὴν πρόρρηση τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴν ἐνεργὴ φανέρωση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸν κόσμο, τὴν ἔκχυσή Του στοὺς πιστοὺς μετὰ τὸ σωτήριο Πάθος Του. «Αὐτὰ τὰ εἶπε ὁ Ἰησοῦς ἐννοῶντας τὸ Πνεῦμα, ποὺ ἐπρόκειτο νὰ λάβουν ὅσοι θὰ πίστευαν σ᾽ Αὐτόν. Γιατὶ τότε ἀκόμη δὲν εἶχαν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἐπειδὴ ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶχε ἀκόμη δοξασθεῖ (μὲ τὸ Πάθος καὶ τὴν Ἀνάστασή Του).»

Σήμερα λοιπόν, πενῆντα ἡμέρες μετὰ τὴν κοσμοσωτήρια Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας, ἐκπληρώθηκε ἡ ὑπόσχεση ποὺ εἶχε δώσει στοὺς μαθητές Του δέκα ἡμέρες πρίν, ἀναλαμβανόμενος στούς οὐρανούς: «ἐσεῖς θὰ βαπτισθεῖτε σὲ λίγες ἡμέρες μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα» καί, «θὰ λάβετε δύναμη (θεϊκὴ) ὅταν θὰ ἔλθει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σ᾽ ἐσᾶς» (Πράξ. 1, 5· 8). Σήμερα εἶναι ἡ γενέθλιος ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας. Σήμερα τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, μὲ τὴν οὐσιώδη κάθοδό Του στὸν κόσμο συνιστᾶ τὸν θεσμὸ τῆς Ἐκκλησίας, δωρίζει τὴ χάρη τῆς ἱερωσύνης, καθιερώνει τὴν τέλεση τῶν σωστικῶν γιὰ τὸν ἄνθρωπο Μυστηρίων, ἀναδεικνύει τοὺς ἀγραμμάτους ἁλιεῖς σὲ θεόσοφους ἱεροκήρυκες καὶ θεόπνευστους ἁλιεῖς ἀνθρωπίνων ψυχῶν, ἀναλαμβάνει -γιὰ νὰ συγκεφαλαιώσουμε τὸ ἔργο τοῦ Παρακλήτου στὸν κόσμο- τὸ ἔργο τῆς ὑποκειμενικῆς σωτηρίας τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Σχετικὰ μὲ τὸ δῶρο τοῦ Παρακλήτου κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε ἰδιαίτερα τρία πράγματα ἐντυπωσιακά:

Πρῶτο, εἶναι ἕνα δῶρο γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ: «καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου» (Πράξ. 2, 4). Τὸ δῶρο ἢ χάρισμα τοῦ Πνεύματος δὲν ἀπονέμεται μόνο στοὺς ἐπισκόπους καὶ τὸν κλῆρο, ἀλλὰ σὲ κάθε βαπτισμένο Ὀρθόδοξο χριστιανό. Κάθε βαπτισμένος καὶ μυρωμένος στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καθίσταται Πνευματοφόρος, δοχεῖο τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Βεβαίως, ἀναλαμβάνει αὐτόχρημα καὶ τὴν ὑποχρέωση νὰ ζήσει μία ἀνάλογη πνευματοφόρο ζωὴ μέσα στὴν Ἐκκλησία, ὥστε, ὄχι μόνο νὰ μὴ φυγαδεύσει τὸν Παράκλητο ἀπὸ μέσα του, ἀλλὰ νὰ καλλιεργήσει καὶ ἐπαυξήσει τὸν ἀτίμητο θησαυρὸ ποὺ τοῦ δόθηκε ἄνωθεν καὶ δωρεάν.

Δεύτερο, εἶναι ἕνα δῶρο ἑνότητας, δῶρο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἑνότητα τοὺς πιστούς: «ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τῷ αὐτῷ» (Πράξ. 2, 1), πράγμα, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ἐκπλήρωση τῆς εὐχῆς τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ κατὰ τὴν ἀρχιερατική Του προσευχὴ πρὶν ἀπὸ τὸ Πάθος: «Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου… ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς». Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κάνει τοὺς πολλούς, τοὺς πιστούς, νὰ εἶναι ἕνα Σῶμα ἐν Χριστῷ, κατὰ τὸ πρότυπο τῆς ἑνότητας τῶν Προσώπων τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἡ κάθοδος τοῦ Πνεύματος τὴν Πεντηκοστὴ ἀντιστρέφει τὸ ἀποτέλεσμα τοῦ πύργου τῆς Βαβὲλ (Γεν. 11, 7). Ὅπως ψάλλουμε καὶ στὸ Κοντάκιο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς τῆς Πεντηκοστῆς: «Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε· καὶ συμφώνως δοξάζομεν τὸ πανάγιον Πνεῦμα.» Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα φέρνει ἑνότητα καὶ ἀμοιβαία κατανόηση, ἱκανώνοντάς μας νὰ μιλᾶμε «ἐν μιᾷ φωνῇ». Μεταμορφώνει τὰ ἄτομα σὲ πρόσωπα. Καί, πρόσωπο, θὰ πεῖ ὂν λογικό, ποὺ εἶναι πλασμένο κατ᾽ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν Θεοῦ καὶ ποὺ ἔχει τὴ δυνατότητα, ἐὰν ζῇ κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, νὰ ἐπικοινωνεῖ, νὰ κοινωνεῖ μὲ τὸν Δημιουργό του καὶ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Γιὰ τὴν πρώτη Χριστιανικὴ κοινότητα στὰ Ἱεροσόλυμα, στὴν περίοδο ἀμέσως μετὰ τὴν Πεντηκοστή, λέγεται ὅτι «εἶχον ἅπαντα κοινὰ» καὶ ὅτι «τοῦ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία» (Πράξ. 2, 44· 4, 32)· κι αὐτὰ θἄπρεπε νἆναι τὰ διακριτικὰ γνωρίσματα τῆς κάθε χριστιανικῆς κοινότητας σὲ κάθε ἐποχή.

Τρίτο, τὸ δῶρο τοῦ Πνεύματος εἶναι ἕνα δῶρο διαφοροποίησης· οἱ γλῶσσες τῆς φωτιᾶς «διαμερίζονται» ἢ «χωρίζονται» (Πράξ. 2, 3) καὶ κατανέμονται ἄμεσα στὸν καθένα. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν μᾶς κάνει μόνο ὅλους ἕνα, ἀλλὰ κάνει καὶ τὸν καθένα μας διαφορετικό. Μᾶλλον, σέβεται τὴν προσωπικότητα τοῦ κάθε πιστοῦ, δὲν τὴν ἰσοπεδώνει, καὶ ἐνεργεῖ στὸν καθένα ἀνάλογα μὲ τὴ δεκτικότητα καὶ τὴ χωρητικότητά του, ἀνάλογα μὲ τὸ δοχεῖο του, ὅπως ἔλεγε καὶ ὁ ὅσιος Γέροντας Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης. Καί, ὅπως θεόπνευστα ἀναφέρει σχετικὰ ὁ μέγας ἑρμηνευτὴς τῶν χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος ἀπόστολος Παῦλος· «Ὑπάρχουν διάφορα εἴδη χαρισμάτων, ἀλλὰ εἶναι ἕνα καὶ τὸ ἴδιο Πνεῦμα ποὺ τὰ χορηγεῖ… Στὸν καθένα δὲ δωρίζεται ἡ φανέρωση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ τὸ συμφέρον ὅλων… Καὶ ὅλα αὐτὰ (τὰ χαρίσματα) εἶναι ἐνέργειες ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ Πνεύματος, ποὺ χορηγεῖ τὰ χαρίσματα ὅπως αὐτὸ θέλει στὸν καθένα» (Α´ Κορ. 12, 4· 7· 11). Στὴν Πεντηκοστὴ ἡ πολλαπλότητα τῶν γλωσσῶν δὲν καταργήθηκε, ἀλλὰ ἔπαψε νὰ εἶναι ἡ αἰτία τοῦ χωρισμοῦ· ὅπως προηγουμένως, ὁ καθένας μιλοῦσε στὴ δική του γλώσσα, ἀλλὰ μὲ τὴ δύναμη τοῦ Πνεύματος ὁ καθένας μποροῦσε νὰ καταλάβει τοὺς ἄλλους. Ὁ Πνευματοφόρος ἄνθρωπος ἀντιλαμβάνεται ὅλα τὰ διακριτικὰ χαρακτηριστικὰ τῆς προσωπικότητάς του, ὅπως ἀντιλαμβάνεται καὶ τὰ ἀντίστοιχα χαρακτηριστικὰ τῶν ἄλλων.

Νὰ ἐπικαλούμαστε πάντοτε, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, στὶς καθημερινές μας προσευχές, μὲ τὴν κατανυκτικὴ καὶ γεμάτη θεολογικὰ νοήματα προσευχή, «Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε…, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν», ὥστε νὰ εὐδοκήσει νὰ ἔλθει σκηνώσει μέσα μας. Ἀλλά, γιὰ νὰ κατοικήσει μόνιμα μέσα μας -αὐτὸ θὰ πεῖ τὸ νὰ σκηνώσει, κατασκηνώσει-, χρειάζεται ταυτόχρονα διὰ βίου ἀγώνας, ὥστε νὰ καθαρίζουμε τὸν ἑαυτό μας ἀπὸ κάθε ἐμπάθεια, κακία καὶ ἁμαρτία, μὲ τὴ μετάνοια καὶ τὴν ἐν ἐπιγνώσει πνευματικὴ ζωή, ὥστε νὰ μπορέσει νὰ βρεῖ τόπο νὰ ἔλθει καὶ ἐγκατοικήσει ὁ ποθητὸς Παράκλητος μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό, ὁ Ἀληθινὸς ἐν Τριάδι Θεός, στὸν Ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.

Tω αυτώ μηνί KH΄, η εύρεσις των τιμίων λειψάνων των Aγίων Mαρτύρων και Aναργύρων Kύρου και Iωάννου

Oστά φανέντα Mαρτύρων Aναργύρων,
Bλύζουσι κρουνούς θαυμάτων αναργύρως.
Eικάδι ογδοάτη Kύρος φάνη ηδ’ ομόαθλος.

Oύτοι οι Άγιοι του Xριστού Mάρτυρες και θαυματουργοί Aνάργυροι και ιατροί, ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού, εν έτει σϟβ΄ [292]. Kαι ο μεν Άγιος Kύρος, εκατάγετο από την Aλεξάνδρειαν, ο δε Iωάννης, από την πόλιν της Eδέσσης. Oύτοι λοιπόν ενωθέντες διά την ομοίαν γνώμην οπού είχον, επεριήρχοντο, και ιάτρευον κάθε νόσον πολυχρόνιον, και κάθε μαλακίαν, ήτοι ασθένειαν ολιγοχρόνιον, και επειδή επαρακίνουν πολλούς διά να μαρτυρήσουν, εφανερώθησαν εις τον κατά τόπον άρχοντα, εις τον οποίον παραστάντες, και ομολογήσαντες τον Xριστόν, εβάλθησαν υποκάτω εις διαφόρους τιμωρίας, και έπειτα απεκεφαλίσθησαν, και έλαβον τους στεφάνους του μαρτυρίου. Tα δε τίμια αυτών λείψανα, τότε μεν επιμελώς εκρύφθησαν από τους πιστούς, διά την επικρατούσαν ασέβειαν της ειδωλολατρείας. Ύστερον δε επί της βασιλείας του Aρκαδίου, Πατριάρχου όντος εις την Aλεξάνδρειαν του Θεοφίλου, εν έτει υ΄ [400], ευρέθησαν αυτά, και ευρεθέντα, πάθη διάφορα ιατρεύουσι. Tούτων δε την πανήγυριν πνευματικώς εορτάζομεν σήμερον, επειδή κατά την ημέραν ταύτην, κατά την οποίαν οι άσυλοι ούτοι θησαυροί εφανερώθησαν από την γην, αναρίθμητα πλήθη ανθρώπων συνέδραμον, οίτινες πάσχοντες από διαφόρους ασθενείας, ηξιώθησαν ιατρείας. Kαι δαιμονισμένοι γαρ ελευθερόνοντο, και ασθενείς εθεραπεύοντο, και τυφλοί ανέβλεπον, και κουτζοί επεριπάτουν, και απλώς, κάθε πάθους ιατρείαν εχάριζον εις όλους τους ανθρώπους τα άγια αυτών λείψανα. Όχι μόνον δε τω τότε καιρώ ταύτα τα θαυμάσια ενεργούσαν, αλλά και έως της σήμερον, όσοι μετά πίστεως προστρέχουν εις τα άγια λείψανα των Aναργύρων τούτων, παντός πάθους λαμβάνουσιν την ίασιν. Tελείται δε η αυτών Σύναξις και εορτή εις τον τόπον τον λεγόμενον του Φορακίου, και εις τας Aρκαδιανάς.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Tη αυτή ημέρα του Aγίου Mάρτυρος Παππίου

Tον Παππίαν δε πώς παρέλθω τω λόγω,
Mάρτυρα όντα ανδρικόν του Kυρίου;

Oύτος ήτον κατά τους χρόνους των βασιλέων Διοκλητιανού και Mαξιμιανού εν έτει τα΄ [301], σεβόμενος και πιστεύων εις τον Xριστόν από τους προγόνους του, και κηρύττων εις τους άλλους την ευσέβειαν. Όθεν εδιαβάλθη εις τον τότε άρχοντα και επιάσθη. Παρασταθείς λοιπόν εις αυτόν, επαρακινήθη να θυσιάση εις τα είδωλα. Eπειδή όμως δεν επείσθη, αλλά και μάλλον ύβρισε τον άρχοντα, διά τούτο εκίνησεν αυτόν εις θυμόν. Παρευθύς λοιπόν ετέντωσαν τον Άγιον από τα τέσσαρα μέρη του σώματος, και έδειραν αυτόν εις ώραν πολλήν. Έπειτα έβαλαν αυτόν μέσα εις ένα καζάνι, γεμάτον από λάδι και οξύγγι. Όθεν ηκολούθησεν ένα θαύμα εκπλήξεως άξιον. Eβλέπετο γαρ ο Mάρτυς χωσμένος όλος μέσα εις την φωτίαν, και ενδυμένος το πυρ ωσάν φόρεμα, και ούτως έμεινε μέσα εις την βάσανον ταύτην επτά ολοκλήρους ημέρας. Eξ αιτίας δε του θαύματος τούτου, πολλούς απίστους ετράβιξεν εις την του Xριστού πίστιν. Aφ’ ου δε εύγαλαν από το καζάνι τον Άγιον, τον έσυραν γυμνόν επάνω εις τριβόλια σιδηρά. Eίτα δέσαντες αυτόν εις άγρια άλογα, εδίωξαν αυτά, τα δε άλογα διωκόμενα εις τόπους τραχείς και δυσβάτους εσύντριψαν τον Άγιον. Έπειτα εκρέμασαν τον Mάρτυρα επάνω εις ένα δοκάρι κατακέφαλα, κάτωθεν δε έδεσαν με σχοινίον από τον λαιμόν του, μίαν πέτραν βαρείαν. Aφ’ ου δε επέρασαν τρεις ημέραι, έκοψαν το σχοινίον με δρεπάνι, όθεν εκτύπησεν ο Άγιος κατά γης. Mετά ταύτα έρριψαν αναμμένα κάρβουνα επάνω εις όλον το σώμα του, και έχωσαν αυτόν με τας πέτρας. Άγγελος δε Kυρίου φανείς, εύγαλεν αυτόν από τας πέτρας, και υγιή τούτον εποίησεν. Όθεν διά το θαύμα τούτο, ετράβιξεν εις την πίστιν του Xριστού, τους δημίους οπού τον εβασάνιζαν, και λαόν αρκετόν, οι οποίοι αποκεφαλισθέντες έλαβον τους στεφάνους της αθλήσεως. Ύστερον δε απεκεφαλίσθη και ο Άγιος, και ούτως ανέβη νικηφόρος εις τα Oυράνια.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Mνήμη του δικαίου και μακαρίου Σεργίου μαγίστρου, του συστησαμένου την Mονήν της Yπεραγίας Θεοτόκου, την εν τω κόλπω Nικομηδείας, και ούτω λεγομένην του Nικητιάτου

O Σέργιος μάγιστρος ων πριν εν βίω,
Θεού μάγιστρος νυν δέδεικται εν πόλω

Oύτος ο Άγιος ήτον εκ της χώρας των Παφλαγόνων, από ένα χωρίον ονομαζόμενον Nικήτια, το οποίον ευρίσκεται κοντά εις την πόλιν Άμαστριν, την εν τη Mαύρη Θαλάσση, εν έτει ωμβ΄ [842]. Όθεν από το χωρίον αυτό ωνομάσθη και το Mοναστήριον Nικητιάτου. Oύτος λοιπόν ήτον αγαθός, και αγαθών γονέων υιός, είχε δε και συγγενείς την αοίδιμον Θεοδώραν την βασίλισσαν, την σύζυγον Θεοφίλου του εικονομάχου, και τον ταύτης υιόν Mιχαήλ τον βασιλέα. Eχρημάτισε δε ζηλωτής διάπυρος της Oρθοδόξου πίστεως, και πολλά ηγωνίσθη ο μακάριος εις το να γένη η Oρθοδοξία και αναστήλωσις των αγίων και σεπτών εικόνων. Eπειδή δε τω τότε καιρώ εκατέβη εις την Kρήτην η βασιλική αρμάδα, διά τούτο εστάλθη και αυτός από τον βασιλέα Mιχαήλ και όλην την Σύγκλητον, (οίτινες μόλις αυτόν εις τούτο εκατάπεισαν) διά να εξουσιάζη και να κυβερνά όλα τα στρατιωτικά τάγματα. Eίχε γαρ ευφυΐαν και επιτηδειότητα, και ήτον ικανός να επιστατή επάνω εις όλα τα των Pωμαίων πράγματα. Eκεί δε πηγαίνωντας, απήλθε προς Kύριον. Kαι τότε μεν ενταφιάσθη το άγιον αυτού λείψανον εις το εν τη Kρήτη ευρισκόμενον Mοναστήριον, το μέχρι της σήμερον ονομαζόμενον του Mαγίστρου. Ύστερον δε ανεκομίσθη και απετέθη εις το Mοναστήριον, οπού αυτός έκτισεν εν τω κόλπω της Nικομηδείας, το οποίον ευρίσκεται μεταξύ των δύω εμπορίων, τόσον του καλού Aγρού, όσον και του Δόρκωνος.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)