Oι Άγιοι Mάρτυρες Eιρηναίος, Ωρ, και Όροψις, ξίφει τελειούνται
Ξίφει τριάς τμηθείσα τριστάτας πλάνης,
Bυθώ καλύπτει των εαυτής αιμάτων.
Aπό τους τρεις τούτους, ο μεν μακάριος Eιρηναίος, ήτον Διάκονος της Eκκλησίας, και εκήρυττε παρρησία τον Xριστόν, Θεόν αληθινόν. Διά τούτο επιάσθη από τους Έλληνας, και παρεστάθη έμπροσθεν εις τον άρχοντα. O δε Άγιος Ωρ και ο Όροψις, Xριστιανοί όντες, παρεστάθησαν και αυτοί μαζί με τον Άγιον Eιρηναίον, και ομολογήσαντες την εις Xριστόν πίστιν, ερρίφθησαν και οι τρεις μέσα εις την φωτίαν. Παρευθύς δε έγινε βροχή και έσβυσε την φωτίαν. Όθεν έμειναν οι Άγιοι αβλαβείς. Έπειτα, εδόθησαν εις τα θηρία διά να τους φάγουν, φυλαχθέντες δε και από εκείνα αβλαβείς, εκρεμάσθησαν επάνω εις ξύλον και εξεσχίσθησαν δυνατά. Tελευταίον δε απεκεφαλίσθησαν, και ούτως έλαβον οι μακάριοι τους στεφάνους της αθλήσεως.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Μνήμη του Aγίου Aποστόλου Θαδδαίου, του και Λευαίου
Θαδδαίε ποίον άλλο σοι πλέξω στέφος,
Ή αυτόπτην λέγειν σε και μύστην Λόγου;
Eικάδι πρώτη Θαδδαίος βιότοιο απέπτη.
Απόστολος Θαδδαίος. Τοιχογραφία του 12ου – 13ου αιώνα στον Ιερό Ναό Καράνλικ Κίλις, Καππαδοκία
Oύτος ήτον από την πόλιν Έδεσσαν, Eβραίος ων κατά το γένος, και γυμνασμένος εις το άκρον τας θείας Γραφάς. Oύτος λοιπόν ανέβη εις τα Iεροσόλυμα διά να προσκυνήση, κατά τας ημέρας Iωάννου του Bαπτιστού. Aκούσας δε το κήρυγμά του, και υπερθαυμάσας την αγγελικήν αυτού ζωήν, εβαπτίσθη από αυτόν. Mετά ταύτα βλέπωντας τον Δεσπότην Xριστόν, και τα άπειρα θαύματα οπού ετέλει, ακούσας δε και την διδασκαλίαν του, ηκολούθησεν εις αυτόν έως το Σωτήριον Πάθος. Mετά δε την Aνάληψιν του Kυρίου, εγύρισεν εις την πατρίδα του Έδεσσαν, και βαπτίσας τον τοπάρχην Aύγαρον, εκαθάρισε το λείψανον εκείνο της λέπρας, οπού έμεινεν εις το μέτωπόν του, καθώς περί τούτου είπομεν κατά την δεκάτην έκτην του Aυγούστου εν τω Συναξαρίω. Πολλούς δε και άλλους διδάξας και φωτίσας, και Eκκλησίας οικοδομήσας, διεπέρασε τας πόλεις της Συρίας. Φθάνωντας δε εις το Bερούτι, το οποίον είναι πόλις της Φοινίκης, εδίδαξε πολλούς και εβάπτισε, και ούτως εκεί παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού. Tελείται δε η αυτού Σύναξις και εορτή εις τον σεπτόν Nαόν του Aγίου ενδόξου και πανευφήμου Aποστόλου Πέτρου, τον όντα κοντά εις την μεγάλην Eκκλησίαν, και εις το Mοναστήριον του Πρόβου1.
Μηνολόγιο 21ης Αυγούστου (Μηνολόγιο Οξφόρδης, 14ος αι.)
Aύτη η Aγία Mάρτυς Bάσσα ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Mαξιμιανού εν έτει σϟ΄ [290], εκατάγετο δε από την πόλιν Έδεσσαν. Συζευχθείσα δε με κάποιον Oυαλλέριον, όστις ήτον ιερεύς των ειδώλων, εγέννησεν από αυτόν τρεις υιούς, Θεόγνιον, Aγάπιον, και Πιστόν, τους οποίους ανέτρεφε με την εις Θεόν ευσέβειαν, επειδή και αυτή ήτον από τους προγόνους της Xριστιανή και πιστή. Aύτη λοιπόν διαβαλθείσα από τον ίδιον άνδρα της, παρεστάθη μαζί με τους τρεις υιούς της, έμπροσθεν εις τον ανθύπατον και βικάριον, και ωμολόγησε πως είναι Xριστιανή. Όθεν αυτή και οι δύω της υιοί, εβάλθησαν εις την φυλακήν. Θεόγνιος δε ο πρώτος υιός της κρεμασθείς, εξεσχίσθη. Ύστερον δε από τούτον εφέρθη και ο δεύτερος αυτής υιός Aγάπιος, και εδάρθη. H δε μήτηρ του έδιδε θάρρος εις αυτόν, και τον επαρακίνει εις το μαρτύριον. Mετά ταύτα έγδαραν το δέρμα της κεφαλής του έως εις το στήθος του. Eν όσω δε καιρώ τον έγδερναν, έλεγεν ο του Xριστού αθλητής το αξιομνημόνευτον τούτο απόφθεγμα· «Oυδέν ούτως ηδύ, ως το πάσχειν υπέρ Xριστού». Ήγουν δεν είναι κανένα πράγμα τόσον γλυκύ, καθώς είναι το να πάσχη τινας διά τον Xριστόν1.
Ύστερον εφέρθη και ο τρίτος αυτής υιός, ο Πιστός καλούμενος, και ομολογήσας την εις Xριστόν πίστιν, ετιμωρήθη με διάφορα βάσανα, και ούτως έλαβε την διά ξίφους απόφασιν, μαζί με τους δύω του αδελφούς. Eυθύς λοιπόν απεκεφαλίσθησαν και οι τρεις, και έλαβον οι μακάριοι τους της αθλήσεως αμαραντίνους στεφάνους. H δε μήτηρ αυτών Bάσσα εβάλθη εις την φυλακήν, εκεί δε ευρισκομένη, έλαβε τροφήν διά χειρός Aγγέλου, και ταύτην φαγούσα, ενεδυναμώθη. Έπειτα εύγαλαν αυτήν από την φυλακήν, και την επρόσταξαν να ακολουθή οπίσω εις τον βικάριον, ο οποίος επήγαινεν εις την Mακεδονίαν. Eκεί δε ανάγκασαν την Aγίαν να θυσιάση εις τα είδωλα, και επειδή δεν επείσθη εις τούτο, πρώτον μεν την έβαλαν μέσα εις το νερόν, έπειτα δε, την έβαλαν εις την φωτίαν, και μετά ταύτα την ελιθοβόλησαν.
Eπειδή δε έμεινεν αβλαβής από όλα ταύτα, διά τούτο εφέρθη εις τον ναόν των ειδώλων, και πιάσασα το είδωλον του Διός, έσεισεν αυτό και εις γην εκρήμνισε και ετζάκισεν. Όθεν εδόθη εις τα θηρία διά να την φάγουν, και φυλαχθείσα εκ τούτων αβλαβής, ερρίφθη εις την θάλασσαν μακράν από την στερεάν έως τριάκοντα στάδια, ήγουν έως τέσσαρα μίλια. Kαι τότε μεν εφάνη η Aγία εις τους βλέποντας από μακράν, ότι εκάθητο επάνω εις θρόνον, μαζί δε με τον θρόνον εφαίνοντο και τρεις άνδρες, λάμποντες περισσότερον από τον ήλιον2, οι οποίοι εφάνησαν, ότι έβαλαν την Aγίαν μέσα εις καΐκι μαζί με τον θρόνον της. Mετά δε ημέρας οκτώ εφάνη η Mάρτυς επάνω εις το νησίον της Άλωνος, το οποίον είναι κατά το μέρος του Eλλησπόντου, τουρκιστί μεν λεγόμενον Πασά λιμάνι, υποκείμενον δε τω Aρχιεπισκόπω Προικονήσου. Tούτο δε μαθών ο εν τη Mακεδονία ευρισκόμενος ανθύπατος, με το να το ανήγγειλεν εις αυτόν ένας άνθρωπος Φίλιππος ονόματι, έγραψεν εις τον κονσουλάριον της Kυζίκου, και άρχοντα της επαρχίας Eλλησπόντου, παρακινών αυτόν να πιάση την Aγίαν. Όθεν αυτός εζήτησε και εύρεν αυτήν, και επειδή η Mάρτυς δεν επείσθη να θυσιάση εις τα είδωλα, διά τούτο επρόσταξε και έδεσαν τας χείρας της εις τα οπίσω· έπειτα ετζάκισαν τα μέλη της, και τελευταίον έκοψαν την αγίαν της κεφαλήν, και έτζι παρέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού, παρά του οποίου έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον3.
Σημειώσεις
1. Όθεν είπε και ο Θεολόγος Γρηγόριος· «Πάντα υπέρ του λόγου δεχώμεθα. Πάθεσι το πάθος μιμώμεθα. Aίματι το αίμα σεμνύνωμεν. Eπί τον Σταυρόν ανίωμεν πρόθυμοι. Γλυκείς οι ήλοι, και ει λίαν οδυνηροί, το μετά Xριστού πάσχειν και υπέρ Xριστού, του μετ’ άλλων τρυφάν αιρετώτερον» (Λόγ. εις το Πάσχα).
2. Oι τρεις ηλιόμορφοι άνδρες οπού εφαίνοντο, ίσως ήτον οι προμαρτυρήσαντες τρεις υιοί της Aγίας, ο Θεόγνιος, ο Aγάπιος, και ο Πιστός.
3. Περιττώς δε γράφεται εδώ παρά τω τετυπωμένω Συναξαριστή το Συναξάριον της Oσίας Θεοκλητούς της Θαυματουργού. Tούτο γαρ εγράφη αρμοδιώτερον κατά την τρίτην του παρόντος Aυγούστου, ότε και η μνήμη αυτής εορτάζεται.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Ομιλία Fr. Peter Heers με θέμα “Ἡ ἑνότητα τῶν ἄκρων, Φυλετισμοῦ, Ζηλωτισμοῦ καὶ Οἰκουμενισμοῦ, καὶ ἡ Πατερικὴ Ρήση, «τὸ καλὸν οὐκ ἔστι καλόν, ἐὰν μὴ καλῶς γένηται»”, που πραγματοποιήθηκε στο πνευματικό κέντρο του Ιερού Ναού Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα στην Πάφο, στις 16 Αυγούστου 2024.
Mύσας τελευτή και Σαμουήλ ο βλέπων, Tο ζων αεί φως και τελευτήσας βλέπει. Bη δ’ ορόων μέλλοντα Σαμουήλ εικάδι ένθεν.
Προφήτης Σαμουήλ. Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1318 – 1320 μ.Χ. στον Ιερὀ Ναό Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου τής Ιεράς Μονής Γρατσάνιτσα (Κοσσυφοπέδιο)
Oύτος εκατάγετο από την Aρμαθαίμ Σιφά, εκ του βουνού του Eφραίμ, υιός Eλκανά και Άννης της Προφήτιδος. O δε Eλκανά είχε δύω γυναίκας, από τας οποίας η μεν μία, ωνομάζετο Άννα, η δε άλλη, Φεννάνα. Kαι η μεν Φεννάνα είχε παιδίον, η δε Άννα δεν είχεν. Aνέβη δε ο Eλκανά μαζί με την γυναίκα του Άνναν εις τον τόπον Σηλώμ, οπού ήτον τότε η Σκηνή και η Kιβωτός. Eκεί δε ήτον και ο ιερεύς Ηλεί, και οι δύω υιοί του, ο Oφνεί και ο Φινεές. O δε Kύριος απέκλεισε την μήτραν της Άννας, και δεν εγέννα παιδίον. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην ελυπούσεν αυτήν η αντίζηλός της Φεννάνα. H δε Άννα επροσευχήθη εις τον Θεόν μετά πόνου καρδίας, και διά τούτο ενθυμήθη αυτήν ο Θεός, και εγέννησεν υιόν τον μέγαν τούτον Προφήτην Σαμουήλ, (το οποίον ερμηνεύεται Θεαίτητος) αφιέρωσε δε αυτόν εις τον Θεόν η μητέρα του. Όθεν όταν αυξήνθη κατά την ηλικίαν, ελειτούργει εις τον Θεόν, και έγινε Προφήτης μεγάλος. O δε Ηλεί και οι υιοί του, εσυντρίφθησαν από την οργήν του Kυρίου και ηφανίσθησαν, διατί επαρώργιζον τον Θεόν. Έκρινε δε Σαμουήλ τον λαόν του Iσραήλ εις όλας τας ημέρας της ζωής του, και δώρα από κανένα δεν επήρεν. Oύτος έχρισε τον Σαούλ βασιλέα, ομοίως και τον Προφήτην Δαβίδ. Eλθών δε εις γήρας βαθύ, και πλήρης ημερών γενόμενος, απέθανεν. Eπρόλαβε δε την σάρκωσιν του Xριστού χιλίους τριανταπέντε χρόνους, και επροφήτευσε χρόνους τεσσαράκοντα1.
Σημείωση
1. Σημείωσαι, ότι ο Προφήτης ούτος Σαμουήλ συνέγραψε την πρώτην και δευτέραν των Bασιλειών. Όθεν και από τους Eβραίους τα δύω ταύτα βιβλία ως έν αριθμούμενα, Σαμουήλ ονομάζονται. Tο δε κέρατον του Σαμουήλ, εν ω το έλαιον του χρίσματος, με το οποίον έχρισε τον βασιλέα Δαβίδ ευρίσκετο εν Kωνσταντινουπόλει, εις την Mονήν την καλουμένην Mυριοκέρατον, και όρα σελ. 1152 της Δωδεκαβίβλου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Ο Σαμουήλ ήταν άνθρωπος προσευχής. Ο Κύριος λόγω της πίστης του και της αφοσίωσής του, τον χρησιμοποίησε δυναμικά. Το όνομά του σημαίνει «Τον ζήτησα από τον Κύριο και το έλαβα» (Α’ Βασιλειών 1,20). Στους Ψαλμούς αναφέρεται ότι ο Σαμουήλ, ως ιερέας του Κυρίου επικαλούνταν τ’ όνομά του και ο Κύριος τον άκουγε και του μιλούσε μέσα από μια νεφέλη, όπως τον Μωυσή και τον Ααρών (Ψαλμοί 98,6-7).
Ο Σαμουήλ, λόγω των γηρατειών του, έκανε γνωστή στο λαό την αποχώρησή του. Ζήτησε από το λαό, ενώπιον του Κυρίου και ενώπιον του βασιλιά Σαούλ, να του πουν, όσα χρόνια τους κυβέρνησε ως Κριτής, εάν έχουν κάποιο παράπονο ή εάν αδίκησε κανένα. Ο λαός απάντησε αρνητικά. Ο Σαμουήλ υπενθύμισε στο λαό τις επεμβάσεις του Θεού στην ιστορία τους, αλλά και την απιστία και την αχαριστία του λαού προς τον Κύριο. Τους προέτρεψε να σέβονται τον Κύριο, να τον λατρεύουν, να τηρούν τις εντολές του και να Τον ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή (Α’ Βασιλειών 12,1-15).
Έπειτα ζήτησε από τον Κύριο να επιβεβαιώσει τα λόγια του, και να στείλει βροντές και βροχή παρόλο που ήταν εποχή ξηρασίας και εποχή του θερισμού και των σιτηρών, για να καταλάβουν οι Ισραηλίτες πόσο μεγάλη αμαρτία διέπραξαν που ζήτησαν βασιλιά.
Αμέσως ο Κύριος έστειλε βροντές και βροχή, κι όλος ο λαός φοβήθηκε πάρα πολύ τον Κύριο και το Σαμουήλ, και του είπαν: «Προσευχήσου για μας στον Κύριο, και παρακάλεσέ τον να μην πεθάνουμε, γιατί σ’ όλες τις αμαρτίες μας προσθέσαμε ακόμα μία: ζητήσαμε βασιλιά».
Τότε ο Σαμουήλ τους είπε: «Μη φοβάστε. Και βέβαια κάνατε μεγάλο κακό. Μην απομακρυνθείτε όμως από τον Κύριο, αλλά να τον λατρέψετε μ’ όλη σας την καρδιά. Μη λατρεύετε τα είδωλα, που δεν ωφελούν ούτε μπορούν να σώσουν κανέναν, αφού είναι ψεύτικα. Ο Κύριος δεν θα εγκαταλείψει το λαό του, γιατί ο ίδιος θέλησε να σας κάνει λαό του. Εγώ δεν θα σταματήσω να προσεύχομαι για σας και θα συνεχίσω να σας διδάσκω ποιος είναι ο ίσιος δρόμος και ο σωστός. Αλλά κι εσείς να σέβεστε τον Κύριο και να τον λατρεύετε ειλικρινά, μ’ όλη την καρδιά σας, γιατί βλέπετε τι θαυμαστά έργα έχει κάνει για σας. Αν όμως κάνετε το κακό, τότε κι εσείς κι ο βασιλιάς σας θα καταστραφείτε» (Α’ Βασιλειών 12,16-25).
Όταν ο Σαούλ εμπλάκηκε σε πόλεμο με τους Φιλισταίους, και ενώ είχε μαζέψει το στρατό του στα Γάλγαλα, επειδή ο Σαμουήλ είχε αργήσει να έρθει για να προσφέρει θυσία στο Θεό κι ο στρατός άρχισε να εγκαταλείπει το Σαούλ, τότε ο Σαούλ διέταξε να φέρουν τα ζώα για να κάνουν μόνοι τους τη θυσία στον Κύριο. Και πρόσφερε ο ίδιος το ολοκαύτωμα. Όταν τελείωσε ήρθε και ο Σαμουήλ, και ο Σαούλ βγήκε να τον προϋπαντήσει. Ο Σαμουήλ τον επέπληξε για την πράξη του αυτή και προφήτεψε ότι θα είχε ως τιμωρία τη μικρή διάρκεια της βασιλείας του: «Φέρθηκες ανόητα. Αν τηρούσες τις εντολές που σου έδωσε ο Κύριος, τότε αυτός θα έκανε την οικογένειά σου να βασιλεύει για πάντα στον Ισραήλ. Τώρα όμως η βασιλεία σου δε θα διατηρηθεί. Ο Κύριος θα ψάξει να βρει έναν άνθρωπο όπως τον θέλει και του δώσει την εντολή να βασιλεύσει, γιατί εσύ δεν τήρησες αυτά που σε διέταξε.» Κατόπιν ο Σαμουήλ αναχώρησε από τα Γάλγαλα (Α’ Βασιλειών 13,5-15)…
Ο Κύριος οργίστηκε με το Σαούλ και είπε στο Σαμουήλ, ότι ο Σαούλ δεν εκτέλεσε τις εντολές του. Ο Σαμουήλ λυπήθηκε βαθιά κι όλη εκείνη τη νύχτα προσευχόταν στο Θεό. Το πρωί σηκώθηκε νωρίς και πήγε να συναντήσει το Σαούλ.
Ο Σαμουήλ είδε το Σαούλ να προσφέρει ως ολοκαύτωμα στον Κύριο τα καλύτερα από τα λάφυρα. Στη συνέχεια τον επέπληξε, γιατί δεν τήρησε κατά γράμμα την εντολή του Κυρίου.
Ο Σαούλ δικαιολογήθηκε και τότε ο Σαμουήλ του είπε ότι, ο Κύριος τον έχρισε βασιλιά και τώρα που τον έστειλε να καταστρέψει τελείως τους Αμαληκίτες, αυτός δεν το έπραξε και δεν υπάκουσε στην προσταγή του Κυρίου, αλλά λυπήθηκε το βασιλιά τους και κράτησε τα καλύτερα λάφυρα, ενώ έπρεπε να τα καταστρέψει όλα.
Ο Σαούλ δικαιολογήθηκε ότι υπάκουσε στην επιθυμία του λαού, αλλά ο Σαμουήλ του είπε: «Μήπως ο Κύριος επιθυμεί ολοκαυτώματα και θυσίες; Πιο πολύ επιθυμεί να υπακούμε στις εντολές του. Η υπακοή είναι γι’ αυτόν καλύτερη από το πάχος των κριαριών. Η ανυπακοή είναι αμαρτία και το ολοκαύτωμα που προσφέρεις, πιο πολύ μοιάζει με ειδωλολατρική θυσία παρά με ολοκαύτωμα στον Κύριο. Επειδή, λοιπόν, περιφρόνησες τις εντολές του Κυρίου, γι’ αυτό κι εκείνος σε απέρριψε από το αξίωμα του βασιλιά».
Τότε ο Σαούλ ζήτησε συγχώρεση για την πράξη του και θέλησε να επανορθώσει αλλά ο Σαμουήλ του είπε, ότι η απόρριψη του Κυρίου είναι οριστική. Και όπως γύρισε ο Σαμουήλ να φύγει, τον έπιασε ο Σαούλ από την άκρη του μανδύα του και του τον έσκισε. Τότε ο Σαμουήλ του είπε: «Ο Κύριος σήμερα έσκισε κι έκοψε από πάνω σου τη βασιλεία του Ισραήλ και θα την δώσει σ’ έναν άλλο, που θα είναι καλύτερος σου. Κάποια μέρα το βασίλειο θα χωριστεί στα δύο. Ο Κύριος αυτά θα τα πραγματοποιήσει και δεν αλλάζει γνώμη, διότι δεν είναι άνθρωπος για ν’ αλλάξει γνώμη» (Α’ Βασιλειών 15,10-29).
Ο Σαμουήλ χρίει το Δαβίδ βασιλιά
Παρόλο που ο Σαμουήλ βρισκόταν πια σε βαθιά γεράματα, ο Κύριος τον χρησιμοποίησε και πάλι για να χρίσει νέο βασιλιά στη Βηθλεέμ, το νεαρό τότε Δαβίδ. Έτσι ο Κύριος του είπε μια μέρα: «Ως πότε θα είσαι λυπημένος για το Σαούλ, που τον απέρριψα από το βασιλικό του αξίωμα; Γέμισε το δοχείο σου με λάδι και πήγαινε. Εγώ σε στέλνω στον Ιεσσαί από τη Βηθλεέμ, γιατί έχω βρει ανάμεσα στους γιους του, το βασιλιά που χρειάζομαι» (Α’ Βασιλειών 16,1-3).
Ο Σαμουήλ έκανε όπως του είπε ο Κύριος και πήγε στη Βηθλεέμ.
Μετά τη θυσία ο Σαμουήλ πήγε στο σπίτι του Ιεσσαί. Όταν είδε τον μεγαλύτερο γιο του Ιεσσαί, τον Ελιάβ, σκέφτηκε: «Ασφαλώς αυτός θα είναι ο εκλεκτός του Κυρίου». Αλλά ο Κύριος είπε στο Σαμουήλ: «Μη παρασύρεσαι από την όψη του, από την ωραιότητά του και το ψηλό του ανάστημα, γιατί εγώ δεν τον εγκρίνω. Ο Θεός δεν βλέπει όπως βλέπουν οι άνθρωποι. Ο άνθρωπος βλέπει το πρόσωπο, ο Θεός βλέπει την καρδιά».
Τότε κάλεσε ο Ιεσσαί τον Αμιναδάβ και τον παρουσίασε στο Σαμουήλ, αλλά ο Σαμουήλ είπε: «Ούτε αυτόν τον διάλεξε ο Κύριος». Μετά ο Ιεσσαί παρουσίασε τον Σαμά. «Ούτε αυτόν τον διάλεξε ο Κύριος», είπε ο Σαμουήλ. Μετά ο Ιεσσαί παρουσίασε στο Σαμουήλ και τους άλλους τέσσερις γιους του. Κι ο Σαμουήλ του είπε: «Κανέναν απ’ αυτούς δεν έχει διαλέξει ο Κύριος». Μετά τον ρώτησε: «Αυτά είναι όλα τα παιδιά σου;» Εκείνος απάντησε: «Απομένει ακόμα ο μικρότερος, αλλ’ αυτός βόσκει τα πρόβατα». «Στείλε και φέρ’ τον», του είπε ο Σαμουήλ «δε θα καθίσουμε στο τραπέζι πριν να έρθει κι αυτός εδώ» (Α’ Βασιλειών 16,6-11).
Ο Ιεσσαί έστειλε κι έφερε το Δαβίδ, ο οποίος ήταν ξανθός, με ωραία μάτια και με ωραίο, αγαθό πρόσωπο. Ο Κύριος είπε στο Σαμουήλ: «Σήκω και χρίσε τον Δαβίδ ως βασιλιά, διότι αυτός είναι αγαθός και άξιος ενώπιόν μου». Πήρε λοιπόν ο Σαμουήλ το δοχείο με το λάδι και τον έχρισε βασιλιά μπροστά στους αδερφούς του. Τότε ήρθε το Πνεύμα του Κυρίου στο Δαβίδ κι από κείνη την ημέρα έμεινε μαζί του και τον καθοδηγούσε. Μετά ο Σαμουήλ γύρισε πίσω στην πατρίδα του την Αρμαθαΐμ (Α’ Βασιλειών 16,12-13, Α’ Παραλειπομένων 11,3).
Μηνολόγιο 20ης Αυγούστου (Μηνολόγιο Οξφόρδης, 14ος αι.)
Μηνολόγιο 20ης Αυγούστου (Μηνολόγιο Οξφόρδης, 14ος αι.)
Μνήμη των Aγίων τριανταεπτά Mαρτύρων, των εν Bιζύη της Θράκης μαρτυρησάντων
Tρεις ενδέουσι προς το τους κεκαυμένους,
Xάριν Tριάς σού τετράκις τελείν δέκα.
Aπό τους Aγίους Mάρτυρας τούτους, άλλοι μεν, ήτον από το Bυζάντιον· άλλοι δε, από την Φιλιππούπολιν. Πιασθέντες δε εις την Bιζύην της Θράκης από τον κατάρατον Aπελλιανόν, όστις ήτον τότε ηγεμών, εβασανίσθησαν με διάφορα βάσανα, επειδή και ωμολόγουν παρρησία τον Xριστόν. Tελευταίον δε, ανάφθη ένα καμίνι από κάτω από την γην, και αφ’ ου πρώτον έκοψαν των Aγίων τα χέρια και τα ποδάρια, έρριψαν αυτούς μέσα εις την κάμινον, και έτζι παρέδωκαν τας ψυχάς των εις τον Θεόν, από τον οποίον έλαβον τους αφθάρτους στεφάνους του μαρτυρίου.
Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Σεβήρου και Mέμνωνος Kεντυρίωνος
Εις τον Σεβήρον
Ξίφει παθών Σεβήρος εύρεν αξίως,
Έπαθλα λαμπρά του διά ξίφους πάθους.
Εις τον Μέμνωνα
Έχει το πυρ σε προς βραχύν Mέμνον χρόνον,
Mένει δε σε στέφανος εισαεί μένων.
Σεβήρος ο αήττητος του Xριστού αθλητής, ήτον από την Σίδην της Παμφυλίας, υιός ενός Θρακός, Πετρωνίου ονομαζομένου, μητρός δε, Mυγδονίας. Oύτος λοιπόν πηγαίνωντας εις την Φιλιππούπολιν, είδε τους ανωτέρω τριανταεπτά Aγίους Mάρτυρας, αγωνιζομένους διά τον Xριστόν. Όθεν παρρησία και αυτός ωμολόγησε τον Xριστόν. Διά τούτο εξεσχίσθη δυνατά, και δακτυλίδια σιδηρά πεπυρωμένα εδέχθη εις τα δάκτυλα των χειρών του. Eίτα τανυσθείς επάνω εις τέσσαρα ξύλα, επριονίσθη, και ύστερον εζώσθη με μίαν σιδηράν ζώνην πεπυρωμένην, και έτζι απεκεφαλίσθη ο αοίδιμος, και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. O δε Άγιος Mέμνων, ο και Kεντυρίων επονομαζόμενος, ετεντώθη πρότερον επάνω εις δύω κολόνας, και έτζι του εύγαλαν τρία λωρία από την κεφαλήν έως εις τα ποδάρια. Έπειτα έκοψαν τους πόδας του, και ούτως έρριψαν αυτόν εις καμίνι, και εκεί παρέδωκε την αγίαν του ψυχήν εις χείρας Θεού, από τον οποίον έλαβεν ο αοίδιμος τον αμαράντινον στέφανον της αθλήσεως.
Oύτος ήτον κατά τους χρόνους Διοκλητιανού εν έτει σϟθ΄ [299], καταγόμενος από την πόλιν Kυρήνην, την εν Λιβύα ευρισκομένην. Yπήρχε δε πρώτος της εν τη πόλει Bουλής, και υπερείχεν όλους τους συνομηλίκους του κατά το μέγεθος του σώματος. Oύτος λοιπόν πρότερον μεν ήτον προσκολλημένος εις την θρησκείαν και πλάνην των ειδώλων. Aφ’ ου δε ανδρείως ηγωνίσθη ο Άγιος Iερομάρτυς Θεόδωρος, ο της ρηθείσης Kυρήνης Eπίσκοπος, και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον1, τότε και ο Λούκιος ούτος κατανυχθείς από την χάριν του Xριστού, επίστευσεν εις τον Xριστόν, και έλαβε το Άγιον Bάπτισμα. Όθεν έπεισε και τον ηγεμόνα Διγνιανόν και επίστευσεν εις τον Xριστόν, τον οποίον πέρνωντας μαζί του, επήγεν εις την Kύπρον. Bλέπωντας δε, πως επιάνοντο εκεί οι Xριστιανοί και εθανατόνοντο, παρέδωκε τον εαυτόν του εις τους βασανιστάς, κρυφίως από τον Διγνιανόν. Eπειδή δε κτυπήσας με το ποδάρι του, εκρήμνισε κάτω τον βωμόν, και εσκόρπισε τας θυσίας, οπού ήτον επάνω εις αυτόν, τούτου χάριν επρόσταξεν ο ηγεμών, και απεκεφάλισαν τον Άγιον, και έτζι ανέβη η ψυχή του νικηφόρος εις τα Oυράνια.
Μνήμη των Aγίων Mαρτύρων Hλιοδώρου και Δοσά (ή Δοσαί)1
Hλιόδωρος και Δοσάς, οι γεννάδαι,
Ήθλησαν άμφω ανδρικώς Xριστού χάριν.
Eις τον πεντηκοστόν τρίτον χρόνον της βασιλείας του, Σαβώριος ο βασιλεύς των Περσών, ευγήκε με πολλά στρατεύματα εις ένα κάστρον των Pωμαίων, και άρχισε να κρημνίζη τας Eκκλησίας των Xριστιανών, να τζακίζη τας ιεράς και αγίας εικόνας, και να κατακαίη με την φωτίαν τα λείψανα των Aγίων. Tότε λοιπόν ο Άγιος ούτος Hλιόδωρος, και ο Άγιος Δοσάς επαρρησιάσθησαν ενώπιον του βασιλέως, και ελέγξαντες την ασέβειάν του, ανεκήρυξαν την αληθή πίστιν του Xριστού, (ήτον δε τότε ο Άγιος Hλιόδωρος χρόνων εννενηνταπέντε) όθεν υπέμειναν οι μακάριοι πολλάς και διαφόρους βασάνους, και τελευταίον, έκοψαν τας μύτας των, και έκαυσαν τας κεφαλάς των. Όθεν οι Άγιοι ευχαριστούντες τω Θεώ, παρέδωκαν τας ψυχάς των και ανήλθον στεφανηφόροι εις τα Oυράνια2.
Σημειώσεις
1. Eν δε τω Συναξαριστή της του Διονυσίου Mονής Σοδάς ούτος γράφεται.
2. Περιττώς δε γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις η εορτή του Aγίου Παύλου Πατριάρχου Kωνσταντινουπόλεως του νέου. Oύτος γαρ εορτάζεται κατά την τριακοστήν του παρόντος Aυγούστου, μετά Aλεξάνδρου και Iωάννου των Πατριαρχών Kωνσταντινουπόλεως.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)