Τὸν λόγο τοῦ Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἀγιορείτου Α΄, ἐκδ. Ἱερὸν Ἡσυχαστήριον “Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος” Σουρωτὴ Θεσσαλονίκης 1998», ἀνάγνωσε ὁ Ἀναγνώστης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου κ. Κυπριανὸς Τζιάπρας κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Ἀγρυπνίας πρὸς τιμὴ τοῦ Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου ποὺ τελέσθηκε στὸ Ἀρχοντικὸ τοῦ ὑπὸ ἀνέγερση ἱεροῦ προσκηνυματικοῦ ναοῦ Ὁσίου Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ τοῦ “Μὲ Συγχωρεῖτε” τοῦ θαυματουργοῦ, παρὰ τὸν κυκλικὸ κόμβο τῆς κοινότητος Ἀκακίου τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου , προεξάρχοντος τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου (11/12.07.2025).
Ψάλλει ὁ ἄρχων πρωτοψάλτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου κ. Μάριος Ἀντωνίου (ἠχητικὰ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴν Ἀγρυπνία).
«Τα χρόνια ποὺ περνοῦμε εἶναι πολύ δύσκολα καὶ πολύ ἐπικίνδυνα, ἀλλὰ τελικά θὰ νικήση ὁ Χριστός»
Ὁ περισσότερος κόσμος τῆς ἐποχῆς μᾶς εἶναι μορφωμένος κοσμικά καὶ τρέχει μὲ τὴν κοσμική μεγάλη ταχύτητα. Ἐπειδή ὅμως τοῦ λείπει ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ –«ἀρχή σοφίας φόβος Κυρίου», λείπει τὸ φρένο, καὶ μὲ ταχύτητα, χωρίς φρένο, καταλήγει σὲ γκρεμό. Οἱ ἄνθρωποι εἶναι πολύ προβληματισμένοι καὶ οἱ περισσότεροι πολύ ζαλισμένοι. Ἔχουν χάσει τὸν προσανατολισμό τους. Σιγά‐σιγὰ κατευθύνονται πρὸς τὸ νὰ μήν μποροῦν νὰ ἐλέγχουν τὸν ἑαυτό τους. Ἄν αὐτοί ποὺ ἔρχονται στὸ Ἅγιον Ὅρος εἶναι τόσο πολύ συγχυσμένοι, τόσο μπερδεμένοι, μὲ τόσο ἄγχος, σκεφθῆτε οἱ ἄλλοι ποὺ εἶναι μακριά ἀπὸ τὸν Θεό, ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, πώς θὰ εἶναι!
Καὶ βλέπεις σὲ ὅλα τὰ κράτη φουρτούνα, ζάλη μεγάλη! Ὁ καημένος ὁ κόσμος – ὁ Θεὸς νὰ βάλει τὸ χέρι Του! – βράζει σάν τὴν χύτρα ταχύτητος. Καὶ οἱ μεγάλοι πώς τὰ φέρνουν! Μαγειρεύουν‐μαγειρεύουν, τὰ ρίχνουν ὅλα στὴν χύτρα ταχύτητος καὶ σφυρίζει τώρα ἡ χύτρα! Θὰ πεταχθῆ σὲ λίγο ἡ βαλβίδα! Εἶπα σὲ κάποιον ποῦ εἶχε μία μεγάλη θέση: «Γιατί μερικά πράγματα δὲν τὰ προσέχετε; Τί θὰ γίνει;». «Πάτερ μου, μοῦ λέει, λίγο χιόνι ἦταν πρῶτα τὸ κακό, τώρα ἔχει γίνει ὁλόκληρη χιονοστιβάδα.
Μόνο ἕνα θαῦμα μπορεῖ νὰ βοηθήση». Ἀλλά καὶ μὲ τὸν τρόπο ποὺ πηγαίνουν μερικοί νὰ βοηθήσουν τὴν κατάσταση, κάνουν μεγαλύτερη τὴν χιονοστιβάδα τοῦ κακοῦ. Ἀντί νὰ λάβουν ὁρισμένα μέτρα γιὰ τὴν παιδεία κ.λπ., κάνουν χειρότερα. Δὲν κοιτάζουν πώς νὰ διαλύσουν αὐτήν τὴν χιονοστιβάδα, ἀλλὰ τὴν κάνουν μεγαλύτερη. Βλέπεις, τὸ χιονάκι εἶναι λίγο στὴν ἀρχή. Ἄ ν κυλήση στὸν κατήφορο, γίνεται ἕνας σβῶλος. Ὁ σβῶλος, καθώς μαζεύει καὶ ἄλλο χιόνι, ξύλα, πέτρες κ.λπ., γίνεται σιγά‐σιγὰ μεγαλύτερος‐μεγαλύτερος, καὶ τελικά γίνεται ὁλόκληρη χιονοστιβάδα. Ἔτσι καὶ τὸ κακό λίγο‐λίγο ἔχει γίνει πιά χιονοστιβάδα καὶ κυλάει, τώρα θέλει βόμβα γιὰ νὰ σπάση.
Ἄσπρισαν τὰ γένια μου πρόωρα; Ἐγώ πονάω δυὸ φορές, μία, ὅταν προβλέπω μία κατάσταση καὶ φωνάζω, γιὰ νὰ προλάβουμε ἕνα κακό ποὺ πρόκειται νὰ γίνη, καὶ μία, ὅταν δὲν δίνουν σημασία – ἴσως ὄχι ἀπὸ περιφρόνηση –, καὶ συμβαίνη μετά τὸ κακό καὶ μοῦ ζητοῦν τότε τὴν συμπαράστασή μου. Τώρα καταλαβαίνω τί τραβοῦσαν οἱ Προφῆτες. Μεγαλύτεροι Μάρτυρες ἦταν οἱ Προφῆτες!
Πιὸ μεγάλοι Μάρτυρες ἀπὸ ὅλους τους Μάρτυρες, παρʹ ὅλου ποὺ δὲν πέθαναν ὅλοι μὲ μαρτυρικό θάνατο. Γιατί οἱ Μάρτυρες γιὰ λίγο ὑπέφεραν, ἐνῶ οἱ Προφῆτες ἔβλεπαν μία κατάσταση καὶ ὑπέφεραν συνέχεια. Φώναζαν‐φώναζαν, καὶ οἱ ἄλλοι τὸν χαβά τους. Καὶ ὅταν ἔφθανε ἡ ὥρα καὶ ἐρχόταν ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ ἐξ αἰτίας τους, βασανίζονταν καὶ ἐκεῖνοι μαζί τους. Τουλάχιστον ὅμως τότε τόσο ἔφθανε τὸ μυαλό τῶν ἀνθρώπων. Ἄφηναν τὸν Θεό καὶ προσκυνοῦσαν τὰ εἴδωλα. Σήμερα ποὺ καταλαβαίνουν, εἶναι ἡ μεγαλύτερη εἰδωλολατρία.
Δὲν ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅτι ὁ διάβολος βάλθηκε νὰ καταστρέψη τὰ πλάσματα τοῦ Θεοῦ. Ἔχει κάνει παγοινιά, νὰ καταστρέψη τὸν κόσμο. Λύσσαξε, γιατί ἄρχισε νὰ μπαίνη στὸν κόσμο ἡ καλή ἀνησυχία. Εἶναι πολύ ἀγριεμένος, γιατί γνωρίζει ὅτι εἶναι λίγη ἡ δράση του. Τώρα κάνει ὅπως ἕνας ἐγκληματίας πού, ὅταν τὸν κυκλώνουν, λέει: «Δὲν ἔχω σωτηρία! Θὰ μὲ πιάσουν!». καὶ τὰ κάνει ὅλα γυαλιά‐ καρφιά. Ἤ ὅπως οἱ στρατιῶτες, ποὺ ἐν καιρῶ πολέμου, ὅταν τελειώσουν τὰ πυρομαχικά, βγάζουν τὴν λόγχη ἤ τὸ σπαθί καὶ ρίχνονται καὶ ὅ,τι γίνει. Σοῦ λέει: «Ἔτσι κι ἀλλιῶς χαμένοι εἴμαστε, ἄς σκοτώσουμε ὅσο πιὸ πολλούς μποροῦμε». Ὁ κόσμος καίγεται! Τὸ καταλαβαίνετε; Ἔπεσε πολύς πειρασμός. Τέτοια πυρκαγιά ἔχει βάλει ὁ διάβολος, ποὺ οὔτε ὅλοι οἱ πυροσβέστες ἄν μαζευθοῦν, δὲν μποροῦν νὰ κάνουν τίποτε, ἀναγκάζονται οἱ ἄνθρωποι νὰ στραφοῦν στὸν Θεό καὶ νὰ Τὸν παρακαλέσουν νὰ ρίξη μία βροχή γερή, γιὰ νὰ σβήση. Ἔτσι καὶ γιὰ τὴν πνευματική πυρκαγιά ποὺ ἄναψε ὁ διάβολος, μόνον προσευχή χρειάζεται, γιὰ νὰ βοηθήση ὁ Θεός.
Ὅλος ὁ κόσμος πάει νὰ γίνη μία περίπτωση. Γενικό ξεχαρβάλωμα! Δὲν εἶναι νὰ πῆς: «Σʹ ἕνα σπίτι χάλασε λίγο τὸ παράθυρο ἤ κάτι ἄλλο, ἄς τὸ διορθώσω». Ὅλο τὸ σπίτι εἶναι ξεχαρβαλωμένο. Ἔχει γίνει χαλασμένο χωριό. Δὲν ἐλέγχεται πιά ἡ κατάσταση. Μόνον ἀπὸ πάνω, ὅ,τι κάνει ὁ Θεός. Τώρα εἶναι νὰ δουλεύη ὁ Θεὸς μὲ τὸ κατσαβίδι, μὲ χάδια, μὲ σκαμπίλια, νὰ τὸ διορθώση. Μία πληγή ἔχει ὁ κόσμος ποὺ κιτρίνισε καὶ θέλει σπάσιμο, ἀλλὰ ἀκόμη δὲν ὡρίμασε καλά. Πάει νὰ ὡριμάση τὸ κακό, ὅπως τότε στὴν Ἱεριχὼ ποὺ ἦταν γιὰ ἀπολύμανση.
Ἀτέλειωτα εἶναι τὰ βάσανα τοῦ κόσμου. Μία γενική ἀποσύνθεση, οἰκογένειες, μικροί‐μεγάλοι. Κάθε μέρα ἡ καρδιά μου γίνεται κιμάς. Τὰ περισσότερα σπίτια εἶναι γεμάτα ἀπὸ στενοχώριες, ἀπὸ ἀγωνία, ἀπὸ ἄγχος. Μόνο στὰ σπίτια ποὺ ζοῦν κατὰ Θεόν εἶναι καλά οἱ ἄνθρωποι. Στὰ ἄλλα, διαζύγια, ἄλλοι χρεωκοπημένοι, ἄλλοι ἄρρωστοι, ἄλλοι τρακαρισμένοι, ἄλλοι μὲ ψυχοφάρμακα, μὲ ναρκωτικά!… Λίγο‐πολύ ὅλοι, οἱ καημένοι, ἔχουν ἕναν πόνο. Ἰδίως τώρα, δουλειές δὲν ἔχουν, χρέη ἀπὸ ʹδω, βάσανα ἀπὸ ʹκει, τούς τραβοῦν οἱ Τράπεζες, τούς βγάζουν ἀπὸ τὰ σπίτια, ἕνα σωρό!
Καὶ δὲν εἶναι μία καὶ δύο μέρες! Καὶ ἄν ἕνα‐δύο παιδιά σὲ μία τέτοια οἰκογένεια εἶναι γερά, ἀρρωσταίνουν ἀπὸ αὐτήν τὴν κατάσταση. Πολλές οἰκογένειες ἀπὸ αὐτές μία μέρα νὰ εἶχαν τὸ ἀμέριμνο, τὴν ξενοιασιά τῶν μοναχῶν, θὰ εἶχαν τὸ καλύτερο Πάσχα.
Ὅταν κανεὶς πονάη καὶ ἐνδιαφέρεται γιὰ τούς ἄλλους καὶ ὄχι γιὰ τὸν ἑαυτό του, τότε ὅλο τὸν κόσμο τὸν βλέπει σάν σὲ ἀκτινογραφία μὲ τὶς ἀκτίνες τὶς πνευματικές… Πολλές φορές, ἐκεῖ ποὺ λέω τὴν εὐχή, βλέπω μικρούτσικα παιδάκια, τὰ καημένα, νὰ περνοῦν μπροστὰ μου θλιμμένα καὶ νὰ παρακαλοῦν τὸν Θεό. Τὰ βάζουν οἱ μανάδες τους νὰ κάνουν προσευχή, γιατί ἔχουν προβλήματα, δυσκολίες στὴν οἰκογένεια καὶ ζητοῦν βοήθεια ἀπὸ τὸν Θεό. Γυρίζουν τὸ κουμπί στὴν ἴδια συχνότητα, καὶ ἔτσι ἐπικοινωνοῦμε!
Σήμερα ὁ κόσμος γέμισε ἀσφάλειες‐ἀνασφάλειες, ἀλλά, γιὰ νὰ εἶναι ἀπομακρυσμένος ἀπὸ τὸν Χριστό, νιώθει τὴν μεγαλύτερη ἀνασφάλεια. Σὲ καμμιά ἐποχή δὲν ὑπῆρχε ἡ ἀνασφάλεια ποὺ ἔχουν οἱ σημερινοί ἄνθρωποι. Καὶ ἐπειδή δὲν τούς βοηθοῦν οἱ ἀνθρώπινες ἀσφάλειες, τρέχουν τώρα νὰ μποῦν στὸ καράβι τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ νὰ νιώσουν πνευματική ἀσφάλεια, γιατί βλέπουν ὅτι τὸ κοσμικό καράβι βούλιαξε. Ἄν ὅμως δοῦν ὅτι καὶ στὸ καράβι τῆς Ἐκκλησίας μπαίνει λίγο νερό, ὅτι καὶ ἐκεῖ ἔχουν πιασθῆ ἀπὸ τὸ κοσμικό πνεῦμα καὶ δὲν ὑπάρχει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τότε θὰ ἀπογοητευθοῦν οἱ ἄνθρωποι, γιατί δὲν θὰ ἔχουν μετά ἀπὸ ποὺ νὰ πιασθοῦν.
Ὁ κόσμος ὑποφέρει, χάνεται καὶ δυστυχῶς εἶναι ἀναγκασμένοι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ ζοῦν μέσα σʹ αὐτήν τὴν κόλαση τοῦ κόσμου. Νιώθουν οἱ περισσότεροι μία μεγάλη ἐγκατάλειψη, μία ἀδιαφορία – ἰδίως τώρα – ἀπὸ παντοῦ. Δὲν ἔχουν ἀπὸ ποὺ νὰ κρατηθοῦν. Εἶναι αὐτὸ ποὺ λένε: «Ὁ πνιγμένος ἀπʹ τὰ μαλλιά τοῦ πιάνεται».
Αὐτὸ δείχνει ὅτι ὁ πνιγμένος ζητάει ἀπὸ κάπου νὰ πιασθῆ, νὰ σωθῆ. Βλέπεις, τὸ καράβι βουλιάζει καὶ ὁ ἄλλος πάει νὰ πιασθῆ ἀπὸ τὸ κατάρτι. Μά, ἀφοῦ τὸ καράβι κινδυνεύει νὰ βουλιάξη, δὲν σκέφτεται ὅτι καὶ τὸ κατάρτι θὰ βουλιάξη. Πιάνεται ἀπὸ τὸ κατάρτι καὶ βουλιάζει πιὸ γρήγορα! Θέλω νὰ πῶ ὅτι οἱ ἄνθρωποι ζητοῦν κάπου νὰ ἀκουμπήσουν, ἀπὸ κάπου νὰ πιασθοῦν. Καὶ ἄν δὲν ἔχουν πίστη νὰ ἀκουμπήσουν σʹ αὐτήν, ἄν δὲν ἐμπιστευθοῦν στὸν Θεό, ὥστε νὰ ἐγκαταλείψουν τελείως τὸν ἑαυτό τούς σʹ Αὐτόν, θὰ βασανίζωνται. Μεγάλη ὑπόθεση ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό!
Τὰ χρόνια ποὺ περνοῦμε εἶναι πολύ δύσκολα καὶ πολύ ἐπικίνδυνα, ἀλλὰ τελικά θὰ νικήσει ὁ Χριστός. Θὰ δῆτε πώς θὰ ἐκτιμήσουν τὴν Ἐκκλησία. Ἀρκεῖ ἐμεῖς νὰ εἴμαστε σωστοί. Θὰ καταλάβουν ὅτι ἀλλιῶς δὲν γίνεται χωριό. Καὶ οἱ πολιτικοί ἔχουν πλέον καταλάβει ὅτι, ἄν κάποιοι μποροῦν νὰ βοηθήσουν τώρα σʹ αὐτὸ τὸ τρελλοκομεῖο ποὺ ἔχει γίνει ὁ κόσμος, αὐτοί εἶναι οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας. Μή σᾶς φαίνεται παράξενο! Οἱ πολιτικοί μας σήκωσαν τὰ χέρια. Ἦρθαν στὸ Καλύβι μερικοί καὶ μοῦ εἶπαν: «Οἱ καλόγεροι πρέπει νὰ κάνουν ἱεραποστολή, ἀλλιῶς δὲν γίνεται».
Ἄν γνωρίζατε σὲ τί κατάσταση βρισκόμαστε καὶ τί μᾶς περιμένει!… Τί ἀναζήτηση ὑπάρχει
Χειμώνα καιρό ἦρθαν μία μέρα στὸ Καλύβι ὀγδόντα ἄτομα, ἀπὸ φοιτητές μέχρι σκηνοθέτες. Ἔκλαιγαν καὶ ρωτοῦσαν ἄν μποροῦν νὰ σπουδάσουν Θεολογία! Εἶναι ἐξωφρενική ἡ κατάσταση στὸν κόσμο! Ὅλοι ζητοῦν κάτι, χωρίς νὰ ξέρουν οἱ περισσότεροι τί ζητοῦν. Ἄλλοι μὲ μπουζούκια ψάχνουν τὴν ἀλήθεια! Ἄλλοι μὲ ἐξωφρενική μουσική ζητοῦν τὸν Χριστό!
Τόσοι ἄνθρωποι νὰ ἔρχωνται καὶ νὰ στέκωνται ὄρθιοι καὶ νὰ περιμένουν ὧρες! Μέσα στὰ σημεῖα τῶν καιρῶν εἶναι καὶ αὐτό, νὰ ζητάει ὁ κόσμος βοήθεια ἀπὸ ἐμένα τὸν ταλαίπωρο. Δὲν βλέπω κάτι τὸ καλό στὸν ἑαυτό μου καὶ ἀπορῶ τί βρίσκουν οἱ ἄνθρωποι καὶ τρέχουν σʹ ἐμένα.
Κολοκύθι μὲ φλούδα καρπουζιοῦ εἶμαι. στὶς μέρες μας τὸ κολοκύθι τὸ τρῶνε γιὰ καρπούζι, γιατί ἔχει φλούδα καρπουζιοῦ. Ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν ἄκρη τοῦ κόσμου καὶ δὲν εἶναι σίγουροι, θὰ μὲ βροῦν, δὲν θὰ μὲ βροῦν. Καὶ τὸν ἑαυτό μου τὸν σιχαίνομαι καὶ τὸν κόσμο τὸν πονάω. Ποῦ ἔχουμε φθάσει! Ποῦ κατήντησε ὁ κόσμος! Ὁ Προφήτης Ἠλίας ἀναφέρει ὅτι θὰʹ ρθεῖ καιρός ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ βροῦν ἕναν ποὺ θὰ ἔχη ἱμάτιο καὶ θὰ τοῦ ποῦν: «Ἔλα νὰ σὲ κάνουμε βασιλιᾶ!». Ὁ Θεὸς νὰ μᾶς λυπηθῆ!
Ὅταν διαβάζω τὸν 28ο Ψαλμό ποὺ εἶναι «Γιʹ αὐτούς ποὺ κινδυνεύουν στὴν θάλασσα», λέω: «Θεέ μου, καὶ ἡ στεριά, ὁ κόσμος ὅλος, ἔγινε χειρότερη θάλασσα, γιατί πνίγει τὸν κόσμο πνευματικά». Καὶ ὅταν ἔρχεται κόσμος ἀπογοητευμένος, τούς διαβάζω τὸν 93ο καὶ τὸν 36ο Ψαλμό. «Θεὸς ἐκδικήσεων Κύριος, Θεὸς ἐκδικήσεων ἐπαρρησιάσατο. Ὑψώθητι ὁ κρίνων τὴν γῆν, ἀπόδος ἀνταπόδοσιν τοῖς ὑπερηφάνοις…
Τὸν λαόν σου, Κύριε, ἐταπείνωσαν καὶ τὴν κληρονομίαν σου ἐκάκωσαν… Καὶ ἐγένετο μοί Κύριος εἰς καταφυγήν καὶ ὁ Θεὸς μου εἰς βοηθόν ἐλπίδος μου…». Δίνουν μεγάλη παρηγοριά! Μὲ μία ματιά στὸν Οὐρανό θὰ ἄλλαζαν τὰ πράγματα. Ἀλλά βλέπεις, δὲν σκέφτονται τὸν Θεό σήμερα οἱ ἄνθρωποι. Γιʹ αὐτὸ δὲν βρίσκεις ἀνταπόκριση, δὲν μπορεῖς νὰ συνεννοηθῆς.
Συνέχεια παρακαλῶ τὸν Θεό νὰ παρουσιάση σωστούς ἀνθρώπους, Χριστιανούς, γιὰ νὰ βοηθοῦν τὸν κόσμο, καὶ τούς σωστούς νὰ τούς κρατήση χρόνια.
Νὰ κάνουμε προσευχή νὰ φωτίση ὁ Θεὸς νὰ βγοῦν ἄλλοι, νέοι ἄνθρωποι, ἁγνοί, νὰ βγοῦν Μακκαβαῖοι, γιατί οἱ τωρινοί καταστρέφουν τὸν κόσμο. Οἱ νεώτεροι μπορεῖ νὰ ἔχουν ἀπειρία, ἀλλὰ δὲν ἔχουν ψευτιά, πονηριά. Νὰ παρακαλοῦμε νὰ φωτίζη ὁ Θεὸς ἀνθρώπους ὄχι μόνο στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ αὐτούς ποὺ κυβερνοῦν, νὰ ἔχουν φόβο Θεοῦ, γιὰ νὰ μπορέσουν κάτι νὰ ποῦν. Λίγο, μία φωτισμένη κουβέντα ἄν ποῦν, τάκ, ἀλλάζουν μία κατάσταση. Ἄν ποῦν μία ἀνοησία, μπορεῖ ὁλόκληρο κράτος νὰ τὸ τσαλακώσουν. Μία ἄσχημη ἀπόφαση εἶναι καταστροφή. Δὲν εἶναι μόνον ἡ ὑλική δυστυχία, ποὺ πεινοῦν, ποὺ δυστυχοῦν οἱ ἄνθρωποι, ἡ πνευματική δυστυχία εἶναι πιὸ μεγάλη. Ἡ προσευχή πολύ θὰ βοηθήση νὰ τούς φωτίση λιγάκι ὁ Χριστός. Παίρνει τὸ κατσαβιδάκι ὁ Χριστός, λίγο ἕνα στρίψιμο, μία βόλτα πίσω… ἐντάξει, ὅλα τακτοποιοῦνται. Σιγά‐σιγά, ὅταν ὁ Θεὸς φωτίζη μερικούς ἀνθρώπους, τότε τὸ κακό ἐξευτελίζεται μόνο του. Γιατί τὸ κακό μόνο τοῦ καταστρέφεται, δὲν τὸ καταστρέφει ὁ Θεός. Τελικά τὰ πράγματα θὰ ἔρθουν στὴν θέση τους. Βλέπω ὅτι πολλοί ποὺ ἔχουν μία θέση καταλαβαίνουν, πονοῦν καὶ ἀγωνίζονται, καὶ ἰδιαίτερα τὸ χαίρομαι!
Στὴν ἐποχή μᾶς λείπουν τὰ παραδείγματα. Παλιά εἴχαμε μεγάλα ἀναστήματα. Μιλῶ γενικά γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸν Μοναχισμό. Τώρα πλήθυναν τὰ λόγια καὶ τὰ βιβλία καὶ λιγόστεψαν τὰ βιώματα. Θαυμάζουμε μόνον τούς Ἁγίους Ἀθλητές τῆς Ἐκκλησίας μας, χωρίς νὰ καταλαβαίνουμε τὸ πόσο κοπίασαν, γιατί δὲν κοπιάσαμε, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ καταλάβουμε τὸν κόπο τους, γιὰ νὰ τούς ἀγαπήσουμε καὶ νὰ ἀγωνισθοῦμε ἀπὸ φιλότιμο νὰ τούς μιμηθοῦμε. Ὁ Καλός Θεὸς βέβαια θὰ λάβη ὑπʹ ὄψιν Τοῦ τὴν ἐποχή καὶ τὶς συνθῆκες στὶς ὁποῖες ζοῦμε καὶ ἀνάλογα θὰ ζητήση. Ἄν λίγο ἀγωνισθοῦμε, θὰ στεφανωθοῦμε περισσότερα ἀπὸ τούς παλαιούς.
Παλιά ποὺ ὑπῆρχε τὸ ἀγωνιστικό πνεῦμα καὶ ὁ καθένας προσπαθοῦσε νὰ μιμηθῆ τὸν ἄλλο, δὲν μποροῦσε νὰ σταθῆ οὔτε τὸ κακό οὔτε ἡ ἀμέλεια. Ἦταν καὶ τὸ καλό πολύ καὶ ἀγωνιστικό πνεῦμα ὑπῆρχε, γιʹ αὐτὸ ἕνας ἀμελής δὲν μποροῦσε νὰ σταθῆ. Τὸν ἔπαιρναν σβάρνα οἱ ἄλλοι. Θυμᾶμαι, μία φορά στὴν Θεσσαλονίκη περιμέναμε τὰ φανάρια, γιὰ νὰ περάσουμε ἀπὸ τὸ ἕνα πεζοδρόμιο στὸ ἄλλο. Σὲ μία στιγμή αἰσθάνθηκα ἕνα κύμα νὰ μὲ σπρώχνη πρὸς τὰ ἐμπρός, γιατί ὅλοι πήγαιναν πρὸς τὰ ἐκεῖ. Μόλις ποὺ σήκωνα τὸ πόδι καὶ προχωροῦσα. Θέλω νὰ πῶ δηλαδή ὅτι, ὅταν ὅλοι πᾶνε πρὸς ἕνα μέρος, ἕνας, καὶ νὰ μή θέλη νὰ πάη, δυσκολεύεται νὰ μήν πάη, γιατί τὸν πάνε οἱ ἄλλοι. Σήμερα, ἄν κάποιος θέλη νὰ ζήση τίμια καὶ πνευματικά, δὲν χωράει στὸν κόσμο, δυσκολεύεται.
Καὶ ἄν δὲν προσέξη, θὰ τὸν πάρη ὁ κατήφορος, τὸ κοσμικό κανάλι. Παλιότερα, ἦταν πολύ τὸ καλό, πολλή ἡ ἀρετή, πολύ τὸ καλό παράδειγμα, καὶ τὸ κακό πνιγόταν στὸ πολύ καλό καὶ ἡ λίγη ἀταξία ποὺ ὑπῆρχε στὸν κόσμο ἤ στὰ Μοναστήρια δὲν φαινόταν καὶ οὔτε ἔβλαπτε. Τώρα τί γίνεται; Τὸ κακό παράδειγμα εἶναι πολύ, καὶ τὸ λίγο καλό ποὺ ὑπάρχει, περιφρονεῖται. Γίνεται δηλαδή τὸ ἀντίθετο, πνίγεται τὸ λίγο καλό στὸ πολύ κακό, καὶ ἔτσι κυβερνάει τὸ κακό.
Ὅταν ἕνας ἄνθρωπος ἤ ἕνα σύνολο ἀνθρώπων ἔχη ἀγωνιστικό πνεῦμα, αὐτὸ πολύ βοηθάει. Γιατί, ὅταν ἕνας προχωράη πνευματικά, δὲν ὠφελεῖ μόνον τὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ βοηθάει καὶ τὸν ἄλλον ποὺ τὸν βλέπει. Καὶ ἕνας ποὺ εἶναι χαλαρός, πάλι τὸ ἴδιο, ἐπιδρᾶ καὶ στούς ἄλλους. Ὅταν ὁ ἕνας χαλαρώνη, ὁ ἄλλος χαλαρώνη, τελικά, χωρίς νὰ τὸ καταλαβαίνουν, δὲν μένει τίποτε. Γιʹ αὐτὸ τὸ ἀγωνιστικό πνεῦμα πολύ θὰ βοηθήση μέσα σʹ αὐτήν τὴν χαλάρωση ποὺ ὑπάρχει. Αὐτὸ θὰ πρέπη νὰ τὸ προσέξουμε πολύ, γιατί ἔφθασαν δυστυχῶς σὲ τέτοιο σημεῖο οἱ σημερινοί ἄνθρωποι, ποὺ κάνουν καὶ νόμους ἀκόμη χαλαρούς καὶ τούς ἐπιβάλλουν καὶ στούς ἀγωνιζομένους νὰ τούς ἐφαρμόσουν. Γιʹ αὐτὸ οἱ ἀγωνιζόμενοι ὄχι μόνο δὲν πρέπει νὰ ἐπηρεάζωνται ἀπὸ τὸ κοσμικό πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ νὰ μή συγκρίνουν τὸν ἑαυτό τους μὲ τούς κοσμικούς καὶ νομίζουν ὅτι εἶναι ἅγιοι καὶ μετά χαλαρώνουν καὶ γίνονται χειρότεροι καὶ ἀπὸ τούς πιὸ κοσμικούς. Στὴν πνευματική ζωή δὲν θὰ βάλη κανεὶς γιὰ πρότυπό τους κοσμικούς ἀλλὰ τούς Ἁγίους. Καλά εἶναι νὰ παίρνη κάθε ἀρετή καὶ νὰ
βρίσκη τὸν Ἅγιο ποὺ τὴν εἶχε, νὰ μελετᾶ τὸν βίο του, καὶ τότε θὰ βλέπη ὅτι δὲν ἔχει κάνει τίποτε καὶ νὰ προχωρῆ μὲ ταπείνωση. Στὸ στὰδιο αὐτοί ποὺ τρέχουν, δὲν κοιτάζουν πίσω νὰ δοῦν ποὺ βρίσκονται οἱ τελευταῖοι, γιατί, ἄν τὸ κάνουν, θὰ μείνουν αὐτοί τελευταῖοι. Ὅταν προσπαθῶ νὰ μιμηθῶ τούς προχωρημένους, ἡ συνείδηση λεπτύνεται. Ὅταν ὅμως βλέπω τούς πίσω, δικαιολογῶ τὸν ἑαυτό μου καὶ λέω ὅτι δὲν εἶναι σπουδαία τὰ σφάλματά μου ἐν συγκρίσει μὲ τὰ δικά τους. Ἐπαναπαύομαι στὸν λογισμό μου ὅτι ὑπάρχει καὶ ὁ κατώτερός μου. Ἔτσι πνίγω τὴν συνείδησή μου ἤ καλύτερα, καταλήγω νὰ ἔχω μία καρδιά σοβαντισμένη, ἀναίσθητη.
Οἱ ἄνθρωποι δὲν μιμοῦνται τὸ καλό οὔτε ἔχουν καλούς λογισμούς. Πολλές φορές φέρνω τὸ ἑξῆς παράδειγμα στούς λαϊκούς: «Ἄς ποῦμε ὅτι ἔχω ἕνα αὐτοκίνητο καὶ λέω μὲ τὸν λογισμό μου: Τί νὰ τὸ κάνω; Ἐγώ μπορῶ νὰ ἐξυπηρετηθῶ καὶ μὲ κάποιον γνωστό μου καὶ μὲ κανένα ταξί στὴν ἀνάγκη. Ἄς τὸ δώσω σʹ ἐκεῖνον τὸν οἰκογενειάρχη ποὺ ἔχει πολλά παιδιά, νὰ τὰ βγάζη λίγο ἔξω, νὰ τὰ πάη σὲ κανένα Μοναστήρι, νὰ ξεσκᾶνε καὶ νὰ βοηθιοῦνται τὰ καημένα; Ἄν τὸ δώσω, κανένας δὲν θὰ μὲ μιμηθῆ σʹ αὐτό. Ἄν ὅμως ἔχω ἕνα αὐτοκίνητο ἴδια μάρκα μὲ τὸ δικό σας καὶ ὕστερα ἀλλάξω καὶ πάρω ἄλλη καλύτερη μάρκα, νὰ δῆτε, δὲν θὰ κοιμηθῆτε ὅλη νύχτα, γιὰ νὰ βρῆτε ἕναν τρόπο νὰ ἀλλάξετε αὐτοκίνητο καὶ νὰ πάρετε καλύτερο, ἴδιο μὲ τὸ δικό μου, καὶ ἄς εἶναι καλά καὶ τὰ δικά σας αὐτοκίνητα. Σʹ αὐτή τὴν περίπτωση θὰ πῆτε: «Θὰ πουλήσω, θὰ δανεισθῶ, γιὰ νὰ τὸ ἀλλάξω». Ἐνῶ στὴν προηγούμενη περίπτωση κανένας δὲν θὰ μὲ μιμηθῆ, νὰ πεῖ: «Τί νὰ τὸ κάνω καὶ ἐγώ τὸ αὐτοκίνητο; ἄς τὸ δώσω», ἀλλὰ μπορεῖ νὰ ποῦν ὅτι εἶμαι καὶ χαμένος».
Οἱ ἄνθρωποι εὔκολα ἐπηρεάζονται στὸ κακό. Ἐνῶ στὸ βάθος ἀναγνωρίζουν καὶ παραδέχονται τὸ καλό, ὅμως πιὸ εὔκολα ἐπηρεάζονται καὶ παρασύρονται ἀπὸ τὸ κακό, γιατί ἐκεῖ κανοναρχεῖ τὸ ταγκαλάκι. Τὸν γλυκό κατήφορο εὔκολα τὸν βρίσκει κανείς, γιατί ὁ πειρασμός δὲν ἔχει ἄλλο τυπικό, παρά νὰ σπρώχνη στὸν γλυκό κατήφορο τὰ πλάσματα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός ἔχει ἀρχοντιά. Σοῦ λέει: «Αὐτὸ εἶναι τὸ καλό», «εἰ τὶς θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…». Δὲν λέει: «Μὲ τὸ ζόρι ἔλα κοντά μου!». Ὁ διάβολος ἔχει γυφτιά. Ἀπὸ ʹδω‐ἀπὸ ʹκει τὸν τυλίγει τὸν ἄνθρωπο, γιὰ νὰ τὸν πάη ἐκεῖ ποὺ θέλει. Ὁ Θεὸς σέβεται τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, γιατί δὲν ἔκανε δούλους ἀλλὰ υἱούς. Καὶ παρʹ ὅλο ποὺ ἤξερε ὅτι θὰ ἐπακολουθήση ἡ πτώση, δὲν τούς ἔκανε δούλους. Προτίμησε νὰ ἔρθη, νὰ σαρκωθῆ, νὰ σταυρωθῆ καὶ νὰ κερδίση ἔτσι τὸν ἄνθρωπο. Μὲ τὴν ἐλευθερία ὅμως αὐτή ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς –παρʹ ὅλο ποὺ ὁ διάβολος μπορεῖ νὰ κάνη πολύ κακό – δίνεται μία εὐκαιρία γιὰ κοσκίνισμα. Φαίνεται τί κάνει κανεὶς μὲ τὴν καρδιά του, φαίνεται καθαρά τὸ πολύ φιλότιμο.
Στὴν κατάσταση ποὺ εἶναι σήμερα οἱ ἄνθρωποι, ὅ,τι τούς λέει ὁ λογισμός κάνουν. Ἄλλοι εἶναι μὲ χάπια, ἄλλοι παίρνουν ναρκωτικά… Κάθε τόσο τρεῖς‐τέσσερις ξεκινοῦν νὰ κάνουν μία καινούργια θρησκεία. Ἀνάλογα, λίγα γίνονται, ἐγκλήματα, δυστυχήματα κ.λπ. Βοηθάει ὁ Θεός. Ἦρθε ἕνας στὸ Καλύβι καὶ μοῦ λέει: «Ἔχεις καμμιά κιθάρα;». Πίνει χασίς, ἔχει ὄρεξη νὰ μιλάη – δὲν σὲ ρωτάει ἄν ἔχης ἐσύ ὄρεξη – θέλει καὶ μία κιθάρα!! Ἄλλοι βαρέθηκαν τὴν ζωή τους καὶ θέλουν νὰ αὐτοκτονήσουν ἤ νὰ κάνουν κανένα κακό, γιὰ νὰ γίνη σαματάς. Δὲν εἶναι ὅτι τούς περνάει αὐτὸ σάν βλάσφημος λογισμός καὶ τὸν διώχνουν. Βαρέθηκαν τὴν ζωή τους καὶ δὲν ξέρουν τί νὰ κάνουν. Μοῦ εἶπε ἕνας: «Θέλω νὰ μὲ γράψουν οἱ ἐφημερίδες ὅτι εἶμαι ἤρωας». Οἱ ἄλλοι χρησιμοποιοῦν μερικούς τέτοιους καὶ κάνουν τὴν δουλειά τους. Πάλι καλά, ἀνάλογα, λίγα γίνονται.
Τὸ καλό εἶναι ποὺ δὲν μᾶς ἐγκαταλείπει ὁ Θεός. Ὁ Καλός Θεὸς τὸν σημερινό κόσμο τὸν φυλάει μὲ τὰ δύο Του χέρια, παλιότερα μόνο μὲ τὸ ἕνα. Σήμερα, μέσα στούς τόσους κινδύνους ποὺ ζῆ ὁ ἄνθρωπος, ὁ Θεὸς τὸν φυλάει ὅπως ἡ μάνα τὸ μικρό τὸ παιδί, ὅταν ἀρχίζη νὰ περπατάη. Τώρα μᾶς βοηθοῦν πιὸ πολύ ὁ Χριστός, ἡ Παναγία, οἱ Ἅγιοι, ἀλλὰ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε. Ποῦ θὰ ἦταν ὁ κόσμος, ἄν δὲν βοηθοῦσαν!…
Τὸ μεγαλύτερο ποσοστό τῶν ἀνθρώπων παίρνει χάπια καὶ εἶναι σὲ μία κατάσταση…
Ἄλλος μεθυσμένος, ἄλλος ἀπογοητευμένος, ἄλλος ζαλισμένος. Ἄλλος ἀπὸ τούς πόνους ξενυχτισμένος. Ὅλοι αὐτοί βλέπεις νὰ δοηγοῦν αὐτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, νὰ κάνουν ἐπικίνδυνες δουλειές, νὰ χειρίζωνται ἐπικίνδυνα μηχανήματα. Εἶναι ὅλοι αὐτοί σὲ κατάσταση νὰ ὁδηγοῦν; Μποροῦσε νὰ εἶχε σακατευθῆ ὁ κόσμος. Πῶς μᾶς φυλάει ὁ Θεὸς καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε!
Παλιά, θυμᾶμαι, πήγαιναν οἱ γονεῖς μας στὰ χωράφια καὶ πολλές φορές μᾶς ἄφηναν στὴν γειτόνισσα νὰ μᾶς προσέχη μαζί μὲ τὰ παιδιά τὰ δικά της. Ἀλλά τότε ἦταν ἰσορροπημένα τὰ παιδιά. Μία ματιά ἔρειχνε ἡ γειτόνισσα καὶ ἔκανε τὶς δουλειές της καὶ ἐμεῖς παίζαμε ἥσυχα. Ἔτσι καὶ ὁ Χριστός, ἡ Παναγία, οἱ Ἅγιοι παλιά μὲ μία ματιά παρακολουθοῦσαν τὸν κόσμο. Σήμερα καὶ ὁ Χριστός καὶ ἡ Παναγία καὶ οἱ Ἅγιοι τὸν ἕναν πιάνουν ἀπὸ ʹδω, τὸν ἄλλον ἀπὸ ʹκει, γιατί οἱ ἄνθρωποι δὲν εἶναι ἰσορροπημένοι. Τώρα εἶναι μία κατάσταση… Θεὸς φυλάξοι! Σάν μία μητέρα νὰ ἔχη δύο‐τρία προβληματικά παιδιά, τὸ ἕνα λίγο χαζούλικο, τὸ ἄλλο λίγο ἀλλοίθωρο, τὸ ἄλλο λίγο ἀνάποδο, νὰ ἔχη καὶ κανά‐δύο της γειτόνισσας νὰ τὰ προσέχη, καὶ τὸ ἕνα νὰ ἀνεβαίνη ψηλά καὶ νὰ κινδυνεύη νὰ πέση κάτω, τὸ ἄλλο νὰ παίρνη τὸ μαχαίρι νὰ κόψη τὸν λαιμό του, τὸ ἄλλο νὰ πάη νὰ κάνη κακό στὸ ἄλλο, καὶ αὐτή συνέχεια νὰ βρίσκεται σὲ ἐγρήγορση, νὰ τὰ παρακολουθῆ, καὶ ἐκεῖνα νὰ μήν καταλαβαίνουν τὴν ἀγωνία της. Ἔτσι καὶ ὁ κόσμος δὲν καταλαβαίνει τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Μὲ τόσα ἐπικίνδυνα μέσα ποὺ ὑπάρχουν σήμερα θὰ εἶχε σακατευθῆ, ἄν δὲν βοηθοῦσε ὁ Θεός.
Ἀλλά ἔχουμε καὶ Πατέρα τὸν Θεό καὶ Μάνα τὴν Παναγία καὶ ἀδέλφια τούς Ἁγίους καὶ τούς Ἀγγέλους, ποὺ μᾶς προστατεύουν.
Πόσο μισεῖ ὁ διάβολος τὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ θέλει νὰ τὸ ἐξαφανίση! Καὶ ἐμεῖς ξεχνοῦμε μὲ ποιόν παλεύουμε. Νὰ ξέρατε πόσες φορές ὁ διάβολος τύλιξε τὴν γῆ μὲ τὴν οὐρά του, γιὰ νὰ τὴν καταστρέψη! Δὲν τὸν ἀφήνει ὅμως ὁ Θεός, τοῦ χαλάει τὰ σχέδια. Καὶ τὸ κακό ποὺ πάει νὰ κάνη τὸ ταγκαλάκι, ὁ Θεὸς τὸ ἀξιοποιεῖ καὶ βγάζει μεγάλο καλό. Ὁ διάβολος τώρα ὀργώνει, ὁ Χριστός ὅμως θὰ σπείρη τελικά.
Καὶ πάντα βλέπουμε ὅτι ὁ Καλός Θεὸς στὶς μεγάλες δοκιμασίες δὲν ἀφήνει νὰ περάσουν περισσότερες ἀπὸ τρεῖς γενιές, γιὰ νὰ ὑπάρχη προζύμι. Πρίν τὴν Βαβυλώνια αἰχμαλωσία οἱ Ἰσραηλίτες ἔρριξαν σὲ ἕνα ξεροπήγαδο τὴν φωτιά ἀπὸ τὴν τελευταία θυσία ποὺ ἔκαναν, ὥστε νὰ βροῦν μετά ἀπὸ τὴν ἴδια φωτιά καὶ νὰ ἀρχίσουν πάλι τὶς θυσίες. Καὶ πράγματι, μετά ἀπὸ ἑβδομήντα χρόνια, ὅταν ἐπέστρεψαν, βρῆκαν ἀπὸ ἐκείνη τὴν φωτιά καὶ ἄρχισαν τὶς θυσίες. Σὲ κάθε δύσκολη περίοδο δὲν παρασύρονται ὅλοι. Ὁ Θεὸς διατηρεῖ μία ζύμη γιὰ τὶς ἑπόμενες γενιές. Οἱ Κομμουνιστές δούλεψαν ἑβδομήντα πέντε χρόνια καὶ κράτησαν ἑβδομήντα πέντε χρόνια, πάλι τρεῖς γενιές. Οἱ Σιωνιστές πόσα χρόνια ἔχουν ποὺ δουλεύουν, ἀλλὰ οὔτε ἑπτά χρόνια δὲν θὰ κρατήσουν.
Ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει νὰ γίνη τώρα ἕνα τράνταγμα γερό. Ἔρχονται δύσκολα χρόνια. Θὰ ἔχουμε δοκιμασίες μεγάλες… Νὰ τὸ πάρουμε στὰ σοβαρά, νὰ ζήσουμε πνευματικά. Οἱ περιστὰσεις μᾶς ἀναγκάζουν καὶ θὰ μᾶς ἀναγκάσουν νὰ δουλέψουμε πνευματικά. Καλό ὅμως εἶναι νὰ τὸ κάνουμε χαρούμενα καὶ προαιρετικά καὶ ὄχι ἀπὸ θλίψεις, ἀναγκαστικά. Πολλοί Ἅγιοι θὰ παρακαλοῦσαν νὰ ζοῦσαν στὴν ἐποχή μας, γιὰ νὰ ἀγωνισθοῦν. Ἐγώ χαίρομαι ποὺ ἀπειλοῦν μερικοί νὰ μὲ ξεκάνουν, ἐπειδή μιλῶ καὶ τούς χαλῶ τὰ σχέδια. Ὅταν ἀργά τὸ βράδυ ἀκούω στὸ Καλύβι νὰ πηδοῦν μέσα ἀπὸ τὸν φράχτη, χτυπάει γλυκά ἡ καρδιά μου. Ἀλλά ὅταν φωνάζουν: «Ἦρθε τηλεγράφημα, νὰ κάνης προσευχή γιὰ τὸν τάδε ἄρρωστο», λέω: «Αὐτὸ ἦταν; Πάει καὶ αὐτή ἡ εὐκαιρία!…» Ὄχι ὅτι βαρέθηκα τὴν ζωή μου, ἀλλὰ τὸ χαίρομαι. Νὰ χαιρώμαστε ποὺ μᾶς δίνεται αὐτή ἡ εὐκαιρία σήμερα. Εἶναι πολύ μεγάλος μισθός.
Παλιά, ὅταν γινόταν ἕνας πόλεμος, ἦταν ἐν ἀμύνη κανεὶς καὶ πήγαινε νὰ ἀγωνισθῆ, νὰ πολεμήση, γιὰ νὰ ὑπερασπιστή τὴν Πατρίδα του, τὸ ἔθνος του. Τώρα δὲν πᾶμε νὰ ὑπερασπίσουμε τὴν Πατρίδα μας ἤ νὰ ἀγωνισθοῦμε, γιὰ νὰ μή μᾶς κάψουν οἱ βάρβαροι τὰ σπίτια μας ἤ νὰ μή μᾶς πάρουν τὴν ἀδελφή μας καὶ μᾶς ἀτιμάσουν, οὔτε πᾶμε γιὰ ἕνα ἔθνος ἤ γιὰ μία ἰδεολογία. Τώρα πᾶμε ἤ γιὰ τὸν Χριστό ἤ γιὰ τὸν διάβολο. Εἶναι καθαρό μέτωπο. Στὴν Κατοχή γινόσουν ἥρωας, γιατί δὲν χαιρετοῦσες ἕναν Γερμανό. Τώρα γίνεσαι ἥρωας, γιατί δὲν χαιρετᾶς τὸν διάβολο.
Πάντως θὰ δοῦμε φοβερά γεγονότα. Θὰ δοθοῦν πνευματικές μάχες. Οἱ Ἅγιοι θὰ ἁγιασθοῦν περισσότερο καὶ οἱ ρυπαροί θὰ γίνουν ρυπαρώτεροι. Νιώθω μέσα μου μία παρηγοριά. Μία μπόρα εἶναι καὶ ὁ ἀγώνας ἔχει ἀξία, γιατί τώρα δὲν ἔχουμε ἐχθρό τὸν Ἀλή Πασά ἤ τὸν Χίτλερ ἤ τὸν Μουσουλίνι, ἀλλὰ τὸν διάβολο. Γιʹ αὐτὸ θὰ ἔχουμε καὶ οὐράνιο μισθό.
Ὁ Θεὸς ἄς ἀξιοποιήση τὸ κακό σὲ καλό σάν Καλός Θεός. Ἀμήν.
Ἀπό τὸ βιβλίο Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»
