Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Κυριακῆς

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Δευτέρας

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Τρίτης

 

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Κυριακῆς

Ὡς ἐνώπιον, Κύριε,
τοῦ φοβεροῦ Σου βήματος
ἑστὼς ὁ κατάκριτος,
καὶ τὸν ἔλεγχον βλέπων τῶν ἔργων μου
καὶ τὴν δοθεῖσάν μοι ψῆφον δικαίαν Σου
ἀπορρίπτουσάν με τοῦ ἁγίου προσώπου Σου
εἰς κολάσεις ἀφορήτους τὸν ἄθλιον·

καὶ ὡς τότε Σοι μέλλων προσφθέγγεσθαι,
νῦν κραυγάζω σὺν τρόμῳ καὶ δάκρυσι·
δίκαιος εἶ, Κριτὰ δικαιότατε,
καὶ δικαία ὑπάρχει ἡ κρίσις Σου·
ἐξ αὐτῆς γὰρ ἐγὼ οὐκ ἠδίκημαι.

Ἀγαθοὶ ἁγιώτατοι Ἄγγελοι,
ἐπ’ ἐμοὶ νῦν σταλάξατε δάκρυα,
ἐγὼ γὰρ ἐμαυτὸν οὐκ ἠλέησα,
τοῦ Θεοῦ παραβλέψας τὸν ἔλεον.

Λοιπὸν ὄντως δικαίως εὐθύνομαι.
Ὅτε παρετίθει μοι τὸ ἔλεος ὁ Κύριος,
μὴ φρονῶν, οὐδαμῶς τούτου ἤκουον,
καὶ εὐλόγως με νῦν ἀποστρέφεται.

Τότε δὴ ἀποκρίνονται οἱ Ἄγγελοι·
οὐ καιρὸς μετανοίας νῦν πάρεστιν,
ἀλλ’ ἀνταποδόσεως πέφυκεν.

Ἡ παράκλησις ἄρτι ἠσθένησε,
μετανοίας ἀργοῦσι τὰ δάκρυα,
τῶν κολάσεων δὲ περισσεύουσι.

Στεναγμοὶ ἐπιστροφῆς οὐκ ἀκούονται,
ἀλλὰ νῦν ὀδυρμὸς ἀτελεύτητος.

∆ιὸ ἄπελθε, λάβε τῶν ἔργων σου
τὴν πικρὰν καὶ δεινὴν ἀνταπόδοσιν.

Καταφλέγου ὡς ὕλη ἀκάθαρτος,
ἀναφλέγων τὴν ἄσβεστον γέενναν.

Ἀκοιμήτου θηρός, πικροῦ σκώληκος,
ὡς τοῦ σκότους υἱὸς κατατρύφησον.

Ὡς ἠγάπησας ζόφον αἰώνιον,
ἐπαπόλαυσον μέλανα πρόσωπα,
ἀνθ’ ὧν ἐβδελύξω φῶς τὸ ἀΐδιον.

Ἐκεῖ ἔσται κλαυθμὸς ἀκατάπαυστος,
καὶ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων κατώδυνος.

Οἴμοι, οἴμοι, ψυχή μου ταλαίπωρε,
γυμνὴ οὖσα χρηστῶν ὅλως πράξεων!

Πῶς θεάσῃ Κριτὴν τὸν ἀδέκαστον,
Ἀρχαγγέλων ἑστώτων λειτουργικῶς,
γηγενῶν παρεστώτων πάντων γυμνῶν,
τετραχηλισμένων πρὸ τοῦ φρικτοῦ βήματος
τοῦ πάντων ∆ημιουργοῦ·
ἡ γὰρ κρίσις ἀνίλεως ἔσται ἐκεῖ
τοῖς μὴ πράξασιν ὧδε τὸν ἔλεον.

Οἴμοι τότε, ψυχὴ ἡ κατώδυνος!
Ἀλλ’ οὐκ ἔστι φωνὴ καὶ ἀκρόασις.

Τὰ γὰρ πάντα εἰς ἄλλα ἀλλάξουσι,
καὶ τὸ εἶδος λοιπὸν καὶ ταῖς πράξεσι.

Τοῦ ὀγδόου αἰῶνος ἀπάρξομεν.

Αἰωνίως εὐφραίνονται δίκαιοι,
αἰωνίως κολάζονται ἕτεροι.

Τὸν Θεὸν τῶν ἁπάντων οὐκ εὔφρανον.

Ἀλλ’ οὐκ ἔστιν ἐκεῖνα ὡς ἔοικεν.

Καὶ λοιπὸν τῶν ἐνθάδε βοήσωμεν·
τῷ Θεῷ καὶ ἀνθρώποις ἐξάγγελλε·
ἐγγυηταί Σου ὑπάρχουσιν Ὅσιοι.

Ἐξαγγέλλω Σοι, Κύριε, ἅπαντα,
καὶ συγχώρησον δούλῳ ἀχρείῳ Σου.

Μὴ παρίδῃς οἰκτράν μου τὴν δέησιν·
μολυνθείσας ἐκτείνω τὰς χεῖράς μου.

Μὴ ἀπώσῃ με πάθεσι βρύοντα,
ἀλλὰ τῇ εὐμενεῖ εὐσπλαγχνίᾳ Σου
ἐπ’ ἐμὲ φιλανθρώπως ἐπίβλεψον.

Ἐμαυτὸν ἡδοναῖς κατερρύπωσα,
καὶ ψυχῆς τὸ ὡραῖον ἠτίμωσα.

Σαρκικοῖς ἐδουλώθην φρονήμασι,
καὶ τὴν πρὶν δεσποτείαν μου ὤλεσα.

Τοῦ ἐχθροῦ συμβουλεύοντος ἤκουσα,
καὶ παθῶν ἀνετύπωσα εἴδωλα.

Τῆς γαστρὸς τὰς ὀρέξεις ἐτέλεσα,
καὶ τοῦ νοῦ τὸ φαιδρὸν ἀπημαύρωσα.

Ἐν τιμῇ ὢν γνησίας υἱότητος,
ἀνοήτοις ὡμοίωμαι κτήνεσι,
καὶ φρικτὸς ἔχει φόβος καὶ τρόμος με,
τὴν τομὴν τοῦ θανάτου προβλέποντα
ἐρχομένην ἀδήλως εἰς ἅπαντας,
ἐμαυτὸν ἀδιόρθωτον ἔχοντα.

Ἐκ βαθέων κραυγάζω Σοι, Κύριε,
καὶ στενάζων προσπίπτω σὺν δάκρυσιν.

Ἵλεώς μοι γενοῦ καὶ φιλάνθρωπος,
τῷ ἐν Σοὶ τὰς ἐλπίδας μου ἔχοντι.

Τὴν ὀργὴν ἐκφυγεῖν με τὴν μέλλουσαν
τῆς ἐκεῖ κατακρίσεως ποίησον.

Τὴν λιθώδη ψυχήν μου εὐδόκησον
ἀρεταῖς ἐποφθῆναι πολύτεκνον.

Λογισμοὺς τοὺς ἀκάρπους μου ἔκτιλον
ἐν πυρὶ τοῦ Ἁγίου Σου Πνεύματος.

Μὴ ὡς δένδρον ἐκκόψῃς με ἄκαρπον,
καὶ εἰς πῦρ ἀποπέμψῃς τὸ ἄσβεστον.

Μὴ φλογὸς ὕλην δείξῃς με ἄχυρον,
ἀλλ’ ὡς σῖτον, Θεέ μου, εἰσάγαγε.

Γόνυ κλίνω καρδίας τάλας ἐγώ,
μὴ τολμῶν ἀτενῖσαι εἰς οὐρανούς.

∆έξαι δέησιν στόματος ῥυπαροῦ,
ἀναμάρτητε, μόνε ∆ημιουργέ.

Βασιλεὺς ὢν ἁπάντων καὶ παναλκής,
τὸν ἀντάρτην Βελίαρ καταβαλών,
ἐκ παντοίων με ῥῦσαι ἀνομιῶν.

Ἑορτάζουσιν Ἄγγελοι καὶ βροτοὶ
τὴν ἐμὴν καθορῶντες ἐπιστροφήν.

Ζωηφόρων παρεῖδόν Σου ἐντολῶν,
ἠπατήθην ἐν πράξεσι βδελυραῖς.

Μὴ βδελύξῃ με, ∆έσποτα ἀγαθέ,
τῆς δουλείας με ῥῦσαι τοῦ Πονηροῦ.

Μετὰ φόβου καρδίας Σὲ δυσωπῶ,
Τὸν βουλήσει με πλάσαντα θεουργῷ,
καὶ πολλαῖς με πλουτήσαντα δωρεαῖς·
ἀγαπήσαντα σφόδρα,
ὡς δι’ ἐμὲ σαρκωθῆναι καὶ μόρον ὑπενεγκεῖν.

Νῦν ἀμνήμων δὲ ὤφθην τάλας ἐγὼ
τῆς τοσαύτης ἀγάπης Σου, Λυτρωτά,
ὅλος δοῦλος γενόμενος ἡδοναῖς
καὶ μιάνας τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν.

Καθ’ ἑκάστην τὸ ἥμαρτον ἐκβοῶ,
καὶ τοῦ πράττειν οὐ παύομαι τὰ δεινά.

Νῦν κατάκριτος ἵσταμαι, Ἀγαθέ,
ἀλλὰ δός μοι τὴν ἄφεσιν τῶν κακῶν
ὡς Θεὸς ἐλεήμων καὶ συμπαθής.

Θεοτόκε Παρθένε, Μήτηρ Θεοῦ,
ἡ οὐράνιος πύλη καὶ κιβωτός,
σωτηρίαν Σε κέκτημαι ἀσφαλῆ.

Σῶσον, σῶσόν με, ∆έσποινα, δωρεάν.

Λεγεῶνες Ἀγγέλων ἐν οὐρανοῖς
πλεονάκις στενάζουσιν ἐπ’ ἐμέ·
μὴ ἁρπάσωσιν αἴφνης μου τὴν ψυχήν,
καὶ πορεύσωμαι ῥεύμασι τοῦ πυρός.

Νομοθέται Ἀπόστολοι, φοβεροί
καθεζόμενοι σύνθρονοι τῷ Κριτῇ.

Ξιφηρέστατοι Ἄγγελοι καὶ φρικτοί,
μεριοῦνται καρδίας ἁμαρτωλῶν.

Ὀλολύζεται τότε πᾶσα πνοή·
οὐ γὰρ ἔχουσι πέρας φεῦ τὰ δεινά.

Προκατάλαβε ταῦτα πάντα, ψυχή,
μιμουμένη τῆς πόρνης τὸν ὀδυρμόν.

Ῥῦσαι τότε με, Σῶτερ,
τῆς φοβερᾶς ἀπειλῆς
τῶν κολάσεων τῶν φρικτῶν.

Σὲ ὑμνοῦσιν ἀπαύστως τὰ Χερουβίμ,
τετραμόρφοις ὀχούμενα Σεραφίμ.

Ἐπουράνια στίφη λειτουργικῶς
ἐν Μονάδι Τριάδα Σε ἀνυμνεῖ.

Φῶς ὑπάρχεις ἀγέννητον ὁ Πατήρ,
καὶ συνάναρχον ἔχεις τὸν Σὸν Υἱόν·
συναΐδιον ἔχεις Πνεῦμα τὸ Σόν,
τὸ δωρούμενον πᾶσι πνοὴν ζωῆς·
ὡς οἰκτίρμων καὶ εὔσπλαγχνος καὶ χρηστός,
ταῖς λιταῖς τῶν Μαρτύρων καὶ Προφητῶν,
Ἀποστόλων, Ὁσίων, Ἱεραρχῶν,
καὶ ἡμῶν δεομένων δέξαι φωνάς.

Ὑπερουράνιε Πάτερ, Κύριε, δόξα Σοι·
ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος,
σὺν τῷ Παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ Σου Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεί,
καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Δευτέρας

∆έξαι δέησιν ῥυπαροῦ καὶ ἀκαθάρτου στόματος,
∆έσποτα τῶν ἁπάντων, φιλάνθρωπε Ἰησοῦ Χριστέ,
καὶ μὴ βδελύξῃ με, ὡς ἀνάξιον ὄντα καὶ ἀσύνετον,
μηδὲ τὴν ψυχήν μου τῷ ᾅδῃ προσεγγίζουσαν,
ἀναξίαν κρίνῃς τῆς Σῆς παρακλήσεως.

Ζήτησόν με, ὡς τὸ ἀπολωλὸς πρόβατον,
ὅτι πάσης προθυμίας καὶ ἐννοίας ἔρημος γέγονα
εἰς τὸ διορθώσασθαι ἐμαυτόν.

Ἐκτυφλωθεὶς γὰρ ταῖς ἡδοναῖς,
ἐσκοτισμένην ἔχω μου τὴν ψυχήν,
καὶ ἀπὸ τῆς μέθης τῶν παθῶν
πεπωρωμένην ἔχω μου τὴν καρδίαν.

Ἐξομολογοῦμαί Σοι, Κύριε, Σωτὴρ τοῦ κόσμου,
πᾶσαν πικρότητα ἐμήν, πονηρίαν, ἀλογίαν.

Ἐρῶ πάλιν πᾶσαν Σου τερπνότητα, γλυκύτητα,
ἃς μετ’ ἐμοῦ ἐποίησας ἕνεκεν τῆς χρηστότητός Σου,
φιλάνθρωπε.

Ἀπὸ πρώτης ἡλικίας ἐγενόμην παροξυντής,
ἀπρόθυμος εἰς τὸ ἀγαθόν,
πάσης κακίας ἐφευρετής,
πάσης ἁμαρτίας ῥᾳδιουργός.

Αὐτὸς δέ, ὧ ∆έσποτα,
ὑπερεῖδες πᾶσαν ἐμὴν πονηρίαν
διὰ τοὺς πολλούς Σου οἰκτιρμούς, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ.

Ἡ κεφαλή μου ἀνυψοῦται τῇ χάριτί Σου, ∆έσποτα·
ταπεινοῦται δὲ πάλιν δι’ ἐμὰς ἁμαρτίας.

Ἕλκει με πάλιν ἡ χάρις Σου εἰς τὴν ζωήν,
κἀγὼ μᾶλλον εἰς θάνατον εὐπροθύμως βαδιοῦμαι,
ὅτι ἡ κακίστη τῆς χαυνότητός μου συνήθεια ἕλκει με
καὶ μὴ θέλοντα πρὸς ἑαυτήν.

∆εινή ἐστιν ἡ τῶν παθῶν συνήθεια·
δεσμεύει μου τὴν διάνοιαν ἐν δεσμοῖς ἀλύτοις·
καὶ ποθεινὰ εὑρίσκονται ἀεὶ ἐμοὶ τὰ δεσμά.

Συνηθείᾳ τῶν παγίδων δεσμοῦμαι ὁ ἄθλιος,
καὶ χαίρω δεσμούμενος.

Βεβύθισμαι ἐν τῷ πικροτάτῳ ᾅδῃ, καὶ ἥδομαι.

Καθ’ ἑκάστην ἀνανεοῖ τὰ δεσμά μου ὁ ἐχθρός,
καὶ ἀγάλλομαι.

Ὢ τῆς πολυτεχνίας τοῦ ἐχθροῦ!

Οὐ δεσμεῖ με δεσμοῖς,
οἷσπερ ἐγὼ οὐ βούλομαι,
ἀλλὰ ἀεὶ προσφέρει μοι τοιαῦτα δεσμὰ καὶ παγίδας,
ἅσπερ ἐγὼ μετὰ πολλῆς ἡδύτητος δέχομαι·
γινώσκει γάρ μου τὴν πρόθεσιν ἰσχυροτέραν εἶναι,
καὶ ἐν ῥιπῇ φέρει δεσμόν, ὃν βούλομαι.

Τοῦτο πένθος, τοῦτο κλαυθμός, ὄνειδος καὶ αἰσχύνη·
ὅτι πεπέδημαι ἐγὼ ἐν τοῖς ἐμοῖς θελήμασι.

∆υνάμενος γὰρ συντρίψαι τὰ δεσμὰ ἐν μιᾷ ῥοπῇ,
καὶ γενέσθαι ἐλεύθερος ἀπὸ πασῶν τῶν παγίδων,
οὐ βούλομαι τοῦτο ποιῆσαι, χαυνότητι κρατούμενος,
καὶ ἤθεσι τῶν παθῶν δουλούμενος τῇ προθέσει.

Τοῦτό ἐστι πάλιν δεινότερον,
καὶ πένθος αἰσχύνης γέμον,
ὅτι ἐγὼ συνέρχομαι τοῖς θελήμασι τοῦ ἐχθροῦ μου.

∆εσμεύει με, καὶ θανατοῦμαι ἐν πάθεσιν,
οἷς αὐτὸς ἀγάλλεται.

∆υνάμενος δὲ συντρίψαι τὰ δεσμά, οὐ βούλομαι.

∆υνάμενος ἐκφυγεῖν τῶν παγίδων, οὐχ αἱροῦμαι.

Ἔστιν ἄρα πικρότερον τοῦ πένθους τούτου
καὶ τοῦ κλαυθμοῦ;

Ἔστιν ἄρα ἑτέρα αἰσχύνη ταύτης χαλεπωτέρα;

Οὐκ ἔστιν, οἶμαι, πικρότερον τῆς αἰσχύνης ταύτης,
τοῦ ποιεῖν τινα τὰ θελήματα τοῦ ἐχθροῦ αὐτοῦ.

Καὶ οὕτως ἔχων ὁ τάλας, καὶ γινγώσκων τὰ δεσμά μου, κρύπτω αὐτὰ ἀπὸ τῶν θεατῶν καθ’ ὥραν ἐν σχήματι εὐλαβείας.

Ἡ ἐμὴ δὲ συνείδησις ἐλέγχει με ταῦτα πράττοντα.

Καθ’ ἑκάστην ἐλέγχει με·
τί οὐ νήφεις, ἄθλιε;
Ἢ οὐκ οἶδας ὅτι ἐπὶ θύραις ἐστὶν
ἡ φοβερὰ ἡμέρα τῆς κρίσεως;

Ἀνάστηθι ὡς δυνατός·
διάρρηξον τὰ δεσμά σου.

Ἐν σοί ἐστιν ἡ δύναμις τῆς λύσεως καὶ τῆς δέσεως.

Ταῦτα ἀεὶ ἐλέγχει με ἡ ἁγία συνείδησις,
καὶ οὐ θέλω ἐκ τῶν δεσμῶν τῶν παγίδων ἀπαλλαγῆναι.

Ὀδύρομαι καὶ στενάζω περὶ τούτων καθ’ ἡμέραν,
καὶ ἐν αὐτοῖς τοῖς πάθεσιν εὑρίσκομαι δεδεμένος,
τάλας καὶ ἄθλιος ἐγώ,
ἀπρόκοπος εἰς τὸ ἀγαθὸν τῆς ἐμῆς ζωῆς,
μὴ φοβούμενος ἐν παγίσι τοῦ θανάτου.

Τὸ σῶμα περίκειται σχῆμά τι εὐλαβείας
ἐνώπιον τῶν θεατῶν,
ἡ δὲ ψυχὴ πεπέδηται ἐν λογισμοῖς ἀπρεπέσιν.

Ἔξωθεν εὐλαβοῦμαι μετὰ σπουδῆς,
καὶ ἔνδοθεν εἰμὶ βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.

Γλυκαίνω μου τὴν λαλιὰν τοῖς ἀνθρώποις,
πικρὸς ὢν αὐτὸς καὶ πονηρὸς τῇ προαιρέσει.

Καὶ τί ἄρα ποιήσω ἐν ἡμέρᾳ διαγνώσεως,
ὅταν ὁ Θεὸς δηλοῖ πάντα ἐπὶ βήματος;

Φόβος μέγας ταλανίζει τὴν καρδίαν μου συνεχῶς,
ἐπειδὴ συνέχομαι σειραῖς τῶν ἀπείρων μου ἀνομιῶν.

Ἐγὼ αὐτὸς ἐπίσταμαι ὅτι ἐκεῖ κολάζομαι,
ἐὰν μὴ ὧδε δυσωπήσω ἐν δάκρυσι τὸν ∆ικαστήν.

Χάριν τούτου οὐ συνέχεις τοὺς οἰκτιρμούς Σου, ∆έσποτα, ἐν ὀργῇ, ὅτι Αὐτὸς ἐκδέχῃ τὴν ἐμὴν ἐπιστροφήν.

Οὐ γὰρ θέλεις τινὰ ἰδεῖν ἐν τῷ πυρὶ καιόμενον,
ὅτι πάντας ἀνθρώπους θέλεις σωθῆναι εἰς τὴν ζωήν.

Θαρρῶν οὖν τοῖς οἰκτιρμοῖς Σου,
Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ,
προσπίπτω Σοι δεόμενος·
ἐπίβλεψον ἐπ’ ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με·
ἐξάγαγε ἐκ φυλακῆς ἀνομιῶν τὴν ψυχήν μου,
καὶ ἐκλάμψῃ μοι ἀκτὶς φωτὸς ἐν τῇ ἐμῇ διανοίᾳ,
πρὶν ἀπέλθω εἰς τὴν κρίσιν
τὴν μέλλουσάν μοι καὶ φοβεράν,
ὅπου παντελῶς οὐκ ἔστι περὶ κακῶν μετανοεῖν.

Φόβος μέγας με λαμβάνει τὸν ἄθλιον καὶ ἀσελγῆ,
πῶς ὑπάγω ἀνέτοιμος ὅλος καὶ γυμνὸς τῶν ἀρετῶν.

Φόβος καὶ δειλία συνέχει με,
ὅτι ὁρῶ ἐμαυτὸν ἀπρόθυμον εἰς τὸ ἀγαθόν·
ἐναντίοις δὲ χειμάζομαι λογισμοῖς,
ὅτι πείθομαι τοῖς δαίμοσι ταῖς ἡδοναῖς με
πρὸς ἀπώλειαν δελεάζουσιν.

Ἐν πολλοῖς εἰμὶ δοκῶν χρησιμεύειν,
εἰ μὴ τὴν ἐμαυτοῦ ἐλέγξω συνείδησιν.

Ἔοικα ἐμπόρῳ ῥᾳθύμῳ καὶ ὀκνηρῷ ζημιουμένῳ
καθ’ ἡμέραν κεφάλαιον μετὰ κέρδους.

Οὕτως ἐγὼ ὁ ταλαίπωρος ζημιοῦμαι
τὰ οὐράνια ἀγαθὰ ἐν τοῖς πολλοῖς περισπασμοῖς
τοῖς ἕλκουσί με εἰς τὰ κακά.

Αἴσθομαι γὰρ εἰς ἐμαυτόν, πῶς κλέπτομαι καθ’ ὥραν,
καὶ μὴ θέλων εὑρίσκομαι εἰς ἅπερ μισῶ.

Ἐξίσταμαι ἐν τῇ ἐμῇ προαιρέσει τῇ κακίστῃ ἐν θλίψεσιν,
ἐν αἷς ἀεὶ ἁμαρτάνει διαφόρως.

Ἐξίσταμαι ἐν τῇ ἐμῇ μετανοίᾳ, πῶς οὐκ ἔχει τὸ στερεὸν θεμέλιον οἰκοδομῆς τὴν ἐγκράτειαν·
οὐ γὰρ ἐᾷ αὐτὴν ὁ ἐχθρὸς τῆς ψυχῆς μου.

Καθ’ ἑκάστην τίθημι θεμέλιον τῆς οἰκοδομῆς,
καὶ πάλιν ταῖς ἐμαῖς χερσὶ καταλύω μου τὸν κάματον.

Οὐκ ἔβαλεν ἀρχὴν καλὴν ἡ καλή μου μετάνοια.

Τέλος πάλιν οὔπω ἔχει ἡ κακίστη μου ἀμέλεια.

∆εδούλωμαι χαυνότητι θελήματι τοῦ ἐχθροῦ μου,
εὐπροθύμως ἐπιτελῶν πάντα τὰ αὑτοῦ ἐράσμια.

Τίς δώσει τῇ κεφαλῇ μου ὕδωρ πολὺ ἀμύθητον,
καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς μου πηγὰς δακρύων,
ἵνα βρύωσιν ἀεὶ δάκρυα,
καὶ κλαύσω διαπαντὸς πρὸς τὸν οἰκτίρμονα Θεόν,
ἵνα πέμψας τὴν χάριν αὐτοῦ ἁμαρτωλῷ ἀνασπάσῃ
ἐκ θαλάττης μαινομένης ἐν κύμασιν ἁμαρτιῶν, χειμαζούσης τὴν ψυχήν μου ἐν ζάλαις καθ’ ὥραν;

Τὰ γὰρ ἐμὰ θελήματα ἐνίκησαν τὰ τραύματα,
μὴ δεχόμενα παντελῶς ἐπιδέσμους ἰάσεως.

Ἡ ἄσωτος ἐκείνη γυνὴ ἐξαίφνης σώφρων ὤφθη,
πτοηθεῖσα καὶ σπουδάσασα,
ἐπειδὴ ἐμίσησε τὰ ἔργα τῆς αἰσχρᾶς ἁμαρτίας,
μεμνημένη τὴν μέλλουσαν αἰσχύνην τὴν αἰώνιον
καὶ τῆς κολάσεως τὴν ἀφόρητον ὀδύνην.

Ἐγὼ δὲ ἕνεκεν τῶν παθῶν τῆς ἁμαρτίας,
καθ’ ἑκάστην εὐχόμενος οὐκ ἀφίσταμαι τούτων,
ἀλλ’ ἐπιμένω ἀεὶ ὁ παράφρων τῇ κακῇ μου συνηθείᾳ.

Ἐπ’ ἐλπίδι μετανοίας ἐστί μου ἡ προσδοκία,
κλεπτόμενος ἐν τῇ αὐτῆς ὑποσχέσει ματαίᾳ.

Ἀεὶ λέγων μετανοεῖν, οὐδέποτε μετανοῶ.

Τοῖς ῥήμασι μόνον μετανοῶ μετὰ σπουδῆς,
τοῖς ἔργοις μῆκος πολὺ ἀπέχω τῆς μετανοίας.

Εἰ δὲ εἰμὶ ἐν ἀνέσει,
λανθάνω μου καὶ τὴν φύσιν,
ὅτι ποιῶ ἐν γνώσει τὸ κακὸν
καὶ πρὸς ἐρεθισμὸν ἁμαρτάνω.

Ὁ Ἠσαῦ τόπον μετανοίας οὐχ εὗρεν,
ἐπειδὴ πρὸς ἐρίθειαν τὴν ἁμαρτίαν ἐπεσπάσατο,
καὶ μὴ συναρπασθεὶς ἥμαρτεν·
οὐ γὰρ κατὰ πλάνην, ἀλλὰ κατὰ γνῶσιν.

Καὶ νουθετούμενος, καὶ γονεῖς παρεπίκρανε
καὶ τὸν Θεὸν οὐκ ᾐσχύνθη.

Καὶ Ἰούδας ὁ προδότης τόπον μετανοίας οὐχ εὗρεν,
ὅτι μετὰ τοῦ Κυρίου ὢν ἥμαρτε,
καὶ εἶδεν ὃ ἔπραττεν,
ἐπειδὴ ἔσχε πεῖραν τῆς χάριτος.

Οὐκοῦν ἐπὶ ταῖς ἐν γνώσει ἁμαρτίαις μου,
τί ἂν ἐγὼ προσδοκήσω ὁ ἄθλιος;

Εἰ δὲ καὶ ἔστιν ὁ λογισάμενος μόνον τὸ κακὸν
ἶσος τοῦ πράξαντος, τί ἂν ἐγὼ ἀπολογήσωμαι
διὰ τὰ ἄπειρα πλήθη τῶν ἐμῶν ἀνομιῶν;

Ὁ Χὰμ ἐννοήσας γέλωτα πατρός, ἀπεβλήθη.

Οἱ τῷ Κορὲ συναινέσαντες κατεπόθησαν,
μηδὲν εἰπόντες τὸ σύνολον ἢ πράξαντες.

Καὶ οἱ ἐπὶ τοῦ Ἠλιοῦ ὁμοίως ἔπαθον.

Καὶ Σαοὺλ λογισμοῖς εἰδωλολατρίας συνθέμενος ἀπεβλήθη.

Καὶ Ἀχιτόφελ μόνον συμβουλεύσας
ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ἀπέθανε.

Καὶ οἱ υἱοὶ Ἀαρὼν πλημμελήσαντες τεθνήκασι.

Καὶ οἱ περὶ τὴν Σάπφειραν καταφρονήσει συνδιατρίβοντες, καιροῦ μετανοίας οὐκ ἔτυχον.

Κατανοῶ μου τὴν πρᾶξιν,
καὶ προσέχω μου τὴν συγκατάθεσιν,
καὶ ἀπεκδέχομαι τῆς δικαιοσύνης τὴν ῥοπήν,
καὶ ἐρῶ δικαίαν εἶναι σαφῶς.

Τί τὸ σχῆμα πλανᾷ με ξένον ὄντα τῶν ἀρετῶν,
καὶ τὰ ἐναντία ποιοῦντα ἐνώπιον
Τοῦ τὰ πάντα ἐφορῶντος Θεοῦ;

Καλῶς οἱ Φαρισαῖοι ἔπασχον ἐλεγχόμενοι,
τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ λέγοντος ἐπίπλαστον εἶναι αὐτῶν τὸ σχῆμα.

Κἀμοὶ δὲ συμβαίνει ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἡ τοσαύτη δυσκολία, ὅτι ὑπὸ τῆς συνειδήσεώς μου ἐλεγχόμενος ἀηδίζομαι, καὶ τραχὺς εἶναι ὁ ἔλεγχός μοι δοκεῖ.

Πικρόν ἐστιν ἡ ἀλήθεια τοῖς λανθάνειν σπουδάζουσιν.

Ἀποκαλύψομαι τὸ σχῆμα,
καὶ φανήσονταί μου οἱ σκώληκες·
καὶ διελῶ τὸ προσωπεῖον τοῦ κονιάματος,
καὶ ὄψονται οἱ παρόντες τοῦ τάφου τὴν ἐπίθεσιν,
καὶ τὴν δύναμιν τῆς ἡμετέρας πράξεως σκέψονται,
καὶ θεάσονται τὴν φαρισαϊκὴν ὁμοιότητα.

Ὅτι δὲ κἀνταῦθα σαφῆ μὴ γίνεται,
τὸ πῦρ δοκιμάσει ἐν τῇ κρίσει,
καθώς φησιν ὁ Ἀπόστολος.

Ὄρεξόν μοι χεῖρα βοηθείας ἐν ἐδάφει κυλινδουμένῳ,
Κύριε·
θέλων γὰρ ἀναστῆναι οὐ δύναμαι,
διότι τὸ φορτίον τῆς ἁμαρτίας κατεβάρησέ με,
καὶ ἡ πονηρὰ συνήθεια κατέχει με.

Βλέπω, καὶ ὡς ἐν γνόφῳ περιπατῶ
καὶ ἐν σκότει πολλῷ.

Τείνω μου τὴν χεῖρα, καὶ ὥσπερ παράλυτός εἰμι.

Εὔθυμός εἰμι, καὶ ἀηδίζομαι.

Εὔχομαι καταλλαγῆναι, καὶ νηστεύων συνέχομαι.

Προαίρεσιν καλὴν ἔχω,
ἀλλ’ ὑπό τινος βίας ἐμποδίζομαι.

Πρὸς δοξολογίαν φιλόπονός εἰμι,
ἀλλ’ οὐκ εἰπραττόμενος τὴν τοῦ Θεοῦ εὐαρέστησιν.

Πῶς τολμήσω ἄφεσιν αἰτήσασθαι ὑπὲρ τῶν προτέρων μου ἁμαρτιῶν, τῆς προτέρας μου ἀναστροφῆς μηδαμῶς ἐπιλανθανόμενος;

Ἢ πῶς ἐκδύσωμαι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον
τὸν φθειρόμενον,
τὰς ἐπιθυμίας τῆς πρὶν ἀπάτης μὴ ἀποθέμενος;

Οἴμοι, πῶς ὑποίσω τοὺς ἐλεγμοὺς τῶν ἀθεμίτων μου ἔργων καὶ λογισμῶν!

Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου
καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν Σου.

Στόμα ἀνάξιον βοᾷ πρὸς Σέ, ∆έσποτα,
καὶ καρδία οὐ καθαρά,
καὶ ψυχὴ ἐν ἁμαρτίαις σπιλωθεῖσα.

Ἐπάκουσόν μου διὰ τὴν ἀγαθότητά Σου,
καὶ μὴ ἀπώσῃ τὴν δέησίν μου·
οὐ γὰρ ἀπορρίπτεις δέησιν
τῶν μετανοούντων ἐν ἀληθείᾳ.

Ἐμοῦ δὲ ἡ μετάνοια οὐ καθαρὰ ὑπάρχει,
ἀλλὰ διεφθαρμένη.

Ὥραν μετανοῶ, καὶ δύο παροργίζω.

Στήριξόν μου τὴν καρδίαν ἐν τῷ φόβῳ Σου, Κύριε.

Στήριξόν μου τὴν ψυχὴν ἐπὶ πέτραν μετανοίας.

Νικησάτω ἡ ἀγαθότης Σου τὴν ἐν ἐμοὶ κακίαν.

Νικησάτω τὸ φῶς τῆς χάριτός Σου τὸ ἐν ἐμοὶ σκότος.

Παρακλήθητι, ἀγαθὲ Κύριε,
οὐ διὰ τὰς δικαιοσύνας μου,
οὐ γὰρ ἔχω τι ἀγαθόν,
ἀλλὰ διὰ τοὺς οἰκτιρμούς Σου,
καὶ διὰ τὴν πολλήν Σου καὶ ἄφατον ἀγαθότητα.

Ἀνέγειρόν μου τὰ μέλη, ἃ κατέρραξεν ἡ ἁμαρτία,
καὶ φώτισόν μου τὴν καρδίαν,
ἣν ἐσκότισεν ἡ πονηρὰ ἐπιθυμία.

Ῥῦσαί με ἀπὸ παντὸς ἔργου πονηροῦ,
καὶ μὴ εἰς τέλος καταβάλῃ με ὁ ἐξεναντίας.

Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν Σου ἀπ’ ἐμοῦ.

Μὴ εἴπῃς μοι, ἀμὴν λέγω Σοι, οὐκ οἶδά σε.

Σῶσον, Κύριε, ψυχὴν τεθλιμμένην ἐκ θανάτου,
ὁ ἔχων ἐξουσίαν ζωῆς καὶ θανάτου.

Σὺ γὰρ εἶπας, ∆έσποτα·
αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν.

Καθάρισόν με, Κύριε,
ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας πρὸ τοῦ τέλους,
καὶ δώρησαί μοι, φιλάνθρωπε,
ἐν ὅλῃ μου τῇ μικρᾷ ταύτῃ ζωῇ
πηγάζειν ἀπὸ καρδίας δάκρυα
πρὸς κάθαρσιν τῶν ψυχικῶν μου μολυσμάτων,
ἵνα δυνηθῶ ἀποδοῦναι ἐντεῦθεν
ἐκ τῶν πολλῶν μου γραμματίων
κἂν ὀλίγα ἐγκλήματα·
κἀκεῖ σωθήσομαι
ἐν τῇ σκέπῃ τῆς παντοδυνάμου χειρός Σου,
ὅταν τρέμῃ πᾶσα ψυχὴ ἀπὸ τῆς δόξης Σου
τῆς φοβερᾶς.

Ναί, ∆έσποτα, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ μονογενές,
εἰσάκουσον καὶ πρόσδεξαι δέησιν ἁμαρτωλοῦ
καὶ ἀναξίου δούλου Σου.

Ἁμαρτωλός εἰμι ἐγὼ ὑπὲρ πάντα ἄνθρωπον,
δωρεὰν σῶσόν με τῇ χάριτί Σου,
ὅτι ἐλεήμων καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ὑπάρχεις,
καὶ Σοὶ τὴν δόξαν καὶ εὐχαριστίαν καὶ προσκύνησιν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Τρίτης

Οἴμοι, ἐν ποίᾳ καταγνώσει ἕστηκα,
ἐν ποίᾳ αἰσχύνῃ κατάκειμαι!

Οὐκ ἔστι τὸ κρυπτόμενόν μου ὡς τὸ φαινόμενον.

Περὶ ἀπαθείας διαλεγομένῳ,
ἡ τῶν αἰσχρῶν παθῶν μελέτη ἐν ἐμοὶ
ὑπάρχει ἡμέρας καὶ νυκτός.

Περὶ ἁγνείας προϊέμενος,
λόγους περὶ ἀσελγείας διενθυμοῦμαι.

Οἴμοι, οἵα ἐξέτασίς μοι ἀπόκειται!

Ἀληθῶς σχῆμα εὐσεβείας περίκειμαι,
καὶ οὐ τὴν δύναμιν.

Ἐν ποίῳ προσώπῳ προσέρχομαι
Κυρίῳ τῷ Θεῷ τῷ γινώσκοντι
τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας μου;

Τοσούτοις κακοῖς ὑπεύθυνος ὑπάρχων,
δειλιῶ ἱστάμενος ἐν προσευχῇ,
μὴ καταβῇ πῦρ ἐξ οὐρανοῦ καὶ ἐκφλέξῃ με,
ὥσπερ ποτὲ τοὺς προσενεγκόντας ἐν ἐρήμῳ
πῦρ ἀλλότριον,
ἐξελθὸν πῦρ παρὰ Κυρίου κατέκαυσεν αὐτούς.

Τί οὖν ἐγὼ προσδοκήσω,
πολὺ ἄπειρον βάρος ἁμαρτιῶν περικείμενος;

Πεπώρωταί μου ἡ καρδία,
ἠλλοίωταί μου ὁ εὐσεβὴς λογισμός,
ἐσκοτίσθη μου ἡ διάνοια.

Ἀεὶ ἐπιστρέφω ὡς κύων ἐπὶ τὸν ἴδιον ἔμετον.

Οὐκ ἔστι μοι παρρησία
πρὸς τὸν ἐτάζοντα καρδίας καὶ νεφρούς·
οὐκ ἔστι μοι ἡ διάνοια καθαρά·
οὐκ ἔστι μοι δάκρυον ἐν προσευχῇ.

Κἂν στενάξω,
ψύγω μου τὸ πρόσωπον τὸ ἐν αἰσχύνῃ γεγονός.

Κρούσω μου τὸ στῆθος,
τὸ τῶν παθῶν οἰκητήριον,
τὸ τῶν πονηρῶν λογισμῶν ἐργαστήριον.

∆όξα Σοι, μόνε μακρόθυμε,
δόξα Σοι, μόνε ἀγαθέ,
δόξα Σοι, εὐεργέτα τῶν ψυχῶν
καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν.

Μεγάλοι Σου οἱ οἰκτιρμοὶ
ἐπὶ τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἡμᾶς, Κύριε.

Μή με ἀπορίψῃς μετὰ τῶν λεγόντων Σοι, Κύριε, Κύριε, καὶ μὴ ποιούντων τὸ θέλημά Σου·
πρεσβείαις
τῆς παναχράντου ∆εσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου·
πρεσβείαις πάντων
τῶν εὐαρεστησάντων ἐνώπιόν Σου.

Σὺ γὰρ γινώσκεις, Κύριε,
τὰ ἐν ἐμοὶ κεκρυμμένα πάθη·
Σὺ ἐπίστασαι τὰ τραύματα τῆς ψυχῆς μου.

Ἴασαί με, Κύριε, καὶ ἰαθήσομαι.

Εἰ μὴ γὰρ Σύ, Κύριε,
οἰκοδομήσῃς οἶκον ψυχῆς,
εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες.

Παρασκευάζομαι γὰρ πρὸς ἀντίστασιν τῶν παθῶν,
ἐν τῷ συμβάλλειν πρὸς αὐτά,
καὶ ἡ κακοτεχνία τοῦ ∆ράκοντος ἐκλύει μου
τὸν τόνον τῆς ψυχῆς διὰ τῆς ἡδονῆς·
καὶ μὴ ὄντος τινὸς τοῦ βιάζοντος,
ὥσπερ αἰχμάλωτος αἴρομαι ὑπ’ αὐτῶν.

Προθυμοῦμαι ἀποσπᾶσαι τὸν κατακαιόμενον,
καὶ ἡ ὀσμὴ τοῦ πυρός,
ἔτι νεάζοντός μου,
ἐφέλκει με πρὸς τὸ πῦρ.

Πάλιν ὁρμῶ τοῦ σῶσαι τὸν καταποντιζόμενον,
καὶ ἀπὸ ἀπειρίας σὺν αὐτῷ καταποντίζομαι.

Ἐπιπλήττω τὸν κάμνοντα,
τυφλὸς ὢν αὐτός.

Ἰατρὸς θέλω γενέσθαι ὁ ἄθλιος τῶν παθῶν,
αὐτὸς ἐγὼ ὑπ’ αὐτῶν αἰχμαλωτιζόμενος.

Φώτισον, Κύριε,
τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας μου,
ὅπως ἐπιγνώσομαι τὰ πλήθη τῶν παθῶν μου.

Ἡ χάρις Σου ἐπισκιάσῃ ἐπ’ ἐμέ, ∆έσποτα,
καὶ φωτίσῃ μου τὴν ἐσκοτισμένην διάνοιαν,
καὶ ἐπὶ τῇ ἀγνωσίᾳ μου γνῶσιν θείαν ἐνοικήσῃ μοι·
ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ Σοὶ πᾶν ῥῆμα.

Αὐτός, Κύριε,
τὴν ἄβατον θάλασσαν εὐδιάβατον
παρέσχες τῷ λαῷ Σου ποτέ.

Αὐτὸς ἐκ πέτρας ἀκροτόμου ὕδωρ
αὐτοῖς παρέσχες τῷ λαῷ Σου διψῶσιν.

Αὐτὸς μόνος τὸν ἐμπεσόντα εἰς τοὺς λῃστὰς
τῇ ἀγαθότητί Σου διέσωσας.

Σπλαγχνίσθητι ἐπ’ ἐμοί, Κύριε,
διὰ τὴν πολλήν Σου ἀγαθότητα,
τῷ περιπεσόντι εἰς τοὺς λῃστὰς
καὶ δεθέντι ὡς δεσμίῳ ὑπὸ κακοφροσύνης.

Οὐδεὶς ὁ δυνάμενος ἰάσασθαί μου
τὸ ἄλγος τῆς ψυχῆς,
εἰ μὴ Σύ, Κύριε,
ὁ ἐπιστάμενος τὰ βάθη τῆς καρδίας μου.

Ὁσάκις ἐθέμην ὁ τάλας ἐν ἐμαυτῷ ὅρους,
καὶ τείχη ἀνῳκοδόμησα μεταξὺ ἐμοῦ
καὶ τῆς ἀνόμου ἁμαρτίας,
καὶ τῶν ἐναντίων ἐξεναντίας βαλόντων εἰς πόλεμον,
ἡ διάνοια τοὺς ὅρους παρέβη,
καὶ τὰ τείχη κατεσκάφη,
διὰ τὸ τοὺς ὅρους μὴ ἔχειν ἀσφάλειαν
φόβῳ τοῦ κρείττονος,
καὶ διὰ τὸ μὴ τὰ τείχη θεμελιοῦσθαι
ἐπὶ εἰλικρινοῦς μετανοίας.

Τίς οὐ μὴ κλαύσῃ ἐπ’ ἐμοί,
ὅτι διὰ μικρὰν ἡδονὴν
τοῦ ἀτελευτήτου πυρὸς κατεφρόνησα,
καὶ τῆς αἰωνίου βασιλείας οὐκ ἀντεποιησάμην;

Ἐδούλωσα τοῖς πάθεσιν ὁ ἄθλιος
τὸ τῆς ψυχῆς μου ἀξίωμα.

Κτηνώδης ἐγενόμην,
καὶ οὐκ ἰσχύω ἀτενίσαι
πρὸς τὸν εὔσπλαγχνον Κύριον.

Ἐκοσμήθην ποτὲ πλουτοποιοῖς χαρίσμασι,
νῦν δὲ τὴν πενίαν τῶν παθῶν ἠγάπησα.

Ξένος ἐγενόμην τῶν ἀρετῶν,
εἰς χώραν κακίας ἀποδημήσας μακράν.

Ἡμίθνητός εἰμι, βραχύτατον ἔχων ζωῆς λείψανον.

Κλαύσατέ με, ὅσιοι καὶ δίκαιοι,
τὸν ἐν πάθεσι καὶ ἁμαρτίαις συλληφθέντα·

κλαύσατέ με οἱ τῆς ἐγκρατείας ἐργάται
τὸν γαστρίμαργον καὶ φιλήδονον·

κλαύσατέ με οἱ ἐλεηθέντες καὶ ἐπιγνώμονες,
τὸν ἐλεηθέντα καὶ παραπικράναντα·

κλαύσατέ με οἱ ἀγαπήσαντες τὰ ἀγαθὰ
καὶ μισήσαντες τὰ πονηρά,
τὸν ἀγαπήσαντα τὰ πονηρὰ
καὶ μισήσαντα τὰ ἀγαθά·

κλαύσατέ με οἱ βίον ἐνάρετον κεκτημένοι,
τὸν ἐν σχήματι ἐνάρετον,
τοῖς δὲ ἔργοις ἐμπαθῆ καὶ ἀδιάφορον·

κλαύσατέ με οἱ Θεῷ εὐάρεστοι τὸν ἀνθρωπάρεσκον·

κλαύσατέ με οἱ τὴν τελείαν ἀγάπην πρὸς τὸν Θεὸν
καὶ εἰς τὸν πλησίον ἔχοντες,
τὸν λόγοις μὲν ἀγαπῶντα,
ἔργοις δὲ πόρρω ἀπέχοντα·

κλαύσατέ με οἱ τὴν ὑπομονὴν κεκτημένοι
καὶ καρποφοροῦντες,
τὸν ἀνυπομόνητον καὶ ἄκαρπον·

κλαύσατέ με οἱ ἀνεπαισχύντως τῷ Θεῷ προσευχόμενοι,
τὸν αἰσχυνόμενον ἀτενίσαι εἰς τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ·

κλαύσατέ με οἱ τὴν πρᾳότητα κεκτημένοι,
τὸν ταύτης ἀλλότριον·

κλαύσατέ με οἱ ἐλεήμονες τὸν ἀνελεήμονα·

κλαύσατέ με οἱ ταπεινόφρονες,
τὸν ὑψηλόφρονα καὶ ὑπερήφανον·

κλαύσατέ με οἱ τὴν ἀκτημοσύνην
τῶν Ἀποστόλων κτησάμενοι,
τὸν ὑλομανοῦντα καὶ φορτιζόμενον·

κλαύσατέ με οἱ πιστοὶ
καὶ ἑδραῖοι τῇ καρδίᾳ πρὸς τὸν Κύριον,
τὸν δίψυχον καὶ σαθρὸν καὶ ἀδόκιμον·

κλαύσατέ με οἱ τὸ πένθος ἀγαπήσαντες
καὶ τὸν γέλωτα μισήσαντες,
τὸν ἀγαπήσαντα τὸν γέλωτα
καὶ μισήσαντα τὸ πένθος·

κλαύσατέ με οἱ ἔχοντες ἐν νῷ
τὴν μετὰ θάνατον κρίσιν,
τὸν ὁμολογοῦντα μεμνῆσθαι,
καὶ τὰ ἐναντία πράττοντα·

κλαύσατέ με οἱ κληρονόμοι
τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν,
τὸν γεέννης τοῦ πυρὸς ἄξιον.

∆εήθητε, Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ,
ὑπὲρ ψυχῆς κλυδωνιζομένης·
ἐν οἷς δύνασθε, Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, βοηθήσατε.

Οἶδα γὰρ ὅτι ἐὰν δεηθῆτε τοῦ φιλανθρώπου Θεοῦ,
πάντα συγχωρηθήσεται ἡμῖν
τῷ πελάγει τῆς Αὑτοῦ χρηστότητος.

Καὶ ὥσπερ ὁ Θεὸς ἐστὶ φιλάνθρωπος,
οὕτω καὶ ὑμεῖς μὴ ὑπερίδητε ἀξιούμενοι
τὴν δέησιν ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ,
ὅτι οὐκ ἔχω παρρησίαν
διὰ τὰ πολλά μου ἁμαρτήματα.

Ἔργον ὑμῖν ἐστίν, Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ,
πρεσβεύειν ὑπὲρ ἁμαρτωλῶν,
Θεοῦ δὲ ἔργον ἐστὶ τοὺς ἀπεγνωσμένους ἐλεεῖν.

∆εήθητε, Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ,
τοῦ Βασιλέως περὶ αἰχμαλώτου·

δεήθητε τοῦ Ποιμένος περὶ τοῦ προβάτου·

δεήθητε τῆς Ζωῆς περὶ τοῦ νεκροῦ·
ὅπως ἀποστείλῃ Αὐτοῦ τὴν χάριν,
καὶ στηρίξῃ τὸ εὐόλισθον τῆς ταπεινῆς μου ψυχῆς.

Προσπίπτω τοῖς οἰκτιρμοῖς
τῆς Σῆς ἀγαθότητος,
∆έσποτα τῶν ἁπάντων.

∆έξαι παράκλησιν ἁμαρτωλοῦ·
γλύκανον ψυχὴν πικρανθεῖσαν ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας·
μετάδος διψῶντι ἐκ τῆς πηγῆς τῆς ζωῆς,
καὶ ὁδήγησόν με ἐν τῇ ὁδῷ αὐτῆς·

εἰσάγαγέ με εἰς τὴν βασιλικὴν πύλην,
ὡς ∆εσπότης τὸν ἴδιον δοῦλον,
ὅπως ἐλευθερωθῶ τῆς δουλείας τῶν ἀτίμων παθῶν,
ὅτι συνέχεταί μου ἡ καρδία ὡς ἐν ἁλύσει σιδηρᾷ.

Προφθασάτωσάν με οἱ οἰκτιρμοί Σου, Κύριε,
διὰ τῆς παρακλήσεως τῶν Ἁγίων Σου,
πρὶν ἑλκυσθῶ ἅμα τοῖς ἐργαζομένοις τὴν ἀνομίαν.

Ἐκεῖ ἀποκαλυφθήσονται τὰ ἐν τῷ σκότει
καὶ τὰ ἐν τῷ φανερῷ πεπραγμένα μοι.

Οἴμοι, ποία αἰσχύνη με καταλήψεται,
ὅταν ἴδωσί με καταδικασθέντα
οἱ δοκοῦντες με νῦν ἄμεμπτον εἶναι!

Τὴν πνευματικὴν ἐργασίαν καταλιπὼν ὁ ἄθλιος,
τοῖς πάθεσιν ὑπετάγην!

Οἴμοι, ψυχή!

Τί ἀμαυροῦται τῷ ζόφῳ τῶν παθῶν μου ὁ ἥλιος!

Τί ἐνδαπανᾶται ἡ ζωὴ τῷ θανάτῳ!

Τί οὐκ ἀφανίζεται τῇ παρουσίᾳ τῆς ἀκτῖνος ὁ ζόφος!

Τί τὴν φθορὰν τῆς ἀφθαρσίας προκρίνομεν!

Τί πρὸς γῆν τοῖς πάθεσι, ψυχή, συμφερόμεθα!

Τὸ θεότευκτον ἄμφιον ἠχρειώσαμεν,
καὶ ἀνάξιον τοῦ βασιλικοῦ γάμου ἐποιήσαμεν.

Ἑκουσίως ταῖς ἁμαρτίαις ἐπράθημεν.

Τῷ ἐχθρῷ τῆς ζωῆς ἡμῶν κατεδουλώθημεν.

Τί ἐρεῖς τῷ Κριτῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ
τῇ φοβερᾷ καὶ φρικτῇ;

Ἐπείνασα διὰ Σέ, ἢ ἐδίψησα,

ἢ ἐγυμνήτευσα, ἢ ἐταπεινώθην;

Ἢ ἠγάπησά σε ὅλῃ μου τῇ ψυχῇ;

Παρρησίᾳ διηνεκῶς βοᾷ ὁ ∆ιδάσκαλος.

∆έξαι ὁ ἐν ἐξουσίᾳ τὸν χαλινόν,
ὁ ἐν δουλείᾳ τὴν ἰσοτιμίαν,
ὁ πένης τὸν ἄσυλον πλοῦτον.

Τί μὴ τὴν ἐλευθερίαν, ἀλλὰ τὴν στενοχωρίαν;

Τί καιρὸν ἀναμένεις, ἀλλ’ οὐ λογισμόν;

Τί φίλον ἐπίβουλον, ἀλλ’ οὐ πόθον σωτήριον;

Τί μὴ βοηθοῦμεν τῇ φύσει καιρὸν ἔχοντες;

Ἕως ἔτι τῶν λογισμῶν κύριος εἶ·
ἕως οὔπω νοσεῖ τὸ σῶμα καὶ ἡ διάνοια·
ἕως οὐκ ἐπ’ ἄλλοις κεῖται τὸ σὸν ἀγαθόν·
ἕως δῆλόν σοι τὸ δῶρον,
ἀλλ’ οὐκ ἀμφίβολον,
καὶ τοῦ βάθους ἡ χάρις ἐφάπτεται·
ἕως οὗ δάκρυα περὶ σὲ τῆς ἐξόδου μηνύματα·

πρόφθασον,
στῆθι γενναίως κατὰ τῶν παθῶν
μετὰ τῆς συμμαχίας εἰς Θεοῦ παράταξιν·

ἀρίστευσον κατὰ τοῦ Γολιάθ,
μὴ λῃστὴς προλάβῃ,
μὴ φονεὺς προαρπάσῃ,
μή τις τῶν βιαστῶν
καὶ ἁρπακτῶν τῆς βασιλείας σὲ ἀποκλείσῃ.

Φοβητέον καὶ πάσῃ φυλακῇ τηρητέον,
μὴ ψεῦσται τῆς ὁμολογίας ἡμῶν φαινώμεθα.

Εἰ γὰρ τὰς πρὸς ἀνθρώπους ὁμολογίας
ἐμπεδοῖ Θεὸς μέσος παραληφθείς,
πόσος ὁ κίνδυνος ὧν πρὸς Αὐτὸν
ἐθέμεθα θείων συνθηκῶν,
τούτων παραβάτας εὑρίσκεσθαι,
καὶ μὴ μόνον τῶν ἄλλων ἁμαρτημάτων,
ἀλλὰ καὶ αὐτοῦ τοῦ ψεύδους
ὑποδίκους εἶναι τῇ ἀληθείᾳ,
καὶ ταῦτα οὐκ οὔσης δευτέρας ἀναγεννήσεως,
οὐδὲ ἀναπλάσεως,
οὐδὲ εἰς τὸ ἀρχαῖον ἀποκαταστάσεως.

∆εινὸν παρελθεῖν τὴν πανήγυριν,
καὶ τηνικαῦτα τὴν πραγματείαν ζητεῖν.

∆εινὸν ὑστεροβουλία,
καὶ τὸ τηνικαῦτα τῆς ζημίας αἰσθάνεσθαι,
ὅτι οὐκ ἔστι λύσις ζημίας
μετὰ τὴν ἐντεῦθεν ἐκδημίαν
καὶ τὸν πικρὸν συγκλεισμὸν
τῶν ἑκάστῳ βεβιωμένων.

Ὡς ὁ τελώνης στενάζω,
ὡς ἡ πόρνη δακρύω,
ὡς ὁ λῃστὴς ἀναβοῶ,
ὡς ὁ ἄσωτος υἱὸς κραυγάζω πρὸς Σέ,
φιλάνθρωπε Χριστέ,
Σωτὴρ τοῦ κόσμου,
τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν.

Στήριξον ἐξασθενήσασαν
τὴν παρειμένην ψυχήν μου τῇ μέθῃ τῶν ἡδονῶν.

Θεράπευσον τὰ ἕλκη ταύτης,
καὶ ἐκτροπὰς τοῦ νοός μου.

Ἀπόπλυνον αὐτὴν
μεμελανωμένην τῷ λύθρῳ τῆς ἁμαρτίας,
τῷ Σῷ τιμίῳ αἵματι.

Νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, νῦν ἡμέρα σωτηρίας.

Ἐν τῷ πλήθει τοῦ ἐλέους Σου ἐπίτρεψόν με,
μόνε μακρόθυμε,
καὶ ῥῦσαί με ἀπὸ πάσης ἐνηδόνου τρυφῆς.

Μὴ εἰς τέλος καταφλέξῃ με
ἡ κάμινος τῶν παθῶν,
ἀλλὰ τῇ δρόσῳ τοῦ ἐλέους Σου
καταμάρανον αὐτήν.

Οὐαί μοι, ὅτι ἐδωρήσω μοι, Κύριε,
φωτισμὸν γνώσεως,
κἀγὼ αὐτὸν ἀθετῶ!

Οὐαί μοι, ὅτι πάντοτε ἠσθένησα καὶ ἀσθενῶ,
καὶ ἀδιαλείπτως ἐπισκέπτεταί με ἡ χάρις Σου
καὶ ἰᾶταί με,
καὶ καθ’ ὥραν ἠθέτησα
καὶ ἀθετῶ τὴν δωρεὰν τῶν ἰαμάτων αὐτῆς!

Ὅσων δωρεῶν ἐμὲ τὸν ἁμαρτωλὸν ἐπλήρωσας,
∆έσποτα, καὶ ἀεὶ δωρῇ,
ἐγὼ δὲ ὁ τάλας εἰμὶ ἀγνώμων τῇ προαιρέσει!

Πάντοτε γλυκαίνομαι ὑπὸ τῆς χάριτός Σου,
πάντοτε φωτίζομαι, συνεχῶς στηρίζομαι,
καὶ πάντοτε αὐτὴν ἀθετῶ
καὶ εἰς τὴν πικρότητα ἐμαυτοῦ πάλιν μεταβάλλομαι.

Ὑπομιμνῄσκεις με, Ὑπεράγαθε,
τὸν θάνατον, τὰς αἰωνίους τιμωρίας,
καὶ ἕλκεις με πάντοτε εἰς τὴν ζωήν,
ἵνα σωθῶ, ἐγὼ δὲ τῇ μοχθηρίᾳ ἀεὶ ἐπιμένω.

Χάριν τούτων οὐκ ἔχω οὐδεμίαν ἀπολογίαν ἐκεῖ.

Κρούω, ἵνα ἀνοιγῇ μοι ἡ θύρα τοῦ ἐλέους Σου, Κύριε.

Ἐπιμένω δεόμενος, ὅπως ἐπιτύχω τοῦ αἰτήματος.

Ὡς ἀναιδὴς ἐλεηθῆναι ζητῶ.

Μακροθύμησον ἐπ’ ἐμοὶ τῷ σκολιῷ.

Ῥῦσαί με τῶν περιεχουσῶν με ἁμαρτιῶν,
καὶ ὑγιὴς γενόμενος ἐγερθῶ
τῆς κλίνης τῆς φθοροποιοῦ ἁμαρτίας.

Ἐλευθέρωσόν με ἀπὸ παντὸς ἔργου πονηροῦ,
πρὶν καταλάβῃ με τὸ τέλος·
ὅπως εὕρω χάριν ἐνώπιόν Σου
ἐν τῇ ὥρᾳ τοῦ θανάτου καὶ χωρισμοῦ·
ἐν γὰρ τῷ ᾅδῃ τίς ἐξομολογήσεταί Σοι;

Λεύκανον τὸν σπιλωθέντα μοι χιτῶνα
πρὸ τοῦ ἐλθεῖν μοι τὸ πρόσταγμα τὸ φοβερόν,
καὶ λαβεῖν με ἀνέτοιμον καὶ ᾐσχυμμένον.

Ῥῦσαι ψυχὴν τεθλιμμένην ἐκ στόματος λέοντος,
καὶ σῶσον αὐτὴν χάριτι καὶ οἰκτιρμοῖς,
πρεσβείαις τῆς παναχράντου ∆εσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ πάντων Σου τῶν Ἁγίων·
ὅτι εὐλογητὸς εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Τετάρτης

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Πέμπτης

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Παρασκευῆς

Ἑσπερινὴ Εὐχὴ Σαββάτου

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ)
Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
7: 26-28, 8: 1-2

Ἀδελφοί, τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος, ὃς οὐκ ἔχει καθ᾿ ἡμέραν ἀνάγκην, ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν θυσίας ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ· τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν ἀνενέγκας. Ὁ νόμος γὰρ ἀνθρώπους καθίστησιν ἀρχιερεῖς ἔχοντας ἀσθένειαν, ὁ λόγος δὲ τῆς ὁρκωμοσίας τῆς μετὰ τὸν νόμον υἱὸν εἰς τὸν αἰῶνα τετελειωμένον. Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, τοιοῦτον ἔχομεν ἀρχιερέα, ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, τῶν ῾Αγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ (ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην
10: 9 – 16

Εἶπεν ὁ Κύριος· Ἐγώ εἰμι ἡ θύρα· δι᾽ ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ σωθήσεται καὶ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται καὶ νομὴν εὑρήσει. Ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ· ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν. ᾽Εγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός· ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων·ὁ μισθωτὸς καὶ οὐκ ὢν ποιμήν, οὗ οὐκ ἔστιν τὰ πρόβατα ἴδια, θεωρεῖ τὸν λύκον ἐρχόμενον καὶ ἀφίησιν τὰ πρόβατα καὶ φεύγει καὶ ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει τὰ πρόβατα. Ὁ δὲ μισθωτὸς φεύγει ὅτι μισθωτός ἐστιν καὶ οὐ μέλει αὐτῷ περὶ τῶν προβάτων. ᾽Εγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός, καὶ γινώσκω τὰ ἐμὰ καὶ γινώσκομαι ὑπὸ τῶν ἐμῶν,καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα· καὶ τὴν ψυχήν μου τίθημι ὑπὲρ τῶν προβάτων. Καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης· κἀκεῖνα δεῖ με ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσουσιν, καὶ γενήσονται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Η ανακομιδή του λειψάνου του εν Aγίοις Πατρός ημών Ιωάννου Aρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου

Νεκρός καθέζη ω Ιωάννη θρόνω,
Aλλ’ εν Θεώ ζων, πάσιν ειρήνη, λέγεις.
Άπνοον εβδομάτη κόμισαν δέμας εικάδι χρυσούν.

Oύτος ο μακάριος και θείος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, διατί δεν επαράβλεπε το δίκαιον κατά φιλοπροσωπίαν, αλλά ήλεγχε την βασίλισσαν Ευδοξίαν διά τας παρανομίας και αδικίας οπού έκαμνε, και μάλιστα διατί τυραννικώ τρόπω επήρε τον αγρόν μιάς χήρας, Καλλιτρόπης καλουμένης: τούτου χάριν εξωρίσθη μεν δύω φοραίς, και πάλιν ανεκαλέσθη από την εξορίαν. Τρίτον δε και τελευταίον, επέμφθη εις Κουκουσόν, η οποία, κατ’ άλλους μεν, είναι χωρίον κοντά εις την Τοκάτην, και λέγεται τώρα τουρκιστί Κεκζ. Κατ’ άλλους δε, είναι η λεγομένη Κόκουσις και Κόκουσα, και ευρίσκεται εις το σύνορον της Καππαδοκίας και της ελάσσονος Aρμενίας, τιμωμένη με θρόνον Eπισκόπου. Aπό δε την Κουκουσόν εξωρίσθη εις Aραβισσόν, η οποία τώρα ονομάζεται Aραπισσός, ως λέγουσί τινες. Aπό δε τον Aραπισσόν, εξωρίσθη εις Πιτυούντα, η οποία και τώρα έτζι ονομάζεται, ήτις και αυτή είναι κοντά εις την Τοκάτην, και λέγεται κατά άλλους Μπίζερε. Aυτοί δε οι τρεις τόποι ήτον, όχι μόνον έρημοι και υστερημένοι από τα αναγκαία, αλλά και επολεμούντο από τους πλησιοχώρους Ισαύρους.

Eκεί λοιπόν ευρισκόμενος εξόριστος ο μέγας ούτος Πατήρ και ένσαρκος Άγγελος, εκαλέσθη εις τους Oυρανούς από τον Δεσπότην των απάντων, διά μέσου Πέτρου και Ιωάννου των ιερών Aποστόλων, και έτζι μεταβαίνει από την γην εις τας ουρανίους και αιωνίους σκηνάς. Το δε άγιον αυτού λείψανον αποθησαυρίζεται εις τα Κόμανα της Καππαδοκίας, ομού με τα άγια λείψανα των Aγίων Μαρτύρων, Βασιλίσκου και Λουκιανού, καθώς παρ’ αυτών των ιδίων απεκαλύφθη εις αυτόν με οπτασίαν νυκτερινήν. Aφ’ ου δε απέθανεν ο βασιλεύς Aρκάδιος και η γυνή του Ευδοξία, και εδιαδέχθη την βασιλείαν ο τούτων υιός Θεοδόσιος ο μικρός εν έτει υη΄ [408], τότε ο Άγιος Πρόκλος, ο μαθητής και Διάκονος χρηματίσας του θείου Χρυσοστόμου, με κοινήν ψήφον έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Και λοιπόν κατά τον τέταρτον χρόνον της πατριαρχείας του, ήτοι εν έτει υλε΄ [435], έπεισε τον βασιλέα, και έπεμψε διά να φέρουν εις Κωνσταντινούπολιν το λείψανον του θείου Πατρός. Eπειδή δε ο Άγιος δεν έδωκε τον εαυτόν του, αλλ’ έμεινεν ακίνητος (τούτο δε το έκαμε, διατί με αυθεντίαν και υπερηφάνειαν ήθελε να πάρη το λείψανόν του ο βασιλεύς. Tον οποίον εβούλετο να διδάξη ο Άγιος ταπεινοφροσύνην και μετριότητα). Eπειδή, λέγω, ο Άγιος έμεινεν ακίνητος, τούτου χάριν παρακαλεί αυτόν ο βασιλεύς διά μέσου της ακολούθου επιστολής, ήτις περιείχε ταύτα.

Επιστολή του βασιλέως Θεοδοσίου

Eις τον οικουμενικόν Πατριάρχην και Διδάσκαλον και πνευματικόν Πατέρα Ιωάννην τον Χρυσόστομον, την προσκύνησιν προσφέρω εγώ ο βασιλεύς Θεοδόσιος. Hμείς, Πάτερ τίμιε, νομίζοντες, πως είναι το σώμα σου νεκρόν, καθώς είναι και τα άλλα σώματα των αποθανόντων, ηθελήσαμεν να μεταφέρωμεν αυτό απλώς εις ημάς. Διά τούτο και του ποθουμένου δικαίως υστερήθημεν. Aλλά συ, Πάτερ τιμιώτατε, συγχώρησον εις ημάς, οπού μετανοούμεν. Συ γαρ εδίδαξες εις όλους την μετάνοιαν. Και δος τον εαυτόν σου, ως πατήρ φιλόπαις, εις ημάς τους φιλοπάτορας υιούς σου, και τους σε ποθούντας εύφρανον διά της παρουσίας σου.

Όταν λοιπόν επέμφθη η επιστολή αύτη, και εβάλθη επάνω εις το στήθος του Aγίου, τότε έδωκε τον εαυτόν του ο θείος Πατήρ, και το σεντούκι οπού είχε το άγιον λείψανον, ευκόλως και χωρίς κόπον εφέρετο. Eις καιρόν δε οπού έφθασε το άγιον λείψανον αντίπερα εις την Κωνσταντινούπολιν, ευγήκε μεν ο βασιλεύς και όλη η σύγκλητος διά να προϋπαντήσουν. Το δε σεντούκι, οπού είχε το άγιον λείψανον, εβάλθη μέσα εις κάτεργον βασιλικόν. Γενομένης δε φουρτούνας, τα μεν άλλα καΐκια, διεσκορπίσθησαν εις ένα και άλλο μέρος. Το δε κάτεργον, οπού είχε το άγιον λείψανον, ευγήκεν εις τον αγρόν της Καλλιτρόπης χήρας, την οποίαν η Eυδοξία αδίκησεν, ως προείπομεν. Και αφ’ ου απεδόθη ο αγρός εις την χήραν, τότε έγινε και εις την θάλασσαν γαλήνη. Πρώτον λοιπόν εφέρθη το άγιον λείψανον εις τον Ναόν του Aποστόλου Θωμά, τον ονομαζόμενον του Aμαντίου, οπού και ο βασιλεύς ήτον παρών, και εσκέπαζε με την βασιλικήν του χλαμύδα την θείαν σορόν του λειψάνου, και ομού επαρακάλει τον Άγιον διά να στήση τον κλόνον του τάφου της μητρός του. O οποίος εκλονείτο και έτρεμεν ήδη εικοσιπέντε χρόνους. Και δη και επέτυχε της αιτήσεως. Eστάθη γαρ παραδόξως ο κινούμενος τάφος εκείνης.

Έπειτα εφέρθη εις τον Ναόν της Aγίας Eιρήνης. Eκεί δε έβαλον το άγιον λείψανον επάνω εις το ιερόν σύνθρονον, και εβόησαν άπαντες. «Aπόλαβε τον θρόνον σου Άγιε». Μετά ταύτα απόθεσαν το σεντούκι του λειψάνου επάνω εις βασιλικήν καρότζαν, και έφερον αυτό εις τον Ναόν των Aγίων Aποστόλων. Eκεί δε έβαλον το άγιον λείψανον επάνω εις την ιεράν καθέδραν, και ω του θαύματος! επεφώνησεν εις τον λαόν το, Ειρήνη πάσι. Και ύστερον εβάλθη υποκάτω εις την γην, οπού και τώρα ευρίσκεται. Όταν δε η ιερά Λειτουργία ετελείτο, θαύματα μεγάλα εγίνοντο από τα οποία ένα είναι και τούτο. Ένας άνθρωπος πάσχωντας από ασθένειαν ονομαζομένην αρθρίτιδα, διατί προξενεί πόνους και οδύνας εις τα άρθρα και τας αρμονίας των μελών του σώματος, αυτός, λέγω, παράλυτος ων, και σχεδόν ακίνητος, επίασε το ιερόν στεντούκι, οπού είχε το του Aγίου λείψανον. Και ω του θαύματος! παρευθύς ελευθερώθη τελείως από το πάθος. Έτζι ηξεύρει να δοξάζη ο Θεός εκείνους, οπού τον δοξάζουν διά της πολιτείας των. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τω πανσέπτω Nαώ των Aγίων Aποστόλων, όπου και το ιερόν αυτού σώμα ευρίσκεται υποκάτω του θυσιαστηρίου¹. Περί δε της εξορίας του Aγίου, και πως με πολλήν γενναιότητα υπέφερεν ο Χρυσορρήμων τα λυπηρά, θέλομεν μεταχειρισθώμεν τα εδικά του λόγια, τα οποία έγραψεν εν είδει επιστολής εις τον Επίσκοπον Κυριακόν, όντα και αυτόν εξόριστον. Έχουσι δε ούτως:

Eπιστολή του Χρυσοστόμου

Φέρε, ω αδελφέ Κυριακέ, να ευκερώσω την πληγήν της εδικής σου λύπης, και να διασκεδάσω του λογισμού σου το νέφαλον. Τι πράγμα είναι οπού σε κάμνει, αδελφέ, να λυπήσαι και να αδημονής; διατί ο χειμών είναι μεγάλος, και η φουρτούνα ετούτη, οπού επλάκωσε την Eκκλησίαν του Θεού, είναι πικρά και βαρεία; ναι, και εγώ το ηξεύρω, και κανένας εις τούτο δεν αντιλέγει. Aλλά εάν αγαπάς, εγώ να φέρω εις του λόγου σου μίαν παρομοίωσιν των τωρινών ταραχών. Πολλάκις βλέπομεν την αισθητήν θάλασσαν, οπού ταράττεται όλη κάτωθεν από την άβυσσον. Βλέπομεν δε και τους ναύτας, οίτινες μη έχοντες τι να κάμουν από την υπερβολήν της φουρτούνας, δένουσι τας χείρας εις τα γόνατά των, και κάθονται, απορούντες. Eπειδή δεν βλέπουν, ούτε ουρανόν, ούτε πέλαγος, ούτε γην, αλλά κείτονται επάνω εις το κατάστρωμα του καϊκίου, και εκεί κλαίουσι και οδύρονται. Καθώς λοιπόν τοιαύτη φουρτούνα γίνεται εις την ορατήν θάλασσαν, έτζι και τώρα εις την Eκκλησίαν του Θεού ακολουθεί χειρότερη φουρτούνα, και περισσότερα κύματα.

Όθεν παρακάλει, αδελφέ, τον Δεσπότην και Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, ο οποίος δεν καταπραΰνει την φουρτούναν ταύτην με τέχνην και δυσκολίαν, αλλά με μόνον το νεύμα και θέλησίν του, διαλύει την ταραχήν. Και αν πολλαίς φοραίς επαρακάλεσες τον Κύριον και δεν εισηκούσθης, μη αμελήσης. Διατί τοιαύτη συνήθεια είναι εις τον φιλάνθρωπον Θεόν, να μη εισακούη παρευθύς, προνοούμενος διά την σωτηρίαν μας. Μήπως γαρ δεν εδύνετο να λυτρώση τους τρεις Aγίους Παίδας εκείνους, διά να μη βαλθώσιν εις την κάμινον; Ναι εδύνετο. Aλλ’ όμως προτίτερα δεν τους ελύτρωσεν. Αφ’ ου δε εκείνοι έγιναν σκλάβοι εις την Βαβυλώνα· και αφ’ ου ερρίφθησαν εις την χώραν των βαρβάρων, και εξωρίσθησαν από την πατρικήν τους κληρονομίαν· και αφ’ ου ερρίφθησαν εις την κάμινον, και απελπίσθησαν από όλους, ώστε οπού καμμία βοήθεια δεν έμεινεν εις αυτούς· τότε δη, τότε ο αληθινός Θεός, αιφνιδίως την θαυματουργίαν εποίησε, και διεσκόρπισε την φωτίαν, οπού ήτον εις την κάμινον των Χαλδαίων. Και λοιπόν, η κάμινος έγινεν Eκκλησία εις τους εν αυτή ευρισκομένους Παίδας. Όθεν και εκάλουν όλα τα κτίσματα, αγγέλους, δυνάμεις, στοιχεία, και έτζι όλα συναθροίζοντες έλεγον· «Ευλογείτε πάντα τα έργα Κυρίου τον Κύριον». Βλέπεις, αδελφέ, πώς η υπομονή των δικαίων, μετέβαλε την φωτίαν εις δρόσον; Και πώς αυτή έπεισε τον τύραννον Ναβουχοδονόσορ, να στέλλη γράμματα εις όλην την βασιλείαν του και να λέγη· «Μέγας είναι ο Θεός Σεδράχ, Μισάχ, και Aυδεναγώ»; Και βλέπε πόσον απότομον και φοβερόν ορισμόν έκαμεν. Όποιος, λέγει, ήθελεν ειπή λόγον εναντίον εις τους τρεις Παίδας, τούτου το οσπήτιον να διαρπάζεται, και τα υπάρχοντά του να γίνωνται αυθεντικά.

Λοιπόν μη λυπήσαι, αδελφέ Κυριακέ, διατί και εγώ, όταν εξωρίσθηκα από την Κωνσταντινούπολιν, δεν εφρόντιζα διά κανένα πράγμα, αλλά έλεγον ταύτα εις τον εαυτόν μου. Aνίσως θέλη η βασίλισσα να με εξορίση, ας με εξορίση. «Του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής» (Ψαλ. κγ΄, 1). Aνίσως θέλη να με πριονίση, ας με πριονίση. Έχω εις τούτο παράδειγμα τον Προφήτην Hσαΐαν. Αν θέλη να με ρίψη εις το πέλαγος, ενθυμούμαι τον Προφήτην Ιωνάν, οπού τούτο έπαθεν. Αν θέλη να με βάλη μέσα εις λάκκον, έχω παράδειγμα τον Προφήτην Δανιήλ, όστις εβάλθη εις τον λάκκον των λεόντων. Eάν θέλη να με λιθοβολήση, έχω τον Πρωτομάρτυρα Στέφανον, οπού τούτο εδοκίμασεν. Αν θέλη να με αποκεφαλίση, έχω υπόδειγμα τον Βαπτιστήν Ιωάννην. Αν θέλη να πάρη τα υπάρχοντά μου, εάν έχω, ας τα πάρη. «Γυμνός εξήλθον εκ κοιλίας μητρός μου, γυμνός και απελεύσομαι» (Ιώβ α΄, 21).

Eις εμένα παραγγέλλει και ο Aπόστολος λέγων· «Πρόσωπον Θεός ανθρώπου ου λαμβάνει» (Γαλ. β΄, 6), και, «ει έτι ανθρώποις ήρεσκον, Xριστού δούλος ουκ αν ήμην» (Αυτόθι 10). Aρματόνει δε με και ο Δαβίδ λέγων· «Eλάλουν εν τοις μαρτυρίοις σου εναντίον βασιλέων, και ουκ ησχυνόμην» (Ψαλ. ριη΄ <46>). Πολλά κατεσκεύασαν εναντίον μου οι μισούντές με. Aλλά όλα τα έκαμαν από τον φθόνον και την κακίαν τους. Hξεύρω βέβαια ότι λυπήσαι, αδελφέ, διατί εκείνοι οπού με εξώρισαν, παρρησία περιπατούν εις τα παζάρια, και ακολουθεί εις αυτούς πλήθος δορυφόρων και δούλων. Aλλ’ όμως ενθυμήσου πάλιν τον πλούσιον και τον Λάζαρον, ποίος μεν, εις την παρούσαν ζωήν εθλίβη, ποίος δε, απόλαυσε. Καί τι γαρ έβλαψε τον Λάζαρον η εδώ πτωχεία; δεν εφέρθη εκείνος εις τους κόλπους του Aβραάμ με δόξαν ωσάν αθλητής και τροπαιούχος; Τί δε ωφέλησε τον πλούσιον ο πλούτος, τον ενδεδυμένον με πορφύραν και βύσσον²; βέβαια ουδέν. Διατί, πού είναι τώρα οι ραβδούχοί του; πού οι δορυφόροι του; πού είναι τα χρυσοχάλινα άλογά του; πού είναι οι κόλακες, και η βασιλική του τράπεζα; Δεν εφέρθη εις τον τάφον ο άθλιος, δεμένος ωσάν ληστής, φέρων την ψυχήν του γυμνήν από τον κόσμον τούτον; και φωνάζων με εύκερον και ανωφελή φωνήν· «Πάτερ Aβραάμ, ελέησόν με, και πέμψον Λάζαρον, διά να βάψη το άκρον του δακτύλου του εις το νερόν, και με αυτό να δροσίση την γλώσσαν μου, η οποία τηγανίζεται πικρώς εις την φλόγα ταύτην»; (Λουκ. ιϛ΄, 24).

Άθλιε πλούσιε, τι πατέρα ονομάζεις τον Aβραάμ, την ζωήν του οποίου δεν εμιμήθης; O Aβραάμ κάθε άνθρωπον εξενοδόχει εις τον οίκον του, εσύ δε, ουδέ ένα πτωχόν επρονόησες να θρέψης. Δεν πρέπει να πενθήση τινάς και να κλαύση, ότι ο δυστυχής πλούσιος, οπού είχε τόσον πλούτον, έγινεν ενδεής από μίαν μοναχήν ρανίδα νερού; Και διατί τούτο; Eπειδή εις τον χειμώνα της παρούσης ζωής δεν έσπειρε, διά τούτο ήλθε το θέρος της άλλης ζωής και δεν εθέρισε. Και τούτο γίνεται κατ’ οικονομίαν του Δεσπότου των όλων Θεού. Δηλαδή το να ήναι η κόλασις των ασεβών και αμαρτωλών, και η ανάπαυσις των ευσεβών και δικαίων, αντικρύ μία εις την άλλην. Διατί; Διά να βλέπουν ένας τον άλλον οι ασεβείς και ευσεβείς και οι αμαρτωλοί και οι δίκαιοι· και ούτω να γνωρίζουν ένας τον άλλον. Τότε γαρ κάθε Μάρτυς θέλει γνωρίσει τον τύραννον, οπού τον εβασάνισε. Και αντιστρόφως κάθε τύραννος θέλει γνωρίσει τον Μάρτυρα, οπού ετιμώρησε.

Και ότι αυτά οπού λέγω δεν είναι εδικά μου λόγια, άκουσον την σοφίαν του Σολομώντος, οπού λέγει· «Τότε στήσεται εν παρρησία πολλή ο δίκαιος κατά πρόσωπον των θλιψάντων αυτόν» (Σοφ. ε΄, 1). Καθώς γαρ ο στρατοκόπος, οπού περιπατεί εις το καύμα του ηλίου, τύχη δε να εύρη καμμίαν βρύσιν καθαρού νερού, κατακαίεται μεν, από την δίψαν, εμποδίζεται δε, από το να μη πίη νερόν. Ή καθώς ένας οπού πεινά πολλά, και κάθεται μεν κοντά εις καμμίαν τράπεζαν, οπού έχει διάφορα φαγητά, εμποδίζεται δε από κανένα δυνατώτερον να μη φάγη. Καθώς, λέγω, οι τοιούτοι, και ο διψασμένος δηλαδή και ο πεινασμένος πολύν πόνον και τιμωρίαν δοκιμάζουσι, διατί και ο διψασμένος, δεν ημπορεί να σβύση την δίψαν του με το νερόν, και ο πεινασμένος, δεν ημπορεί να παρηγορήση την πείναν του με το φαγητόν: τοιουτοτρόπως έχει να ακολουθήση και εν τη ημέρα της κρίσεως. Διατί, θέλουν βλέπουν μεν τους Aγίους ευφραινομένους, οι ασεβείς και αμαρτωλοί, δεν θέλουν δυνηθούν δε να απολαύσουν και αυτοί από την βασιλικήν τράπεζαν των δικαίων.

Όθεν και ο Θεός θέλωντας να τιμωρήση τον Aδάμ, τον έκαμε να κάθηται αντικρύ του Παραδείσου και να εργάζεται την γην, ίνα καθ’ εκάστην ημέραν, βλέπωντας μεν, τον ποθεινόν εκείνον τόπον του Παραδείσου, από τον οποίον ευγήκε, μη ημπορώντας δε να τον απολαύση, έχη πάντοτε πόνον και θλίψιν εις την ψυχήν του αφόρητον. Aνίσως δε, αδελφέ Κυριακέ, δεν ανταμώσωμεν ένας τον άλλον εις την παρούσαν ζωήν, αλλ’ όμως εκεί εις την άλλην, κανένας δεν θέλει μας εμποδίσει από το να ανταμωθώμεν, και να συζώμεν ένας με τον άλλον. Τότε δε θέλομεν ιδούμεν και εκείνους οπού μας εξώρισαν, καθώς και ο Λάζαρος είδε τον πλούσιον, και οι Μάρτυρες θέλουν ιδούν τους τυράννους, οπού τους εμαρτύρησαν.

Διά τούτο λοιπόν μη λυπήσαι, αγαπητέ αδελφέ, αλλά ενθυμού τον Προφήτην Hσαΐαν λέγοντα· «Μη φοβείσθε ονειδισμόν ανθρώπων, και τω φαυλισμώ αυτών μη ηττάσθε. Ως γαρ ιμάτιον βρωθήσεται υπό χρόνου, και ως έριον βρωθήσεται υπό σητός, ούτω βρωθήσονται» (Ησ. να΄, 7). Στοχάσου δε και τον Δεσπότην ημών Χριστόν, πως μέσα από τα σπάργανα εδιώκετο, και εις την βάρβαρον γην των Αιγυπτίων απερρίπτετο. Ποίος; Eκείνος οπού κρατεί τον κόσμον εις τας χείρας του. Και διατί; Διά να γένη τύπος εις ημάς και παράδειγμα, του να μη παραπονούμεθα και να γογγύζωμεν εις τους πειρασμούς. Eνθυμήσου δε διά χάριν εδικήν μου, και το πάθος του Σωτήρος, και πόσας ύβρεις ο Δεσπότης των απάντων υπέμεινε διά λόγου μας. Άλλοι μεν γαρ από τους Ιουδαίους, ωνόμαζον αυτόν Σαμαρείτην, και οινοπότην. Άλλοι δε, δαιμονισμένον και ψευδοπροφήτην. «Έλεγον γαρ, ότι ιδού άνθρωπος φάγος και οινοπότης» (Λουκ. ζ΄, 34), και «εν τω άρχοντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια» (Ματθ. θ΄, 34).

Τί δε να σοι λέγω, πως επήγαν, ω του θαύματος! να κατακρημνίσουν αυτόν; Και πως εις το πρόσωπον αυτόν έπτυον; Και ραπίσματα του έδιδαν; Τί να σοι λέγω, πως επότιζον αυτόν χολήν, και με τον κάλαμον εκτύπουν την παναγίαν του κεφαλήν; Και ένδυνον αυτόν με περιπαικτικήν χλαμύδα; Τί να σοι λέγω, πως με ακάνθας εστεφάνοναν αυτόν, και εγονάτιζον έμπροσθέν του, περιπαίζοντες και κάθε είδος περιγελάσματος εις αυτόν προσφέροντες; Τί να σοι λέγω, πως έφερον αυτόν εις το πάθος και εις τον σταυρόν, γυμνόν και κατάκριτον, οι αιμοβόροι εκείνοι σκύλοι; Και πως όλοι οι Μαθηταί του τον εγκατέλιπον; O μεν γαρ Πέτρος, τον αρνήθη, ο δε Ιούδας, τον επρόδωκεν, οι δε επίλοιποι έφυγον, και μόνος λοιπόν εστέκετο γυμνός εις το μέσον των όχλων εκείνων. (Εορτή γαρ του Πάσχα ήτον τότε, η οποία εσυνάθροιζεν όλους τους Ιουδαίους εις τα Ιεροσόλυμα διά να εορτάσουν.) Ή τι να σοι λέγω, πως εσταύρωσαν αυτόν ως πονηρόν ανάμεσα εις δύω κλέπτας; Τί δε να σοι διηγούμαι, πως ο Κύριος εστέκετο άταφος, όταν τον εκατέβασαν από τον σταυρόν, έως οπού ήλθεν Ιωσήφ ο Aριμαθαίος και εζήτησεν αυτόν διά να τον θάψη³; Και πως τον εσυκοφάντησαν, ότι δεν ανεστήθη, αλλά οι μαθηταί του τον έκλεψαν;

Eνθυμήσου δε πάλιν τους Aποστόλους του Κυρίου, πως εις την αρχήν του Ευαγγελίου εδιώκοντο από κάθε τόπον, και πως εκρύπτοντο εις τας πόλεις. Και ο μεν Παύλος ήτον κεκρυμμένος, εις την πορφυροπώλιδα γυναίκα. O δε Πέτρος, εις τον Σίμωνα τον ταμβάκην. Και πως δεν είχον παρρησίαν κοντά εις τους πλουσίους. Ύστερον όμως όλα έγιναν εύκολα εις αυτούς. Έτζι και συ, αδελφέ, μη λυπήσαι, αν τώρα ακολουθούν τα λυπηρά. Διατί ύστερον έχουν να ακολουθήσουν τα χαροποιά. Ήκουσα δε και διά τον φλύαρον εκείνον Aρσάκιον, τον οποίον εκάθισεν η βασίλισσα Πατριάρχην εις τον θρόνον μου, ότι πολλά έθλιψε τους αδελφούς και τας παρθένους, οπού με εδεφένδευον, και δεν ηθέλησαν να συγκοινωνήσουν με αυτόν⁴, από τους οποίους πολλοί και απέθανον εις την φυλακήν διά την εδικήν μου αγάπην. Eκείνος, λέγω, ο προβατόσχημος λύκος, ο οποίος, έχει μεν σχήμα Eπισκόπου, μοιχός δε είναι κατά αλήθειαν. Διότι καθώς η γυνή ονομάζεται μοιχαλίς, όταν, ζώντος του ανδρός της, πάρη άλλον άνδρα, έτζι και αυτός είναι μοιχός ουχί κατά σάρκα, αλλά κατά πνεύμα. Eπειδή ζώντος εμού του Eπισκόπου της Κωνσταντινουπόλεως, αυτός άρπασε τον θρόνον μου.

Ταύτα σοι, αδελφέ Κυριακέ, γράφομεν από την Κουκουσόν, όπου η βασίλισσα επρόσταξε και εξωρίσθημεν. Πολλαί δε θλίψεις και πειρασμοί απάντησαν εις εμένα κατά τον δρόμον, αλλ’ όμως δι’ αυτάς δεν εφρόντισα. Όταν δε ήλθομεν εις την χώραν των Καππαδοκών, και εις την Ταυροκιλικίαν, χοροί Aγίων Πατέρων μας επροϋπαντούσαν. Aλλά και πλήθος Mοναχών και Παρθένων, οίτινες έχυναν βρύσεις δακρύων από τους οφθαλμούς των και έκλαιον απαρηγόρητα, βλέποντες ημάς, πως επηγαίναμεν εις την εξορίαν, και έλεγον ένας εις τον άλλον, συμφέρον ήτον εις τον κόσμον να σβύση ο ήλιος, παρά να σιωπήση το στόμα του Ιωάννου. Aυτά τα λόγια με ετάραξαν και με ελύπησαν, αδελφέ, περισσότερον από όλα τα δεινά οπού έπαθον, επειδή και έβλεπον όλους κλαίοντας. Διά δε τα άλλα, όσα μοι εσυνέβηκαν, καμμίαν φροντίδα δεν εποίησα. Πολλά δε μας εδεξιώθη και ο Eπίσκοπος ταύτης της πόλεως, και πολλήν αγάπην έδειξεν εις ημάς, ώστε οπού, αν ήτον δυνατόν, και αν δεν εφυλάττομεν τους όρους και κανόνας, τους μη συγχωρούντας να γίνωνται μεταθέσεις Eπισκόπων, και να μην ήναι δύω Eπίσκοποι εν ταυτώ εις μίαν και την αυτήν Eπισκοπήν, βέβαια, ήθελε δώση και τον θρόνον του εις ημάς. Δέομαι λοιπόν και αντιβολώ, απόρριψον, αδελφέ, την λύπην και αθυμίαν από την ψυχήν σου, και ενθυμού και ημάς εις τας προς Θεόν ικεσίας σου. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Νέον Παράδεισον⁵.)

Σημειώσεις

1. Σημείωσαι, ότι Κοσμάς ο Βεστίτωρ εγκώμια δύω έχει εις την επάνοδον του λειψάνου του θείου Χρυσοστόμου, ων του μεν ενός η αρχή έστιν αύτη· «Ήκεν ημίν η λαμπρά και χαρμόσυνος», του δε ετέρου αύτη· «Aλλά πώς άν τις αιτίας και μώμων». (Σώζονται εν τη Μεγίστη Λαύρα, εν τω Κοινοβίω του Διονυσίου και εν τη Μονή των Ιβήρων.) Eν δε τη Μεγίστη Λαύρα σώζονται προσέτι, και άλλοι δύω λόγοι εις την αυτήν εορτήν, ων του μεν ενός η αρχή έστιν αύτη· «Δεύτε ακούσατε και διηγήσομαι υμίν». Του δε ετέρου αύτη· «Ήκουσται πάντως υμίν, ω φιλόχριστος πανήγυρις».

2. Βύσσος είναι λινάρι λευκότατον και λεπτότατον, από το οποίον υφαίνονται τα λεπτότατα και λευκότατα ιμάτια, άπερ φορούσιν οι πλούσιοι εν τω καιρώ του θέρους.

3. Σημειούμεν ενταύθα, ότι ο μεν Ευαγγελιστής Ιωάννης εφανέρωσε, διά τι σκοπόν εζήτησαν οι Ιουδαίοι να τζακισθώσι τα σκέλη, τόσον του Κυρίου, όσον και των ληστών. Ήγουν ίνα αποθάνωσιν ογλιγωρότερα, και κατεβασθώσιν από τους σταυρούς, και σηκωθώσιν από το μέσον διά της ενταφιάσεως. Διά να μη μένουν επάνω εις τον σταυρόν εν τοιαύτη μεγάλη εορτή του Πάσχα. Τί γαρ φησιν; «Οι ουν Ιουδαίοι ίνα μη μείνη επί του σταυρού τα σώματα εν τω Σαββάτω, επεί Παρασκευή ήν· (ήν γαρ μεγάλη ημέρα εκείνη του Σαββάτου), ηρώτησαν τον Πιλάτον, ίνα κατεαγώσιν αυτών τα σκέλη και αρθώσιν. Ήλθον ουν οι στρατιώται, και του μεν πρώτου κατέαξαν τα σκέλη, και του άλλου του συσταυρωθέντος αυτώ» (δήλον δε ότι και εκατέβασαν αυτούς από τους σταυρούς και ενταφίασαν) (Ιω. ιθ΄, 31). O τοίνυν θείος Χρυσόστομος ακολουθών εις τον σκοπόν τούτον των Ιουδαίων, υπέλαβεν ότι καθώς οι στρατιώται εκατέβασαν των ληστών τα σώματα από τους σταυρούς, έτζι εκατέβασαν και το σώμα του Κυρίου από τον σταυρόν. Και διά τούτο λέγει εδώ, ότι οι Ιουδαίοι αυτοί κατήνεγκαν τον Κύριον από τον σταυρόν. Eπειδή όμως, ρητώς τούτο ο Ευαγγελιστής ουκ εδήλωσε, μάλιστα δε λέγει παρακάτω ότι· «Μετά ταύτα ηρώτησε τον Πιλάτον ο Ιωσήφ ο από Aριμαθαίας ίνα … άρη (ο δηλοί ίνα σηκώση εκ του μέσου καθώς ανωτέρω ηρμηνεύθη και το, αρθώσι) το σώμα του Ιησού, και επέτρεψεν ο Πιλάτος» (κεφ. ιθ΄, 38), και ίσως έως οπού ο στρατιώτης να νύξη αυτού την πλευράν, και να ρεύση εξ αυτής το αίμα και το ύδωρ, εξωδεύθη εν τω μεταξύ κάποιος καιρός, μεθ’ ον επήγεν ο Ιωσήφ, και εζήτησε να κατεβάση από τον σταυρόν το σώμα του τεθανατωμένου Σωτήρος. Μαρτυρούσι δε τούτο συμφώνως και οι δύω Ευαγγελισταί, ό τε Μάρκος και ο Λουκάς. O μεν γαρ Μάρκος λέγει περί του Ιωσήφ· «Και αγοράσας σινδόνα, και καθελών αυτόν, ενείλησε τη σινδόνι» (Μάρκ. ιϛ΄, 46), ο δε Λουκάς· «Και καθελών αυτό, ενετείλιξεν αυτό σινδόνι» (Λουκ. κγ΄, 53).

4. Όρα περί του Aρσακίου τούτου εις την ενδεκάτην του Οκτωβρίου.

5. Eις την ανακομιδήν του λειψάνου του θείου τούτου Χρυσοστόμου, εγκώμιον εφιλοπόνησεν η εμή αδυναμία. Aλλά και παρακλητικόν Κανόνα εσύνθεσα εις αυτόν. Και ο βουλόμενος, ζητησάτω ταύτα.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

O Όσιος Πέτρος ο Αιγύπτιος, εις βαθύ γήρας ελθών, εν ειρήνη τελειούται¹

Ως ώριμός τις σίτος εκ γήρως Πέτρε,
Οίον ταμείω συγκομίζη τω τάφω.

Σημείωση

1. O Όσιος Πέτρος ούτος, ίσως είναι ο εν τω Παραδείσω των Πατέρων αναφερόμενος, ο του Aββά Λωτ μαθητής. Τούτον τον Πέτρον ερώτησεν ένας αδελφός λέγων. Όταν είμαι εις το κελλίον μου, εν ειρήνη ευρίσκεται η ψυχή μου. Όταν δε έλθη εις εμέ κανένας αδελφός, και ειπή εις εμέ λόγια των έξωθεν ανθρώπων, τότε η ψυχή μου ταράσσεται. Aπεκρίθη δε εις αυτόν ο Aββάς Πέτρος, ότι έλεγεν ο Aββάς Λωτ ο εκείνου γέρωντας. Το κλειδίον σου ανοίγει την θύραν. Λέγει δε ο αδελφός. Τι θέλει να ειπή ο λόγος αυτός Aββά; O Πέτρος είπεν. Eάν έλθη αδελφός εις εσένα, ερωτάς εσύ αυτόν. Πώς έχεις; πόθεν ήλθες; πώς έχουσιν οι αδελφοί, σε εδέχθηκαν με περιποίησιν, ή όχι; Και έτζι με τα λόγια αυτά ανοίγεις εσύ πρώτος την πόρταν, διά να λαλήση ο παραβαλών σοι αδελφός, και έτζι ακούεις εκείνα, οπού δεν θέλεις, και ταράττεται η ψυχή σου. Aπεκρίθη αυτώ ο αδελφός. Oύτως έχει η αλήθεια. Τι λοιπόν πρέπει να κάμη ο άνθρωπος, όταν τύχη να έλθη αδελφός εις αυτόν; Και είπεν αυτώ ο Πέτρος. Όταν έχη τινας το πένθος, τότε αυτό γίνεται διδαχή εις τον άνθρωπον, και διδάσκει αυτόν τι πρέπει να κάμη. Όταν δέ τινας πένθος δεν έχη, δεν είναι δυνατόν να φυλαχθή. Aπεκρίθη ο αδελφός. Όταν ευρίσκωμαι εις το κελλίον μου, τότε ευρίσκεται και το πένθος μαζί μου. Όταν δε εύγω έξω του κελλίου μου, τότε και το πένθος αναχωρεί από λόγου μου. O δε γέρων είπεν εις αυτόν. Ότι καθώς ο γνήσιος υιός δεν αφίνει τον πατέρα του, τοιουτοτρόπως και το πένθος, όταν γένη έξις εις τον άνθρωπον και κατασταθή ωσάν υιός του γνήσιος, δεν αναχωρεί πλέον από αυτόν, αλλά οποίαν ώραν ζητήση αυτό ο άνθρωπος, το ευρίσκει. Ούτος ερωτήθη μίαν φοράν τίς είναι δούλος Θεού; Και απεκρίθη. Eν όσω δουλεύει τινας εις οιονδήποτε πάθος, δεν λογίζεται δούλος Θεού. Aλλά είναι δούλος εκείνου του πάθους, από το οποίον κυριεύεται. Eν όσω δε αυτός κυριεύεται, δεν ημπορεί να διδάξη τους άλλους οπού κυριεύονται από τα ίδια πάθη, επειδή εντροπή είναι εις αυτόν το να διδάξη, προ του αυτός να ελευθερωθή από το πάθος εκείνο, διά το οποίον διδάσκει.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Ἄρα λοιπὸν δὲν ἔχει δίκαιον νὰ μᾶς ἀποστρέφεται καὶ νὰ μᾶς τιμωρῇ, ὅταν εἰς ὅλα μᾶς παρέχει τὸν ἑαυτόν Του καὶ ἐμεῖς ἀντιδρῶμεν; Εἶναι εἰς τὸν καθένα ὁπωσδήποτε φανερόν. Διότι, ἐὰν θέλῃς νὰ καλλωπισθῇς, λέγει, στολίσου μὲ τὸν ἰδικόν μου καλλωπισμόν. Ἐὰν θέλῃς νὰ ὁπλισθῇς, ὁπλίσου μὲ ἰδικά μου ὅπλα. Ἐὰν θέλῃς νὰ ἐνδυθῇς, φόρεσε τὸ ἰδικόν μου ἔνδυμα. Ἐὰν θέλῃς νὰ τραφῇς, φᾶγε εἰς τὴν ἰδικήν μου τράπεζαν. Ἐὰν θέλῃς νὰ ὁδοιπορήσῃς, ἀκολούθησε τὴν ἰδικήν μου ὁδόν. Ἐὰν θέλῃς νὰ κληρονομήσῃς, κληρονόμησε τὴν ἰδικήν μου κληρονομίαν. Ἐὰν θέλῃς νὰ εἰσέλθῃς εἰς τὴν πατρίδα, ἔμπα εἰς τὴν πόλιν τῆς ὁποίας τεχνίτης καὶ δημιουργὸς εἶμαι ἐγώ. Ἐὰν θέλῃς νὰ κτίσῃς οἰκίαν, ἔλα εἰς τὰς ἰδικάς μου σκηνάς. Διότι ἐγὼ δι᾿ ὅσα δίδω δὲν ζητῶ ἀμοιβήν, ἀλλὰ ἐὰν θελήσῃς νὰ χρησιμοποιήσῃς ὅλα τὰ ἰδικά μου, διὰ τὴν πρᾶξιν σου αὐτὴν θὰ σοῦ ὀφείλω ἐπιπλέον καὶ ἀμοιβήν. Τί θὰ ἠμποροῦσε νὰ γίνῃ ἰσάξιον πρὸς αὐτὴν τὴν γενναιοδωρίαν; Ἐγὼ εἶμαι πατέρας, ἐγὼ ἀδελφός, ἐγὼ νυμφίος, ἐγὼ οἰκία, ἐγὼ τροφή, ἐγὼ ἔνδυμα, ἐγὼ ρίζα, ἐγὼ θεμέλιον, κάθε τί τὸ ὁποῖον θέλεις ἐγώ· νὰ μὴν ἔχεις ἀνάγκην ἀπὸ τίποτε. Ἐγὼ καὶ θὰ σὲ ὑπηρετήσω· διότι ἦλθα νὰ ὑπηρετήσω, ὄχι νὰ ὑπηρετηθῶ. Ἐγὼ εἶμαι καὶ φίλος, καὶ μέλος τοῦ σώματος καὶ κεφαλὴ καὶ ἀδελφός, καὶ ἀδελφὴ καὶ μητέρα, ὅλα ἐγώ· ἀρκεῖ νὰ διάκεισαι φιλικὰ πρὸς ἐμέ. Ἐγὼ ἔγινα πτωχὸς διὰ σέ· ἔγινα καὶ ἐπαίτης διὰ σέ· ἀνέβηκα ἐπάνω εἰς τὸν Σταυρὸν διὰ σέ· ἐτάφην διὰ σέ· εἰς τὸν οὐρανὸν ἄνω διὰ σὲ παρακαλῶ τὸν Πατέρα· κάτω εἰς τὴν γῆν ἐστάλην ἀπὸ τὸν Πατέρα ὡς μεσολαβητὴς διὰ σέ. Ὅλα δι᾿ ἐμὲ εἶσαι σύ· καὶ ἀδελφὸς καὶ συγκληρονόμος καὶ φίλος καὶ μέλος τοῦ σώματος. Τί περισσότερον θέλεις; Διατὶ ἀποστρέφεσαι αὐτὸν ποὺ σὲ ἀγαπᾷ; Διατὶ κοπιάζεις διὰ τὸν κόσμο; Διατὶ ἀντλεῖς νερὸ μὲ τρυπημένο πιθάρι; Διότι αὐτὸ σημαίνει νὰ καταπονῆσαι εἰς τὴν ζωὴν αὐτήν. Διατὶ λαναρίζεις τὴν φωτιά; Διατὶ πυγμαχεῖς εἰς τὸν ἀέρα; Διατὶ τρέχεις ἄδικα; Κάθε τέχνη δὲν ἔχει καὶ ἕνα σκοπόν; Εἰς τὸν καθένα εἶναι ὁπωσδήποτε φανερόν. Δεῖξε μου καὶ σὺ τὸν σκοπὸν τῆς σπουδῆς εἰς τὴν ζωήν.

Ὁ Κύριος ἀπευθυνόμενος πρὸς ἡμᾶς.
Ἁγίου Ἰωάννου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου, ἀπόσπασμα ἐκ τῆς οστ´ (76) ὁμιλίας αὐτοῦ εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον 24,16-31 (ΕΠΕ τόμ. 12, σελ. 34).

Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/iwannhs_xrysostomos_peri_ths_agaphs_toy_xristoy.htm

Ξέρω ὅτι πολλοὶ ἀπὸ τοὺς συγκεντρωμένους πάλι θὰ μᾶς κατηγορήσουν, ὅταν μιλοῦμε γι᾿ αὐτά, καὶ θὰ ποῦν «Μή, σὲ παρακαλῶ, μὴ γίνεσαι φορτικὸς καὶ βαρετὸς στοὺς ἀκροατές· ἄφησέ το στὴ συνείδηση τοῦ καθενός, ἄφησέ το στὴν κρίση τῶν ἀκροατῶν· ἔτσι τώρα μᾶς ντροπιάζεις, μᾶς κάνεις νὰ κοκκινίζουμε!…».

Ἀλλ᾿ ὄχι! Αὐτὰ τὰ λόγια δὲν τὰ ἀνέχομαι! Γιατί οὔτε ὁ Παῦλος ντρεπόταν νὰ ἐνοχλῇ συνέχεια γιὰ τέτοια πράγματα καὶ νὰ ζητᾶ σὰν ζητιάνος. Ἐὰν ἔλεγα τοῦτο, δηλαδὴ δός μου, φέρε γιὰ τὸ σπίτι μου, ἴσως νά ῾ταν ντροπή. Ἂν καὶ οὔτε τότε θά ῾ταν ντροπή. «Οἱ γὰρ τῷ θυσιαστηρίῳ», λέγει, «προσεδρεύοντες, τῷ θυσιαστηρίῳ συμμερίζονται» (Α´ Κορ. 9,13). Πλὴν ὅμως πιθανὸν νὰ μὲ κατηγοροῦσε κάποιος, ὅτι μιλῶ γιὰ τὸν ἑαυτὸ μου· τώρα ὅμως παρακαλῶ γι᾿ αὐτοὺς ποὺ στεροῦνται, μᾶλλον ὄχι γι᾿ αὐτοὺς ποὺ στεροῦνται, ἀλλὰ γιὰ σᾶς ποὺ δίνετε· γι᾿ αὐτὸ καὶ μιλῶ χωρὶς νὰ ντρέπομαι.

Γιατί ποῦ εἶναι ἡ ντροπὴ σὰν πῶ, δῶσε στὸν Κύριο ποῦ πεινᾷ, ντῦσε τον ποὺ γυρίζει γυμνός, φιλοξένησέ τον ποὺ εἶναι ξένος; Ὁ Δεσπότης σου δὲν ντρέπεται μπροστὰ σ᾿ ὅλη τὴν οἰκουμένη νὰ λέγῃ «ἐπείνασα καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν» (Ματθ. 25, 42), ὁ ἀνενδεής, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τίποτε· καὶ ἐγὼ θὰ ντραπῶ καὶ θὰ διστάσω; Σὲ παρακαλῶ, μακριὰ τέτοια πράγματα! Τοῦ διαβόλου εἶναι αὐτὴ ἡ ντροπή!

Δὲν θὰ ντραπῶ, λοιπόν. Ἀντίθετα μάλιστα καὶ μὲ παρρησία θὰ πῶ· δῶστε σ᾿ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, καὶ θὰ φωνάζω πιὸ δυνατὰ ἀπ᾿ αὐτούς. Γιατί ἐὰν κάποιος ἔχῃ στοιχεῖα καὶ μπορεῖ νὰ μᾶς κατηγορήσῃ, ὅτι αὐτὰ τὰ λέμε γιὰ νὰ σᾶς παρασύρουμε πρὸς ὄφελός μας, καὶ μὲ τὸ πρόσχημα τῶν φτωχῶν κερδίζουμε ἐμεῖς, τότε πράγματι αὐτὰ δὲν εἶναι μονάχα ἄξια ντροπῆς, ἀλλὰ καὶ μυρίων κεραυνῶν, καὶ οὔτε ἀξίζει νὰ ζοῦν ὅσοι κάνουν παρόμοια.

Ἀλλὰ ἐάν, μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, καθόλου δὲν σᾶς ἐνοχλοῦμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ κηρύττουμε ἀδάπανο τὸ εὐαγγέλιο, χωρὶς βέβαια νὰ κοπιάζουμε ὅπως ὁ Παῦλος, ἀρκούμενοι πάντως στὰ δικά μας, μὲ ὅλο τὸ θάρρος θὰ σᾶς λέγω, δῶστε στοὺς φτωχούς· καὶ δὲν θὰ σταματήσω νὰ τὸ λέγω, καὶ ὅταν δὲν δίνετε θὰ σᾶς εἶμαι σκληρὸς κατήγορος!

Ἀπὸ τὴν ΜΓ´ ὁμιλία του στὴν Α´ πρὸς Κορινθίους, Ε.Π.Ε. 18Α, 720 ἑξ.

Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/iwannhs_xrysostomos_dwste_stoys_ftwxoys.htm

Σημείωση: Οἱ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τίς περικοπὲς τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Εὐαγγελίων, ἀντλοῦνται ἐκ τῶν Τυπικῶν Διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΕΙΡΑΣ (ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΒ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ)
Πρὸς Τιμόθεον Α΄ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα
4: 9-15

Τέκνον Τιμόθεε, πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος· εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶμεν καὶ ὀνειδιζόμεθα, ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι Σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν. Παράγγελλε ταῦτα καὶ δίδασκε. Μηδείς σου τῆς νεό- τητος καταφρονείτω, ἀλλὰ τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πνεύματι, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ. Ἕως ἔρχομαι πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει, τῇ παρακλήσει, τῇ διδασκαλίᾳ. Μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσματος, ὃ ἐδόθη σοι διὰ προφητείας μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου. Ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ ἐν πᾶσιν.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΕΙΡΑΣ (ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ)
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
19: 1-10

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, διήρχετο ὁ Ἰησοῦς τὴν Ἰεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι δι’ ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτόν καὶ εἶπεν πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν· ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.

Για τα προηγούμενα αποστολικά και ευαγγελικά αναγνώσματα πατήστε εδώ

Ὁμιλία, σὺν Θεῷ ἁγίῳ, εἰς τὸ Εὐαγγέλιον τῆς ΙΕ´ Κυριακῆς τοῦ Λουκᾶ (Τοῦ Ζακχαίου)

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

«Ἦλθε γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι τὸ ἀπολωλός»

Τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ποὺ μόλις ἀκούσαμε, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, μᾶς ἐξιστορεῖ ἕνα φαινομενικὰ ἁπλὸ γεγονὸς ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ποὺ κρύβει ὅμως μεγάλο πνευματικὸ βάθος. Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ μᾶς διηγεῖται τὴ συνάντηση τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ μὲ τὸν πλούσιο ἀρχιτελώνη Ζακχαῖο.

Κάποτε ὁ Κύριος, περιοδεύοντας τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριὰ τῆς Παλαιστίνης, κηρύσσοντας τὸ Εὐαγγέλιο τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν καὶ θεραπεύοντας τοὺς ἀσθενεῖς, διερχόταν μέσα ἀπὸ τὴ μεγαλούπολη Ἰεριχὼ μὲ τοὺς μαθητές Του. Ἐκεῖ διέμενε ὁ Ζακχαῖος, ποὺ ἦταν ὁ ἐπικεφαλὴς τῶν τελωνῶν τῆς πόλης, δηλαδὴ τῶν φοροεισπρακτόρων, καὶ ποὺ ἦταν πολὺ πλούσιος, πιθανώτατα λόγῳ τοῦ ἐπαγγέλματός του.

Οἱ τελῶνες τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, ὅπως βεβαίως καὶ ἀνὰ τοὺς αἰῶνες, ἦταν ὀνομαστοὶ γιὰ τὶς ἀδικίες ποὺ διέπρατταν κατὰ τὴν εἴσπραξη τῶν φόρων, καταδυναστεύοντας τὸν πτωχὸ λαό. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ ὄνομα τελώνης ἦταν συνώνυμο τοῦ ἄδικος, πλεονέκτης, φιλάργυρος, τελικὰ ἄνθρωπος ἁμαρτωλός. Μ᾿ αὐτὴ τὴν ἔννοια χρησιμοποιεῖται συχνὰ τὸ ὄνομα τῶν τελωνῶν στὸ Εὐαγγέλιο, ὡς τὸ κατεξοχὴν χαρακτηριστικὸ τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἔκδοτου στὰ πάθη. Ἂς θυμηθοῦμε ἐδῶ, λόγου χάριν, τὸ λόγιο τοῦ Χριστοῦ, «οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 21, 31)  —δηλαδὴ ὅσοι ἀπ᾿ αὐτοὺς μετανοοῦν—, καθὼς καὶ τὴν περίφημη παραβολὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου. Ὁ Ζακχαῖος λοιπὸν ὄχι ἁπλῶς τελώνης, ἀλλὰ ἀρχιτελώνης. Καί, ὅπως φάνηκε ὕστερα, θὰ εἶχε πράξει πάμπολλες ἀδικίες καὶ καταχρήσεις διαμέσου τοῦ ἀξιώματός του.

Ἀλλά, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀναπαυόταν, δὲν ἡσύχαζε. Ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως, σὰν σπαθὶ κοφτερό, τὸν ἔλεγχε, τὸν κεντοῦσε· ἡ φωνὴ τούτη, ποὺ ἔβαλε μέσα μας ὁ Δημιουργὸς Κύριος ὡς ὁδηγὸ γιὰ τὴ σωτηρία μας, ἐὰν βέβαια τὴ διατηροῦμε καθαρὴ καὶ τὴν ὑπακούομε στὰ πλαίσια τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ. Καί, ὅπως ἀποφθέγγεται θεόπνευστα γιὰ τὸ θέμα τοῦτο ὁ ὅσιος Μᾶρκος ὁ ἀσκητής: «Ζητῶν θεραπείαν, ἐπιμέλησαι τῆς συνειδήσεως, καὶ ὅσα σοι λέγει ποίησον καὶ εὑρήσεις τὴν ὠφέλειαν» (Κεφάλαια περὶ πνευματικοῦ Νόμου). Ἔψαχνε λοιπὸν γιὰ λύτρωση ὁ Ζακχαῖος, ἔψαχνε γιὰ λυτρωτή: «καὶ ἐζήτει τὸν Ἰησοῦν ἰδεῖν». Ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ θέλει «πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν», εἶχε ἰδεῖ κάποια καλὰ στὴ ζωή του, κάποια καλὴ διάθεση καὶ προαίρεση, καὶ τοῦ ἐνέβαλε στὴν ψυχὴ τὴν καλὴ ἀνησυχία γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἄρχισε νὰ ἀπεργάζεται τὸ μυστήριο τῆς μετάνοιας μέσα του.

Θέλει λοιπὸν ὁ Ζακχαῖος νὰ ἰδεῖ, νὰ συναντήσει τὸν Χριστό, γιατὶ εἶχε ἀσφαλῶς ἀκούσει γιὰ τὴ θαυμαστὴ διδασκαλία Του καὶ τὰ ἐξαίσια θαύματα ποὺ ἐνεργοῦσε, καὶ ὅτι πολλοὶ τὸν εἶχαν πιστεύσει ὡς τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία. Θέλει, ἀλλὰ ὁ ὄχλος τὸν ἐμποδίζει, γιατὶ «τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν». Ἦταν κοντούλης στὸ ἀνάστημα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τρέχει μπροστὰ καὶ βγαίνει πάνω σὲ μιὰ μουριά, γιατὶ ἀπ᾿ ἐκεῖνο τὸ σημεῖο θὰ διερχόταν ὁ Κύριος. Τοῦτο ἔχει πολλὰ νὰ μᾶς εἰπεῖ: Αἰσθανόμαστε συχνὰ δίψα πνευματική, ἀναζητοῦμε τὴ λύτρωση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὰ πάθη, ἀλλὰ ἐσωτερικὲς καὶ ἐξωτερικὲς ἀναστολὲς μᾶς ἐμποδίζουν. Ἡ ντροπή, ὁ κοινωνικὸς περίγυρος, τὰ σχόλια τῶν ἄλλων, ὁ ὄχλος. Μὰ ἐδῶ, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, χρειάζεται ἀγώνας καὶ βία πνευματική. Χρειάζεται ὑπέρβαση τοῦ παλαιοῦ ἑαυτοῦ μας, χρειάζεται ταπείνωση. Ὁ Ζακχαῖος, ἀπὸ τοὺς ἐπισημότερους ἄνδρες τῆς πόλης του, δὲν ντράπηκε, ἀλλ᾿ ἔτρεξε μπροστὰ καὶ βγῆκε πάνω σ᾿ ἕνα δένδρο, γιὰ νὰ ἀντικρύσει τὸ πρόσωπο τοῦ Λυτρωτῆ. Κι ἐμεῖς, πρέπει νὰ παραμερίσουμε ὅποια ἐμπόδια -ἐσωτερικὰ καὶ ἐξωτερικὰ- μᾶς φράζουν τὸν δρόμο πρὸς τὸν Χριστό.

Καὶ ὁ πόθος τοῦ Ζακχαίου ἐκπληρώθηκε. Γιατὶ ὁ παντογνώστης Χριστός, ποὺ περίμενε τὸν Ζακχαῖο νὰ ἐκδηλώσει τὸν πνευματικό του τοῦτο πόθο, τὸν ἀτενίζει μὲ θεϊκὴ εὐσπλαχνία καὶ ἀγάπη, καὶ τὸν καλεῖ νὰ κατέλθει καὶ νὰ Τὸν φιλοξενήσει στὸ σπίτι του. Ὢ μέγιστης εὐλογίας, ποὺ ἀξιώθηκε ὁ Ζακχαῖος! Γιατὶ ἐκείνη τὴν ἡμέρα, ποὺ φιλοξένησε τὸν Δεσπότη στὸ σπίτι του, ἔγινε ὄντως πλούσιος, δεχόμενος τὸν Παντοδύναμο καὶ Πολυέλεο Θεό, τὸν Λυτρωτή του.

Καί, βλέπετε, καὶ πάλιν ὁ ὄχλος, ὅλοι οἱ συμπολίτες του, ἀντὶ νὰ χαροῦν τὴ σωτηρία τοῦ πρώην ἁμαρτωλοῦ, γογγύζουν. Γογγύζουν, γιατί νὰ μπεῖ στὸ σπίτι τέτοιου ὀνομαστοῦ ἁμαρτωλοῦ ὁ ἅγιος Διδάσκαλος. Μὰ ὁ καρδιογνώστης Ἰησοῦς ἤξερε τί ἔκανε. Καὶ φάνηκε ἀμέσως στὴ συνέχεια ἡ θαυμαστὴ μεταβολὴ στὴ ζωὴ τοῦ Ζακχαίου, ἡ ἀληθινή του μετάνοια: «Κύριε», εἶπε στὸν Χριστό, «νά, δίδω τὰ μισὰ ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά μου στοὺς πτωχούς, καὶ ὅποιον ἀδίκησα, θὰ τὸν ἀποζημιώσω τετραπλάσια». Βλέπετε, ἀδελφοί, αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινὴ μετάνοια, ἡ ἔμπρακτη. Ὁ Ζακχαῖος, ὄχι μόνο ἀλλάζει νοοτροπία, φρόνημα, ἀλλὰ καὶ ἐμπράκτως ἐπανορθώνει τὰ σφάλματά του παρρησίᾳ καὶ μπροστὰ σὲ ὅλους. Καὶ ὁ Κύριος δημόσια ἐξαγγέλλει τὴ συγχώρησή του καὶ τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων στὸ σπίτι του, βλέποντας αὐτὴ τὴν τόσο γνήσια μετάνοια. Γιατὶ Αὐτὸς «ἦλθε νὰ ζητήσει καὶ νὰ σώσει τὸ ἀπολωλός», κάθε δηλαδὴ χαμένο πρόβατο ἀπὸ τὴν ποίμνη του, κάθε ἄνθρωπο, ποὺ ὁ διάβολος καὶ τὰ πάθη τὸν ὁδήγησαν μακρυά Του.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἡ συνάντησή μας μὲ τὸν Θεὸ δὲν εἶναι κάτι τὸ αὐτονόητο, λόγῳ τῆς χριστιανικῆς μας ἰδιότητας. Χρειάζεται ἰσόβιο ἀγώνα. Ὁ ἀγώνας γιὰ μετάνοια θὰ ἰσχύει ὅσο ζοῦμε καὶ ἀναπνέουμε, γιατὶ κάθε μέρα καὶ ὥρα σφάλλουμε καὶ ἁμαρτάνουμε καὶ δὲν ἐφαρμόζουμε ὅπως πρέπει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀγώνας αὐτὸς εἶναι «ἀτέλεστη τελειότητα», κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ποτὲ δὲν τελειώνει. Κι ἐμεῖς χρειάζεται νὰ ἔχουμε, νὰ δείχνουμε ἀληθινὴ μετάνοια. Νὰ προστρέχουμε, ὅποτε νοιώθουμε τὴν ἀνάγκη, στὸ σωτήριο λουτρὸ τῆς ψυχῆς, τὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Νὰ διορθώνουμε τὴ ζωή, τὸ φρόνημά μας. Νὰ ζοῦμε μὲ ταπείνωση, ἀγάπη στὸν Θεὸ καὶ τὸν κάθε πλησίον μας. Νὰ μετέχουμε ἐνσυνείδητα στὴ Θεία Εὐχαριστία, στὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου μας. Νὰ προσευχόμαστε μὲ πίστη καὶ ἐλπίδα. Καὶ νὰ εἴμαστε βέβαιοι πὼς ὁ Κύριος, ποὺ εἶναι μακρόθυμος καὶ ἐλεήμων, θὰ μᾶς βοηθήσει καὶ προσωπικά, ἀλλὰ καὶ τὴν πατρίδα καὶ τὸ γένος μας. Γιατὶ τούτη ἡ κρίση, ποὺ διερχόμαστε, προέρχεται ἀπὸ τὴν πνευματική μας κρίση. Τὴν ἐπέτρεψε ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀκριβῶς γιὰ νὰ μετανοήσουμε ὅλοι καὶ νὰ διορθωθοῦμε. Κι ἂν ζοῦμε ἔτσι, μὲ εἰλικρινὴ μετάνοια, θὰ ἀξιωθοῦμε καὶ τούτη τὴ ζωὴ νὰ διέλθουμε μὲ εἰρήνη καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, καὶ θὰ ἀξιωθοῦμε καὶ ἐκείνης τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, κατὰ τὴν ἀψευδὴ ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου, στὸν ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν!