Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου κατά τον πανηγυρικό εσπερινό της εορτής του αγίου ιερομάρτυρος Αρτέμωνος του εν τω Αυλώνι της Σολίας, που τελέσθηκε στον ιερό ναό Παναγίας Χρυσελεούσης της κοινότητας Ακακίου, της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου (07.10.2021)
Πατέρες μου και αδελφοί μου,
Μας συγκαλεί απόψε εδώ εις την φιλόξενον κώμη του Ακακίου, ο εν Αυλώνι τελειωθείς υπέργηρος ιεραπόστολος της Κύπρου άγιος Αρτέμων, ο εκ Λαοδικείας της Συρίας ορμώμενος. Είναι γνωστός ο άγιος Αρτέμων στους συναξαριστές, στους αγιολόγους ως Αρτέμων πρεσβύτερος και ομολογητής Λαοδικείας. Όμως οι έρευνες που έγιναν στα Ιεροσόλυμα, στο Όρος του Σινά στο μοναστήρι της αγίας Αικατερίνης μάς εφανέρωσαν αυτόν που φανερώνουν τώρα και οι ανασκαφές εδώ εις τα χώματα του Ακακίου, εις τα χώματα της παλαιάς Αυλώνας. Υπέργηρος ήταν. Ξέρετε πόσων χρονών έγινε ο άγιος Αρτέμων Επίσκοπος; Πάνω από ενενήντα. Αφού προηγουμένως επί διωγμών του Διοκλητιανού και ξύλον εδάρηκε και σε φωτιά τον έβαλαν και φυλακές και εξορίες υπέστη. Αυτός ο άνθρωπος άντεξε όλα αυτά τα δεινά του διωγμού, γι᾿ αυτό και ονομάζεται ομολογητής και ιερομάρτυρας. Ενώ γνωρίζουμε όλοι ότι έζησε στη συνέχεια αφού έγινε Επίσκοπος εις την Μικρά Ασία απέναντι από τα μέρη του Κορμακίτη σε μια παραλιακή μικρή πόλη. Για λίγα χρόνια έζησε εκεί ως Επίσκοπος και μετά από μία συκοφαντία που άλλη χρονιά θυμούμαι σ᾿ αυτό τον χώρο της Μεταμορφώσεως σάς περιέγραψα, νεφέλη, νεφελοειδής άγγελος για να μιλούμε με ακρίβεια, του ουρανού, δεν έχει κανένα νέφος που σε πιάνει και σε πάει από το Παρίσι στη Μαδρίτη. Είναι άγγελος με τη μορφή νεφέλης, όπως μεταφέρθηκαν οι άγιοι Απόστολοι, ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης από διάφορα μέρη που κήρυτταν εις τη Γεθσημανή. Γι᾿ αυτό και ψέλνουμε τον Δεκαπενταύγουστο, «Ἀπόστολοι ἐκ περάτων, συναθροισθέντες ἐνθάδε, Γεθσημανῆ τῷ χωρίῳ, κηδεύσατέ μου τὸ σῶμα». Πώς μαζεύτηκαν όλοι αυτοί οι Απόστολοι; Αεροπλάνα δεν υπήρχαν τότε ούτε δορυφόροι. Ευτυχώς. Αλλά πάντοτε υπήρχαν άγγελοι τουλάχιστον όσο υπάρχουν άνθρωποι. Οι άγγελοι δημιουργήθηκαν πριν τους ανθρώπους. Οι άγγελοι λοιπόν με τη μορφή νεφέλης μετέφεραν τους αγίους Αποστόλους. Με τον ίδιο τρόπο μετεφέρθη από νεφελοειδή άγγελο από τα μέρη της Μικράς Ασίας στα παραλιακά, στα μέρη τα δικά μας του Κορμακίτη.
Βλέπετε; Οι άγιοι ένα θέλημα έχουν. Δεν είναι σαν εμάς που θέλω και αυτό, θέλω και εκείνο, θέλω και το άλλο. Οι άγιοι ένα θέλημα έχουν. Έχουν καταργήσει το γνωμικό θέλημα. Το θέλημα του Θεού έχουν. Αλλά για να μπορείς να γνωρίζεις το θέλημα του Θεού και να ταυτίζεις το θέλημά σου με ελευθερία, όχι με καταπίεση, να διαλέγεις δηλαδή το θέλημα του Θεού κάθε λεπτό, κάθε στιγμή, θα πρέπει να έχεις φώτιση από το ίδιο το Άγιο Πνεύμα και να αγαπάς πολύ τες εντολές του Χριστού . Να παρακολουθείς συνεχώς μέσα στην καρδιά σου πότε παρέβηκα εντολή του Χριστού, πότε κατέκρινα για παράδειγμα τον παπά, το διάκο, τον ψάλτη. Πολύ εύκολο πράγμα είναι μέσα σε έναν εσπερινό κάτι λάθος να έχει συμβεί ή εγώ να νομίζω ότι συνέβηκε κάποιο το λάθος και να μην συνέβηκε. Μια δύναμη της ψυχής δεν είναι μόνον η γνώμη. Είναι και η φαντασία ξέρετε. Μπορεί να φανταζόμαστε πράγματα που δεν είναι πραγματικότητα ή είναι μισή αλήθεια. Και ο σατανάς να μας το κάμνει ενάμιση. Οπόταν οι άγιοι έχουν υποτάξει και τες αισθήσεις του σώματος τις πέντε και τις πέντε αισθήσεις της ψυχής αυτές τις δέκα δυνάμεις τις έχουν υποτάξει στο θέλημα του Θεού. «Γενηθήτω τὸ Θέλημά Σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς».
Έτσι και ο άγιος Αρτέμων όταν νεφελοειδής άγγελος τον έφερε στα μέρη του Κορμακίτη, μεταξύ δηλαδή Μόρφου και Κερύνειας, τότε ερώτησε το Πνεύμα το Άγιο που κατοικούσε από τον καιρό που ήταν νέος που τον εδίωκαν οι Ρωμαίοι, οι Ρωμαίοι πέθαναν, από διάσημοι έγιναν άσημοι, ο Αρτέμων ας ήταν και γέρος εκατόν χρονών ζούσε κοτσονάτος με το ραβδί του και μέσα στο θέλημα του Θεού και όπου ήθελε ο Θεός του ο Τριαδικός επήγαινε. Πού θέλεις να πάω Κύριε; Και του απαντά το Άγιο Πνεύμα. Κοίταξε, του λέει, κατά ανατολάς. Και είδε περιοχή κατείδωλον. Σκεφτείτε δηλαδή τί ήταν τότε η αρχαία Αυλώνα, πόσο μεγάλη θα ήταν και πόσο σημαντική για τους τότε κατοίκους της ειδωλολάτρες για να δει εκεί τόσα πολλά ιερά ειδωλικά. Είναι σαν να κοιτάτε τώρα εσείς από εδώ ένα τόπο από τα ελεύθερα μέρη προς τα βουνά του Πενταδακτύλου και να δείτε πολλά πολλά φώτα. Και να διερωτάστε και να λέτε, μα τι έκαμαν οι Τούρκοι εκεί και έχει τόσα πολλά φώτα. Έτσι έβλεπε ο άγιος μέρα μεσημέρι προς τα μέρη της Αυλώνας. Και έβλεπε εκεί μαύρη δαιμονική ενέργεια. Αυτό έβλεπε. Και τότε του έδωσε εντολή το Άγιο Πνεύμα που κατοικούσε, όπως σας είπα, μέσα στην καρδιά του, πάτερ Αρτέμων, εκεί πρέπει να πας και εκεί θα τελειωθείς και θα ολοκληρώσεις τον βίο σου και να κηρύξεις την αλήθεια του Χριστού μας, να τους καθαρίσεις από τις δαιμονικές ενέργειες, να τους φωτίσεις, να τους βαφτίσεις στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Ο άγιος έκαμε υπακοή όπως έκαμνε πάντοτε και ήλθε στα μέρη τα δικά μας, τα ευλογημένα μέρη της τότε παλαιάς Αυλώνας και αργότερα Ακακίου. Ο Ακάκιος είναι όνομα βυζαντινό. Δεν είναι όνομα αρχαιοελληνικό. Όσο και να ψάξετε δεν θα βρείτε Ακάκιους αρχαίους αλλά στο Βυζάντιο λόγω του αγίου μάρτυρος Ακακίου, γέμισε τα μοναστήρια, κάθε μοναστήρι έχει και έναν Ακάκιο. Όπως τώρα λόγω του αγίου Νεκταρίου, κάθε χωριό έχει και Νεκτάριο. Άμα ερευνήσετε τα χαρτιά πριν πενήντα χρόνια στην Κύπρο δεν υπήρχε ούτε ένας Νεκτάριος. Τώρα γέμισε ο τόπος. Δόξα τον Θεό που γέμισε, λόγω του αγίου Νεκταρίου. Το ίδιο έγινε και με το όνομα Ακάκιος. Έτσι γνωρίζουμε ότι το Ακάκιον είναι νεώτερον της Αυλώνος. Μετά σμίκρυνε η Αυλώνα όταν μεταφέρθηκε σε νεώτερα χρόνια πέραν του ποταμού και μεγάλωσε το Ακάκιο. Συμβαίνουν αυτά. Όπως και στους ανθρώπους έτσι και στους τόπους υπάρχει ακμή και παρακμή. Ακμή, παρακμή. Έτσι. Προσφυγιά, ελευθερία. Ελευθερία, προσφυγιά. Και μετά πάλι ελευθερία. Οι Έλληνες είμεθα έμπειροι και οι χριστιανοί ακόμα πιο σοφοί στο πώς να βλέπουμε την ιστορία χωρίς θλίψη, χωρίς κατάθλιψη να την βλέπουμε σαν μια περιπέτεια. Θα περάσει και αυτό, έχει ο Θεός, γιε μου, έχει ο θεός, κόρη μου. Έχει και σχέδιο για τους χριστιανούς, για τους Έλληνες, για τους Τούρκους , για τους Γάλλους και έχει για τον καθένα το σχέδιό του ο Χριστός μας. Μες τους αέρηδες τους κρυφούς ο καθένας μας έχει το μερτικό του. Και το μερτικό τότε της Κύπρου, τότε που λέμε τον καιρό του αγίου Αρτέμωνα, ήταν μετά τον 3ο αιώνα αρχές του 4ου. 300 και κάτι, ήταν η Κύπρος να εξαφανιστεί ο χριστιανισμός της που είχε ξεκινήσει από τον 1ο αιώνα με τους Αποστόλους Βαρνάβα, Παύλο και Μάρκο. Και ύστερα τους Ιεράρχες τους αποστολικούς Ηρακλείδιο, Αυξίβιο, Τυχικό, Επαφράν, Λάζαρο τον τετραήμερο του Κιτίου.
Έτσι λοιπόν ο άγιος Αρτέμωνας έρχεται τρόπον τινά να συνεχίσει αυτή την χρυσή αλυσίδα του χριστιανισμού στον τόπο μας, να την ολοκληρώσει, να την μεγεθύνει έτι και έτι. Όπως υπολογίζω τρίτος εις τη σειρά μετά από τους Αποστόλους, μετά από τους Αποστολικούς Πατέρες που προανέφερα, είναι η σειρά του αγίου Αρτέμονος, του αγίου Θεράποντος που έγινε Επίσκοπος εις τη Λάρνακα ύστερα από τον άγιο Αρτέμωνα. Αυτοί οι άγιοι είναι τρίτης γενεάς να πούμε άγιοι της ιστορίας του τόπου, της χριστιανικής μας ιστορίας. Και έζησε λίγα χρόνια εδώ αλλά άφησε μεγάλες ρίζες που τώρα οι ανασκαφές τις φανερώνουν. Ενώ τα ψηφιδωτά που βρίσκουν οι αρχαιολόγοι τα ωραία είναι ελληνορωμαϊκά, εκείνα με τον ιππόδρομο, οι δεξαμενές είναι 3ος αιώνας προς 4ο. Είναι η εποχή του αγίου Αρτέμωνα. Ήταν πηγή, λέει, πολλών υδάτων εκεί. Και έκαμε ο άγιος προσευχή και ανέβλυζε νερό πολύ και γέμιζε αυτές τις δεξαμενές κάθε Μεγάλο Σαββάτο. Και μέχρι στην Κωνσταντινούπολη αυτό το θαύμα ακούστηκε. Ότι σε ένα μέρος που λέγεται Αυλώνα στη βορειοδυτική Κύπρο, κάθε Μεγάλο Σαββάτο αναβλύζει από τις πηγές του τόπου πολλή ύδωρ. Και ο ιεράρχης εκεί του τόπου είναι άγιος, αγιάζει το νερό και όποιοι βαφτιστούν εκείνη την ημέρα μέσα σ᾿ αυτό το νερό το αγιασμένο γίνονται καλά. Όποια πάθηση και να έχουν. Είτε ψυχική είτε σωματική. Και έτσι έχουμε το θαύμα σε ένα παιδί συγκλητικού που ήλθε με τη σύζυγό του στα μέρη εδώ της Αυλώνος της παλαιάς και έγινε καλά το παιδί του μέσα από ένα μεγάλο θαύμα που επιτέλεσε τότε ο άγιος Αρτέμων.
Όλα αυτά, σε τί ηλικία ο άγιος; Όπως βλέπετε και στην εικόνα, να είναι καλά ο …τρίτης που την έκαμε και τον απέδωσε πολύ καλά διότι στες εικόνες που βρήκαμε τις πιο παλαιές, τον δείχνουν να είναι εξηντάρης ο άγιος, σαν εμένα δηλαδή. Πενήντα εννιά είμαι ακόμα. Εκατόν χρονών ήταν. Και του είπα του αγιογράφου, να χαρείς, μην μας τον κάμεις εξηντάρη τον άγιο. Να τον κάμεις να φαίνεται γηραλέος πολύ. Και πράγματι, εδώ τον κατάφερε πολύ σ᾿ αυτή την εικόνα. Τον αποδίδει. Αυτό λοιπόν το γεροντάκι, λέει σε ένα από τα απόστιχα, το πρώτο που έψαλλε η αφεντιά μου προ ολίγου, τι ωραία το αποδίδει ο καλός υμνογράφος. Χαίρεις Αρτέμων πανευσταλές. Ο ευσταλής είναι αυτός που στέκει καλά, είναι αυτός που έχει αθλητικό σώμα. Αυτό σημαίνει πανευσταλές. Που έχει υγεία και ψυχής και σώματος. Και λέει για έναν γέρο τώρα εκατόν χρονών. Χαίρεις, του λέει, Αρτέμων, που είσαι σαν νέος αθλητής. Έτσι είναι η μετάφραση η ελεύθερη. Ὁ ἐν τῷ γήρα ἐναθλήσας ὡς ἔφηβος. Που στο γήρας σου, του λέει, έγινες αθλητής όχι για τους ολυμπιακούς αγώνες αλλά αθλητής του Χριστού και ομολόγησες την αληθινή πίστη σαν έφηβος. Σαν δεκαπεντάρης, σαν δεκαεφτάρης.
Βλέπετε; Αυτή είναι η δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις νὰ εἶναι δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ. Αυτό που γράφει και στο ειλητάριο του αγίου Νικηφόρου του Λεπρού. Ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. Αυτά είναι τα παράδοξα και τα θαυμαστά της πίστεώς μας. Γι᾿ αυτό όταν έχουμε αδυναμίες, ασθένειες, προσφυγές, συκοφαντίες, όλα αυτά τα πέρασε ο άγιος Αρτέμων. Είναι από τους αγίους που ότι και να πεις πέφτεις μέσα. Μα διωγμό; Υπέστη. Μα συκοφαντία; Τον συκοφάντησαν μάλιστα οι παπάδες. Μα φυλακή, μα να φάει ξύλο από τους Ρωμαίους στρατιώτες; Όλα τα υπέστη. Όλα. Και γηρατειά και ασθένειες. Δεν σημαίνει επειδή ήταν άγιοι δεν αρρωστούσαν. Αλίμονο. Οι άγιοι που γνωρίσαμε εμείς τουλάχιστον οι τέσσερεις, και Ευμένιος και Παΐσιος και Πορφύριος και Ιάκωβος ο θαυμαστός μια ζωή στα γηρατειά τους ιδιαίτερα μετά τα πενήντα ήταν άρρωστοι. Ο δε Πορφύριος μια ζωή ήταν ξαπλωμένος μετά τα εβδομήντα του. Και στο τέλος και τυφλός. Έκαμναν θαύματα στους άλλους. Δεν ζητούσαν για τον εαυτό τους. Γιατί όπως είπα στην αρχή του λόγου μου, ένα θέλημα είχαν. Το θέλημα του Θεού.
Και εμείς από τον σημερινό λόγο αυτό να κρατήσουμε. Χριστέ μου, θέλω διάφορα. Άγιος δεν είμαι. Ψέματα να μην λέμε. Εγώ προσωπικά, ξέρετε τι θέλω; Θέλω, ακούτε πόσα θέλω έχω. Θέλω να γίνω καλά στην υγεία μου, να μη με βλέπει η Ελένη και να λέει είμαι εβδομήντα χρονών, θέλω να ελευθερωθεί το χωριό μου, η Μητρόπολη μου, το νησί μου, η Κωνσταντινούπολη μου. Ακούτε πόσα θέλω; Θέλω και να πάω εις τη Μητρόπολή μου και να μου δώσει λίγα χρόνια εκεί να κάμω τον άγιο Μάμα μοναστήρι και να κάμνουμε συνέχεια νυχτερινές λειτουργίες και όποιος αντέξει. Ύστερα να παραιτηθώ και να πάω απάνω στα βουνά απ᾿ εκεί στην Κυρά που έχει ένα ωραίο μοναστηράκι ερειπωμένο και σπήλαια και αγίασμα του αγίου Γεωργίου του Ρηγάτη και να κάμω εκεί μια σκήτη που θα υπάγεται, ήδη υπάγεται στον Πανάγιο Τάφο. Να γίνω και Αγιοταφίτης. Ακούτε πόσα θέλω; Κουράζεσαι να τα πεις. Και ύστερα του λέω, άγιε μου Γεώργιε, να πεθάνω και να είμαι μαζί σου. Θέλω να είμαι και με τον άγιο Γεώργιο που είναι ο προστάτης μου άγιος. Ενώ τί είναι το πιο ωραίο; Τί είναι το πιο ορθόδοξο; Τί είναι το πιο άγιο; Η απλότητα. Γενηθήτω τὸ θέλημά Σου. Χριστέ μου, φανέρωσε το θέλημά σου στη ζωή μου. Τί θέλεις αύριο να κάμω. Ακούτε; Αυτό είναι το ορθόδοξο. Αύριο ή μεθαύριο να μην σκέφτεστε. Διότι στο «Πάτερ ἡμῶν» τα λέω όλα ξέρετε. Τί λέει προηγουμένως; «Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον». Ο επιούσιος είναι ο σημερινός. Δεν λέει για τον αυριανό. Που ανέβηκαν τώρα τα καύσιμα και οι τιμές και όλοι τρέχουμε να πάρουμε μακαρόνια να φυλάξουμε γιατί έρχεται και έρχεται πράγματι ο μεγάλος παγκόσμιος πόλεμος. Σου λέει, έχει ο Θεός. Βέβαια και η φροντίδα δεν είναι κακό πράγμα. Αλλά με την προοπτική να φυλάξω για να δώσω. Όχι για να φάω εγώ και τα παιδιά μου μόνο. Έτσι να γίνει. Αν δεν είναι έτσι καλύτερα να σκουληκιάσουν.
Είναι πολύ σημαντικό, μέσα από τους βίους των αγίων σιγά, σιγά και εμείς να αποκτήσουμε αυτή τη διάθεση. «Γενηθήτω τὸ θέλημά Σου». Μια από τις πιο σημαντικές προσευχές που βγαίνει μέσα από το «Πάτερ ἡμῶν» είναι Κύριε Ιησού Χριστέ, φανέρωσε το θέλημά Σου εις τη ζωή μου. Με παίρνουν τώρα τηλέφωνο πολλοί από την Αυστραλία. Τους έχουν κάμει δικτατορία εκεί. Με παίρνουν και οι Ακακιώτες που είναι εκεί μετανάστες. Έχουν απλότητα αυτοί οι άνθρωποι και πίστη. Πολλή πίστη. Τους συγχαίρω με την καρδιά μου. Δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Τους λέω, ό,τι και να σας κάμουν και καταναγκασμούς, εσείς να λέτε, θα κρατήσω την ορθόδοξη μου πίστη, το ορθόδοξο μου ήθος και γενηθήτω το θέλημά Σου. Χριστέ μου, φανέρωσε το θέλημά Σου εις τη ζωή μου.
Έτσι και εμείς να πορευτούμε. Έτσι πορεύθηκε και ο άγιος Αρτέμων. Και όχι έφτασε τα εκατόν χρόνια. Έφτασε να είναι μέσα στην αιώνια ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Και από τότε μέχρι σήμερα να δοξάζεται. Και όσο περνούν τα χρόνια πιο πολύ Θα δοξάζεται. Και εδώ και στην ελεύθερη Αυλώνα. Το εύχομαι, να το εύχεσθε και σεις.
