Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στὴ Θεία Λειτουργία τὴν Κυριακὴ ΙΒ΄Ματθαίου, ποὺ τελέσθηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Ἁγίου Γεωργίου τῆς κοινότητος Καμιναριῶν τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (30.8.2020).
Έτη πολλά ευλογημένα και σε σας να είναι τα έτη σας.
Δυο λόγια να σας πω μόνον, με αφορμή τη σημερινή χοροστασία μας, που είχαμε την χαρά να συλλειτουργήσουμε, να χοροστατήσομε, να συμψάλλουμε μαζί με τους καλούς σας ιεροψάλτες και μαζί με όλους εσάς, να κοινωνήσουμε «Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» και το κυριότερο «εἰς ζωὴν αἰώνιον».
Μου έκανε εντύπωση ο τρόπος που ο διάκος μας εξέφρασε το σημερινό Ευαγγέλιο. Όχι απλά το διάβασε, γιατί άλλο είναι να διαβάζεις κάτι και άλλο να εκφράζεις κάτι. Για να διαβάσεις κάτι μπορείς μόνο και με το μάτι, αλλά να εκφράσεις κάτι, σημαίνει συμμετέχουν όχι μόνον οι αισθήσεις του σώματος αλλά και οι πέντε αισθήσεις της ψυχής. Όταν συνεργαστούν οι πέντε αισθήσεις του σώματος μας μαζί με τις πέντε αισθήσεις της ψυχής μας, τότε ο άνθρωπος, ξέρετε τι παθαίνει; Γίνεται άγιος.
Όταν συνεργαστεί η ψυχή διά των πέντε αισθήσεών της με τες αισθήσεις του σώματος, τότε ενεργοποιούνται όλες οι δυνάμεις του ανθρώπου, ψυχικές και σωματικές. Ενώνονται και κατευθύνονται με ταχύτητα στον Ένα, τον Τριαδικό Θεό και Αυτός μας δίδει πρώτα άφεσιν αμαρτιών και μετά ζωήν αιώνιον.
Άφεσιν αμαρτιών παίρνουμε με τρεις τρόπους.
Η πρώτη είναι διά της εσωτερικής καρδιακής μετανοίας. Βλέπω για παράδειγμα τη Χλόη και με νευριάζει. Το αντιλαμβάνεται ο νους ότι νευρίασα εξαιτίας της Χλόης έστω και αν δεν φταίει η Χλόη. Μπορεί να φταίει ο λογισμός μου, η φαντασία μου, ο θυμός μου, τα νεύρα μου, όμως θυμώνει ο εαυτός μου. Μόλις αντιληφθώ ότι έκαμα λάθος και αναγνωρίζω το λάθος μέσα μου, κατηγορώ προς στιγμή λίγο τον εαυτό μου, τον ταπεινώνω δηλαδή. Και αμέσως μιλώ του Χριστού: “Χριστέ μου, συγχώρα με, που νευρίασα με τη Χλόη, συγχώρεσέ την και αυτήν, συγχώρεσε και μένα διότι με τα νεύρα μου της εξέπεμψα κακήν ενέργεια και είναι κρίμα η γυναίκα”.
Το σώμα της Χλόης πιθανότατα να μην αντιλήφθηκε τίποτε,όμως οι αισθήσεις της ψυχής της αισθάνθηκαν το κακό που της έκαμα. Εάν επιμένω και δεν ζητώ γρήγορα μετάνοια, εκτός που βλάπτομαι εγώ, της στέλλω πειρασμό και αυτή τον δέχεται αν είναι σε κάτι απρόσεκτη στη ζωή της ή κάπου αμαρτάνει επίμονα. Βλέπετε πώς ζημιώνουμε έναν άνθρωπό μας; Άνθρωποι είμαστε, αν δεν νευριάσω με τη Χλόη, θα θυμώσω με τον Ραφαήλ, θα σκανδαλιστώ με τον ψάλτη, θα ζηλέψω τον Ιωάννη, θα κρίνω ή θα κατακρίνω τη Γεωργία. Σε όλους μας ο νους, δεν σταματά να δουλεύει αφού ο νους είναι ο οφθαλμός της ψυχής, γι’ αυτό έχουμε ανάγκην από εσωτερική μετάνοια, γρήγορα να καταλαβαίνουμε το λάθος μας και γρήγορα να μετανιώνουμε. Διαβάζουμε στο απόδειπνο «Καὶ δώρισε ἡμῖν γρήγορον νοῦν», δός μου δηλαδή Χριστέ μου, γρήγορη μετάνοια, να καταλαβαίνω τα λάθη μου, να Σου τα λέω αμέσως. Να τα εξομολογούμαι δηλαδή στον Χριστό από μέσα μου και να ζητώ να με συγχωρέσει. Αυτή είναι η πρώτη άφεσις αμαρτιών και να ξέρετε ότι την αισθάνεσαι. Όταν το κάνεις με την καρδιά σου αυτό, την εσωτερική διαδικασία της μετανοίας, νοιώθεις ότι σε συγχώρεσε ο Χριστός διότι ανακουφίζεται η καρδία και μαζί ανακουφίζεται και ο συνάνθρωπός μας, εάν είναι με συνάνθρωπό μας που έγινε η οποιαδήποτε αμαρτία. Αυτή λοιπόν είναι η πρώτη μετάνοια, η πρώτη άφεση αμαρτιών.
Η δεύτερη είναι, όταν βλέπουμε κάποιες αμαρτίες να επιμένουν και να επανέρχονται παρόλο που ζητούμε συγχώρεση. Εκεί θέλουμε γιατρό της ψυχής γι’ αυτό πάμε στον πνευματικό. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε έναν γιατρό της ψυχής ο καθένας μας, καν Πατριάρχης είσαι, καν Δεσπότης είσαι, καν παπάς είσαι, καλόγερος είσαι, λαϊκός είσαι, άντρας, γυναίκα, ότι και να είσαι, η ψυχή σου θέλει γιατρό, έναν πνευματικό πατέρα. Ξέρετε γιατί λέγεται πνευματικός; Επειδή σου μαθαίνει τους δρόμους του Αγίου Πνεύματος, σου συστήνει, σου γνωρίζει το Άγιον Πνεύμα. Πνευματικός που δεν κάμνει αυτή τη δουλειά, δεν είναι πνευματικός, είναι εξομολόγος. Εξομολόγοι είναι πολλοί παπάδες, πνευματικοί όμως είναι αυτοί που καθαρίζουν την καρδιά τους. Ποιος την καθαρίζει όμως την καρδια; Ο Νεόφυτος; Εγώ μόνο να τη λερώνω ξέρω. Την καθαρίζει Αυτό που ξέρει να καθαρίζει και το βρίσκουμε στο «Βασιλεῦ Οὐράνιε» όταν του ζητούμε «Ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν καὶ καθάρισον ἡμᾶς».Άρα το Ἅγιον Πνεύμα καθαρίζει. Όλοι οι Ορθόδοξοι έχουμε το Άγιον Πνεύμα. Το πήραμε την ώρα που μυρωθήκαμε, μόλις βγήκαμε από την κολυμβήθρα. Άρα, όταν βλέπομε αμαρτία να επιμένει μέσα μας, πάμε στον πνευματικό πατέρα και με την βοήθεια του Αγίου Πνεύματος, αρχίζουμε να καθαρίζουμε την πιο δύσκολη αμαρτία. Εκεί είναι η δεύτερη άφεση των αμαρτιών.
Την τρίτη την ζήσαμε σήμερα στη Θεία Λειτουργία όταν κοινωνούσαμε και οφείλω να σας πώ ότι χάρηκα διότι κοινωνήσατε πολλοί σήμερα. Είπα του παπά-Ευάνθη,ότι λόγω του ότι προηγήθηκε τις προηγούμενες μέρες νηστεία(αποτομή της τιμίας κάρας Ιωάννου του Βαπτιστή και η νηστεία της Παρασκευής) ο κόσμος κοινώνησε ποιο εύκολα στην Θ. Λειτουργία της Κυριακής. Σας επισημαίνω όμως ότι η νηστεία δεν είναι η μόνη προϋπόθεση για να κοινωνήσετε. Ο διάβολος δεν τρώει τίποτε αλλά είναι διάβολος και δεν μπορεί να κοινωνήσει. Άρα η προϋπόθεση για να κοινωνώ τακτικά είναι να συγχωρώ, να συμφιλιώνομαι με αυτούς που με πλήγωσαν, να προσεύχομαι γι᾿ αυτούς που με αδίκησαν, που με πίκραναν, «Πρῶτον καταλλάγηθι τοῖς σὲ λυποῦσιν καὶ ἔπειτα θαρρῶν μυστικὴν βρῶσιν φᾶγε». Πρώτα, λέει, πήγαινε συμφιλιώσου με αυτούς που σε πίκραναν και μετά, έλα να κοινωνήσεις. Αυτή είναι η προϋπόθεση της Θείας Κοινωνίας και είναι προϋπόθεση ψυχική επειδή η συμφιλίωση, η συγχώρεση, είναι αρετή της ψυχής. Αλλά, επειδή δεν έχουμε μόνον ψυχή, δεν είμαστε φαντάσματα αλλά έχουμε και σώμα πρέπει να ενεργοποιήσουμε και τες δυνάμεις του σώματος γι᾿ αυτό νηστεύω. Η νηστεία απευθύνεται διά του φαγητού στις ορέξεις του σώματος. Η συγχωρητικότητα, η συμφιλίωση, η σπλαγχνικότητα, το έλεος απευθύνονται στην ψυχή. Ρώτησα μια φορά τον άγιο Πορφύριο ποιον χωρίο του άρεσε πιο πολύ, ποια πρόταση της Αγίας Γραφής από όλα αυτά που διάβασε. Έκλεισε τα ματάκια του τα γαλανά και μου είπε: “Μου άρεσε και μου αρέσει όποτε διαβάζω, την καθολική επιστολή Ιακώβου του Αδελφοθέου, εκεί που λέει, «ἀνέλεος ὁ Θεὸς τοῖς μὴ ποιοῦσιν ἔλεος». Σ᾿ αυτούς που δεν κάμνουν έλεος, που δεν συγχωρούν δηλαδή, ο Θεός δεν θα συγχωρέσει. Τι φοβερή κουβέντα. «Ἀνέλεος ὁ θεὸς τοῖς μὴ ποιοῦσιν ἔλεος».
Να λοιπόν, με ποιους τρόπους κερδίζεται η αιώνια ζωή. Πρώτον διά της γρήγορης μετανοίας, δεύτερον διά της εξομολογήσεως και τρίτον διά της τακτικής Θείας Κοινωνίας «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» και τότε έρχεται και η ζωή η αιώνιος.
Γι᾿ αυτή την αιώνιον ζωή πρέπει να συνεργαστεί το σώμα μας με τη ψυχή μας. Οι πέντε αισθήσεις του σώματος με τις πέντε αισθήσεις της ψυχής. Έχουμε έτσι λοιπόν, πέντε και πέντε ίσον δέκα. Δεκάχορδο, λέει ο άγιος Θεοφάνης ο Γραπτός εις το Θεοτοκάριον. Δεκάχορδο όργανο έχουμε όλοι οι άνθρωποι για να γνωρίσομε τον Πατέρα, τον Υιό και το Πνεύμα το Άγιο.
Ας αρχίσουμε με τα εύκολα. Τις πέντε αισθήσεις του σώματος που όλοι τις ξέρετε. Είναι η όραση, η αφή, η όσφρηση, η γεύση και η ακοή. Και τι δεν κάμνομε για τα μάτια μας έχουμε τον οφθαλμίατρο μας. Και τι δεν κάμνομε για την ακοή μας έχουμε τον ΟΡΛ. Και τι δεν κάμνουμε για την όσφρηση μας να μυριζόμαστε το φαΐ, να το απολαμβάνομε. Για τη γεύση μας, έχουμε τους διατροφολόγους. Και βάλε και άλλα και άλλα που για τες αισθήσεις του σώματος, αναπτύξαμε εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια πολλές επιστήμες.
Για τες πέντε αισθήσεις της ψυχής, ακούσατε πολλούς να σας μιλούν; Δυστυχώς, πολύ λίγοι τα λένε. Εγώ που ήμουν παιδί του ιερού και της Εκκλησίας από μικρός άργησα να καταλάβω επειδή δεν βρέθηκε κάποιος να μου πει: “ Παιδάκι μου χρυσό, που θες να γίνεις και παπάς, έχει και η ψυχή σου αισθήσεις μην την αφήσεις αναίσθητη”. Ο άγιος Πορφύριος για πρώτη φορά μου είπε για τον νουν. Φυσικά μου έλεγε συνέχεια η μάνα μου, πρόσεχε, γιε μου, να μην γείρει ο νους σου. Ή αν κάμναμεκαμιά σκανταλιά μας έλεγε εν ο νους σου τζιαι ξεκόλλησε ή εν ο νους σου τζιαι γυρίζει.
Εμείς τότε νομίζαμε ότι ότι νους είναι ο εγκέφαλος όπως μας έμαθαν τα άθεα γράμματα της Ευρώπης. Ρώτησα τη μάνα μου που ήταν μια αγράμματη γυναίκα ,αλλά αγία, τι είναι ο νους και μου είπε ότι ο νους εν είναι η λογική, εν άλλον πράμα η λογική. Για τούτο τζιαι λέμε εν ο νους σου τζιαι ξεκόλλησε. Από που ξεκόλλησε; Άμα ξεκολλήσει ο νους που την καρδία, μου λέει, δεν ξέρει να αγαπά, δεν ξέρει να συγχωρά. Άμα ξεκολλά που την καρδία αρέσκει του να αλητεύει, να γυρίζει συνέχεια, να μην επικεντρώνεται σε έναν πράμα τζιαι κολλά στον εγκέφαλο και αρχίζει και σκέφτεται και κρίνει και κατακρίνει συνέχεια και σχολιάζει. Διαβάσαμε μετά τη φιλοκαλία, τους αγίους πατέρες και μας έμαθαν ότι όταν πάμε λειτουργία και ακούσουμε τρεις γραμμές τότε ο νους φεύγει, ταξιδεύει, αλητεύει, λένε οι πατέρες. Είναι έκφραση δική τους ο χαρακτηρισμός αλήτης νους. Ένας νους δηλαδή που γυρίζει δηλαδή από δω απ᾿ εκεί όπως ο αλήτης που είναι μέσα στους δρόμους και γυρίζει.
Η ψυχή έχει 5 αισθήσεις.
Πρώτη και κυριότερη είναι ο νους. Ο νους είναι ό, τι είναι για το σώμα ο οφθαλμός, το μάτι. Οφθαλμός της ψυχής είναι ο νους δηλαδή εκεί που προσανατολίζεις και εστιάζεις την προσοχή σου. Λέμε ωραίες εκφράσεις εμείς στην Κύπρο που έχουν να κάνουν με το νου γι’ αυτό έβαλα , τον πάτερ Χριστόφορο, να μου γράψει όλες τις εκφράσεις, σοβαρές, αστείες, θεολογικές, αθεολόγητες, που λένε οι γέροι και οι κοτζιάκαρες. (γριές) για το νου. Μου έγραψε τριάντα δύο και αντιλήφθηκα ότι οι παλιοί είχαν τον νουν σε πρώτη ζήτηση. Εμείς, τον φυλακίσαμε μέσα στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να μην του επιτρέπουμε να δουλεύει γιατί δουλεύει το κομπιούτερ. Αν σβήσουν τα κομπιούτερ, που θα σβήσουν κάποια στιγμή, είναι προφητεία αγίων τούτη, θα γίνει αυτό που είπε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ότι θα μας διευθύνουν τα άλαλα και τα μπάλαλα. Οι δορυφόροι δηλαδή και τα άψυχα αυτό σημαίνει τα μπάλαλα, τα παλαβά, που δεν έχουν νουν, τα ανόητα. Βλέπετε οι λέξεις, πόσην ακρίβεια έχουν; Οι παλαιότεροι έλεγαν όπως προαναφέραμε “εν ο νους σου τζιαι γυρίζει” επειδή αντιλήφθηκαν ότι όλη η υπόθεση είναι να μαζεύουμε τον νου μας,. Μόλις αμαρτάνει, μόλις φεύγει η προσοχή του από τες εντολές του Χριστού, αμέσως να μετανιώνουμε. Να πως θεραπεύεται ο νους. Γι᾿ αυτό και η λέξη μετάνοια, το δεύτερο συνθετικό της, είναι πάλι ο νους, Μετά + νους. Άρα ο οφθαλμός της ψυχής είναι ο νους.
Οι άλλες 4 αισθήσεις της ψυχής μας, έτσι για να ξέρετε:
Είναι η νόηση, που έχει σχέση με τον εγκέφαλο, που ταξινομεί δηλαδή επεξεργάζεται και βγάζει συμπεράσματα λογικά. Το λογικό μέρος της ψυχής.
Είναι η φαντασία, που φαντάζεται ο άνθρωπος. Έχει αυτή τη δυνατότητα η ψυχή. Υπάρχουν επαγγέλματα που πρέπει να έχεις φαντασία όπως ο αρχιτέκτονας, ο ζωγράφος, ο μουσικός. Προσέξτε όχι να είμαστε φαντασμένοι. Άλλο φαντασία, άλλο φαντασμένος.
Η αίσθηση. Η αίσθηση είναι να μπορεί ο άνθρωπος να αισθάνεται και να προαισθάνεται. Δεν σας έτυχε κάποιες φορές να λέτε, σήμερα κάτι θα πάθω. Ποιος σας το λέει τούτο; Η αίσθηση της ψυχής σας, που επικοινωνεί με ποιον; Με τον φύλακα σας άγγελο. Αν δεν είστε καλοί άνθρωποι και είστε παλιάνθρωποι, επικοινωνείτε με άλλον. Τον δαίμονα. Βέβαια ο δαίμονας δεν θα σας δώσει ποτέ καλή συμβουλή αλλά θα σας δώσει πληροφορία ανακατεμένη με το ψέμα.
Τη γνώμη. Το γνωμικό θέλημα. Θέλω να σωθώ να γίνω άγιος αλλά μ᾿ αρέσει πολύ και το φαΐ, μ᾿ αρέσει και το χρήμα. Δεν γίνεται όμως αυτό. Ακούσατε τον σημερινό νέο του Ευαγγελίου; Θα τηρούσε όλες τις εντολές. Μόλις του είπε ο Χριστός, πήγαινε πούλησε τα υπάρχοντα σου, λυπήθηκε ο νέος επειδή ήταν πλούσιος πολύ και σηκώθηκε και έφυγε. Και λέει ο Χριστός έναν σκληρό αλλά αληθινόν λόγο: «Δυσκόλως οἱ τὰ χρήματα ἔχοντες, εἰσελεύσονται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν». Σκεφτείτε εμείς που δεν έχομε χρήματα πολλά, που δεν είμαστε εφοπλιστές αλλά θέλουμε χρήματα πόσην ανοησία έχουμε. Μου έχουν τύχει πολλοί εφοπλιστές που έχουν χρήματα,καλοί άνθρωποι που συνεχώς κάμνουν ελεημοσύνες, χτίζουν Εκκλησίες, προικοδοτούν ορφανά, φοιτητές, άπορους, κάμνουν ιδρύματα,, βγάζουν υποτροφίες και όμως έχουν αγωνία. Πανιερώτατε, θα σωθώ; Είμαι πλούσιος δυστυχώς και αγαπώ τα πλούτη μου. Έχω εφτά σπίτια, μου είπε ένας και τρεις πισίνες. Του είπα και ᾿γω τρία σώματα να αποκτήσεις καθένα να μπαίνει σε μια. Ο Θεός ένα σώμα μας έδωκε και μια ψυχή, μακάρι να τα κουμαντάρουμε αυτά. Βλέπεται λοιπόν, γιατί είναι πρόβλημα ο πλούτος, γιατί είναι πρόβλημα το φαγητό και η Εκκλησία μιλά για νηστείες. Αντιλαμβάνεστε γιατί είναι πρόβλημα τα σαρκικά μας πάθη και η Εκκλησία μιλά για εγκράτεια και σε πολλούς δεν αρέσει και ενοχλούνται που μιλούμε για εγκράτεια στον 21ο αιώνα. Να θυμάστε ότι εύκολα γέρνει ο νους του ανθρώπου και δεσμεύεται εις τα υλικά, εις τα πάθη, γι᾿ αυτό μου έλεγε η μάνα μου συνεχώς, πρόσεχε γιε μου, σε έκαμε Επίσκοπο ο Θεός, σε έβγαλε ψηλά, πρόσεχε να μην γείρει ο νους σου. Έγειρε ο νους σου, θα είσαι ένας θλιβερός Επίσκοπος υποψήφιος για την κόλαση.
Γι᾿ αυτό και σεις, όλα αυτά που είπαμε σήμερα, τα υψηλά, τα μεγάλα και ταυτόχρονα απλά και ταπεινά, να τα αξιοποιήσετε. Μην αφήνετε την ψυχή σας, το σώμα σας, να κολλά στα επίγεια και το φαΐ και το τραγούδι και τον χορό θα απολαύσομε με μέτρο. Έρχεται εποχή και ήλθε μάλλον η εποχή που, όπως έλεγε ο άλλος άγιος του αιώνα μας, ο άγιος Παΐσιος, ο Χριστός θα χωρίσει το σιτάρι από το κριθάρι. Ένας κορωνοϊός, ένας τόσο αδιόρατος ιός, πόση απιστία, πόσο φόβο, πόση ολιγοπιστία εφανέρωσε σε όλους μας, και ποση θα φανερώσει ακόμα όταν θα έλθει η δεύτερη φουρνιά. Τελειώσαμε με την πρώτη, θα έλθει και η δεύτερη διότι δώσαμε εξετάσεις και αποτύχαμε, κλήρος και λαός. Αντί να ανοίξουμε τις Εκκλησίες, αντί να κάμομε λιτανείες, τις κλείσαμε τις Εκκλησίες, κάμαμε κλειδωμένα Πάσχα.Το μόνο που ζητήσαμε από τον Χριστό ήταν να παρατείνουμε το χρόνο της επίγειας ζωής μας. Τα κανόνισε όμως έτσι ο Θεός, κάπου εκεί στα εκατόν, αυτό το πανηγύρι να τελειώνει και να πηγαίνουμε όλοι στο γιοφύρι, που λέγεται θάνατος και μετά τον θάνατο, αιώνια ζωή.
Να την αιώνια ζωή, που είπε προηγουμένως ο διάκος όταν κοινωνούσε. «Σῶμα καὶ αἷμα Χριστοῦ, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ ζωὴν αἰώνιον». Ξέρετε ποιο είναι το προνόμιο των ανθρώπων αλλά και η τραγωδία τους ταυτόχρονα; Ότι δεν πεθαίνει ποτέ η ψυχή μας ακόμη και το σώμα μας, θα έρθει ώρα που θα αναστηθεί και θα επανενωθεί με την ψυχή μας.
Άρα είναι μονόδρομος η υπόθεση να βρούμε τρόπους να συνεργαστούν οι πέντε αισθήσεις του σώματος με τις πέντε αισθήσεις της ψυχής. Δικό μας και το σώμα, δική μας και η ψυχή αλλά αυτά είναι δικά μας, όσο τα διαχειριζόμαστε εμείς. Μετά τον θάνατο, που δεν είναι το τέρμα, αλλά είναι το γιοφύρι για να πάμε στην άλλη όχθη , στην αιώνια ζωή, και εκεί κάμνει κουμάντο Άλλος. Το ευτύχημα για μας, είναι ότι Αυτός που κάνει κουμάντο είναι ο Χριστός μας, ο Νικητής του θανάτου, ο Νικητής του διαβόλου, ο Νικητής της αμαρτίας που κάθε Κυριακή γιορτάζει και είναι σπλαγχνικός και είναι φιλάνθρωπος και παντού σκορπίζει μέγα έλεος.
Όταν άκουσε ο πλούσιος νέος του Ευαγγελίου,τον Χριστό να του λέει να πουλήσει όλα τα υπάρχοντα του και να τα δώσει στους φτωχούς και να τον ακολουθήσει σηκώθηκε και έφυγε λυπημένος. Και όταν άκουσαν οι μαθητές τον Χριστό που είπε αυτό τον λόγο Του είπαν ότι μιλά πολύ σκληρά. Λένε μερικοι ο Χριστούλης είναι φιλάνθρωπος και όντως είναι. Να μην ξεχνάμε όμως ότι είναι και δίκαιος είναι και ακριβής. Και ποιος θα σωθεί, Κύριε, με τέτοια πράγματα που λες τον ρώτησαν. Τους είπε, το να σωθείτε μόνοι σας είναι αδύνατον, χωρίς εμένα δεν κάμνετε τίποτε. Χωρίς τη δύναμη του Χριστού και χωρίς το καθαριστήριο του Αγίου Πνευματος, την ενέργεια και την αγάπη του Θεού Πατέρα δεν θα την δούμε.
Γι᾿ αυτό από τώρα να αρχίσουμε να ευθυγραμμίζουμε τον νουν μας με τες εντολές του Χριστού. Να μετανοούμε, όπως σας εξήγησα προηγουμένως για να αρχίσει το Άγιον Πνεύμα να καθαρίζει την καρδία και να μπορέσει ο Χριστός έτσι να μας οδηγήσει στον Θεό Πατέρα Του. Ωραία πράγματα! Μεγάλα πράγματα! Αθάνατα πράγματα! Αυτή είναι η αιώνια ζωή. Σας θυμίζω κάτι που έλεγαν οι ψάλτες στα ευλογητάρια: «Μετὰ τῶν ἁγίων, ἀνάπαυσον Χριστέ, ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός, ἀλλὰ ζωὴ ἀτελεύτητος». Να την αιώνια ζωή, Ατελεύτητος, δεν τελειώνει με τίποτε.
Γι᾿ αυτό, παρακαλώ την αγάπη σας, να πάρουμε στα σοβαρά το σώμα μας και την ψυχή μας. Να συνεργαστούν οι δέκα αισθήσεις της ψυχής και του σώματος. Όπου δυσκολευόμαστε να έχουμε έναν πνευματικό, που να είναι πραγματικός πνευματικός. Και με αυτό τον τρόπο, θα έχομε την χάριν και την χαρά και των αγίων αλλά και πολλών δικαίων ανθρώπων από τες οικογένειές μας που τώρα χαίρονται κοινωνούν του Θεού και επικοινωνούν μεταξύ τους χαρούμενοι, μέσα στην δόξα του Θεού. Επί τέλους να τους ζηλέψουμε επειδή αυτή είναι καλή ζήλεια, παρά να ζηλεύουμε τα πλούτη των πλουσίων, τες ηδονές του κάθε αμαρτωλού και την δόξα του κάθε Προέδρου, του κάθε Βουλευτή. Και ένας κορωνοϊός, ήλθε να αποκαλύψει την ολιγοπιστία μας. Μη χάσομε και τες δεύτερες εξετάσεις που έρχονται, το καλοκαίρι τελειώνει και το φθινόπωρο αρχίζουν οι δεύτερες εξετάσεις. Τελειώσαμε το elementary και αποτύχαμε. Πάμε για το intermediate. Στα παλιά δεν θα ξαναγυρίσουμε. Τέρμα. Το αποφάσισε ο Χριστός. Το σκάφος Του θα το γεμίσει με καινούργιο πλήρωμα και το σκάφος του Χριστού είναι η Εκκλησία η Ορθόδοξη. Αν δεν Του κάμνουμε εμείς, θα μας πετάξει έξω.
Έτσι κάνει ο Χριστός. Και αποφάσισε να κουμαντάρει ο Ίδιος, αφού δεν κουμαντάραμε εμείς. Όσοι πιστοί προσέλθετε αλλά να προσέλθομε με τον νουν μας.
