Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ
Στέφανος, ὁ μαθητὴς καὶ ἀρχιδιάκονος, ὁ τερατουργὸς καὶ σημειοφόρος, ὁ ὁμολογητὴς καὶ ἀπόστολος, ὁ θεόπτης καὶ οὐρανοφάντωρ, ὁ πρωτομάρτυς Χριστομάρτυς, μᾶς συνήθροισε στὸν εὐλογημένο τοῦτο ναὸ τοῦ συμμάρτυρός του, ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους, στὸ ἀκριτικὸ αὐτὸ χωριὸ τῆς Δένειας, γιὰ νὰ τὸν τιμήσουμε κατὰ χρέος καὶ κατὰ δύναμη, μὲ ὕμνους καὶ ψαλμοὺς καὶ ᾠδὲς πνευματικές, καὶ νὰ ἀντιλάβουμε τὴν εὐλογία καὶ Χάρη του.
Μαθητὴς λοιπὸν τοῦ Κυρίου ἀλλὰ καὶ ἀρχιδιάκονος ὁ ἅγιος Στέφανος, καθότι τὸ πλῆθος τῶν πιστῶν τῆς πρωτοχριστιανικῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων, ὅπως μᾶς διηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων (Πράξ. 6, 1-7), μετὰ ἀπὸ προτροπὴ τῶν Δώδεκα ἀποστόλων, τὸν ἐξέλεξαν, πρῶτον αὐτὸν, μαζὶ μὲ ἄλλους ἕξι θεοφιλεῖς καὶ προεξέχοντες στὴν ἀρετὴ ἄνδρες, γιὰ νὰ διακονεῖ, γιὰ νὰ ὑπηρετεῖ μὲ αὐτοὺς στὴν τράπεζα, δηλαδὴ στὴν παράθεση τοῦ γεύματος στοὺς πολυάριθμους πιστοὺς τοῦ πρώτου ἐκείνου καὶ ὑποδειγματικοῦ χριστιανικοῦ κοινοβίου, ὥστε νὰ γίνονται ὅλα μὲ διάκριση καὶ εὐταξία, κι ἀκόμη νὰ ὑπηρετεῖ τὶς χῆρες καὶ τοὺς ἀπόρους. Καὶ τοῦτο, γιὰ νὰ παραμείνουν ἀπερίσπαστοι οἱ Δώδεκα ἀπόστολοι στὸ ἔργο τῆς προσευχῆς καὶ τῆς διδασκαλίας. Καί, ἂς προσέξουμε ἐδῶ τὴ βαρυσήμαντη σχετικὴ ἀναφορὰ τῶν Πράξεων εἰδικὰ γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Στεφάνου: «καὶ ἐξελέξαντο Στέφανον, ἄνδρα πλήρη πίστεως καὶ Πνεύματος ἁγίου» (Πράξ. 6,5). Ὄχι λοιπὸν τυχαία ἡ ἐκλογὴ τοῦ Στεφάνου στὸ ἱερὸ τοῦτο ἔργο, καὶ μάλιστα ὡς πρώτου τῇ τάξει· διότι, ἦταν ἄνδρας γεμᾶτος μὲ πίστη καὶ Πνεῦμα ἅγιο, ὅπως περίτρανα φανέρωσαν καὶ στὴ συνέχεια τὰ ἔργα του.
Τερατουργὸς καὶ σημειοφόρος ἀκόμη ὁ Στέφανος, διότι, ἕνεκα τῆς μεγάλης του πίστης καὶ τῆς ἁγιότητας τοῦ βίου του, ἔλαβε πλούσιο τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας, καὶ τελοῦσε ἐξαίσια καὶ μεγάλα θαύματα στὸν λαό: «Στέφανος δὲ πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ» (Πράξ. 6,8).
Ὁμολογητὴς καὶ ἀπόστολος ὁ Στέφανος, γιατί, μὲ τὴν πλούσια τούτη θεία Χάρη ποὺ ἔλαβε ἀπὸ τὸν ἀκριβοδίκαιο μισθαποδότη Θεό, τόσο μὲ τὶς μεγάλες θαυματουργίες του, ὅσο καὶ τὴ θεόπνευστη εὐαγγελικὴ διαδασκαλία του, ποὺ εἶχε ἴσο τὸ κῦρος μὲ αὐτὴ τῶν Δώδεκα ἀποστόλων, στερέωνε τοὺς πιστοὺς στὴν Πίστη, ὁδηγοῦσε ἀπίστους στὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔλεγχε καὶ ἀποστόμωνε τοὺς ἀρνησίχριστους Ἑβραίους, ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντισταθοῦν στὰ θεόσοφα ἐπιχειρήματά του γιὰ τὸ ἅγιο Πρόσωπο τοῦ Μεσσία καὶ Λυτρωτῆ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Γι᾽ αὐτὸ καί, ὅπως προηγουμένως τὸν Χριστό, ἔτσι καὶ τώρα τὸν γνήσιο μαθητή Του Στέφανο πολλοὶ λόγιοι Ἰουδαῖοι, ἡττημένοι ἀπὸ τοὺς λόγους του, τὸν συκοφάντησαν ὡς δῆθεν βλάσφημο κατὰ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐνάντιο στὸν Μωσαϊκὸ Νόμο. Καί, ἀναστατώνοντας τὸν λαὸ καὶ διεγείροντας ἐναντίον του καὶ τοὺς γραμματεῖς καὶ πρεσβυτέρους, τὸν ἅρπαξαν μὲ βία καὶ τὸν ὁδήγησαν στὸ παράνομο συνέδριό τους, γιὰ νὰ κριθεῖ ἐνώπιον τοῦ Ἑβραίου ἀρχιερέα, παριστῶντας συνάμα καὶ πολλοὺς ψευδομάρτυρες ἐναντίον του. Ἀλλ᾽ ὁ Κύριος, γιὰ τὸν Ὁποῖο ἔπασχε, τὸν δόξασε μὲ τόση φωτόμορφη Χάρη, ὥστε ὅλοι ποὺ παρακάθονταν στὸ συνέδριο «εἶδον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ πρόσωπον ἀγγέλου». Μετὰ λοιπὸν ἀπὸ μία λαμπρότατη θεόπνευστη ἀπολογία του ὁ Στέφανος, στὴν ὁποία ἀνακεφαλαίωσε ὅλη τὴν ἱερὰ ἱστορία τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ καὶ ἀπέδειξε τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸ Πρόσωπο τοῦ Μεσσία Χριστοῦ, ἐλέγχοντας τοὺς Ἑβραίους γιὰ τὴ διαστραμμένη γνώμη τους, ἀλλὰ καὶ τὴν ἄδικη θανάτωση τοῦ Χριστοῦ, τόση θεία Χάρη τὸν γέμισε, γιὰ τὴν ἀτρόμητη τούτη ὁμολογία του, ποὺ τὸν ἀνέδειξε θεόπτη καὶ οὐρανοφάντορα: Εἶδε δηλ. ἀνοιχτοὺς τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὴν ἄχτιστη δόξα τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸν Ἰησοῦ νὰ εὑρίσκεται στὰ δεξιὰ τῆς δόξας ἐκείνης τοῦ Θεοῦ Πατέρα, ὅπως στεντορίᾳ τῇ φωνῇ διακήρυξε ἐκείνη τὴν ὥρα στοὺς ἀπίστους Ἰουδαίους. Κι ἐκεῖνοι, μὴ ἀντέχοντας νὰ ἀκοῦνε τὴ θεία τούτη ἀποκάλυψη, καίριο καὶ αἰώνιο ἔλεγχο τῆς ἀμετανόητης ἀπιστίας καὶ σκληροκαρδίας τους, καὶ θεωρῶντας την βλασφημία, οὐρλιάζοντας ἀπὸ μίσος καὶ ἐκδικητικότητα, ὅρμησαν σὰν λύκοι αἱμοβόροι κατὰ τοῦ προβάτου τοῦ Χριστοῦ. Καί, χτυπῶντας τον ἀνελέητα καὶ σύροντάς τον, τὸν ὁδήγησαν ἔξω ἀπὸ τὴ Χριστοκτόνο καὶ προφητοκτόνο τους πόλη καὶ τὸν λιθοβόλησαν ἀνελέητα, ἀναδεικνύοντάς τον πρωτομάρτυρα Χριστομάρτυρα, μετὰ τὸν ὄντως Πρωτομάρτυρα Διδάσκαλό του Ἰησοῦν Χριστόν, ὁ Ὁποῖος μὲ τὸ ἄχραντο Πάθος Του προοδοποίησε, προετοίμασε δηλ. τὴν ὁδὸ τοῦ μαρτυρίου τοῦ αἵματος γιὰ τοὺς μετέπειτα μάρτυρές Του. Κι ὁ παναοίδιμος Στέφανος, ὁ γνήσιος μιμητὴς καθόλα τοῦ ἀμνησικάκου Διδασκάλου του, ἀφήνοντας τὴν ἄσπιλη ψυχή του στὰ πανάχραντα χέρια Του, τίποτα ἄλλο δὲν Τὸν παρακάλεσε, παρὰ νὰ συγχωρήσει τοὺς ἀνήμερους ἐκείνους φονευτές του… Καὶ γίνηκαν οἱ ἁγιοκτόνοι ἐκεῖνοι λίθοι βαθμίδες καὶ σκαλοπάτια, ποὺ ὁδήγησαν τὸ πνεῦμα του στὶς αἰώνιες ἐκεῖνες καὶ ἀκατάλυτες μονές, στὸν θρόνο τοῦ Κυρίου, ὅπου ἀδιαλείπτως πρεσβεύει γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ σύμπαντος κόσμου.
Καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τελεῖ χαρμονικά σήμερα, μεθέορτα τῶν Χριστουγέννων, τὴ μνήμη τῆς μαρτυρικῆς του τελείωσης. Συνεορτάζει τὴν ἐκδημία του ἀπὸ τὴ σάρκα καὶ τὴν ἀνάβασή του ἀπὸ τὴ γῆ στοὺς οὐρανοὺς μαζὶ μὲ τὴν κάθοδο τοῦ Λυτρωτοῦ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς στὴ γῆ, τὴ σάρκωσή του γιὰ τὴ σωτηρία μας, ὅπως ὡραιότατα τὸ ᾀσματομελῳδεῖ ὁ ὑμνογράφος στὸ ἐξαίρετο ἐκεῖνο Κοντάκιό του: «Ὁ Δεσπότης χθὲς ἡμῖν διὰ σαρκὸς ἐπεδήμει καὶ ὁ δοῦλος σήμερον ἀπὸ σαρκὸς ἐξεδήμει· χθὲς μὲν γὰρ ὁ βασιλεύων σαρκὶ ἐτέχθη, σήμερον δὲ ὁ οἰκέτης λιθοβολεῖται δι᾽αὐτὸν καὶ τελειοῦται, ὁ πρωτομάρτυς καὶ θεῖος Στέφανος.»
Τὸ τίμιο λείψανο τοῦ ἁγίου Στεφάνου, ποὺ ἐνταφιάστηκε στὴ συνέχεια ἀπὸ τοὺς πιστούς, ποὺ πολὺ τὸν θρήνησαν («ἐποίησαν κοπετὸν μέγαν ἐπ᾽ αὐτῷ»), ἀνευρέθηκε θαυματουργικά τὸ 415 ἀπὸ κάποιον ἱερέα, ὀνόματι Λουκιανό, μετὰ ἀπὸ ἀποκαλυπτικὸ ὅραμα, καὶ κατατέθηκε στὰ Ἱεροσόλυμα, στὸν ναὸ ποὺ ἔκτισε πρὸς τιμή του ἡ ἁγία αὐτοκράτειρα Εὐδοκία, σύζυγος τοῦ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ, ἐνῶ ἀργότερα μεταφέρθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη.
Ὁ πανάρετος βίος τοῦ ἁγίου Στεφάνου, ποὺ συνοπτικὰ μόλις σκιαγραφήσαμε, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, πρόκειται σὰν φωτεινὸς ὀδοδείκτης στὴ δυσανάβατη πορεία μας στὸν οὐρανό. Οἱ πολυποίκιλες ἀρετές του στέκονται στηλογραφία, ὑπέροχο παράδειγμα πρὸς τὴν κατὰ δύναμη μίμηση, στοὺς ζοφεροὺς τούτους καιρούς, ποὺ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μᾶς ἐπεφύλαξε νὰ ζοῦμε, ὁπόταν κι ἡ ὀφειλόμενη ἀληθινὴ ἀγάπη τῶν πολλῶν πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλησίον ἐψύγη. Οἱ ὅποιες ποικιλώνυμες κρίσεις δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπερβληθοῦν μὲ μόνες τὶς ἀνθρώπινες προσπάθειες. Ἀπαιτεῖται πρώτιστα μετάνοια γνήσια ὅλων μας, ὡς προσώπων, ὡς κοινωνίας, ὡς ἔθνους. Ἀπαιτεῖται ἐφαρμογὴ μὲ συνέπεια τοῦ θείου θελήματος, ὅπως μᾶς τὸ ὑπέδειξε καὶ τὸ βίωσε ὁ Χριστός μας, ὅπως τὸ ἐνστερνίστηκαν καὶ βίωσαν οἱ ἀπ᾽ αἰῶνος ἅγιοι, οἱ φίλοι τοῦτοι τοῦ Θεοῦ, οἱ πραγματικοί μας τοῦτοι φίλοι καὶ μεσῖτες στὸν Θεὸ καὶ προστάτες μας. Ζῇ Κύριος ὁ Θεός. Εἶναι ζωντανὴ καὶ τῶν ἁγίων Του ἡ παρουσία, ἀδιάψευστη μαρτυρία τῆς ἀλήθειας τῆς ἁγίας μας Πίστης. Ἔτσι, ἀδελφοί μου, ὑπάρχει ἐλπίδα. Ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἐγκαταλείπει! Φθάνει νὰ τὸν ζητοῦμε, νὰ ζητοῦμε τὸ ἔλεός Του μὲ μετάνοια καὶ πίστη καὶ ἐλπίδα!
Ἁρμόζει δίκαιος ἔπαινος σ᾽ ἐσᾶς, τοὺς εὐλαβεῖς πιστοὺς κατοίκους τοῦ εὐλογημένου χωριοῦ τῆς Κυρᾶς Μόρφου, ποὺ ὀργανωθήκατε ἐδῶ, στοὺς τόπους τῆς προσφυγιᾶς, καὶ ἀγωνίζεσθε γιὰ τὴν ἀνάδειξη τῶν ἁγίων τοῦ χωριοῦ σας, καὶ γιὰ τοῦτο ὀργανώσατε ἐδῶ τὴν ἐνιαύσια τέλεση τοῦ Ἑσπερινοῦ στὴ μνήμη τοῦ πρωτομάρτυρος Στεφάνου, ποὺ ναός του παλαιὸς κοσμοῦσε τὸ φιλόχριστο χωριό σας. Ὁ ναὸς τοῦτος ὁ ὑλικὸς σήμερα δὲν ὑφίσταται, γιατὶ τὸν κρήμνισε τὸ βάρβαρο χέρι τοῦ ἀνήλεου εἰσβολέα. Τὸν κρήμνισε, γιατὶ καὶ μόνη ἡ παρουσία του ἤλεγχε τὴν δεισιδαίμονα πλάνη καὶ κακοπιστία τῶν υἱῶν τῆς Ἄγαρ, ὅπως τότε ἡ ἔνσαρκη παρουσία καὶ διδασκαλία τοῦ Στεφάνου ἀποτελοῦσε ἔλεγχο καὶ ράπισμα τῆς Ἰουδαϊκῆς πλάνης. Ἀλλά, γιὰ νὰ θυμηθοῦμε τοὺς λόγους τοῦ πρωτομάρτυρα, «οὐχ ὁ Ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ» (Πράξ. 7,48), δηλ. δὲν περιορίζεται ἡ κατοικία τοῦ Θεοῦ σὲ χειροποίητους ναούς. Ναί, σ᾽ αὐτοὺς τιμᾶται καὶ λατρεύεται, ἀλλὰ κατεξοχὴν ὁ Θεὸς κατοικεῖ, θέλει καὶ ἐπιθυμεῖ νὰ κατοικεῖ στὶς καθαρὲς καὶ ἁγνὲς ψυχές: «καὶ ἐλευσόμεθα (ἐγὼ καὶ ὁ Πατήρ μου)», εἶπεν ὁ Χριστός μας, «καὶ μονὴν παρ᾽ αὐτῷ ποιήσομεν» (Ἰω. 14,23), σ᾽ αὐτὸν ποὺ ἀγαπᾶ τὸν Θεὸ καὶ τηρεῖ τὸν λόγο Του. Καὶ ὁ ἀγῶνας γιὰ ἀνάδειξη τῶν ἁγίων σας, γιὰ ἀνάδειξη τῆς ἱστορίας τοῦ χωριοῦ σας, συντελεῖ καίρια στὴ διάσωση τῆς ἱστορικῆς μνήμης τοῦ χωριοῦ, τῶν κατεχομένων μας, ποὺ ἀποτελεῖ στέρεα καὶ ἀπαραίτητη βάση τοῦ ἀγώνα μας γιὰ ἐπιστροφὴ στὶς κατακτημένες πατρίδες μας, γιὰ τὴ δικαίωσή μας. Ἀκόμη, ἔπαινος ἰδιαίτερος ἀνήκει καὶ στὸν ἕλκοντα τὴν καταγωγὴ (ἐκ μητρὸς) ἀπὸ τὴν Κυρά, φίλτατο ἱερέα π. Ἀνδρέα Φιλίππου, πού, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, παρὰ τὰ πολλαπλᾶ οἰκογενειακὰ καὶ ποιμαντικά του καθήκοντα, πρωτοστατεῖ καὶ στὴν ὀργάνωση τῶν δραστηριοτήτων τῶν προσφύγων κατοίκων Κυρᾶς. Περαιτέρω, καθ᾽ ὑπόδειξη καὶ μὲ εὐλογία τοῦ Πανιερωτάτου μας Μητροπολίτου Νεοφύτου καὶ σὲ συνεργασία μαζί του, ἑτοίμασε ἕνα σπουδαιότατο ἔργο: Τὸν ἐκκλησιαστικὸ χάρτη τῆς Μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου, στὸν ὁποῖο ἀποτυπώνονται ὅλα τὰ ἐκκλησιαστικὰ μνημεῖα της, καθὼς καὶ ὅλα τὰ ἁγιώνυμα τοπωνύμιά της, ποὺ ὑποδηλώνουν τὴν ἐκεῖ ὕπαρξη παλαιότερα κάποιου ἐκκλησιαστικοῦ μνημείου. Ἔργο μνημειῶδες, καρπὸς μακρόχρονης καὶ κοπιώδους ἐπιτόπιας ἔρευνας, ἔργο, στὸ ὁποῖο πρέπει νὰ συμβάλουμε τὸ κατὰ δύναμιν ὅλοι, καὶ ποὺ θὰ συμβάλει μὲ τὴ σειρά του καίρια στὴ διάσωση καὶ διαιώνιση τῆς ἱστορικῆς μνήμης τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιφέρειάς μας. Τοῦ εὐχόμαστε καλὴ δύναμη γιὰ ὁλοκλήρωση τοῦ ἔργου του τούτου.
Νὰ εὐχόμαστε καὶ νὰ παρακαλοῦμε πάντοτε τὸν Κύριο, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, νὰ μᾶς ἐνισχύει μέχρι τέλους στὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς Πίστεως, στὸν προσωπικὸ καὶ ἐθνικό μας ἀγῶνα, καὶ νὰ προβάλλουμε μεσίτες τὴν Παναγία μας καὶ ὅλους τοὺς ἁγίους μας, καὶ ἐξαιρέτως ἐσεῖς καὶ τὸν σήμερα ἑορταζόμενο καὶ εὐφημούμενο πρωτομάρτυρα Στέφανον, ποὺ πλουτεῖ μεγάλη στὸν Θεὸ παρρησία· γιὰ νὰ μᾶς ἀξιώσει, τοῦτα τὰ μεθέορτα νὰ ἀποτελέσουν προεόρτια τῆς ἐπιστροφῆς μας στὴν Κυρὰ καὶ στὶς λοιπὲς κατεχόμενες πατρίδες μας, ἀλλὰ καὶ προπάντων τῆς σκήνωσής μας στὴν αἰώνια καὶ μόνιμη πατρίδα μας, τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἐν Χριστῷ τῷ ἐνανθρωπήσαντι Θεῷ ἡμῶν, στὸν Ὁποῖο μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀνήκει ἡ τιμὴ καὶ δόξα καὶ προσκύνηση στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν!
