Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ
Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς χριστομάρτυς Εἰρήνη, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μᾶς ἀξίωσε καὶ ἐφέτος νὰ συναθροισθοῦμε στὴν ἡμέρα τῆς μνήμης της στὸν παλαιό της τοῦτο ναὸ καὶ νὰ τὴν τιμήσουμε μὲ ὕμνους χριστοτερπεῖς καὶ ὠδὲς πνευματικές. Θὰ διηγηθῶ στὴν ἀγάπη σας τὸν θαυμαστό της βίο, ὅπως συνηθίζεται στὶς πανηγύρεις τῶν ἁγίων μας, πρὸς ψυχική μας ὠφέλεια.
Ἡ ἁγία ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, δηλαδὴ στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰ., καὶ ὑπῆρξε θυγατέρα τοῦ βασιλιᾶ τῆς πόλεως Μαγεδῶνος στὴν Περσία, ποὺ λεγόταν Λικίνιος. Τὸ ἀρχικό της ὄνομα ἤτανε Πηνελόπη. Ὁ πατέρας της, γιὰ νὰ τὴν προστατεύσει ἀπὸ τὴ διαφθορὰ τοῦ κόσμου, καθὼς εἶχε ἐξαίρετη ὀμορφιά, ἀπὸ τὴν ἡλικία τῶν ἕξι χρόνων τὴν ἔκλεισε σὲ ὑψηλὸ καὶ ἀπροσπέλαστο πύργο, ὅπου μεριμνοῦσε γιὰ τὴν ἀνατροφή της, φροντίζοντας νὰ ζεῖ μὲ μεγάλη πολυτέλεια καὶ πολλαπλὲς ἀνέσεις. Τὴν ὑπηρετοῦσαν δεκατρεῖς νεαρὲς θεραπαινίδες, ἐνῶ τὴ μόρφωσή της ἐμπιστεύθηκε σὲ ἕνα σοφὸ γέροντα, ποὺ λεγόταν Ἀπελλιανός. Μιὰ νύχτα, ἡ κόρη εἶδε στὸ ὄνειρό της ἕνα περιστέρι νὰ μπαίνει στὸν πύργο, κρατώντας στὸ ράμφος του ἕνα κλαδὶ ἐλιᾶς ποὺ ἦλθε νὰ ἀποθέσει πάνω σὲ ἕνα χρυσὸ τραπέζι. Στὸ ἴδιο μέρος ἦλθε κατόπιν ἕνας ἀετὸς νὰ ἀφήσει ἕνα στεφάνι ἀπὸ ἄνθη ποὺ κρατοῦσε στὰ νύχια του καί, τέλος, ἕνα μαῦρο κοράκι ἔφερε ἐκεῖ ἕνα φίδι. Ἡ Πηνελόπη ρώτησε νὰ μάθει ἀπὸ τὸν διδάσκαλό της τὴ σημασία τῶν σημείων αὐτῶν καὶ ἐκεῖνος τῆς ἐξήγησε ὅτι ἔμελλε νὰ λάβει τὸ βάπτισμα, σύμβολο τοῦ ὁποίου ἦταν τὸ κλαδὶ ἐλιᾶς, καὶ ἀφοῦ ἀντιμετώπιζε κατόπιν δοκιμασίες καὶ θλίψεις, τὶς ὁποῖες συμβόλιζε τὸ φίδι, θὰ κέρδιζε τὸν βασιλικὸ στέφανο τοῦ μαρτυρίου, ποὺ συμβόλιζε τὸ στεφάνι τοῦ βασιλιᾶ τῶν πτηνῶν ἀετοῦ.
Ἡ ἁγία Εἰρήνη ὑπῆρξε μία ἀπὸ τὶς σπάνιες περιπτώσεις στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, ποὺ καταξιώθηκε νὰ γνωρίσει τὸν Θεὸ μὲ ἀπευθείας θεϊκὴ ἀποκάλυψη καὶ φωτισμό. Καὶ τοῦτο, τόσο γιὰ τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς της καὶ γιὰ τὸ ὅτι ὁ Κύριος διεῖδε τὸν πόθο της γιὰ ἀληθινὴ θεογνωσία, καθὼς καὶ τὸ ὅτι δὲν ὑπῆρχε τότε ἄνθρωπος ἱεραπόστολος στὰ μέρη ποὺ ἔζησε αὐτή. Ἀνάλογη τυγχάνει καὶ ἡ περίπτωση τῆς ἁγίας μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας.
Λίγο καιρὸ λοιπὸν μετὰ τὸ ἀνωτέρω ὅραμά της, ἦλθε ἕνας ἄγγελος Κυρίου, ὁ ὁποῖος τὴν κατήχησε στὴ χριστιανικὴ πίστη καὶ τῆς ἔδωσε τὸ ὄνομα Εἰρήνη. Ἀφοῦ βαπτίσθηκε, ἡ Εἰρήνη συνέτριψε τὰ εἴδωλα τοῦ πατέρα της καὶ ἀντιμετώπισε μὲ ἀνδρικὴ λεβεντιὰ τὶς ἀπειλές του. Ἔξαλλος ὁ Λικίνιος, διέταξε νὰ ρίξουν τὴν κόρη του κάτω ἀπὸ τὶς ὁπλὲς ἄγριων ἀλόγων γιὰ νὰ τὴ θανατώσουν. Ἕνα ὅμως ἀπὸ αὐτὰ στράφηκε ἐναντίον τοῦ βασιλιᾶ καὶ τὸν θανάτωσε. Ἐπειδὴ τὸ πλῆθος τῶν παρισταμένων στὸ μαρτύριο τῆς Εἰρήνης τὴν παρακάλεσαν νὰ τὸν ἐπαναφέρει στὴ ζωή, αὐτὴ μὲ τὴν προσευχή της τὸν ἀνάστησε, ὢ τοῦ θαύματος! Τότε ὁ Λικίνιος μαζὶ μὲ πλῆθος ὑπηκόων του μεταστράφηκε στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, παραιτήθηκε ἀπὸ τὸν θρόνο καὶ ἀποτραβήχθηκε στὸν πύργο ποὺ εἶχε κτίσει γιὰ τὴν κόρη του, ὅπου πέρασε τὴν ὑπόλοιπη ζωή του χύνοντας δάκρυα μετανοίας.
Ὁ διάδοχός του στὸν θρόνο, Σεδεκίας ὀνομαζόμενος, ἐπιχείρησε νὰ μεταστρέψει τὴν πριγκίπισσα στὴν εἰδωλολατρία. Ἀντιμετωπίζοντας ὅμως τὴν ἐπίμονη ἄρνησή της, διέταξε νὰ τὴ ρίξουν σὲ ἕνα λάκκο γεμάτο μὲ φίδια. Μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἡ Εἰρήνη παρέμεινε ἀβλαβής, ὅπως καὶ σὲ ἄλλα βασανιστήρια στὰ ὁποῖα τὴν ὑπέβαλαν, καὶ ὁδήγησε στὴν ἀληθινὴ Πίστη πλῆθος εἰδωλολατρῶν.
Ὁ Σεδεκίας ἐκθρονίσθηκε ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς του καὶ ὁ γιός του Σαβὼρ ἐξεστράτευσε ἐναντίον τους γιὰ νὰ λάβει ἐκδίκηση. Ὁ ἴδιος καὶ ὁ στρατός του ὅμως προσβλήθηκαν ἀπὸ τύφλωση καὶ ἀκινητοποιήθηκαν. Ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη συνάντησαν τὴν Εἰρήνη ποὺ τοὺς θεράπευσε, ἀλλὰ αὐτοὶ παρέμειναν στὴν τυφλότητα τῆς ψυχῆς τους καὶ ὑπέβαλαν τὴν κόρη πάλι σὲ μαρτύρια, ἀναγκάζοντάς την νὰ βαδίζει σὲ μιὰ ἀπόσταση τριῶν μιλίων φορτωμένη ἕναν σάκκο ἄμμο καὶ μὲ τὰ πόδια τρυπημένα ἀπὸ καρφιά. Ἕνεκα ὅμως θεϊκῆς ὀργῆς, ἡ γῆ ἄνοιξε τότε καὶ κατάπιε πλῆθος ἀπίστων. Ἀπὸ τοὺς ἐπιζήσαντες περισσότεροι ἀπὸ τρεῖς χιλιάδες μεταστράφηκαν στὸν Χριστιανισμό· μόνο ὁ βασιλιὰς ἔμεινε ἀμετανόητος καὶ τιμωρήθηκε ἀπὸ ἄγγελο Κυρίου.
Ἡ φήμη τῆς ἁγίας ἔφθασε ἕως τὸν βασιλιὰ τῶν Περσῶν, Σαβώριο, ὁ ὁποῖος τὴ συνέλαβε καὶ τὴν ἀποκεφάλισε. Ἕνας ἄγγελος, ὅμως, τὴν ἐπανέφερε στὴ ζωή, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ συνεχίσει τὴν ἱεραποστολή της. Κατευθύνθηκε τότε ἡ Εἰρήνη πρὸς τὴν πόλη Μεσημβρία, κρατώντας στὸ χέρι της ἕνα κλαδὶ ἐλιᾶς, ὡς σημεῖο νίκης ἐπάνω σὲ ὅλες τὶς δυνάμεις τοῦ σκότους καὶ τοῦ θανάτου. Ἀφοῦ βάπτισε τὸν βασιλιὰ τῆς περιοχῆς ἐκείνης καὶ τοὺς ὑπηκόους του, ἐπέστρεψε στὴν πατρίδα της καὶ ἐν συνεχείᾳ πέρασε ἀπὸ τὴν Ἔφεσο, ὅπου ἔκανε θαύματα ἐφάμιλλα τῶν Ἀποστόλων πρὸς ἐπιβεβαίωση τοῦ κηρύγματός της. Ὁλοκληρώνοντας τὸ ἀποστολικό της ἔργο, ἡ ἁγία Εἰρήνη πῆρε μαζί της τὸν διδάσκαλό της Ἀπελλιανὸ καὶ ἕξι μαθητές της καὶ μπαίνοντας σὲ ἕναν νεόσκαπτο τάφο τοὺς ἔδωσε τὴν ἐντολὴ νὰ κυλήσουν πίσω της τὸν λίθο τοῦ μνημείου καὶ νὰ ἐπιστρέψουν μετὰ ἀπὸ τέσσερεις ἡμέρες. Δύο ἡμέρες ἀργότερα ὁ Ἀπελλιανὸς ἦλθε στὸν τόπο αὐτὸ καὶ βρῆκε τὸν λίθο μετατοπισμένο καὶ τὸν τάφο ἄδειο. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ πιστεύεται ὅτι ἡ ἁγία ἀνελήφθη στοὺς οὐρανούς, ὅπως ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος.
Αὐτὸς ὑπῆρξε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ὁ θαυμαστὸς βίος τῆς χριστομάρτυρος Εἰρήνης, αὐτὰ τὰ ἐξαίσια καὶ παράδοξα θαυματουργήματα ποὺ τέλεσε διὰ μέσου της ὁ Κύριος, «ὁ ἐνδοξαζόμενος ἐν τοῖς ἁγίοις Αὐτοῦ». Ὅπως δὲ σημειώνει ὁ ἀνώνυμος συναξαριογράφος τῆς ἁγίας στὸ περίφημο Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως, «αὐτὰ κατὰ μὲν τοὺς ταπεινοὺς καὶ ἀνθρώπινους λογισμούς, ἴσως φανοῦν σὲ ὁρισμένους ἀδύνατα. Γιὰ τὸν Θεὸ ὅμως ὅλα τὰ ἀνέφικτα γιὰ τοὺς ἀνθρώπους εἶναι δυνατά».
Καὶ εἴδαμε ὅτι ἡ ἁγία Εἰρήνη δὲν ἀδιαφόρησε γιὰ τὴ χριστώνυμη κλήση της, οὔτε τὴν ἔριξε στὴ λήθη καὶ τὴν ἀμέλεια. Ἀντίθετα ἀγωνίστηκε ὁλόψυχα νὰ πολυπλασιάσει τὸ τάλαντο ποὺ τῆς δόθηκε ἄνωθεν. Καὶ κέρδησε ἑκατὸν ἀντὶ ἑνὸς ποὺ ἔλαβε, πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ σωτηρίαν χιλιάδων ψυχῶν. Ἐφαρμόστηκε καὶ στὴ μάρτυρα αὐτὴ «τῶν τοῦ Χριστοῦ παθημάτων» ὁ λόγος τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ὅτι, ἀρκεῖ ἕνας χριστιανὸς —ἀλλὰ νὰ εἶναι πραγματικὸς χριστιανὸς— γιὰ νὰ μεταστρέψει καὶ ὁδηγήσει στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ ὁλόκληρους δήμους εἰδωλολατρῶν καὶ ἀπίστων.
Νὰ θυμήσουμε ἐδῶ πὼς ἡ ἁγία Εἰρήνη, τόσο γιὰ τὸ ὄνομά της, ὅσο καὶ τὸ εἰρηνοποιητικό της ἔργο, καθιερώθηκε ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια ὡς ἡ προστάτιδα ἁγία τοῦ σώματος τῆς Ἀστυνομίας. Καὶ εὐχόμαστε ἰδιαίτερα στὰ μέλη τῆς Ἀστυνομικῆς Δυνάμεως τῆς περιφέρειας Μόρφου, ποὺ τελοῦν ἐτήσια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας μας στὸ ὁμώνυμό της τοῦτο χωριό, κάθε εὐλογία καὶ ἐνίσχυση στὸ εὐθηνοφόρο καὶ σημαῖνον ἔργο τους, γιὰ νὰ διασφαλίζουν τὴν εἰρηνικὴ διαβίωση τῶν πιστῶν τῆς περιοχῆς μας.
Καὶ καλούμαστε ἐμεῖς οἱ χριστιανοὶ τῶν ἐσχάτων τούτων χρόνων, οἱ χλιαροὶ καὶ νερόβραστοι, κάτι νὰ μιμηθοῦμε ἀπὸ τὴ θαυμαστὴ βιοτὴ καὶ τὶς ἔνθεες ἀρετὲς τῆς εἰρηνωνύμου μάρτυρος καὶ ἑστιάτορος τῆς σημερινῆς ὁμηγύρεως μαζὶ καὶ πανηγύρεως. Θὰ ἤθελα νὰ τονίσω ἰδιαίτερα τὶς καίριες καὶ κύριες ἀρετές της, αὐτὲς τῆς θερμῆς πίστης στὸν Θεὸ καὶ τῆς ἐνεργοῦς διπλῆς της ἀγάπης στὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ γέννησαν στὴν εὐλογημένη της ψυχὴ τὴν ἀνδρεία καὶ τὴ στερρὴ καὶ ἀνυπόστολη ὁμολογία Χριστοῦ ἐνώπιον βασιλέων καὶ τυράννων, καταξιώνοντάς την πολλαπλῶν στεφάνων στὴν οὐράνια βασιλεία.
Εἶναι αὐτὴ ἀκριβῶς τὴν ὁμολογία Χριστοῦ, σὲ ἔργα καὶ λόγους καὶ λογισμούς, ποὺ ζητεῖ ἀπὸ μᾶς ὁ Κύριος στοὺς χρόνους τούτους τῆς ἀποστασίας, τῆς ἀπομάκρυνσης δηλαδὴ ἀπὸ τὴν πίστη καὶ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἂς κρατήσουμε ἀδελφοί μου γερὰ τὴν Πίστη τοῦ Χριστοῦ, τὸν μόνο μας ἀληθινὸ καὶ ἀναφαίρετο θησαυρό. Τὴν Πίστη τῶν Ἁγίων μας, τῶν Πατέρων καὶ προγόνων μας. Μόνο ἔτσι ὑπάρχει ἐλπίδα σωτηρίας ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ, στὸν Ὁποῖο μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀνήκει ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.
