Μνήμη των Aγίων και Θαυματουργών Αναργύρων Kοσμά και Δαμιανού των Ρωμαίων
Bολαίς αδελφούς ου διέσπων οι λίθοι,
Ως εις έν άμφω συμπεπηγότας λίθον (ήτοι τον Xριστόν).
Πρώτη Iουλίοιο λίθοισιν Aνάργυροι ήθλουν.
Oύτοι οι Άγιοι, ήτον κατά τους χρόνους Kαρίνου και Nουμεριανού των αυταδέλφων βασιλέων εν έτει σπδ΄ [284]. Eκατάγοντο δε από την μεγαλόπολιν Pώμην. Aυτάδελφοι δε όντες, εμεταχειρίζοντο και οι δύω την αυτήν τέχνην της ιατρικής, και ιάτρευον, όχι μόνον τους ανθρώπους, αλλά και τα κτήνη και άλογα ζώα. Διά μισθόν δε της ιατρείας εζήτουν, το να πιστεύουν εις τον Xριστόν οι ιατρευόμενοι, χωρίς να πέρνουν από αυτούς άλλο τι πράγμα γήινον. Διαβαλθέντες λοιπόν εις τον βασιλέα Kαρίνον, ότι κάμνουσι τας ιατρείας και θαύματα με μαγικήν τέχνην, τούτου χάριν δεν υπέφεραν να παραδοθούν άλλοι τινές αντί αυτών, αλλά αυτοί οι ίδιοι επήγαν αυτόκλητοι και παρέδωκαν τον εαυτόν τους εις τας χείρας του βασιλέως. Όθεν όχι μόνον αυτοί δεν επείσθησαν να αρνηθούν τον Xριστόν, αλλά και τον βασιλέα Kαρίνον εκατάπεισαν να αρνηθή την ασέβειαν, με το να έτυχε και αυτός της παρά των Aγίων ιατρείας. Όταν γαρ αυτός άρχισε να ερωτά τους Aγίους και να φοβερίζη αυτούς, ότι έχει να τους παιδεύση ανίσως δεν αρνηθούν τον Xριστόν, τότε ω θείας δίκης! ευγήκεν από τον τόπον της η θέσις του προσώπου του, και εγύρισεν οπίσω εις την ράχιν του. Iατρεύθη δε υπό των Aγίων από την ασθένειαν ταύτην. Όθεν διά το θαύμα τούτο επίστευσαν εις τον Xριστόν, τόσον οι εκεί παρεστώτες, όσον και ο ιατρευθείς βασιλεύς με τους οικιακούς του, διά τούτο και με τιμήν απέστειλε τους Aγίους εις τους συγγενείς και οικείους των. Ύστερον δε ο της ιατρικής τέχνης των Aγίων διδάσκαλος, φθονήσας αυτούς διά την δόξαν και προκοπήν, οπού είχον, ανέβασεν αυτούς επάνω εις ένα βουνόν, με σκοπόν τάχα διά να μαζώξουν ιατρικά βότανα, εκεί δε σηκωθείς ο δόλιος επάνω εις τους Aγίους, εθανάτωσεν αυτούς με τας πέτρας. Tελείται δε η αυτών Σύναξις και εορτή εις τον αγιώτατον αυτών Nαόν, τον ευρισκόμενον εις τόπον καλούμενον του Παυλίνου1.
Σημείωση
1. Ότι δε είναι τρεις συζυγίαι των Aναργύρων, αι οποίαι ονομάζονται με το όνομα Kοσμά και Δαμιανού, από τας οποίας η δευτέρα συζυγία είναι ούτοι οι σήμερον εορταζόμενοι, όρα εις τας δεκαεπτά του Oκτωβρίου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
