Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στον πανηγυρικό Εσπερινό της εορτής του Αγίου Δημητρίου του Μεγαλομάρτυρος, που τελέσθηκε στον πανηγυρίζοντα ομώνυμο ναό της κοινότητος Αγίου Δημητρίου Μαραθάσας, της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου (25.10.2017)
Πατέρες μου και αδελφοί μου,
Και φέτος μας συγκαλεί εδώ εις την επώνυμον και συνώνυμον κώμην του αγίου Δημητρίου, ο Μεγαλομάρτυς του Χριστού και προστάτης της Θεσσαλονίκης, αλλά και της κώμης ταύτης .
Εδώ εις αυτό τον ωραιότατο ναΐσκο, διά να τον εορτάσουμε, να τον πανηγυρίσουμε, να τον δοξάσουμε κατά που του πρέπει(όπως του αρμόζει). Είναι τόσο πολυσήμαντος ο βίος του αγίου Δημητρίου του Μεγαλομάρτυρος και μυροβλύτου, που ένας που θέλει να μιλήσει γι’ αυτόν, δεν δυσκολεύεται. Γιατί έχει τόσες πολλές αφορμές ο θαυμαστός του και σύντομος σχετικά βίος εν σχέσει με άλλους μάρτυρες, αλλά πραγματικά ενώ είναι κάπως σύντομος ο βίος του αγίου Δημητρίου, έχει τόσο βάθος η όλη του συναναστροφή, τόσο με τους συστρατιώτες και συνομήλικούς του αξιωματικούς και απλούς νέους ανθρώπους της τότε Θεσσαλονίκης στα πρώιμα χρόνια της απαρχής του Χριστιανισμού, όταν η ειδωλολατρία αντελήφθηκεν ότι η αλήθεια ελήλυθεν εις τον κόσμο και το δικό της ψεύδος απειλείται από το φως της .
Ένας τέτοιος άνθρωπος του φωτός της αληθείας ήταν και παραμένει να είναι βέβαια εις τους αιώνας των αιώνων, ο άγιος Δημήτριος. Εδίδασκε τους νέους αξιωματικούς του Ρωμαϊκού στρατού την αλήθεια και απ’ αυτή την διδασκαλία και τον ιεραποστολικό ζήλο που είχεν ο άγιος Δημήτριος, τον εφθόνησαν. Τόσον οι ειδωλολάτρες όσον και οι Εβραίοι, που πάντοτε η Θεσσαλονίκη από αρχαιοτάτων χρόνων, είχε μεγάλην παροικία Εβραίων.
Όταν ο Γαλέριος επέστρεψε, ο τότε βασιλέας της περιοχής Ιλλυρικού και όλης της βορείου Ελλάδος και Μακεδονίας, εγκατεστάθη εις την Θεσσαλονίκη. Πρόθυμα έτρεξαν οι φθονεροί Εβραίοι και οι φοβισμένοι ειδωλολάτρες από την μεγάλη επιτυχία που είχε ο Χριστιανός Δημήτριος εις τους νέους της πόλης, να τους πείθει, με τον λόγο του, με το ηθικό του παράδειγμα, ακόμη και με την δύναμη που είχεν η προσευχή του.
Πόσο χρειάζονται όλα αυτά τα τρία να δένουν σε έναν άνθρωπο. Να μην υπάρχει μόνον λόγος και ρητορεία. Αλλά να υπάρχει πρώτα και κύρια υπόδειγμα και παράδειγμα ήθους και ηθικής σ’ αυτόν που έχει την ρητορική ικανότητα. Και να υπάρχει βεβαίως και ο πόθος του Θεού. Διότι ότι βγαίνει από καρδιά, μπαίνει σε καρδιά. Αυτά τα είχεν ο άγιος Δημήτριος. Τα είδαν και οι Εβραίοι, τα είδαν και οι ειδωλολάτρες και φθονερά φερόμενοι, έτρεξαν εις τον Γαλέριο, τον κατήγγειλαν, τον εφυλάκισαν. Και εκεί, εις την φυλακήν ευρισκόμενος, εις τα υπόγεια μάλλον ενός παλαιού λουτρού γεμάτου ακαθαρσίες και βρομιές, ένας νέος επροσέτρεξε, φαίνεται μαθητής του αγίου Δημητρίου εις την πίστη και εις την κατήχηση, ο Νέστορας. Αυτός του είπε. Θα παλέψω με τον γίγαντα τον Λυαίο και δώσ’ μου εσύ την δική σου ευχή. Ως κάποτε ενίκησε ο Δαβίδ τον Γολιάθ, έτσι και εγώ να νικήσω τον Λυαίο.
Και είναι γνωστό, ότι επροσευχήθηκε ο άγιος Δημήτριος επί της κεφαλής του Νέστορος και όταν ο Νέστορας την επόμενην ημέρα, νεότατο παιδίον, σμικρόν οσάν ο Δαυίδ έναντι του τεραστίου Γολιάθ, ευρέθη μέσα εις το στάδιο μπροστά στον Γαλέριο και σε όλη την ειδωλολατρία της εποχής εκείνης, εις τον ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης. Έναν λόγον είπε πριν ξεκινήσει την πάλη, την φονικήν πάλη στο τέλος-τέλος μετά του Λυαίου. Θεέ του Δημητρίου, βοήθει μοι. Κραυγήν μεγάλην έβγαλε ο Νέστορας. Και αμέσως, λέει, με μίαν χειρονομία και μόνο ετελείωσε τον Λυαίο. Και έπεσεν ο γίγαντας επί του εδάφους.
Άκουσεν ο Γαλέριος και οι στρατιώτες και οι σπίουνοι που ήταν γύρω από την εξουσία και είπαν, αυτός ο Νέστορας ο μικρούλης είναι μαθητής του Δημητρίου; Και τον μεν Νέστωρα, τον αποκεφάλισαν αμέσως, λέει, έξω του σταδίου, γιατί ηττήθει δι’ αυτού του μικρού και εις το σώμα και εις την ηλικία, αλλά λιονταρόψυχου εις το ήθος και στην ψυχή Χριστιανού νέου, ο ειδωλολάτρης νέος Γολιάθ, ο Λυαίος. Ήταν η μάχη και η ήττα τόσο συμβολική, που δεν το άντεξε ο Γαλέριος. Και είπε να αποκεφαλιστεί αμέσως ο Νέστορας.
Έστειλε στρατιώτες εκεί στο λουτρό που ήταν φυλακισμένος με προτεταμένες τις λόγχες να λογχεύσουν και να σκοτώσουν το Δημήτριο. Και ήταν τόσο έτοιμος ο άγιος Δημήτριος για το μαρτύριο. Τόσο το εποθούσε, τόσο ήθελε να ζήσει με τον Χριστό αιώνια. Διότι αυτό σημαίνει μαρτύριο για τον Χριστό. Δεν σημαίνει απλά, πεθαίνω για τον Χριστό. Το πεθαίνω για τον Χριστό, είναι ένα πολύ-πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Όσο κάμνει, λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο χρόνος για να περάσεις μια μικρή γέφυρα. Τόση είναι η ώρα του θανάτου και η αγωνία αυτού. Ύστερα, ζωή αιώνιος. Και το ήξερε αυτό ο Δημήτριος. Ότι με περιμένει αιώνια ζωή, εάν με αξιώσει ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, να μαρτυρήσω γι’ αυτόν. Να περάσω αυτή την γέφυρα. Όχι με αγωνία. Με πόθο. Πόθος σημαίνει διπλή και τριπλή καλή επιθυμία. Και επιθυμία για ζωήν αιώνιο. Όχι για χρήματα. Όχι για ηδονές αυτού του κόσμου. Όχι για δόξες και φαντασίες μάταιες. Που σήμερα με δοξάζουν και αύριο δεν με ξέρει κανείς.
Ο Θεός, αυτόν που γνωρίζει, δεν τον προδίδει ποτέ. Αυτόν που του γίνεται οικείος διά της προσευχής, διά της μετανοίας, διά της ελεημοσύνης, διά της Θείας Λειτουργίας εξαιρέτως, διά του σώματός Του και του αίματός Του, τον κάμνει φίλο Του . Οικείον Του. Δικόν Του άνθρωπο. Και τελειωθείς εν ολίγω και ο Δημήτριος και ο Νέστορας, όπως είπαν προηγουμένως και οι αναγνώστες μας, επλήρωσεν χρόνους μακρούς. Και όταν εισήλθαν με βίαιον τρόπο οι αξιωματούχοι του Γαλερίου για να λογχεύσουν και να σκοτώσουν τον Δημήτριο, τόσον έτοιμος ο Δημήτριος, όπως τον περιγράψαμε προηγουμένως, που τι έκαμε;
Αυτή η λεπτομέρεια στον βίο του και στην παράδοση μάλλον που συγκροτεί τον βίο του, με συγκινεί πάρα πολύ. Τόσον έτοιμος ήταν για τη ζωή την αιώνιο του Χριστού μας που όταν, λέει, έφτασαν οι στρατιώτες , με τις λόγχες προτεταμένες, εσήκωσε, λέει, την δεξιάν πλευράν του και τους έδειξε το γυμνό του σώμα. Δηλαδή, τους είπε: Επικεντρωθείτε εδώ. Εδώ να βάλετε τις λόγχες. Εδώ να με σκοτώσετε. Και γιατί την δεξιά πλευρά; Γιατί, λέει, ήθελε ακόμη και σ’ αυτή την μικρή λεπτομέρεια, αν είναι λεπτομέρεια ο τρόπος που θα πεθάνουμε, ήθελε να μιμηθεί τον Δεσπότη του Χριστό. Αυτόν που αγάπησε με όλον τον πόθο του είναι του.
Τόσην δηλαδή διάθεση έχουν οι άγιοι να ζήσουν μαζί με τον Χριστό αιώνια, που η ζωή τους όλη, ακόμη και ο θάνατός τους, θέλουν να έχουν να έχει ακόμη και στις εξωτερικές περιγραφές την ακρίβεια και τον χαρακτήρα του Χριστού μας. Του Θεού μας. Γι’ αυτό, μου κάμνει εντύπωση, πώς οι άγιοι αγάπησαν τη συκοφαντία. Ο άγιος Νεκτάριος. Όταν εμείς τη φοβόμαστε.
Ψες, με πήρε μια γυναίκα τηλέφωνο και μου λέει, Πανιερώτατε προσευχήθου για μένα. Όλο το χωριό, μας κατηγορά. Γιατί ο γιος μου εχώρισε δύο φορές. Και λένε, α κοίταξε τα παιδιά των Χριστιανών; Χωρίζουν και αυτά. Και η γυναίκα άκουε τα λόγια. Και δεν τα άντεχε. Και της είπα, να κάμω προσευχή, αλλά κάμε και συ παράκληση στον άγιο Νεκτάριο. Μου λέει, γιατί στον άγιο Νεκτάριο ειδικά; Γιατί αυτός, της λέω, αγάπησε τη συκοφαντία. Και όταν του είπαν, μα γιατί αγαπάς να σε κατηγορούν άδικα; Είπε. Γιατί εκατηγορήθην άδικα ο Κύριός μου και ο Θεός μου. Και μου είπε, σ’ ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό το λόγο που μου είπες. Θα περάσω τις υπόλοιπες μου μέρες, συντροφιά με τον άγιο Νεκτάριο.
Έτσι και ο άγιος Δημήτριος, πολύ πριν από τον άγιο Νεκτάριο. Αυτός, δεν ήταν θύμα απλά συκοφαντίας, αλλά έπρεπε να μιμηθεί και στον θάνατό του το Δεσπότη Χριστό. Και όταν ήλθαν οι στρατιώτες, επαναλαμβάνω, τους έδειξε και πού να τον κεντήσουν. Πού να τον λογχεύσουν. Το ένα που κρατώ λοιπόν από το βίο του αγίου Δημητρίου και του αγίου Νέστορος, που ο άγιος Δημήτριος γιορτάζει την μία ημέρα και την αμέσως επόμενη ο άγιος Νέστορας, είναι αυτό. Τον πόθο που είχαν να μοιάσουν, ακόμη και στον θάνατό τους, με τον Κύριο της ζωής και του θανάτου. Το δεύτερο, είναι αυτή η κραυγή που έβαλε ο Νέστορας: Θεέ του Δημητρίου βοήθει μοι. Και με την βοήθεια του Θεού του Δημητρίου, κατόρθωσε να νικήσει τον γίγαντα Λυαίο.
Μου έλεγε ένας άνθρωπος του Θεού, που έζησε για πολλά χρόνια μαζί με τον μεγάλο σύγχρονο άγιο, γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ. Ότι τους έλεγε αυτός ο μεγάλος θεολόγος του εικοστού αιώνος, ήταν άνθρωπος αυτός με όραση πνευματική, με όραση του φωτός του Τριαδικού, με αδιάλειπτο εσωτερική νοερά προσευχή, τους έλεγε οι άνθρωποι του εικοστού πρώτου αιώνος θα έχουν τόση ανασφάλεια, τόσο φόβο, τόση μοναξιά και ας ζούνε μέσα σε μεγάλες πόλεις ο ένας δίπλα από τον άλλο. Τόσην αποξένωση, τόσην απαξίωση της ηθικής. Και βλέπουμε τι γίνεται. Ακόμη και με νομοθετήματα των βουλευτών μας. Που τα αφύσικα τα νομιμοποιούν και τα κάνουν φυσικά. Ιδιαιτέρως εις την Ελλάδα, καταστρέφεται ένας ολόκληρος πολιτισμός.
Αλλά έλεγε ο άλλος σύγχρονος άγιος, ο Παΐσιος, δεν θα προλάβουν. Οι πόλεμοι που θα ξεκινήσουν στις άλλες χώρες, θα αναχαιτίσουν την κατεδάφιση της ρωμιοσύνης. Και μετά απ’ αυτούς τους πολέμους όταν θα τελειώσουν, που ήδη άρχισαν από τη Συρία και επεκτείνονται τώρα στην Περσία και στην Κορέα και στην Ουκρανία, αύριο θα ξαναχτιστεί, λέει, άλλη Ελλάδα. Αυτό το χάρτινο κράτος, λέει, το ψευτορωμαίικο, έτσι το είπε, ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Θα κατεδαφιστεί. Τώρα ζούμε την κατεδάφιση του. Και είναι επώδυνη στιγμή. Αλλά, έχει την ώρα της και η ωδίνη έχει την ώρα της και η χαρά και η δόξα. Όλα έχουν την σειρά τους.
Τώρα όλα κορυφώνονται. Σε όλες τις χώρες. Όχι μόνο στην περιοχή μας. Ο Θεός είναι για όλο τον κόσμο. Αλλά οι Ορθόδοξοι έχομε αυτή την διακονία. Αυτή την υπηρεσία. Αυτό το διακόνημα. Να προσευχόμεθα πονεμένα και συμπονετικά για όλους τους ανθρώπους, για όλη την Οικουμένη και να λειτουργούμε τακτικά υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου. Ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών. Και είναι πολύ σημαντικό, αυτές οι προσευχές να μην είναι τυποποιημένες και μηχανοποιημένες, αλλά να είναι προσευχές της καρδιάς μας. Να είμαστε άνθρωποι που βγαίνομε από το μικρό θερμοκήπιο του χωριού μας. Της οικογένειάς μας. Της Κύπρου μας. Της Ελλάδας μας. Βεβαίως, θα κάμνουμε προσευχή και να λέμε. Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με. Ξεκινούμε από το μικρό κομμάτι του εαυτού μας. Και ύστερα ανοίγουμε την προσευχή μας. Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησε την οικογένειά μου. Και ύστερα πάμε στην πιο μεγάλη οικογένειά μας. Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησε την πατρίδα μου. Και ύστερα Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησε τον κόσμο Σου. και δώσ’ μου Θεέ μου υπομονή και την πίστη των αγίων.
Βλέπετε; Όλοι έχουμε μιαν πίστη για να είμαστε σ’ αυτούς τους εσπερινούς μέσα στα βουνά της Μαραθάσας. Είναι η πίστη της μάνας μας. Του πατέρα μας. Του παππού μας. Της γιαγιάς μας. Ε, έρχεται ώρα που δεν θα φτάνει η πίστη του πατέρα μας και της μάνας μας και των παππούδων μας και των γιαγιάδων μας. Και θα γονατίσουμε και θα πούμε, από την συνοχή που θα αισθάνεται η ζωή μας. Και την πίεση και την αγωνία. Χριστέ μου, δώσ’ μου υπομονή. Αυτός που είναι ο πατέρας της αιώνιας μονής, θα μας δώσει και μας υπομονή. Και την πίστη των αγίων. Την πίστη του αγίου Δημητρίου. Την πίστη του αγίου Νέστορος.
Όταν έτσι μάθουμε να προσευχόμεθα και να βγαίνομε από τα στενά θερμοκήπια του χωριού μας, το κλειστό μας περιβάλλον, που πολλές φορές όταν το ανακυκλώνομε γίνεται αυτοκαταστροφικό. Και κάνομε το μικρόν μεγάλο. Τον ψύλλο κάμηλο. Και χάνομε την επικοινωνία και με τους δίπλα μας και με τον ουρανό. Την κοινωνία με τον Θεό και την επικοινωνία με τους ανθρώπους. Να τα μελετούμεν αυτά. Να βλέπουμε ότι επληθύνθησαν οι σεισμοί. Δεν γιορτάζει μόνον ο άγιος Δημήτριος σήμερα. Είναι και μνήμη, λέει, της φοβεράς απειλής του σεισμού. Είδατε που ψάλλαμε προηγουμένως. Και συνεχώς επικαλούμαστε την Παναγία. Να σκέπει τον κόσμο της.
Και σήμερα είναι εποχή πολλαπλών σεισμών. Στην Αμερική έχουν τέτοιο φόβο από ένα τεράστιο ηφαίστειο που το ονομάζουν Yellowstone, που λεν αν εκραγεί αυτό, το οποίο σείεται εδώ και τρεις μήνες, όλη η Αμερική, λέει, από την σκόνη θα παγώσει. Δεν θα περνούν οι ακτίνες του ηλίου κάτω από την σκόνη του ηφαιστείου. Πράγματα, τα οποία ακούονται σε μας μυθικά, εκφοβιστικά, καταστροφικά, όμως είναι δυνητικά. Μπορούν να γίνουν.
Και στην εποχή μας, θα πρέπει να έχομεν έγνοια. Και αγωνία και προσευχή με την καρδιά μας. Χριστέ μου, δώσ’ μου υπομονή, και την πίστη των αγίων. Του Αγίου Δημητρίου, του Αγίου Νέστορος.
Εύχεστε εσείς, ευχόμεθα και εμείς για σας.
