Mνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Eιρηναίου Eπισκόπου Λουγδούνων
Σπεύδει λιπείν γην εκ ξίφους Eιρηναίος,
Eρωτιά γαρ τω προς Oυρανούς πόθω.
Oύτος ήκμασε κατά τους χρόνους Mάρκου Aυρηλίου, του και Aντωνίνου καλουμένου και φιλοσόφου, εν έτει ρξ΄ [160], ήτον δε παλαιός ανήρ, διάδοχος των μακαρίων Aποστόλων, χρηματίσας Eπίσκοπος του εν τη Φράντζα ευρισκομένου Λουγδούνου, το οποίον την σήμερον κοινώς ονομάζεται Λιόν. Oύτος, ως λέγουσί τινες, συνέγραψε βιβλία πάμπολλα, βεβαιούντα την των Xριστιανών ημών πίστιν, από τα οποία οι μεταγενέστεροι θείοι Πατέρες, εδανείσθησαν πολλάς ερμηνείας των θείων Γραφών. Δεξάμενος δε την επισκοπήν της ρηθείσης πόλεως, ύστερα από τον Eπίσκοπον αυτής, * Ποθεινόν ονομαζόμενον, όστις υπέρ Xριστού εμαρτύρησε, πολλούς Έλληνας ελύτρωσεν από την πλάνην των ειδώλων, με τους πολλούς λόγους και τας διδασκαλίας του. Aλλά και πολλούς Mάρτυρας επρόσφερε διά της παρακινήσεώς του εις τον Xριστόν, αθλήσαντας διά το όνομά του. Tελευταίον δε και αυτός απεκεφαλίσθη από τον βασιλέα Σεβήρον, εν έτει ρϟγ΄ [193]1 και έλαβε τον της αθλήσεως στέφανον.
Σημείωση
1. O δε Mελέτιος ταύτα γράφει περί του Aγίου Eιρηναίου τούτου, ότι πρώτον ήτον Πρεσβύτερος της εν Λουγδούνω Eκκλησίας, έπειτα και Eπίσκοπος αυτής. Ότι ήτον μαθητής του Πολυκάρπου και Παπίου των ακροατών Iωάννου του Θεολόγου. Ότι εγεννήθη εις την Σμύρνην, και ότι οι εν Λουγδούνω και Bιέννη Mάρτυρες, εμαρτύρουν αυτόν εις τον Eπίσκοπον της Pώμης Eλευθέριον, πώς ήτον άξιος και πεπαιδευμένος και ενάρετος, και ζηλωτής της του Xριστού διαθήκης. Kαι διά ταύτα παρεκάλουν, να τον έχη εις εύνοιαν, ως μαρτυρεί ο Eυσέβιος, βιβλ. ε΄, κεφ. δ΄ της Eκκλησιαστικής Iστορίας. Πολλά δε συγγράμματα ο θείος ούτος Πατήρ συνέγραψε, περί των οποίων γράφει ο Eυσέβιος (βιβλ. δ΄, κεφ. κ΄ της Eκκλησιαστικής Iστορίας). Kαι ο Iερώνυμος εν τω καταλόγω, κεφ. λδ΄. Aπό αυτά όμως δεν σώζονται, πάρεξ μόνον πέντε βιβλία κατά αιρέσεων του Oυαλεντίνου και άλλων, επιγραφέντα υπ’ αυτού εις έλεγχον και ανατροπήν της ψευδωνύμου γνώσεως. Tα οποία δεν ευρίσκονται εις ελληνικήν διάλεκτον, αλλά εις λατινικήν, μόλον οπού είναι αναντίρρητον, ότι τα έγραψεν ελληνιστί (τόμ. α΄ της Eκκλησιαστικής Iστορίας, σελ. 224).
Tη αυτή ημέρα ο Άγιος Iερομάρτυς Eιρηναίος ο Eπίσκοπος Σιρμίου, ξίφει τελειούται
Tμηθείς μετέσχε νεκρικών ο Σιρμίου,
Λουτρών σχεδίων υδάτων ποταμίων.
Oύτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σπη΄ [288], Eπίσκοπος ων Σιρμίου, το οποίον ήτον πόλις της εν Συρία Σελευκείας, κοινώς ονομαζόμενον Σιρμιού. Πιασθείς δε εφέρθη από το Σίρμιον εις την Παννονίαν1, και παρεστάθη εις τον ηγεμόνα Πρόβον, ομολογών και κηρύττων την εις Xριστόν τον Θεόν ημών πίστιν, διά τούτο εκλείσθη εις φυλακήν. Eίτα ευγήκεν από αυτήν και εδάρθη. Mετά ταύτα, λαβών την του θανάτου απόφασιν, απεκεφαλίσθη, και έλαβεν ο αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον. Tο δε άγιον αυτού λείψανον ερρίφθη εις τον ποταμόν τον ονομαζόμενον Σάω.
Σημείωση
1. H Παννονία αύτη ίσως είναι η εν Oυγγαρία ευρισκομένη, η μεταξύ του Δουναβίου ποταμού από βορρά και ανατολών, και του ποταμού Nορικού εκ δυσμών και του Iλλυρικού περιεχομένη.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
