Πηγή: trelogiannis.blogspot.com
Γράφει ο Μάικλ Ρούμπιν, Washington Examiner
Η Τουρκία στην κορυφή – ή έτσι φαίνεται
Η Τουρκία διανύει περίοδο επιφανειακής ισχύος. Η στενή σχέση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αποδίδει καρπούς, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει την επίσπευση της πώλησης του μαχητικού αεροσκάφους F-35 Joint Strike Fighter στην Τουρκία. Την ίδια στιγμή, η τουρκική αμυντική βιομηχανία —που ελέγχεται από τον γαμπρό του Ερντογάν— αντιγράφει τεχνολογίες στρατιωτικού εξοπλισμού και αποκομίζει δισεκατομμύρια δολάρια, συχνά πουλώντας drones και άλλα όπλα σε μερικά από τα πλέον αποκρουστικά καθεστώτα του κόσμου.
Παράλληλα, η Hay’at Tahrir al Sham —μια φιλοτουρκική ένοπλη οργάνωση— ανέτρεψε τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου 2024 και πλέον ελέγχει τη χώρα. Αν και στο παρελθόν η Συρία αποτελούσε απειλή για την Τουρκία —οι δύο χώρες έφτασαν στα πρόθυρα πολέμου το 1997— σήμερα η Άγκυρα αποτελεί την κυρίαρχη διπλωματική και οικονομική δύναμη στη Συρία. Μόνο από την ανοικοδόμηση της χώρας, τουρκικές εταιρείες που ελέγχονται από ανθρώπους του περιβάλλοντος του Ερντογάν αναμένεται να κερδίσουν συμβόλαια δισεκατομμυρίων.
Εσωτερικά: η απολυταρχία του Ερντογάν και η ψευδαίσθηση ευημερίας
Στο εσωτερικό, η φυλάκιση των βασικών πολιτικών αντιπάλων του Ερντογάν χωρίς καμία συνέπεια του δίνει την αίσθηση παντοδυναμίας. Η «τελική επιτυχία» του φαίνεται να είναι η επιβολή εκεχειρίας στους Κούρδους —ύστερα από χρόνια βομβαρδισμών— και ο εξαναγκασμός τους να καταθέσουν τα όπλα.
Ωστόσο, η εικόνα απατά. Παρότι ο Ερντογάν ενδέχεται να φαντασιώνεται τον εαυτό του ως έναν νέο σουλτάνο που επαναφέρει την Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Τούρκοι ενδέχεται να τον θυμούνται ως εκείνον που, λόγω αλαζονείας, οδήγησε τη χώρα στην κατάρρευση. Με τον πληθωρισμό να καλπάζει και την τουρκική λίρα να καταρρέει, η ευημερία της χώρας είναι ψευδαίσθηση. Όπως ακριβώς η Ισλαμική Επανάσταση του Ιράν οδήγησε σε ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης για τον ιρανικό λαό, έτσι και η αργή «Ισλαμική Επανάσταση» του Ερντογάν οδηγεί στον μαρασμό της τουρκικής μεσαίας τάξης.
Η απομόνωση της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον
Αν και ο Τραμπ μπορεί να πιέζει το Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση του πλέον προηγμένου μαχητικού αεροσκάφους των ΗΠΑ, η εμμονή του Ερντογάν με την προσωπική του σχέση με τον Αμερικανό πρόεδρο —σε βάρος της ευρύτερης θεσμικής διπλωματίας— έχει οδηγήσει στην πτώση της επιρροής της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον. Μετά το φιάσκο με τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης, Έρικ Άνταμς, πολλοί Αμερικανοί πολιτικοί θεωρούν πλέον τη συνεργασία με την Τουρκία ως ρίσκο. Το Τουρκικό Κογκρεσιακό Καυκάσιο, που κάποτε αριθμούσε εκατοντάδες μέλη, σήμερα έχει περιοριστεί στο ένα τρίτο.
Ο Τραμπ μπορεί προς το παρόν να κρατά τις σχέσεις ΗΠΑ–Τουρκίας ζωντανές, όμως τα κοινά συμφέροντα που στήριζαν παραδοσιακά τις διμερείς σχέσεις έχουν πλέον καταρρεύσει. Η διεθνής εικόνα της Τουρκίας είναι τοξική, και ούτε Ρεπουμπλικάνοι ούτε Δημοκρατικοί φαίνεται να επιθυμούν να την υπερασπιστούν.
Το στοίχημα στη Συρία και η επιστροφή των τζιχαντιστών
Το τουρκικό στοίχημα στη Συρία αναμένεται να γυρίσει μπούμερανγκ. Όλες οι χώρες που στήριξαν ισλαμιστές ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής —όπως η Σαουδική Αραβία, το Πακιστάν και η Συρία— υπέστησαν τις συνέπειες. Ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας, Αχμάντ αλ Σαράα, ήδη αποτυγχάνει, και οι εξτρεμιστές που ενίσχυσε ο Ερντογάν είναι πιθανό να τρομοκρατήσουν την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, για δεκαετίες.
Η κουρδική ήττα ως Πύρρειος νίκη
Η φαινομενική νίκη επί των Κούρδων αποδεικνύεται Πύρρειος. Ο Ερντογάν δεν δείχνει πρόθεση για ειρηνική συνύπαρξη και επιδιώκει τον πλήρη εξευτελισμό τους. Καθώς το φιλοτουρκικό καθεστώς στη Συρία τους καταδιώκει, οι Κούρδοι δεν έχουν πού να πάνε — παρά μόνο στα βουνά της Τουρκίας ή στις παραγκουπόλεις της Κωνσταντινούπολης. Όταν οι συγκρούσεις ξαναρχίσουν, ενδεχομένως με εξωτερική υποστήριξη προς τους Κούρδους, το επίκεντρο της σύγκρουσης θα βρίσκεται εντός της Τουρκίας. Η ηρεμία που απολάμβανε η χώρα για χρόνια —αν όχι δεκαετίες— θα λάβει τέλος.
Η αγκαλιά με τη Χαμάς και το επικίνδυνο προηγούμενο
Το τελευταίο και ίσως πιο επικίνδυνο βήμα είναι η ανοιχτή στήριξη του Ερντογάν προς τη Χαμάς. Η επιθετική του υπεράσπιση της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας δημιουργεί ένα προηγούμενο που μπορεί να επιστρέψει ως μπούμερανγκ. Αν ονομάζει τη βία της Χαμάς «νόμιμη αντίσταση», τότε —κατ’ αναλογία— και η κουρδική τρομοκρατία μπορεί να χαρακτηριστεί νόμιμη. Αν υποστηρίζει την ανεξαρτησία παρά τα αναγνωρισμένα σύνορα, τότε και χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ ή ακόμη και οι Άραβες σύμμαχοί του, που ενοχλούνται από την ανάμειξή του στις εσωτερικές τους υποθέσεις, μπορεί να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία των Κούρδων και να «ξανασχεδιάσουν τον χάρτη» κατά το δοκούν. Οι αντιρρήσεις της Άγκυρας ενδέχεται να αγνοηθούν.
Το παλαιστινιακό προηγούμενο ανοίγει την πόρτα σε κουρδικό δημοψήφισμα
Οι περιπτώσεις Παλαιστινίων και Κούρδων δεν είναι απολύτως ταυτόσημες: στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα ζουν 5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι, ενώ οι Κούρδοι στην Τουρκία ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια. Όταν ο Ερντογάν αποχωρήσει από την εξουσία, θα αφήσει πίσω του μια χώρα στα πρόθυρα κατάρρευσης. Είναι απίθανο να αναδειχθεί κάποιος εξίσου ισχυρός διάδοχος. Όταν οι Κούρδοι αξιοποιήσουν το παλαιστινιακό προηγούμενο, η Τουρκία δύσκολα θα καταφέρει να αποτρέψει τη διάσπαση. Αν η Άγκυρα αντιδράσει, το μόνο που θα χρειαστεί οι Κούρδοι να ζητήσουν είναι ένα δημοψήφισμα — το αποτέλεσμα του οποίου θα επιβεβαιώσει ότι μια ενιαία Τουρκία είναι εξίσου ξεπερασμένη όσο και μια ενιαία Γιουγκοσλαβία.
