Μνήμη του Aγίου Μάρτυρος Πολυεύκτου
O Πολύευκτος ου πάθος τομή Λόγε,
Πολλής δι’ ευχής είχε σου παθείν χάριν.
Aμφ’ ενάτην Πολύευκτε το μη πολύ δώκέ σοι εύχος.
Oύτος ήτον κατά τους χρόνους των βασιλέων Δεκίου και Βαλλεριανού, εν έτει σνε΄ [255], στρατιωτικήν τέχνην έχων εις την πόλιν της Aρμενίας Μελιτινήν, ο οποίος πρώτος εμαρτύρησεν εις την αυτήν πόλιν. Eπειδή γαρ εξεδόθη νόμος ασεβής, ο οποίος επρόσταζε να αρνούνται οι Χριστιανοί τον Χριστόν, εκείνοι δε οπού δεν πείθονται, να λαμβάνουν ζημίαν τον θάνατον, τούτου χάριν ο του Χριστού γενναίος αθλητής Πολύευκτος, χωρίς να δειλιάση τελείως, εκήρυξε παρρησία τον Χριστόν. Και με το πολύ θάρρος και την μεγαλοψυχίαν του, εσύντριψε τα είδωλα τα παρά των Ελλήνων σεβόμενα. Και αγκαλά ο πενθερός του τον εσυμβούλευε να αρνηθή τον Χριστόν, και η γυνή του εθρήνει και ωλοφύρετο δι’ αυτόν, αυτός όμως ο καρτερόψυχος, ούτε εις τας συμβουλάς του πενθερού του επείσθη, ούτε εις τους θρήνους της γυναικός του εσυμπόνεσεν. Eφύλαττε δε βεβαίας τας συμφωνίας και υποσχέσεις οπού έδωκεν εις τον Μάρτυρα Nέαρχον τον φίλον του, ο οποίος εφοβείτο και υπώπτευε, μήπως μετατεθή από την πίστιν του Χριστού. Όθεν μείνας στερεός και αμετασάλευτος εν τη ομολογία της πίστεως, έλαβε τον διά ξίφους θάνατον, και ούτως ο μακάριος ανήλθεν εις τα ουράνια. Tελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον μαρτυρικόν και αγιώτατον αυτού Ναόν. (Το Mαρτύριον του Aγίου τούτου Πολυεύκτου ευρίσκεται ελληνικόν εν τη Ιερά Μονή των Ιβήρων και εν άλλαις, ου η αρχή· «Eίπερ τις άλλη καλλίστη των διηγήσεων». Eν δε τη Μεγίστη Λαύρα, σώζεται το Μαρτύριον τούτου μεταφρασμένον εις το απλούν υπό του πανοσιολογιωτάτου κυρίου Κυρίλλου Πελοποννησίου, του και της αυτής Μεγίστης Λαύρας προηγουμένου.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
