Ἐπικήδειοι λόγοι Πρωτοπρεσβ. Μιχαὴλ Νικολάου καὶ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στὴν ἐξόδιο ἀκολουθία τῆς μακαριστῆς πρεσβύτερας Ἑλένης Παπαγεωργίου, ποὺ τελέσθηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Ἁγίου Αὐξιβίου Α΄ Ἐπισκόπου Σόλων τῆς κοινότητας Ἀστρομερίτη τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (19.11.2022).
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΑΣ ΕΛΕΝΗΣ (19/11/2022)
Πρωτοπρεσβ. Μιχαήλ Νικολάου
Δοξάζουμε και προσκυνούμε τον Πανάγαθο Τριαδικό Θεό, που μας αξιώνει να φθάσουμε στην σημερνή μέρα και να ζήσουμε την ιερά ταύτην στιγμή, και να κηδεύωμεν και να προπέμπωμεν στην αιώνια ζωή, την αγαπημένη μας μητέρα. Όσες κηδείες και αν τελέσαμε εμείς ως κληρικοί, αλλά και όσες μετείχαμε ως απλοί πιστοί , καμία δεν μπορεί να συγκριθεί με την κηδεία της μάνας που μας γέννησε. Έφυγε και ταξιδεύει για την αιωνιότητα, αυτή, που συνέβαλε και υπηρέτησε ενεργητικά το μυστήριο της πρόνοιας του Θεού, να έρθουμε εμείς και να ζήσουμε μέσα σε τούτο τον κόσμο. Έφυγε αυτή που μας κυοφόρησε και μας ανέθρεψε με το δικό της σώμα και αίμα. Έφυγε η πρώτη αγκαλιά της ζωής μας, τα μάτια που αντικρίσαμε μέσα τους για πρώτη φορά, την γεύση της αγάπης του Θεού.
Η μακαριστή και ουρανουπολίτισσα πλέον μητέρα μας Ελένη, γεννήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1940, στο Πραστειό Μόρφου , με πατέρα τον εκ Πραστειού και ιερέα αυτού , Παπαγεώργιο Χριστοφή και μητέρα την εκ Πάνω Ζώδιας Παναγιώτα Σολωμού. Ήταν το τρίτο από τα πέντε κατά σειρά τέκνο τους και η μοναδική τους θυγατέρα . Μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον αυστηρό, βασισμένο στις μεγάλες ηθικές αξίες της ζωής αλλά και στην πιστή τήρηση του νόμου του Θεού. Κατά τα νεανικά της χρόνια, όπως μας εξομολογείται αργότερα, είχε έντονους προβληματισμούς αν θα ακολουθούσε την μοναχική ζωή, ή αν θα προχωρούσε στον έγγαμο βίο . Τελικά έχοντας συνείδηση της δυσκολίας που έχει ο αγώνας ενός μοναχού, αποφασίζει κατά το έτος 1965 και συγκεκριμένα στις 22 Αυγούστου, να παντρευτεί τον νεαρό ιεροσπουδαστή της ιερατικής σχολής Αποστόλου Βαρνάβα, Γεώργιο Νικολάου με καταγωγή το όμορο χωριό του Πραστειού , Νέο Λειβάδι Μόρφου . Βασικό κριτήριο της επιλογής της για το συγκεκριμένο νεαρό, που φανέρωνε επίσης την βαθιά σχέση της με το Θεό, ήταν το γεγονός ότι αυτός προοριζόταν για ιερέας, κάτι που ένιωθε ότι θα την κρατούσε παντοτινά κοντά στην ζωή της αγίας μας Εκκλησίας. Παντρεύτηκε τον πατέρα μας και τον αγάπησε πολύ. Για όλη της ζωή τον είχε κορώνα στο κεφάλι της και ουδέποτε έφυγε από τις βουλές του . Τα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς έφεραν την μακαριστή μητέρα μας, μαζί με τον σύζυγο και τα παιδιά τους, πρώτα για ένα διάστημα στην Ιερά Μονή Κύκκου όπου φιλοξενήθηκαν για ένα περίπου χρόνο , αργότερα στην κοινότητα Ευρύχου για δέκα περίπου χρόνια, για να καταλήξουν μέχρι και σήμερα στην φιλόξενη κοινότητα του Αστρομερίτη . Με τον σύζυγό της απέκτησαν πέντε παιδιά και από αυτά 12 εγγόνια και δυο δισέγγονα, ενώ σε λίγες μέρες θα χαιρόταν και την γέννηση ακόμη δύο δισεγγόνων. Για αυτά τα παιδιά και τα εγγόνια δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι πρόσφερε όλη της τη ζωή.
Πόσο μικρή ακούγεται η λέξη ευχαριστώ, όταν την απευθύνεις στη μάνα σου! Πόσο ελάχιστη μπροστά στα μέγιστα και θαυμαστά που σου πρόσφερε! Από που ν’ αρχίσω τον ύμνο της ευγνωμοσύνης προς εσένα μάνα; Τι να σου πω για να δω την ψυχή σου να χαμογελά από τον ουρανό; Τα όσα ζήσαμε εκ της κοιλίας σου, μέχρι και της παρούσης, απαντούν σε αυτά, με ένα μεγάλο τίποτα. Τίποτα δεν ήθελες από μας. Εσύ μόνο έδινες. Έδινες τα πάντα με υπομονή απέραντη, με σκοπό μοναδικό να βλέπεις τα παιδιά σου να χαίρονται. Ποτέ δε μέτρησες τον κόπο σου, τον χρόνο σου, τις στερήσεις σου, τις θυσίες σου για όλους εμάς. Ποτέ δεν κυνήγησες τις απολαύσεις , τις χαρές και τις δόξες τούτου κόσμου. Ήξερες και δίδασκες ότι η πραγματική χαρά και ευτυχία βρίσκεται στην μεταξύ μας αγάπη, αλλά και ότι η μόνη δόξα ανήκει στον Θεό . Ποτέ δεν έπαψαν τα χείλη σου να τον δοξάζουν. Ποτέ δεν σταμάτησε η καρδιά σου με τον ευχαριστεί. Όλα κι αν πέρασαν στη λήθη το τελευταίο καιρό, λόγω της ασθένειας που περνούσες, η μνήμη του Θεού παρέμενε μέσα σου ζωντανή. Η τελευταία ίσως συνειδητή κίνηση του σώματος σου, ήταν το σχήμα του σταυρού επί του στήθους σου. Έκανες το σταυρό σου ευλαβικά, αλλά κυρίως τον σήκωσες καρτερικά . Η μεγάλη πίστη που καλλιέργησες σε όλη σου τη ζωή, ήταν το όπλο της υπομονής σου, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια των δοκιμασιών. Δοκιμαζόσουν εσύ σωματικά, αλλά εμείς ξέραμε καλά ότι μαζί σου δοκιμαζόμασταν κι εμείς πνευματικά. Γιατί κάτω από το σταυρό, γνωρίζουμε καλά, ότι πολύ λίγοι, ελάχιστοι μένουν. Συγχώρα μας λοιπόν μανούλα μου που δεν είμασταν ίσως άξιοι της δικής σου αξίας. Συγχώρα μας, αν φανήκαμε μικροί, ενώ εσύ όλη σου τη ζωή προσπαθούσες να μας κάνεις μεγάλους . Μέχρι να κλείσουμε τα μάτια μας θα σε ευγνωμονούμε για τις αξίες που μας χάρισες μαζί με το σεβαστό μας πατέρα. Για το ήθος που προσπάθησες να μας μεταδώσεις. Ένα ήθος βγαλμένο από την αρετή του Χριστού μας και ταυτισμένο με την λαϊκή ευσέβεια του τόπου μας. Τα φθαρτά υλικά αγαθά που μας πρόσφερες καθημερινά , καμία αξία δεν έχουν μπροστά στο άφθαρτο παράδειγμα της πίστης σου , της αγάπης, και της καλοσύνης σου που μας έδειξες. Αυτή ήταν η καλύτερη μόρφωση που πήραμε, όσα σχολεία και τελειώσαμε στη ζωή μας. Εύχομαι να μη σε απογοητεύσουμε και να μπορέσουμε έστω για λίγο να συνεχίσουμε κι εμείς στη ζωή μας, να πρεσβεύουμε την παράδοση που παραλάβαμε από σένα.
Μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας σε ευχαριστούμε και για ένα άλλο πολύ μεγάλο καλό, που έκανες σε όλους μας αν και δεν φαινόταν πολύ. Το γεγονός ότι στήριξες όσο κάνεις άλλος, τον σεβαστό μας πατέρα σε όλα τα χρόνια της διακονίας του στην εκκλησία. Θα τολμήσω να πω ότι ήσουν η πέτρα πάνω στην οποία οικοδομήθηκε και στηρίχθηκε ιεροσύνη που του χάρισε ο Θεός. Αυτό άλλωστε ομολογεί και ο ίδιος. Με τη δική σου συμβολή μπορέσαμε εμείς τα παιδιά σας, να νιώσουμε την υψηλή αξία που έχει το να αφιερωθεί κάποιος στον Θεό , και να ακολουθήσουμε τα βήματα του πατέρα μας. Είναι ένα δώρο που μας έκανες, αλλά που τώρα βέβαια ο Θεός σου αντιδωρίζει, αφού εμείς τώρα όντες λειτουργοί Του, αλλά όλοι οι αδελφοί και φίλοι μας κληρικοί που είναι δίπλα μας, θα σε μνημονεύουμε σε κάθε Θεία Λειτουργία που θα τελούμε . Εξάλλου δεν είναι τυχαίο, που ο Θεός ευδόκησε ώστε να φύγεις αυτές τις ευλογημένες μέρες που σε κάθε Ναό μας τελείται το σαρανταλείτουργο για τη γιορτή των Χριστουγέννων.
Θα μπορούσα αγαπημένη μου μάνα, να μιλώ ώρες για τον σεβαστό πρόσωπό σου . Όμως τι να τα κάνεις τα λόγια, εσύ που δεν έλεγες τίποτα; Ένα σου λέω μάνα! Είμαστε περήφανοι για σένα! Κι αν μπροστά μας έχουμε το νεκρό άψυχο σώμα σου, άμορφο άδοξον, μή έχον είδος, τούτο δε μας λυπεί καθόλου. Ξέρουμε καλά, ότι αυτό συμβαίνει από την πολλήν φιλανθρωπία του Θεού, ίνα μη το κακόν αθανάτον γένηται , για να μπορέσει η αγνή ψυχή σου να φτερουγίσει στον ουρανό αναμένοντας την κοινήν ανάστασιν και το φθαρτό και ταλαιπωρημένο σώμα σου να επιστρέψει και να αναλυθεί εις τα εξ´ ων συνετέθη. Για να σταματήσεις να πονάς και να υποφέρεις και να αρχίσεις να χαίρεσαι εν τη αγήρω μακαριότητα μετά των χωρών των δικαίων, ένθα ουκ έστι πόνος ου λύπη, ού στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος. Η προσδοκία της ζωής του μέλλοντος αιώνος που αποκτήσαμε με την Ανάσταση του Χριστού μας, αλλά και η εικόνα που έδωσες σε όλους μας ,με όλη την επί γης παρουσία σου, μεταβάλουν σήμερα την λύπη μας σε χαρά, και τον θρήνο μας σε δοξολογία του Τριαδικού Θεού.
Τούτη την ώρα νιώθω έντονη την ανάγκη και καθήκον ιερόν, να απευθύνω εκ μέρους όλης της οικογένειας μας, ένα μεγάλο ευχαριστώ πρωτίστως σε ένα σημαντικό άνθρωπο που φάνηκε ανώτερος των περιστάσεων. Ευχαριστούμε την αγαπητή μας Σοφία, που υπηρετεί εδώ και αρκετά χρόνια τους σεβαστούς γονείς μας. Έναν άνθρωπο που αγάπησε τη μητέρα μας περισσότερο από μητέρα της, και την περιέθαλπε θυσιαστικά μέχρι να κλείσει τα μάτια της , που μετείχε όσο κανένας μας την οδό του μαρτυρίου της, υποβαστάζουσα ως Κυρηναίος το σταυρό που κουβαλούσε. Θα την ευγνωμονούμε για όλη μας τη ζωή που αναπλήρωσε το δικό μας κενό και τις δικές μας ελλείψεις και αδυναμίες.
Θερμές καρδιακές ευχαριστίες, οφείλω να εκφράσω και προς εσάς Πανιερώτατε, τον πατέρα μας, μετά τον πατέρα μας, τον ποιμένα τον καλόν, τον όντως οικείον επισκόπον, που όχι ως καθήκον χρεωστικό , αλλά ως φυσική έκφραση της αγάπης του, ξέρει να κατεβαίνει από τον υψηλόν δεσποτικό θρόνο και να είναι δίπλα μας σε κάθε στιγμή , σε κάθε ώρα . Να χαίρεται στις χαρές μας και να μετέχει παρηγορητικά στις λύπες μας, διδάσκοντας μας καθ’ ημέραν το τι εστίν αληθινή πατρότητα. Σας ευχαριστούμε Πανιερώτατε, γιατί μόνο στο άκουσμα της κοιμήσεως της μητέρας μας αρχίσατε ήδη να μας απαντάτε με ευχές και ικεσίες προς τον Θεόν για την ανάπαυση της. Να συνεχίσετε να εύχεσθε δεσπότη μου, για την ψυχή της μητέρας μας. Μην την ξεχάσετε ποτέ. Προσθέστε την, στο πλήθος των ονομάτων που η αγάπη σας θυμάται και μνημονεύει σε κάθε Θεία Λειτουργία και ζητήστε από τον Κύριον και κυβερνήτη των ψυχών όλων , να την ανεβάσει όσο το δυνατόν ψηλότερα για να μπορεί να μετέχει και να χαίρεται και της ουράνιας Θείας Λειτουργίας μέσα στο Φως του Χριστού.
Πριν κλείσω απευθύνω λόγον ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας προς όλους εσάς, κληρικούς και λαϊκούς που μετέχετε σήμερα του δικού μας πένθους και πού κοπιάσετε να μεταβείτε εδώ, για να ευχηθείτε για την ψυχή της μητέρας μας. Σας ευχαριστώ ακόμη και την μεγάλη αγάπη που της δείξετε, που την αγαπήσατε σαν δικό σας άνθρωπο και ιδιαίτερα εδώ σε τούτη την κοινότητα. Πόσο με συγκίνησε προχθές μια ευσεβής γυναίκα, που μαζί με τα συλλυπητήρια που μου απηύθυνε, μου επισήμανε χαρακτηριστικά «Η μάνα σας δεν ήταν μόνο μάνα σας, ήταν και δική μας μάνα, εμείς έτσι την νιώθαμε τόσο καιρό που είμαστε μαζί της, την αγαπήσαμε πολύ σαν μητέρα, και μας αγάπησε κι αυτή σαν παιδιά της».
Τι άλλο υπομένει λοιπόν αδελφοί μου παρά να δοξάζουμε το Θεό για όλα αυτά που είδαμε και ακούσαμε, παρά να τον παρακαλέσουμε με θέρμη για την ανάπαυση της. Να εύχεσθε αδελφοί μου, να εύχεστε για την δούλη του Θεού Ελένη και να την μνημονεύετε τακτικά σε κάθε θεία Λειτουργία. Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο για αυτήν, αλλά και για μας, η καλύτερη παρηγοριά. Να εύχεσθε αδελφοί μου, και για τον καλό και σεβαστό μας πατέρα, που χάνει σήμερα ένα κομμάτι της ζωής του. Χάνει το οστούν έκ των οστέων του και την σάρκα εκ της σαρκός του. Χάνει την σύντροφό του, την καλύτερη του παρέα, χάνει την αγάπη του. Εμείς τα παιδιά του βέβαια δεν θα τον εγκαταλείψουμε ποτέ, αλλά αυτό δεν παύει την απώλεια να είναι μεγάλη. Να εύχεστε να του δίνει παρηγοριά , και όπως την απουσία της μητέρας μας, αναπληρώσει στη ζωή του πολλαπλάσια η Χάρις του Θεού.
Ύπαγε λοιπόν εν ειρήνη αγαπητή μας μητέρα , πρεσβυτέρα Ελένη. Αναπαύου εν Κυρίω μετά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και μετά πάντων των εκλεκτών του Θεού και προσεύχου και υπέρ ημών να βαδίσουμε τον δρόμο της μετανοίας, τον δρόμο της αγιότητος, και της αρετής, τον δρόμο που οδηγεί στην βασιλεία των ουρανών . Αυτή την βασιλεία που ποθούμε όλοι και που σε αυτήν ελπίζουμε και προσδοκούμε ότι θα σε συναντήσουμε ξανά.
Αιωνία να είναι η μνήμη σου , μέσα στην αιώνια μνήμη του αιωνίου Θεού, πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων ! Αμήν !
