Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στον Εσπερινό της εορτής των αγίων μεγάλων βασιλέων και ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, που τελέσθηκε στον ιερό ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης της κοινότητος Σαράντι της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου (20.5.2017).
Σε κάθε εσπερινό ακούγεται το «πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες των Κύριον, ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού». Μέσα εις την καρδία μου αναδίδεται αίσθημα ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας εις τον Τριαδικό Θεό μας, γιατί ο μεγαλύτερος πλούτος που μας έχει χαρίσει και μας χαρίζει συνεχώς και δεν θα σταματήσει ποτέ να μας χαρίζει η Εκκλησία μας, η μία Ορθόδοξος Εκκλησία, η μοναδική επίγειος άκτιστος Εκκλησία του Χριστού μας είναι οι άγιοί μας. Ο πλούτος της Εκκλησίας είναι οι άγιοί της, οι οποίοι άγιοι της Εκκλησίας, θέλουν να γίνουν και άγιοί μας.
Και όταν ερχόμαστε σ’ αυτές τις ωραίες, κατανυκτικές και λαμπροφόρες και αναστάσιμες, ιδιαιτέρως αυτή την περίοδο πανηγύρεις, τότε ο Χριστός χαίρεται για την παρουσία μας σε αυτές, γιατί όντως και μόνον η σωματική μας παρουσία αποδεικνύει ότι η αγιότητα των αγίων του Χριστού, μας ενδιαφέρει. Και ότι ερχόμαστε εδώ να γίνουμε κοινωνοί της περιουσίας της Εκκλησίας, που η Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού. Και κεφαλή αυτού του σώματος της Εκκλησίας, αυτός τούτος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός.
Και ο άγιος Κωνσταντίνος, ο μεγάλος άνακτας Ορθόδοξος βασιλεύς, αυτό το οποίο εξαιρέτως μας υπενθυμίζει είναι ότι, αυτή την Εκκλησία κατανόησε μέσα από πολλή πόνο και από πολλή διαδικασία και πολλά αμαρτήματα που ο ίδιος υπέπεσε, αν σκεφτούμε ότι τα πλείστα όσα χρόνια του, τα πέρασε αβάφτιστος. Μέσα από αυτά όλα λοιπόν τα αβάφτιστα έτη του που πέρασε και μόνο προς το τέλος, τέλος του βίου του βαφτίστηκε, λεν μερικοί ιστορικοί, εις το κρεβάτι του θανάτου. Εκεί βαπτίσθηκε.
Αυτά όλα τα χρόνια, ας ήταν και αβάφτιστος, είχε δίπλα του μία βαφτισμένη μυρωμένη εν Πνεύματι Αγίω μητέρα και γυναίκα, που του έδωσε ο Θεός από την πρώτη στιγμή της συλλήψεώς του. Την αγία Ελένη. Και αυτό που εστερείτο ο Κωνσταντίνος, το Πνεύμα το Άγιον και το βάπτισμα, διοχετευόταν εις αυτόν από την εμπιστοσύνη που είχε εις τη μάνα του. Και είχε φως η Ελένη τόσο πολλή, που φώτιζε και τον γιο της. Κι ας ήταν αβάπτιστος και αμύρωτος. Τα πλείστα όσα έτη της ζωής του ο Κωνσταντίνος. Και έτσι μπόρεσε αυτός ο άνθρωπος σιγά-σιγά να πεισθεί ότι αν υπάρχει κάτι που αξίζει ο άνθρωπος να αγωνισθεί, δεν είναι να γίνει κυρίαρχος της γης. Να γίνει πάμπλουτος βασιλεύς βασιλέων και αυτοκρατόρων αυτοκράτορας.
Αν έχει κάτι που αξίζει σ’ αυτή την γη πάνω από την ανθρώπινη δόξα, πάνω από το χρήμα, πάνω από τις ηδονές του σώματος είναι να βρει η ψυχή ανάπαυση, ξεκούραση. Και για να βρει η ψυχή ανάπαυση και ξεκούραση και έμπνευση και ενθουσιασμό, όπως μας έλεγε ο σύγχρονος άγιος Πορφύριος, ένας τρόπος υπάρχει για να ενθουσιαστεί η ψυχή μας. Να έρθει σε επαφή με τις ενέργειες του Τριαδικού Θεού. Οι ενέργειες του Τριαδικού Θεού είναι πολλές και ποικίλες και πολυειδείς και πολύτροπες. Αλλά όλες αυτές οι ενέργειες, ονομάζονται με μίαν λέξη. Αγιότητα.
Εάν αυτό το φως της ηλεκτρικής ονομάζεται ηλεκτρισμός, το φως του Τριαδικού Θεού λέγεται αγιότητα. Η ενέργεια του Τριαδικού Θεού είναι η αγιότητα. Ε, λοιπόν αυτήν την αγιότητα, θέλει κατά πρώτον η ψυχή του κάθε ανθρώπου. Και όταν η ψυχή αρχίζει να αφομοιώνει αυτή την ενέργεια της αγιότητας, την μεταφέρει, την κομίζει, την διοχετεύει και εις το σώμα. Γι’ αυτό και προσκυνούμε τα λείψανα των αγίων. Τα οποία, λείψανα των αγίων, αν τα δούμε αυστηρά, ορθολογιστικά και εγκεφαλικά τι είναι; Κόκκαλα είναι. Ότι οστέα γυμνά, αλλά πηγάζουσιν ιάματα. Και μύρα. Και ευωδίαν ουράνιον πολλές φορές.
Ακόμη και τα εικονίσματα των αγίων, που σε λίγο θα λιτανεύσουμε. Το εικόνισμα των μεγάλων αυτών ισαποστόλων βασιλέων Κωνσταντίνου και Ελένης. Αν το δούμε ορθολογικά τι είναι; Ξύλο ζωγραφισμένο. Με χρώματα. Και όμως, επειδή εκεί εικονίζονται άγιοι και με τα ονόματά τους ονοματίζονται. Άγιος Κωνσταντίνος. Αγία Ελένη. Τίμιος Σταυρός εν τω μέσω αυτών. Για να τους ενώνει, όχι να τους χωρίζει. Και η εικόνα γίνεται αγία εικόνα. Και όταν την προσκυνούμε με ταπεινό φρόνημα και με καλή διάθεση Ορθοδόξου πίστεως, ανοίγει το παράθυρο του ουρανού. Και βλέπομε την άλλη πραγματικότητα. Και αισθανόμεθα την άλλη πραγματικότητα του ουρανού, που είναι η πραγματικότητα του Τριαδικού Θεού, των αγίων και των αγγέλων. Η πραγματικότητα του ακτίστου φωτός.
Βλέπετε; Θέλει ο Θεός να ενώνεται μαζί μας. Και ένας τρόπος για να ενώνεται, και δεν είναι ο μοναδικός, είναι οι άγιοί μας και οι ενέργειες των αγίων. Που παροχετεύονται διά των ιερών λειψάνων, διά των αγίων εικόνων, διά των ιερών ψαλμών που ακούσαμε όλον αυτό τον ωραίο κατανυκτικό εσπερινό. Ακούοντας αυτούς τους ψαλμούς, αγιάζεται το αυτί μας. Και μετά αγιάζεται και η ψυχή μας.
Και φεύγομε και πηγαίνουμε στα σπίτια μας και αισθανόμεθα διαφορετικοί. Και απορείς και λέγεις. Μα τα πιο πολλά είναι αρχαία ελληνικά. Δεν τα πολυκαταλαβαίνει ο εγκέφαλός μας. Τα καταλαβαίνει η ψυχή μας. Που είναι αιώνιον υλικό. Αιώνιον αγαθό. Και με αυτό τον τρόπο η ψυχή ξεκουράζεται. Αναπαύεται, εμπνέεται, ενθουσιάζεται επαναλαμβάνω. Και τι σημαίνει ενθουσιάζεται. Γίνεται ένθεη. Έχει μέσα της Θεόν. Εν και Θεός. Βλέπετε, η αρχαία ελληνική γλώσσα, αναντικατάστατος. Το σοφόν είναι σαφές. Και να μην την πολυκαταλαβαίνουμε εμείς την καταλαβαίνει η ψυχή μας, την καταλαβαίνουν οι άγγελοι μας, την καταλαβαίνουν και οι δαίμονες. Και φοβούνται να μας πλησιάσουν. Όταν εμείς είμαστε προσκυνητές των αγίων εικόνων, όταν εμείς είμεθα ταπεινοί άνθρωποι ενώπιον των αγίων λειψάνων και προσκυνούμε την αγιότητά τους. Όταν εμείς ακροώμεθα και συμψάλλουμε και συμπροσευχόμεθα μυστικώς εις την καρδίαν μας κατά τις ώρες αυτές του εσπερινού, αύριον του Όρθρου της Θείας Λειτουργίας. Όλα αυτά αγιάζουν το σώμα και την ψυχή.
Και διαβάζω στον βίο του αγίου Κωνσταντίνου. Όταν λέει, ετέλειωσεν από τους πολλούς πολέμους που έκαμεν, του είπε η μάνα του η Ελένη. Σιγά-σιγά γιε μου, θα βαφτιστείς. Αφού πιστεύεις εις τον Χριστό, τον Αναστάντα Ιησού. Αυτόν είδες εις τον ουρανό. Μέρα μεσημέρι να σου λέει «εν τούτω νίκα». Με τον σταυρό τον τίμιο θα νικήσεις εις την Μουλβίαν γέφυρα τον Λικίνιο, τον Γαλέριο και όλους αυτούς τους ειδωλολάτρες βασιλείς. Και τι έκαμε ο Μέγας Κωνσταντίνος κάνοντας υπακοή σ’ αυτή την θεοφώτιστη γυναίκα. Άρχισε, λέει, να μελετά. Και να κατηχείται την Χριστιανική μας πίστη. Και όταν αντιλήφθη ότι έρχεται το τέλος του, εζήτησε αμέσως ιερέα να βαφτιστεί. Και να μυρωθεί. Και έλεγε εις την επιθανάτιο κλίνη του. Τώρα βλέπω το πραγματικό φως. Τώρα έχω την αληθινή πίστη. Τώρα είμαι έτοιμος για την αιώνιον ζωή του Δεσπότου Χριστού.
Και τον αξίωσε ο Θεός από όλους τους βασιλείς της γης, από όλους τους αυτοκράτορες να είναι ο πιο ένδοξος. Και ο Θεός δεν είναι τυχαίο που τον εδόξασε τόσο τον Μέγα Κωνσταντίνο. Γιατί του επρόσφερε του Τριαδικού Θεού μας ο Κωνσταντίνος, το είπε στους ψαλμούς προηγουμένως, όλη την Οικουμένη προίκα. Έτσι είπε. Πώς εσείς προικίζετε τα παιδιά σας. Και ο Κωνσταντίνος επροίκισε την Εκκλησία και την επρόσφερε στον Χριστό ασφαλισμένη, χωρίς διωγμούς. Επί της εποχής του κατέπαυσαν οι διωγμοί.
Έγινε η πρώτη Οικουμενική σύνοδος το 325 στη Νίκαια της Βιθυνίας. Εκεί ήταν και ο δικός μας άγιος. Ο άγιος Σπυρίδωνας. Και τόσοι άλλοι μεγάλοι άγιοι. Και ορθοτόμησαν λόγο αληθείας. Και τώρα που βλέπω πόσο δύσκολο είναι να γίνει μία σύνοδος ιεραρχών. Το έζησα στην Κρήτη που πήγα πέρσι. Και δεν είναι μόνο δύσκολο να συγκροτηθεί μια σύνοδος. Θέλει πολλή προσευχή να ληφθούν ορθόδοξες αποφάσεις που να ενώσουν τους πιστούς, να μην τους διαιρούν οι αποφάσεις της συνόδου.
Και λέω, μα τι μεγάλος άγιος ήταν ο Κωνσταντίνος! Που εκατόρθωσε πρώτη Οικουμενική σύνοδο αυτός να συγκροτήσει. Και να προΐσταται αυτής της συνόδου. Και να διοικήσει όλους αυτούς τους Επισκόπους, που μερικοί αντιμάχονταν την αλήθεια της Εκκλησίας. Και μετά τα δόγματα της Συνόδου, να μπορέσει να τα εμπεδώσει σε όλες τις επισκοπές της απέραντης αυτοκρατορίας του.
Μα και μόνο τούτο να σκεφθούμε, ότι μας έδωσε την αλήθεια της πίστεώς μας. Το Πιστεύω που ακούμε σε κάθε Θεία Λειτουργία. Το μεγαλύτερο του μέρος καταρτίστηκε σ’ αυτή την πρώτη Οικουμενική. Που ποιος την διηύθυνε; Ο Μέγας Κωνσταντίνος. Και αν σκεφθούμε το άλλον δώρο που μας επροσέφερε η μητέρα του, η αγία Ελένη. Τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό! Αυτό τον ναό της Αναστάσεως εις την Ιερουσαλήμ, τον ναό της Βηθλεέμ της γεννήσεως και τόσους άλλους ναούς που οικοδόμησε αυτή η ευσεβέστατη άνασσα. Και εμείς οι Κύπριοι ειδικά. Εάν σκεφθούμε με τι επροίκισε την Κύπρο και την έκαμε θεοφρούρητη. Και ας έχομε από καιρού εις καιρόν κατακτητές. Έχομεν όμως τη χάρη του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Και αυτό τον Τίμιο Σταυρό τον επροίκισε εις την Κύπρο σε πολλά προσκυνήματα αυτή η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου η αγία Ελένη.
Άρα δικαίως η μικρή κώμη του Σαραντίου, μπορεί να καυχάται, μπορεί να χαίρεται, μπορεί να πανηγυρίζει ότι έχει μεγάλο θησαυρό. Την δόξα, την τιμή της αγιότητας των αγίων Μεγάλων Ισαποστόλων βασιλέων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ο ένας, μας έδωσε την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο και την αλήθεια αυτής. Για να μπορέσουν τα παιδιά μας να μην πλανηθούν σε αιρέσεις και κακοδοξίες και ετερόδοξες τάχα μου, τάχα μου εκκλησίες. Να μπορούμε αλάνθαστα να πορευθούμε προς το μέγα μυστήριο της αγιότητας.
Πόσο σημαντικό αυτό. Και αυτή είναι προίκα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Και η αγία Ελένη μας έδωσε την δυνατότητα τον Τίμιο Σταυρό να τον βλέπουμε. Να τον σχηματίζουμε εις το σώμα μας. Να τον προσκυνούμε εις τες εικόνες και στα Τίμια ξύλα που κατέκλεισαν τον κόσμο. Και αγιάζουν όλο τον τετραπέρατο κόσμο.
Δόξα τω αγίω Θεώ. Εμείς, αρκεί να θέλουμε. Ο Θεός θέλει. Ο Θεός επιθυμεί. Ο Θεός ευαρεστείται. Να τον αναζητούμε. Να τον ποθούμε. Να τον θέλομε. Να ενωθούμε μαζί του. Και ενώνεται και η ψυχή μας και το σώμα μας με την ενέργεια του Θεού.
Με όλα αυτά που προαναφέραμε. Με τα άγια λείψανα, με την προσκύνηση των αγίων εικόνων, ακούοντας τους ιερούς ψαλμούς προσευχόμενοι μυστικά στην καρδία μας. «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». «Μέγα το όνομα της Αγίας Τριάδος. Υπεραγία Θεοτόκε, σκέπε ημάς». «Άγιε του Θεού Κωνσταντίνε. Αγία του Θεού Ελένη, πρεσβεύσατε υπέρ ημών».
Όταν έτσι ο Χριστιανός εργάζεται εις την καρδία του εις τον νούν του, αγιάζεται και ο νούς και η καρδία. Και μεταφέρεται και μεταδίδεται αυτή η αγιότητα και στο σώμα. Και ανοίγουν τον τάφο σου τα εγγόνια σου και μυρίζει ο τάφος σου. Θυμάστε τι έλεγαν οι πρωτινοί. Ν’ αγιάσει το στόμα σου και να μυρίσει ο τάφος σου. Και μου έκαμε εντύπωση που μερικούς τάφους που ανοίξαμε απλών ανθρώπων. Που μόλις ανοίχθει ο τάφος, ανέβηκε αμέσως ευωδία από τα γυμνά λείψανα. Και μου έλεγαν σε ένα χωριό. Είπα, μα τι έκαμε αυτός ο άνθρωπος; Μου λεν μάνζιηπας ήταν (=φούρναρης). Και τι έκαμε αυτός ο άνθρωπος. Μου είπαν, πίσω από το φούρνο είχε μίαν αποθήκη που έβαζε τα αλεύρια. Και πήγαινε πρωί-πρωί και πριν να ξεκινήσει το ζύμωμα του ψωμιού, έκαμνε μισή ώρα γονυπετής προσευχή. Και πριν να κλείσει τον φούρνο το απόγευμα, επροσεύχετουν ανάμιση ώρα και εμνημόνευεν ονόματα ζωντανών και κεκοιμημένων. Να πώς αγιάζει ο άνθρωπος! Και πώς μυρίζει ο τάφος του.
Πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά την προσευχή. Πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τη μετάνοιά μας. Πρέπει να έχομε συνεχή πόθο για τακτική Θεία Κοινωνία. Και όταν έρθουν στο σπίτι μας, στον εαυτό μας δύσκολες ώρες. Όπως ήρθαν στον συγχωριανό σας Ιάκωβο και στην σύζυγό του Χρυστάλλα, αν δεν κάνω λάθος. Όταν έλθουν τέτοιες δύσκολες ώρες, όπως ήλθαν και στο δικό μας σπίτι. Όταν ο αδελφός μου είκοσι τεσσάρων χρονών ανέβει ξαφνικά στον ουρανό. Όταν μέσα στο σπίτι υπάρχουν άνθρωποι προσευχόμενοι και προετοιμασμένοι, δεν τους λυγίζει ο θάνατος. Και βοηθούν και τους κεκοιμημένους εκεί που πήγαν. Και ύστερα ο κεκοιμημένος μας στέλνει σημεία, ότι είναι μέσα στο φως του Χριστού, μέσα στην αγιότητα του Χριστού και μας βοηθά εκείνος εμάς. Αλλά πρώτα πρέπει να τον βοηθήσουμε εμείς εκείνον. Τον πρώτο χρόνο. Με τα πολλά μνημόσυνα που γίνονται.
Άρα, μας συμφέρει η αγιότητα. Μπορούμε να διαχειριστούμε την ζωή μας την επίγειο καλύτερα, αλλά το κυριότερο να απολαύσουμε την ουράνια ζωή. Που δεν έχει τελειωμό. Που δεν είναι ογδόντα χρόνια. Που δεν είναι εκατόν χρόνια. Ένθα ουκ έστι πέρας, ουκ έσται τέλος. Δεν έχει τέλος η αιώνια ζωή.
Σκεφθείτε πόσα λάθη έκαμε ο Μέγας Κωνσταντίνος. Κάθονται οι άθεοι ιστορικοί και τα μετρούν. Ότι το παλάτι σκότωσε τον υιό του, αυτός μετά κατάλαβε ότι η γυναίκα του τα έκαμε αυτά, η Φαύστα μια πανούργα γυναίκα. Και έβαλε μετά ο Κωνσταντίνος να την σκοτώσουν την ιδίαν, φοβερά πράγματα. Αλλά, τον βοήθησε η μάνα του να γνωρίσει την μετάνοια. Και μέσα από αυτήν την μετάνοια και όταν είδε και τον Τίμιο Σταυρό να έρχεται από την Ιερουσαλήμ μέσω Κύπρου και Κυκλάδων να φτάνει στην Κωνσταντινούπολη, γονάτισε ο Κωνσταντίνος. Και είπε, ήμαρτον Κύριε και εν τω ουρανώ και εν τη γη. Και ο Θεός είναι πλούσιος. Σε αυτόν που εστήριξε την Εκκλησία, που εστήριξε μίαν Οικουμενική σύνοδο, του έδωσεν ο Θεός την αγιότητά Του. Πώς έδωσε στον βασιλέα Δαβίδ που έγινε φονέας και μοιχός. Και όταν εμετανόησε, ο Θεός του έδωσε πλούσια την αγιότητά Του. Και είναι ο προφητάναξ Δαβίδ. Ο ενδοξότερος βασιλέας της Παλαιάς Διαθήκης. Ο ενδοξότερος βασιλέας της Καινής Διαθήκης ο Μέγας Κωνσταντίνος. Και οι δύο, εάν δούμε τι τους ενώνει, μια πολυτάραχος ζωή γεμάτη πολέμους, αλλά και γεμάτη μετάνοια. Ιδιαιτέρως προς το τέλος της ζωής τους.
Και εμείς τώρα που μεγαλώνομε, να αυξήσουμε την μετάνοιά μας. Διότι έχει και για μας ο Θεός την αγιότητά Του και τες ενέργειές Του. Αρκεί να αυξήσομε την προσευχή μας. Την καθημερινή επιμελημένη μετάνοια. Τον πόθο για τακτική Θεία Κοινωνία. Αυτό το σώμα, αυτό το αίμα το Θεανθρώπινο που νίκησε τον Χριστό. Και να αγαπήσουμε τον Τίμιο Σταυρό. Όπως τον αγάπησε η αγία Ελένη. Και την εφώτιζε άγγελος Κυρίου και της έδειχνε και πού να σκάψει και πόσο βάθος να φτάσει και όλα τα των μεγάλων αυτών γεγονότων της ευρέσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Των ήλων και όλων αυτών των ιερών αντικειμένων που είναι σήμερα αντικείμενα προσκύνησης για μας και παροχής χάριτος του Τριαδικού Θεού.
Έτσι να πορευθούμε και ημείς. Και έχει και για μας ο πλούσιος Θεός, πλούσια τα ελέη Του. Και για τες δύσκολες μας στιγμές και για τες εύκολες. Και για τις χαρούμενες και για τις πικρές. Και με αυτό τον τρόπο θα είμεθα και εμείς μέτοχοι της αγιότητος του Τριαδικού Θεού.
Έτη πολλά, ευλογημένα, αγιασμένα.
