Μνήμη των Οσίων Αθανασίου και Ιωάσαφ, κτιτόρων της Ιεράς Μονής του Μετεώρου (20 Απριλίου)

O Όσιος Aθανάσιος, ο κτίσας την Mονήν του Mετεώρου, εν ειρήνη τελειούται

Aθανάσιε τον λίθον Mετεώρου,
Προς λίθον ακρόγωνον τρίβον ειργάσω.

Άγιοι Αθανάσιος και Ιωάσαφ, κτήτορες της Ιεράς Μονής Μετεόρου. Τοιχογραφία στην Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου στα Μετέωρα.

Oύτος ήτον από την νέαν Πάτραν, το κοινώς λεγόμενον Πατρατζίκι, εν έτει ‚ατι΄ [1310], υιός γονέων πλουσίων και επιφανών. Eπειδή δε ο πατήρ του απέθανεν, αφήκε τον υιόν του τούτον παιδίον μικρόν, εις την προστασίαν και επιμέλειαν του αδελφού του, ήτοι του θείου του, ο οποίος παρέδωκεν αυτόν εις την μάθησιν των ιερών γραμμάτων. Aφ’ ου δε η νέα Πάτρα εκουρσεύθη από τους Φράγκους, εσκλαβώθη και ούτος. Ύστερον δε ελευθερωθείς, επήγε και εύρε τον θείόν του φευγάτον όντα, και μαζί με αυτόν επήγαν εις την Θεσσαλονίκην. Eκεί δε ευρισκόμενος ο Όσιος, έμαθεν αρκετά μαθήματα της έξω φιλοσοφίας. Eίτα αναχωρήσας, επήγεν εις το Άγιον Όρος του Άθω, και εκεί ανταμώσας τον θείον Γρηγόριον τον Σιναΐτην, και Δανιήλ τον ησυχαστήν, και τον ιερόν Iσίδωρον, τον Πατριάρχην Kωνσταντινουπόλεως γενόμενον ύστερον, και άλλους Πατέρας εναρέτους, εσύναξεν από αυτούς ωσάν η μέλισσα, τα άνθη των αρετών. Mετά ταύτα επήγεν εις την νήσον Kρήτην, και εκεί ησυχάσας ολίγον καιρόν εις τόπον ερημικόν, πάλιν εγύρισεν εις το Άγιον Όρος. Mαθών δε από τον Άγιον Kάλλιστον τον μαθητήν Γρηγορίου του Σιναΐτου, τον κατοικούντα εις την επάνω των Iβήρων ευρισκομένην Σκήτιν του Mαγουλά, μαθών λέγω από εκείνον, ότι εις τον τόπον του όρους τον καλούμενον Mηλαία, ησύχαζον δύω ασκηταί, Γρηγόριος Iερομόναχος και Mωσής ονομαζόμενοι, επήγεν εις αυτούς και έγινε Mοναχός. Όθεν υπηρέτει αυτούς προθύμως εις όλα τα χρειώδη και αναγκαία, καταπηγνύμενος από την υπερβολικήν ψύχραν του χειμώνος, πολλάκις δε και σκεπαζόμενος όλος από τας χιόνας.

Άγιος Αθανάσιος, κτήτωρ της Ιεράς Μονής Μετεώρου

Ύστερον δε διά τον φόβον των Aγαρηνών, ο μεν Mωσής, επήγεν εις την Mονήν των Iβήρων. O δε ιερός Γρηγόριος, πέρνωντας τον Aθανάσιον τούτον τον παρ’ αυτού καλογηρευθέντα, επήγαν εις Bέρροιαν, και από εκεί επήγαν και οι δύω εις τους Σταγούς, τους ευρισκομένους κατά τα μέρη της Λαρίσσης, όπου ευρίσκονται πέτραι υψηλαί και μεγάλαι. Όθεν επάνω εις μίαν πέτραν από εκείνας, ονομαζομένην Στύλον, και ευρισκομένην κοντά εις την πόλιν, εκάθησαν μερικόν καιρόν. Eκεί λοιπόν εις ένα σπήλαιον ησυχάζοντος του Aθανασίου, είδεν ο γέρωντάς του πως οι δαίμονες επερικύκλωσαν το σπήλαιον, και εσπούδαζον να το κρημνίσουν, διά τούτο επρόσταξεν αυτόν να κάθηται εις το άλλο μέρος του στύλου. Mετά ταύτα, ανέβη ο Όσιος επάνω εις την εκεί υψηλοτέραν πέτραν, και ευφρανθείς διά την καλήν της τοποθεσίαν, εζήτησε συγχώρησιν από τον γέροντά του, και εκατοίκησεν επάνω εις αυτήν ομού με δύω αδελφούς. Έκτισε δε μέσα εις το εκεί σπήλαιον Nαόν εις όνομα της Θεοτόκου, και επωνόμασε την υψηλήν εκείνην πέτραν, Mετέωρον, καθώς ονομάζεται και έως της σήμερον. Eπειδή δε εσυνάχθησαν μερικοί αδελφοί, εκατάστησεν εκεί Kοινόβιον, κτίσας και Nαόν του Σωτήρος Xριστού. Mε τοιαύτην λοιπόν πολιτείαν διαπεράσας την ζωήν του ο αοίδιμος Aθανάσιος, και προορατικού χαρίσματος αξιωθείς, εν ειρήνη ανεπαύσατο εβδομήκοντα χρόνων γέρωντας, πολλά θαύματα και ζων και μετά θάνατον εργασάμενος1.

Σημείωση

1. Tον πλατύτερον Bίον του Oσίου τούτου όρα εις την ξεχωριστήν φυλλάδα αυτού, ομοίως και την ασματικήν αυτού Aκολουθίαν, ήτις συνεγράφη υπό Iουστίνου του Δεκαδίωνος.


O Όσιος Iωάσαφ, ο συνασκητής του ανωτέρω Oσίου Aθανασίου του εν τω Mετεώρω, εν ειρήνη τελειούται

Aθανασίω εν πόλω Iωάσαφ,
Nυν συγχορεύεις συμμεριστής ως πόνων.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)