Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ: Όπου δεν υπάρχει ελευθερία, εκεί δεν υπάρχει Πρόσωπον. Και αντιστρόφως: Όπου δεν υπάρχει Πρόσωπον, εκεί δεν υπάρχει ελευθερία

Πηγή: https://iconandlight.wordpress.com/2021/12/14/71173/

Δυο μοναχοί συνομιλούσαν για τη σωτηρία. Ο ένας έλεγε:
– Η ψυχή μου δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τη σκέψη ότι κάποιος θα χαθεί αιώνια. Νομίζω πως ο Κύριος θα βρει τρόπο να τους σώσει όλους.
Ο άλλος απάντησε:
– Οι άγιοι Πατέρες λένε ότι ο Θεός μπορούσε να δημιουργήσει τον άνθρωπο χωρίς τη συνέργειά του, αλλά να τον σώσει χωρίς τη συμφωνία και τη συνέργεια του ιδίου του ανθρώπου είναι αδύνατο. Η σωτηρία και η απώλεια βρίσκονται στην ελευθερία του ανθρώπου.
Ο πρώτος:
– Νομίζω ότι ο Θεός με το πλήθος της αγάπης Του θα υπερβεί την αντίσταση του κτίσματος, χωρίς να καταλύσει την ελευθερία του.
Ο δεύτερος:
– Μου φαίνεται πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελευθερία του ανθρώπου είναι δυνητικά τόσο μεγάλη, που και στο επίπεδο του αιώνιου Είναι μπορεί να προσδιοριστεί αρνητικά απέναντι στο Θεό. Όσοι δεν το γνωρίζουν αυτό ή το λησμονούν, τρέφονται με «ωριγενικό γάλα».
– Αλλά πραγματικά, αυτό είναι μωρία!
– Ναι, μωρία.
Τί λοιπόν να κάνουμε;
– Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι, και εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε τη σωτηρία όλων και να προσευχόμαστε για όλους. Αλλά ούτε η αποκάλυψη ούτε η πείρα μας μας δίνουν βάση να ισχυριστούμε ότι όλοι θα σωθούν. Η ελευθερία είναι μεγάλο δώρο, αλλά φρικτό.

***

«Για να υπηρετήσουμε τον Χριστό ολοκληρωτικά, είναι απαραίτητο να ελευθερωθούμε από την εξουσία του κόσμου επάνω μας. Το να αγνοούμε την κρίση των ανθρώπων μπορεί να είναι συνέπεια καταφρονήσεώς τους· και αυτό είναι άσχημο. Το να κρινόμαστε όμως πρωτίστως με τον λόγο του Θεού, ανεξάρτητα από την εντύπωση που δημιουργούμε στους άλλους, αυτό μας προσεγγίζει στην ελευθερία που μας δώρισε ο Χριστός (βλ. Γαλ. 5,1)». (Το Μυστήριο της Χριστιανικής ζωής,. σελ.76)

«Όταν ακολουθεί κάποιος ακλινώς τις εντολές του Χριστού, θα έλθει αναπόφευκτα σε “σύγκρουση” με τον κόσμο. Είναι απαραίτητη η ανδρεία, για να αποφασίσει τη σύγκρουση αυτή που προσλαμβάνει παράδοξες και οδυνηρές μορφές. Όλο το είναι μας (νούς, ψυχή, σώμα) πάσχει, διότι κατά παράδοξο τρόπο η εντολή του Χριστού για την αγάπη μας φέρνει σε αντίθεση προς εκείνους για τους οποίους μας δόθηκε εντολή να αγαπάμε. Η αντίφαση αυτή δημιουργείται, διότι η συντριπτική πλειονότητα επιχειρεί να τοποθετήσει τον Χριστό στο στενό πλαίσιο των γήινων επιθυμιών της, σκέψεων και παθών. Ω, άνθρωπε, εικόνα του απολύτου Θεού, πόσο ελαττώθηκες στα δικά σου βεβαίως μάτια!». (ο.π. σελ. 77)

***

Οι χριστιανοί έπαυσαν να είναι το «καλό άλας», και ως εκ τούτου παραδόθηκαν σε διωγμούς σχεδόν σε όλη τη γη. Μόνο υπό τον όρο της ολοκληρωτικής μαθητείας στον Χριστό διανοίγονται μέσα μας οι ύψιστες δυνατότητες της φύσεως μας, που μας κάνουν ικανούς να προσλάβουμε το Ευαγγέλιο στην αιώνια διάσταση του.

Η αποφασιστικότητα να τα εγκαταλείψουμε όλα και να ανεβούμε στον σταυρό (βλ. Ματθ. 19, 28 – 30) θα οδηγήσει το πνεύμα μας στο μεθόριο ανάμεσα στον χρόνο και την αιωνιότητα. Και εμείς αρχίζουμε να εποπτεύουμε πράγματα, που μας έμεναν ως τότε κρυμμένα… Είναι επιτακτική ανάγκη για τον καθένα μας να προτιμήσει την αγάπη του Θεού από όλα τα υπόλοιπα.

***

Η κίνηση µερικών νέων για την αναρχία είναι μεγαλειώδης. Όμως την έκλεψαν από την Αγία Γραφή και την διέστρεψαν. Κατά την Αγία Γραφή κάθε αρχή και εξουσία θα καταργηθεί στο μέλλον.

Η διαστροφή έγκειται στο ότι χρησιμοποιείται βία και οι στόχοι είναι καθαρά υλικοί. Ο Χριστός απέρριψε και το εκκλησιαστικό κατεστημένο της εποχής του, όχι κατά την πνευματική κληρονομιά που ο ίδιος, εξ άλλου, σαν Θεός είχε κατά καιρούς προσφέρει (ιδιαίτερα το γραπτό Νόμο και τις διδασκαλίες των Προφητών), αλλά σαν τρόπο ζωής. Γι’ αυτό συνιστούσε στους Ιουδαίους να προσέχουν και να εφαρμόζουν όσα κατά τον Μωσαϊκό νόμο δίδασκαν οι Γραμματείς και Φαρισαίοι, αλλά να απέχουν από τα έργα που αυτοί έκαναν. Μέμφεται την εκκλησιαστική ηγεσία της εποχής του για το ότι δεν συνυπέφερε με το λαό και για το ότι ήταν υπερβολικά υπερήφανη και κενόδοξη: «πάντα δε τα έργα αυτών ποιούσι προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις» (Ματθ. Κγ-5). Αλλά, τόνιζε ο γέροντας, εμείς οι Χριστιανοί «ανάλογα με την κένωση (=άδειασμα, ταπείνωση) και ανάλογα με τον πόνο που υποµένουµε θα έχουμε δόξα».

***

Όπου δεν υπάρχει ελευθερία, εκεί δεν υπάρχει ΠρόσωπονΚαι αντιστρόφως: Όπου δεν υπάρχει Πρόσωπον, εκεί δεν υπάρχει ελευθερία.

Η προσευχή της βαθείας μετανοίας δύναται να οδηγήση τον άνθρωπον εις κατάστασιν κατά την οποίαν ούτος λαμβάνει πείραν της ελευθερίας εν τω Πνεύματι της Αληθείας: “…και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς” (Ιω. η’ 32). Η αγία αύτη ελευθερία είναι δυστυχώς άγνωστος εις την πλειονότητα των ανθρώπων. Το πρώτον γνώρισμα της ελευθερίας είναι η απροθυμία ημών να εξουσιάζωμεν οιουδήποτε. Η επομένη βαθμίς αυτής είναι η εσωτερική ημών χειραφέτησις από της εξουσίας των άλλων εφ’ ημών ‘ και τούτο ουχί εκ καταφρονήσεως προς τας τεταγμένας υπό του Θεού αρχάς και εξουσίας της εξωτερικής ζωής των λαών, αλλ’ ένεκα του Θείου φόβου, όστις δεν επιτρέπει να παραβώμεν την εντολήν της προς τον πλησίον αγάπης.

Θέλω να κλείσω τον μικρό μου αυτό λόγο και να επιστήσω την προσοχή σας στο να σταθείτε σταθερά στην οδό αυτή. Αυτό αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για να αφομοιώσετε τις εντολές του Χριστού.
Οι εντολές που μας έδωσε ο Κύριος είναι ο οδηγός μας…
Κάποια μοναχή από τη Σερβία γράφει: «Ω, πόσο ευγνώμων είμαι στον Θεό!». Η μοναχή αυτή εγκατέλειψε το Πανεπιστήμιο διακόπτοντας την εργασία της και πήγε σε μοναστήρι. «Και τώρα», λέει αυτή, «μπήκα στην ανώτερη σχολή, στην υψηλότερη σχολή, και η καρδιά μου είναι γεμάτη από την επιθυμία να μου δώσει ο Κύριος τη δύναμη να παραμείνω ως το τέλος στην κατάσταση αυτή». Γράφει ακόμη: «Σκεφθείτε, το τέλος της ζωής αυτής είναι η αιώνια ζωή κοντά στον Θεό! Τι περισσότερο μπορεί να περιμένει κανείς;». Εύχομαι λοιπόν σε όλους σας να βιώσετε την εμπειρία αυτή…

Από το βιβλίο «Οικοδομώντας τον ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς μας», Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Τόμος Γ, Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2014