Ι΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Πραξικόπημα, Εισβολή, Κατοχή, Προσφυγιά, Αστυφιλία
Μέσα από έναν εμφύλιο που διεξάγεται προ του 1974 μια μειοψηφία ελληνοκυπρίων σε συνεργασία με τη Χούντα της Ελλάδος, οδηγείται στο προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 κατά του Εθνάρχου Μακαρίου του Γ΄. Δίνοντας έτσι την αφορμή που χρόνια αναζητούσε η Τουρκία για να εισβάλει στην Κύπρο την 20ή Ιουλίου 1974.
Η Μόρφου καταλαμβάνεται εξ ολοκλήρου μαζί με 23 χωριά του γόνιμου κάμπου της, από την Αυλώνα μέχρι τους ιστορικούς Σόλους κι ο Επίσκοπος Μόρφου μεταφέρει για άλλη μια φορά την έδρα του στα ορεινά μέρη της Σολέας, στην Ευρύχου, προσωρινή έδρα της μητροπόλεως.
Σήμερα περίπου 25 χιλιάδες πρόσφυγες είναι διασκορπισμένοι σε όλη την Κύπρο κι αρκετές χιλιάδες από τα ορεινά μέρη της μητροπόλεως μας μετοίκησαν στις μεγάλες πόλεις της Λευκωσίας και Λεμεσού, ένεκεν αστυφιλίας. Η ελεύθερη περιοχή της Μητροπόλεως Μόρφου μετά βίας συγκεντρώνει 20000 πληθυσμό.
Όταν τον Απρίλιο του 2003 με τη διάνοιξη του οδοφράγματος του Αγίου Δομετίου βρεθήκαμε ξανά στην κατεχόμενη γη μας κι επισκεφτήκαμε την κωμόπολη Μόρφου και τις άλλες 23 κοινότητες της μητροπολιτικής περιφέρειάς μας, που βρίσκονται υπό τουρκική κατοχή από το 1974, μας κατέλαβε μεγάλη λύπη. Ιδιαίτερα όταν είδαμε την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι εκκλησίες, τα παρεκκλήσια και τα εξωκλήσια μας. Δέκα από τους ναούς μας μετατράπηκαν σε τεμένη, δύο έγιναν πολιτιστικά κέντρα, ένας έγινε νεκροτομείο, ενώ άλλοι βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση που ενίοτε αγγίζει τα όρια της ερείπωσης.
Δεν χάσαμε όμως την ελπίδα μας, διότι όταν υπάρχει διάθεση και παράδοση του πόθου μας στο θέλημα του Θεού, ο Πλάστης μας εν καιρώ, όποτε κρίνει Αυτός, θα ανοίξει πόρτες και παράθυρα, δρόμους και χωριά. Ο Θεός, όταν μας βλέπει καμιά φορά επίμονα να ζητούμε κάτι, μας δίδει ένα μικρό κομματάκι από αυτό που ζητούμε, για να κρίνει και να ζυγίσει, πόσο έχουμε αίσθηση της ευθύνης μας απέναντι στο θαύμα. Ένα μικρό θαύμα δημιουργεί μικρές ευθύνες, ένα μεγάλο θαύμα δημιουργεί μεγάλες ευθύνες. Τις μικρές μας ευθύνες τις αντιληφθήκαμε εισερχόμενοι στην κατεχόμενη γη με το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, τις αναλάβαμε. Τώρα διαβλέπουμε ότι έρχεται η ώρα για τις μεγάλες ευθύνες!
Είδαμε την ορθόδοξή μας ευθύνη απέναντι σ’ ένα πολιτισμό ο οποίος είναι ελληνικός, αλλά και την ευθύνη απέναντι στις άλλες κοινότητες που ζουν στο νησί.
Τώρα που άνοιξαν τα οδοφράγματα της ψυχής μας και βλέπουμε κάποια πράγματα καταλάβαμε τον λόγο του Κυρίου που λέει: «και άλλα πρόβατα έχω, α ουκ έστιν εκ της αυλής ταύτης…». Ξέρομε ότι η πνευματική πατρότητα ενός ορθοδόξου επισκόπου δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στους Έλληνες, άλλα να απλώνεται παντού, σε όλους τους μόνιμους κατοίκους αυτού του τόπου και σε όσους θέλουν ν’ ακούσουν τον ήχο της χριστιανικής ψυχής. Άρα, το τι κάμνουμε σήμερα αφορά και δημιουργεί συνθήκες μελλοντικές. Άρα, έχουμε ευθύνη, απέναντι στο ιστορικό παρελθόν, απέναντι στο τραγικό παρόν της λεηλασίας και της καταστροφής κι απέναντι στο προσδοκώμενο μέλλον που έρχεται για το οποίο προσευχόμαστε να είναι πολύ καλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα.
Όλα αυτά, δεν λέγονται για να δημιουργήσουμε κρίσεις συνειδήσεως στους άλλους, αλλά εσωτερικές κρίσεις στη δική μας στενόθωρη συνείδηση, ώστε να γίνουν οι διεργασίες των ανοιγμάτων με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος και η αίσθηση της πατρότητας να αγκαλιάσει όλους τους ανθρώπους. Ώστε, να φτάσουμε όλοι οι Κύπριοι να βλέπομε στο πρόσωπο του κάθε ανθρώπου την εικόνα του Θεού και να αναλάβομε έκαστος τις προσωπικές μας ευθύνες που κυοφορούνται στα γεγονότα τους μέλλοντος.