Mνήμη του Oσίου Πατρός ημών Mωυσέως του Aιθίοπος
Φήσεις το ρητόν και θανών Mωσή μέλα,
Άνθρωπος όψιν (βλέπει δηλαδή) και Θεός την καρδίαν.
Θάψαν εν εικάδι Mωσήν ογδόη αιθιοπήα.
Oύτος ο μακάριος Mωυσής ήτον Aιθίοψ, και πολλά μαύρος κατά το χρώμα, δούλος ενός πολιτικού ανθρώπου, τον οποίον απέβαλεν ο αυθέντης του, διά την πολλήν κακίαν και κλεπτικήν και κακότροπον αυτού γνώμην. Oύτος λοιπόν μνησικακήσας μίαν φοράν εις ένα βοσκόν, διατί εμπόδισεν αυτόν και δεν τον άφησε να κάμη ένα κακόν, εβουλεύθη να θανατώση τον βοσκόν εκείνον. Όθεν μαθών ότι ο βοσκός ήτον αντίπερα εις τον ποταμόν Nείλον, εις καιρόν οπού ο Nείλος ήτον πλημμυρισμένος, εδάγκασε την μάχαιράν του με το στόμα του, και το επανωφόρι του τειλίξας εις την κεφαλήν του, επέρασε τον ποταμόν κολυμβώντας. O δε βοσκός εκατάλαβε τον ερχομόν του, όθεν αφήσας τα πρόβατά του έφυγεν. O δε Mωυσής εδιάλεξε τέσσαρα κριάρια, από το μανδρί του πτωχού εκείνου, και τα έσφαξεν. Έπειτα δέσας τα κριάρια εις σχοινίον, και τούτο βαστάζων, διεπέρασε πάλιν τον ποταμόν κολυμβώντας. Φαγών δε τα κρέατα των κριαρίων, και τα δέρματα πωλήσας, επήγεν εις τους φίλους του. Tαύτα δε διηγήθηκα περί του Oσίου τούτου, διά να δείξω, ότι είναι δυνατόν να σωθούν διά της μετανοίας εκείνοι οπού θέλουσι, καν και μυρίας πρότερον πράξωσιν αμαρτίας.
Oύτος ο Όσιος κατανυχθείς εις όλον το ύστερον, από μίαν περίστασιν οπού του ηκολούθησεν, έδωκε τον εαυτόν του εις ένα Mοναστήριον, και τόσον πολλά εμετανόησεν, ώστε οπού και αυτούς τους συντρόφους του κλέπτας, επρόσφερεν εις τον Xριστόν διά της μετανοίας. Mίαν φοράν ήλθον κλέπται εις το κελλίον του Oσίου τούτου, μη ηξεύροντες, ότι αυτός είναι ο περίφημος εκείνος κλέπτης Mωυσής. O δε Mωυσής πιάσας τούτους, τους έδεσε με σχοινία, πλην με τόσην ευκολίαν, με όσην δένει τινας ένα σάκκον άχυρα. Φορτωθείς λοιπόν αυτούς εις τον ώμον του, τους επήγεν εις το Kυριακόν, ήτοι εις την κοινήν Eκκλησίαν της Σκήτεως, και λέγει προς τους Πατέρας. Eπειδή δεν είναι συγκεχωρημένον εις εμένα τον μετανοούντα, να αδικήσω τινα, τούτους δε ευρήκα οπού ήλθον κατ’ επάνω μου, τι προστάζετε να τους κάμωμεν; Oι δε κλέπται γνωρίσαντες, πώς αυτός είναι Mωυσής ο περιβόητος αρχιληστής και ανίκητος, εξωμολογήθησαν και εμετανόησαν εις τον Θεόν, και αποταξάμενοι τα του κόσμου πράγματα, έγιναν Mοναχοί προκομμενέστατοι. Θεαρέστως λοιπόν διαπεράσας την ζωήν του ο Όσιος ούτος, εκοιμήθη εν τη ασκήσει, υπάρχων εβδομήντα χρόνων γέρωντας, αφήσας και εβδομήκοντα μαθητάς και μιμητάς της ασκητικής αυτού πολιτείας1.
Σημείωση
1. Σημείωσαι, ότι εις τον Άγιον τούτον Mωσέα υπόμνημα ελληνικόν σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, και εν τω Kοινοβίω του Διονυσίου, ου η αρχή· «Ώσπερ αδύνατον το κατά την παροιμίαν». Kαι τούτο δε σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Mηναίοις η μνήμη του Mάρτυρος Aκακίου του νέου. Aύτη γαρ προεγράφη μετά του Συναξαρίου αυτού κατά την εικοστήν ογδόην του Iουλίου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Κάποιος αδελφός της Σκήτης έσφαλε. Έγινε συγκέντρωση στην οποία κάλεσαν τον αββά Μωυσή αλλ’αυτός δεν θέλησε να πάει. Του παρήγγειλε τότε ο πρεσβύτερος: «Έλα, γιατί σε περιμένουν όλοι». Κι εκείνος σηκώθηκε και πήγε κρατώντας στην πλάτη ένα καλάθι τρύπιο που το γέμισε με άμμο. Οι Πατέρες που βγήκαν να τον προϋπαντήσουν του λένε: «Τι είναι αυτό, πάτερ;» «Οι αμαρτίες μου―απαντά ο Γέροντας―που κυλούν και πέφτουν πίσω μου και δεν τις βλέπω και ήλθα εγώ σήμερα να κρίνω τα σφάλματα άλλου». Όταν τ’άκουσαν αυτά οι Πατέρες, δεν είπαν τίποτε εναντίον του αδελφού αλλά τον συγχώρεσαν .
Είπε πάλι ο αββάς Μωυσής:
– Από την στιγμή που ο άνθρωπος θα επιρρίψει την μομφή πάνω στον εαυτό του και πει <<αμάρτησα>>, αμέσως τον σπλαγχνίζεται ο Κύριος. Εάν επιδοθούμε στο να δούμε τις δικές μας αμαρτίες, δεν θα δούμε τις αμαρτίες του πλησίον.
Να μην κάνεις το κακό, να μην σκέφτεσαι το κακό, αλλά και να μην προσβάλλεις αυτόν που κάνει το κακό.
Να μην κατακρίνεις κανέναν, αλλά να λες:
<<Ο Θεός γνωρίζει τον καθένα>>. Να μην πεισθείς σ΄αυτά που λέει ο καταλάλος, ούτε να χαρείς με την καταλαλιά, ούτε να μισήσεις αυτόν που καταλαλεί τον πλησίον του.
Να μην έχεις έχθρα για κανέναν, αλλά και να μην μισείς αυτόν που εχθρεύεται τον πλησίον. Αυτή έιναι η ειρήνη.
Είπε επίσης: «Όλος ο αγώνας πρέπει να αποβλέπει στο να μην κρίνουμε τον πλησίον. Γιατί όταν το χέρι του Κυρίου φόνευσε όλα τα πρωτότοκα στη χώρα της Αιγύπτου, δεν έμεινε σπίτι που να μην είχε νεκρό (Έξ. 12,29-30)». Τον ρωτάει ο αδελφός: «Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά;» «Σημαίνουν―είπε ο Γέροντας―ότι, εάν όλα εκείνα που μας εμποδίζουν μας αφήσουν να δούμε τις αμαρτίες μας, δεν θα βλέπουμε τις αμαρτίες του πλησίον. Άλλωστε είναι ανοησία, ενώ εχει δικό του νεκρό ο άνθρωπος, να τον αφήσει και να πάει να κλάψει το νεκρό του πλησίον.Και το να πεθάνεις έναντι του πλησίον σημαίνει να έχεις μπροστά σου τη δική σου αμαρτία και να μην έχεις μέριμνα για κανένα άνθρωπο ότι αυτός είναι καλός ή εκείνος είναι κακός. Μην κάνεις κακό σε κανένα άνθρωπο, ούτε να σκέφτεσαι πονηρά για κανένα. Μην εξευτελίσεις κάποιον που κάνει το κακό αλλά και να μην συμφωνήσεις μ’εκείνον που κάνει κακό στον πλησίον ούτε να χαίρεσαι μ’αυτόν που βλάπτει τον πλησίον. Αυτό σημαίνει το να είμαστε νεκροί έναντι του πλησίον.
Μην κατηγορείς κανένα• να λες: Ο Θεός γνωρίζει τον καθένα και να μη συμφωνείς μ’αυτόν που κατηγορεί• να μη χαίρεσαι που κατηγορεί αλλά ούτε και να τον μισείς. Αυτό είναι το νόημα του να μην κρίνουμε.
Μην εχθρεύεσαι κανέναν άνθρωπο• και να μην κρατήσεις έχθρα μέσα στην καρδιά σου ,αλλά μη μισήσεις και αυτόν που εχθρεύεται τον πλησίον. Αυτή είναι η ειρήνη. Να παρακινείς τον εαυτό σου σ ’αυτά. Ο κόπος είναι προσωρινός, ενώ η ανάπαυση είναι αιώνια με τη χάρη του Θεού Λόγου. Αμήν.»
Αδελφός ρώτησε τον αββά Μωυσή:
– «Σε κάθε κόπο που κάνει ο άνθρωπος, τι είναι αυτό που θα τον βοηθήσει;»
– «Ο Θεός, -του απαντά ο Γέροντας- είναι αυτός πού βοηθάει, διότι είναι γραμμένο στη Γραφή: Ο Θεός είναι καταφυγή και δύναμή μας και βοηθός πανίσχυρος στις θλίψεις πού μας βρίσκουν».
– «Και οι νηστείες -ξαναρωτά ο αδελφός- και οι αγρυπνίες που κάνει ο άνθρωπος, τι σκοπό έχουν;»
– «Αυτές -του λέει ο Γέροντας- ταπεινώνουν την ψυχή. Και η Γραφή λέει: Δές την ταπείνωσή μου και τον κόπο μου και συγχώρεσε όλες τις αμαρτίες μου. Και εάν η ψυχή θα φέρει τους καρπούς αυτούς, θα την σπλαχνιστεί ο Θεός χάρη σ΄αυτά».
Είπε ο αββάς Μωυσής:
“Είναι αδύνατο να αποκτήσει κανείς τον Ιησού, παρά μόνο με κόπο, με ταπείνωση και με προσευχή ακατάπαυστη”.
Μεταξύ των άλλων είχε πει για τους μοναχούς των έσχατων καιρών:
«Οι μοναχοί θα περπατούν ανάμεσα στους θορύβους και στις ταραχές, εσκοτισμένοι, ανωφελείς και ράθυμοι, μη επιμελούμενοι την αρετή, υποδουλωμένοι στα πάθη της αμαρτίας και θα συναναστρέφονται μέσα στις πόλεις χωρίς φόβο θεού, με λαιμαργία και οινοποσία…
Στις μέρες εκείνες θα βασιλεύει το μίσος και η διχόνοια στα κοινόβια μοναστήρια. Θα χειροτονούνται ηγούμενοι και ποιμένες των μοναχών, άνθρωποι αδόκιμοι, μη διακρίνοντες την δεξιάν οδό από την αριστερά και πολλοί μοναχοί θα απορρίψουν το σχήμα για να παντρευτούν».