Ἡ Ἐξόδιος Ἀκολουθία τοῦ μακαριστοῦ π. Ἀνδρέου Μιτσῆ ἀπὸ τὴν Πάνῳ Ζῴδια, τελέστηκε στὸν ἱερὸ ναὸ Ἁγίων Βαρνάβα καὶ Ἱλαρίωνος στὴν Περιστερῶνα τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου, προϊσταμένου τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου (07.06.2024).
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑΝΔΡΕΑ ΜΙΤΣΗ (7/6/2024)
Πανιερώτατε Μητροπολίτα Μόρφου κ. Νεόφυτε,
Αγαπητοί πατέρες και αδελφοί εν Χριστώ,
«Χριστός Ανέστη».
Μέσα στην Πασχάλια αυτή περίοδο , που η Αγία μας Εκκλησία βιώνει και διακηρύσσει εις πάσαν την γήν , την χαρά της κατάργησης του Θανάτου , ευδόκησεν ο πανάγαθος Αναστάς Κύριος να παραλάβει την ψυχή του πολυσέβαστου μας πατρός ημών Ανδρέου Μιτσή, εις την επουράνιον Του Βασιλείαν. Να τον παραλάβει και να τον μεταθέσει από την πρόσκαιρη τούτη ζωή στην Αιώνια, να τον απαλλάξει από τον πόνο, την λύπη και τον στεναγμό για τα φθαρτά και μάταια του παρόντος αιώνος και να του προσκομίσει την απόλαυση και την χαρά των αφθάρτων και αιωνίων. Γιατί έτσι πρέπει να θεωρείται το μυστήριο του θανάτου για τους ανθρώπους που ζουν ουσιαστικά μέσα στην ζωή της Εκκλησίας, όπως ακριβώς θα το διαβάσουμε σε λίγες μέρες στις ευχές της Αγίας Πεντηκοστής : «Οὐκ ἔστιν, Κύριε, τοῖς δούλοις Σου θάνατος, ἐκδημούντων ἡμῶν ἀπό τοῦ σώματος, καί πρός Σέ τόν Θεόν ἐνδημούντων, αλλά μετάστασις ἀπό τῶν λυπηροτέρων ἐπί τά χρηστότερα καί θυμηδέστερα, καί ἀνάπαυσις καί χαρά»
Είναι αληθινή ευλογία να αποχαιρετάς κάποιον από τούτον τον κόσμο και να νιώθεις ότι όλοι άνθρωποι που τον έζησαν από κοντά , έχουν μέσα τους μόνο όμορφα αισθήματα για αυτόν, ότι όλοι τον αγαπούσαν, όλοι χαίρονταν με την παρουσία του , ότι ποτέ δεν πικράθηκαν και στεναχωρήθηκαν από τον κακό του λόγο. Έτσι ακριβώς βιώσαμε εδώ σε τούτη την ενορία, ιερείς, ψάλτες , νεωκόροι, επίτροποι και ο απλός πιστός μας λαός, την σχέση μας με τον πολυσέβαστο και μακαριστό ιερέα και πάτερα μας Παπανδρέα . Έναν άνθρωπο χωρίς μεγάλα και εντυπωσιακά βιογραφικά για τα μάτια και τα δεδομένα τούτου του κόσμου, που θέλει τους ανθρώπους να αξίζουν μόνο όταν έχουν μεγάλα πτυχία και περγαμηνές, πλούτη και δόξες κοσμικές, δύναμη και ομορφιά στη ύλη και στο σώμα για να μπορούν να εντρυφούν στις επίγειες απολαύσεις. Ο πατήρ Ανδρέας Μιτσής, μπορεί να ήταν μικρός στο όνομα και στο ανάστημα, ήταν σίγουρα μεγάλος στις καρδίες των ανθρώπων , όσων μπορούν να καταλάβουν το τι σημαίνει πραγματική ευτυχία και μακαριότητα.
Φέρνω στον νου μου τούτη την ώρα αυτά τα χαρακτηριστικά οποία ο ίδιος ο Κύριος μέσα από στους περίφημους Μακαρισμούς Του στην επί του όρους ομιλία Του, φανερωσε ότι οδηγούν στην πραγματική ευτυχία, και βρίσκω πολλά από αυτά να ταιριάζουν απόλυτα με την ζωή του κεκοιμημένου σήμερα. «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών». Γεννημένος σε δύσκολες εποχές και χρόνους, στην Πάνω Ζώδια και χάνοντας τον πατέρα του πολύ μικρός μετά από ατύχημα βίωσε νωρίς την ορφάνια και έμαθε να είναι όντως πτωχός το πνεύματι , δηλαδή αληθινά ταπεινός και αθόρυβος σε ένα κόσμο που ιδιαίτερα σήμερα, οι πολλοί προσπαθούν να πουλήσουν πνεύμα και κάνουν με κάθε τρόπο και κάθε στιγμή φανερή την παρουσία τους. Μαθαίνοντας τα πρώτα του γράμματα στο Δημοτικό σχολείο στη Ζώδια, βγήκε αμέσως στη βιοπάλη βόσκοντας πρόβατα, για να μπορέσει να ζήσει. Με τον γάμο του με την Ευτυχία Σολομού Μούζουρα το 1957 απόκτησαν 5 παιδιά. Δεν άργησε όμως να έρθει η βάρβαρη Τουρκική εισβολή που τον κατέστησε μαζί με όλους άλλους, πρόσφυγα στον ίδιο του τόπο. «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών’» Αδικημένος και δεδιωγμένος στην προσφυγιά, αλλά όχι όμως απελπισμένος, προσδοκώντας ορθόδοξα όχι την εξ ανθρώπων βοήθεια και δικαίωση αλλά περιμένοντας καρτερικά το έλεος την δικαιοσύνη του Θεού. . Η αληθινή όμως πίστη στον Θεό και το πραγματικό εκκλησιαστικό φρόνημα του Παπανδρέα μας φάνηκε έτι περισσότερο λίγα αργότερα όταν ο Θεός επέτρεψε να χάσει τα 2 από τα 5 παιδιά του, μετά παρέλευση μερικών ετών το ένα από το άλλο και στην συνέχεια, το 1991 την αγαπημένη του πρεσβυτέρα Ευτυχία. «Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται». Κάνοντας πραγματικό βίωμα αυτό του Προφήτου και πολαάθλου Ιώβ , «Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλετο» ως τω Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο , είη το όνομα του Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας», ο μακαριστός μας Παπανδρέας άντεξε τον πόνο γνωρίζοντας ότι οι πενθούντες και οι κλαίοντες νυν, θα βρουν αληθινή παρηγοριά χαρά μόνο κοντά στον Ανάσταντα Κύριο , προσδοκώντας την Ανάσταση και την ζωή του μέλλοντος αιώνος. Αυτή η πίστη και αυτή η ελπίδα για την Αιώνια Ζωή, ήταν κάτι που εύκολα μπορούσε κάποιος να διακρίνει με λίγη κουβέντα μαζί του. Η ετοιμότητα του επίσης για την δική του έξοδο, από τούτο τον κόσμο ήταν επίσης αποτέλεσμα αυτής της πίστης, και όχι λόγω του γήρατος και των πολλών ετών . Έλεγε πάντα χαρακτηριστικά «Γρόνους έζησα, ώρες δεν ηξέρω» και πάλιν πολύ συχνά σε άλλες περιπτώσεις ευχόταν «τον καλόν σου τον Θάνατον να έχω Θεέ μου»
Αν και παιδιόθεν αγάπησε τον Χριστόν και την Εκκλησία, τούτη η αγάπη θα λέγαμε πήρε άλλες διαστάσεις με την είσοδο του στην Ιεροσύνη του Χριστού. Χειροτονήθηκε σε διάκονο το 1982 και πρεσβύτερος αντίστοιχα το επόμενο έτος 1983, από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο τον Α‘ και διηκόνησε πιστά για 30 περίπου συναπτά έτη την Αρχιεπισκοπική περιφέρεια σε διάφορες ενορίες και κοινότητες. Όπου το χρέος τον καλούσε , με υποδειγματική υπακοή ανταποκρινόταν άμεσα και έδινε ολοκληρωτικά τον εαυτό χωρίς να ξεχωρίζει τους ανθρώπους και τις περιοχές ανάλογα με τις προτιμήσεις του. Η επιτυχία της διακονίας του φαίνεται ξεκάθαρα από το γεγονός ότι κλήρος και λαός τον αγάπησαν αληθινά και τον έβαλαν στην καρδιά τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούγαμε από διάφορους που συνεργάστηκε τις όμορφες και γλυκιές αναμνήσεις που είχαν μαζί του.
Αυτό όμως που εμείς εδώ, στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου και ιδιαίτερα της δικής μας ενορίας, της Εκκλησίας Περιστερώνας, νιώθουμε ιδιαίτερο δώρο και ευλογία από τον Θεό, ήταν η απόφαση του Μητροπολίτη μας, να τον εντάξει εκεί ακριβώς που έπρεπε να ανήκει, στην δική του Μητρόπολή , στον τόπο της κατοικίας του, τοποθετώντας τον μαζί μας εφημέριο στην Εκκλησία της Περιστερώνας. Δεν είναι εύκολο να περιγράψω με λόγια αυτά που μας πρόσφερε και μας δίδαξε η δεκαπεντάχρονη παρουσία του δίπλα μας σαν κληρικός μέσα Εκκλησία μας, εντός και εκτός Ναού. «Μακάριοι οι πραείς και Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία», τονίζει ο Κύριος. Η ανάπαυση που νιώθαμε στην ψυχή μας με την παρουσία του, ήταν αποτέλεσμα της πραότητας και καθαρότητας που είχε, ακολουθώντας το παράδειγμα του Κυρίου «Ἄρατε τόν ζυγόν μου ἐφ᾿ ὑμᾶς καί μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν·» Ο απλοϊκός τρόπος με τον οποίο προσέγγιζε τον καθένα φαίνεται πολλές φορές να είχε μεγαλύτερη απήχηση από τον περισπούδαστο τάχατες λόγο των δικών μας κηρυγμάτων. Η σιωπή του μιλούσε πιο πολύ από το στόμα του . Η γλυκύτητα της παιδικής ψυχής του, που αποτυπωνόταν στο γαλήνιο του πρόσωπό έκανε την λειτουργική και όχι μόνο ζωή της ενορίας πιο όμορφη, πιο απολαυστική. Στο πρόσωπο του καλού μας ιερέα αισθανόσουν ότι η Θεία Χάρη , η οποία τοις υπερηφάνοις αντιτάσσεται , ήρθε από την πολλή του ταπείνωση και όντως αναπλήρωσε κάθε έλλειψη του, θεράπευσε κάθε ασθένεια του.
Αν ένα ευχαριστώ από τον καλό και πιστό λαό της Περιστερώνας φαντάζει λίγο μπροστά στο σεπτό σκήνωμα του μακαριστού πατέρα του, μπορείτε να καταλάβετε ίσως πόσο μηδαμινό θα ακουστεί από τα δικά μου χείλη, για την αγάπη και την αφοσίωση του, προς το δικό μου πρόσωπο. Η μεγάλη αρχοντιά του μακαριστού μας σήμερα Παπανδρέα έγινε σε μένα αντιληπτή μετά από τη απόφαση του καλού μας Επισκόπου, τον οποίο και χρεωστικός οφείλουμε όλοι να ευχαριστήσουμε για αυτό, να τον τοποθετήσει στην ενορία μας σαν εφημέριο. Εκεί λοιπόν αισθάνθηκα την αξία του βλέποντας τον να υπακούει και να αποδέχεται την εντολή του επισκόπου να έρθει στην ουσία σαν βοηθός και υφυστάμενος μου. Έτσι ο σεβαστός πλέον και μεγάλος στην ηλικία ιερέας, έχοντας στην ράχη του 30 και πλέον έτη υπηρεσίας, ανατρέπει το φιλόδοξο πνεύμα των νεαρών σήμερα κληρικών που θέλουν να γίνονται απευθείας μεγάλοι και ισχυροί έναντι των άλλων, και υποτάσσεται πλήρως σε μένα τον μικρό και αμαρτωλό , δίνοντας μου από την αρχή το καλύτερο μάθημα που πρώτος ο Κύριος μας έδειξε ότι «Εἴ τις θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος» Είναι εκπληκτικό έτι περισσότερο ότι αφοσίωση του και η υπακοή του όμως αυτή, ήταν κάτι που χαιρόταν και απολάμβανε . Και ο λόγος είναι απλός . Γιατί πέρα του ότι αγαπούσε την ιεροσύνη του όσο τίποτα άλλο , με αγάπησε και μένα αληθινά και με έβαλε μέσα στην καρδιά του σαν αληθινό παιδί του. Για όλα με ρωτούσε, ποτέ δεν έπαιρνε αυθαίρετα πρωτοβουλίες. Πότε δεν ήθελε να φανεί αυτός . Ακόμη και σε πνευματικά θέματα ήθελε την συμβουλή μου και ζητούσε συγχώρεση παραδειγματικά. Πάντα είχε την έγνοια μου . Να μην μείνω μόνος μου. Έγνοια που κουβαλούσε και στο σπίτι του, όπως μου μαρτυρούσε συχνά πυκνά η καλή του θυγατέρα Στέλλα. Πάντα φιλακόλουθος . Πάντα στον Ναό πριν από μένα. Δεν ξεχώριζε τις ακολουθίες σε λαμπρές και άσημες , με κόσμο ή χωρίς. Όλα στην υπηρεσία του Χριστού, όλα για την αγάπη του Χριστού. Ακόμη και εκτός Ναού οι σχέσεις μας ήταν άριστες . Διακριτικός και ευγενικός σε κάθε συναναστροφή μαζί του. Η από καρδιάς ευγνωμοσύνη μου προς τον αγαπημένο μου πατέρα Ανδρέα για όσα μου πρόσφερε είναι απέραντη, αλλά ταυτόχρονα μου υπαγορεύει το χρέος μου από δω και πέρα για την ψυχή του, με το να ενώνω την μνήμη μου στην οποία θα ζεί παντοτινά όσο ζώ, με την μνήμη του Αιωνίου Θεόυ σε κάθε Θεία Λειτουργία που θα τελούμε. Είναι ότι πολυτιμότερο έχω να του προσφέρω, ως αντίδωρο για την αγάπη που μου έδειξε.
Μαζί με την δική μου σίγουρα ευγνωμοσύνη , θέλω να εκφράσω εκ μέρους όλων των υπολοίπων εδώ στην ενορία τις βαθύτατες ευχαριστίες μας για όλη την προσφορά του στην Εκκλησία Περιστερώνας. Από όλους τους υπολοίπους κληρικούς που συνεργαστήκαμε, από όλους τους κατά καιρούς Εκκλησιαστικούς Επιτρόπους και ιεροψάλτες , νεωκόρους και βοηθούς του Ναού, αλλά και από όλο τον απλό λαό που ένιωσε την αγάπη του και δέχθηκε την αγιαστική Χάρη από το Άγιο πετραχήλι του. Ευχαριστούμε και δοξάζουμε τον πανάγαθό Θεό που μας αξίωσε και τον είχαμε στην ζωή μας. Ευχαριστούμε και την καλή του οικογένεια, τα παιδιά και τα εγγόνια του για τις πολλές θυσίες που έκαναν και αυτοί ζώντας μαζί του και αισθανόμενοι το βάρος και τις θυσίες που έχει η ζωή ενός σωστού κληρικού. Ευχόμαστε αγαπητοί μου, να έχετε καλή παρηγοριά στο ανθρώπινο πένθος , αν και η ζωή και πορεία του μακαριστού δίνει σε όλους τούτη την στιγμή πιο πολλή χαρά για αυτά που νιώθουμε ότι απολαμβάνει ήδη στον ουρανό. Το μαρτύριο που βλέπαμε να περνάει ο αγαπημένος ιερέας και πατέρας σας τους τελευταίους μήνες , δεν ήταν τιμωρία από τον Θεό. Ήταν εξαγιασμός και αγάπη σωτήρια . Ήθελε να τον χαρτώσει έτι περισσότερο και να δυναμώσει ταυτόχρονα και την δική μας πίστη και υπομονή. Ήταν η ευλογία του Θεού να ολοκληρώσει μαρτυρικά στην στενή και τεθλιμμένη οδόν του βίου του, για του αποδώσει περισσότερα και μεγαλύτερα βραβεία και στέφη ουράνια.
Πανιερωτατε, αγαπητοί εν Χριστώ πατέρες και αδελφοί.
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός στο τέλος τω Μακαρισμών αναφωνεί σε όλες τις αληθινά ευτυχισμένες και μακαρίες ψυχές : «Χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς» Έτσι και μείς σήμερα μπροστά στο σεπτό σκήνωμα του κεκοιμημένου μας πρεσβυτέρου και πατέρα που πορεύεται πλέον την Μακαρίαν οδόν αναφωνούμε :
Χαίρου και αγάλλου ηγαπημένε μας πάτερ διότι αξίζεις όντως μεγάλον μισθόν στον ουρανό. Αναπαύου εν ειρήνη σεβαστέ μας γέροντα, αγαπημένε μας Παπανδρέα. Είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου και κληρονόμησε αυτά που ο Χριστός ετοίμασε για τα ευλογημένα τέκνα του. Ευχόμαστε όπως σε αναδείξει Άξιον λειτουργό και του Επουράνιου του Θυσιαστηρίου. Δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ. Θα ευχόμαστε για την ανάπαυση και την συγχώρεση σου. Η αγάπη μας και η βαθύτατη ευγνωμοσύνη μας θα σε συνοδεύουν αιώνια. Σε παρακαλούμε θερμά μην μας λησμονήσεις ούτε και εσύ. Με όση παρρησία βρεις από τον Θεό να πρεσβεύεις για όλους όσους αγάπησες και σε αγάπησαν . Να ζούμε εν μετανοία μέσα στο θέλημα του Θεού και να αξιωθούμε, όποτε Αυτός ορίσει, να ακολουθήσουμε και εμείς την μακαρία οδό της Αιωνίου ζωής που μας χάρισε ο Χριστός Αναστάς από του τάφου !
Καλή αντάμωση αγαπημένε μας Παπανδρέα !
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !