Για να παρακολουθήσετε το Β’ μέρος της συνέντευξης πατήστε εδώ.
Για να παρακολουθήσετε το Γ’ μέρος της συνέντευξης πατήστε εδώ.
Για να παρακολουθήσετε το Δ’ μέρος της συνέντευξης πατήστε εδώ.
Πηγή: tasthyras.wordpress.com
Ὁ π.Ἰωάννης Δρογγίτης ἀπαντᾶ σὲ ἐρωτήσεις τοῦ Ιουστίνου Καρνέιρο πού ἀφοροῦν τὴ Θεολογία τῆς Ἐκκλησίας σὲ σχέση μὲ τὴν ὑφιστάμενη ἐπιδημία καὶ τὶς αἰτιάσεις τοῦ ἐπιστημονισμοῦ καὶ τοῦ κοσμικοῦ πνεύματος.
Απομαγνητοφώνηση:
Πατέρα Ιωάννη. Προκειμένου να γίνει μία διασάφηση των αμφιβολιών της Ορθόδοξης Πορτογαλικής Κοινότητας, θα ήθελα να σας κάνω κάποιες ερωτήσεις.
Γενικά σκοπεύουμε στο να μάθουμε ποια είναι η θεολογική τοποθέτηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε σχέση με τις μεταδοτικές ασθένειες. Πρώτον.
–Μπορούν οι μολυσματικές ασθένειες να μεταδοθούν μέσα στον Ορθόδοξο Ναό; Μέσα από τα λειτουργικά σκεύη, τις Άγιες Εικόνες, τα Ιερά Λείψανα και από την επαφή ή την εγγύτητα μεταξύ των πιστών;
–Είναι απαραίτητα τα υγειονομικά μέτρα μέσα στο Ναό ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση; Είναι για παράδειγμα η τήρηση των αποστάσεων και η χρήση της μάσκας αποδεκτά μέτρα;
«Καταρχάς, άνευ ευγενίας κοσμικής, να σου πω ότι το χαίρομαι πάρα πολύ και που μιλάμε τώρα αλλά και κυρίως διότι ξέρω ότι αυτό απευθύνεται στους Πορτογάλους αδελφούς με τους οποίους έχουμε συναντηθεί χωρίς να το έχουμε σχεδιάσει. Έχουμε δημιουργήσει κατά κάποιον τρόπο μία σύναξη και μιλάμε και επικοινωνούμε και μετέχουμε στις διδασκαλίες των Αγίων χωρίς να το έχουμε σχεδιάσει, χωρίς να έχει προηγηθεί ένα έργο επί χάρτου ιεραποστολικό. Και αυτό είναι το πιο ωραίο γιατί αυτό το συγκρότησε ο Θεός. Ξεκάθαρα.
Και είναι και οι συγκινήσεις μας μεγάλες, οι δικές μου τουλάχιστον και από κάποιους που ακούω ισχύουν και γι’ αυτούς, γιατί όταν συγκροτεί κάτι ο Θεός είναι σαν την σύναξη την λειτουργική. Αυτό είναι ενέργεια του Θεού. Το να συναντώμεθα, το να μιλάμε για αυτά είναι μία δική Του πρωτοβουλία. Και όπως γίνεται και στη Λειτουργία, έτσι γίνεται και σ΄ αυτήν την περίπτωση, δηλαδή αυτό γίνεται με πρωτοβουλία του Θεού.
Και η δική μας συνάντηση γίνεται με πρωτοβουλία του Θεού και γι’ αυτό έχω την βεβαιότητα και το λέω, όχι γιατί στηρίζομαι στην άποψή μου αλλά στη γνώμη, που αυτή είναι θεολογική έννοια, στη γνώμη και στην ευλογία του Γέροντα του δικού μου, ο οποίος επισφράγισε αυτήν την συνομιλία κι έτσι δια της γνώμης του έχουμε αυτήν την βεβαιότητα.
Αυτό είναι το πρώτο που έχω να σου πω.
Το δεύτερο είναι ότι όλα αυτά που λες στην πρώτη ερώτηση είναι πάρα πολλά. Σίγουρα δεν μπορούμε να τα θίξουμε στην πληρότητά τους. Συμφωνώ κι εγώ ότι αυτό που είναι το ζητούμενο σήμερα είναι η θεολογία των πραγμάτων. Γιατί η θεολογία αποσιωπάται, ή την θεολογία την κακομεταχειριζόμαστε. Και νομίζω ότι δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε κάτι, όπως όλα έχουν λεχθεί από τους Αγίους, απλώς πρέπει να μπούμε μέσα σε αυτήν την δεξαμενή και κυρίως να μπούμε μέσα στο λειτουργικό Σώμα κι εκεί να δεχτούμε τους λόγους που υπάρχουν ζωντανοί μέσα στο λειτουργικό Σώμα.
Όλοι οι λόγοι οι θεολογικοί υπάρχουν μέσα στο λειτουργικό Σώμα. Υπάρχουν μέσα στη Λειτουργία, υπάρχουν μέσα στις Ακολουθίες της Εκκλησίας. Υπάρχουν μέσα στην εκκλησιαστική ζωή και λαλούνται. Κι εμείς αυτό που χρειάζεται είναι να γίνουμε ευήκοοι. Και γινόμαστε ευήκοοι είτε γιατί έτσι το θέλει ο Θεός, ακόμα κι αν είμαστε ακάθαρτοι όπως στην προκειμένη περίπτωση, είτε γιατί έχει προηγηθεί η πρώτη Χάρη, που είναι καθαρτική Χάρη όπως λένε και οι Άγιοί μας και ο Άγιος Ιωσήφ ο νέος. Προηγείται η καθαρτική Χάρη κι έρχεται η θεία γνώση μετά.
Έτσι λοιπόν αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να δεχτούμε αυτούς τους λόγους, όπως κι αν έχουν έλθει σ’ εμάς, και να τους λαλήσουμε. Να λαλούνται μέσα στην Εκκλησία, γιατί πολλές φορές εισέρχονται μέσα στην Εκκλησία και οι κοσμικοί λόγοι, οι κοσμικοί τρόποι, η κοσμική μεθοδολογία κυρίως, και δι’ αυτών λαλούμε, και όταν λαλούμε έτσι τότε αστοχούμε και μακάρι ο Θεός να μας φυλάξει να μην αστοχήσουμε κι εμείς ούτε και τώρα ούτε και ποτέ.
Έτσι λοιπόν, να μπω λίγο στο ερώτημα και να σου πω ότι για να απαντήσουμε σ’ αυτό θα έφτανε να έχουμε την πίστη την απλή, έξω από γνωσιολογικές ας πούμε καταστάσεις. Θα έφτανε αυτό και φτάνει. Στους βεβαιοπίστους φτάνει αυτό. Αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη της διατύπωσης, απλώς συμβαίνει ό,τι και με την Καινή Διαθήκη. Η διατύπωση υπάρχει και χρειάζεται για να μην συμβαίνουν παραχαράξεις των βιωμάτων και παραχάραξη της Πίστεως, ή, για να δώσουμε μία ας πούμε μαρτυρία της ζωής της Εκκλησίας.
Μέσα από αυτό λοιπόν το πρίσμα θα σου πω ότι για να μπούμε μέσα στο θέμα μας θα κοιτάξουμε τι συμβαίνει στον άνθρωπο. Θα αρχίσω από την ανθρωπολογία με μια μόνο πρόταση ας πούμε. Ξέρουμε ότι ο άνθρωπος δεν είναι ούτε μόνο το σώμα του, ούτε μόνο η ψυχή του. Όπως λέει ο Πατερικός λόγος, είναι το συναμφότερο. Αυτό λοιπόν το συναμφότερο ως συναμφότερο λογίζεται, και αυτός πάντοτε μένει ενωμένος. Και δεν διαιρείται παρά μόνο πρόσκαιρα, με τον θάνατο. Αλλά και πάλι θα ενωθεί. Το Μυστήριο παραμένει Μυστήριο ενότητας. Έτσι λοιπόν συμβαίνει και με τη Θεία Λειτουργία. Η Θεία Λειτουργία είναι αυτό το συναμφότερο. Είναι λοιπόν η Λειτουργία όλου του Σώματος και το Σώμα αυτό συγκροτείται πάνω εις τον Χριστόν, εις τον Χριστόν, εν Χριστώ.
Ο Χριστός είναι η κεφαλή του σώματος. Αυτός αυτουργεί για την συγκρότηση, και το Άγιο Πνεύμα είναι η ζωή μέσα σε αυτό το Σώμα. Οι ενέργειές Του είναι που τελειώνουν όλες τις αγιαστικές, και τις ενέργειες εκείνες που ενσωματώνουν τα μέλη εις το Σώμα. Τους ανθρώπους δηλαδή, τους πιστούς μέσα σε αυτό το Σώμα. Έτσι λοιπόν, η Θεία Λειτουργία είναι το Μυστήριο του Σώματος. Και αυτό το Σώμα δεν διαιρείται. Είναι πάντοτε, είναι το όλον. Και η Θεία Ευχαριστία είναι ένα λειτουργικό γεγονός, είναι μία λειτουργική πράξη, μία μυστηριακή πράξη του Σώματος. Δεν έχουμε λοιπόν ανώτερες και κατώτερες καταστάσεις μέσα στη Λειτουργία. Δεν έχουμε διαιρέσεις. Καταρχάς να πούμε ότι δεν υπάρχει διαφορά, δεν υφίσταται διαφορά μεταξύ της λειτουργικής πράξης του καθαγιασμού και όλης της Λειτουργίας. Δεν έχουμε επομένως έναν συνωστισμό κάποια στιγμή. Έχουμε σύναξη. Έχουμε την σύναξη, και την φανέρωση, και την ενσωμάτωση με διαβαθμίσεις. Με αναβαθμούς, με εισόδους μέσα στο Μυστήριο αλλεπάλληλες. Με χαρισματικές καταστάσεις. Με διαδοχικές αναβάσεις και αναβαθμούς και διαδοχικούς βαθμούς ενσωμάτωσης στο Σώμα. Αυτά συμβαίνουν.
Τι να πούμε; Δεν προλαβαίνουμε να το πούμε για το Μυστήριο. Πραγματικά. Το τί συμβαίνει στη Θεία Λειτουργία δεν θα το προλάβουμε σ’ όλη μας τη ζωή. Γι’ αυτό συχνά το λέμε πώς λειτουργεί γιατί καταλαβαίνουμε ότι είναι δύσκολο να ζήσεις ακέραια όλη τη Θεία Λειτουργία. Δηλαδή, μόνο όσο ο Θεός θέλει μπορεί κανείς να ζήσει αυτήν την εμπειρία. Παρ’ όλα αυτά όμως όντως γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αυτές οι αναβάσεις, αυτοί οι αναβαθμοί και οι βαθμοί ενσωμάτωσης. Και αυτό συμβαίνει. Δεν μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι η συγκρότηση του Σώματος μέσα στη Θεία Λειτουργία -ή και στη Λατρεία που είναι κάτι διαφορετικό αλλά είναι Μυστήριο και αυτό του Σώματος- ότι η συγκρότηση λογίζεται ως ένας συνωστισμός… σ’ ένα σουπερμάρκετ ή στην Ερμού που πηγαίνουν να κάνουν ψώνια οι άνθρωποι στο Μοναστηράκι εδώ στην Αθήνα… Δε λογίζεται ως τέτοιο φυσικά. Είναι ένα Μυστήριο.
Ούτε μπορούμε να απομονώσουμε την στιγμή της μεταβολής των Τιμίων Δώρων από την Λειτουργία του Σώματος. Όλη η σύναξη πορεύεται προς την κοινωνία των Αγιασμάτων, των Τιμίων Δώρων. Αλλά αυτό είναι Λειτουργία, είναι Μυσταγωγία όλου του Σώματος. Είναι ένα Μυστήριο που λογίζεται ως όλο. Έχει ως κέντρο την μετάληψη των Αγιασμάτων απ’ όσους μπορούν να μεταλάβουν, αλλά όλοι κινούμεθα προς τα εκεί. Οι κινήσεις όλου του Σώματος είναι προς τα εκεί, αλλά δεν λογίζεται διαφοροποίηση. Άρα σίγουρα δεν μπορούμε να πούμε ότι κανείς ενδέχεται να μολυνθεί (;) -να πούμε αυτή τη λέξη;- να λάβει (;) έναν ιό μέσα στη Θεία Λειτουργία, διότι αυτονοήτως αυτό σημαίνει ότι μπορεί να λάβει και έναν ιό κατά την μετάληψη των Αγιασμάτων. Και όχι γιατί αυτό είναι ένα λογικό άτοπο απλώς. Είναι ένα μυστηριακό και θεολογικό άτοπο που ούτε καν μπορεί να συζητηθεί. Είναι το Μυστήριο του Σώματος. Είναι το Μυστήριο της ενσωμάτωσης όλων εις τον Χριστό, που μπορεί να έχει υψηλότερο σημείο ενσωμάτωσης την ώρα της Θείας Μεταλήψεως, αλλά όλη η συγκρότηση είναι μυστηριακή. Είναι η φανέρωση. Είναι η βεβαίωση κάθε φορά της ενσωματώσεως στο Σώμα του Χριστού. Αυτό φανερώνεται στη Θεία Λειτουργία για όλους μας. Και άλλα πολλά βέβαια που ίσως δεν προλαβαίνουμε και για να μην μακρηγορήσουμε το σταματάμε εδώ.
Άρα λοιπόν είναι τελείως άτοπο να μιλήσουμε για μολυσμό μέσα στη Θεία Λειτουργία. Μπορούμε να το κατανοήσουμε αυτό μέσα από μια πολιτική οπτική, μέσα από μια ορθολογιστική οπτική, δηλαδή το πως να σκεφτούν αυτοί οι χώροι, αλλά ούτε καν επιτρέπεται να διαλεχθούμε θεολογικά μέσα σε αυτό, γιατί αυτό σημαίνει ότι πρώτον έχουμε τέλεια απιστία στα γεγονότα. Δεν έχουμε καμία υπαρξιακή συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία.
Επίσης αν το πούμε εμείς σαν ιερείς δείχνουμε την αποξένωσή μας από το εκκλησιαστικό σώμα. Έχουμε μία σοβαρή μορφή κληρικαλισμού μέσα στην Εκκλησία αν θεωρήσουμε κάτι τέτοιο. Γιατί; Γιατί αυτονοήτως εμείς θεωρούμε ότι κάνουμε το Μυστήριο μόνοι μας, ότι το κάνουμε κάπου στα κρυφά εμείς. Μπορεί να κλείνουμε την θύρα, την Ωραία Πύλη αλλά αυτό είναι απλώς μία λειτουργία και ένα σύμβολο -ουσιαστικό βέβαια, ρεαλιστικό σύμβολο- των υπερφυών γεγονότων εκείνη τη στιγμή, τα οποία δεν λείπουν και στην υπόλοιπη Θεία Λειτουργία. Έχουμε όμως μία μεγαλύτερη κατάβαση του Θεού. Μία ειδικότερη εμφάνιση των θείων ενεργειών την στιγμή της μεταβολής των Τιμίων Δώρων. Αυτό λοιπόν συμβολίζεται, εικονίζεται -ό,τι σημαίνει εικονισμός στην Θεία Λειτουργία- με το κλείσιμο των θυρών. Όμως το Μυστήριο συντελείται ούτως ή άλλως. Έχουμε την παρουσία του Αγίου Πνεύματος που αυτουργεί, που συγκροτεί όλο το θεσμό της Εκκλησίας λέμε, έτσι δεν είναι; Και συγκροτεί το Σώμα και είναι Παρόν και ενεργεί. Και έχουμε Αγίους, και μή Αγίους ακόμα, οι οποίοι ζούσαν την παρουσία και την εμφάνιση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, -των χαρίτων θα λέγαμε, των ενεργειών γιατί δεν είναι μία…- όχι μόνο στη Θεία Λειτουργία, και στον Όρθρο και σε όλες αυτές τις προετοιμασίες που κάνουμε για τη Θεία Λειτουργία. Έχουμε σοβαρές εμπειρίες από τους Αγίους πάνω σε αυτό το θέμα. Και απλούς ιερείς έχουμε που ζήσαν τέτοια πράγματα.
Άρα λοιπόν είναι θα έλεγα βλάσφημη οποιαδήποτε τέτοια προσέγγιση. Είναι αδιανόητη. Τη στιγμή δηλαδή που συγκροτείται το Σώμα του Χριστού, η Εκκλησία, να έχουμε μόλυνση ! Καταλάβατε; Το λέμε στην Παναγία: Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν σοὶ Παρθένε ἄχραντε. Και νικώνται της φύσεως οι όροι και μέσα στην Εκκλησία. Αυτή είναι η εικόνα, μέσω της Θεοτόκου. Άρα λοιπόν είναι άτοπο εντελώς να πούμε κάτι τέτοιο. Και είναι άτοπο και μπορούμε να το εξηγήσουμε και με πολλούς τρόπους αυτό.
Είναι άτοπο το εξής. Τί συμβαίνει στη Θεία Λειτουργία; Μιλάμε για ενσάρκωση του Λόγου. Μία συνεχή ενσάρκωση του Λόγου δια της Θείας Λειτουργίας. Και μέσα σε αυτήν την ενσάρκωση καλούνται οι πιστοί να συμμετάσχουν. Κι έτσι η Εκκλησία δεν είναι ένας σύλλογος. Γιατί αυτά φανερώνουν τα λόγια μας μερικές φορές στην Εκκλησία. Ότι είμαστε ένας σύλλογος που λέμε κάποια τραγούδια, λέμε κάποιους ψαλμούς. Ευχαριστιόμαστε ψυχολογικά, έχουμε ψυχολογικά δικά μας βιώματα, αλλά αυτό δεν έχει καμμία σχέση με την Εκκλησία η Οποία είναι το μεγαλύτερο Μυστήριο μέσα στον κόσμο. Το πιο υψηλό σημείο του κόσμου είναι η Θεία Λειτουργία. Δεν μπορούμε να μιλάμε λοιπόν με αυτήν την γλώσσα. Είναι τελείως έξω από την εμπειρία της Εκκλησίας κάτι τέτοιο. Τι συμβαίνει λοιπόν τότε; Συμβαίνει ότι όλοι αυτοί οι συμμετέχοντες ταυτίζονται με το Σώμα του Χριστού και κυρίως εκείνοι που κοινωνούν, αλλά δια των ακτίστων ενεργειών φανερώνεται το Σώμα ακόμα και για τους ανθρώπους που είναι με υπακοή έξω από την μετάληψη των Αγιασμάτων. Έχουν κι αυτοί λοιπόν άλλους βαθμούς κοινωνίας και άλλη μορφή κοινωνίας με τον Λόγο.
Έχουμε λοιπόν την ταύτιση αυτή, αν μου επιτρέπεται αυτός ο όρος, μεταξύ του Σώματος του Χριστού, αυτού του ιδίου Σώματος και του Αίματος του Χριστού με την Εκκλησία. Έχουμε αυτήν την κοινωνία, αυτήν την ενσωμάτωση. Η Εκκλησία είναι αυτό το Σώμα, είναι το Σώμα του Χριστού. Όταν κοινωνώ το Σώμα του Χριστού, κοινωνώ με τον ίδιο τον Χριστό, με την τεθεωμένη ανθρώπινη φύση Του. Κοινωνώ όμως όχι μόνο με τον Χριστό και φεύγω, ενώνομαι και με την Εκκλησία. Η ένωσή μου είναι οντολογική, είναι πραγματική και ρεαλιστική ταυτόχρονα. Δεν είναι σύμβολο. Ενώνομαι με τον Χριστό, που σημαίνει ενώνομαι και με την Εκκλησία. Αυτό είναι το Σώμα Του. Μεταλαμβάνω Σώμα και Αίμα Χριστού, σημαίνει ότι μεταλαμβάνω τον ίδιο τον Χριστό και το Σώμα του ταυτόχρονα. Καταλαβαίνετε πόσο τυφλό θα είναι να πούμε ότι όταν μεταλαμβάνω δεν κοινωνώ και όταν είμαι με το Σώμα αρρωσταίνω; Δεν τίθεται τέτοιο θέμα ποτέ, έτσι; Είναι τελείως αθεολόγητο. Είναι σα να μην πιστεύουμε καθόλου και τους Αγίους μας. Όχι μόνο τις εμπειρίες τους αλλά και τις διδασκαλίες τους. Και τον Άγιο Μάξιμο και όλους τους μεγάλους Αγίους, και τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη και τον Άγιο Ιωάννη της Κροστάνδης, και όλους τους Αγίους που μίλησαν, τον Άγιο Νικόλαο τον Πλανά και τους ομοίους του.
Έτσι λοιπόν, δε νοείται κάτι τέτοιο. Και γιατί δε νοείται; Να το πάμε και λίγο παραπέρα. Και πού είναι τα μικρόβια; Τί έχουμε στη Θεία Λειτουργία; Τί συμβαίνει εκεί; Φεύγουν τα μικρόβια, που σημαίνει φεύγει η φύση; Δεν πάμε με τη φύση μας; Δεν συμμετέχει η φύση ακέραιη στη Θεία Λειτουργία; Αυτό θα ήταν αιρετικό. Έτσι λοιπόν έχουμε στη Θεία Λειτουργία έναν συνεορτασμό. Μια σταυρική συνάντηση και μια σταυρική δοξολογική αναφώνηση. Μια συλλειτουργία των φυσικών και των υπερφυσικών. Των λογικών και των υπέρλογων. Των ανθρωπίνων και των θείων. Του κτιστού και του ακτίστου.
Έχουμε λοιπόν αυτή τη συλλειτουργία. Και σ’ αυτή τη συλλειτουργία δεν μπορούμε να πούμε ότι απουσιάζει η φύση. Όπου υπάρχει η φύση, υπάρχει, ως είναι. Υπάρχουν λοιπόν μικρόβια μέσα στη Θεία Λειτουργία; Υπάρχουν μέσα στο Ναό, ας το πούμε καλύτερα, μικρόβια; Στις εικόνες, στα σκεύη, στον ιερέα, στους πιστούς, παντού; Καταρχάς όλα αυτά είναι φυσικά και τα πάντα είναι και φυσικά. Τί γίνεται λοιπόν στην περίπτωση αυτή; Αναχωρεί η φύση και φεύγει; Φυσικά όχι. Δεν αναχωρεί η φύση από τη Θεία Λειτουργία. Είναι εκεί παρούσα. Και επομένως, τα μικρόβια φεύγουν από το Ναό; Όχι δεν φεύγουν από το Ναό τα μικρόβια. Και οι αρρώστιες; Και οι αρρώστιες εκεί είναι. Τις φέρνουμε πάνω μας τις αρρώστιες. Αλλά τί συμβαίνει; Λόγω αυτής της ανακράσεως, λόγω αυτού του βαθμού της ενσωμάτωσης στο Σώμα του Χριστού, λόγω της ενώσεως του Σώματος, και της φανερώσεως, της εσχατολογικής φανερώσεως του Σώματος… Λέμε η Θεία Λειτουργία είναι εσχατολογική φανέρωση, είναι φανέρωση των εσχάτων στο παρόν, στον κτιστό κόσμο, στο επίπεδο του κτιστού. Παραμένουν λοιπόν τα μικρόβια, παραμένει η φύση. Άρα τί γίνεται; Είναι ανενέργητα. Είναι οι όροι της φύσεως που νικώνται. Μένουν ανενεργοί. Θα επιστρέψει η ενέργειά τους όταν αναχωρήσουμε, όταν δηλαδή ο βαθμός ενσωμάτωσης αλλάξει. Γιατί τα πάντα γίνονται στο επίπεδο του κτιστού και παραμένει αυτό. Όμως έχουμε κορύφωση στη Θεία Λειτουργία αυτής της ενσωμάτωσης. Έχουμε φανέρωση της εσχατολογικής ενσωμάτωσης. Έχουμε τόσα πολλά Μυστήρια.
Εκεί λοιπόν που λειτουργείται αυτό το Μυστήριο… η Εκκλησία είναι η Αγία Κοίτη που λέει ο Άγιος Μάξιμος, στην Oποία η ψυχή και ο Θεός γίνονται ένα… σ’ αυτή τη μακαρία και αγνή, αγνοτάτη Κοίτη έχουμε αυτή τη θεία συνουσία μεταξύ ψυχής και Θεού, μεταξύ ανθρώπου και Θεού. Έχουμε το Σώμα λοιπόν που ενώνεται, αγνώστως και πανάγνως. Αυτό λοιπόν συμβαίνει εκεί. Η φύση δεν αναχωρεί. Είναι και αυτή παρούσα, όμως είναι ανενέργητη. Είναι όπως ο χρόνος. Λέμε, «παίρνουμε καιρό». Δεν σημαίνει ότι παύει ο χρόνος να υπάρχει για εμάς. Σημαίνει ότι υπερβαίνεται. Έτσι λοιπόν υπερβαίνεται και η φύση στο επίπεδο της φθοράς με την έννοια της μετάδοσης μολυσμών…
Ας πούμε ότι λειτουργούμε και εισέρχεται μέσα στο Ιερό ένας κακοποιός και πάνω στην Τράπεζα που είναι τα Αγιάσματα, τα Τίμια Δώρα, χύνει ας πούμε ένα μολυσματικό υγρό. Δεν τολμώ να πω οτιδήποτε. Θέλει όπως λέγαμε στην δημοτική έκφραση να μαγαρίσει τα Θεία. Και ρίχνει λοιπόν κάτι το τελείως άτοπο, ή, εγώ είμαι απρόσεκτος και λειτουργώ με ένα μουχλιασμένο πρόσφορο, ή, όπως ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς, χρησιμοποιώ δηλητήριο αντί για Νάμα. Τί θα γίνει; Θα πάψει να είναι δηλητήριο αυτό; Η μούχλα θα απορροφηθεί από τη Θεία ενέργεια; Αυτό είναι αιρετικό. Εκεί θα είναι η μούχλα, αλλά θα είναι εντελώς ανενέργητη. Και έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα… Αλλά μου είπες καλύτερα να μιλήσουμε θεολογικά. Ας μην βάλω τα παραδείγματα λοιπόν των Αγίων. Να τα πούμε θεολογικά.
Άρα λοιπόν θα παραμείνει η φθορά. Θα παραμείνουν τα στοιχεία της φθοράς ανενέργητα. Ποιός Ορθόδοξος μπορεί να πει ότι ένα μουχλιασμένο πρόσφορο μετά τη μεταβολή μπορεί να προκαλέσει κοιλιακά προβλήματα; Ποιός Ορθόδοξος μπορεί να πει ότι αυτό δεν μπορεί να είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού επειδή έχει αυτή τη διαδικασία της φθοράς πάνω του, η οποία μας ξέφυγε; Ή, όταν γίνει αυτή η εγκληματική ενέργεια που σας είπα, ότι αυτά παύουν να είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού; Με οποιονδήποτε ανθρώπινο μολυσμό, δεν θα παραμείνει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού…; Δεν θα μεταφέρει ζωή και αφθαρσία; Έτσι δεν λέμε;
Άρα λοιπόν νομίζω ότι σε αυτά τα ερωτήματα και σ’ αυτές τις γνώμες υπάρχει έντονα το αιρετικό στοιχείο. Υπάρχει ο δοκητισμός. Υπάρχουν τα στοιχεία που αναιρούν τις αποφάσεις της Τετάρτης Οικουμενικής Συνόδου. Υπάρχει μία εικονομαχία στην πραγματικότητα. Όχι μόνο στο επίπεδο της προσκύνησης των εικόνων, δεν λέω καν αυτό, μιλάω για την Θεία Λειτουργία ως εικόνα των εσχάτων. Η εικόνα είναι μεγάλη υπόθεση για την Εκκλησία. Έτσι λοιπόν μπαίνουν πάρα πολλά ζητήματα μέσα.
Θα πούμε ότι όπως συμβαίνει και με το Σώμα του Χριστού. Τί είναι το Σώμα του Χριστού; Ο Χριστός τί είναι; Ένα Θεανθρώπινο Πρόσωπο, λέμε. Μία υπόσταση. Είναι Θεός και άνθρωπος. Δύο τέλειες φύσεις σε ένα Πρόσωπο. Δύο φύσεις που έχουν και οι δύο την θέληση της φύσεως. Η κάθε μια φύση τη δική της θέληση και τη δική της ενέργεια. Και τί έχουμε; Αντίδοση των ιδιωμάτων όπως λέμε στο πρόσωπο του Χριστού. Αυτό λοιπόν συμβαίνει και με το σώμα Του. Όπως συμβαίνει στο δικό Του το ίδιο Σώμα, συμβαίνει και στο Σώμα της Εκκλησίας, όταν αυτό φανερώνεται στην εσχατολογική του πλήρωση. Καταλαβαίνετε τί σημαίνει να λέμε.. «να μολυνθεί»; Είναι σα να λέμε μη γένοιτο. Ποιός μολύνεται; Το Σώμα του Χριστού; Οι πιστοί είναι το Σώμα του Χριστού. Αυτό είναι το μυστηριακό Του σώμα. Και η ενότητα αυτή είναι όπως λέει και ο Άγιος Μάξιμος, η «εν Τριάδι νοουμένη ενότητα», την οποία συγκροτεί ο ίδιος ο Θεός.
Λοιπόν έχουμε ένα σωρό άτοπα πράγματα μέσα σ’ αυτό.
Αλλά αν μου επιτρέπεις και αν δεν έχω μακρηγορήσει θα σου πω το εξής. Για μας ο κύριος λόγος είναι αυτός, που ζούμε στην Εκκλησία: είναι αδιανόητο να ξεχωρίσουμε το Σώμα από τη Λειτουργία. Και ό,τι σημαίνει Σώμα και για τον ίδιο τον Χριστό και για τους ανθρώπους. Αλλά θα σου πω και κάτι άλλο που για μένα ας πούμε υπερβαίνει ακόμα και αυτό. Τα μέλη του Χριστού τί κάνουν; Καταρχάς έχουν έναν πόθο. Το λέμε και στη Λειτουργία. Πίστει καί πόθῳ προσέλθωμεν, ἵνα μέτοχοι ζωῆς αἰωνίου γενώμεθα. Με πόθο κινούμαστε. Αυτός ο πόθος, τί κάνει; Το λέει καταπληκτικά ο Άγιος Μάξιμος. Δηλαδή το κορύφωσε. Είναι ένας πόθος που νικά την ίδια την φύση. Δηλαδή όπως λέει εκεί καταπληκτικά, προτιμούμε την αλήθεια και αυτής της φύσεως. Ο πόθος της Θείας Μεταλήψεως μας κάνει να προτιμούμε λοιπόν την αλήθεια και αυτής της φύσεως. Ένας πιστός θα προτιμούσε την αλήθεια, τον πόθο για τον Χριστό, τον θείο έρωτα που λέμε. Την κοινωνία των Αγιασμάτων και αυτής της φύσεως και αυτής της ζωής. Αυτή είναι η Θεία Λειτουργία και η Θεία Μετάληψη και ένα σωρό άλλα πράγματα που αν έχεις κάποια ερώτηση μπορούμε να τα θίξουμε γιατί νομίζω ότι μακρηγορώ.»