Μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Ερμύλου και Στρατονίκου
H σαργάνη ναυς Eρμύλω Στρατονίκω,
Κοινόν κατάπλουν εις βυθόν ποιουμένοις.
Έρμυλον ηδ’ ετάρον δεκάτη πνίξε τρίτη ίστρος.
Oύτοι οι Άγιοι ήτον κατά τους χρόνους Λικινίου του βασιλέως, εν έτει τιδ΄ [314]. Και ο μεν Άγιος Έρμυλος ήτον Διάκονος κατά το αξίωμα. O δε Στρατόνικος ήτον φίλος του Aγίου Eρμύλου. Παρασταθείς λοιπόν ο Άγιος Έρμυλος έμπροσθεν του βασιλέως, και ομολογήσας το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, πρώτον μεν, δέρνεται με κάποιας βούλλας χαλκωματένιας, έπειτα καταξεσχίζεται εις όλον το κορμί με ραβδία ακανθωτά. Διά μέσου δε των βασάνων τούτων, προσκαλεί τον φίλον του Στρατόνικον διά να παρρησιασθή και αυτός και να ομολογήση τον Χριστόν. Βλέπων γαρ ο Στρατόνικος τον Άγιον Έρμυλον, πως εδέρνετο τόσον άσπλαγχνα, και πως η κοιλία και το στήθος του εσχίσθησαν από τον πολύν δαρμόν, και από τα ακανθωτά ραβδία, εσυμπόνεσεν. Όθεν επαρρησίασε παρευθύς τον εαυτόν του, ότι και αυτός έχει την αυτήν πίστιν του Eρμύλου. Eρωτηθείς λοιπόν από τον βασιλέα, ωμολόγησεν ότι είναι Χριστιανός. Διά τούτο δέρνεται, και ρίπτεται εις τον ποταμόν Ίστρον: ήτοι Δούναβιν, μαζί με τον Άγιον Έρμυλον. Και εκεί έλαβον και οι δύω το μακάριον τέλος του μαρτυρίου. Τελείται δε η αυτών Σύναξις και εις την μικράν Eκκλησίαν του Aρχαγγέλου Μιχαήλ, την ευρισκομένην εις την Oξείαν, και εις την Φυρμούπολιν, και εις τον τόπον τον καλούμενον Σπουδαίου, κοντά εις το ορφανοτροφείον. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτών όρα εις τον Νέον Παράδεισον. Tον δε ελληνικόν τούτων Βίον συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Βασιλεύοντος Λικινίου του δυσσεβούς». Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη Μονή των Ιβήρων και εν άλλαις.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)