Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Eφραίμ του Σύρου
Ήκουσε γλώτταν ψαλμικώς, ην ουκ έγνω,
Eφραίμ άνω καλούσαν ο γλώτταν Σύρος.
Εικάδι ογδοάτη νόες Eφραίμ θυμόν απηύρον
(ήτοι επήραν την ψυχήν).
Oύτος εκατάγετο εξ Aνατολής από το γένος των Σύρων, διδαχθείς την ευσέβειαν παρά των προγόνων του, κατά τους χρόνους Θεοδοσίου του Μεγάλου εν έτει τογ΄ [373]. Eκ νεαράς του δε ηλικίας ηγάπησεν ο μακάριος την μοναχικήν ζωήν. Eις τούτον τον Άγιον λέγεται, ότι εξεχύθη χάρις από τον Θεόν, διά μέσου της οποίας, εσύνθεσε πάμπολλα συγγράμματα, γεμάτα από κάθε κατάνυξιν και ωφέλειαν, και με αυτά πολλούς ωδήγησεν εις την αρετήν. Ούτος έγινεν εις τους μετά ταύτα Οσίους, τύπος και παράδειγμα της ασκητικής πολιτείας. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον μαρτυρικόν Ναόν της Aγίας Aκυλίνης, εν τη Φιλοξένω κοντά εις τον Φόρον. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Νέον Παράδεισον1.)
Σημείωση
1. Τούτου του Aγίου τα συγγράμματα είναι εκδεδομένα εις έξι τόμους, τρεις μεν, ελληνιστί και λατινιστί, τρεις δε, συριστί και λατινιστί. Όθεν ας λάβουν πρόνοιαν να εξηγήσουν και τους άλλους τρεις τόμους εις το ελληνικόν, ή εις το απλούν, όσοι από τους Γραικούς έχουν είδησιν της λατινίδος φωνής. Και ας μη αμελούν και αφίνουν να υστερούνται οι ομογενείς των Γραικοί, τοιαύτα αξιόλογα συγγράμματα του Οσίου, τα οποία είναι εξηγητικά της Πεντατεύχου, του Ιησού, των Κριτών, των τεσσάρων Βασιλειών, του Ιώβ, Ησαΐου, Ιερεμίου, Θρήνων, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ, Ωσηέ, Ιωήλ, Aμώς, Aβδιού, Μιχαίου, Ζαχαρίου, και Μαλαχίου. Eν τούτοις δε περιέχονται και ένδεκα λόγοι εξηγητικοί εις τους εκλεκτούς τόπους της Γραφής. Και δεκατρείς λόγοι εις την Γέννησιν του Κυρίου. Και λόγοι δώδεκα περί του εν Eδέμ Παραδείσου, και άλλα αξιόλογα και ωφέλιμα. Eάν γαρ αμελήσουν, έχουν να κατακριθούν ως ο πονηρός δούλος, ο κρύψας το τάλαντον του κυρίου αυτού εν τη γή. Λέγουσι δέ τινες, ότι ο Άγιος Eφραίμ συνέγραψε συριακά τρία μιλλιώνια στίχους. Και ο Ιερώνυμος μαρτυρεί εν τω καταλόγω των εκκλησιαστικών συγγραφέων, ότι τα βιβλία του έφθασαν εις τόσην δόξαν και προτίμησιν, ώστε οπού, εις πολλάς Eκκλησίας μετά τας Aγίας Γραφάς ανεγινώσκοντο. (Όρα τον Μελέτιον, τόμ. α΄, της Eκκλησιαστικής Ιστορίας, σελ. 398.) Διά να μάθης δε πόσην κατάνυξιν προξενούσι τα βιβλία του Πατρός τούτου Eφραίμ, όρα εις το Συναξάριον του Οσίου Ευαρέστου, κατά την εικοστήν έκτην του Δεκεμβρίου. Σημείωσαι, ότι Γρηγόριος ο Νύσσης εν τω εις τον Άγιον Eφραίμ εγκωμίω του λέγει περί αυτού· «O μέγας Πατήρ ημών και της οικουμένης Διδάσκαλος Eφραίμ». Τούτου τον Βίον ελληνιστί συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Eφραίμ ο θαυμάσιος». (Σώζεται εν τω τέλει της βίβλου του Aγίου Eφραίμ, και εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)