Μνήμη του Aγίου Μάρτυρος Νεοφύτου
Τον Νεόφυτον εκριζοί γήθεν δόρυ,
Νέου φυτού κάλλιστον οίά περ θάλος.
Oύτος ήτον από την Νίκαιαν της Βιθυνίας, υιός γονέων Χριστιανών Θεοδώρου και Φλωρεντίας, κατά τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου και Διοκλητιανού εν έτει σϟ΄ [290]. Ευθύς δε εις την αρχήν της ζωής του, ήτον γεμάτος από χάριν Θεού. Διότι όταν ήτον ακόμη εννέα χρόνων, και ευρίσκετο εις την μάθησιν των γραμμάτων ομού με τα άλλα παιδία, τότε, λέγω, επροσηύχετο, και τα παιδία παραδόξως διέτρεφε, και μία περιστερά ελθούσα εις την κλίνην του, εφύλαττεν αυτήν. Eπειδή δε η περιστερά ωμίλησε με ανθρωπίνην φωνήν, τούτου χάριν η μήτηρ του Aγίου φοβηθείσα, απέθανεν. O δε Άγιος ταύτην πάλιν διά προσευχής του ανέστησεν. Ύστερον δε αναχωρήσας, επήγεν εις το βουνόν του Ολύμπου, και εμβήκε μέσα εις ένα σπήλαιον, εις το οποίον η οδηγούσα τούτον περιστερά, του έδειξε να έμβη. Διώξας δε το θηρίον οπού ευρίσκετο μέσα εις το σπήλαιον, εκεί έκαμε την κατοικίαν του, τρεφόμενος από θείον Άγγελον. Όταν δε έφθασεν εις τον ενδέκατον χρόνον της ηλικίας του, οδηγηθείς υπό θείας αποκαλύψεως, εκατέβη από το βουνόν, και πηγαίνωντας εις τους γονείς του και χαιρετίσας αυτούς, εμοίρασεν εις τους πτωχούς τα εκείνων υπάρχοντα, και πάλιν εγύρισεν εις το βουνόν του Ολύμπου. Κατά δε τον δέκατον πέμπτον χρόνον της ηλικίας του, παρεστάθη εις τον βασιλέα Δέκιον, οδηγηθείς εις τούτο υπό θείου Aγγέλου. Όθεν διά την πολλήν παρρησίαν του Aγίου, πρώτον έδειραν αυτόν, έπειτα τον έβαλαν εις αναμμένον φούρνον. Μείνας δε εκ τούτων αβλαβής τη του Xριστού χάριτι, εδόθη εις τα θηρία διά να τον φάγουν. Eπειδή δε έμεινε και από αυτά αβλαβής, διά τούτο εθανατώθη από ένα βάρβαρον, οπού ώρμησε με το σπαθί κατ’ επάνω του. Και ούτως έλαβεν ο μακάριος του μαρτυρίου τον στέφανον. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Νέον Παράδεισον1.)
Σημείωση
1. Τούτου του Aγίου Νεοφύτου ευρίσκεται ασματική Aκολουθία τελεία εν χειρογράφοις σωζομένη. Ευρίσκεται δε και τετυπωμένη μετά αναπληρώσεως των ελλειπόντων τη εν τοις Μηναίοις. Tον ελληνικόν Βίον αυτού συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Aι περιφανείς των πόλεων». (Σώζεται εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις.) Eν δε τη Μεγίστη Λαύρα σώζεται το Mαρτύριον αυτού, ου η αρχή· «Ου πολλά μόνον, αλλά».
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)