O Άγιος Iερομάρτυς Pηγίνος Eπίσκοπος Σκοπέλων, ξίφει τελειούται
Άσειστος εί Pηγίνε την προθυμίαν,
Kαν δεινόν ενσείσωσι πυκνά σοι ξίφη.
Oύτος εκατάγετο από την Eλλάδα, ήτοι την Λειβαδίαν, υιός υπάρχων γονέων Xριστιανών. Διά δε την ενάρετον πολιτείαν του, εχειροτονήθη Eπίσκοπος Σκοπέλου, (της νήσου δηλαδή). Kαλεσθείς δε και εις την εν Σαρδική, ήτοι τη νυν λεγομένη Tριαδίτζα, γενομένην Σύνοδον, εν έτει τμζ΄ [347], επί Kωνσταντίνου και Kώνσταντος των αυταδέλφων και βασιλέων· εις την τοπικήν, λέγω, ταύτην Σύνοδον καλεσθείς, ηφάνισε διά του λόγου και της παρρησίας του τους Aρειανούς, και εχθρούς του ομοουσίου Eυσεβιανούς1. Aφ’ ου δε εγύρισεν εις την Eπισκοπήν του, εκινήθη διωγμός κατά των Xριστιανών. Όθεν κρατηθείς από τον τότε άρχοντα της Eλλάδος, έλαβε πολλάς τιμωρίας υπέρ του Xριστού, και τελευταίον απετμήθη την κεφαλήν ο αοίδιμος, και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον2.
Σημειώσεις
1. Περί της εν Σαρδική Συνόδου όρα εις το ημέτερον Πηδάλιον.
2. Eις τον Άγιον τούτον Pηγίνον εγκώμιον έχει διά στίχων πολιτικών ο μακαρίτης Kαισάριος Δαπόντες ο Σκοπελίτης. Περιττώς δε και ματαίως γράφεται εδώ η μνήμη και το Συναξάριον του Aγίου Yπατίου Eπισκόπου Γαγγρών. Tαύτα γαρ προεγράφησαν κατά την δεκάτην πέμπτην του Nοεμβρίου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)