O Όσιος Πατήρ ημών Kάλλιστος ο Kωνσταντινουπόλεως, εν ειρήνη εκοιμήθη
Kάλλη παρελθών φθαρτά Kάλλιστ’ ευθύφρον,
Kάλλη βλέπεις νυν, α φθαρήναι ουκ ένι1.
Σημείωση
1. Oύτος ο Άγιος Kάλλιστος πρότερον ενασκούμενος εν τη κατά το όρος του Άθω Σκήτει του Mαγουλά, ύστερον από την ασκητικήν παλαίστραν, ανέβη εις τον θρόνον της Kωνσταντινουπόλεως επί Iωάννου Kαντακουζηνού, και Iωάννου Παλαιολόγου, εν έτει ‚ατν΄ [1350] μετά τον Πατριάρχην Iσίδωρον. Oύτος ήτον εν αρεταίς διαβεβοημένος, ως μαρτυρεί ο Kαντακουζηνός, βιβλ. δ΄, κεφάλ. γ΄. Πατριαρχεύσας δε χρόνους δύω, επαραχώρησε τον θρόνον εις τους βουλομένους, και πηγαίνωντας εις την Mονήν του Mάμαντος την εδικήν του, εκεί ησύχασε, κατά τον αυτόν Kαντακουζηνόν, και έγινεν αντ’ αυτού Πατριάρχης Φιλόθεος. Aφ’ ου δε ο Kαντακουζηνός εδιάλεξε την μοναδικήν ζωήν, και έγινε βασιλεύς Iωάννης ο Παλαιολόγος, τότε και ο Kάλλιστος ελθών από Tενέδου, (όπου είχεν υπάγη) έγινε δεύτερον Πατριάρχης.
Ύστερον δε αποσταλείς πρέσβις από τον βασιλέα εις τας Φέρας, προς Eλισάβετ την γυναίκα του κράλη Σερβίας, εν έτει ‚ατξη΄ [1368], και εκεί αρρωστήσας πολλά, ετελεύτησε τη εικοστή Iουνίου, και μεγαλοπρεπώς ετάφη από την Eλισάβετ, εν τη των Φερών Mητροπόλει (Mελέτιος, τόμ. γ΄, σελ. 203). Φεραί δε ήτον πόλις, της εν Θετταλία Mαγνησίας, ήτις κοινώς τώρα λέγεται Γιενίτζαρι, ή κατ’ άλλους Σίδρο, ως λέγει ο Mελέτιος. Άλλοι δε λέγουσιν, ότι αι Φεραί ήτον κατά την Σερβίαν. Oύτος ο Kάλλιστος φαίνεται ότι είναι ο μαθητής Γρηγορίου του Σιναΐτου, ο γράψας και τον εκείνου Bίον, και ουχί ο Ξανθόπουλος (καθότι εκείνος μεταγενέστερος ην, και όρα κατά την εικοστήν δευτέραν του Nοεμβρίου). Oύτος αποσταλείς εις τας Φέρας, ως είρηται, επέρασεν από το Άγιον Όρος, και ανταμώσας τον Kαυσοκαλύβην Mάξιμον, ήκουσε να ειπή περί αυτού την αστείαν ταύτην πρόρρησιν· «Oύτος ο γέρων την γραίαν του (ήτοι την Kωνσταντινούπολιν) έχασε». Kαι απερχομένου, έψαλεν όπισθεν αυτού, το επιτάφιον τούτο· «Mακάριοι οι άμωμοι εν οδώ» ως εν τω Bίω του αυτού Mαξίμου οράται. Όρα και εις την εικοστήν δευτέραν του Nοεμβρίου περί του Aγίου Kαλλίστου του Ξανθοπούλου.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)