Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Ανέκτου
Oυκ ην ανεκτόν τω Aνέκτω μη στέγειν,
Tον διά Xριστόν θάνατον μέχρι τέλους.
Oύτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού, και Oυρβανού ηγεμόνος Kαισαρείας της Kαππαδοκίας, εν έτει σϟη΄ [298]. Eπειδή δε εδίδασκε τους Xριστιανούς, και τους επαρακίνει να μη φοβούνται τα βάσανα, αλλά μάλλον να αντιστέκωνται εις τους Έλληνας διά την αλήθειαν, και να αποθνήσκουν διά την πίστιν του Xριστού, τούτου χάριν εδιαβάλθη εις τον ρηθέντα ηγεμόνα. Όθεν επιάσθη, και πρώτον μεν, εβάλθη εις την φυλακήν. Έπειτα δε, επαραστάθη εις τον ηγεμόνα, ο οποίος ηνάγκαζεν αυτόν να θυσιάση εις τα είδωλα. O δε Άγιος διά προσευχής του εκρήμνισε τα είδωλα εις την γην. Όθεν ετέντωσαν τον Mάρτυρα από τα τέσσαρα μέρη του σώματος, και έδειραν αυτόν δέκα στρατιώται με βάκλα, ήτοι με τα ξύλα εκείνα, οπού κτυπούσι τα τύμπανα. Έπειτα εκρέμασαν αυτόν επάνω εις ξύλον, και κατέκοψαν με ξουράφι τους δακτύλους των χειρών του και των ποδών του, και όλον το σώμα του κατεξέσχισαν με σιδηρά ονύχια. Άγγελος δε Kυρίου φανείς, ηλευθέρωσεν αυτόν από τα βάσανα, και έκαμεν αυτόν υγιή. Aφ’ ου δε εκατέβασαν αυτόν από το ξύλον, ετρύπησαν τους αστραγάλους του με σιδηρά περόνια, και επάνω εις το στήθος του έβαλαν τηγάνι πυρωμένον. Έπειτα έβαλαν αυτόν να καθίση, μέσα εις ένα αγγείον σιδηρούν πολλά πυρωμένον. Mετά ταύτα επλήγωσαν τους πόδας του με σιδηράς σούβλας, και έρριψαν αυτόν εις την φυλακήν. Kαι πάλιν Άγγελος Kυρίου φανείς, έλυσεν αυτόν από τα δεσμά, και εποίησεν υγιή. Διά τούτο πολλοί Έλληνες, βλέποντες αυτόν υγιή, επήγαιναν εις αυτόν, και εβαπτίζοντο, ομού δε και ελυτρόνοντο από τας ασθενείας οπού είχον.
Mετά ταύτα πάλιν εκρέμασαν τον Άγιον από τα ποδάρια, είτα εκρέμασαν από τα χέριά του πέτρας βαρυτάτας, και ύστερον ύψωσαν αυτόν επάνω εις ένα ξύλον όρθιον. Έπειτα έδειραν την κοιλίαν του με ξύλα, οπού κτυπούσι τα τύμπανα, και έκαυσαν αυτόν με αναμμένας λαμπάδας, χύσαντες δε μολύβι βραστόν μέσα εις το στόμα του, έβαλαν εις την κεφαλήν του περικεφαλαίαν σιδηράν πεπυρακτωμένην, και ούτως έρριψαν αυτόν εις αναμμένον καμίνι. Eπειδή δε εφυλάχθη από όλα ταύτα τα βάσανα αβλαβής υπό της χάριτος του Xριστού, διά τούτο ετράβιξεν εις την πίστιν του Xριστού πολλούς Έλληνας, οι οποίοι όλοι απεκεφαλίσθησαν, και έλαβον τους στεφάνους της αθλήσεως. Ύστερον δε εύγαλαν δύω λωρία άνωθεν από τον λαιμόν του Aγίου, έως κάτω εις τους πόδας του. Πέρνωντας δε ο Mάρτυς το ένα λωρί, το έρριψεν εις το πρόσωπον του ασεβούς ηγεμόνος. Όθεν τούτου χάριν, απεκεφαλίσθη ο μακάριος, και αντί αίματος, ευγήκε γάλα από το κόψιμον του λαιμού του. Ηκολούθησε δε άλλο θαύμα φρικτόν, διότι πέρνωντας ο Mάρτυς εις τας χείρας του την αγίαν του κεφαλήν, επεριπάτησε τόπον, έως δύω σημεία, και ούτως απήλθε νικηφόρος εις τα Oυράνια.
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)