{…} Ο Ιωσήφ, ο γιός του πατριάρχη Ιακώβ, πουλήθηκε από τους αδελφούς του και κατέληξε στην Αίγυπτο, στο σπίτι του Πετεφρή. Η γυναίκα του Πετεφρή είχε πονηρούς σκοπούς για τον Ιωσήφ. Στο τέλος τον συκοφάντησε και τον έστειλε στη φυλακή. Νόμιζε ότι έτσι του έκανε κακό. Απεναντίας, η φυλακή ήταν οίκημα πιο ήσυχο και ασφαλισμένο από το σπίτι του Πετεφρή. Γιατί σ’ εκείνο το σπίτι μπορεί να είχε πολλές ανέσεις, αλλά ζούσε σ’ έναν ακατάπαυστο φόβο από τις αμαρτωλές επιθέσεις της ακόλαστης δράκαινας. Η αγωνία του ήταν βασανιστικότερη από τη ζωή της φυλακής. Προτιμούσε να ζει μαζί με κατάδικους παρά με μια μανιασμένη κυρά. Στο δεσμωτήριο τον παρηγορούσε η σκέψη ότι βρέθηκε εκεί για να μη χάσει την αγνότητά του, ενώ, όσο έμενε κοντά της, έτρεμε μήπως η ψυχή του τραυματιστεί. Έτσι, ουσιαστικά δεν μπήκε σε φυλακή, αλλά γλύτωσε από φυλακή. Ήρθε σε ρήξη με τον επίγειο κύριό του, τον Πετεφρή, αλλά σε στενότερο σύνδεσμο με τον ουράνιο Κύριό του, το Θεό.
Παλαιότερα οι αδελφοί του τον είχαν πουλήσει σε Ισμαηλίτες εμπόρους. Στην πραγματικότητα τον ωφέλησαν, γιατί τον απάλλαξαν έτσι από την κακία τους και τις καθημερινές επιβουλές τους. Υπάρχει, αλήθεια, χειρότερο πράγμα, από τη συμβίωση με αδελφούς που σε φθονούν, σε κατατρέχουν, σε επιβουλεύονται; Θέλησαν να του κάνουν κακό, μα ο Θεός το γύρισε σε καλό.
Και αργότερα, όταν ο αρχι-οινοχόος τον ξέχασε (βλέπ. Γένεσ. μ’, 5 – 23), πάλι σε καλό του βγήκε, γιατί αποφυλακίστηκε πιο επίσημα και πιο ένδοξα. Την ελευθερία του δεν του τη χάρισε η ανθρώπινη καλοσύνη, αλλά η θεία πρόνοια. Ο Φαραώ τον έβγαλε από τη φυλακή, όταν τον χρειάστηκε για να του εξηγήσει τα όνειρα. Έτσι, τον έβγαλε όχι σαν βασιλιάς που κάνει ευεργεσία, αλλά σαν βασιλιάς που δέχεται ευεργεσία. Ο Θεός δεν ήθελε να ευεργετηθεί ο Ιωσήφ σαν δούλος, αλλά να παρουσιαστεί στο Φαραώ σαν ευεργέτης του, να του συμπαρασταθεί στην ανάγκη του και να του δείξει πόση σοφία είχε.
Γι’ αυτό, λοιπόν, τον είχε λησμονήσει ο αρχι-οινοχόος, για να μην τον αγνοήσει ο Φαραώ, για να μην τον στερηθεί η Αίγυπτος. Γιατί αν ο αρχιοινοχόος τον θυμόταν, θα έβγαινε νωρίτερα από τη φυλακή, και τότε αναμφίβολα θα επιθυμούσε να γυρίσει στην πατρίδα του. Έτσι, όμως, όλη η κατοπινή ένδοξη ιστορία θα ματαιωνόταν. Τα τόσα εμπόδια -η υπηρεσία στο σπίτι του Πετεφρή, η φυλακή και, αργότερα, το βασιλικό αξίωμα- τον κράτησαν εκεί, για να πραγματοποιηθούν τα μεγάλα σχέδια του Κυρίου. {…}
Από το βιβλίο «Θέματα Ζωής», Ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,«Οι βουλές του Θεού», τόμος Α’, Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός, Αττική
Ο αθώος και αγνός Ιωσήφ υπέμεινε δύο μεγάλους και δύσκολους πειρασμούς και τους ξεπέρασε: τον πειρασμό του κακού φθόνου από τους εξ αίματος αδελφούς του και τον πειρασμό του πάθους της μοιχείας από την Αιγυπτία γυναίκα.
Η ζηλοφθονία τον πούλησε ως σκλάβο και το πάθος της μοιχείας τον οδήγησε, αθώο στη φυλακή. Αυτός όμως και στις δύο περιπτώσεις ανταπέδωσε με καλό το κακό που του έκαναν: έδωσε τροφή στους πεινασμένους αδελφούς του και έσωσε τη ζωή, τον θρόνο και τον λαό του φοβισμένου Φαραώ. Οι αδελφοί του σκέφθηκαν να τον σκοτώσουν, αλλά ο Θεός τον έσωσε. Η μοιχός γυναίκα σκέφθηκε να τον καταστρέψει, αλλά ο Θεός τον έσωσε. Ο Θεός τον εξήγαγε από τη σκλαβιά και τη φυλακή και τον στεφάνωσε με δόξα και απεριόριστη εξουσία. Αυτόν που οι μοχθηροί αδελφοί του θα είχαν σκοτώσει με ένα χτύπημα και που η ισχυρή σύζυγος του Πετιφρη θα τον είχε συντρίψει σε μια στιγμή, ο Θεός τον έκανε κύριο, απεριόριστα κυρίαρχο στις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και τον μοναδικό σιτοδοτη των πεινασμένων αδελφών του. Τέτοιο είναι το θαυμαστό έλεος του Θεού προς τους δικαίους! Ο Κύριος ξέρει πώς να σώζει και να δοξάζει τους αθώους και τους αγνούς. Στο μεγαλείο της ζωής του Ιωσήφ, βλέπουμε το μεγαλείο του ελέους του Θεού!
Αδελφοί μου, υπάρχει ένα μάτι που δεν κοιμάται ποτέ. Ας προσκολληθούμε στον Θεό και ας μην φοβόμαστε κανέναν. Ας είμαστε αθώοι και αγνοί και ας μην φοβόμαστε το κακό, τη συκοφαντία ή τη φυλακή, ούτε τους χλευασμούς ή τις κακοτυχίες. Αντίθετα, ας χαίρουμε όταν όλα αυτά μας συμβαίνουν λόγω της αθωότητάς μας και της αγνότητας. Ας χαίρουμε και ας περιμένουμε με πίστη την αποκάλυψη των θαυμασιων του Θεού προς εμάς. Σε κάθε καταιγίδα, ας περιμένουμε πρώτα τη βροντή της δικαιοσύνης του Θεού – και μετά την ηρεμία.
Ω, ανεξιχνίαστε Κύριε, Συ που μυστικά αλλά άγρυπνα συνοδεύεις τους δικαίους εν καιρώ δουλείας και φυλακής, και φανερώνεις το έλεός Σου στον δικό σου χρόνο, βοήθησε μας να είμαστε αθώοι και αγνοί.
Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Αχρίδος»