Εικονοφυλάκιο Λεμύθου

ΕΙΚΟΝΟΦΥΛΑΚΙΟ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΛΕΜΥΘΟΥ

Ο ναός του Αγίου Θεοδώρου στη Λεμύθου

Ο ναός του Αγίου Θεοδώρου στη Λεμύθου ανήκει στον χαρακτηριστικό τύπο του ξυλόστεγου ναού που συναντάται σε μεγάλη έκταση στην οροσειρά του Τροόδους. Πρόκειται για μονόχωρο ναό μικρών διαστάσεων (4,50 Χ 10,80 μ) ο οποίος χρονολογείται στο 16ο αιώνα. Κατά το 18ο αι. έγινε προσθήκη κλειστής στοάς στα νότια και δυτικά του και διάνοιξη δύο παραθύρων στο βόρειο τοίχο. Ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά στις 10 Οκτωβρίου 1974 και επισκευάστηκε την επόμενη χρονιά με δωρητή τον Μιχαήλ Μούσκο. Από την πυρκαγιά καταστράφηκαν οι περιορισμένες τοιχογραφίες στο βόρειο και δυτικό τοίχο καθώς και οι εικόνες και το εικονοστάσιο του.

Στο ναό έγιναν συμπληρωματικές εργασίες συντήρησης από το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου κατά το έτος 2003. Την επόμενη χρονιά, με δαπάνη του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, κατασκευάστηκαν, νέο εικονοστάσιο, νέα στασίδια και αναλόγιο και προθήκες για φύλαξη και έκθεση Εικόνων και εκκλησιαστικών αντικειμένων. Παράλληλα έγινε εγκατάσταση συστήματος ασφαλείας και φωτισμού και έγινε διαμόρφωση και φύτευση του περιβάλλοντα χώρου του ναού. Με δαπάνες και πάλι του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, επί σειρά ετών, συντηρήθηκαν και συντηρούνται τα παλαιά βιβλία, οι εικόνες, ξυλόγλυπτα και άλλα κειμήλια των ναών της Λεμύθου. Ορισμένα από αυτά παρουσιάζονται στο ναό του Αγίου Θεοδώρου. Με δαπάνες του Ιδρύματος κατασκευάστηκαν και οι νέες εικόνες του εικονοστασίου.

Το Εικονοφυλάκιο

Με τη λειτουργία του Εικονοφυλακίου στο ναό του Αγίου Θεοδώρου εκπληρώνεται ακόμα ένας στόχος του Πανιερώτατου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου που αφορά την καταγραφή, συντήρηση, διαφύλαξη και προβολή του ανεκτίμητου αυτού θησαυρού.

Οι παλαιές εικόνες που εκτίθενται χρονολογούνται από το 13ο έως και τον 19ο αιώνα και αντιπροσωπεύουν ποικίλα καλλιτεχνικά ρεύματα της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Από τις εικόνες ξεχωρίζουν οι ακόλουθες:

Η εικόνα της Παναγίας στον τύπο της Κυκκώτισσας (13ος αι.) μαρτυρεί τη διάδοση του εικονογραφικού τύπου, πρότυπο του οποίου θεωρείται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ελεούσης της Μονής Κύκκου, έργο κατά την παράδοση του Απ. Λουκά.

Η εικόνα του Αγίου Νικολάου (14ος αι.) προέρχεται από τον ομώνυμο ναό του εξαφανισθέντος χωριού Λιβάδι, πλησίον της Λεμύθου. Τεχνοτροπικά ο άγιος αποδίδεται στο πλαίσιο της παλαιολόγειας καλλιτεχνικής παράδοσης.

Από τον ίδιο ναό προέρχεται και η εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα (15ος αι.). Παρόλο που ο Χριστός αποδίδεται στο πλαίσιο της παλαιολόγειας παράδοσης, φέρει κάποια δυτικά δάνεια όπως ο ήπιος εξανθρωπισμός του προσώπου και τα χρυσά ανθόκρινα που κοσμούν τον κόκκινο σταυρό του φωτοστέφανου.

Οι εικόνες με τους αγίους Ιωάννη Πρόδρομο, άγιο Αντώνιο με την αγία Αναστασία την Φαρμακολύτρια, την αγία Παρασκευή, τον άγιο Γεώργιο και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ είναι έργα του ιεροδιάκονου Γαβριήλ του πρώτου μισού του 18ου αι.

Σε μια προθήκη εκτίθενται εικόνες μικρών διαστάσεων του 18ου και 19ου αι. από τις οποίες ξεχωρίζουν η εικόνα των Αγίων Προκοπίου και Ευτυχίου, του Αγίου Μηνά και τρεις εικόνες αγιορείτικης προέλευσης με τη Μεταμόρφωση του Χριστού, την Παναγία Ρόδον το Αμάραντο και τον άγιο Μάμα (18ος αι.) και του Αγίου Χαραλάμπους (19ος αι.).

Στην ίδια προθήκη εκτίθενται ορισμένα δείγματα εκκλησιαστικής αργυροχοίας, όπως Άγιον Ποτήριον και Δισκάριο με τα καλύμματα τους του 19ου αι.

Σε δύο προθήκες εκτίθενται παλαίτυπες εκκλησιαστικές εκδόσεις των ελληνικών τυπογραφείων της Βενετίας του 16ου-18ου αι. Στα παλαίτυπα αυτά υπάρχουν χειρόγραφες σημειώσεις που παρέχουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την Λεμύθου και τον κόσμο της.

Πληροφορίες

τηλ. 99546953