Γεωργίου Κρουσταλλάκη, Καθηγητῆ τῆς Παιδαγωγικῆς τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Γέρων Πορφύριος. Ὁ πνευματικὸς πατέρας καὶ παιδαγωγός, σελ. 218-225
Ἡ συνάντησή μας ἔγινε μὲ ἕναν τρόπο παράξενο, ἐντελῶς τυχαῖο θὰ ἔλεγε κανείς. Ἐν τούτοις, μέσα μου κυριαρχεῖ ἡ ἀπόλυτη βεβαιότητα πὼς ἡ γνωριμία αὐτὴ ἦταν ἄνωθεν δρομολογημένη. Οἱ ἐντυπώσεις ἄριστες καὶ τὰ συναισθήματα, νομίζω, πηγαῖα καὶ πλούσια ἑκατέρωθεν στὴν πρώτη μας συνάντηση, ποὺ πραγματοποιήθηκε σὲ κεντρικὸ ξενοδοχεῖο τῶν Ἀθηνῶν. Ἐκεῖνο τὸ βράδυ εἶχα τὴν εὐκαιρία νὰ γνωρίσω ἕναν ἐξαίρετο ἄνθρωπο καὶ ἐπιστήμονα καὶ νὰ μιλήσω τόσο μ’ αὐτόν, ὅσο καὶ μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ ἐπιστημονικοῦ του ἐπιτελείου, ποὺ τὸν συνόδευαν, ἔγκριτους ἐρευνητὲς καὶ στελέχη τῆς ἐρευνητικῆς ὁμάδας τοῦ προγράμματος ποὺ ἀναφέραμε.
Οἱ ἀναμνήσεις, ποὺ καταγράφηκαν τὸ βράδυ ἐκεῖνο καὶ ἀκολουθοῦν στὸ κείμενο αὐτό, ἀποτελοῦν ἕνα εὐλογημένο ταξίδι στὸ παρελθόν. Ὁ ἀγαπητός μας φίλος κύριος Χ.Π. θυμᾶται:
“Ὅταν ἤμουν φοιτητὴς στὸ Πολυτεχνεῖο, στὴ Σχολὴ Ἠλεκτρολόγων Μηχανικῶν, εἶχα ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον καὶ ἀγάπη γιὰ τὰ θέματα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Εἴχαμε ὀργανώσει τότε μιὰ φοιτητικὴ συντροφιὰ στὴν ἑνορία τοῦ Ἁγίου Γερασίμου καὶ μετὰ τῆς Ἁγίας Μαρίνας στὰ Ἰλίσια. Στὴν παρέα αὐτὴ συμμετεῖχε καὶ ὁ φοιτητὴς τότε Ὅμηρος, σήμερα Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος. Ἀπὸ πολὺ ἐνωρὶς ὁ ἅγιος Μόρφου εἶχε ἀναπτύξει μιὰ βαθιὰ πνευματικὴ σχέση μὲ τὸν Γέροντα Πορφύριο, ἐνῶ ἦταν καὶ πνευματικὸ τέκνο τοῦ Γέροντος Ἰακώβου στὸν Ὅσιο Δαβὶδ στὴν Εὔβοια καὶ τοῦ Γέροντος Εὐμενίου, ἱερέα στὸ Νοσοκομεῖο τῶν Λοιμωδῶν Νόσων στὸ Αἰγάλεω. Ἔτσι, ἀπὸ τὰ φοιτητικά του χρόνια ὁ Ὅμηρος, εἶχε τὴν εὐλογία νὰ διαμορφώσει ἕναν προσωπικὸ κόσμο πνευματικῶν ἐμπειριῶν κοντὰ στοὺς ὁσίους Γέροντες τῆς ἐποχῆς μας. Αὐτὴ ἡ πνευματικὴ ἀκτινοβολία τοῦ πατρὸς Πορφυρίου ἐπηρέασε τότε βαθύτατα τόσο ἐμένα, ὅσο καὶ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς νεανικῆς φοιτητικῆς μας συντροφιᾶς.
Τὴν περίοδο ἐκείνη πραγματοποιήθηκε μιὰ μοναδικῆς σημασίας συνάντηση τῶν δύο ὁσίων Γερόντων, τοῦ Πορφυρίου καὶ τοῦ Εὐμενίου, τὴν ὁποία εἶχε κανονίσει ὁ Ὅμηρος μετὰ ἀπὸ αἴτημα τοῦ Γέροντος Πορφυρίου. Ἤμουν παρὼν στὴν πνευματικὴ αὐτὴ συνάνηση ποὺ θὰ μείνει ἀλησμόνητη σ’ ὅλη μου τὴ ζωή. Ὁ Γέρων Πορφύριος εἶχε ζητήσει τότε τὴ συνάντηση μὲ τὸν πατέρα Εὐμένιο, διότι ὅπως εἶχε πεῖ στὸν Ὅμηρο, “ἤθελε νὰ ἐξομολογηθεῖ σ’ ἕναν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ”, ὅπως θεωροῦσε τὸν Γέροντα Εὐμένιο. Ἡ παρέα μας εἶχε ζήσει τότε μοναδικὲς καὶ συγκλονιστικὲς στιγμὲς ἀπὸ τὴν συνάντηση τῶν δύο Ὁσίων Γερόντων. Θὰ θυμώμαστε ἰδιαιτέρως τὴ στιγμὴ ἐκείνη ποὺ ὁ Γέρων Εὐμένιος ἔβγαινε μέσα ἀπὸ τὸ ταπεινὸ κελάκι τοῦ πατρὸς Πορφυρίου, μετὰ τὴ συνάντησή τους. Τὸ πρόσωπό του ἔλαμπε, ὅπως ἀκριβῶς τὸ σίδηρο, ὅταν μπαίνει στὴ φωτιά.
Ἀργότερα συνέχισα νὰ διατηρῶ σχέσεις μὲ τὴν Ἐκκλησία καὶ τοὺς ἀνθρώπους της. Στὴν Κύπρο πῆγα ἀρχικὰ στὴν Ἀρχιεπισκοπή. Ἤμουν γενικὸς διευθυντὴς στὸν Ραδιοτηλεοπτικὸ σταθμὸ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς “ὁ Λόγος”. Στὸ πλαίσιο αὐτῆς τῆς δραστηριότητας ἄκουσα πολλὰ γιὰ τὰ θαύματα τοῦ ὁσίου Γέροντος Πορφυρίου καὶ παράλληλα μελέτησα μὲ βαθιὰ συγκίνηση τὰ βιβλία ποὺ ἔχουν γραφεῖ γιὰ τὴν προσωπικότητα καὶ τὸ ἔργο του.
Τὸ 1999 εἶχα φύγει ἀπὸ τὴν Ἀρχιεπισκοπή. Τὸ 2001 ἄρχισε τὸ πρόγραμμα τοῦ “Hellas Sat”. Ἦταν ἕνα πρόγραμμα ποὺ ξεκίνησε μὲ μιὰ έλπίδα, ὅτι εἴχαμε κάποια χρήματα στὴν ἀρχὴ ἀπὸ τοὺς τότε μετόχους. Τὸ ἐγχείρημα ὅμως αὐτὸ παρουσίαζε πάρα πολλὲς δυσκολίες στὴν ἀρχή: νὰ πάρουμε ἀποφάσεις, νὰ μπορέσει νὰ μπεῖ σὲ κάποιο δρόμο τὸ ὅλο πρόγραμμα, νὰ βρεθοῦν τὰ ἀναγκαῖα κεφάλαια. Ὁ σχεδιασμὸς αὐτὸς ἦταν κοινὴ προσπάθεια Ἑλλάδας – Κύπρου. Βασικὸς σκοπὸς τοῦ προγράμματος ἡ ἐκτόξευση ἑνὸς κοινοῦ δορυφόρου “HellasSat”.
Ἐγὼ προσωπικά, παρ’ ὅλες τὶς εὐοίωνες προοπτικές, ἀντιμετωπίζοντας ρεαλιστικὰ τὸ ὅλο θέμα, ἤμουν σχεδὸν ἀπελπισμένος. Συνεχῶς μὲ ἀπασχολοῦσε τὸ πότε καὶ πῶς θὰ κατορθώσουμε νὰ βροῦμε χρήματα καὶ στήριξη γιὰ τὴν ὑλοποίηση τοῦ προγράμματος, σὲ σημεῖο ποὺ στὴν ἀρχὴ νὰ ἔχω ἐπωμισθεῖ ὅλο τὸ βάρος προσωπικὰ τοῦ ἐγχειρήματος αὐτοῦ. Ἔτσι, βρισκόμουν σὲ πάρα πολλὴ προσωπικὴ πίεση, ἤμουν σὲ πολὺ ἄσχημη ψυχολογικὴ κατάσταση, κυριολεκτικὰ σὲ ἕνα ἀδιέξοδο.
Ἐν τῷ μεταξὺ συνέχισα νὰ ἔχω τακτικὴ ἐπαφὴ μὲ τὸν Μητροπολίτη Μόρφου, μὲ τὸν ὁποῖο, ὅπως εἴπαμε προηγουμένως, συνδέομαι μὲ πάρα πολὺ στενοὺς πνευματικοὺς δεσμούς, ἀπὸ τὰ φοιτητικά μας χρόνια. Ἔτσι, τοῦ ἐμπιστεύτηκα τὸ πρόβλημα ποὺ εἶχε προκύψει. Ὁ πανιερώτατος κ. Νεόφυτος ἦταν ὁ μόνος ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου ποὺ ὑποστήριξε πολὺ σθεναρὰ τὸ “πρόγραμμα Hellas Sat”. Ἐπιθυμοῦσε δηλαδὴ τὴν ὕπαρξη ἑνὸς δορυφόρου, ὁ ὁποῖος προωθοῦσε τὴ συνύπαρξη καὶ τὴν προβολὴ τῶν πολιτισμικῶν ἀξιῶν τῶν λαῶν τῆς περιοχῆς μας. Γι’ αὐτὸ καὶ μὲ προέτρεψε νὰ θέσω τὸ ὅλο ζήτημα ὑπὸ τὴν προστασία τοῦ ὁσίου Γέροντος Πορφυρίου, τὸν ὁποῖο μὲ βεβαιότητα ἐχαρακτήριζε ὡς τὸν “Ἅγιο τῆς σύγχρονης τεχνολογίας”. Μοῦ ἀνέφερε μάλιστα δύο, τρεῖς χαρακτηριστικὲς προσωπικές του ἐμπειρίες ἀπὸ τὶς ὁποῖς προέκυπτε ὅτι ἀπὸ τὶς τρεῖς-τέσσερις ἐπιφανεῖς ὁσιακὲς μορφὲς τῆς Ἐκκλησίας μας, τῆς δεκαετίας τοῦ ’80, μποροῦσε κανεὶς νὰ χαρακτηρίσει ἀπερίφραστα ὡς τὸν πλέον εἰδήμονα σὲ θέματα τεχνολογίας τὸν Γέροντα Πορφύριο.
Τὸν Νοέμβριο τοῦ 2001 περάσαμε καὶ προσκυνήσαμε στὸ κελλάκι τοῦ ὁσίου Γέροντος, στὸ ἡσυχαστήριό του στὸ Μήλεσι, μαζὶ μὲ τὸν μητροπολίτη Μόρφου. Θυμᾶμαι ἦταν 20 Νοεμβρίου, παραμονὴ τῆς Παναγίας. Μοῦ εἶπε χαρακτηριστικὰ ὁ Πανιερώτατος:
– Ὁσάκις ἔχεις πρόβλημα, νὰ ἔρχεσαι ἐδῶ στὸν Γέροντα, νὰ τοῦ τὸ ἐναποθέτεις καὶ νὰ τὸν παρακαλεῖς.
Ἔτσι, μὲ πίστη θερμὴ ἔθεσα τὸ ὅλο σχέδιο, τὴν πορεία ὁλοκλήρωσης καὶ πραγμάτωσης τοῦ προγράμματος, ὑπὸ τὴν προστασία τοῦ ὁσίου Γέροντος Πορφυρίου. Κάθε φορὰ λοιπὸν ποὺ προέκυπτε κάποιο ἀδιέξοδο ἢ ἐμπόδιο γενικά, πήγαινα στὸν Ἅγιο καὶ τοῦ μιλοῦσα γιὰ τὸ πρόβλημά μας. Καὶ τὸ πρόβλημα ἀμέσως λυνόταν. Ἔβλεπα δηλαδὴ πὼς κάποια πρόσωπα ποὺ ἦσαν ἀρνητικὰ πρὸς τὸ πρόγραμμα, μετὰ τὴν ἐπίσκεψη ἄλλαζαν. Οἱ σκέψεις, οἱ διαθέσεις τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν μεταβάλλονταν πρὸς τὸ καλὸ πρὸς τὸ θετικό. Παρατηρούσαμε δηλαδὴ μιὰ δρομολόγηση τῶν διαφόρων καταστάσεων καὶ διαδικασιῶν πρὸς θετικὲς κατευθύνσεις. Σὲ σημεῖο ποὺ ὑπογράψαμε τὶς συμβάσεις, βρέθηκαν καὶ τὰ χρήματα (τὰ εἶχε δώσει εὐτυχῶς γιὰ τὸ πρόγραμμα ὁ ΟΤΕ, ἐνῶ ὅλοι στὴν Κύπρο μᾶς ἐγκατέλειψαν).
Τὴ θαυμαστὴ αὐτὴ πορεία τοῦ προγράμματος ἐπεσήμαναν καὶ οἱ ξένοι εἰδικοὶ ποὺ μετεῖχαν σ’ αὐτό. Μίλησαν γιὰ κάποιο θαῦμα ποὺ εἶχε συντελεσθεῖ. Θαύμαζαν γιὰ τὸν τρόπο καὶ τοὺς γρήγορους ρυθμούς, μὲ τοὺς ὁποίους προχωροῦσε τὸ ἔργο.
Ἔτσι, κάποια στιγμὴ ὅλα ἦταν ἕτοιμα. Παρὰ τὰ διάφορα ἐμπόδια ποὺ ἀνέκυπταν, ἡ ὅλη ἔκβαση τοῦ σχεδίου ὑπῆρξε ἐπιτυχής. Καὶ ὁ δορυφόρος ἐκτοξεύθηκε. Στὶς 12 Μαΐου τοῦ 2003 ἔγινε πανηγυρικὴ τελετή, παρουσία τῶν ἐπισήμων, μὲ Ἁγιασμό. Ἦταν ὁ πρῶτος δορυφόρος στὴν Ἀμερική, ὁ Ἑλληνοκυπριακός, τοῦ ὁποίου ἡ ἐκτόξευση καθαγιάστηκε μὲ Ὀρθόδοξο Ἁγιασμὸ ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀμερικῆς κ. Δημήτριο. Ἡ ἐκτόξευση ἔγινε ἀπὸ τὸ Ἀκρωτήριο Κανάβεραλ τὴν ἄλλη μέρα, 13 Μαΐου τοῦ 2003. Ἔτσι ὁ δορυφόρος τέθηκε σὲ τροχιά. Ὅλοι οἱ εἰδικοὶ ἐθαύμασαν, διότι εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ὁ δορυφόρος τοποθετήθηκε μὲ μεγάλη ἀκρίβεια στὴν προκαθορισμένη τροχιακὴ θέση, χωρὶς καμμία παρέκκλιση.
Ὅλη αὐτὴ ἡ ἐναπόθεση τῶν προβλημάτων μας, ποὺ περιέγραψα παραπάνω, κατ’ ἀρχὴν στὸ Θεὸ καὶ ἀκολούθως στὸν Ὅσιο Γέροντα Πορφύριο, πρῶτα-πρῶτα μὲ ἀνέπαυε καὶ μὲ ἀναπαύει πνευματικά. Ὕστερα ἔβλεπα πὼς ὑπῆρχε ἀποτέλεσμα: ἔγινε ἡ ἐκτόξευση μὲ ἀκρίβεια καὶ μεγάλη ἐπιτυχία, τὸ πρόγραμμα προχωρεῖ καὶ μάλιστα προχωρεῖ μὲ πάρα πολὺ καλὴ προοπτική, εἶναι σὲ πάρα πολὺ καλὸ δρόμο. Ὅποτε πάλι θὰ ἔχουμε πρόβλημα, πάλι στὸν Γέροντα θὰ καταφύγουμε.
Σ’ αὐτὴ τὴν ἀφήγηση ὁ ὅσιος Γέρων Πορφύριος χαρακτηρίστηκε ὡς ὁ Ἅγιος τῆς Τεχνολογίας”. Θὰ ἤθελα νὰ συμπληρώσω πὼς μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθεῖ καὶ ὡς “ὁ Ἅγιος τοῦ Διαστήματος”. Ὁ πατὴρ Πορφύριος ἐγνώριζε τὸν ἀχανὴ κόσμο τοῦ Διαστήματος, διότι μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ ταξίδευε σ’ αὐτόν, ἐνῶ σὲ στιγμὲς “θείας τρέλας” “ἔψαλλε” τὰ μεγαλεῖα τοῦ κόσμου αὐτοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ πολλοὶ εἰδικοὶ τὸν ἐπισκέπτοντο, γιὰ νὰ γνωρίσουν τὴ διδασκαλία του γιὰ τὰ μυστικὰ τοῦ θαυμαστοῦ αὐτοῦ κόσμου.