Η ιδιαίτερη τιμή των αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης στην Κύπρο έχει τις απαρχές της πιθανώτατα στον 13ο αιώνα: Τα ιερά τους λείψανα, που βρίσκονταν τότε στην Αντιόχεια της Συρίας, ένεκα της προέλασης των Μαμελούκων και πριν την τελική πτώση της Αντιόχειας σ᾽ αυτούς, μεταφέρονται για ασφάλεια στην Κύπρο από πρόσφυγες Αντιοχείς, και κατατίθενται σε προϋπάρχοντα βυζαντινό ναό στο χωριό Μένικο της Μητροπόλεως Μόρφου, σύμφωνα με τη μαρτυρία του γνωστού τοπικού μεσαιωνικού χρονογράφου Λεοντίου Μαχαιρά (15ος αιώνας). Ο Μαχαιράς αναφέρεται περαιτέρω και στα πολλά θαύματα, ιδίως στις θεραπείες οφθαλμικών παθήσεων και πυρέξεων (εμπύρετης ελονοσίας), που ενεργούσαν οι άγιοι, και ότι ο Φράγκος βασιλιάς Πέτρος Α´ Λουζινιανός (1359-1369), επειδή είχε θεραπευθεί από τους αγίους, πίνοντας από το θαυματουργό τους αγίασμα, κρήμνισε τον προγενέστερο μικρότερο βυζαντινό ναό και έκτισε μεγάλη εκκλησία στον ίδιο χώρο προς τιμή τους, επαργυρώνοντας και τις κάρες τους. Η σπουδαιότατη αυτή μαρτυρία του Λεοντίου Μαχαιρά, όπως καταγράφεται στο περίφημό του Χρονικόν (εκδ. R. M. Dawkins, Recital concerning the Sweet Land of Cyprus entitled ‘Chronicle’, Oxford 1932, Vol. I, § 39, σελ. 38), έχει επί λέξει ως εξής: «Ακόμη ευρίσκουνται εις την Κύπρον οι δυο κεφαλάδες του αγίου Κυπριανού και Ιουστίνης, οι (ο)ποίοι εμαρτυρήσαν εις την Αντιόχειαν, και εις την κάκωσιν της Συρίας εφέραν τες εις την Κύπρον και εβάλαν τες εις έναν εκκλησούδιν εις το Μένικον. Και εις το πλευρόν του Βημάτου (Ιερού Βήματος) προς τον νότον έχει λάκκον, όπου πολομά (ενεργεί) μεγάλες ίασες εις γαρισούραν και εις τας πύρεξες. Και εις τον καιρόν του ρε Πιέρ του μεγάλου είχεν την καρτάναν (ελώδης πυρετός) και δεν ημπόρεσεν ναύρη υγείαν· τινές είπάν του δια τον άγιον Κυπριανόν και Ιουστίναν όπου είνε εις το Μένικον κοντά του Ακακίου (κοντά στο χωριό Ακάκι)· ο (ο)ποίος ήρτεν και ᾽προποτίστην (ήπιε από το αγίασμα) καί παραύθα (αμέσως) εγίανεν· είνε αλήθεια ότι το νερόν είνε πολλά γλυφόν και κακόποτον, αμμέ θαυμαστόν εις ιατρείαν· και ώρισεν και εποίκαν (κατασκεύασαν) εκκλησίαναπού γης και αργύρωσεν τας β´κεφαλάς, και εις την κορυφήν αφήκεν τόπον με πόρτες να προσκυνούν τα λείψανα.»
Τά άγια αυτά λείψανα φυλάσσονται μέχρι σήμερα στον ομώνυμό τους ναό αυτό στο Μένικο, που κτίσθηκε το έτος 1846, στη θέση του πιο πάνω μεσαιωνικού κτίσματος του βασιλιά Πέτρου Α´ Λουζινιανού. Εδώ συντρέχουν ολόχρονα πλήθη πιστών, όχι μόνο Κυπρίων, μα και από άλλες χώρες, ιδιαίτερα Ρώσων, για να προσκυνήσουν, και να πάρουν από το θαυματουργό αγίασμα των αγίων. Και οι περιώνυμοι άγιοι Κυπριανός και Ιουστίνη, ανταποκρινόμενοι άμεσα στον ανθρώπινο πόνο και τις θλίψεις αυτών, που προσέρχονται με πίστη θερμή σ᾽ αυτούς, παρέχουν αφθονοπάροχα τη χάρη των ιάσεων και συνεχίζουν να ενεργούν πλείστα όσα θαύματα.
Η μνήμη τους τελείται στις 2 Οκτωβρίου, οπόταν λαμβάνει χώραν μέγιστη πανήγυρη, με αθρόα προσέλευση πιστών.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Υπεύθυνος Ιερέας: Εκ περιτροπής ιερείς της Iεράς Μητροπόλεως Μόρφου.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 96727377 – 22822435.
